De werkverschaffing
te Haarlem.
Berentelling.
KROON-BEHANGSELS
Hei Betauftijkste
53e Jaargang No. 16233
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 26 Mei 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. IV. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTiëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 26 Mei.
De Haagsche Dierentuin.
Na een nogal vroolijk debat heeft de Haag
sche gemeenteraad een voorstel, om den Die
rentuin voor 850.000 te koopen en hem
daarna voor 35000 te verhuren aan een nieu
we N.V., waarin „tien vooraanstaande stad-
genooten" 8000 hebben bijeengebracht, aan
gehouden. De Haagsche Raad, die met groote
meerderheid tot deze aanhouding besloot, wil
meer cijfers zien, wil blijkbaar een grondig
doorwerkt accountantsrapport over de zaak
hebben.
Geen wonder, zou men zoo zeggen. De Haag
sche Dierentuin lijkt geen best object, en als
men dan een koopprijs van acht-en-een-halve
ton moet betalen om 35000 huur binnen te
krijgen, dat is dus eventjes meer dan 4 pCt.,
en daarmee ook nog het twijfelachtig bezit
verwerft van een groot gebouw dat een erg
verwaarloosden indruk maakt en dus heel wat
aan onderhoud zal kosten.dan lijkt de
heele transactie een erg slecht zaakje voor
een gemeente. Bovendien marcheert deze af
faire al jarenlang niet best. Vandaar na
tuurlijk, dat de gemeente erbij gehaald wordt.
In den Raad werd opgemerkt, dat Den Haag
dicht bij Amsterdam's Artis en bij Rotter
dam's Diergaarde ligt, waarbij Artis natuurlijk
werd geprezen en de Haagsche beesten er in
vergelijking niet best afkwamen. Vooral jhr.
van Beresteyn was hard jegens hen: „wat ver
sleten apen, een paar leeuwen en niet te ver
geten BetsyWeliswaar nam hij de quali-
ficatie van de apen terug, „omdat zij zich
hier niet kunnen verdedigen", maar de ver
nietigende critiek was geuit. Hij geloofde
trouwens niet dat eenig gemeentebelang bij
het behoud van den Dierentuin en zeker niet
bij deze rijtjes dierengevangenissen betrok
ken was.
Neen. Dat valt ook voor een Haarlemmer
moeilijk te begrijpen. Wie onzer is ooit naar
Den Haag'gereisd om de beesten in den Die
rentuin te bekijken? En nu kan men van ons
nog zeggen dat wij dichter bij Amsterdam zit
ten, maar zou iemand die in het omgekeerde
geval verkeert er niet veel liever de langere
reis naar de hoofdstad voor over hebben? Ik
geloof dat wel heel weinig riiet-Hagenaars
ooit een dergelijke expeditie ondernomen zul
len hebben, behalve dan uit de omliggende
dorpen. Den Haag en Scheveningen bieden
vele attracties voor vreemdelingenverkeer,
maar de Dierentuin .behoort er niet toe. Hij is
er alleen voor de Hagenaars, die er onvol
doende belangstelling voor blijken te hebben
om hem financieel gaande te houden. En dat
terwijl de bevolking van Den Haag in de laat
ste halve eeuw vervijfvoudigd is! Men moet
aannemen dat het ding uit den tijd is ge
raakt!
Ook bestaat er aanleiding tot de gedachte,
dat wij Nederlanders langzamerhand wel wat
al te overdadig in dierentuinen zijn geworden.
In de drie grootste steden, in het Gooi, op de
Veluweis het niet wat veel? „Dierenge
vangenissen", zegt het Haagsche raadslid, en
hier rijst nog een overweging. Vereenigingen
voor Massale Menschenbescherming moeten
nog een zwaren strijd voeren in de Europee-
sche beschaving, maar Vereenigingen voor
Dierenbescherming erkennen we allang en
gaarne.
Is het nu wel te rechtvaardigen een onma
tig groot aantal dieren, waaronder vele vrij
wel-onschadelijke, in hokken te laten ver
kwijnen als kijkspel en niet anders? Is één
dierentuin als Artis voor een klein land als
het onze, niet genoeg om de belangen van
wetenschap en onderwijs, die bij verzamelin
gen van levende dieren gemoeid zijn, te
dienen?
De tien „vooraanstaande Hagenaars" (oh
Charivarius) die blijkbaar handiger zaken-
menschen zijn dan men in het algemeen van
zulke Hagenaars pleegt te veronderstellen,
zullen niet veel kans maken om hun op
zetje uitgevoerd te krijgen. Als belastingbeta
lers, mogen wij trouwens allen hopen, dat de
grootste gemeenten des lands zich althans in
dezen tijd. van fantastische exploitaties te
gen lage rentevergoedingen en zonder be
langrijke werkversöhaffings-mogelijkheden
zullen onthouden. En na de geweldige bezui
nigingen op kunst, wetenschap, onderwijs,
openbare werken enz. enz. schijnt het niet
gek, als Nederland zich ook een beetje be
perkt in zijn „rijtjes dierengevangenissen"....
R. P.
DE AULA.
De Directeur van Openbare Werken heeft
bij B. en W. een plan ingediend voor den bouw
van een aula met toiletgebouwtje op de be
graafplaats aan den Vergierdeweg te Haar
lem, Deze bebouwing is echter ontworpen op
meer dan 10 M. afstand van den openbaren
weg. Tot den bouw kan derhalve niet worden
overgegaan dan nadat door den raad vrijstel
ling is verleend van het bepaalde bij art. 29,
2a der Bouwverordening.
Tegen het verleenen van die vrijstelling
bestaat bij B. en W. geen bezwaar, zoodat zij
den raad voorstellen daartoe te besluiten,
Bestrijding werkloosheid
te Haarlem.
De onderhandelingen met het rijk over
34- ton onderhoudswerk.
Plan wordt niet uitgevoerd.
Bij de behandeling der begrooting voor 1936
heeft de heer M. A. Reinalda, wethouder van
Openbare Werken, aan den Haarlemschen ge
meenteraad medegedeeld, dat, nu de crisis
ongeveer 5 jaar geduurd heeft, er bij de ge
meente wat het onderhoudswerk betreft, een
achterstand is van 3 1/2 ton (f350.000). Het
gelden hier scholen, torens, straten, enz. In
die 3 1/2 ton zitten 11/2 ton aan materiaal en
2 ton aan loon. Het rijk is bereid de 11/2 ton
aan de gemeente te leenen, mits het werk in
werkverschaffing wordt uitgevoerd. De heer
Reinalda voegde er aan toe, dat B. en W. dit
onverantwoordelijk achten omdat er dan geen
vakmenschen aan dit werk gezet kunnen wor
den. Daarom waren B. en W. niet op het aan
bod van het rijk ingegaan, maar het college
van B. en W. zou verder met de regeering
onderhandelen om verbetering te krijgen in de
voorwaarden der regeering.
Wij vernemen thans, dat deze onderhande
lingen met het rijk niet het gewenschte resul
taat hebben opgeleverd. Van uitvoering van
het plan komt dan ook, althans in afzienbaren
tijd, niets.
Reeders nemen het voorstel van
den Rijksbemiddelaar aan.
Toch een conflict?
Naar wij vernemen is in de giste
ren gehouden ledenvergadering van
de reedersvereeniging gestemd over
liet voorstel van den Rijksbemidde
laar. De stemming had tot resultaat,
dat het voorstel met op 3 na alge-
meene stemmen werd aangenomen.
In het resultaat van deze stemming ligt
opgesloten, dat de reeders van nu af de oude
voorwaarden, waarop nog werd gevaren,
niet weer zullen handhaven en waar de zee
liedenorganisaties het voorstel van den Rijks
bemiddelaar hebben verworpen, kan men
thans in zekeren zin reeds van een conflict
spreken, zonder dat het tot een staking is
gekomen.
Door een en ander is de toestand
zeer onzeker en niet minder ondui
delijk. Eenige trawlers liggen op te
stoken. Deze zouden heden gaan va
ren. Of hiervoor een bemanning be
schikbaar is, zal nog afgewacht moe
ten Worden.
Van de zijde van de reedersver
eeniging deelt men ons nader mede,
dat op verzoek van den Rijksbemid
delaar, die afwezig is, de invoering
van de nieuwe loonregeling wordt
opgeschort en dientengevolge nog
eenigen tijd op de oude voorwaar
den wordt gevaren.
De Vischhal als Parkeerterrein
Geen overlast voor kerkbezoekers.
Onze lezers weten dat het de bedoeling van
het Haarlemsche gemeentebestuur is de Visch
hal op de Groote Markt te bestemmen voor
parkeerterrein va)n auto's.
Omdat het ons bekend was dat het terrein
waarop het gebouw van de Vischmarkt staat
het vroegere „dievenkerkhof" indertijd
door de kerk aan de gemeente verhuurd was
voor het stichten van de Vischhal, hebben wij
geïnformeerd of reeds toestemming van de
Kerkvoogdij verkregen was om de Vischhal
van bestemming te doen veranderen. Ons werd
verzekerd, dat de Kerkvoogdij besloten heeft
daartegen geen bezwaren in te brengen. Die
beslissing is genomen nadat men zich over
tuigd had of de verandering overlast voor de
kerkbezoekers zou geven. Daartoe zijn proeven
genomen. Eerst is de heer A. van Driel, de
directeur van Centraal Vervoer, met een zware
vrachtauto de Vischhal ingereden. Dit gaf in
de kerk overlast. Later is de proef herhaald
met een luxe wagen en hoewel daarbij geens
zins zoo stil mogelijk gehandeld is, bleek men
er in de kerk niet meer van te hooren dan van
het passeeren van andere auto's op de Markt.
Het is niet aan te nemen dat op Zondag als
er kerk is vrachtauto's in de Vischhal gestald
zullen worden. Als er concerten in de Groote
Kerk zijn is het mogelijk, dat eenige maatrege
len aanbeveling zullen verdienen.
Ons werd de opmerking gemaakt of het
gewenscht is om het terrein voor de
Vleeschhal ook te bestemmen voor parkeeren-
de auto's. De vrees werd uitgesproken dat
daardoor de achtergrond van het mooie ge
bouw benadeeld zal worden.
Toen wij daarover met een lid van het ge
meentebestuur spraken werd het volgende
antwoord gegeven.
De verwachting is, dat het mooie stadsbeeld
bij de Vleeschhal niet verminderen zal door
het parkeeren van auto's. Het is namelijk een
vrij hoog gebouw en de auto's zijn slechts
laag. De Visschhal is geen mooi gebouw maar
er wordt niet aan gedacht die af te breken,
omdat juist de kerk zoo mooi oprijst doordat
het lage Vischhalgebouw op den voorgrond
staat. De voor de Vleeschhal parkeerende
auto's kunnen ook diezelfde werking uit
oefenen.
WANDGEDIERTE.
ABSOLUTE VERDELGING (zonder iets te
beschadigen), onder geheimhouding en schrif
telijke garantie.
ZUIVERONDERNEMING „RADICAAL",
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657
(Adv. Ingez. Med.)
Nadere mededeelingen van B. en W.
Thans is het (reeds in ons vorig nummer
door ons aangekondigde) voorstel van B. en
W. van Haarlem verschenen over de verhoo
ging van de posten voor werkloozenzorg.
B. en W. schrijven aan den raad, dat bij de
begrooting voor 1936 de uitgaven ten behoeve
van de werkverschaffing aan werkloozen als
volgt werden geraamd: a. voor werken, door
of vanwege de gemeente ondernomen f 100.000
b. door of vanwege het Rijk f 50.000. c. door
of vanwege de provincie f 75.000. Totaal dus
f 225.000.
Naar het zich thans laat aanzien zal deze
raming niet voldoende zijn ter bestrijding van
de voor 1936 te verwachten uitgaven.
Voor wat de raming sub a betreft zij nl. opge
merkt, dat voor de werkverschaffingsobjecten
(waaronder verschillende waarmede reeds in
1935 werd aangevangen), welke in 1936 zijn of
zullen worden uitgevoerd, benoodigd zal zijn
een bedrag van omstreeks f 210.000. Aange
zien het wenschelijk wordt geacht voor nog
ter hand te nemen werken de beschikking te
hebben over een bedrag van f 50.000 wordt de
raming van dit onderdeel verhoogd met
f 160.000, en derhalve gebracht op f 260.000.
Onder de aandacht zij hierbij gebracht, dat
dit bedrag alleen vertegenwoordigt het totaal
der uit te betalen arbeiasloonen en sociale
kosten; B. en W. stellen zich n.l. voor te ge
legener tijd te voorzien in de regeling van de
eveneens ten laste van dezen post komende
uitgaven, als materialen, kosten van toe
zicht, administratie •;nz., waarvan eventueel
een gedeelte naar andere hoofdstukken van
den gewonen- en kapitaaldienst der begroo
ting dient te worden overgebracht.
Ten aanzien van de raming sub b
deelen B. en W. mede, dat uitzending
van werkloozen naar rijkswerkver-
schaffingswerken gedurende dit jaar
nog niet heeft plaats gevonden. Wijl
liet ook niet in het voornemen van
B. en W. ligt in den loop van het jaar
daartoe over te gaan, kan de raming
voor dit onderdeel (dus f 50.000) ver
vallen.
De raming voor onderdeel c behoort te wor
den verhoogd met f 27.000. De Raad van Be
stuur van de N.V. Ontginningsmaatschappij
..Noordholland" heeft zich n.l. bereid ver
klaard alsnog een dertigtal werkloozen te
plaatsen bij een in het provinciaal duinge
bied onder de gemeente Bergen ter hand ge
nomen werkverschaffingsobject, bestaande in
het verrichten van extra grondwerk voor het
graven van waterputten.
Naast de dekking van de hoogere uitgaven
voor de werkverschaffing behoort te worden
voorzien in het te verwachten tekort op de
raming van den post. „Kosten van ontwik
keling en ontspanning van werkloozen".
Bedroeg de raming voor de vakcursussen
voor jeugdige werkloozen f 5900, en voor de
cursussen voor volwassen werkloozen f 2500,
bij den huidigen stand van zaken zal moeten
worden gerekend op een uitgaaf van resp.
f 15.300 en f 4800. terwijl bovendien voor een
te houden spoedcursus voor dienstbodenop
leiding f 600 dient te worden uitgetrokken.
De hoogere bijdrage uit het Werkloosheids
subsidiefonds c.q. 's Rijks kas kan. berekend
naar 6812 pet., worden gesteld op resp.f 93.850
voor werkverschaffing en f 13.450 voor de
cursussen.
PERSONALIA.
Voor het doctoraal examen in de rechten
is geslaagd mqf. I. C. W. Meppelink te Haar
lem.
(Nu de beren in Zweden uit hun
winterverblijven zijn gekomen,
gaat men ze tellen om ze, zoo dit
noodig mocht blijken, te bescher
men.)
Is dit nu werkelijk zoo'n wonder,
Dat men het in de krant vermeldt,
Vindt u het feit soms ook bijzonder,
Als u uw eigen beren telt?
Het is natuurlijk niet plezierig.
Omdat er steeds weer meer van zijn,
Zij menigvuldigen zich tierig,
Men krijgt ze niet gemakiijk klein.
Wie berenleider wenscht te wezen.
Die mag het worden voor mijn part,
't Brengt weinig hoop en tal van vreezen
En leidt tot berenleidersmart.
Als Zweden klaar is met het tellen
En 't aantal acht men te gering,
Wil men z' in staatsbescherming stellen.
Dat lijkt een zeer merkwaardig ding.
Maar eiglijk is dat. goed bekeken,
Toch hier ook de gewoonte al.
't Was in die Noordelijker streken
Tot heden blijkbaar niet 't geval.
Hoe het ook zij, als men in Zweden
Te weinig heeft, sta ik mijn deel,
Al gaat mijn aantal naar beneden,
Naar mijn smaak blijft het toch te veel.
P. GASUS.
MODERNSTE DESSINS?
Alléén Gr. Houtstr. 179, Tel. 14269
(Adv. Ingez. Med.)
Afscheid van schooljaren.
De vijfde klas van de Middelbare
Meisjesschool viert laatsten
schooldag.
Vanmiddag om twaalf uur hebben de
leerlingen van de vijfde klas van de
middelbare meisjesschool feestelijk
en luidruchtig afscheid genomen van
hun schooljaren. Voor zoover voorra
dig werden tandems bestegen, waar
na een tocht door de stad werd ge
maakt.
Twaalf uur. Op den Koninginneweg verza
melden zich wat belangstellenden voor het
hek van de Meisjesschool. Dan stuiven bij
troepen de leerlingen den tuin door, 't hek uit.
Tusschen hen in voeren zij de meisjes, die
thans den laatsten schooldag hebben uitgeze
ten. Zij hebben papieren mutsjes op, blazen
op mirlitons en toeters. Fietsen worden gegre
pen en de feestviersters klimmen op tandems.
Helaas. Haarlem telt niet zooveel tweeper
soonsrijwielen, dat allen een tandemplaats
konden veroveren. De overblijfsters stellen
zich maar met een gewone fiets tevreden en
blazen dubbel hard op de meegebrachte lawaai
werktuigen.
Allemaal klaar? Een lange stoet staat klaar.
Mutsen, veeren en linten wuiven in de lucht,
gejoel en geroep weerklinkt.
Af! Daar gaat het. Een kleurige kronkelen
de sliert rijdt den Koninginneweg op, een
dichte drom schoolvriendinnen volgt. Er wordt
gelachen, gezongen en bovenal getoeterd.
Afscheid van schooljaren. Achter blijven zij,
die al zooveel jaren jeugd hebben opgeleid, al
zoovaak afscheid hebben zien nemen, al zoo
vaak kleine verlegen kleuters hebben zien
komen en groote volleerde meisjes hebben zien
weggaan.
Afscheid. De weg wordt weer stil. Leeraren
gaan naar binnen, in de verte klinkt nog vaag
het gerucht van de feeststoet. Er is geen wee
moed bij hen. die een stuk leven afsluiten. Zij
joelen en lachen, zingen en maken leven. Zij
die achter blijven kijken elkaar even aan.
De laatste schooldag dien de leerlingen van de vijlde klas vandaag
gemaakt, is feestelijk geëindigd. De scheidende leerlingen trokken.
mutsen, op tandems door de stad.
hebben mee-
getooid met
Het woord is aan....
Baer-Oberdorf
Niet wat wi) beleven is ons
lot, doch hoe wij het dragen.
„Weldadigheid naar
Vermogen".
Een gift van H. M. de Koningin.
De Vereeniging „Weldadigheid naar Ver
mogen", alhier mocht dezer dagen van H.M
de Koningin een belangrijke gift ontvangen
als blijk van belangstelling in haar werk.
„Meer en Bosch" en
„Bethesda Sarepta".
Derde Geneesheer benoemd.
Tot derde geneesheer van de Chr. Vereeni
ging voor de Verpleging van lijders aan val
lende ziekten (inrichtingen „Meer en Bosch"
te Heemstede en ..Bethesda Sarepta" te
Haarlem) is benoemd Dr. A. Verjaal. thans
geneesheer aan het Psychopathen-asyl te
Avereest. Dr. Verjaal zal binnen eenige
maanden zijn nieuwe functie aanvaarden.
Een monument voor
Mr. J. Gerritsz.
Wordt te Haarlem opgericht.
Naar wij vernemen heeft zich hier te lande
een comité gevormd om te Haarlem, de stad
waar hij zoo lang gewoond en gewerkt heeft,
een eenvoudig monument te stichten ter eering
van de nagedachtenis van Mr. J. Gerritsz.
Eere-voorzitter van het comité is Mr. M.
Slingenberg, Minister van Sociale Zaken, Se
cretaris-penningmeester is de heer M. A.
Reinalda te Haarlem.
LéON DEGRELLE, de nauwelijks 30-jarlge
leider en oprichter der jong-Katholieke Rex-
partij. die bij de Belgische verkiezingen van
j.l. Zondag 21 Kamerzetels veroverde.
Italië's koloniale arbeid in Abessynië.
pag. 4
De mogelijkheid bestaat, dat Van Zeeland
weer Belgisch premier zal worden.
pag. 4
MacDonald treedt niet uit het Britsche Ka
binet.
pag. 4
Door den Haarlemschen kantonrechter is een
K. L. M.'-vlieger veroordeeld, omdat hij te
laag boven Schiphol een rondje heeft ge
vlogen.
pag. 3
Te Beuningcn is een cliampignon-kweekerij
door baldadigheid van een 8-jarigen jongen
afgebrand.
pag. 3
De onderhandelingen tusschen liet rijk en
Haarlem over onderhoudswerken zijn zon
der resultaat gebleven.
pag. 1
De reeders te IJmuiden hebben het voorstel
van den rijksbemiddelaar aangenomen.
pag. 1
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De Haagsche Dierentuin.
pag. 1
Amy Groskamp-ten Have. Een vrouw schrijft:
Voor den dag ermee.
pag. 3
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Neder-
landsch-Indië voor den Volkenbondsraad,
bondsraad.
pag. 4
K. de Jong: Orgelconcert Nieuw Vredenhof.
pag. 11
J. B. Schuil over „Wat doet mijn vrouw van
2—5?"
pag. 11
C. J. v. T. Onze 39: E. F. Albrecht.
pag. 6
H. D. Vertelling. J. P. Baljé Vrouwenleed.
pag. 6
De Burgerlijke Staud van Haarlem is opge
nomen op pag 9,