Vervelingscontact. Hei 3efan$djkste 54e Jaargang No. 16288 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Donderdag 30 Juli 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie, P. VI. FEEREBOOM UITGAVE LOUKENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur. Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOUKENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden f 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72y3. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTEN'TIëN 15 regels J 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels f 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange Alles indier geschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim ongeschiktheid f 2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Vei het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vc 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-, lies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger 175.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. orwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN.' HAARLEM, 30 Juli. De Daders. Nog altijd is men niet uitgepraat over de vraag, welke mogendheid nu eigenlijk schul dig was aan het uitbreken van den wereld oorlog. In het verdrag van Versailles hebben de geallieerden de overwonnenen gedwon gen, hun eigen schuldbekentenis te onder- teekemen, maar deze primitieve oplossing van het raadsel kon op dein duur niet voor afdoende blijven doorgaan en wekte bij de neutraal-gebleven staten geen vertrouwen. In het neutrale buitenland zei men natuur lijk: nu ja, het kan wel waar wezen, maar het tegendeel is ook niet ondenkbaar. Later kwam de publicatie van allerlei documenten uit diplomatieke archieven de onzekerheid vergrooten zonder tot een beslist resultaat te leiden. Dat is niet nieuw, want zelfs de schuld aan het uitbreken van den Fransch- Duitschen oorlog in 1870 is nooit met volko men zekerheid vastgesteld. De „vervalschte dépêche van Ems" blijft daarin het vraag- teeken. Bovendien is sinds 1918 het begrip omtrent oorlogsoorzaken ongetwijfeld aan merkelijk verruimd. Psychologen zijn het vraagstuk op breeder terrein dan dat der enge nationale opvattingen gaan bestudee- ren en hebben de wetenschap der massa- psychosen aanmerkelijk ontwikkeld. Het ge volg is dat vele ontwikkelde menschen tegen woordig hun schouders ophalen over het aan/wijzen van bepaalde daders in een we reldconflict als dat van 1914, en veeleer ge neigd zijn den groei van een algemeene bel- licosegezindheid in Europa, voortvloeiend uit een heele reeks verschillende oorzaken, als kiem van den oorlog aan te wijzen De Franschman Henri Pozzi heeft evenwel in zijn boek „Les Coupables" (De Schuldigen) vastgehouden aan de oude methode, die persé schuldige en onschuldige staten wil aanwijzen. Onze Berlijnsche correspondent heeft gisteren in een artikel uiteengezet, waarom men in Duitschland met Pozzi's boek zoo ingenomen is. Deze Fransche auteur komt namelijk tot de conclusie, dat Frank rijk en Duitschland beide onschuldig waren. Hij baseert zich op door hem ontdekte tele grammen van Spalaïkovitsch, die in 1914 Servisch gezant te St. Petersburg was en wijst Rusland en Servië als de daders aan. De diplomaten van deze twee mogendheden zouden met kunstige manoeuvres zoowel Frankrijk en Duitschland als de gansche reeks overige betrokkenen in den oorlog hebben gesleept. Erg waarschijnlijk klinkt het niet en het doet wel een tikje komisch aan dat juist Frankrijk en Duitschland, sinds lange tijden door hun vele conflicten als de twee gevaar lijkste ruziemakers van Europa beschouwd, ineens de onschuldige lammeren zouden zijn. Ook is de echtheid der bewuste telegrammen natuurlijk al aangevochten. En tenslotte geldt de bovenbedoelde ontwikkeling der psychologische wetenschap, die de oorzaken van een wereldoorlog op veel breeder terrein zoekt, als zwaarste bedenking. Maar schrijvers als Pozzi richten zich tot de licht te beïnvloeden openbare meening, die schuldigen wil aangewezen zien. Als zij bereiken kunnen dat de volksmassaas in Frankrijk en Duitschland niet alleen zichzelf maar ook elkaar als onschuldig gaan be schouwen, dan is dat in dezen tijd een goed ding. Onlangs heeft een Duitscher een zeer objectieve studie geschreven over het Fran sche volk, die hij in zijn eigen land heeft gepubliceerd en waaruit veel waardeering voor de Franschen spreekt. Die studie was op een lang verblijf van den auteur iin Frankrijk gebaseerd. Nu komt Henri Pozzi voor den dag en zegt tot de Duitschers: Jul lie zijn even onschuldig aan den oorlog als wij; we zijn er samen ingeloopsn. Dergelijk geschrijf kan de Fransch-Duitsche toenadering alleen dienen, en al de buren van de twee kemphanen zullen zeggen: Laten ze op dezen toon maar doorgaan. Niets liever dan dat. Hoe meer nobele eigenschappen en groote talenten en hoe meer onschuld zij el kaar toekennen hoe liever het ons is. Raken zij werkelijk ervan overtuigd dat zij er samen ingeloopen zijn dan moet de kans dat'zij het opnieuw doen meteen aanzienlijk afnemen. De nieuwe gedachte „wij worden blijkbaar ge bezigd om de Europeesöhe ruzies uit te vech ten" zou het onschuldige paar wellicht in eikaars armen kunnen drijven, waarbij al de buren zich ongetwijfeld gaarne als juichende bruiloftsstoet zouden aansluiten. R. P. PADVINDERSKAMP TE HELLENDOORN We ontvingen het programma voor het na tionaal kamp, dat van 1—8 Augustus te Hel- lendoorn zal worden gehouden door de Pad- vindersvereeniging ..Nederland" (niet te ver warren met de N. P. V.). Verschillende wed strijden zullen plaats hebben; ook wordt een aantal tochten gemaakt. (De Zwitsersche National Zeitung stelt voor, menschen die zich ver velen, in de gelegenheid te stellen, door de tele foonjufrouw verbin ding te krijgen met gelijkgestem den om in telefonische conversatie de vervéling te bestrijden.) Hallo juffrouw, ik wou u even melden, Dat 'k me verveel, als 'k het u eerlijk zeg, Dit is dan ook de reden dat ik belde: Geeft u nog nummertjes verveling weg? Ik wil wel graag met iemand anders praten, Die zich verveelt, zoo gruwelijk als ik Meneer, ik zal 't u daadlijk weten laten, Ik kijk het na. wacht u een oogenblik? Het spijt me erg, maar zij die zich vervelen, Zijn allen in gesprek volgens mijn staat, Ik zie geen kans u nu al in te deelen, Bel nog eens op, misschien dat het dan gaat Juffrouw, 'k verzoek u nu niet af te breken, Ik hou 't met die verveling niet meer uit, Blijft u tenminste dan wat met mij spreken, U hebt zoo'n lief, zoo'n vriendelijk geluid. Welk onderwerp kan u het meest "bekoren, Zegt u het maar, ik praat op elk gebied Meneer, ik heb geen tijd u aan te hooren, Ik heb het druk en ik verveel mij niet. Maar wacht, daar is er net een afgeloopen, Daar is een nummertje verveling klaar, Ik sluit u aan en wil het beste hopen. Dus spreken maar, meneer verveel elkaar! P. GASUS. Kad De Zee op de Heide oekelo BADHOTEL temidden van bosch en heide ■llll lllll— lillllll fil'illH'iflBtBWHHIiiHiW (Adv. Ingez. Med.) De vacantie voor de bouwarbeiders. Maatregelen voor goede toepassing. Dezer dagen is een bespreking gehouden door de gecontracteerde Arbeidersorganisaties uit het bouwbedrijf over de te nemen maat regelen voor een goede doorvoering van de vacantie voor de bouwarbeiders, welke va cantie gehouden wordt van 3 tot en met 7 Augustus a.s. Zooals reeds in vorige jaren is geschied, zal ook dit jaar een commissie worden aan gewezen, die als taak krijgt gedurende de vacantledagen, dagelijks de bouwwerken te controleeren. Deze controle-maatregel heeft tot nog toe in het algemeen goede resultaten opgeleverd. Echter niet wat betreft de wer ken die uitgevoerd worden voor rekening van particulieren. Gebleken is, dat dezen met de gebruiken van de bouwvakarbeiders zeer slecht op de hoogte zijn en uitdrukkelijk verlangen dat juist tijdens de vacantiedagen verschillende werkzaamheden worden ver richt. In vorige jaren is voor een enkel geval oogluikend toegestaan dat doorgewerkt werd. omdat stopzetting een niet onbelangrijke schade tot gevolg zou hebben. Echter is nu besloten, dat dit jaar in geen enkel geval toegestaan zal worden dat tijdens de vacantie werkzaamheden zullen worden verricht, die tot het bouwbedrijf behooren. Met alle hun ten dienste staande middelen zullen de besturen trachten dat alle werken behoorende tot het bouwbedrijf van 3 tot en met 7 Augustus worden stopgezet. PERSONALIA. Voor het examen Handelskennis L. O. is geslaagd de heer J. Steenbrink, te Haarlem; mej. M. Hanju, te Heemstede slaagde voor het examen fraaie handwerken. Zonnestraalcollecte. Zaterdag a.s. zal te Haarlem weder de col lecte van „Zonnestraal" gehouden wórden voor de verpleging van T. B. C.-patiënten van alle gezindten. Voor het welslagen van een dergelijke collecte heeft men een groot aantal collectanten en collectrices noodig en het is ons ter oore gekomen, dat het hieraan op het oogenblik nog wel wat ontbreekt. Gaarne moedigen wij hem en haar, die voor dit mooie werk ten behoeve van het liefdadige doel van zoo groot belang in de termen vallen aan, wat van hun tijd te offeren en zich als collectant (collectrice) te melden aan het bureau „Zonne straal", Jansweg 15, Telef. 12254. „Volksinvloed of dictatuur". Waarschuwing van minister Slotemaker. De minister van Onderwijs, prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine heeft op den provincia len landdag van de C. H. Unie in het Oranje woud te Heerenveen gesproken over: „Dicta tuur of Volksinvloed". De minister wees erop. dat er een golf door de wereld gaat, die allen volksinvloed be dreigt. De oorzaak daarvan ligt mede in de ontaarding van de wijze, waarop de volks invloed veelszins geoefend en verdedigd is. Wie deze ontaarding openhartig en nadrukke lijk teekent, is een beter vriend van volks invloed en democratie, ondanks den mogelij ken schijn van het tegendeel, dan wie zich be paalt tot heftig opkomen tegen fascisme en voor democratie zonder meer. Regeeren onderstelt drie dingen, die in de volksmassa ontbreken en ontbreken moeten: den algemeenen blik, die de onderscheiden feiten tegen elkander afweegt, de losheid van het opkomen voor speciale belangen, den druk der verantwoordelijkheid, die alle holle be loften onmogelijk maakt. Deze drie eigen schappen kunnen niet worden toegekend aan drie en een half millioen Nederlandsche indi viduen, die kiezer zijn. Zij kunnen ook niet worden toegekend aan de kringen, waarin overigens volkomen normaal de kiezers wor den georganiseerd. De beslissingsmacht mag nimmer worden gelegd in handen van hen. die niet straks concreet voor de beslissing verantwoordelijk kunnen worden gesteld. Dat dit met het kie zersvolk en met de leden der politieke par tijen niet het geval is, spreekt vanzelf. Bij hen mag dus de beslissing niet liggen. Dit is een prineipieele overtuiging die gelden zou ook dan, wanneer het voorkomende feit, zich niet voordeed, dat personen en partijen in de oppo sitie anders praten dan wanneer zij met ver antwoordelijkheid worden belast. Wie niet voor zijn woord kan staan, moet zijn woord niet spreken. Spr. vreest dat het niet mogelijk zal zijn, een volk als geheel op te voeden tot deze zeer nuchtere overtuiging en dat dus matelooze critiek en onvervulbare beloften haar rol zullen blijven spelen, maar in diezelfde mate wordt de volksinvloed meer kwetsbaar en moeilijk verdedigbaar. Bij de politieke opvoeding des volks moet het derhalve naar spr. overtuiging gaan om vier dingen. De kiezers moeten kiezen in verband met de beginselen, niet met beloften en details. Zij moeten zich laten bepalen zoo veel mogelijk door het algemeen belang en moeten goedvinden, ja eischen, dat de ver antwoordelijken het algemeen doen gelden. Ten derde moeten de kiezers aanvaarden, dat de leiders met hun verantwoordelijkheid re kenen. Ten slotte moeten zij de onderscheiding tus- schen regeering en parlement en vervolgens die tusschen parlement en kiezersvolk scherp in hei, oog houden. Als het parlement zich zal kunnen handhaven, dan moet geweigerd wor den. dat vergaderingen van politieke partijen of zelfs sociaal-economische organisaties in feite de critiek en de controle in handen ne men. Hier moet het parlement voor zijn rechten opkomen. Niet tegenover de regee ring, maar tegenover de kiezers. Langs dezen weg zal tusschen kiezers, gekozenen en regee ring de verhouding kunnen ontstaan van contact en van controle beide, die een echt Nederlandsche oplossing van de problemen verkrijgt, zoo besloot de minister. Ons volk is niet aangelegd op dictatuur en autocratie. Spaansche regeering meldt opmarsch van haar troepen. „Verkregen resultaten zijn opmerkelijk." MADRID, 30 Juli De minister van binnenlandsche zaken heeft gister avond het volgende communiqué ver spreid: „De opmarsch onzer troepen in Guadarrama duurt voort. De toe stand is op het oogenblik uitmuntend en de regeeringstroepen zullen bin nenkort opmarcheeren naar de Cas- tiliaansche provincies, die nog in han den der opstandelingen zijn. De dag is gekenmerkt door de uitsluitende activiteit van de artillerie en de lucht macht. De verkregen resultaten zijn opmerkelijk". Engelsche pers over den toestand De Engelsche dagbladen wijden thans meer aandacht aan de gebeurtenissen in Spanje. De Daily Express vraagt zich af, of de burger oorlog niet de rest van Europa in een oorlog zal meesleepen, maar weigert te gelooven. dat zekere andere Europeesche landen materiee- len steun aan de strijdenden verstrekken. De News Chronicle schrijft: ,De revolutie is een conflict, dat zeer wel Europa in twee fracties zou kunnen verdeelen, welke onmogelijk met elkander zouden kunnen worden verzoend". Het blad eindigt met den wensch, dat de con ferentie van vijf, „die toch ten doel zou heb ben West-Europa te pacificeeren, al het mo gelijke zal doen, opdat een wapenstilstand worde geteekend in Spanje, voordat de bitter heid en ellende van zijn volk de atmosfeer van Europa vergiftigt, waarin een beschaafd mensch toch al zoo moeilijk kan ademhalen". De Manchester Guardian schrijft: „Een overwinning van de regeeringsgetrouwen is te wenschen, omdat deze de eenheid in Spanje zou behouden en ook omdat de linksche Spaansche regeering pro-Engelsch en pro- Fransch is. Het blad voegt er echter aan toe: Een uitbreiding van het communisme en anar- cho-syndicalisme naar Portugal zou het ge- heele werk van Salazar vernielen en reacties wekken tot in de Portugeesche koloniën. Het is begrijpelijk, dat Portugal met de rebellen sympathiseert, maar het zou betreurenswaar dig zijn, wanneer deze sympathie den vorm aannam van materieele hulp. De Daily Herald laakt de Spaansche fascis ten en militairen. Stad aan de Portugeesche grens in handen der rebellen. Uit Lissabon wordt gemeld: De grensstad Ayamonte is zonder weerstand hi handen der opstandelingen gevallen. De regeeringstroepen hadden de stad verlaten. De Spaansche afgevaardigde Jesus de Miguel, lid van het Volksfront, is bij Badajoz de Por tugeesche grens gepasseerd. Hij heeft zich naar Lissabon begeven. De telefoonverbindingen met het buiten land, die over Madrid loopen, zijn sinds gister avond verbroken. Het bureau te Madrid deelde mede, dat de lijnen beschadigd zijn. Geen Nederlandsch vliegtuig naar Spanje. Het woord is aan.... Lessing Er zou slechts weinig in de icereld ondernomen zijn, als men altijd alleen maar op den uitslag had gelet. Huldiging R. A. Ran. Sergeant-majoor-instructeur bij het korp.* Motordienst. De zilveren medaille voor 24-Jarigen dienst is Woensdag op het terrein van de Ripperda- kazerne plechtig uitgereikt aan den sergeant majoor-instructeur R. A. Rail. Voor de kazerne stonden de troepen opge steld onder commando van kapitein F, C. van Dierendonck. De jubilaris arriveerde toen in gezelschap van den corpscommandant, luit.- kolonel Van Loon en den kapitein-adjudant C. F. A. Milders. Allereerst werd hierop het korps geïnspecteerd, waarna sergeant-majoor Ran naar voren trad en hem de medaille op de borst werd gespeld, nadat de beschikking was voorgelezen waarbij hem dit eeremetaal was verleend. Hierop sprak overste Van Loon den jubila ris toe. Hij wees er op, dat 24 jaren voor hen, die aan het begin ervan staan, een onaf zien- baren tijd vormen, doch dat zij om blijken te vliegen voor hem, die zijn plicht goed en nauwgezet doet. Spreker meende zeker te we ten, dat de jubilaris behoorde tot hen, voor wie de tijd was omgevlogen. Namens de officieren overhandigde overste Van Loon hem als blijk van waardeering een kleine draagmedallle. Nadat het korps voor den korpscomjjiandant had gedefileerd, was er gelegenheid voor de officieren en onderofficieren den jubilaris te feliciteeren. In de cantine der onderofficieren werd de jubilaris nog toegesproken door adj.ond.off. Bakker, die hem huldigde als een collega waarop men trotsch kon zijn. Namens de on derofficieren overhandigde spreker hem als blijk van waardeering een polshorloge. Notaris wegens verduistering veroordeeld. Tot een jaar gevangenisstraf. LEEUWARDEN. 30 Juli. Het gerechts hof te Leeuwarden veroordeelde heden den vroegeren notaris te Langweer. A. F., tot een jaar gevangenisstraf wegens verduistering van twee bedragen, ml. vam f 4000 en van f 2300. Dit arrest is overeenkomstig het vonnis van de Leeuwarder rechtbank. DREIGEND CONFLICT BI.T GLASINDUSTRIE TE SCHIEDAM. DELFT, 30 Juli. In verband met het dreigend conflict aan de Vereenigde Glasfa brieken te Schiedam, vernemen wij, dat niet alleen namens de arbeiders aldaar, doch ook namens die van de fabriek te Delft, welke tot dezelfde N.V. behoort, een ultimatum aan de directie is gericht. De Rijksbemiddelaar is van hst dreigende conflict in kennis gesteld. De „Ajax" van de K. N. S. M. naar Valencia. 's GRAVENHAGE, 30 Juli. Daar uit ont vangen berichten is gebleken, dat evacuatie van vreemdelingen uit Madrid via Valencia mogelijk is, heeft de regeering voor het oogen blik afgezien van het zenden van een vlieg tuig. Op haar verzoek heeft de K.N.S.M. het stoomschip „Ajax" naar Valencia gedirigeerd voor het opnemen van te evacueeren perso nen. Ook de firma Wambersie te Rotterdam heeft zich bereid verklaard, indien noodig, er toe mede te werken, dat de onder haar directie staande schepen van de Emsetco-lijn bij eventueele evacuatie hulp zouden kunnen verleenen. .Agamemnon" zet zijn passagiers af. De „Agamemnon" is gisterenavond te Marseille aangekomen, waar" de 47 te Barce lona aan boord gekomen passagiers het schip hebben verlaten. De „Agamemnon" heeft daarna de reis voortgezet Ten Noorden van Madrid is deze week hevig gestreden in het Guadarrama- gebergte. Om den opmarsch der opstandelingen tegen te houden, hebben de regeeringsti'oepen een brug over de Guadarrama-rivier in de lucht doen springen. Eden beantwoordt vragen. In antwoord op een vraag van den liberalen afgevaardigde Mander heeft Eden in het La gerhuis verklaard, dat de toestand van zekere minderheden in Europa de Britsche regeering verontrustte. Toen Mander daarop vroeg of de ontwerpen ter hervorming van den vol kenbond rekening hielden met het aanbren gen van verbeteringen in het systeem van bescherming der minderheden bepaalde Eden zich er toe te zeggen, dat deze kwestie uit sluitend ressorteerde onder de bevoegdheden van de onderteekenaars der minderheidsver dragen. Ten aanzien van de versterking van Helgo land heeft Eden naar aanleiding van een desbetreffende vraag geantwoord, dat inder daad op het oogenblik op dit eiland ver- sterkingswerken ten uitvoer worden gelegd. Deze maatregel is een eenzijdige. In den toestand te Spanje is nagenoeg geen wijziging gekomen. pag. 4 Nationaal-socialisten verstoren het Olympisch feest te Weenen. De regeering zal strenge maatregelen nemen. pag. 4 Het nieuwe Vliegveld Ypenburg zal op 29 Augustus geopend worden. pag. 3 De Eerste Kamer keurt verschillende wetsont werpen goed. pag. 3 Voor de bevordering van den verkoop van in dustrieproducten naar Ned. Indië wordt een nieuw orgaan noodig geacht. pag. 3 Het internationaal schaaktournooi te Zand- voort. Euwe's partij in voor hem gunstige stelling afgebroken. pag. 6 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De daders. pag. 1 Corpus BargaWaartoe zal de Spaansche bur geroorlog leiden? pag. 4 Van onzen correspondent te Stockholm: De zwemmende burgers van Zweden. pag. 11 Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft. pag. 7 C. B. Spaansche miniaturen. pag, 3 A. D. de Groot: Het internationale schaak tournooi te Zandvoort. H. L.: De Hollanders komen in Berlijn aan? 6 Sport in 't kort. Voor de Vrouw. pag. 6 pag. 7 pag. 10 n. D. Vertelling. Guus Betlem Jr.: De voorbij ganger. De Burgerlijke Stand van Haarlem is opgei nomen op pag. 9.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1