Het buitenlandsche
van deze maand.
VERTELLING
Hei afgeloopen
Tooneelseizoen.
ZATERDAG 20 JUNI 1936
HAARLE M'S DAGBLAD
9
„Down hut not out" by the author
of „Private Papers of a bankrupt
bookseller". George Allen anti Un-
win Ltd., London.
De auteur van „Down but not out" moet
'een merkwaardig mensch zijn. Liever gezegd,
is een merkwaardig mensch. Wat alleen al
blijkt uit hot feit. dat hij, hoewel het in Enge
land en ook daarbuiten een publiek geheim
is, wie de schrijver is van de opvallend fris-
sche en origineele boeken, die sinds eenige ja
ren verschijnen onder de terloopsche opmer
king, dat zij geschreven zijn door „the author
of Private Papers of a bankrupt Bookseller"
zijn eersteling, die eenige jaren geleden ano
niem verscheen. Will Y. Darling is geen schrij
ver van professie; hij is schrijver voor zijn
plezier. Hij schrijft zijn boeken om zichzelf
een genoegen te doen en toen hij het eerste
beëindigd had, en -het manuscript voor hem
lag. bedacht hij min of meer toevallig, dat er
op deze wereld misschien nog een enkel an
der mensch plezier zou kunnen beleven van
de dingen, die hij zoo stilletjes voor zich
zelf uitgedacht en opgeschreven had. Zoo
vonden de „Private Papers of a bankrupt
Bookseller" hun weg naar een uitgever en
hadden zoowel in Engeland als in Amerika
groot succes. „Hades! the Ladies!" en „The
Old Mill" gingen denzeli'den weg'op, en met
„Down but not out" heett Mr. Darling wel het
frappantste boek van zijn lieele schrijverscar
rière geleverd. Hij heeft er vermoedelijk ook
een heele boel menschen boos mee gemaakt.
En hij zal er nog veel menschen boos mee
maken. Het zal hem net gaan als het Charlie
Chaplin ging met zijn laatste film „Modern
•Times". Oer-degelijke, nette, keurige lieden,
lieden, waar niets op aan te merken is en die
de steunpilaren vormen onzer maatschappij,
zullen zich over „Down but not out" net zoo
verbazen en verontwaardigen als bijvoorbeeld
onze oer-degelijke, intens Hollandsche schrij
ver A. H. van der Feen het in de „Groene Am
sterdammer" deed over „Modern Times". En
wij, renegaten, die Charlie Chaplin toch wel
verschrikkelijk grappig vonden en die cns
verkneukeld hebben over „Down but not out"
zullen hetzelfde doen, wat de filmcriticus
van de Groene deed, namelijk het wijze en
filosofische renegatenhoofd schudden en
zeggen: „Tja man. als je het zoo voelt moet je
het vooral zoo blijven voelen. Ik voel het een
beetje anders".
„Down but not out" is het boek van een
werklooze. De werklooze heet Peter Gogg. Een
volkomen onbeduidende naam, en een volko
men onbeduidend man. Een man, zooais er
tienduizenden rondloopen. Bediende in een
kruidenierszaak. Ontslagen, naar de bazin uit
de kruidenierszaak zei. omdat er geen werk
meer voor hem was. Het zou ook kunnen, dat
het was omdat de bazin uit de kruideniers
zaak, weduwe op leeftijd, sinds eenigen tijd
een welgevallig oog had geslagen op Peter
Gogg en het niet eens was met het feit, dat
Peter Gogg plotseling in het huwelijk trad
met zijn verloofde van vele jaren, winkeljuf
frouw in een modemagazijn, Mary Askew.
Wraak is, althans voor sommigen, altijd een
zoete revanche voor teleurstellingen, en zoo
stond Peter Gogg op een goeden dag op straat,
terwijl ginds, in een kleine bovenwoning in
een Londensche middenstandsbuurt, Mary
hun eerste kind verwachtte.
Het leven sprong daarna op wreede wijze
I om met Peter Gogg. Het beroofde hem in een
enkelen dag- van Mary en haar kind, en liet
hem vervolgens alleen. Zoo troosteloos alleen
als een mensch maar zijn kan. Geen vrouw,
geen kind. Geen werk. Geen levensdoel. Geen
verwanten, geen vrienden. Alleen. En Londen
is een groote stad.
En eigenlijk begint hier pas het boek van
Peter Gogg, den werklooze, die weliswaar een
primitief mensch was, en zeer zeker van een
beperkte intelligentie, maar die toch hier of
daar iets had zitten van wat we met een sinds
lang vergeten gemeenplaats de „goddelijke
vonk" heeten. Peter Gogg ging op zoek naai
werk.^ zocht consciëntieus, systematisch. Hij
vond niets. Hij zocht in alle richtingen, was
tot alles bereid. Maar hij was afgericht als
kruideniersbediende, hij was niet jong meer,
en ook in andere vakken heerschte werkloos
heid. Op zekeren dag zag Peter Gogg het feit
onder de oogen, dat hem gedurende de lange
weken van zoeken langzaam maar zeker dui
delijk was geworden: er was op deze wereld
voor hem geen werk. Zijn werk, zijn vrouw,
zijn kind waren tot nog toe zijn eenig levens
doel geweest; hij zou nu een ander moeten
zoeken. Maar welk? Peter Gogg bezat op de
heele wereld maar één ding om zijn verdere
levensdagen mee te slijten en aan te wijden:
zichzelf. En zoo, zonder een egoïst te worden,
begon Peter Gogg bij kleine stukjes en beetjes
te ontdekken, dat hij misschien wel „down",
maar niet „out" was. Dat hij in den maat-
schappelijken zin des woords „down" was: een
nutteloos mensch, levend op den zak van de
samenleving, maar die zich daar in allen ge
valle niets van hoefde aan te trekken, omdat
het nu eenmaal zijn schuld niet was. Er. dat
hij alles behalve „out" was, dat het gansche
leven, met al zijn schoonheid en al zijn vreug
den voor hem open lag, voor hem, Peter Gogg,
werklooze met een uitkeering van achttien
shilling en nog wat in de week.
Het ging maar langzaam, hij moest het
stukje bij beetje veroveren. Soms was hij op
het verkeerde pad, maar vroeger of later werd
1 hem dat duidelijk, en altijd keerde hij te rech-
I ter tijd op zijn schreden terug. Peter Gogg,
I werklooze. En Peter Gogg, Zoeker. Het woord
I is een beetje groot voor Peter Gogg, en voor-
al de hoofdletter hoort er eigenlijk niet bij.
Maar een zoeker werd hij, en een zoeker naar
datgene, wat alle zoekers, of zij het weten of
I niet weten, en of ze het vinden of niet vin
den, zoeken: zichzelf. Wie denkt, dat hij het
Leven, met een groote of kleine 1 zoekt, die
heeft het mis. De vergissing is alleen niet ge
vaarlijk, want zij is de groote vergissing, die
bijna iedereen begaat. Maar in werkelijkheid
is het leven alleen maar middel, en de eigen
persoonlijkheid het uiteindelijk doel.
Peter Gogg, bij zijn omzwervingen door het
leven, wist van al die hoogere filosofie natuur
lijk toeten noch blazen. Hij wijdde alleen
maar veel tijd, gedachten en werk aan zich
zelf, en hij ontdekte de kleine genietingen
des levens. Hij vond er veel voldoening in, en
hij constateerde met vreugde, dat hij niet
hoorde tot; degenen, van wie hij een redenaar
de volgende sombere dingen had hooren zeg
gen: „The tragedy of the unemployed is that
they become unemployable they become
listless, apathetic, indifferent." Unemployable
misschien wel. Maar lusteloos, apatisch, on
verschillig?
Peter Gogg was nooit te voren minder lus
teloos en onverschillig geweest. Hij ontdekte
het leven, en door het leven zichzelf, Hij zat
op een bank in het park en had plezier in de
bloemen. Hij loodste een paar kinderen over
een drukke straat en ze bezorgden hem een
goeden dag. Hij ontdekte langzaam maar ze
ker de schoonheden van de edele kookkunst,
en zoowel de ontdekking als de producten, die
zij opleverde, verhoogden dag in. dag uit. zijn
levensgenot. Hij ontdekte, hoeveel genoegen
de zorg voor het eigen uiterlijk, voor een
klein éénpersoons huishoudentje, zelfs binnen
de zeer bescheiden grenzen van een werkloo-
zenbudget, kunnen geven. Hij ontdekte de Li
teratuur. Hij ontdekte de musea van Londen.
Hij ontdekte het leven. En tenslotte ontdekte
hij zichzelf, en wist. dat hij. wat het lot ook
met hem voor mocht hebben, van dat oogen-
blik af een tevreden, een gelukkig mensch
zou zijn
En nu kan ik me voorstellen, dat meneer
van der Feen, zoodra hij dit bock leest, in de
Groene Amsterdammer een boos en heilig
verontwaardigd stukje gaat schrijven over de
onmaatschappelijke en onverantwoordelijke
levenshouding van Peter Gogg. En er zuilen
menschen zijn, die meneer van der Feen groot
gelijk geven. Hij heeft gelijk, van het stand
punt van ieder maatschappelijk, net, logisch
denkend mensch. Maar, o lieve hemel, wat zou
deze wereld vervelend en troosteloos zijn zon
der haar Peter Gogg'si
WniY VAN DER TAK
Bevordering kennis Neder-
landsche beschaving.
Nationaal fonds gesticht.
In een vergadering onder voorzitterschap
van prof. dr. J. Huizinga is Donderdagavond
in het Algemeen Rijksarchief in Den Haag
ten overstaan van notaris H A. van der Steen
straten de stichtingsacte van bovengenoemd
fonds verleden. De in de laatste maanden ge
voerde actie heeft tot resultaat gehad, dat
door een aantal beschermers en schenkers
een bedrag is bijeengebracht, dat voldoende
geacht kon worden, om tot het in het leven
roepen van de stichting over te gaan.
In de vergadering werd tevens een defini
tief bestuur gekozen, dat als volgt is samen
gesteld:
Dr. J. Huizinga, hoogleeraar aan de Rijks
universiteit te Leiden, voorzitter; jhr. rar. D.
P. M. Graswinckel, rijksarchivaris te 's Gra-
hage, onder-voorzitter; mr. J. K. van der Haa-
gen, hoofdcommies bij het Departement van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, secre
taris; W. Munnix, directeur van de Centrale
Suiker-Maatschappij, te Bloemendaal, pen
ningmeester: dr. G. J. Hoogwerff, directeur
van het Nederlandsch Historisch Instituut te
Rome, dr. J. Kalf, directeur van het Rijksbu
reau voor de Monumentenzorg, te 's Graven-
hage, dr. H. Schneider, directeur van het
Rijksbureau voor kunsthistorische en ikono-
grafische documentatie te 's Gravenhage, Alf.
Schroder, assuradeur te Amsterdam, dr. A. A.
Smijers, hoogleeraar aan de rijksuniversiteit
te Utrecht.
De secretaris (adres van Horvettestraat 53,
Voorburg) is gaarne bereid de statuten met
lijst der beschermers en schenkers toe te zen
den aan personen, die alsnog de stichting
willen steunen, en zal ook verder alle ge-
wenschte inlichtingen verstrekken.
EEN WEERSPANNIGE BOUWER.
Drie gemeente-diensten moesten er Vrijdag
morgen op den Buikslotermeerpolder aan to
pas komen om een overtreder van de gemeen
telijke bouwverordeningen tot rede te brengen.
Het slot was, dat de ontevreden bouwer naar
het Wilhelmina-Gasthuis vervoerd werd.
De 59-jarige S. B., uit Watergang, had zon
der toestemming van Bouw- en Woningtoe
zicht in het tuincomplex in den polder een
tuinhuisje gebouwd met twee verdiepingen. In
het benedengedeelte woonde hij zelf, terwijl
de z.g. étage verhuurd war. Toen de politio-
neele vermaning niet voldoende was om den
man, die zenuwpatiënt is, er toe te brengen
het huisje af te breken, verscheen Vrijdag
morgen de brandweer, die meteen aan den
slag ging. De eigenaar verzette zich hiertegen
en in een aanval van woede maakte hij het
den afbrekers buitengewoon lastig.
De Gem. Geneeskundige Dienst werd te
hulp geroepen, die den man naar het zieken
huis bracht. Gemakkelijk voor de broeders was
het niet om B. in den ambulancewagen te
krijgen. Zij liepen hierbij vleeschwonden op.
fliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiy
H.B.*
liiiïi! mra
Avontuur.
Kort geleden ontmoette ik op een concert
een vriendin die ik sedert geruimen tijd uit
het oog verloren had. Ze klampte mij aan, en
we maakten meteen een afspraak elkaar op te
zoeken om eens rustig „bij te praten". Ze was
met haar man, dien ik zeer oppervlakkig
kende, en zag er stralend en gelukkig uit.
Eenige dagen geleden bezocht ik haar in
haar luxueuse flatje. Het oude contact her
leefde oogenblikkelijk en we spraken echt ge
zellig en vriendschappelijk over allerlei. Ze had
met haar man nogal wat rondgezworven, ook
in het buitenland, en vertelde er op een pret-:
tige manier van, .zoodat de woorden „roman
tisch" en „avontuurlijk" vanzelf in me op
welden.
Erna glimlachte. „Zoo romantisch als 't nu
lijkt, was 't natuurlijk niet altijd. John heeft
veel werk, en 't gebeurt dikwijls, dat ik hem
alleen aan de maaltijden en 's avonds laat bij
me heb. In een plaats waar je maar kort bent,
heb je niet veel goede vrienden, en ik verze
ker je, dat ik soms dolgraag had willen ruilen
met iemand, die een bescheiden huiselijk le
ven heeft met een paar rakkers van kinderen,
zooals jij bijvoorbeeld. In zoo'n stemming raak
je wel eens uit je evenwicht, en dan zou je
bijna tot dwaze avonturen komen. Ja" en
Erna glimlachte in herinnering', „eens heb ik
een waarschuwing' gekregen, die me voor vee]
onheilen heeft behoed. Het was mijn mooiste
avontuur. Als je wilt. zal ik 't je vertellen."
„Alsjeblieft", zei ik, en nestelde me behage-
lijk in de veelkleurige kussenbank.
„Verleden zomer", begon Erna, terwijl ze
een nieuwe sigaret opstak, „woonden we in
N. John had er buitengewoon interessant
werk te doen, dat hem heelemaal absorbeerde,
en dientengevolge was ik- meer alleen, dan
goed voor me was. De enkele menschen, die
ik leende .trokken me niet bijzonder aan; ik
ging dus dikwijls alleen uit: fietsen, paard
rijden, zwemmen of wandelen. Ik voelde me
heelemaal niet gelukkig, verbeeldde me dat
John me verwaarloosde, dat zijn werk niet zoo
belangrijk was en dat hij minder van me hield.
Het kwam zelfs af en toe tot verwijten en we
leden er belden onder. Ik snakte naar iemand,
die nu eens nergens aan zou denken dan aan
mij, en ik dien tijd haatte ik het werk, John's
werk, waar ik anders zooveel van .houd, om-
KOOPT en VERKOOPT
uw ONROERENDE GOEDEREN door be
middeling van het Makelaarskantoor
GEBR. SNOECK,
STATIONSPLEIN 13 TELEF. 17145
VERHUURDE PERCEELEN voor geldbelegging
(Adv. Ingez. Med.)
Hoe Korda's filmonderneming
groeide.
Van twee kamers in Londen tot studiodorp.
Het is thans vier jaar geleden, dat in En
geland London-Film-Prcductions werd op
gericht. Het initiatief hiertoe werd genomen
door Alexander Korda. die met zes medewer
kers beeon. te weten. Lajo.s Biro. George
Grossmith. Stephen Pailos, Harry George,
David Cunyngham en John Myers. Met uit
zondering van den inmiddels overleden
George Grossmith bekleeden deze mannen
heden nog dezelfde functies als destijds.
Respectievelijk zijn zij: leider der dramatur
gische afdeeling. chef der afdeeling buiten
land. secretaris, studio-manager en publici-
teitschef.
Men begon op zeor bescheiden wijze in
Grosvenor Street weiden twee kamers ge
huurd niet vermoedende, dat de nieuwe
onderneming al sjjoedig de geheele Engel-
sche industrie groot zou maken. De eerste
film, die door London Film Prod, werd ver
vaardigd in de British en Dominions stu
dios was „Wedding Rehearsal".
Korda zelf. was niet geheel onbekend. Zijn
opvallende film „Service for Ladies", destijds
voor Paramount gemaakt, had in Engeland
de aandacht op hem gevestigd. ..Wedding
Rehearsal" kwam eveneens tot stand met
medewerking van Paramount, en zoo bracht
deze combinatie een aantal soortgelijke
films, waaruit het Britsehe element slechts
weinig sprak. Dit was juist lijnrecht tegen
de bedoeling van London Film, Korda en
zijn mannen wilden Engeland een eigen in
dustrie geven. Toen kwam de eerste groote
film, die zuiver Engelsch was en waarmee
men de wereld oo Engeland attent: maakte,
nl. ..Hendrik VTII" met Charles Laughton.
die in Amerika reeds een reputatie bezat.
Men ging op den ingeslagen weg verder,
door onmiddellijk na „Hendrik VIH" de his
torische film „Catharina de Groote" te ver
vaardigen en toen London Film zich hier
door niet alleen een groote „goodwill", maar
ook een behoorlijke financieele basis ge
vormd had, kwamen ..De Roode Pimpernel",
„Sanders van de Rivier" en „De wereld in
wording".
Korda's schepDing was echter nog lang
niet volmaakt. Hij zocht nog naar twee mid-,
delen, die hem volkomen onafhankelijk zou
den maken: een groote verhuur-ondeme-
ming en productie in eigen studio's. Deze
beide wenschen zijn thans vervuld. De Kor-
da-films worden thans overal door United
Artists-groep. gevormd door Sam Goldwyn.
Mary Pickford. Douglas Fairbanks en Char
lie Chaplin, verhuurd.
De Denham-studio's.
Thans is gevolgd de ingebruikneming van
de groote studio's te Denham. Zeven enorme
opname-hallen zijn in Buckinghamshire ge
bouwd. Zij beslaan een oppervlakte van ruim
4000 M2. en werden volgens de nieuwste
acoustisdhe principes ingericht.
Het complex omvat verder tal van admi
nistratieve lokalen, twee groote showrooms,
kleedkamers, een restaurant en een winkel
galerij. Zes 1000 P.K. Diesel-motoren zorgen
voor electrischen stroom. Verder vindt men
MEER RESULTAAT VERWACHT
VAN DAGBLADRECLAME.
De fabrikanten van Jantzen-badpak-
ken zijn dit jaar op groote schaal tot
dagbladreclame overgegaan.
Niet dat alle reclnme-media volkomen
worden uitgeschakeld, maar zij dienen
slechts ter aanvulling.
Illllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllll Hl
dat het een stuk van hem is. We zouden het
gaan van beiden kunnen missen.
Maar dien tijd was ik mezelf niet. Op een
morgen, tgen ik me juist buitengewoon gedrukt
en* onrustig voelde, bracht de post me een
brief. Ik nam hem zelf aan: het handschrift
was groot en flink, ik kende het niet. Toen ik
den brief uit had, was ik stom van verbazing.
Het was een liefdesbrief, maar heel fijn en
beschaafd, en voluit onderteekend. De schrij
ver was mij onbekend. Hij had me meerma
len uit de verte gezien, en bewonderd, kende
mijn gewoonten en liefhebberijen, beschreef
eenige van mijn toiletten, zelfs mijn schoe
nen: kortom, hij had me geruimen tijd bestu
deerd. Aan het slot maakte hij duizend excu
ses dat hij zoo brutaal was me te schrijven.
De brief ontroerde me. Ik was zoo verlangend
naar wat genegenheid en bewondering, de on
bekende had geen beter moment kunnen kie
zen dan dit. Na rijp beraad verborg ik den
brief, en vertelde John niets van mijn gehei
men aanbidder. Maar je begrijpt, wat- het ge
volg was.
Als ik buiten was, kwam er een zenuwach
tige spanning in me. Wat ik precies verwacht
te, weet ik niet, maar dat er iets zou gebeuren
stond bij me vast. Tegen de tijd, dat de post
moest komen, werd ik onrustig en bij ieder
telefoontje schrok ik op. Kun je je die stem
ming indenken?"
Ik lachte. „Natuurlijk. Het is zalig en afschu
welijk tegelijk. Een soort beklemming, die je
toch niet zou willen missen. Iedere vrouw zou
met je meevoelen. Maar wat gebeurde er
verder?"
„In de week. die volgde, niets. Toen kwam
de tweede brief, Deze overtrof den vorige
in alles. Hij schreef vol liefde en toewijding,
't bleek dat hij geheel van mij vervuld was.
Ook deze brief was zonder eenige grofheid en
ik voelde, dat de schrijver buitengewoon fijn
en beschaafd moest zijn. Ik borg den tweeden
brief bij den eerste, en verzweeg mijn avon
tuur voor John. Want 't stond bij me vast,
dat dit een avontuur zou worden; ofschoon ik
niet zelf zou ingrijpen.
Weer ging een week voorbij, waarin ik me
deels gelukkig, deels in een nerveuse afwach
ting voelde. John merkte niets bijzonders aan
me, hij had minder tijd voor me dan ooit. De
derde brief werd niet door de post gebracht.
Toen ik terugkwam van een wandeling lag hij
op mijn schrijftafeltje met een groote bos
Violettes de Parme. Ik kwam mezelf voor als
de heldin uit een roman. In de stemming,1
waarin ik verkeerde, kon dit alles me niet on
verschillig laten; trots en blijdschap vervulden
me, vermengd met een intense nieuwsgierig
heid naar mijn onbekenden vriend. Op straat
keek ik plotseling om: overal, in de manége,
aan het strand, op de terrasje, waar ik 's mid
dags thee dronk, speurde ik rond, maar al mijr.
moeite was vergeefsch,
(Slot).
De Dilettanten.
De crisis heeft tot nu toe nog maar weinig
invloed op het dilettanten-toonee! gehad.
Terwijl het beroepstooneel bij vrije voorstellin
gen meestal voor '.eege zaien speelt, zijn de
schouwburgen te Haarlem geregeld stampvol,
wanneer liefhebbers er optreden. Het toch
reeds zeer groote aantal diiettanten-tooneel-
vereenigingen in onze stad is in deze crisis
jaren zelfs met één vermeerderd.
Het is waar. dat de Haarlemsche Tooneel-
club en de geheel-onthouders tooneeivereeni-
ging Nieuw Leven door de tijdsomstandig
heden niet meer in staat zijn telkens twee
voorstellingen voor hun leden te geven, en het
is ook wel zeker, dat enkele vereenigingen met
groote financieeie moeilijkheden te kampen
hebben, maar tot nu toe is toch nog geen en
kele club ter ziele gegaan. Tonevo, de eenige
vereeniging. die was ontbonden is dank zij
de voorbeeldige energie van haar voorzitter
Polle weer uit de asch herrezen en verkeert
thans zelfs in blakenden welstand. En de pas
zes jaar oude R.K. tooneelvereeniging Thalia
zag haar ledenaantal zoo toenemen, dat zij
eik stuk drie avonden achtereen kan opvoeren.
Of deze toestand ook zoo zal blijven, wan
neer de schouwburg aan den Jansweg in het
er: machinekamers, werkplaatsen voor me
taal en houtbewerking en speciale afdeelin-
gen voor make-up. patronen, papier-maché,
modellen, electrische reparatie, requisieten,
gordijnen, costuums. eerste hulp bij ongeluk
ken, een kapsalon, alles wat er nu eenmaal
bij films maken noodlg is. De films worden
in eigen laboratoria ontwikkeld en verme
nigvuldigd. Er zijn 18 „snijkamers" voor het
monteeren. Het aantal personen, dat in nor
male omstandigheden dagelijks in Denham
aanwezig zal zijn. bedraagt circa 2000.
Reeds zijn tal van studio's voor langeren
tijd aan andere „producers" verhuurd. Kor
da zelf heeft het plan om voor het komende
seizoen 11 groote London-Films uit te bren
gen. die allen in Denham zullen worden op
genomen.
Hiertoe behooren: 3 Charles Laughton-
films (waarvan ..Rembrandt" de eerste is).
Mariene Dietrich en Robert Donat in
..Knight Without Armour", onder regie van
Alexander Korda. 2 andere films met Robert
Donat; „Elephant Boy", de film, die door
Flaherty In Britsch-Indië wordt gemaakt:
..I Serve", een film van Koningin Elisabeth
met Flora Robson: .Lawrence of Arabia",
het verhaal van den befaamden ontdek
kingsreiziger Lawrence, die in het Oosten
een merkwaardige rol speelde; ..Gaiety
Girls", een nieuw product van René Clair en
tenslotte nog een film met Conradt Veidt.
die onder reaie van Jacques Feyder zal wor
den vervaardigd.
ACTIE TOT SCHADELOOSSTELLING.
De N.V. Paleis voor Volksvlijt heeft een ci
viele actie ingesteld tegen den ex-directeur L.
M. en den oud-commissaris der N V.. J. P1-. die
door het Hof wegens fraude ten nadeele van
het Paleis tot gevangenisstraffen zijn veroor
deeld. In totaal is het Paleis voor 120.000
benadeeld.
De N.V. heeft door haar raadslieden mrs.
Polenaar en Kan beslag doen leggen op de
bezittingen van M. en PI.
GIFT VAN DE KONINGIN AAN HET
DORUS RIJKERS-FONDS.
De Koningin heeft een geldelijk blijk van
belangstelling in het Dorus Rijkers-Fonds ge
geven.
NIEUWE OPERETTE VAN EEN NEDER
LANDSCH ARTISTENDRIETAL.
De combinatie mej. Annie Brugman, Clinge
Doorenbos en Nico v. d. Linden heeft dezer
dagen een origineele Nederlandsche operet
te voltooid.
De naam van deze operette, waarvan het
scenario een doorloopend verhaal vormt, zal
nog nader worden bekend gemaakt.
miiiwiiiiiiiiw
In den vierden brief verzocht hij me einde
lijk om een persoonlijke kennismaking. Heel
voorzichtig vroeg hij me, den volgenden mor
gen op het terrasje aan 't, eind van de Boule-
var te komen, vol excuses over zijn brutali
teit, maar toch zeer dringend. Antwoorden
was onnoodig. Hij zou er in elk geval om elf
uur zijn. Wat moest ik doen! Mijn verlangen,
den man te leeren kennen, die op zoo'n fijne,
beschaafde manier zijn liefde verklaard had,
die bewezen had een werkelijk intense belang
stelling voor me te koesteren, was groot, en
ook tokte het buitengewone en romantische
mestferk aan. Maar John zou het niet begrij
pen. zoo hij het ontdekte ik hield zooveel van
hem. wat voor afschuwelijke complicaties
konden hier niet uit voortvloeien!"
„Maar Erna. je bent natuurlijk toch gegaan,
hè?", en ik ging rechtop zitten van spanning.
Erna glimlachte in gelukkige herinnering.
„Ja. Ik had een gevoel of ik moest."
„Vertel! Wie was het, hoe zag hij eruit?"
„Het was de liefste man. dien ik ooit in mijn
leven ontmoet heb. Tegen elf uur ging ik van
huis. Het was een prachtige morgen, stralend
zomerweer. De zee was spiegelglad en diep
blauw als een bergmeer. Alles leek mij onwe
zenlijk mooi. Toen ik het terrasje naderde, zag
ik iemand staan, half verborgen achter een
badstoel. Hij keek naar de zee. Met een brok
in mijn keel. doortrild van spanning, liep ik
zijn richting uit. Ik keek niet op, toen de on
bekende mij naderde, maar ik voelde zijn na
bijheid met al mijn zintuigen. Toen hief ik
mijn hoofd op. en bleef als aan den grond ge
nageld staan. Voor mij stond John. John in
zijn mooisten zomerpak, een bloem in zijn
knoopsgat. John, even vol spanning en ver
wachting als ik.
Ik kan je niet zeggen, wat er op dat oogen-
blik allemaal in me omging. Schrik, schaamte,
verwondering, en toen een mateloos gevoel
van bevrijding, opluchting en geluk. John
pakte mijn beide handen, trok me naar zich
toe. en vertelde me de geheele waarheid. Hij
bekende, dat hij zich teveel door zijn werk in
beslag had laten nemen, dat hij even onrustig
en ongelukkig geweest was als ik, En dat hij
toen dezen uitweg had gevonden, In zijn angsl
me eens werkelijk te verliezen aan „een an
der". trachtte hij „dien ander" op deze manier
voor te zijn.
Toen hij uitgepraat -was. stonden we een
poos samen doodstil. We begrepen elkaar be
ter dan ooit. Het is een verrukkelijke dag ge
worden, misschien wel de mooiste dag van
mijn leven. Maar de waarschuwing, die erin
lag. zullen we geen van belden ooit vergeten."
„En. Ernade brieven
..John's brieven? Die heb ik natuurlijk be
waard. En als ik weer eens in een „romantische
bui" ben. lees ik ze over. e dan weet ik heel
zeker, dat dit avontuur het schoonste was, dal
ik ooit zou kunnen beleven.
MIEP SCHRÖDER
volgend seizoen niet meer geëxploiteerd mocht
worden, betwijfel ik. Het lijkt mU niet waar
schijnlijk, dat alle vereenigingen de veel hoo-
gere huurkosten van den Stadsschouwburg zul
len kunnen betalen en de groote tooneeizaal
van het gebouw St. Bavo met haar slechte ac-
coustiek mist de intieme gezelligheid van het
schouwburgzaaltje aan den Jansweg. Ik ver
moed dan ook. dat nu eerst recht de moeilijk
heden voor vele di'.ettanten-tooneelvereenigin-
gen zullen komen, maar die zullen dan meer
hun oorzaak vinden ln het. gebrek aan goede
speelruimte, dan aan den zwaren crisis-lijd.
Maar hoe de toekomst ook voor het amateur-
tooneel in Haarlem moge zijn. in het afgeloo
pen seizoen is er nog lustig op losgespeeld
en wanneer wij het aantal dilettanten-voor
stellingen op vijftig schatten do herhalin
gen niet mee gerekend zijn wij zeker nog
aan den lagen kant.
Opmerkelijk is het. dat hoe langer hoe meer
vereenigingen on zeker niet de slechtsten
een avond in het seizoen inruimen voor het
spelen van eenacters. Cremer. Haarlem's Too-
neel. Jacob van Lennep en de H.T.C. hebben
dit keer op zulke eenacter-avonden jongere
krachten eens een beurt gegeven en daarmee
het bewijs van goed inzicht geleverd. Want een
tooneelvereeniging moet altijd zorgen voor het
kweeken van reserves.
Overigens verschilde het repertoire in het
afgeloopen seizoen niet veel van dat van vorige
jaren en aan experimenten wagen onze dilet
tanten zich liefst nog maar zoo weinig moge
lijk. Een uitzondering kunnen wij de verdien
stelijke opvoering van het leekenspel „Verdun
1915—1935" noemen, dat onder leiding van
Joh. Frevel door amateurs van Haarlem en el
ders, werd gegeven. En een zeer mooie her
innering zullen wij ook aan de voor leeken wel
zeer hoogstaande voorstelling van Lucifer door
den Vrijz. Christ. Sturientenbond bewaren.
Maar het waren voornamelijk amateurs van
buiten, die deze opvoeringen gaven en ze val
len dus feitelijk buiten het overzicht van het
Haarlemsche dileltantcn-tooneel.
Het belangrijkste van dit seizoen was
eigenlijk nog de voorstelling van Ferguut en
Galiène van Kees Meckel door de R.K. too
neelvereeniging Alberrilngk Thym. Persoonlijk
heb ik door uitstedigheid deze ctoor Herman
Moerkerk geleide opvoering niet bijgewoond,
maar mijn tijdelijke vervanger. Dr. P. H.
Schroder heeft er met lof in ons blad over ge
schreven en ook van anderen heb ik veel
goeds over deze vertooning gehoord. Vooruit
gang week met het Vlaamsche spel „Van een
Doode die bijna stierf" en de Plan-Revue ook
eenigszins van het gangbare repertoire af en
Nieuw Leven deed een gelukkige keuze met
„Menschen in het Plantsoen", dat meer een
opeenvolging van revuesketches dan een ge
woon tooneelspel is.
Cremer bracht dit seizoen weer drie nieuwe
„Bakkers" Najaarsstormen. Inbrekers Ge
vraagd en De Doorslag waarvan de eerste
wel verreweg de belangrijkste was. De pre
mière van deze comedie van Henk Bakker en
Ciir. van Bommel-Kouw was ook door do voor
treffelijke opvoering, waar o.a. het optreden
van Adri van Hees veel cachet aan gaf een
der beste dilettanten-voorstellingen van dit
seizoen. Zij ging zelfs aanmerkelijk uit 'ooven
de vertooning van „Als ik Wilde" van de Leid-
sche Ver. Litteris Sacrum ln den Cremer-kring
Haarlem's Tooneel had het geluk den wed-
strijdbeker van den Tooneelspiegel voor goed
in bezit te krijgen door zijn overwinning met
Sancta Lucia, al was deze overwinning veel
minder eervol dan die met ..De Wrekende
God" in het vorige seizoen. Ook van den wed
strijd te Utrecht, waar men Dat wat je niet
hebt had gespeeld, kwam Haarlem's Tooneel
met een prijs den tweeden terug, zoodat
deze vereeniging met voldoening op 't afgeloo
pen seizoen het eerste onder haar actieven
nieuwen voorzitter Dr. Tjcbbo Franken kan
terugzien. De Man van Virginie, waar
mee H. T. het seizoen opende, was een preten-
tielooze, onbelangrijke klucht, die echter on
der regie van Nico de Jong zeer goed gespeeld
werd.
De H. T. C. heeft Graaf X onder Johan
Gobau gegeven, de eenacter avond werd aan
de regie van mej. Wessels toevertrouwd en
bij de laatste voorstelling van De Mensch
wiktwas het niemand minder dan
Eduard Verkade. die de leiding had. Wanneer
Verkade ook in het volgend seizoen de regie
bij deze club blijft voeren, zal hij zeker met
de H. T. C. nog zeer veel kunnen bereiken.
Want weinig amateursvereenigingen beschik
ken over zulke uitstekende krachten al
thans onder de heeren als de H. T. C.
Van Lennep zette het seizoen in met een
reprise van Drie Wijze Gekken en koos voor
haar tweede opvoering een stuk van Henk
Bakker Komedie waarmee het een ver
diend succes behaalde. Ook Nieuw Leven, dat
dit jaar op feestelijke wijze meteen geslaagden
cabaret-avond zijn 25-jarig jubileum vierde,
speelde een stuk van Bakker n.l. Inbrekers
Gevraagd. De voorstellingen van Een Moeder
van Cor Hermus en vooral van Menschen in 't
Plantsoen stonden echter op hooger peil en
gaven het bewijs, dat deze vereeniging ook
onder de geestdriftige leiding van Kick Voss-
hard haar plaats onder de Haarlemsche lief
hebberij-tooneelvereenigingen met eere blijft
innemen.
Onze oudste rederijkerskamer Door In
spanning Uitspanning mag er ook altijd nog
zijn. Met het Geheimzinnige Pension behaal
de zij bij haar donateurs oen groot lachsuc
ces. maar van veel beter gehalte waren de op
voeringen van Het Chlneesche Landhuis en
Blanke Ballast, in welke heide stukken voor
al de heer Mourik opmerkelijk goed spel te
zien gaf. Tonevo werd weer nieuw leven inge
blazen door den wonderdokter Polle en al
sprak uit de stukken - o.a. Aan Flarden en
De Loreley nu niet bepaald een nieuwe
geest, het is op zichzelf reeds een kunststuk
om in dezen tijd een gestorven vereeniging
weer tot leven op te wekken en tot nieuwen
bloei te brengen.
Alberdingk Thym, de oudste van de R.K.
tooneelvereenigingen, behaalde haar grootste
succes met Ferguut en Galiëne. Met Welkom
Vreemdeling was zij minder gelukkig. al had
men er blijkbaar hard op gewerkt. Polly Per
kins stond qua opvoering tusschen deze twee
in en werd op 9 achtereenvolgende avonden
voor den R.K. Volksbond gespeeld.
Thalia, de jongere R.K. zustervereenieing,
gaf Zijn Revanche, Robbedoes en De Gerech
tigheid Gods, van welke drie opvoeringen Rob
bedoes wel de beste was. De arbeiderstooneel-
vereeniging Vooruitgang speelde Zoekende
Jeugd van haar leider Cor Zwart, een stuk,
dat ook in artistieken zin gaf, wat de titel be
loofde.
De vereeniging Herman Heljermans maakte
zich verdienstelijk door eenige van haar op
voeringen -- o.a. van Van Ouds de Morgen
ster, Een Dolle Streek en Er staat geschreven
voor de werkloozen te herhalen. Haar laat
ste voorstelling van Sonna was de beste
van het seizoen van deze vereeniging. En
V. Z. O. D. waagde zich in het begin van het
seizoen aan Op Hoop van Zegen, om met liet
griezelstuk Het Huis van Mysteries te sluiten.
Ten slotte willen wij hier in dit overzicht
ook nog melding maken van de zeer goede op
voering van Ex-Koning Peter door Varia uit
IJmuiden, welke voorstelling als geheel het
verre won van die van hetzelfde blijsoel door
de Amsterdamsche vereeniging Plus! welke
hier als liefdadlgheidsvcon telling werd «ege-
ven.
J 8. SCHUIL
