Uit Haarlem's Gemeenteraad.
DONTVEÏDAG 25TUNI 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
Het ontwerp van Openbare Werken voor het
nieuwe gebouw van den Geneeskundigen
Dienst wordt toch uitgevoerd.
De niet-uitgenoodigde architecten voor
den Stadhuisbouw krijgen geen
grootere kans.
Woensdagmiddag vergaderde de raad der ge
meente Haarlem.
Voorzitter: wethouder Roodenburg.
De opvoering van
„Hel denker mis"
De heer Van Tetering (r.-k.) vond het
verkeerd, dat B. en W. voorstellen het voor
stel van de heeren Mr. Drilsma en Bartels
om artikel 158 der Alg. Politieverordening te
wijzigen, in hun handen te stellen voor prae-
advies. Het gaat hier tegen een vonnis van
den Kantonrechter. Daartegen willen de
heeren blijkbaar protesteeren. Er is hier te
Haarlem een film vertoond die zeer onbe
hoorlijk was.
De heer Drilsma (s.da.p.) zei, dat uit
het vonnis gebleken is, dat het artikel dei-
Politieverordening onvolledig is. Daarom
moet het worden aangevuld worden. Met een
filmvertooning heeft het niets te maken.
De heer Van Tetering: toch wel. De
film was zoo onbehoorlijk, dat ze den boel
kort en klein hadden moeten slaan
Geroep: Wat word je revolutionnair.
De heer Visser: Aan het voorstel-Drils-
ma is toch een bijsmaak. De heer Drilsma is
met zijn voorstel gekomen in verband met
een filmvoorstelling'. De S.D.A.P. wil onbe
perkte persvrijheid en dus ook onbeperkte
vrijheid bij filmvertooningen.
De voorzitter: het gaat alleen of B.
en W. het voorstel Drilsma voor praeadvies
zullen nemen.
De heer Van Dam (V.D.) zei dat de pri
maire taak van de overheid is om de orde te
bewaren. Als er nu ordeverstoringen in een
bioscoop mogelijk zijn doordat een artikel in
onze politieverordening onvolledig is, dan
moet daarin een verandering komen. Het gaat
niet aan. dat er personen zijn, die in zoo'n ge
val den boel kort en klein willen slaan. Dat is
de taak der overheid miskennen.
De heer Noordhoff (s.d.a.p.) zegt, dat
de grootste fractie in den raad gaarne wil me
dewerken om den goeden gang van zaken te
bevorderen. Er zijn evenwel raadsleden die dit
moeilijk maken. Er wordt gesproken van een
„bijsmaak" enz. De heeren maken nu kabaal
tegen het voorstel van de heeren Drilsma c.s.,
maar dat is zonder eenige reden. De filmver
tooning, zooals die hier was, is zeer behoor
lijk geweest. De gedeelten waartegen men in
België bezwaar had. zijn hier weggelaten.
De voorzitter: B. en W. hebben zich
voorloopig neutraal tegenover het voorstel-
Drilsma gesteld. Politieke hartstochten staan
hier buiten. Er zal alleen onderzocht worden
of het artikel der Politieverordening gewijzigd
moet worden. Er is nog niet beslist in welken
geest het praeadvies van B. en W. zal zijn.
Het voorstel van B. en W. om het voorstel-
Drilsma voor praeadvies te nemen werd aan
genomen met 32 tegen 3 stemmen.
Oude werklieden van
Schoten.
De heer Castricum (r.k.) bepleit prae
advies van B, en W. op het verzoek van J. Con
sent om in het genot te mogen blijven van
het door den raad der gemeente Schoten aan
hem toegekende wachtgeld van f 562 per jaar.
De heer Rein al da (s.d.ap.), wethouder,
zei, dat het hier een oude zaak geldt. Het in
dertijd aan Consent gegeven wachtgeld loopt
nu af. Als men het nu voor Consent verlengt,
eischt de billijkheid, dat het wachtgeld ook
voor andere losse arbeiders van voormalig
Schoten wordt verlengd. Er is geen argument
om voor Consent een afwijking toe te staan.
De heer Castricum (r.k.) pleitte toch
voor verlenging, ook al is geen bepaald recht
voor Consent. Ook nu pleit billijkheid voor een
verlenging. Anders moet de betrokkene toch
naar Maatschappelijk Hulpbetoon.
Laten B. en W. de zaak nog eens bekijken.
Spreker stelde voor alsnog een schriftelijk
praeadvies van B. en W. te vragen.
De heer van Engelen (K.D.P.)het gaat
hier over een echtpaar van 72 jaar. Als de ge
meente de uitkeering niet bestendigt moet
Maatschappelijk Hulpbetoon toch de reddende
hand bieden.
De heer Schaafsma (C.D.U.) sloot zich
hierbij aan.
De heer Re in al da (s.d.a.p.) beloofde een
schriftelijk praeadvies. maar daarin zal niets
anders staan dan nu is gezegd.
De heer Noordhoff (s.d.a.p) vreesde dat
nu bij de belanghebbenden verwachtingen
worden gewekt, maar voor die verwachting is
geen grond. Over een maand zal de raad toch
staan voor de noodzakelijkheid om het ver
zoek af te wijzen.
De erfpacht.
De heer Klein heeft schriftelijke vragen in
gezonden over het tijdstip van de behandeling
van zijn voorstel d.d. 3 April 1936 tot herzie
ning in voor pachters gunstigen zin van de
erfpachtsvoorwaarden.
In zijn toelichting vroeg de heer Klein of
praeadvies voor de begrooting is te ver
wachten.
De voorzitter: dat zeggen wij toe.
Sigarenwinkels op
Zondag open?
De heer Van Kessel (r.-k.) pleitte voor
het verzoekschrift van H. Betlem e.a., allen
sigarenwinkelier te Haarlem, om voor hun
winkels op den Zondag in de maanden Juni,
Juli en Augustus van elk jaar ontheffing te
verleenen van de verbodsbepalingen der
Winkelsluitingswet 1930.
De voorzitter zei dat de wet niet toe
laat, dat alleen aan de sigarenwinkeliers
wordt toegestaan hun winkels open te hou
den.
(Bovenstaande is reeds in een deel onzer
vorige oplage opgenomen.)
Arbeiders der Radio-
Centrale.
De heer Peper (communist) zei, dat bij
den aanleg der Radiodistributie lage loonen
betaald worden, lager nog dan B. en W. in een
rapport aan den raad hebben geschreven. Van
de werkloosheid der arbeiders wordt op afkeu-
ringswaardige wijze misbruik gemaakt. Het be
drijf dat hier gesticht wordt belooft winst af
te werpen. Daarom behooren behoorlijke loo
nen betaald te worden.
De heer Boes (V.D.) wethouder, zei dat
B. en W. overtuigd waren dat de juiste ver
diensten der arbeiders door de directie zijn
opgegeven. B. en W. zullen nu alsnog een na
der onderzoek instellen en ook de arbeiders
hooren.
De heer Klein Schiphorst (r.k.) dat
gaat niet. Het gemeentebestuur mag niet aan
de arbeiders gaan vragen. Zoo iets zou ik als
werkgever ook niet toestaan.
De heer Peper; dan kunnen B. en W. het
aan de organisaties der arbeiders vragen, die
zijn ook op de hoogte. Zij weten, dat sommige
arbeiders die 20 en 25 gulden verdienden zijn
ontslagen en vervangen door goedkoopere ar
beidskrachten.
De heer Boes: dan vragen wij het aan de
organisaties.
Plannen Stadhuisbouw.
De Haarlemsche Architecten vereeniging
Lieven de Key heeft een adres aan den raad
gezonden met bezwaren inzake den bouw van
den nieuwen vleugel van het Stadhuis. Adres
sant meent dat de toezegging dat ook aan
dacht gegeven zou worden aan plannen van
niet uitgenoodigde architecten niet door B. en
W. wordt nagekomen, wat in strijd is met de
bedoeling van den raad.
Daarom verzoekt adressant alsnog een
prijsvraag voor dit project uit te schrijven.
De heer Klein Schiphorst (r.k.) zei,
dat het anders gegaan is dan de raad inder
tijd bedoeld heeft. Als men aan architecten
alleen een situatie-teekening geeft, kunnen
zij geen ontwerp maken. Er bestaat bij de
Haarlemsche architecten terecht ontstemming.
In den raad is toegezegd, dat niet-uitgenoo
digde architecten ook volledige inlichtingen
zouden ontvangen. B. en W. hebben niet vol
daan aan hetgeen de raad heeft gewild.
Spreker vraagt alsnog of B. en W. bereid
zijn er voor te zorgen, dat de niet uitgenoo
digde architecten in de gelegenheid gesteld
zullen worden alle gewenschte inlichtingen te
ontvangen.
De heer Castricum (r.k.): er zijn nu te
veel niet-uitgenoodigden gekomen om inlich
tingen. Dat heeft de moeilijkheden veroor
zaakt. Iedereen gaat zich tegenwoordig als
architect aandienen.
De heer Mèyers (s.d.a.p.) meende, dat de
rede van den heer Klein Schiphorst eigenlijk
inhield, dat de raad een verkeerd besluit ge
nomen had.
De heer Visser (C.H.) meende, dat B. en
W. zich op glad ijs hebben bewogen. Er is
eenmaal toegezegd, dat ook niet-uitgenoodigde
architecten een kans zouden krijgen. Daaraan
moet vastgehouden worden. B. en W. staan nu
op het gladde ijs op de schaats en hoewel zij
misschien een rare schaats zullen rijden, zij
moeten zich staande zien te houden. B. en W.
moeten ook de beoordeeling van de ontwerpen
der niet-uitgenoodigde architecten regelen. Er
moet daarvoor een jury komen.
De heer R e i n a 1 d a (s.d.a.p)wethouder,
zei, dat B. en W. de belangstelling voor den
raadhuisbouw waardeeren. Misverstand moet
voorkomen worden. Trouwens er is geen reden
voor misverstand. In de bewuste vergadering
van 11 Maart is overeengekomen een opdracht,
te geven aan 5 uitgenoodigde architecten. Al
leen is toen namens B. en W. toegezegd, dat de
deur voor niet-uitgenoodigde architecten zou
blijven open staan. Aan architecten die het
zouden vragen zou een situatie en leiddraad
gegeven worden. Die toezegging is nagekomen.
6 architecten hebben die stukken gevraagd en
ook gekregen. Door de toezegging die B. en W.
in de Maartvergadering gegeven hebben, heeft
spreker zich veel moeite en zorgen op de hals
,;ehaald. Onder de belanghebbenden bestond
blijkbaar veel misverstand. Spreker heeft tien
tallen malen moeten zeggen: „alleen de deur
staat open". Als er een zeer bekwaam man
komt die een subliem ontwerp inzendt zullen
B. en W. dit zeker nauwkeurig bekijken. Als er
evenwel een optocht van ontwerpers komt. kan
dit niet toegezegd worden. Als er een jury zou
komen zou het een prijsvraag worden en dan
wordt de toestand geheel anders, dan zou de
gemeente de daarvoor gestelde regelen in acht
moeten nemen.
De gemeente moet zich houden aan de be
perkte opdracht aan de 5 uitgenoodigde archi
tecten.
De heer Klein Schiphorst handhaafde
zijn bezwaren. Als de 5 uitgenoodigde architec
ten niet voldoende hebben aan het schema en
de leiddraad, dan hebben de niet-uitgenoodig
de architecten dit ook niet.
De heer Reinalda, wethouder, consta
teerde nog eens, dat B. en W. nagekomen zijn
wat toegezegd is.
Personalia
Mededeelingen en ingekomen stukken.
De heer W. R. Jansen verzoekt eervol ont
slag als hoofd van school 46.
Wordt verleend.
Dr. F. C. Kuipers vraagt ontslag als ge
neeskundige bij den gemeentelijken genees
kundigen- en gezondheidsdienst.
Wordt verleend.
Mejuffrouw A. H. Wafelbakker verzoekt
eervol ontslag als leerares aan de Gemeen
telijke Avondschool voor Handelsonderwijs.
Wordt verleend.
Benoemd werden
Tot regenten van het St. Elisabeth's Gast
huis mevr. Mr. E. A. J. Scheltema-Conradi (af
tredend) en H. J. L. Klein Schiphorst (aftre
dend).
Tot lid van het bestuur van de Vereeniging'
voor Nijverheidsonderwijs: M. Meijers.
Tot herschatter van het vergunningsrecht
H. J. H. in den Bosch.
Revue van hamerstukken.
Zonder discussie en stemming werden ver
schillende voorstellen aangenomen, o.a.:
Voorstel van B. en W. tot verkoop van grond
aan de Anna van Buerenlaan (W. J. Peere
boom).
Voorstel van B. en W. tot aankoop van per
ceel Pijlslaan 9.
Voorstel van B. en W. tot aanvaarding van
voor straat bestemden grond aan de Slangen-
kruidlaan bij den Oosterduinweg.
Voorstel van B. en W. tot aanschaffing van
een nieuwe alarmeeringsinrichting in de
Brandweerkazerne.
Voorstel van B. en W. tot terugneming uit
het Woningbedrijf van het perceel Ged. Oude
Gracht 18 en tot slooping van het perceel
Raaks 20 en Ged. Oude Gracht 18 (dit laatste
gedeeltelijk).
Voorstel van B. en W. om te komen tot ont
eigening van het perceel Raaks C No. 2210.
Voorstel van B. en W. om de gemeente voor
5000 te laten deelnemen in het garantie
fonds voor de Frans Halstentoonstelling in
1937.
Ziekenvervoer.
B. en W. stelden voor het tarief voor zie
kenvervoer te herzien.
(Adv. Ingez. Med.)
De heer Van Kessel (r.-k.) drong er op
aan. nu er meer inrichtingen voor zieken
vervoer hier ter stede komen, voor dit ver
voer een aanbesteding te houden.
De heer Castricum (r.-k.): men mag
ziekenvervoer niet aanbesteden.
De heer Noordhoff (s.d.a.p.) vroeg of
als er een nieuw gebouw voor den Genees
kundigen Dienst komt, het vervoer niet in
eigen beheer genomen kan worden.
De voorzitter: het contract zal nu
slechts voor één jaar aangegaan worden.
Over een jaar zullen B, en W. overwegen of
aan den raad voorgesteld zal worden het
vervoer in eigen beheer te nemen.
De heer Van Kessel: laten B. en W.
voor dit jaar in elk geval ook prijsopgave
vragen van concurrenten.
De voorzitter: het volgend jaar zullen
wij ook rekening houden met de opmerkin
gen van den heer Van Kessel.
Het voorstel van B. en W. werd aangeno
men. Dit jaar blijft het vervoer dus in eik
geval aan de firma Mathot.
De schoolgelden.
Voorstel van B. en W. tot wijziging der ver
ordeningen op de heffing en invordering van
schoolveld voor Middelbaar-, Voorbereidend
Hooger-, Lager- en Voorbereidend Lager On
derwijs.
De heer Van der Veldt (r.-k.) betreur
de het, dat door deze wijziging bereikt wordt,
dat de minst-draagkrachtigen schoolgeld
zullen moeten gaan betalen, terwijl zij vroe
ger vrij waren. Menschen met f 15 inkomsten
per week zullen nu al moeten betalen.
De voorzitter zei dat menschen met
een inkomen tot f 800 geen schoolgeld be
hoeven te betalen.
Bovendien hebben B. en W. nog de moge
lijkheid open gesteld, dat vrijstelling van be
taling verleend kan worden ingevolge
werkloosheid, ziekte, enz.
De heer Castricum (r.-k.) wenschte
niet mede te werken om menschen met zoo'n
gering inkomen schoolgeld te laten betalen.
Het voorstel van B. en W werd aangeno
men met enkele stemmen tegen.
Betaling losse arbeiders.
De heer Peper (communist) klaagde over
de betaling van de losse arbeiders in dienst
der gemeente. Volslagen, volleerde arbeiders
krijgen als zij tijdelijk aangesteld worden het
aanvangsloon. Dat is verkeerd. De menschen
krijgen nu minder dan contractueel is vast-
esteld. De aanvangsloonen zijn bedoeld
voor jeugdige arbeiders. Losse arbeiders die
een huisgezin hebben, moeten naar het nor
male loon betaald worden. Deze tijdelijke-ar
beiders moeten naar de maxima betaald
worden.
De heer Meijers (s.d.a.p.) zei. dat de or
ganisaties zich ook reeds tot B. en W. hebben
gewend. Er is voor de klacht veel te zeggen.
De heer Reinalda (s.d.a.p.). wethouder,
zei dat B en W. dezer dagen besloten heb
ben, dat voor de lossearbeiders en losse
ambtenaren ook de overgangsbepalingen
zullen gelden die voor het vaste personeel
zullen gelden na de verlaging van 1 Mei jl.
Aan deze bepaling zal terugwerkende kracht
gegeven worden.
De tijdelijke arbeiders worden gesplitst in
ongeschoolden, geschoolden en vakarbeiders.
B. en W. mogen van de gestelde loonen voor
die groepen vastgesteld niet afwijken, het
is de gemeente immers opgelegd bij Konink
lijk besluit.
Het is nu evenwel de vraag of de minima
of de maxima moeten worden uitbetaald.
Nu betaalt Haarlem de minima. Spreker is
bereid om bii andere gemeenten te onder
zoeken hoe daar de loonen der tijdelijke
arbeiders betaald worden.
De heer Castricum (r.-k.): ik ben er
voor, mits in dien tusschentijd de maxima
betaald worden.
De heer Peper: dat is een redelijke ge
dachte.
De heer Kuiper (r.-k.) zei, dat het in
het particuliere bedrijf veelal de gewoonte
is aan los personeel moer te betalen dan aan
vast personeel. Deze crisistijd trekt veel ver
houdingen onderstboven, maar het is toch
voor de gemeente te verdedigen om de
maxima aan de losse arbeiders te geven.
De heer Reinalda, wethouder, zei, dat
hij persoonlijk een tegenstander is van het
systeem der periodieke verhoogingen. Daar
om zit hij met het systeem nu wat in de
knel. Het systeem is evenwel opgelegd. B. en
W erkennen, dat in den raad gegronde ar
gumenten zijn aangevoerd. Vroeger werden
ook altijd de minima betaald, maar die zijn
nu sterker gaan spreken, omdat de loonen
verlaagd zijn. B. en W, zullen hun onder
zoek zooveel mogelijk bespoedigen.
De staking te IJmuiden.
De heer Noordewier (communist) zei.
dat ontstemming gewekt is over de manier
waarop de Haarlemsche arbeidsbeurs haar
bemiddeling heeft verleend om arbeiders te
krijgen voor de visscherij te IJmuiden. De
visschers te Haarlem zijn opgeroepen hoe
wel er geen aanvraag van reeders was inge
komen. Is het juist, dat alle arbeiders die
geweigerd hebben te gaan varen, van den
steun zullen worden uitgesloten. Er waren
visschers onder die in geen 10 jaar gevaren
hebben. Het is of de Arbeidsbeurs onder
kruipers heeft willen leveren.
Hoe denkt de gemeente nu die arbeiders,
die uit de officieele steunregeling zijn ge-
stooten voor broodsgebrek te behoeden?t
De heer VanLiemt (R K.) wethouder, zei
dat de staking te IJmuiden een wilde sta
king is. De Arbeidsbeurs van Velsen heeft zijn
bemiddeling verleend om arbeiders op te roe
pen.
Het is de gewoonte als in de eigen plaats
geen voldoende arbeiders beschikbaar zijn, de
arbeidsbeurzen in andere gemeenten helpen.
Er was te Haarlem dus wel een aanvraag van
IJmuidensche reeders.
De heer Noordewier zegt, dat de di
recteur van de Arbeidsbeurs te Velsen zelf
standig gehandeld heeft. Later is door B. en
W. van Velsen aan dien directeur gezegd, dat
op die manier niet meer bemiddeld zou wor
den, Er is te Haarlem om een aantal vis
schers gevraagd. De Haarlemsche beurs heeft
toen alle 80 visschers meteen een oproeping
voor IJmuiden gezonden. .Dat is onjuist en
moet niet meer gebeuren. Alle 80 arbeiders
zijn nu buiten de officieele steunregeling ge
sloten.
De heer Van Liemt, wethouder, zei, dat
de beurs de bemiddeling niet mocht weige
ren. Als er geweigerd was, zou de minister
zeker aanmerking gemaakt hebben. Onze
beurs heeft vermoedelijk meer visschers naar
IJmuiden gestuurd dan noodi-g waren, omdat
men natuurlijk wel verwachtte, dat er zou
den zijn, die zouden weigeren om het werk te
aanvaarden. De menschen die het werk
geweigerd hebben mogen niet meer volgens
de steunregeling gesteund worden. B. en W.
zullen overwegen wat alsnog voor die men
schen gedaan kan worden.
Het gebouw van den
Geneeskundigen Dienst.
De heer Visser heeft als raadslid en lid der
commissie voor Openbare Werken bezwaren
geopperd tegen het door Openbare Werken
gemaakte plan voor het nieuwe gebouw van
den Geneeskundigen Dienst aan de Nieuwe
Gracht. Hij meent dat dit ontwerp niet aan de
eischen voldoet en verzoekt het college van
B. en W. om desnoods met voorlichting van
een bekwaam particulier architect een nieuw
ontwerp te laten maken in den kortst moge
lijken tijd.
De heer Visser (C.H.) lichtte zijn schrifte
lijke klacht nader toe. Spreker heeft
hoopt, dat B. en .W. alsnog getracht zouden
hebben een ander ontwerp te krijgen voor dit
gebouw. De aanbesteding is reeds gauw aan
staande, zoodat de tijd dringt.
Bij de verdediging van het ontwerp in de
commissie van Openbare Werken is indertijd
gezegd, dat de crisistijd dwingt tot zuinig
heid. Het gebouw zou zijn een uitdrukking
van den soberen tijd. Verder is gezegd, dat
het ontworpen gebouw in de omgeving goed
zal passen. Voorts is gewezen op het feit, dat
reeds lang gedraald is met den bouw, zoodat
het niet gewenscht is den bouw opnieuw te
vertragen. Tenslotte is in de commissie ook
gewezen op het feit. dat het ontwerp door de
Schoonheidscommissie is goedgekeurd.
Wat die argumenten aangaat, het volgen
de: Het argument van soberheid geldt niet
volledig. Er zou juist iets voor te zeggen zijn,
de arbeiders er wat langer aan te laten wer
ken. Een eenvoudig gebouw kan evenwel ook
mooi zijn en aan dien eisch voldoet het nu
ontworpen gebouw niet. Het is of de gevel ont
worpen is, toen de lokalen al ontworpen wa
ren.
Er staan leelijke gebouwen aan de Nieuwe
Gracht, maar men hoeft er nu geen leelijk
gebouw naast te zetten om eenheid in de om
géving te krijgen. Bij den bouw van het nieu
we gedeelte van het Gymnasium heeft de
gemeente zich ook niet aangepast bij het
bestaande.
Nieuwe vertraging betreurt ook spreker,
maar het is beter een paar weken de zaak op
te houden dan er een monstrum neer te zet
ten.
Een gebouw met een sterk uitgesproken ka
rakter moet een eenheid zijn, men moet er
niets kunnen afdoen en er niets bijbouwen.
Men kan bij dit ontwerp het gebouw inkorten
en verlengen. Er is op van toepassing de uit
drukking „hoeveel el belieft u?"
De riemen waarmede B. en W. geroeid heb
ben zijn blijkbaar te kort geweest. Openbare
Werken heeft geen architect gekregen ter op
volging van Ir. de Bordes.
De houding van de Schoonheidscommissie
is spreker een raadsel. Die commisse behoedt
particulieren voor bokkesprongen. Waarom
is nu dit ontwerp van Openbare Werken
goedgekeurd?
Spreker heeft uit de burgerij bewijzen van
toestemming gekregen.
Laten B. en W. de zaak nu nog eens over
wegen of het niet beter is op dit punt iets
anders te bouwen dan een groote schuur. Het
kan een kazerne, een huurkazerne zijn.
Een deskundige heeft gezegd: „er komen
gelukkig boomen voor te staan". Dat is een
vernietigende critiek.
Nu er twintig jaar gewacht is, wan er nog
wei eenige weken uitstel bij.
De heer Meijers (S.D.A.P.) vond het ont
werp van het gebouw ook niet mooi. Hij heeft
de opmerking over de boomen schertsend
tegenover den heer Visser geuit. In het ver
volg zal hij voorzichtiger zijn.
Er wordt een gebouw voor den Geneeskun
digen Dienst gezet en daarvan is het gevolg,
dat er voor de indeeling der lokalen bijzon
dere eischen gelden. Dat maakte het voor den
ontwerper moeilijker een mooien gevel te
maken.
Maar de Schoonheidscommissie heeft het
ontwerp goedgekeurd met algemeene stemmen
In die commissie zitten deskundigen. Waarom
moeten wij nu, als 39 raadsleden die ondes-
kundigen zijn, ons met de zaak gaan be
moeien? Het is noodzakelijk, dat wij ons hou
den aan het oordeel van de Schoonheidscom
missie. De deskundigen in die commissie heb
ben toch een verantwoordelijkheidsgevoel.
Vertraging is bovendien ongewenscht.
De heer Weustink (R.K.) heeft toen hij
het ontwerp voor het eerst zag gedacht aan
een lucifersfabriek. Het maakt op spreker een
treurigen indruk. Deze nieuwe zakelijkheid is
niet te aanvaarden. Op de Nieuwe Gracht
staan mooie gebouwen, o.a. het Paleis van
den Bisschop en de woning van den Commis
saris der Koningin. Laat de wethouder van
Openbare Werken alsnog trachten althans
den voorgevel te veranderen.
De heer Reinalda (S.D.A.P.), wet
houder, zei, dat de heer Visser in de commissie
van Openbare Werken, gezegd heeft, dat hij
alleen wilde protesteeren. Hij wilde geen ver
antwoordelijkheid dragen voor het ontwerp.
De Schoonheidscommissie heeft het ont
werp bekeken buiten tegenwoordigheid van
den directeur van Opennbare Werken.
De Schoonheidscomm. heeft aan B. en W.
geschreven, dat aan het ontwerp bepaalde ver
diensten zijn toe te schrijven. Er zijn door de
commissie enkele wijzigingen aanbevolen om
strakheid te voorkomen en verlevendiging te
verkrijgen. Verder is door de commissie aan
bevolen eenige opdrachten aan kunstenaars
te geven, om beeldhouwwerk en plastiek aan
te brengen, verder smeedwerk voor het hek
en glas-in-lood voor het groote raam in de
hal.
B. en W. hebben den brief van dén heer Vis- I
ser aan de Schoonheidscommissie gezonden
om advies. De commissie heeft geantwoord,
dat het niet de taak der commissie is om te
zorgen voor superieur bouwwerk, alleen moet
zij waken tegen bouwwerken die den wel
stand zouden schaden. Het ontworpen gebouw
heeft een eigen karakter, hoewel van een
stugge soort. De commissie heeft geen reden
om haar advies te wijzigen. Zij houdt zich
aan haar advies om den gevel meer levendig
heid te geven door opdrachten te geven aan
eenige beeldende kunstenaars.
De raad is niet het juiste college om te oor-
deelen over een ontwerp.
De heer B ij v o e t (R.K.)is de foto die ge
publiceerd is gemaakt na of voor de wijzigin
gen die de Schoonheidsommissie heeft aan
bevolen.
De heer Reinalda: daarvoor.
Ik zeg niet, dat in enkele opmerkingen van
den heer Visser geen waarheid zit, o.a. wat
hij over de strakheid van het gebouw zei.
Maar zoo'n strakheid van ramen vindt men
ook in het bijgebouw van het Gouvernements
gebouw in den Hout. Ik vind dit mooi, maar
er zijn anderen die het leelijk vinden.
De Nieuwe Gracht heeft in ons stadsbeeld
een eigen karakter. Daarin zal het nieuwe
gebouw ongetwijfeld passen. Dit type zal het
daar heel goed doen. Spreker vond het eerst
ook niet bepaald mooi. hij maakte zelfs de
opmerking, wat is het vreeselijk sober. Maar
al vindt men een gebouw sober, mag men
nog niet spreken van een groote schuur. De
ontwerper heeft een grooten staat van dienst
bij Openbare Werken. Hij verdient een betere
qualificatie voor zijn werk, waarin hij zijn
geheele ziel gelegd heeft, dan de heer Visser
hem gegeven heeft. De architect vindt reden
om zijn ontwerp te handhaven. De ontwerper
heeft in zijn ontwerp aan het gebouw een
karakter willen geven van den soberen cri
sistijd.
Spreker kan niet aan den wensch van den
heer Weustink voldoen. Hij heeft voor zich
zelf eerst zijn tegenstand tegen de sobere
lijn moeten overwinnen, maar nadat hij daar
in geslaagd was, wil hij met volle liefde en
verantwoordelijkheid dit ontwerp verdedigen.
De heer Klein Schiphorst (r.k.) was
indertijd niet aanwezig in de vergadering van
de commissie vap Openbare Werken. Zijn
eerste indruk van dit ontwerp was niet gun
stig, maar hij bedacht zich, dat wij in Haar
lem een deskundige Schoonheidscommissie
hebben. Maar nu heeft hij het rapport der
Schoonheidscommissie gehoord en daaruit
blijkt, dat die commissie verschillende criti-
sche opmerkingen heeft gemaakt. Als aan den
vooi'gevel gewerkt zou worden met zandsteen-
omlijstingen, dan zou het een geheel ander
aanzien krijgen.
De ontwerper van het gebouw is een be
kwaam, hoogstaand ambtenaar, maar daar
om kan nog niet de eisch gesteld worden,
dat het ook een kunstenaar is.
B. en W. moeten nu ook ae aanwijzingen van
de Schoonheidscommissie volgen.
Een particulier moet het immers ook doen.
Mevrouw Schelt erna (V. B.) zei, dat de
Schoonheidscommissie erkend heeft, dat haar
taak niet is te zorgen Vucr superieur bouw
werk. Het is wel zeker dat het r.u ontworpen
gebouw geen superieur bouwwerk zal worden.
Het is evenwel de taak der gemeente te zor
gen voor superieur werk. Er staan te Haar
lem al genoeg leelijke bouwwerken. De raad
behoeft zich daarom in dit geval niet neer
te leggen bij het advies der Schoonheids
commissie, want die heeft immers niet ge
zegd dat het een superieur ontwerp is. Een
werk dat geen architectonisch geheel is redt
men niet door wat beeldhouwwerk en glas in
lood.
De heer Visser (C. H.) heeft in de com
missie indertijd gezegd, dat hij een uitspraak
van den raad zou uitlokken.
Het rapport der Schoonheidscommissie
stemt in veel overeen met de critiek van spre
ker. Zij heeft immers geadviseerd maatrege
len te nemen voor verlevendiging van den
voorgevel Kan dit geen aanleiding geven om
aan B. en W. te vragen: poog nog eens iets
anders te geven. Dit kan binnen enkele we
ken gebeuren. De voorgevel kan beter inge
deeld worden om wat afwisseling te krijgen.
Het kan een superieur gebouw worden zonder
meer kosten.
Spreker stelde voor B. en W. uit te noodigen
de mogelijkheid te laten onderzoeken om een
nieuw ontwerp te laten maken voor het ge
bouw.
De heer Weustink (r.k.) meende, dat de
Schoonheidscommissie het ontwerp feitelijk
niet goedgekeurd heeft, want zij heeft immers
aanbevolen het wat op te lappen.
De Schoonheidscommissie heeft meer lee
lijke ontwerpen laten passeeren o.a. 't leelijke
Martha-huis aan den Koninginneweg.
De wethouder heeft gewezen op den grooten
staat van dienst, maar die heeft de betrok
kene verkregen onder leiding van den groo
ten bouwmeester Ir. de Bordes.
De heer Reinalda (s.d.a.p.) wethouder,
wilde allereerst den jongen R.K. architect
Holt in bescherming nemen tegen het scherpe
oordeel van den heer Weustink en diens be
oordeeling van zijn werk aan den Koninginne
weg. Hij heeft veel verdienstelijk werk gele
verd. Het is verkeerd een bouwmeester te yer-
oordeelen op een persoonlijken indruk.
Nu is er hulde gebracht aan architect de
Bordes, maar indertijd was er verschil van
opvatting in den raad over diens architectuur.
Het ging toen om de rechte en de kromme
lijn.
(De heer Visser: het had in elk geval
karakter)
Het plaatje van het ontwerp is ontstaan voor
het rapport der Schoonheidscommissie. Later
is het ontwerp gewijzigd naar wenken van de
Schoonheidscommissie.
(De heer Visser: dus wij hebben een
plaatje gekregen hoe het niet zal worden!)
Na de aangebrachte wijzigingen stelt de
Schoonheidscommissie zich onvoorwaardelijk
achter het ontwerp.
Er is geklaagd over enkele bouwwerken in
onze stad.
en W. volgen in het algemeen de aanwij
zingen van de Schoonheidscommissie, maar
de taak der commissie is niet te zorgen voor
superieur werk, maar dat de welstandsbepaling
wordt nageleefd.
B. en W. meenen, dat de raad goed zal doen
het nu ingediende ontwerp te laten uitvoeren.
Wie daartegen is, kan voor het voorstel
Visser stemmen om B. en W. op te dragen een
nieuw ontwerp te laten maken.
De heer Noordhoff (s.d.a.p) zei, dat een
nieuw ontwerp een uitstel van lange maanden
zal beteekenen, want over het nieuwe ontwerp
zal met de Schoonheidscommissie overlegd
moeten worden.
De heer B ij v o e t (r.k.)ik heb nu de nieu
we teekening gezien, maar het uiterlijke
aspect van het gebouw is niet veranderd.
De heer Klein Schiphorst: als er een
oede wil is, kan de aanbesteding 14 dagen
uitgesteld worden om een nieuw ontwerp voor
den voorgevel te maken.
De heer Re i n a 1 d a, lichtte nog uit het
laatste rapport der Schoonheidscommissie de
passage, dat nu aan haar vroegere opmerkin
gen voldaan is, zij 't ontwerp ter uitvoering
kan aanbevelen.
Het voorstel-Visser werd verworpen met 19
tegen 13 stemmen.
Hierna werd de zitting gesloten.
