INDISCHE SFEER. De autotocht voor Ouden van Dagen. BERICHT Hei 3eloHfei{ltste 53e Jaargang No. 16257 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 24 Juni 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand f 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0 65. franco p. post f0.12V3 Bureaus: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. AD VERTEN TlëN 15 regels f1.75. elke regel meer t 0.35. Reclames ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag Vraag en aanbod 1—4 regels ƒ0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250 - Wijsvinger Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog 400-, Verlies Duim ƒ75.- Alles Indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30.— Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN HAARLEM, 24 Juni. Nog eens: Belangstelling voor Indië. Op 8 Juni schreef ik in deze rubriek ovel de moeilijkheden die voor Nederlanders, die Indië niet uit eigen aanschouwing kennen, ten aanzien van het koesteren van een wer kelijk diepe belangstelling voor ons prachtige overzeesche gebied bestaan. Ik schreef die moeilijkheden toe aan het feit dat wij de sfeer van het verre land, waar onze landgenooten in een gansch ander klimaat dan het onze, temidden van een gansch andere natuur en temidden van een groote inlandsche bevol king leven, niet kunnen aanvoelen. Ons voor stellingsvermogen schiet tekort, en litteratuur en journalistiek zijn tot dusver niet in staat gebleken dat tekort in voldoende mate weg te nemen. Ook de correspondentie met vrienden, soms familieleden, kan daar niet in slagen. Van mijn opmerkingen, die Aneta in excerpt heeft overgeseind, heeft cfe Indische dagblad pers uitvoerig nota genomen en er haar in stemming mee betuigd, waaruit blijkt dat wij het over de diagnose eens zijn, hetgeen mij verheugt. Een landgenoot in Jogjakarta rea geert met een artikel, per luchtmail gezonden, dat wij vandaag plaatsen en waarin hij zeer terecht opmerkt dat Indische correspondenten van Nederlandsche dagbladen op den duur zelf zoo vertrouwd zijn met de sfeer waarin zij leven, dat zij juist de détails, die voor den Hollandschen lezer typeerend zijn, vaak ach terwege laten, omdat die voor hen zelf niets belangwekkends meer hebben. De schrijver gaat evenwel verder dan de diagnose. Hij komt met een nieuw geneesmid del aandragen en begeeft zich derhalve in de therapie. Hij stelt voor dat Indische en Ne derlandsche dagbladen voor een korte periode, b.v. voor een jaar, jonge journalisten zouden uitwisselen en meent dat op het financ.iecle bezwaar (de reiskosten) wel wat te vinden zou zijn, in ieder geval reeds gedeeltelijk door dat vol salaris tijdens den reisduur niet noodig zou zijn. Het is een verdienstelijk denkbeeld, schoon het mij niet eenvoudig lijkt in zijn uitvoering. Behalve het financiëele bezwaar, dat voor het leeuwendeel blijft gelden, is er de onmisken bare moeilijkheid (voor de hoofdredacties en directies aan beide zijden) om een gerouti neerde kracht te vervangen door iemand die „er plotseling in komt vallen". Maar dat de wederzijdsche voorlichting er mee gediend zou kunnen worden is zeker, èn in ieder geval heeft dit denkbeeld de waarde, dat het duidelijk belicht in welke richting men naar oplossingen zou moeten zoeken. Wellicht ware het ook denkbaar regelingen te maken, waarbij jonge Hollandsche journalis ten het tweede deel van hun opleiding in Indië zouden doormaken, daarbij verzekerd zijnde van een post in Nederland na eenige Indische jaren. Sporadisch zijn zulke gevallen trouwens wel voorgekomen. De brief uit Jogjakarta spreekt er van hoe gelukkig men in Indië is, als er uit het moe derland echte belangstelling wordt getoond. „Wij zijn als groote kinderen" zegt de schrij ver en dit woord zal zeker in ons midden verstaan worden en niet nalaten eenige ont roering te wekken. Want de Indische Hol landers, van wie wij wèl allen beseffen dat zij hard moeten werken in een voor velen hunner kwellend klimaat, missen hun ge boorteland voortdurend, verlangen natuur lijk vaak naar een Hollandsche weide, naai de kanalen en de meren en de vergezichten over het vlakke polderland, en hebben er recht op dat wij begrijpen wat zij missen en met hen meevoelen. De meesten onzer zouden den moed, dien zij getoond hebben toen zij naar Indië trokken en voor lange, lange jaren afscheid namen, niet kunnen vergaren. En hun werk daar is voor land en volk, voor ons allen dus, van groote waarde. Ik hoop dat men pogingen zal blijven doen tot versterking van het contact. Versneld ver keer alleen is niet genoeg. R. P. WILDE STAKING TE MAASTRICHT. MAASTRICHT, 24 Juni. Hedenmorgen hebben de arbeiders van de N.V. Holland Radium Rubberfabriek aan de St. Pieters- kade alhier'het werk neergelegd. Tot dit oogenblik betreft het hier een wilde staking, waarbij ongeveer 300 man zijn be trokken. Hedenmorgen hebben de stakers met de afdeeiingsbesturen van hun vakver- eenigingen vergaderd. De vakvereenigings- leiders moeten zich thans in verbinding stel len met hun hoofdbesturen, waarna vastge steld zal worden, welk standpunt de orga nisaties zullen innemen. De vergadering had overigens een rusti; verloop. Hedenmorgen was de politie bij de fabriek en verspreidde de arbeiders, die zich later naar hun vereenigingslokalen begeven hebben. In de buurt van de fabriek is het zeer kalm. Uitwisseling van journalisten met het moederland? Een belangstellend Vaderlander schrijft ons uit Jogjakarta: Het Algemeen Nederlandsch Indisch Pers agentschap Aneta-Den Haag heeft een flink excerpt geseind van de beschouwingen, die den heer Peereboom, hoofdredacteur van Haarlem's Dagblad op 8 dezer over de belangstelling voor Indische zaken in het moederland uit de pen zijn gevloeid. De In dische bladen hebben daarvoor een promi nente plaats ingeruimd en daaraan zelf commentaren toegevoegd, die de een voor, de ander na, blijk geven van groote waar deering voor de visie van den heer Peere boom. Kan het anders? Wij. koloniale Nederlan ders zijn zonder sentimentaliteit groote kinderen. Wij hebben een klein hartje, waar in een groote plaats voor ons nationaliteits gevoel is ingeruimd en wij zijn steeds dank baar voor meevoelen van de bewoners van ons stamland. Juist één dezer dagen werden daarvoor weer eens overstelpende bewijzen geleverd door de volle zalen, die een ander Haar- lemsch product, de K XVIII-film. trok. Groo te mannen, met verantwoordelijke posities verlieten na afloop de zaal met tranen in de oogen. iets wat bij hen de meest dramati sche film niet teweeg kan brengen, maar wel de grootsche Nederlandsche rolprent en het Wilhelmus. Ja. aan deze zijde van de evenaar is er belangstelling te-over voor het moederland, al is er vaak vooral de laatste jaren weinig begrijpen en weinig waardeering. voor de stemming, die daar verweg van ons heerscht. Daarom worden beschouwingen zooals Haarlem's Dagblad gaf zoo diep gewaardeerd en zoo hartelijk geapprecieerd. Wij hunkeren naar een vriendelijk woord, wij groote kinderen. Wij weten, het is vaak lauwheid en wij zouden slechts nuchterheid accepteeren. Van die goed Hollandsche nuchterheid nu was het artikel van Peereboom een goede afspie geling. Waarom, zoo vroeg hij. zoo weinig interesse. Door het niet aanvoelen van de Indische sfeer, was het bescheid. Inderdaad bestaat er een kans. dat de nieuwe Gouver neur-Generaal hierop raad weet. In de eer ste plaats heeft Zijne Excellentie 'het ge schetste bezwaar aan den lijve ondervonden en zal er dus een open oog voor hebben, ter wijl hij verder wellicht bij onze Zuidelijke buren, waar, als ik goed ben» ingelicht, de belangstelling voor de Congo geen zorgen baart, den boer de kunst heeft afgekeken. Er is hier te lande de suggestie gedaan, om jonge journalisten voor niet te korten tijd naar Indië te sturen. Er zijn hier groote sterren van het Nederlandsche kranten fir mament geweest, maar daarover werd op gemerkt, dat er niet voldoende jeugdig vuur meer inzat, hoewel het een voordeel ge noemd werd, dat zij groote autoriteit geno ten. Een betreurenswaardige Seitenhieb werd daarbij gedaan naar de z.g. conservatieve dagbladdirecties, die voor dit idee wel weinig zullen voelen, omdat het zooveel geld kost. Toch ben ik van meening. dat er in deze gedachte iets goeds schuilt. Het opnemen van brieven en berichten uit de "koloniën is zeer nuttig, al zou het alleen maar zijn om een niet onbelangrijken kring lezers, die daarvoor belangstelling heeft wegens vroe ger verblijf hier of familie of zakenrelaties, maar daarmee wordt geen propagandistisch werk op groote schaal verricht, omdat alle scribenten meine eigene kleine Wenigkeit inclosa de sfeer als zulke gesneden koek kennen, dat die niet meer opvalt en dus niet voldoende belichting zal vinden. Zoo is het ook gesteld met dagbladen, die koloniale redacteuren hebben. Zij weten wat er te koop is. maar voelen niet wat de Hol landsche lezer van noode heeft om in de koloniale sfeer ingeleid te worden. Dat nu zouden jonge vaklui wel kunnen, omdat zij het aan den lijve ondervinden. Nu nog het kostenbezwaar, dat oplossing vraagt, want conservatief of niet. men is nu eenmaal geen dagbladdirecteur voor zijn gezondheid en men moet waar voor zijn geld hebben, wat meer beteekent dan een begaafd jong maat je een pleizierreisje gunnen. Daarom wil ik deze suggestie, die mij in den grond niet swaad lijkt, aanvullen. Waarom vindt er geen uitwisseling plaats? De koloniale voorlichting heeft twee kan ten. die welke in het Moederland ligt en die welke hier in Indië is. De voorlichting over het Moederland vindt uitnemende telegra fische verzorging van AniprAneta, terwijl de groote dagbladen eigen mêlïschen in Hol land hebben, die series knipsels en moeder- landsche brieven schrijven, maar ook hier ontbreekt het aan de stemming, die tot ge volg heeft, dat er een Abneigung voor Ne derlandsche sfeer komt. De Gouverneur-Generaal sprak juist he den bij de opening van den Volksraad de vol gende woorden: „Moge op één punt het laatste waarop ik wil wijzen die wijziging van mentaliteit der achter ons liggende jaren in het bijzon der aan den dag treden: ik bedoel de stem ming hier te lande tegenover het Moeder land. Ik wil hier geen oordeel vellen over de vraag of de hier en daar waargenomen ont stemming gerechtvaardigd was. Wij staan thans tegenover verblijdende bewijzen van Nederlands gevoelens tegenover deze gewes ten. Een hand wordt ons toegestoken; wij grijpen die zonder aarzeling en met dank baarheid. in de vaste overtuiging, dat die twee handen ineen hooren." Maar al het water van de oceanen, die ons scheiden, kan niet afwasschen het zeer verbreide gevoel, dat die dankbaarheid nog maar zeer matig is en de overtuiging nier, zeer vast. al zal ieder het respecteeren. dat de Landvoogd op die plaats en op dat mo ment aldus sprak. Iedere journalist een zwaar beroep on der de tropenzon heeft behoefte aari ver lof, maar vele bladen kunnen het niet lijden een goed betaalde kracht met vacantie te sturen. Welnu, laat een collega uit Neder land zijn plaats tijdelijk komen innemen en laat de Indischman eens een jaartje, na een paar maanden uitblazen, op den stoel van zijn Nederlandsche collega gaan zitten. Dan is niet alleen de koloniale berichtge ving gediend, maar komt de Indische cou rantier weer eens heelemaal au courant. •De reiskosten schijnen een bezwaar, maar daarover valt misschien te praten. In de eerste plaats hebben de bootgasten vrij kost en inwoning dus behoeven ze gedurende de bootreis geen vol salaris, in de tweede plaats zal het de Nederlandsche maatschappijen wel wat waard zijn geregeld en goede pro paganda te krijgen en danvoor haar is het aanhouden van de koloniale band een levensvoorwaarde. Waarheen gaat de Negus? Zwitserland verzoekt hem zijn bezoek uit te stellen. BERN, 24 Juni (Reuter-A. N. P.) Het Zwitsersche telegraafagentschap verneemt van officieuze zijde, dat de Bondsraad den Negus verzocht heeft, te willen afzien van zijn voor nemen om zich in Zwitserland te vestigen, zoolang het Italiaansch-Abessynische geschil nier definitief geliquideerd is. daar de Bonds raad niet zonder moeilijkheden een duurzame gastvrijheid kan verleenen aan het hoofd van een staat, die zich nog als in oorlog met een zijner naburen beschouwt. De Raad zal geen bezwaar maken tegen de aanwezigheid van den Negus te Genêve, indien hij het noodig acht, derwaarts te komen om zijn zaak te ver dedigen bij de aanstaande zittingen van Vol kenbondsraad en -vergadering. Haile Selassie heeft zijn plannen in verband hiermee gewijzigd. Wel blijft het mogelijk, dat hij zich naar Genève zal begeven, maar waar schijnlijk zal hij den zomer verder op Mal- lorca doorbrengen. De Spaansche regeering schijnt geen be zwaar daartegen te hebben gemaakt. Voor de Stille Armen. „Weldadigheid naar Vermogen" zal haar arbeid uitbreiden. Ongeveer 8 maanden geleden plaatsten wij een artikel waarin opgenomen was een in terview met den heer S. C. de Haas van Dors- ser, directeur van Maatschappelijk Hulpbetoon te Haarlem waarin het denkbeeld werd ge opperd om den arbeid van „Weldadigheid naar Vermogen" uit te breiden, waardoor het mo gelijk zou worden dat deze vereeniging zich meer dan tot nu toe zou kunnen wijden aan den steun van de Stille Armen. Dit artikel heeft toen eenige critiek uitge lokt, wat gedeeltelijk een gevolg was van het feit, dat het bestuur van „Weldadigheid naar Vermogen" den indruk gekregen had, dar, haar zelfstandige arbeid door zoo'n verandering in beteekenis zou afnemen. Ldter is er over dit onderwerp veel geconfereerd, waarbij bleek, dat er aanvankelijk misverstand bestond, dat toen uit den weg geruimd is. Het resultaat van deze conferen ties is, dat er thans overeenstemming verkregen is tusschen Maatschappelijk Hulpbetoon (de gemeente Haarlem) en „Weldadigheid naar Vermogen", waarbij de weg gebaand wordt, dat deze vereeniging een belangrijke taak krijgt bij de behartiging van de be langen der Stille Armen. De basis van de getroffen regeling zijn de punten die indertijd in het bedoelde interview zijn genoemd. Maatschappelijk Hulpbetoon zal ae steun die zij aan een stillen arme toekent, zoo die het wenscht, laten uitkeeren door Weldadigheid naar Vermogen. De controle op den gesteunde blijft berusten bij Maatschap pelijk Hulpbetoon. „Weldadigheid" krijgt even wel de bevoegdheid om op de Stille Armen „den ruimeren armslag" toe te passen, dus een bijslag te geven op de uitkeering. Daarenbo ven kunnen het bestuur, het personeel en de huisbezoekers van Weldadigheid de Stille Ar men met raad bijstaan. Natuurlijk zal het noodig zijn dat de finan ciën van „Weldadigheid" aanzienlijk versterkt Bezoek aan Bergen aan Zee. De Haarlemsche Autotocht voor Ouden van Dagen is Dinsdag voor de achtste maal ge houden, ditmaal naar Bergen-aan Zee. Of schoon het Haarlemsche comité met het weer kantoor reeds op goeden voet staat, want wer kelijk slecht weer heeft het nog nooit getrof fen, was de genade der weergoden ditmaal wel buitengewoon. Voor een dergelijke reis had men geen idealer weer kunnen verlangen. Er reden 86 auto's mede, waarin ongeveer 220 oude menschen van zes gestichten (en van een tweetal hofjes) waren afgehaald. Zooals altijd werd de stoet verzamêld op de Fonteinlaan en zette de Commissaris van Politie, die in zijn auto met den voorzitter van het Comité den heer B. W. Lasschuit, den penningmeester den heer A. M. Duytshoff en den heer G. van Zon, comitélid. voorop reed, om twee uur den stoet in beweging. Vroolijk bevlagd trok zij vlug door de stad. dank zij de ordemaatregelen der politie, en had veel bekijks. In Velsen verliep de overtocht van het Kanaal in de beste orde, want de Rijkswaterstaat had ervoor gezorgd dat alle ponten in functie waren. Via Bever wijk, Alkmaar en Bergen Binnen werd naar Bergen-aan-Zee gereden, waar men om vier uur aankwam. Op het terras en in de groote zaal van het hotel Nassau-Bergen werden door het comité (daartoe weer in staat gesteld door veie milde gevers) aan de oude menschen en aan auto-rijdsters en -rijders ververschingen aangeboden. Velen bleven niet in en bij het hotel maar profiteerden van het heerlijke zonnige weer en het milde briesje door een be zoek aan het strand te brengen. De parkeer terreinen in Bergen-aan-Zee. schoon ruim genoeg, zijn een beetje ingewikkeld van aan leg hetgeen tengevolge had dat het formeeren van den stoet voor het wegrijden ongewoon veel tijd kostte. Zoo kwam het dat men pas om zes uur wegreed. Om halfacht was men in Haarlem terug, na een prachtigen rit langs den binnenweg naar Castricum, die door ver breeding en vernieuwing van het wegdek tot een uitstekenden auto-weg is gemaakt. Passa giers en rijders genoten van het prachtige duinlandschap rechts en de heerlijke verge zichten over Noordhollands weiden links van den weg. I Het woord is aan.... Pascal Wat is het moeilijk iets aan het oordeel van een ander te onderwerpen, zon der invloed uit te oefenen op zijn oordeel door de manier waarop men de zaak voor stelt! worden. De verwachting is evenwel dat als be kend wordt, dat dit geld den Stillen Armen ten goede komt, de ingezetenen van Haarlem en omstreken niet zullen nalaten dien steun te verleenen. Dat er veel gevoeld wordt voor de verzachting van het leed der Stille Armen is wel gebleken bij de Kerstinzamelingen die door de dagbladen gehouden zijn. Het is de bedoeling, dat de nieuwe regeling 1 September zal ingaan. Er zullen voor dien tijd nog verschillende details geregeld moeten worden. O.a. ligt het in de bedoeling van „Weldadigheid" ook contact te zoeken met de gemeentebesturen van de omliggende ge meenten om ook voor die gemeenten rege lingen te treffen op dezelfde basis als nu te Haarlem tot stand gekomen is. Want ook in Bloemendaal en Heemstede zijn verschillende gevallen van Stille Armen, die steun behoeven. Het is zelfs voorgekomen dat personeel van de Haarlemsche Bank van Leening 's nachts meubelen uit villa's te Bloemendaal moest weg halen, die beleend werden. De actie van „Weldadigheid" voor de Stille Armen zal zich dan uitstrekken over Haarlem en omstreken. Radiodistributie Haarlem. Weg die ergernis en zorgen! Weg die moeite en dien last! 't Spreekt, dat ik op distributie Mij en mijn gezin vergast, NIEUWE GRACHT 5 TELEFOON 10010. (Adv. Ingez. Med.) Treinbotsing in een tunnel. Noodlottig spoorwegongeluk in Spanje. MADRID 23 Juni, (Reuter) In de pro- vincne Leon in de nabijheid van Ponferrada, heeft een ernstig spoorwegongeluk plaats ge had. Een personentrein is in een tunnel in botsing gekomen met een goederentrein. Hulpexpedities zijn onmiddellijk naar de plaat van de ramp vertrokken, Twintig passagiers werden gedood en 30 ge wond. Volgens het Duitsche nieuwsbureau zouden verscheidene wagens in brand geraakt zijn. (Reuter.) De wisselwachter is gearresteerd. Het oudste echtpaar. Het is weer een schoone tocht geweest, en de stemming „aan bnord" was overal vroolijk en opgewekt, Het oudste echtpaar, dat hierbij af gebeeld wordt (de man is 94. de vrouw 86) ge noot niet het minst. En de rijders en rijdsters genoten mee met hun passagiers, wier spraak zaamheid en gezelligheid ruimschoots opwogen tegen de voor automobilisten ongewone traag heid van een 40 K.M.-tempo, zoodat wij niet anders gehoord hebben dan: ik ga 't volgend jaar vast, weer mee! AUTOTOCHT VOOR OUDEN VAN DAGEN. De aankomst in Bergen aan Zee bij Hotel „Nassau Bergen", Zij, die zich met ingang van 1 Juli per kwartaal abonneeren, ontvangen de in 3 u n i nog te verschijnen I nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. Baldwin en Simon hebben in het Lagerhuis de opheffing der sancties verdedigd. pag. 4 De Labourmotie van wantrouwen tegen de Engelsche regeering verworpen. pag. 4 Een ultimatum van Nanking aan de zuidwes telijke provincies. pag. 4 De autotocht voor Ouden van Dagen naar Bergen aan Zee. pag. 1 Een zware brand heeft te Arnhem fabrieks gebouwen en opslagplaatsen geteisterd. pag. 3 De plechtigheden te Utrecht bij het derde eeuwfeest der Utrechtsche universiteit. pag. 3 De tenniswedstrijden tc Wimbledon: Mej. Rol- lin Couquerque wint en mej. Terwindt ver liest in het dames-enkelspel. pag. 6 ARTIKELENENZ. R. P.: Nog eens: belangstelling voor Indië. pag. 1 Van onzen Berlijnschen correspondent: Het Entomologische Instituut te Dahlein. pag. 4 J. B. Schuil: De Utrechtsche feesten: „De Groote Geus". pag. 6 K. de Jong over het optreden van Grace Moore te Amsterdam. pag. 6 J. H. de Bois; Frans Cocnen overleden. pag. 6 J. H. de Bois over Haarlem's Kunstbezit. pag. 3 H. D. Vertelling. Bep Otten: „Het recht van de zwakste". pag. 5 Rubriek voor vragen. pag. 5 De burgerlijke stand van Haarlem is opge nomen op pag. 8

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1