Het gehakt voor de werkloozen
Hei Bekuiftijkste
De Haarlemsche
gemeente-financiën.
Intermezzo.
53e Jaargang No. 16247
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 12 Juni 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 10.65, franco p. post 0.72*4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 a Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alles indier
geschiktheid 600.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim 2
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -. Ver
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vc
50.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-. Arm- of Beenbreuk 30.—
lies Duim f 75.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30-
orwaarden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 12 Juni.
Een Aftocht.
Het Britsche Lagerhuis heeft gisteren een
indrukwekkend, triest en ook pijnlijk tafereel
beleefd toen de reeds als minister afgetre
den afgevaardigde J. H. Thomas en Sir Al
fred Butt hun mandaten als parlementsle
den neerlegden. Dit was het gevolg van de
uitspraak van het speciale Hof van Onder
zoek in de befaamde zaak van het „theelek",
dat geen aanleiding vond tot het doen in
stellen van een strafrechterlijke vervolging
maar minister Thomas van onvoorzichtig
heid beschuldigde, die geleid had tot het af
sluiten," van verzekeringen door Sir Alfred
Butt.
Beiden namen hun afscheid met een lcorte
redevoering. Thomas deed dit op zeer sobere
wijze, waarbij hij opnieuw verklaarde, nim
mer bewust een begrootingsgeheim te heb
ben onthuld. Hij legde ziöh evenwel zonder
protest bij de uitspraak van het Hof neer,
de meening uitende „dat er geen onpartij
diger Hof in de wereld is dan een Britsch",
sprak ontroerd over de vernedering die de
uitspraak voor hem beteekende en eindigde
met trillende stem: „Maar ik kan tenminste
gaan tot éen, die al mijn beproevingen en
triomfen heeft gedeeld en die steeds nog in
mij gelooft in dit donkerste uur van mijn
leven".
Het Huis was merkbaar onder den indruk.
Mevrouw .Thomas, tot wie de slotwoorden
van haar man gericfht waren, hoorde zijn
rede op de tribune aan. Hij verliet onmiddel
lijk de vergadering, na een buiging voor den
voorzitters-stoel.
Sir Alfred Butt nam een eenigszins an
dere houding, aan. Hij verklaarde van nie
mand inlichtingen over de begrootingsgehei-
men te hebben ontvangen, maar hij protes
teerde bovendien. Hij protesteerde tegen het
ontbreken van een hooger beroeps-instantie
en tegen het uitblijven van een strafrech
terlijke vervolging, die hem voor het oordeel
van een jury van vrije landgenooten zou
hebben geplaatst. Daarop vertrok ook hij.
De gansche episode heeft zonder eenigen
twijfel het gezag van he't régime in Engeland
bevestigd en zelfs versterkt. Men heeft deze
affaire onmiddellijk, en met Igroot doorzet
tingsvermogen, in volle openbaarheid be
handeld. In sommige andere landen zou
men daar goede lessen uit kunnen trekken,
Thomas' aanvaarding van de uitspraak on
danks zijn herhaalde betuiging van onschuld
is een getuigenis van eerbied voor de instel
lingen van zijn land die de kracht en inner
lijke waarde van de Engelsc'he .parlementaire
democratie zeer sterk en overtuigend aan
toont.
Over de gevolgde procedure kunnen wij
als Hollanders ons eenigermate verbazen,
omdat onze instellingen anders georgani
seerd zijn en ons rechtsbegrip aan de tradi
ties dier instellingen gebonden is. Objectief
het geval bekijkend moet men evenwel in
zien dat Engelschen op dezelfde wijze aan
hun rechtspraak gebonden zijn en zich over
onze nistellingen zouden verbazen. Sir Al
fred Butt's verlangen naar het oordeel van
een vrije jury, naar die leeken-rechtspraak
dus waarvan wij in ons land nooit iets heb
ben willen weten en welker invoering dan
ook na herhaald onderzoek telkens
weer is afgewezen, moet men ook zoo be
schouwen. Een Hollander zou huiveren voor
het oordeel van een twaalftal willekeurige
leeken, een Engelschman beschouwt dit als
het non plus ultra in onpartijdige recht
spraak. Men kan zich, dit eenmaal begrij
pende. voorstellen dat Sir Alfred Butt niet
voldaan is met de volgens zijn opvatting
halfslachtige decisie van het speciale Hof,
dat hem geblameerd heeft maar hem niet
verwezen naar den strafrechter, ofschoon
het dit laatste had kunnen doen.
Het geval-Thomas blijft een onmisken-
baar-tragischen kant behouden. Aan de in
tegriteit van dezen politicus heeft in een 24-
jaxige loopbaan nooit iemand getwijfeld. Het
is mogelijk, zeer wel mogelijk, dat een on
voorzichtig gebaar, een glimlachje, een licht
schouderophalen toen anderen in zijn bij
zijn over de begrooüings-kansen spraken,
voor hen voldoende is geweest om er tegen
zijn wil conclusies uit te trekken. Indien dit
de loop van zaken is geweest is deze ex-mi
nister wel zeer zwaar getroffen, en aange
zien hij niet van eenig verraad maar slechts
van onvoorzichtigheid is beschuldigd moet
men wel aannemen dat ook zijn rechters er
zoo over denken. Het is een droeve en tevens
een beklemmende aftocht geweest.
R. P.
Minister Mr. M. Slingenberg inspecteert de
Vleeschwarenfabriek te IJmuiden.
De Minister van Sociale Zaken Mr.
M. Slingenberg bracht hedenmorgen
een bezoek aan de Vleeschwarenfa
briek aan de Industriestraat te IJmui
den om persoonlijk een onderzoek in
te stellen naar de wijze waarop daar
het gehakt voor de werkloozen ge
maakt wordt.
KRONIEK DER FIETSEN.
In de afgeloopen week werd te Haarlem 16
fietsen ontvreemd.
Minister Mr. M. Slingenberg.
De Minister was vergezeld van enkele hoofd
ambtenaren van zijn departement, terwijl ook,
tot het geven van inlichtingen, alle ambtena
ren die bij het toezicht op deze fabricage be
trokken zijn, aanwezig waren om inlichtingen
te geven, o.a. prof. dr. H. C. L. E. Berger, hoofd
inspecteur van de Volksgezondheid, directeur
van het Veeartsenijkundig toezicht, verschil
lende inspecteurs van dit toezicht, keurmees
ters, enz.
De minister had ons uitgenoodigd bij deze
inspectie tegenwoordig te zijn.
De Minister wees er allereerst op, dat deze
inspectie geheel onvoorbereid was,
zoodat op de fabriek geen enkele maatregel
kon worden genomen en alles daar gevonden
werd zooals het daar iederen dag is. Verder
deelde de Minister mede dat hij naar IJmuiden
gekomen was omdat hij overtuigd was, dat
over deze gehakt-fabricage tendentieuze be
richten verspreid waren door personen die er
niet onbevooroordeeld tegenover staan.
Zijn bedoeling is geweest, dat er voor de
werkloozen gehakt gemaakt wordt dat aan alle
te stellen eischen voldoet. Hij had van te vo
ren de zekerheid dat daaraan voldaan wordt,
maar wilde zich zelf en anderen overtuigen.
Prof. Berger, die door den Minister met het
toezicht belast is, deelde mede, dat maatrege
len voor het scherpst mogelijke toezicht geno
men zijn, opdat gewaarborgd wordt, dat het
gehakt aan de eischen die de Vleeschkeurings-
wet stelt, volkomen beantwoordt. Het is uit
gesloten. dat niet geschikt vleesch en andere
bestanddeelen verwerkt worden. Alles wordt
van te voren zeer streng gekeurd. Niet alleen
worden de koeien die aan het slachthuis te
Beverwijk ter slachting voor dit doel aange
voerd worden gekeurd, maar ook het bevroren
vleesch, het kalfsvleesch en het spek wordt
streng gekeurd.
Natuurlijk bestaan er nuances in de kwali
teit der slachtkoeien. Er is gezegd, dat er te
Beverwijk veel magere koeien aangevoerd
worden, maar het zou onjuist zijn te meenen.
dat magere koeien voor de verwerking tot
blikvleesch minder geschikt zouden zijn. In
tegendeel, die kunnen voor dit doel juist aan
te bevelen zijn, mits ze maar aan de gestelde
eischen voldoen. Er wordt geen vleesch van een
koe voor deze gehakt-fabricage bestemd dat
niet volkomen aan de eischen beantwoordt.
De inspecteur die toezicht houdt op de vee
keuring te Beverwijk deelde mede, dat in den
afgeloopen tijd wel eens eenige erg magere
koeien zijn aangevoerd, maar die zijn afge
keurd, zoodat het vleesch van die beesten niet
i het gehakt verwerkt is.
Wat verwerkt is was alleen vleesch dat aan
de eischen voldeed.
Bovendien is te constateeren, dat het ge
halte der te Beverwijk aangevoerde slacht
koeien nog verbeterd is.
Uit verdere mededeelingen bleek nog. dat
voor deze vleeschfabriek feitelijk een dub
bele controle en keuring bestaan. Ook van
het gehakt dat gefabriceerd is.
Tot heden is geen enkele bus ge
hakt afgekeurd, de inhoud van alle
onderzochte bussen bleek volkomen
steriel en van zeer goede kwaliteit
te zijn.
Bovendien is van regeeringswege in de fa
briek nog een vaste keurmeester aangesteld.
die op alles toezicht houdt. Niet alleen op de
eischen van de hygiëne, de nakoming der
voorschriften voor het fabriceeren van het
gehakt, maar als hij mocht twijfelen aan de
geschiktheid van het reeds gekeurde vleesch.
dan heeft hij nog de opdracht om dit buiten
de fabricage te houden. Deze controleur, de
heer Mes, is naar Prof. Berger mededeelde,
een eerste klasse kracht, die over een erva
ring van meer dan 30 jaar in zulke vleesch-
bedrijven beschikt, feitelijk de beste contro
leur. die in het geheele land te vinden is.
De heer Mes vertelde een en ander over de
ge'naktfabricage. Er worden in deze fabriek
geen harten, geen nieren en andere mindere
aeelen van het vee verwerkt. Alles gaat zoo
streng toe, dat gezegd kan worden, dat een
artikel van eerste kwaliteit wordt afgeleverd.
Als ik zoo zei de heer Mes in een
winkel gehakt zie geprijsd voor een kwartje
het pond. dan durf ik gerust te zeggen, dat
het gehakt dat wij hier voor de werkloozen
maken, twee kwartjes een pond waard is.
Hierop werd de fabriek bezichtigd. Uit
eigen aanschouwing bleek ons, dat het
vleesch en de andere bestanddeelen er zeer
goed uitzagen en dat alles met inachtne
ming van de eischen voor reinheid werd be
reid. Aan de fabriek werken thans 45 man.
De dagproductie is 7000 K.G.. maar het is de
bedoeling die op te voeren tot 10.000 K.G.
Aan het einde van de inspectie vroeg de
minister ons: wat is uw oordeel?
Ons antwoord was:
Wij zijn volkomen overtuigd, dat alle maat
regelen genomen zijn om te bereiken, dat
voor de werkloozen gehakt gemaakt wordt,
dat aan alle eischen voldoet.
Dit was, blijkens hun uitlatingen, ook de
meening van de hoofdbestuurders van de
drie nationale vakbonden in ons land, die
ook door den Minister waren uitgenoodigd
de inspectie mede te maken.
De burgemeester van Velsen Mr. M. M.
Kwint was ook bij het bezoek tegenwoordig.
Moeilijkheden die overwonnen
moeten worden.
Het voorbereidende werk voor het samen
stellen van de Haarlemsche gemeentebegroo-
ting voor 1937 is ten Stadhuize begonnen.
Naar wij vernemen is naar buiten uitgelekt,
dat de eerste indruk van de cijfers niet gun
stig is. Dit kan ook trouwens niet anders, daar
de uitgaven voor werkloosheidssteun en ar
menzorg steeds hooger oploopen, terwijl daar
entegen verschillende inkomsten, ook de be
lastingen, naar beneden gaan.
Wij spraken den heer W. Rooden-
burg, wethouder van financiën, die
ons mededeelde, dat inderdaad alles
gedaan zal moeten worden om tot een
sluitende begrooting te komen. Daar
voor zal het dan ook noodig zijn, zoo
veel mogelijk te bezuinigen. Maar de
wethouder was overtuigd, dat het
college daarin zal slagen, zoodat er
geen gevaar bestaat, dat de gemeente
extra hulp bij het rijk zal moeten
vragen, waarmee ook extra regee-
ringstoezicht gepaard zou gaan.
BERTHE SEROEN ZINGT SCHUURMAN'S
SPAANSCHE VOLKSMELODIEëN.
Op het Kurhaus-concert van Maandagavond
15 Juni te Scheveningen zal Berthe Seroen,
begeleid door het Residentie-Orkest onder lei
ding van Frits Schuurman, diens Vijf Spaan-
sche Volksmelodieën zingen.
Jongeman in zwembad
verdronken.
Zonder te kunnen zwemmen in het diepe
bassin gegaan.
SASSENHEIM. 12 Juni. Gisteravond is in
het zwembad te Sassenheim verdronken de
22-jarige M. Basten, afkomstig uit Middel-
beers. werkzaam als leerling-verpleger bij
het St. Bavogesticht te Noordwijkerhout
De jongeman had zich. zonder de zwem
kunst machtig te zijn en zonder daarvoor
toestemming te hebben verkregen, in het
diepe bassin begeven. Hoewel onmiddellijk
door den badmeester en andere personen
werd gedoken, gelukte het pas een uur later
Basten boven water te brengen. De levens
geesten waren toen geweken.
ONGELUK OP DEN HOOGEN DUINEN-
DAALSCHEWEG.
Donderdagavond, om en nabij negen uur
kwamen twee, op één fiets gezeten meisjes, de
zusjes Janny ril j.) en Henny Z. (9 j.) uit de
Obistraat in Haarlem N. bij het afrijden van
den Hoogen Duin en Daalscheweg te Bloemen-
daal in een bocht te vallen. Zij kregen beiden
schaafwonden aan het rechterbeen, die door
dr. Immink zijn verbonden. Henny had boven
dien nog vermoedelijk een verstuikten enkel.
Zij zijn per auto naar de Mariastichting in
Haarlem vervoerd, waar laatstgenoemd meisje
ter observatie is opgenomen.
Wanneer u 't mij vergeven kunt,
Wou ik wat met vacantie uit,
Ik denk wel, dat u het mij gunt,
Dat ik de tent een tijdje sluit.
Ik ga wat zwerven hier en daar.
Als zieltje zonder zorg en dwang.
Ik zal u maar niet zeggen waar,
Dat is voor u van geen belang.
Ik hoop voor u op prachtig weer.
Echt lekker warm, vol zonneschijn,
Want niet slechts gun ik u dat zeer.
Maar 't zal voor mij dan ook zoo zijn.
'k Hoop. dat ik poëzie ontmoet,
Maar nergens rijmen tegenkom,
Of iets, dat daaraan denken doet,
Misschien begrijpt, u wel waarom.
Een weekje hier, een weekje daar.
Dat ik nu eens geen regels lijm
Maar dan sta 'k ook weer voor u klaar.
Gegroet dus en tot wederrijm!
Groote Houtstraat Vereeniging
Fotowedstrijd.
De Groote Houtstraatvereeniging houdt in
de propaganda week van 14 tot 20 Juni as. een
fotowedstrijd. Aan het adres van den secreta
ris, Groote Houtstraat 165. kan men een of
meer foto's inzenden van etalages, gemerkt
met het embleem der Groote Houtstraatver
eeniging. Voor de 5 beste foto's zijn prijzen
beschikbaar gesteld van f 25, 20, 15. f 10 en
f 5.
In de week na 20 Juni zullen bovengenoem
de foto's in de Tijdingzaal van Haarlem's
Dagblad worden tentoongesteld. Daar vindt
men een stembiljet, waarop kan worden aan
gegeven welke 5 foto's de 5 fraaiste etalages
weergeven, naar het oordeel van den invul
ler van het biljet.
Alle geldprijzen moeten worden besteed
voor aankoopen bij leden der Groote Hout
straat Vereeniging, binnen één maand na
uitreiking.
Zij nog vermeld dat in de propagandaweek
zuilen zullen geplaatst worden bij de Groote
Houtbrug en op de Groote Markt.
J. T. Mathot, t
I
Het woord is aan....
Otto Weiss:
Een passende vraag voor
onzen tijd: mag een meisje
boeken schrijven, die het
niet zou mogen lezen?
Palace-Filmac geopend.
De Palace-Filmac is begonnen. Om elf uur
hedenmorgen doofden de lichten in de zaal
en ving het uitgebreide programma aan Al
lereerst werd het Eclair-Journal vertoond.
Daarna draaiden nog het nieuws van Fox-
Movitone en van Poligoon.
Een alleraardigste teekenfilm en een cul
tuurfilm over Hong-kong vulden het pro
gramma aan.
De nieuwe aanwinst voor Haarlem heeft zijn
deuren geopend.
Tal van belangstellenden hebben deze eerste
voorstellingen bijgewoond en bewezen dat
Haarlem aan dit instituut behoefte had.
Wie thans een half uur over heeft, te kort
om naar zijn woning in Heemstede of Bloe-
mendaal terug te koeren en te lang dm op
straat door te brengen, weet thans waar hem
een interessante tijdpasseering wacht.
AANRIJDING OP DEN ZANDVOORTERWEG.
Donderdagmiddag tegen half drie had op den
Zandvoorterweg, nabij de Viersprong te Aer-
denhout, een aanrijding plaats tusschen een
luxe-auto, bestuurd door mevr. B. uit Aerden-
hout en een achter deze rijdende vrachtauto,
bestuurd door den 19-jarigen C. Th. S. Mevr.
B. reed in de richting Heemstede. Zij dacht
eerst den Boekenroodeweg in te gaan en stak
den rechter richtingaanwijzer uit. Zij bedacht
zich evenwel en reed rechtdoor. Toen zij daar
op nog moest inhouden voor van rechts uit
den Boekenroodeweg komend verkeer, werd
haar wagen aan de achterzijde aangereden
door de vrachtauto, waarvan de bestuurder
meende, dat zij rechtsaf zou slaan. Alleen de
luxe auto liep aan de achterzijde lichte schade
op. De remmen waren in orde. De politie
maakt proces-verbaal op.
Regeling voor het
stucadoorsbedrij f.
Men schrijft ons:
Hier ter stede is opgericht een organisatie,
welke zich belast met de uitvoering van een
door hen ontworpen regeling voor het Stuca-
doorsbedrijf en den handel in stucadoors-
materialen/voor het rayon Haarlem.
Deze rayon-commissie zooals zij genoemd
is, stelt zich ten doel; het tot stand brengen
en behartigen van een gezonde samenwerking
in en tusschen het stucadoorsbedrij f en stuca-
doorsmaterialenhandel in het algemeen en
j de bestrijding van de beunhazerij in het bij-
zonder.
j Daar deze groep patroons en handelaren,
een zware strijd moeten voeren, tegen een
moordende concurrentie als gevolg van een
maatschappelijke crisis, is het toe te juichen,
dat er een poging wordt ondernomen, om
deze bedrijven weer gezond te maken.
Een krachtige commissie met een helder in
zicht, zal zeker kans van slagen hebben. Als
elke belanghebbende zijn volle medewerking
verleent, zal succes niet uitblijven en kan met
vertrouwen de toekomst tegemoetgezien wor
den.
J. T. Mathot.
In den ouderdom van 73 jaar is te Heem
stede, waar hij de laatste jaren woonde, over
leden de heer J. T. Mathot, stichter der be
kende zaak in verplegingsartikelen in de
Groote Houtstraat.
De heer Mathot werd 2 September 1862 te
Utrecht geboren.
Na afloop van zijn militairen diensttijd be
gon hij zijn loopbaan als verpleger, waarna
hij meer speciaal werd opgeleid voor banda
gist.
In 1897 vestigde hij te Haarlem zijn zaak,
die hij tot grooten boel wist te brengen.
Eerst was zij gevestigd in de Kruisstraat, daar
na in de Groote Houtstraat 35 en nu al sedert
jaren Groote Houtstraat 39.
De heer Mathot genoot bij de Haarlemsche
geneesheeren en ook bij het publiek een uit
stekende reputatie als kundig vakman en het
ziekenvervoer, dat hij ook al sedert jaren voor
de gemeente verzorgde, had een uitmuntenden
naam. ook buiten Haarlem. Eerst ging het
particulier met een rijwielbrancard." daarna
met paard en rijtuig en nu reeds sedert ge-
ruimen tijd met auto's.
Nadat Haarlem een gemeentelijken genees
kundigen en gezondheidsdienst had gekregen,
werd de heer Mathot door de gemeente met
het ziekenvervoer belast, volgens een vaste
overeenkomst.
De begrafenis is bepaald op Dinsdag 16 Juni.
Na de H. Mis van Requiem in de Parochiekerk
van den H. Bavo te Heemstede, zal de ter
aardebestelling plaats hebben op het R.K.
Kerkhof „Valkenburg" aan den Glipperweg te
Heemstede, te 12 uur
De nieuwe verwarring in China; strijd tus
schen de troepen van Nanking en kanton
schijnt reeds ontbrand te zijn.
pag. 4
Badoglio treedt af als onderkoning van Ethio
pië; Graziani zal hem opvolgen.
pag. 4
Van Zeeland slaagde er niet in een Belgisch
kabinet te vormen.
pag. 4
Teruglevering van ondcrmelk is niet ingang
van 14 Juni nog niet verplicht.
pag. 3
Bij de diaconiegestichten der Ned. Herv. Gem.
in den Haag is fraude gepleegd.
pag. 3
Wegens den verkoop van „Der Stuermer" is
f 250 boete gcëischt.
pag. 3
De Rotterdamsche gemeenteraad besluit tot
verlaging der haventarieven.
pag. 3
Minister Slingenberg inspecteert de Vleesch
warenfabriek te IJmuiden.
pag. 1
De Haarlemsche gemeentebegrooting zal met
moeite sluitend te krijgen zijn.
pag. 1
C. J. v. T.: Bijzonderheden uit het leven van
Ch. C. Wolff.
pag. 13
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een aftocht.
pag. 1
Emil Sclireibcr: Hongarije en zijn politieke
vraagstukken.
pag. 4
X. Bijzonderheden over het interieur van de
Vleeschhal.
pag. 6
H. D. Vertelling. M. Bekkers-Rürcher: Bloed
koralen.
pag. 6
pag. 11
pag. 7 en 3
De burgerlijke stand van Haarlem is opge
nomen op pag. P
Sport in 't Kort.
Voor de Jeugd.
