Het Betoutguikste
Hervatting.
53e Jaargang No. 16262
Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 30 Juni 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7214.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -. Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles Indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 30 Juni.
Zuid-Afrikaansch,
Het gaat onzen stam- en taalverwanten
in Zuid-Afrika goed, zooals iedereen weet.
Daarom doet het ook plezierig aan een van
hun dagbladen te lezen. Er straalt een opge
wektheid uit, die door de gezellige leutig'
heid van hun taal alleen kan worden ver
hoogd. En dan heb ik nog „Die Republikein"
(waarbij ingelijfd is „Die Weste") gelezen.
Blijkens zijn naam vereenigt dit „ampteiike
orgaan van die Nationale Party van Trans'
vaal" zich niet met het bestaande régime.
Maar het is niet zuur, niet bitter en ook niet
zwaar op de hand. En het heeft die plezie'
rige belangstelling in de persoonlijke aange
legenheden van zijn lezers, die ons ongewoon
aandoet maar die toch wel een hartelijken
indruk maakt. „Ons eie Korrespondent" te
Wingfield meldt bijvoorbeeld: .Meneer er
mevrouw J. Nell van Pietersburg was die na-
week hier. Hulle het seuns gebring wat aan
die Noord Transvaalse amateur bokskam-
pioenskappe deelgeneem het. Hulle het Son-
dag weer die terugreis aanvaar".
En de oude mevrouw du Preez, die zes-
en-tachtig geworden is, wordt door het -blad
gelukgewenscht onder de jolige titels: „Veels
geluk!" ,,'n Fris ou moeder". Zij woont in
Rhenosterpoort, dat geen erg belangrijk be
volkingscentrum kan wezen. Maar „Die Re
publikein" verschijnt in de oude hoofdstad
van Transvaal, Pretoria, en daar vindt men
het ook de moeite waard van haar verjaar
dag notitie te nemen.
Toch worden wij er op dezelfde pagina aan
herinnerd dat Zuid-Afrika een minder knus
en veilig land is dan het onze, want wat
meldt ons eie Korrespondent uit Messina?:
„Leeus is taamlïjk bedrijvig nie baie ver van
Messina n\e. Daar is b.v. 'n trop van nie min
der as vyf al die laaste paar nagte basig om
in die omstreke van en op die plaas van me
neer C. Brits rond te jag".
De Europeesche politieke troebelen genie
ten veel aandacht op de voorpagina, maar
onder heel wat onbezorgder koppen dan wij
gewend zijn. „Wie soek Witvoetjie? Enge
land of Duitsland?", „Engeland vrij naar
Italië", „Dooie punt in besprekings bereik",
en de onder deze titels volgende beschou
wingen zijn opgewekt genoeg, zooals men dat
is omtrent geharrewar op duizenden kilome
ters afstand. Zooals zoovelen dat bijvoor
beeld ook hier waren, ten aanzien van Mus
solini's hartelijke bezoek aan Abessynië, en
zooals wij het morgen weer zullen zijn als
de een of andere overstrooming in China een
paar millioen Chineezen doodt. Het is zoo
ver weg.
Maar met medegevoel lezen de abonnés
van ,Die Republikein" ongetwijfeld dit be
richt uit Heilbron: „Meneer C. J. Nel, tweede
meester van die plaaslike skool, het hierdie
week na Johannesburg vertrek om sy been
te laat ondersoek".
Lacht u daarom? Bent u anders? Als de
klasse-onderwijzer van uw Marietje al drie
weken een pijnlijk gezicht trekt en mank
loopt, en Marietje komt aanzetten met de
mededeeling, dat hij er vandaag niet was
omdat hij naar den professor in Leiden
moest, vindt u dat dan ook niet veel be
langrijker dan ons nieuwste nieuws over den
partijpolitieken strijd in Zuid-Afrika, dat u
misschien wel ik veronderstel slechts,
hoor! overslaat?
Oom Lucas Meyer is siek, lezen ze in Zuid-
Afrika. Meneer en mevrouw Hugo Niewoudt,
van die Staalfabriek, Vereeniging, is op 'n
drieweekse vakansie bij hul ouers, meneer en
mevrouw Jan Swart, Tweefontein. En dat vin
den ze veel interessanter dan dat de Fransche
radicaal-socialisten het niet zoo best met
Léon Blum kunnen vinden.
Hun advertenties boeien mij. Welk een pret
tige aanbeveling voor een geneesmiddel is dit:
„Wanneer die rijp so spierwit lê
Hoe maklik kom 'n kwaal.
Dan moet jy weer 'n middel hê
Wat die moeite sal betaal.
Dan ga jy net naar Lewis,
Vir Influensa Spesifiek
En as jy more opstaan
Vergeet jy jy was siek".
In Pretoria hebben ze pas die Dr. Euwe
Skaakklub opgericht, en een konsep-reglement
is opgetrek deur die skaakkaptein meneer J.
Roeters van Lennep. Het sal behandel word en
'n bestuur gekies word. Dr. Euwe interesseert
hen misschien wel veel meer dan onze crisis,
en ons oorlogsgevaar, en de heele Europeesche
scheurpartij met verdragen en tractaten, en al
de politieke redevoeringen die het goed moe
ten praten.
„Besoek ons en Kry een van Kierdie Wins-
kopies!" roept Sugdens, Kerkstraat 275 Preto
ria, Foon 86, in Jaste met Pelskrage en Win-
terrokke teen Verminderde Pryse, en hij hoeft
niet te letten op de maand waarin hij uit-
verkoopen mag.
Maar al hebben ze het nog zoo goed, zon-
Wat gaat zoo'n vacantie toch akelig vlug,
Net lijk je eruit of je blijkt weer terug,
Pas ga je het luieren grondig verstaan.
Of 't is weer voorbij en je werk dient
zich aan
Je zit er weer voor en je moet aan den slag.
De eerste dag is wel een heel zware dag.
Hervatting is moeilijker vaak dan begin,
Je bent door je uitje ei' eenmaal niet in.
De rust bracht wat roest, ook al was ze
niet lang,
Nu komt de machine niet daadlijk op gang.
Al heb je getoerd, 't is een toer voor je brein,
Om zoo maar opeens weer op toeren te zijn.
De motor slaat niet maar zoo dadelijk aan,
Nadat hij een paar weken stil heeft gestaan.
Je maakt je gedachten zoo eensklaps niet los
Van 't meertje daarginds bij dat prachtige
bosch;
Van 't heerlijke vergezicht dat je er had.
Op zij die herinnering, 't werk moet hervat.
Besef het geluk, dat je werk is gegund.
Dat j' arbeiden moet, maar ook arbeiden
kunt
Vooruit dan maar weer met den
dageiijkschen plicht,
Al valt hij dan ook bij hervatting niet licht.
Wilt u weer gaan lezen, wat ik u offreer?
Bij voorbaat mijn dank en vooruit dan
maar weer!
P. GASUS.
der crisis en oorlogsgevaar, hier benijd ik hen
niet meer. Want wij hebben lekker
zomer!
R. P.
Voortzetting van den dienst op
Zuid-Amerika?
Onderhandelingen worden gevoerd.
Naar wij vernemen, heeft de regee
ring aan de B.E.N.A.S. (behartiging
van Nationale Scheepvaartbelangen)
opgedragen, onderhandelingen te voe
ren met de combinatie Muller en Co.
en de Koninklijke Nederlandsche
Stoomboot Maatschappij over over
eenkomsten, welke zullen leiden tot
voortzetting van den dienst op Zuid-
Amerika.
BOND VAN PERSONEEL IN O VERHEIDS'
DIENST.
Het drukbezochte 27ste congres van den Ned.
Bond van Personeel in Overheidsdienst, dat
Maandag in het N. V. huis te Utrecht begon
nen is, werd geopend door den heer A. A.
Leuhrs, den bondsvoorzitter, die als zijn mee-
ning uitsprak, dat de aanpassingspolitiek der
regeering moet voeren tot een verarming van
ons heele volk. Daartegenover wekte spr. op 't
plan van den arbeid uit te dragen.
Spr. wees er op dat het ledental verminder
de, doch de teruggang behoeft z.i. geen onge
rustheid te wekken.
De heer E. Michaud, secretaris der interna
tionale van ambtenaren in publieken dienst
sprak de vergaderden toe. Zulks deden ook de
heer F. v. d. Walle, namens het Ned. Verbond
van Vakvereenigingen en de heer W. Luberti,
namens het A. C. P.
Vervolgens werd overgegaan tot behandeling
van den beschrijvingsbrief.
CARP KEERT UIT AMERIKA TERUG.
Uit New York: Mr. Carp zal op 3 Juli met
de „Isle de France" uit Amerika vertrekken.
Hij heeft medegedeeld, dat als „De Ruyter"
voor de uitzending naar de Olympische wed
strijden te Kiel in aanmerking komt, hij het
schip zal sturen
Scheepsherstellers te Ant
werpen in staking.
Overeenstemming in de textielindustrie te
Verviers.
Het, A.N.P. meldt uit Antwerpen, 29 Juni:
Na mislukte onderhandelingen met de werk
gevers zijn de scheepshersteilers-metaalbewer-
kers in de haven van Antwerpen heden in sta
king gegaan. Al het werk is stilgelegd, alhoe
wel er voor de scheepsherstellers veel arbeid
te doen is. Het gaat hier om loonsverhooging
en verkorting van arbeidstijd.
Het personeel van de Agence Maritime in
ternationale. heeft vanmorgen, na volledige
voldoening te hebben verkregen, het werk
hervat. Daarentegen zijn de bedienden van de
Credietbank thans in staking gegaan. Met het
lichter- en sleepbootpersoneel in de binnen
vaart is overeenstemming bereikt, zoodat het
conflict thans geëindigd is.
Uit Brussel: Tusschen de afgevaardigden
der vakvereenigingen en werkgevers in de
textielindustrie te Verviers is een overeen
komst tot stand gekomen, waarbij met ingang
van den dag van de hervatting van het werk
een loonsverhooging van 9% zal worden ver
leend.
Loonen van werklieden van 23 jaar, die hier
door nog niet tot 30 francs per 8 uur zouden
stijgen, zullen door een bijzondere verhooging
op dat bedrag gebracht worden. Verder werd
toegestemd in vrijheid van organisatie en be
taalde vacanties. Het werk zal Vrijdag worden
hervat.
MODERNE WONINGEN
te koop.f 5000.—
JUNOPLANTSOEN J te huurf 34.—
per maand
S. VELDKAMP,
Van Dortslraat 90 Telefoon 16S7J.
(Adv.' Ingez. Med.)
Kerk te Strijp uitgebrand.
Meubilair nog gered.
Drie torentjes ingestort.
Maandag werd brand ontdekt in het
koor van de St. Trudekerk, in de voor
malige gemeente Strijp, thans Eind
hoven, De brandweer, die spoedig ge
waarschuwd werd, was onmiddellijk
ter plaatse, doch kon het vuur niet
voldoende bestrijden, zoodat de Phi-
lips-brandweer te hulp werd "geroe
pen.
Op het moment dat deze brandweer arri
veerde. was de kerk één vlammenzee. Even
over half twaalf stortte het spitse torentje,
dat op het kruispunt van de twee' beuken
stond,, met donderend geraas in. Een gedeelte
viel op straat, waarbij de brandweercomman
dant mr. Fens cn eenige brandweerlieden
ternauwernood aan den verpletterïngsdood
ontkwamen,
Op het uur, dat de fabrieken uitgaan
(twaalf uur) was men den brand zoover
meester, dat geen uitbreiding meer te duchten
was. Het geheele dak van de kerk, benevens
drie der vijf torentjes, zijn afgebrand en inge
stort. Het gewelf heeft het evenwel uitgehou
den. Het achterste gedeelte van de kerk is
één ruïne.
Dadelijk na het ontdekken van den brand
was de geheele parochie van Strijp in de weer
om het kerk-me ibilair te redden. Dit alles be
nevens misgewaden, de heilige vaten en de
schilderijen van den Kruisweg, kon tijdig naar
buiten worden gebracht.
De kerkbanken waren in de hitte echter to
taal verkoold.
Verzekering dekt de schade, die zeer groot
is.
EXAMENS 2e H.B.S. met 5-j. c. B te HAARLEM
Geslaagd voor het eindexamen: L. Bels, G.
J. J. Both. H. Cohen. C. L. Deelder. J. H.
Knoop, mej. M. Kruyt, mej. A. Langeraar,
mej. H. Memelink, B. H. Langerijs, mej. A.
M. van de Linde, J. Nugteren, J. van Ter-
tholen, V. C. Lemmens, J. Vlug, J. Ch. C.
Vis. F. W. de Vrijer, J. F. Walburgh Schmidt,
mej. C. van Yzerloo, J. van der Somme, mej.
M. Otto, D. Brauckmann, mej. G. J. M.
Huykman, mej. L. A. Wijnstok, F. van Aalten,
J. F. Barmen 't Loo, A. Strang, L. Vogelesang,
J. Sjoerds.
J. A. M. Engels bedankt als
raadslid.
Vertrekt naar Leiden.
J. A. M. ENGELS.
Wegens vertrek naar elders zal de heer
J. A. M. Engels zijn lidmaatschap van den
Haarlemschen gemeenteraad neerleggen.
De heer Engels zal zich te Leiden vestigen,
waar hij een betrekking heeft gekregen.
De heer Engels werd bij de raadsverkiezin
gen in 1935 gekozen, hij zit dus sinds Septem
ber in den raad.
De heer Engels is ook voorzitter van den
Haarlemschen Bestuurdersbond.
Mevrouw M. L. Geerlingsde Boer
opvolgster.
Als opvolger van den heer Engels vermeldt
de lijst der S.D.A.P. mevrouw M. L. Geerlings-
de Boer.
Mevrouw Geerlings had nog geen mede
deeling van het bestuur der S.D.A.P. ontvan
gen. Zij kon zich niet uitlaten over de vraag
of zij een benoeming zal aanvaarden.
Handelsbesprekingen te Parijs.
Een Nederlandsche delegatie voor economi
sche aangelegenheden heeft Maandag onder
leiding van dr. ir. A. Sevenster, waarnemend
handelsattaché bij de Nederlandsche legatie
te Parijs, een bezoek gebracht aan den Fran-
schen minister van handel. Er worden onder
handelingen gevoerd, welke beoogen de ver
nieuwing der contingenten voor het derde
kwartaal van dit jaar.
Prov. Staten van Noord-
Holland.
Opheffing der Nutskweek-
school voor Meisjes.
Besluit van de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen.
De heer Hooy herdacht.
Gisteravond heeft een algemeene leden
vergadering plaats gehad van "t departement
Haarlem van de Maatschappij tot Nut van
't Algemeen.
Op deze vergadering is het ingekomen
ministerieel schrijven behandeld, waarbij de
rijkssubsidie voor de Nutskweekschool voor
Meisjes met 1 September as. wordt ingetrok
ken.
Naar aanleiding van dit ministerieel be
sluit meende het bestuur van het departe
ment te moeten adviseeren de Nutskweek
school met 1 Sept. a.s. op te heffen, aange
zien het onmogelijk is zonder de Rijkssubsidie
de exploitatie van de school voort te zetten.
Na uitvoerige besprekingen en nadat ver
schillende vragen door den voorzitter en door
den directeur van de Nutskweekschool. den
heer Korenstra waren beantwoord, werd met
algemeene stemmen tot opheffing der school
besloten.
Aldus zal de Nutskweekschool die met 1
September a.s. 66 jaar zou hebben bestaan,
en waarvan het onderwijs steeds op een bij
zonder hoog peil heeft gestaan, ophouden te
bestaan.
De eerste gewone zitting der Prov. Staten
van Noord-Holland werd heden, Dinsdagmor
gen. geopend-
De voorzitter, J h r. M r. Dr. A. R e 11. her
dacht het overleden Statenlid, den heer Th,
G. C. Hooy, dien spr. prees als een ijverig,
scherpzinnig man. De wijze, waarop thans de
Provinciale Begrooting wordt behandeld, is te
danken aan het initiatief van den heer Hooy.
Alleen reeds daaraan had hij zijn vooraan
staande plaats in de Staten te danken. Zijn
verkiezing tot lid van den Raad van Toezicht
op de bedrijven kwam hem volkomen toe. In
den laatsten tijd liet zijn gezondheid te wen-
schen over, maar men hoopte op herstel. Het
heeft niet zoo mogen zijn. De herinnering aan
den heer Ho«>y zal bij ae Staten niet spoedig
verbleeken.
De geloofsbrieven der nieuwe Statenleden,
de heeren J. G. van Kessel, te Haarlem. J. P.
van Kampen, te Amsterdam en J. H. Wolkers
te Amsterdam, werden onderzocht.
Tot toelating werd besloten.
De nieuwe leden legden de vereïschte eeden
en beloften af.
Mevr. Boissevain (V. B.) vroeg inlich
tingen naar aanleiding van een op de Gein-
brug gebeurd ongeluk.
Mr. Bo mans (Ged. St.) zeide toe, over 14
dagen te zullen antwoorden.
Tot buitengewoon lid van Ged. Staten werd
gekozen de heer E. Lu den (C.H.)
Hierna werd de vergadering commissoriaal
gemaakt en de openbare vergadering verdaagd
tot 14 Juli, des morgens te half 11.
Het woord is aan....
Macaulay:
Alle dreven der litteratuur
worden ontwijd door bede
laars die om roe7Ji bedelen,
die onze aandacht trachten
te trekken door al de mis
maaktheden van hun intel
lect. te vertoonen en alle rotte
plekken van hun gevoel voor
ons bloot te leggen.
Prof. dr. Ch. Snouck
Hurgronje.
Prof. Dr. Chr. Snouck Hurgronje, wiens
overlijden wij gisteren hebben gemeld, was
een geleerde van internationale vermaard
heid. In 1857 geboren in Oosterhout. doorliep
Snouck Hurgronje de H.B.S. te Breda en van
1874 tot 1880 de Lcidsche universiteit, waar
hij theologie en semietische letteren studeer
de. Zijn proefschrift „Het. Mekkaansche
Feest een historisch-critische beschouwing
van de bekende bedevaarten, trok reeds da
delijk de aandacht van de vakgeleerden.
Korten tijd was de jonge geleerde werk
zaam in Straatsburg en daarna als leeraar
in Mohammedaansche recht aan de toen be
staande Leidsche gemeentelijke instel
ling tot opleiding van Oost-Indische ambte
naren.
Door een reis naar Mekka stelde hij zich
op de hoogte van de Arabische zeden en ge
woonten. Hij kreeg een uitnoodiging van de
Nederlandsche regeering om zijn studie in
Indië voort te zetten. Van 1889 tot 1906 was
Snouck Hurgronje adviseur voor Oostersche
talen, Mohammedaansch recht en inheem-
sche en Arabische zaken. Een aanbieding
van Cambridge en Leiden om als hoog
leer aar in zijn vak op te treden, wees hij van
de hand.
Speciaal de Atjeh-kwestie interesseerde
hem. Hij verbleef langen tijd in Kota Radja
en verzamelde daar het overvloedige mate
riaal voor zijn standaardwerk De Atjehers",
dat in 1894 verscheen en ook in het Engelsch
werd vertaald.
Van 1923 tot 1927 kwamen, gedeeltelijk te
Bonn en te Leiden, zijn ..Gesammelte
Schriften" uit, bevattende allerlei brochures
en artikelen over uiteenloopende oostersche
kwesties.
Van 1906 lot 1927 was Snouck Hurgronje
hoogleeraar te Leiden in Arabisch en de
Islam. Tevens trad hij op als adviseur van
het departement van Koloniën.
Gisterenmiddag om kwart voor vier vond aan den Burgwal een merkwaardig
ongeval plaats. Een paard, dat gespannen was voor een" groentewagen, schrok
van een auto en sprong opzij. Hierdoor raakten paard en wagen van den we» en
vielen in den Burgwal. Gelukkig lagen daar eenige schuiten gemeerd. Paard en
wagen kwamen op een der vaartuigen terecht, waarbij het oaard wonder boven
wonder geen letsel opliep.
Toestand in Palestina weinig
verbeterd.
Uit Jeruzalem: In den toestand is weinig
verbetering gekomen. In de steden heerscht
betrekkelijke kalmte, doch op het platteland
en op de wegen komen nog aanvallen voor.
Sedert de jongste sabotages worden de spoor
wegen streng bewaakt. De autoriteiten ver
sterken afgelegen centra, doch de Joden drin
gen aan op het recht zichzelf te verdedi
gen.
De leiders der Arabische beweging hebben
tot hun vijf Mohammedaansche vorsten tele
grammen gericht, waarin zij hun uitnoodi-
gen te hunnen gunste tusschenbeide te komen
„om de heilige Mohammedaansche plaatsen
te redden van Verjoodsching'
Een der bladen schrijft, dat de Arabieren
steeds zullen weigeren het Britsche mandaat
in Palestina te erkennen. (Reuter).
Optimisme te Genève over de zitting der As-
semblée.
pag. 4
Haile Selassie neemt de leiding op zich van
de Abessynisehe delegatie bij den Volkenbond.
pa c 4
Ook de Spaansche regeering voor opheffing
der sancties.
pag. 4
Maandag zijn zes mcnschen, waarvan drie te
Nijeveen, door den bliksem gedood.
pag. 3
Ons disconto is wederom met een half procent
verlaagd.
pag. 3
Er worden onderhandelingen gevoerd over de
voortzetting van den scheepvaartdienst op
Zuid-Amerika.
pag. 1
De kerk in Strijp is door brand vernield.
pag. 1
De heer J. A. M. Engels bedankt wegens ver
trek naar Leiden als raadslid van Haarlem.
pag. 1
ARTIKELENENZ.
R. P.; Zuid-Afrikaansch.
pag. 1
Mr. E. Elias: Wat de kern was van het lus
trum.
pag. 3
Van onzen Weensehcn correspondent: Oosten
rijk aan den vooravond der restauratie?
pag. 4
Van onzen Berlijnschen correspondent: Hei
delberg in feeststemming.
pag 4
Jhr. dr. J. C. Mollerus; Onze Braziliaansche
handelsrelaties.
pag. 11
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft:
Zes wenken voor de verlegen vrouw.
pag. 6
K. de Jong: Schoten's Chr. Gem. Koor
pag. 2
H. D. Vertelling: Je krijgt mijn dochter niet.
pag. 6
De burgerlijke stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 10.
