Dr.Colijn verdedigt den
Volkenbond.
DINSDAG 19 M E I 1936
H A A R E E M'S D A G 13 E A D
3
hoogi
Velen hebben te
verwachtingen gehad.
Nu is het zaak het hoofd koel
te houden.
In het Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen te 's-Gravenhage heeft gisteravond
de vereeniging voor Volkenbond en Vrede ter
gelegenheid van den Volkenbondsdag een
openbare bijeenkomst gehouden, waarin als
sprekers optraden minister Colijn en het
Tweede-Kamerlid mr. A. M. Joekes.
Rede dr. H. Colijn.
Spreker begon met er op te wijzen, dab
over den Volkenbond en de daarmede sa
menhangende vragen een groote begripsver
warring heerscht.
Het valt niet te ontkennen, zeide spr., dat,
degenen, die een innerlijken afkeer van den
Volkenibond hebben, den wind in de zeilen
hebben gekregen. Bovenal het jammerlijk
falen van den Volkenbond bij sommige ge
beurtenissen in den laatsten tijd heeft hun
prognose tot op zekere hoogte gerechtvaar
digd.
Dit is op zichzelf te overkomen, omdat te
leurstellingen nu eenmaal onvermijdelijk
waren. Uit en te na is door de nuchteren on
der ons, die overigens van harte den bond
genegen waren, de leer- gepredikt: verwacht
er niet te veel van. span uw verwachtingen
niet te hoog, de bond kan niet meer geven,
dan zijn leden hem toestaan te doen. Er
waren er, die het kind reeds een marathon--
race wilden doen opvoeren, vooi'dat het nog
loopen buiten de kinderbox had geleerd. Dat
waren de gevaarlijke vrienden van den bond
Moet men dan alle pogingen tot het ver
werven eener internationale rechtsorgani
satie. tot gemeenschappelijke verzekering
van elkanders veiligheid, maar opgeven? Alle
hoop daarop laten varen?
Voor een antwoord bracht spreker eerst
nog eens de preambule van het handvest
van den Volkenbond in herinnering; ter be
vordering van de internationale samenwer
king en ter verwerving van internationale
vrede en veiligheid verbinden de staten zich
om de verplichting te aanvaarden, niet hun
toevlucht te nemen tot het voeren van oor
log. om hunne wederzijdsöhe verhoudingen
te baseeren op eer en recht, om de interna
tionale rechtsregelingen ten grondslag te
leggen voor hunne gedragingen jegens an
deren, om rechtvaardigheid te betrachten
Jegens elkander en om alle gesloten vei*dra-
gen met angstvallige nauwgezetheid na te
komen.
Spreker vroeg, wanneer men zegt dat er
van al die fraaie beginselen niets is terecht
gekomen: is men dan bereid, deze grondrege
len voor het statenverkeer geheel prijs te
geven? Zoo neen. meent men dan dat de
toepassing daarvan bevorderd zal worden
door de afwezigheid van een collectief or
gaan, dat in het leven werd geroepen om te
waken voor de handhaving van die regelen?
Ook hierop verwachtte spreker geen toestem
mend antwoord. Maar wat blijft er dan over?
Den Volkenbond in zijn huldigen vorm ge
heel doen verdwijnen en dan van nieuws aan
weer beginnen met den opbouw van wat an
ders? Die oplossing zou todh van weinig prac-
tisc'hen zin getuigen en dient reeds daarom
terzijde te worden gesteld. Wel is volgens
sommigen de bond reeds ter ziele, maar
daarbij doelt men toch meer op zijn zede
lijke beteekenis dan op zijn formeel bestaan.
We moeten thans afwachten, het hoofd koel
houden en nadenken over mogelijke wijzi
gingen in het handvest, die de werkzaamhe
den van den bond op meer reëelen grond
slag zullen kunnen vestigen.
Zeker zal zulk een herziening groote moei
lijkheden opleveren, maar het alternatief is
zoo afschrikwekkend, dat een uitweg moet
worden gevonden.
Vervolgens sprak mr. Joekes. die er op
wees. dat niet van prijsgeving en verzwak
king van den Volkenbond heil kan worden
verwacht, maar in versterking ervan en in
aanvulling van de leemten.
De terugkeer in den Volkenbond van de
landen, die daaruit zijn getreden en de toe
treding tot den bond van de groote Ameri-
kaansche republiek blijve het doel, waarop
Ihet streven is gericht.
Strenger bestriiding van de
kwakzalverij.
De regeering overweegt of verzwaring van
de strafbepalingen tegen de kwakzalverij
noodzakelijk is. Een wijziging van de wet in
zake de artsenijbereidkunst is in voorberei
ding. 1
VROUW UIT HET RAAM GEVALLEN
EN GEDOOD.
Een tragisch ongeluk heeft Maandagavond
omstreeks half negen de Dapperbuurt in be
roering gebracht.
De 58-jarige weduwe van Neei*den was
Maandagavond bezig waschgoed te dro
gen te hangen aan ijzerdraden, die bevestigd
waren aan een rek voor de ramen aan de
achterzijde van het door haar bewoonde per
ceel 2e Van Swindenstraat 104 te Amsterdam.
Hierbij schijnt de vrouw het evenwicht te heb
ben verloren want plotseling hoorde haar 22-
jarige zoon, die in de voorkamer zat een gil
en een slag en toen hij naar achteren liep
om te zien wat er gebeurd was, was zijn
moeder verdwenen. Hij keek uit het raam en
zag tot zijn groote ontsteltenis dat zij met het
gezicht voorover badend in haar bloed op het
plaats van de benedenburen lag uitgestrekt.
Het bleek dat de schedel van de vrouw was
verbrijzeld en dat zij bijna onmiddellijk dood
moet zijn geweest.
Man bij steekpartij levens
gevaarlijk gewond.
Gemeenteraadslid van Jabeek gearresteerd.
SITTARD. 18 Mei. Zondagavond kreeg na
afloop van een muziekconcours te Jabeek het
gemeenteraadslid J. L. ruzie met den 28-
jarigen F. D., Nederlandsch inwoner van het
Duitsche grensplaatsje Hillesberg. J. L. heeft
hierbij zijn tegenstander met een mes in het
onderlijf gestoken. Geneeskundige en geeste
lijke hulp waren dadelijk ter plaatse. In
levensgevaarlijken toestand is F. D. naar het
ziekenhuis te Sittard overgebracht J. L. werd
door de marechaussee gearresteerd.
Herdenking van Volkenbonds
dag.
Samenwerkende jeugdvereenigingen onder
de spreuk; Jeugd wil Vrede.
HAARLEM Dinsdag.
De Volkenbondsdag werd Maandagavond
door de A. J. C., de Jonge Liberalen, de Doops
gezinde Jongeren Bond, de J. V. A., de N. B.
A. S.. de V. D. J. O., de V. C. J. B. en de V. C.
J. G. herdacht in het gebouw van den Pro
testantenbond.
De heer Spruyt opende met een enkel woord
de bijeenkomst. Hierop sprak Mr. A. C. F.
Hendrikse, voorzitter van den Bond v. Jonge
Liberalen.
„Juist op deze avonden", aldus deze spreker,
„blijkt hoe toch tenslotte alle jeugdbewegin
gen veel dichter bij elkaar staan dan men
denkt.
Men kan thans nauwelijks anders dan hoo-
nend over den Volkenbond spreken, doch men
doet hieraan verkeerd. De eenige wijze om de
wereld voor den ondergang te behoeden is een
centraal orgaan. Dit orgaan moet de band zijn
tusschen de staten, ondanks de diepgaande
tegenstellingen.
Wij weten dat de natuurlijke bestemming-
van den staat niet is de oorlog en dat de vrede
niet is een tijd van herademing om weer op
krachten te komen.
Deze bijeenkomst is de eerste stap in de
richting van de mobilisatie van de jeugd.
Hierop was het woord aan den heer J.
Veninga, voorzitter van den N. B. A. S.
„Wanneer één individu tot razende moord
zucht overslaat, noemt men dat psychopathie.
Doch als twee menschenmassa's op elkaar
worden opgehitst, is dat een schoone nationale
deugd.
Doch de enkeling wéét, dat oorlog onmen-
schelijk en beestachtig is, waarom dan telkens
weer? Omdat er steeds nog krachten in den
mensch schuilen, die men niet beheerscht.
Hoe kan men verklaren dat ouders trotsch
het doodsbericht van hun zoon ontvangen, als
het niet is onder den invloed van een roes,
waarin iedere verantwoordelijkheid wordt af
geschoven.
Wij. de blauwe jeugd, willen iedere bedwel
ming bestrijden, ook deze geestelijke. De jeugd
moet zelf en bewust denken. Daarom willen wij
vrij en zelfstandig voelen en denken.
Er is maar één heldenmoed en die is deze
wereld te zien zooals zij is en haar toch lief te
hebben."
Namens drie Vrijzinnig Christelijke organi
saties sprak de heer H. de Zwart.
„Men kan niet zeggen dat het laf is om bang.
te zijn. Want iedereen bezit het instinct van
zelfbehoud.
Het leven is heilig en eischt eerbiediging.
Aan de menschen is de opdracht gegeven dat
heilige recht te verdedigen. Daarom kan en
mag de gemeenschap alleen geregeerd worden
door Reent, Niet langer mag gesteund worden
op het recht van den sterkste of van den
sluwste.
Doch in deze wereld regeert niet het „Uw
Wil Geschiedde". Wij weten dat er van de hei
liging van het leven niets wordt beschermd.
Toen de oorlog geëindigd was zullen weinigen
voorzien hebben dat de wereld nog steeds zou
zijn als zij nu is. Toen was men moe van el
lende en verlangend naar verlossing. Thans
zijn wij in een stadium gekomen dat avonden
als deze de bittere noodzakelijkheid zijn. Doch
ondanks dit alles hebben wij de overtuiging-
dat eens deze wereld zal uitgroeien tot een
schoone wereld. Misschien zal onze generatie
tot ondergang gedoemd zijn om dit ideaal
in vervulling te brengen".
Vervolgens de heer W. Wensink namens de
A. J. C„
„Meer dan ooit zijn de volkeren van elkan
der afhankelijk voor hun welvaart. Van de
stedelijke is de economie uitgegroeid tot een
wereldhuishouding. De menschheid ontwik
kelt zich wel degelijk in cultureele richting.
De strijd om de geestelijke ontwikkeling is er
een bewijs van.
Wij leven in 'n bezeten wereld en wij weten
het. Wij weten dat deze beschaving klaar
staat zich zelf te vernietigen Doch de jongeren
roepen uit: De Jeugd wil Vrede.
Laat men niet vergeten dat wat er in den
Volkenbond is gebeurd eenig in de geschiedenis
is. 51 landen hebben een staat voor misda
diger uitgeroepen. Dit geeft hoop.
Na een korte pauze was het woord aan den
heer D. J. A. Geluk namens de V. D. J. O.
,,De actueele vraag is in de laatste jaren voor
ons geworden de vraag van den staatsvorm.
Voordien was het de kwestie oorlog of vrede.
Thans zeg ik U, Vredesvrienden, de demo
cratie is onmisbaar voor den vrede. De demo
cratie heeft eerbied voor den mensch. De auto
cratie gaat uit van het standpunt dat de staat
hoofdzaak is. Door dit standpunt vormen de
landen van de dictatuur de bedreiging voor
den vrede.
Eens zal de dwingende hoogere macht ont
staan waardoor geen roof op anderer gebied
meer mogelijk is.
Geloof in het ideaal en geduld, eindeloos ge
duld is noodig. Wij jongeren moeten het ge
loof in de overwinning van het recht aan-
kweeken."
De heer H. Bosman sprak als laatste na
mens de J. V. A.
„Wij zien tegenwoordig twee groepen landen:
de bezadigde democratische en vredelievende,
tegenover de oorlogszuchtige, agressieve, auto
cratische.
Er is altijd de mogelijkheid dat de pacifisti
sche landen de agressieven in bedwang hou
den. Voorloopig mislukt deze actie door gebrek
aan saamhoorigheid.
Waarom onthield men Italië niét dat goed,
dat het niet missen kon?
Door verdeeldheid!
Doch de tijd zal komen dat men ook hier
het recht zal erkennen, dat men ook hier de
macht van het geweld zal breken.
Tot slot sprak Dr. A. J. v. Leusen, waarbij
hij dezen avond samenvatte in enkele woorden,
„Het is verheugend te zien hoe zeer wij, van
verschillende richting, gebonden aan elkaar
zijn. Wij kunnen het voelen als een feest van
gemeenschap.
Wij weten dat de idealen moeilijker en moei
lijker te handhaven zijn. En toch weten wij
dat wij bij elkaar kunnen zijn. Wij hebben nog
de vrijheid bij een te komen. De jeugd móét
spreken, móét getuigen. Anders is de jeugd
„verdronken voor zij water heeft gezien". Wij
willen vrij blijven, vrij om te spreken, vrij om
te leven, te ademen, jong te blijven.
OPDRACHT VOOR DEN BOUW VAN EEN
TANKSCHIP AAN WILTON-FEYENOORD.
AMSTERDAM, 18 Mei.Naar wij verne
men heeft de werf Wilton-Feijenoord te Schie
dam opdracht gekregen voor den bouw van
een tankschip van 12.000 ton laadvermogen.
Opdrachtgeefster is de Standard Oil Company
of California te San Francisco, die de op
dracht heeft verstrekt door bemiddeling "an
haar dochtermaatschappij te 's-Gravenhage,
de Nederlandsche Pacific Petroleum Maat
schappij.
Ook de motorinstallatie, zal door Wilton-
Feijenoord geleverd worden.
langde rust geelt!
Komt U ons eens bezoeken I I
volledige meubilering zowel als
klein-meubelen hebben wij een
cracht-sortering.
ZITKAMERS of SALONS
Rietbankgarnituren
vanaf 135.- tot 495.-
in moderne uitvoering
vanaf 82.50 tot 450.-
Ktest voce uw uileueuc
"ZZ1 als udvisew
8ARTEUORISSTRAAT 13-17 - HAARLEM
Opgericht 1853
(Adv. Ingez. Med.)
Indrukwekkende vrouwenstoet
te Amsterdam.
18000 Vrouwen getuigen van haar
vredeswil.
Betooging maakt grooten indruk.
Meer dan achttienduizend vrouwen
uit alle deelen van het land en van
schier elke gezindte en overtuiging
trokken Maandagmiddag in een zwij
genden stoet door de straten van de
hoofdstad en hebben op indrukwek
kende wijze gedemonstreerd voor den
vrede en uiting gegeven aan- hun wil,
zich te verzetten tegen het oorlogs
monster.
Meer dan tweemaal zooveel vrouwen als het
vorige jaar hebben aan dezen Vrouwen vredes
gang deelgenomen, waardoor de stoet, waarin
slechts witte doeken met het woord „vrede"
werden meegedragen, een indrukwekkende
lengte kreeg.
Van half een af arriveerden de groepen deel
neemsters uit alle deelen van 't land aan het
Centraal Station te Amsterdam, niet alleen
met de gewone treinen, maar ook met tal van
extra treinen. Na één uur stroomden onafge
broken de vrouwen uit den achteruitgang van
het Centraal Station, elk der deelneemsters
getooid met een witte bloem.
Achter de nummerborden van de verschil
lende groepen stelden zij zich op over de ge-
heele lengte van de De Ruyterkade.
Aan den kop schaarden zich de leden van
het centraal comité en van de besturen dei-
verschillende deelnemende vrouwenorgani
saties. Dan volgden de verschillende provincies.
De politie, onder leiding van commissaris
Hoogenboom, had voor een goede afzetting ge
zorgd en doodstil stonden allen toen te half
drie precies de vredesvlaggen omhoog gingen.
Twee minuten lang heerschte er onder de
duizenden vrouwen langs de kade diepe stilte,
die te meer opviel door de verwijderde gelui
den van de havens- en het stadsverkeer.
Toen zette de stoet zich in beweging en trok
zwijgend de stad in. Vrouwen uit alle kringen,
van eiken leeftijd, bejaarde dames, maar tal
van jongemeisjes getuigden zwijgend van hun
vredeswil. De stoet maakte ongetwijfeld in
druk op de duizenden belangstellenden langs
den weg en trok goed gedisciplineerd en ernstig
langs de N.Z. Voorburgwal, Koningsplein. Hee
rengracht, Vijzelstraat en Weteringschans
naar het Frederiksplein.
Op het Spui scheidden zich drie deputaties
af, en wel één onder leiding van mej. de Kruyff
naar het Amsterdamsche raadhuis, waar zij
ontvangen werd door wethouder S. R. de Mi
randa, één onder leiding van mej. C. H. Pie
per, naar de regeering te den Haag, waar zij
ontvangen werd door den minister van sociale
zaken Mr. Slingenberg en een onder leiding
van mevr. B. J. A. de Kantervan Hettinga
Tromp, naar het Permanente Hof van Inter
nationale Justitie te den Haag, waar zij ontvan
gen werd door Sir Cecil Hurst.
Tegen vier uur begon op het Paleis Voor
Volks vl ij t. ter rein de meeting, waarvan een ge
deelte per radio werd uitgezonden en die over
het geheele terrein met behulp van luidspre
kers verstaanbaar was.
De jeugdige Liesje Bouwmeester las voor de
eigenlijke opening de vredesboodschap der
Nederlandsche kinderen aan de kinderen der
geheele wereld voor, in antwoord op de vredes
boodschap van de kinderen van Wales.
Op het terrein van het voormalig Paleis van
Volksvlijt is de sluitingsmeeting gehouden. De
redevoeringen, daar gehouden, ^hebben wij
reeds in ons nummer van Maandag gepubli
ceerd.
Blijft de glasfabriek
„Leerdam werken?
Mogelijkheid om nieuw kapitaal te
investeeren.
Er wordt ons medegedeeld, dat de directie
der glasfabriek Leerdam mogelijkheid ziet
om nieuw kapitaal aan te trekken ter voort
zetting van het bedrijf. Daartoe zal o.a. een
nieuwe loonsverlaging noodig zijn. Ten einde
de gevolgen van die verlaging te verzachten
of geheei weg te nemen, heeft de directie
een beroep gedaan op de huiseigenaren en den
handeldrijvenden middenstand om te komen
tot huur- en prijsverlaging voor de perso
neelsleden van de glasfabriek. Ten aanzien
van de voorgestelde loonsverlaging zou heden
een bespreking plaats hebben met de hoofd
besturen der contracteerende vakorganisa
ties. tA.N.P.)
Minister Gelissen heeft op vragen betref
fende her in stand houden van de Glasfabriek
een uitvoerig antwoord gepubliceerd, waarin
hij het door hem ingenomen standpunt ver
dedigt.
Dronken vliegtuigbestuurder
voor den Hoogen Raad.
De Hooge Raad behandelde Maandag een
cassatieberoep van een sportvlieger, die op
een avond is aangetroffen op het vliegveld
Schiphol, terwijl hij achter het stuur van een
vliegtuig zat en over het terrein taxiede en
onder den invloed was van sterken drank.
Men heeft hem toen verhinderd, op te stijgen.
Wegens overtreding van de luchtvaartwet
met betrekking tot de openbare orde heeft de
rechtbank te Haarlem de vlieger veroordeeld
tot 3 weken hechtenis en 6 maanden ontzeg
ging vliegtuigen te besturen.
Van dit vonnis kwam de veroordeelde in
cassatie.
Voor den Hoogen Raad lichtte Maandag
mr. J. Deenik uit Haarlem een cassatiemiddel
toe, waarin gesteld werd, dat de rechtbank in
strijd met de luchtvaartwet heeft aangeno
men, dat de openbare orde en veiligheid kan
worden verstoord, ook op een niet openbare
plaats, zooals het luchtvaartterrein Schip
hol is.
De advocaat-generaal, mr. Berger, zal op
2 Juni conclusie nemen.
Belangrijke opdracht voor
Wilton-Feijenoord.
Bouw van een tanker van 12.000 ton.
De Standard Oil Company of California te
San Francisco heeft door bemiddeling van
haar dochtermaatschappij, de Nederlandsche
Pacific Petroleum Mij. te 's-Gravenhage. aan
de werf Wilton-Feijenoord te Schiedam den
bouw van een tankschip van 12.000 ton laad
vermogen opgedragen. Ook de motorinstallatie
voor dit schip zal door Witon-Feijenoord wor
den vervaardigd.
De Kampeerkaarten Centrale
werkt.
Verschillende gemeenten hebben zich reeds
weer aangesloten.
De Nederlandsche Kampeerkaarten Cen
trale waarvan wij voor eenigen tijd de oprich
ting meldden, is thans in volle werking. Er
zijn reeds vele kampeerkaarten uitgereikt en
nog steeds houdt de stroom van aanvragen
aan. Naast de reeds genoemde gemeenten
hebben intusschen weer eenige andere de
kaarten verplicht gesteld en het laat zich
aanzien, dat gedurende dit seizoen nog vele
gemeenten zullen volgen.
Uit dien hoofde wordt een ieder, die plan
nen heefr dezen zomer te gaan kampeeren,
aangeraden zoo spoedig mogelijk een kam-
peerkaart aan te vragen, zulks om moeilijk
heden bij het verkrijgen van een kampeerver-
gunning te voorkomen. Ook in die gemeenten,
waar een kampeerkaart nog niet vereischt
wordt verdient het toch aanbeveling een der
gelijke kaart te toonen bij het aanvragen van
een kampeervergunning. De betreffende
autoriteiten weten dan, dat de aanvrager een
behoorlijk kampeerder is en zullen de vergun
ning zonder meer gaarne uitreiken.
In de gemeenten, waar wel een kampeer
kaart vereischt wordt, geldt dit niet alleen
voor den eigenaar van de tent, doch ook voor
alle medekampeerders.
Aanvraag formulieren ontvangt men na
toezending van. een visitekaartje met naam
en volledig adres aan de Nederlandsche Kam
peerkaarten Centrale, postbus 750 Amster
dam.
Neerlands zuivel op de
Foire de Paris.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
71 volken eten onze kaas.
Het Zuivelbureau te 's-Gravenhage deelt
mede:
Te midden van de inzendingen, die een
onderdeel vormen van de Nederlandsche Deel
neming op de Foire de Paris worden de Hol-
landsche zuivelproducten op aantrekkelijke
wijze aan de bezoekers voorgesteld. Een echt
Nederlandsch trio: een kaasboerin, een molen
en een koe vormen het centrum van de op den
achtergrond door den Sierkunstenaar Henri
Pieck geschilderde voorstelling, daarboven de
woorden „La Hollandepays de laitage de
uar sa nature", zijn aangebracht, een tekst,
die erop duidt dat. Nederland van nature een
zuivelland is. De voorgrond van het doek
wordt ingenomen door een natuurgetrouwe
weergave van een reeks vaatjes boter, blikjes
melkproducten en kozen: speciale aandacht
wordt gevestigd op de Rijksmerken, waaraan
de consumenten de echte Nederlandsche kaas
en boter kunnen herkennen.
Van de kaas zijn ook mooie exemplaren in
natura aanwezig. Goudsche- en broodkazen,
roode en gele Edammers, en bij het zien van
deze voortreffelijke producten van Nederland-
schen bodem zal het Fransche publiek wel
kunnen begrijpen waarom zooals de op
schriften aanduiden Nederlandsche kaas
over de geheele wereld wordt verhandeld en
door niet minder dan 71 volken wordt gegeten.
^ommiss'^-^iifrïyer*; i« "iet haar
arbeid gereed.
De commissie-Rutgers. welke eind Januari
is ingesteld ten einde voorstellinen betref
fende de normalisatie van de Indische pen
sioenen voor te bereiden, heeft, naar de Tel.
verneemt, het resultaat van drie maanden
gestagen, moeilijken arbeid aan minister Co
lijn aangeboden.
Verwacht wordt, dat de voorstellen der
regeering nog aan het einde van deze maand
zullen kunnen worden ingediend.
Nederlandsche Bank keert
meer dividend uit.
Naar wij vernemen zal door directie en com
missarissen van de Nederlandsche Bank op de
eerstvolgende algemeene vergadering van
aandeelhouders worden voorgesteld over het
boekjaar 1935-1936 een dividend van 50 per
aandeel van 1.000 uit te keeren. Het dividend
over 1934-1935 war 36,
19 Mei
Zooals wij vroeger hebben mede
gedeeld zijn door de goede zorgen van
een te Zandvoort gevormde commissie,
die daarmede tevens het verschaffen van
werk in den afgeloopen strengen winter
op het oog had, daar ten gerieve van
badgasten en bezoekers verscheidene
verbeteringen en verfraaiingen aan
gebracht. Tevens vindt de wandelaar,
op mooi aangelegde kronkelende voet
paden, op verschillende plaatsen in de
duinen, banken die tot rusten uitnoodi-
gen, waarvan sommige door boschjes
geheel tegen den wind zijn beschut, en
andere gelegenheid geven om een ver
gezicht op de zee of den omtrek te
hebben.
Hef milde licht.
Het was een koude winderige morgen in
Maart.
Laag hingen de grauwe regenwolken en de
wind gierde over de velden. Ik zat in de elec-
trische tram en reed regelrecht het bollenland
in. Als men een uur in de tram moet zitten dan
leest men of men kijkt uit het raam en daar
ik niet las keek ik dus uit het venster.
Hier en daar stond een veld met crocusjes
in bloei als een kleurige lentebelofte.
Wie op een donkeren dag in het vroege voor
jaar de lente vermag te proeven en te ruiken,
die geniet zelfs in een min of meer bedompte
tram achter een ruit.
Een dorpsstraat.een brink een groote
kerk een perspectief van wijkende velden
en dan weer een dorpsstraat.
En dan opeens vlak aan de trambaan een
laag wit huis met groene luiken, en dadelijk
daarachter massief optornend tegen de grauwe
lucht een oude zwarte molen.
Wreed, kil koud onafwendbaar als een tast
bare verschrikking.
Als een sombere waarschuwing steekt de
oude molen zijn grijparmen in de lucht.
Het kleine huis. weggekropen achter den
hoogen berm van den weg als een bang wezen,
achtervolgd door de onheilzware dreiging van
dat sombere, groote. donkere, dat zoo onont
koombaar erachter staat.
Er is iets griezeligs onheilspellends in dien
molen.
Zoo moet een beangste ziel zich gevóelen in
de aanstormende warreling van het levensge-
beuren, achtervolgd door het noodlot, dat soms
zoo lang in duistere dreiging kan wachten eer
het eindelijk toeslaat.
Verder rijdt de tram, langs de prille velden.
Een kletterende hagelbui tikt met korte drif
tige geluidjes tegen de vensterruit.
April zeggen de menschen in de tram en
knikken wijs en tevreden. In April kun je
immers geen staat maken op het weer. April
doet wat hij wil. April is grillig. Als April eens
niet grillig zou zijn zou de heele volgende in
de war zijn. Het is dus goed zoo.
Wij peinzen over het kleine witte huis en den
grooten donkeren molen.
Merkwaardig dat zoo'n vluchtig beeld je zoo
bij blijft
En dan zijn we aangekomen en onze aan
dacht wordt in beslag genomen door het doel
van onze reis.
Het kleine witte huis en de molen zijn ver
geten.
Laat in den middag knapt het weer op.
De zon staat al laag als wij naar huis
terugkeeren.
Moe een beetje soezerig staren we uit het
venster.
Huizenboomenenkele reeds ver
lichte winkels.... een oneindig verschiet van
bollenvelden met aan den gezichtseinder een
lichtende streep onder een grauwe wolken
bank.
En dan opeens als een kostelijke verrassing
het kleine witte huis aan den voet van den
molen.
Hoe mooi is nu die oude molen in het late
zonlicht!
Hoe vertrouwelijk, als steunzoekend ligt het
kleine huis aan zijn voet verscholen, welbe-
waard en beschut.
Van welk een warmtonig diep bruin is het
oude hout en hoe beschermend, zegenend bijna
breidt de molen zijn armen uit over het kleine
witte huis.
Hoe innig van contour is gansch deze op
stelling in het milde late licht
Er is nu niets dreigens meer in het hooge ge
vaarte. Wij begrijpen niet hoe wij ooit iets
onheilspellends hebben kunnen zien in dien
goeien ouden molen.
Verder rijdt de tram en weer peinzen wij
over den molen en het kleine witte huis.
Hoe is het mogelijk dat wij op eenzelfden
dag twee zulke geheel verschillende gewaar
wordingen kunnen ondervinden op een en de
zelfde plek. Wij keeren die vraag om en om in
onze gedachten en dan opeens is er de ver
klaring de oplossing het antwoord:
In het sombere koude licht van den regen
dag leek dreigend en afschrikwekkend wat nog
dienzelfden dag in het rijpe zonlicht van een
wonderbare vertrouwde schoonheid was.
En toch was het dezelfde molen en hetzelfde
kleine halfverscholen huis.
De verschrikking verloor haar dreiging ge
zien in een ander licht. Hoe vaak gaat het ons
niet precies zoo? Wij meenen dat onze omge
ving het op ons gemunt heeft, maar het is de
weerklank van onze eigen kil sombere stem
ming die wij hooren.
Hoe vaak doet eenzelfde woord of klank
een gebaar of een gebeurtenis ons niet pijnlijk
wreed en kil of hartelijk en welgemeend aan,
al naar gelang wij het zien in het koude som
bere licht van de onwelwillende kritiek of in
het milde zonlicht van een tegemoetkomend
begrijpen. En toch is het dezelfde persoon
het is hetzelfde woord, maar de toon veran
dert al naarmate het klankbord dat is onze
persoonlijke waardeering verandert.
Maar wij zoeken het nooit bij ons eigen som
ber licht. Het is zooveel gemakkelijker de
schuld bij anderen te zoeken.
De wijze weet dat zijn levensomstandigheden
slechts het spiegelbeeld zijn van hetgeen zijn
persoonlijkheid in het leven weet te leggen.
Dat is de les. die de oude molen daar ergens
in het bollenalnd ons meegaf.
AMY GROSKAMP TEN HAVE.
