ill
Lectuur voor de jeugd.
LITTERAIRE
KANTTEEKENINCEN
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1936
HAARDE M'S DAGBÏAD
8
Cinema Palace
S. O. S., Ik ben verloofd.
Albrecht Schoenhals en Ida Wuest in
„S. O. S. Ik ben verloofd."
Neen, liet. leven is niet eenvoudig, als deze
of gene verteld heeft dat je verloofd bent, als
je verliefd bent op een captain of industry
maar heelemaal niet verloofd, als de captain-
je niet eens opmerkt als hij bloemen be
stelt bij je overbuurvrouw en iedereen er het
zijne van denkt, als ze niet voor jou zijn. En
och, het leven is ook niet eenvoudig als je nou
beslist je dochter aan den man, en aan den
rijken man in het bijzonder wil brengen, als al
het personeel van de boot al weet dat je er
weer bent en dat je dochter zich weer zal ver-
looven en dat het weer af zal gaan. En dan is
liet ook nog niet eenvoudig voor jonge men-
schen, die geen werk hebben en in een luxe
hut reizen, omdat ze die reis uit een loterij
hebben getrokken, om maar te zwijgen van al
die andere menschen, voor wie het leven niet
eenvoudig is. Want de Duitsche films zijn nog
altijd specialiteit op het gebied van verwik
kelingen en verwarringen. Soms slagen ze eens
niet, soms, zooals nu, slagen ze wel, maar het
is nooit goed of de boel moet zoo vast loopen
als een huis. Het loopt dan ook hier weer vast
en Doily Haas, Ida Wuest en Albrecht Schoen
hals, met behulp van tal van anderen hebben
groote moeite om zich zonder kleerscheuren
uit al de amoureuze en andere perikelen te
redden.
Natuurlijk lukt het. Het zou niet compleet
zijn, als het niet lukte, maar het zou ook niet
compleet zijn, als het makkelijk ging en als we
niet onbedaarlijk moesten lachen nu en dan.
Dat doen we dan ook, we lachen vaak en
hartelijk om deze goed gespeelde comedie.
Het voorprogramma biedt een als altijd
aardige teekenfilm, helaas met een dramatisch
slot, en een filmpje van Henriette Davids. De
nieuwsreporter biedt behalve opnamen van
de tour de France, ook de aankomst van de
Nederlandsche Olympische deelnemers te
Berlijn.
„Metropolifan"
in het Rembrandt Theater.
Het programma in Rembrandt Theater ge
niet een meer dan. gewone belangstelling en
terecht. Voor het grootste deel van het publiek
zal de film „Metropolitan" met den Ameri-
kaanschen bariton Lawrence Tibbet wel de
trekpleister zijn,
maar voor een niet
onbeduidend deel
zal „De Bruggen
bouwersfilm van de
Oxford-groep" het
belangrijkste zijn.
Zooals onze lezers
ook in Haarl. Dag
blad van Donder
dag hebben kunnen
lezen is de Oxford-
groep een nog jonge
beweging, die een
nieuwe, betere we
reld wil scheppen
op Christelijke ba
sis. De hervorming
beoogt o.a. dat
men niet de wereld
moet willen verbe
teren door te trach
ten den 'buurman
zijn fouten te doen overwinnen, maar men
moet beginnen bij zichzelf, en men moet God
zoeken. Maar niet zooals die zeeman uit het
verhaaltje, die, toen hij uit de mast viel, riep:
„God, help me". In zijn val wist hij een touw
Lawrence Tibbett
te grijpen, waarop hij zei: „o, het is al niet
meer noodig". Het groot aantal aanhangers
dat deze jonge wereldhervorming al heeft,
bewijst, dat vele zoekers in deze zoo moeilijke,
verwarrende tijden, van deze beweging- veel
heil verwachten.
„Metropolitan" is een film. waarbij in de
eerste plaats de opéraliefhebbers, dat is dus
voornamelijk de vorige generatie, een genot
vollen avond zullen hebben. Lawrence Tibbett,
de Amerikaansche bariton, roept met zijn
„Figaro", zijn „Toreador" en zijn „Paljas"
weer beelden op uit helaas vervlogen tijden.
Met zijn prachtig stemgeluid en zijn tempe
ramentvol. vlot spel brengt hij ons de opera's
op de kunstzinnigste wijze weer in de herin
nering terug.
Maar behalve dat is „Metropolitan" een
film, die ook de niet-opera-liefhebbers in hoo-
ge mate zal amuseeren en interesseeren, daal
de film zich afspeelt in de kunstenaarswereld,
die voor de buitenstaanders altijd zoo mach
tig romantisch en emotioneel lijkt, en die
iedereen toch zoo
graag eens van na
bij zou willen leeren
kennen. In Metro
politan krijgen we
het volle pond. In
triges, humor, geld
nood, verliefdheid,
geprikkeldheid, ja-
loerschheid, over
vermoeidheid, suc
ces, ruzie, dat alles,
dat zoo bij uitstek
inherent is aan het
tooneel. Het is een
film, die behalve
groot kunstgenot
ook een flinke dosis amusement van de beste
soort geeft en een grappig kijkje achter de
coulissen.
Fox Movietone en Polygoon brengen het
wereld- en Nederlandsch nieuws.
In een gekleurde film wordt de Unvollende-
te van Schubert op fantastische wijze ge
ïllustreerd. Een mooi, aanbevelenswaardig
programma.
Virginia Bruce
Luxor vertoont
„Broadway Bill".
Dan en Princess" uit Broadway Bill.
(Luxor Theater.)
In het Luxor Theater draait van de week
„Broadway Bill". Het is niet, zooals men mis
schien zou verwachten, de geschiedenis van
een New Yorksch misdadiger. Ook niet die van
êen of anderen patserigen en daarom popu-
lairen bankier. Het is de naam van een paard.
Een paard, dat de Derbyrennen wint voor zijn
baas, die een kartonnen doozenfabriek, zijn
vrouw en haar familie in Higginsville is ont
vlucht om elders bij de paardenrennen zijn
vrijheid, geluk en duiten te vinden, althans te
trachten dit te doen.
Dan Brooks, verdienstelijk gespeeld door
Warner Baxter, is getrouwd met de dochter
Margaret (Myrna Loy) van een financier J.
L. Hlggins (Walter Conolly) en heeft hierdoor
de leiding gekregen in een kartonnen-doozen
fabriek, waar het leven hem gruwelijk tegen
staat. Op een der maandelijksche familie
raden deelt hij onomwonden mee, dat hij ei-
genoeg van heeft en verdwijnt daarna naar
de paardenrennen met zijn geliefden Broad
way Bill, die meer voor hem beteekent dan
Margaret en haar fabriek samen.
Broadway Bill, tezamen met zijn baas en
diens negerbediende en later ook Margaret's
zuster Alice (Helen Vinson), die Dan komt
helpen, in een schuur ondergebracht, is aan
vankelijk in prima conditie. Eenige dagen
voor de race wordt het dier door regenweer
ziek en wanneer het eindelijk beter is, raakt
Dan wegens schulden in hechtenis, niette
genstaande alle pogingen van Alice, die
een deel van haar garderobe naar de lom
merd brengt.
Een grootgokker, die er belang bij heeft dat
Broadway Bill uitkomt, weet hem echter vrij
te krijgen en zoo komt Bill ook aan den start
lijn. Ondanks de aanvankelijke pogingen van
den corrupten jockey, die het paard inhoudt,
doch tijdens de race van gedachten verandert,
weet Broadway Bill concurrent na concurrent
te passeeren en als eerste de finish door te
vliegen, waarna hij dood neervalt.
De slag treft Dan zwaar; met een ander
paard zet hij het renbaanleven voort. Alice
keert naar huis terug. Doch bij een der vol
gende familieraden komt Dan, die intusschen
van Margaret gescheiden is, haar op eenigs-
zins ongewone wijze halen. En dan doet J. L.
iets, waartoe niemand hem in staat zou heb
ben geachtin een plotselinge opwelling-
toont hij een volkomen onverschilligheid voor
zijn zaken en sluit zich bij de beide gelukkigen
aan
Broadway Bull is een spannende rolprent,
die, behalve de eenigszins bombastische ren
baanscène na het winnen van Broadway Bill
zeer geslaagd is als amusementsfilm. Het spel
is geestig en er zijn vele komische momenten
in. Vooral kolonel Pettigrew (Raymond Wal-
burn) en Happy McGuire (Lynne Overman)
zijn aardige bijfiguren.
In het voorprogramma is het wereldnieuws
van Paramount opgenomen en een muzikale
film, waarin een band verschillende nummers
ten gehoore brengt.
Meisjesjaren van een Koningin
(Frans Hals Theater)
„De Meisjesjaren van een Koningin" is de
titel van de film, die het Frans Hals Theater
deze week vertoont. De Koningin, van wie
hier sprake is, is de bekende koningin Vic
toria van Engeland. Uit de lange regeerings-
periode van deze vorstin zien wij slechts de
eerste jaren van haar bewind en den tijd kort
daarvoor. Haar verloving met prins Albert van
Saksen Coburg-Gotha vormt het slot van de
film.
De regisseur E. Engel heeft de jeugd van
koningin Victoria met groote fijngevoeligheid
in beeld gebracht. Hij heeft den nadruk gelegd
op het zuiver menschelijke van een vorstin,
dat door den grooten afstand meestal onbe
kend en onbegrepen is. Welk een heerlijk een
voudig en onschuldig meiske is deze jonge
koningin Victoria met haar spontane impul
sen! Maar ook, welk een kloeke vastberaden
heid en werkelijkheidszin bezit zij. Onmiddel
lijk na haar troonsbestijging schudt zij den
invloed van haar konkelende moeder en van
haar oom van zich af en volgt zij de aanwij
zingen van haar gevoel, daarbij geleid dooi
den sympathieken, verstandigen Lord Mel
bourne, den minister-president. De ontmoe
ting met haar toekomstigen gemaal, prins Al-
bert, te Dover, waar beiden incognito en ei
kaar onbekend vertoeven, vormt het hoogte
punt van de film. De ontwaking van de jonge
liefde tusschen deze twee menschen is door
haar romantiek een dankbaar onderwerp
voor een filmregisseur en het mooie ervan is,
dat ditmaal de historie zelf haar aanbiedt en
zij niet uit het onwaarschijnlijke te voorschijn
getooverd behoeft te worden.
Het ten tooneele brengen, of zooals hier, hét
verfilmen, van het leven van vorstelijke per
sonen uit nog regeerende dynastieën, is een
ietwat precaire onderneming. Altijd loopt men
het gevaar, dat men zich door het naar voren
brengen van minder sympathieke eigenschap
pen van sommige vorsten, het ongenoegen op
den hals haalt van al te patriottische men
schen. Ook hier is de regisseur dit gevaar niet
geheel ontloopen. Victoria's moeder en haar
oom, de koning van België, komen er niet al
te best af, en ook de figuren van den Holland-
schen koning en zijn zoon, die terloops optre
den, schijnen niet al te goed getroffen. Dat
wil echter nog niet zeggen, dat deze vorsten
bespot of neergehaald worden. Regisseur
Engel heeft daar terdege voor gewaakt en
met succes.
De rol van koningin Victoria wordt op voor
treffelijke wijze vervuld door de charmante
actrice Jenny Jugo. Aan haar zuiver spel is
een groot deel van het welslagen van de film
te danken. Het in haar eenvoud en eerlijkheid
zoo bekoorlijke meisje, dat de jonge koningin
Victoria was, vindt in haar een ideale vertolk
ster. Friedrich Benfer speelt de rol van prins
Albert. Zijn sympathieke verschijning en rus
tig spel zullen dadelijk aller harten winnen.
Otto Tresier is als Lord Melbourne een krach
tige en indrukwekkende oude heer.
„De meisjesjaren van een Koningin" is een
film, die op een hoog peil staat. Eenigszins
storend voor het behoud van de „lokale kleur"
is het feit, dat aan het Engelsche hof in deze
Duitsche film Duitsch gesproken wordt, maar
dat is een bezwaar, waar men gemakkelijk
overheen stapt.
Het journaal in het voorprogramma is ac
tueel en interessant. Bovendien draait er een
Amerikaansche showfilm.
„AMSTERDAM BIJ NACHT" van HENK
BAKKER WORDT EEN FILM.
De regisseur Alex Benno zal op 10 Augustus
in de Cinetone Studio's te Amsterdam met de
verfilming beginnen van het door Henk
Bakker geschreven scenario „Amsterdam bij
nacht".
De hoofdrollen worden vervuld door: Louis
de Bree, Annie van Duin, Cissy van Benne-
kom, Jan Kiveron, Piet Koehler, Gusta Chris-
pijnMulder, Piet Rienks, Elias van Praag,
Ceesje Speenhoff en Adolphe Hamburger.
„De Baantjes van Mia Reitsma" door
A. van Oordt; illustraties van Willi
Bredijk: uitg. Valkhoff en Co., Amers
foort.
De titel is een boek van Cissy van Marxveldt
waardig; maar de vroolijke geestigheid wel
ke deze schrijfster eigen is, vinden we in dit
boek te weinig. O zeker, het zijn soms grappi
ge situaties, die Mia beleeft, doch de opeen
volgende beschrijvingen van haar baantjes
maken het verhaal op den duur wat te lang
en te eenzijdig. De jonge Reynders is een
vreemde eend in de bijt, of liever, een ietwat
mysterieuze figuur in het boek, en de tot
stand koming van zijn verloving met Mia lijkt
mij volkomen onaannemelijk. Ik geloof dat de
oudere meisjes van het voorspel tot een der
gelijke verbintenis iets anders verwachten en
dat zij door de min of meer fragmentarische
beschrijving van A. van Oordt niet bevredigd
zullen zijn.
Wat den inhoud betreft, het boek behandelt
een actueel probleem, zij het op luchtige wij
ze. Het tijdsbeeld is met het jaartal 1935 in
deze vertelling vastgelegd. Financieele ach
teruitgang in het moederlooze. gezin Reitsma
dwingt Mia ertoe zelf haar brood te gaan ver
dienen. Dit lukt haar vrijwel in een opeenvol
ging van kleine en kort durende baantjes, zoo
als oppassen bij kinderen, gezelschap van een
oude dame, tijdelijk secretaresse van een
blijkbaar onbetrouwbaar Duitsch zakenman;
baantjes die alle hun licht- en hun schaduw
zijde, hun komische en hun onaangename
voorvallen hebben. Mia slaat zich dapper al
leen door de moeilijkheden heen, want haar
vader is een professor die slechts werkelijke
belangstelling heeft voor zijn boeken en die
niet in staat is zich voor het leven van zijn
dochter diepgaand te interesseeren. Dan
komt plotseling Reynders uit de lucht vallen,
verloving en huwelijk volgen. Tot volle tevre
denheid van het bruidspaar en van den pro
fessor, die zich nu met zijn boeken weer in
zijn studeerkamer van het oude huis kan in-
stalleeren.
S3ABS®,
ii
PROGRAMMA
Jenny Jugo, die als Koningin Victoria speelt
in „Meisjesjaren van een koningin".
ZONDAG 2 AUGUSTUS
HILVERSUM I, 1875 M.
8.55 VARA 10.— VPRO 12.—AVRO
5.— VARA 8.— AVRO
8.55 Gram.pl. 9.Postduivenber. 9.05 Tuin-
bouwpraatje 9.30 Postduivenber. gram.pl. 9.45
Van staat en maatschappij. Hierna postdui
venber. 10.Gram.pl. 10.05 Inl. tot de kerk
dienst. 10.20 Gram.pl. 10.30 Kerkd. t. g. v. d.
Intern. Theologenconferentie. 12.Opening
Olympische Spelen (opnamen) 1.30 Dansmu
ziek. 2.Boekbespreking 2.30 Dubbelkwartet
„Duisburg-Rhein" 3.Residentie-orkest en
soliste. (In de pauze: Orgelspel) 4.30 Gram.pl.
4.45 Sportnieuws ANP en Olympisch nieuws.
5.Arb. Zangvereen. „Voorwaarts" 5.30 Gram.
platen 5.55 Sportnieuws ANP 6.Schaak
praatje 6.20 Gram.pl. 6.40 Sport 7.Dansmu
ziek 8.Berichten ANP Mededeelingen 8.15
Olympisch nieuws 8.45 Nieuwe Amsterd. Or-
kestvereen. en Kinderkoren 9.45 Radio-Jour
naal. 10,Nieuwe Amsterd. Orkestvereen.
10.30 Kovacs Lajos' orkest. 11.Berichten
ANP 11.10 Vervolg Kovacs Lajos 11.30—12.
Dansmuziek.
HILVERSUM II, 301 M.
8.30 NCRV 9.30 KRO 5.— NCRV
7.45—11.— KRO.
8.3>0 Morgenwijding. 9.30 Hoogmis 12.
Gram.pl. 12.15 KRO-orkest (Om 1.Boekbe
spreking) 2.De Band tusschen Koloniën en
Moederland. 2.20 Gram.pl. 2.30 KRO-Melodis-
ten. (Om 2.50 Schaakpraatje). 3.40 Grampl.
4.— Ziekenlof 5.02 Gewijde muziek (Gr. pl.)
5.45 Orgelspel 6.30 Ned. Herv. Kerkdienst. 7.45
Gram.pl. 7.50 Literaire causerie 8.10 Berichten
ANP en Mededeelingen 8.20 Gram.pl. 9.
KRO-orkest en Gram.pl. 10.30 Berichten ANP
10.35 Gram.pl. 10.40—11.— Epiloog.
DROITWICH, 1500 M.
12.50 Callender's Senior orkest mmv. soliste
I.35 Het Halliskwintet mmv. soliste 2.20 Gram.
platen 2 50 R. King's orkest mmv. soliste 3.50
BB'C-Northevn-oi'kest mmv. solist. 4.50 Voor
de kinderen 5.10 Religieuze causerie 5.30 BBC-
Theater-orkest en de Comedian Harmonists.
6.35 Voordracht 6.50 Zangvoordracht en het
Menges strijkkwartet 8.15 Kerkdienst 9.05
Liefdadigheidsoproep 9.10 Berichten. 9.20 De
clamatie 10.Zang en piano. 10.50 Epiloog
RADIO-PARIS, 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 11 20 Orkestconcert
12.20 Orgelconcert 1.20 Vervolg concert 3.05
Nat. Orkest 5.05 Gram.pl. 5.20 Pascal-orkest
7.50 Zang. 9 05 Vioolrecital 9.20 Orkestconcert
II.50—12.35 Populair concert.
KEULEN. 456 M.
6.20 Populair concert. 8.20 Orgel en kwartet
9.20 Omroepkleinorkest 12.20 Gram.pl. 1.20
Omroeporkest mmv. solisten 3.20 Gevar. con
cert 6,20 Omroep-Amusements-orkest 8.20 Om
roeporkest 11.05 Gram.pl. 12.20 Omroep-Amu
sements-orkest (tot 1.10)
BRUSSEL, 322 M.
9.25 Gram.pl. 10.25 J. Schnijders' Orkest.
11.25 Gram.pl. 12,25 Dansmuziek 1.30 Max
Alexys' orkest 2.35 Gram.pl. 4.20 J. Schnijders'
orkest 5.20 Gram.pl. 5.35 J. Schnijders' orkest
6.20 Gram pl. 7.20 en 8.20 dito. 8.35 Hoorspel.
9.20 Symphonie-concert mmv. solist Hierna
tot 12.20 Gram.pl.
BRUSSEL. 484 M.
9.20 Gram.pl. 10.25 en 11.25 Dito. 11.35 J.
Schnijder's orkest. 12.25 Max Alexys' orkest.
1.30—2.35 Gram.pl. 2.50 Zang. 3.20 Mm-air
concert 4.20 Gram.pl. 5.20 Dansmuziek '1.20
Camso-Herdenking. 7.05 en 7.35 Gram.pl. 3.20
Kamermuziek. 9.20 Wagnerconcert. Hierna
Gram.pl. 11.2012 20 Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
820 Omroeporkest en Fr. Hauck's orkest.
10.20 Berichten 10.35 Olympia-Echo. 11.05 Gra-
mofoonpl. 12.20 Omroep Amusements-orkest.
1.10—1.15 Sluiting.
RADIO MOORS N.V.
KONINGSTRAAT 27, TELEF. 14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
(Adv. Ingez. Med.)
MAANDAG 3 AUGUSTUS.
HILVERSUM I 1875 M.
Algemeen Programma, verzorgd door de
VARA, 10.00 v.m. VPRO.
8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Voordracht. 10.35 Gram.pl. 11.00 Vervolg
voordracht. 11.15 Graipofoon platen. 12.00
Gram.pl. 12.45 VARA-orkest. 1.30—1.45 Gram.
platen. 2.00 Trio S. de Gorter en gram.pl. 4.30
Voor de kinderen. 5.00 Gram.pl. 6.00 Orgelspel.
6.30 VARA-Orkest. 7.12 Causerie. 7.30 VARA-
orkest. 8.00 Herh. S.O.S.-Berichten. 8.03 Be
richten A.N.P. 8.10 Gram.pl. 9.20 Voordracht.
10.00 Berichten A.N.P. 10.05 E. Walis' orkest.
11.0012.00 Dansmuziek.
HILVERSUM II 301 M.
NCRV-Uitzending.
8.00 Schriflezing. 8.159.30 Gram.pl. 10.30
Morgendienst. 11.00 Chr. Lectuur. 11.3012.00
en 12.15 Gram.pl. 12.30 Orgelconcert. 2.00 Kin
derkoor „Klein Hosanna". 2.35 Causerie. 3.15
3.45 Vervolg concert. 4.00Bijbellezing. 5,00
Concert door „De Gooilan.clers". 6.30 Vragen
uur. 7.00 Berichten. 7.15 Vragenuur. 7.45 Repor
tage. 8.00 Berichten ANP. 8.15 Kon.' Militaire
Kapel. 9.15 Causerie. 9.35 Vervolg concert.
10.15—12.00 Gram.pl. Na afloop: Schriftlezing.
(Om 10.30 Berichten ANP.)
DROITWICH 1500 M.
11.05 Gram.pl. 11.50 Het Wayne-Sextet. 12.50
Sted. orkest Whitby. 1.35 Gram.pl. 2,20 Militair
concept. 3.20 Sportreportage. 3.40 Het BBC-
Welsh-ox-kest en soliste. 4.40 Vervolg repor
tage. 4.50 Gram.pl. 5.15 Reportage uit Berlijn.
5.25 Sportreportage. 5.35 Dansmuziek. 6.20 Be
richten. 6.50 Orgelspel. 7.20 BBC-Midland-
orkest. 8.20 Populair concert, mmv solisten. 8.50
Radiotooneel. 9.50 Berichten. 10.10 Buiten-
landsch overzicht. 10.25 BBC-Theater-orkest
en solist. 11.35 Dansmuziek. 11.50 Berichten.
12.0012.20 Dansmuziek.
RADIO-PARIS 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 11.20 Orkestconcert.
2.35 Gram.pl.. 4.20 Symphonie-concert. 5.50
Orkestconcert. 8.20 Zang. 9.05 Symphoniecon-
cert. 11.35—1.35 Dansmuziek.
KEULEN 456 M.
6.20 Populair concert. 8.20 Gram.pl. 9.20 So
listenconcert. 10.20 Hans Bund en zijn orkest.
12.20 Militair concert. 2.20 Gevar. concert. 3.20
Gram.pl. 4.20 Omroep-Amusements-orkest. 6.00
zang. 6.20 Populair concert. 8.30 Opera-uitzen
ding. 11.051.10 Omroepkleinorkest en popu
lair orkest.
BRUSSEL 322 M.
12.20 J. Schnyders' orkest. 1.302.20 Gram.pl.
5.20 J. Schnyders' orkest. 6.50 en 7.20 Gram.pl.
8.25 J. Schnyders' orkest. 10.3011.20 Gram.pl.
BRUSSEL 484 M.
12.20 Dansmuziek. 1.302.20 J. Schnyders'
orkest. 5.20 Dansmuziek. 6.35 en 8.20 Gram.pl.
9.20 Symphonieconcert mmv. solist. Hierna tot
11.20 Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.30 Blaasorkest en Olymp. Reportage. 10.20
Berichten. 10.35 Olympia-Echo. 11.05 Weerbe-
i'icht. 11.20 Omroepkleinorkest, Hans Bund's
orkest en solisten. 1.101.15 Sluiting.
Net Houwink. De avonturier,
A'dam. Querido's Uitg. Mij.
Rustig arbeidt deze a.uteur verder. Zij heeft
nu al een zevental romans in h.aar credit
staan, waarvan de een wat gelukkiger slaagde
dan de andere, deze wat gepolijster naar den
vorm was dan gene, doch die, als geheel over
zien, den indruk van serieuse, steeds belang
wekkende schrijfkunst nalaten.
Met dezen avonturier voert zij ons in een tijd
terug die niet meer de onze is en juist hon
derd' jaar achter ons ligt. En naar een land
streek waar nog slavernij heersclit de West
waardoor we geneigd raken ons. sommig
werk van Helman en Constant van Wessem te
herinneren. De romantiek van de plantage is
een dier herlevende verschijnselen in de he-
dendaagsche litteratuur, in en buiten ons
land.
De romantiek bij Net Houwink behoudt het
nuchter-zakelijk jasje waarin zij evenwel
op zeer presentabele wijze haar verhalen
pleegt te kleeden. Zij boeit den lezer en be
houdt lijn belangstelling door het simpele ver
tellen van wat er gebeurt, zonder hevige emo
tie op te wekken, doch tevens zonder hem los
te laten of zijn aandacht te laten verslappen.
Willem Henschel is de avonturier, in Duitsch
land geboren en met zijn ouders in den Napo-
leontischen tijd naar Holland gevlucht. Ze,
zitten dan ergens in Deventer, waar zijn va-1
der schoenlapper weid om aan den kost te
komen, en zijn moeder van narigheid gestor
ven was. Uit zijn kinderjaren zijn hem twee
dingen bijgebleven die op zijn later leven
voortdurend invloed zullen uitoiefenien: het
royale ouderhuis in Cob 1 enz, waar deftige
visite kwam en men het over Napoleon had-,
die toen juist Josephine, de schoone Creoolsche
verstooten had om de keizersdochter te kun
nen huwen, en 'de toevallig in zijn geheugen
genagelde opmerking van één der Duitsche
douairières dat „Creoolsche vrouwen niet
deugen".
Behalve met die zonderlinge wijsheid is de
jonge Henschel met de felle eerzucht beladen
zich evenals Napoleon door het leven te slaan,
en zich van de bijna armoedige sfeer van het
Deventersch achterstraatsch leven los te ma
ken om evenals de arme kleine Corsikaan ge
daan had, den weg naar macht te gaan be
wandelen. Hij is de oudste van de broers en
zusters en zijn vader laat hem gaan. Hij trekt
naar Amsterdam en laat zich aanmonsteren
op een schip dat naar de West vertrekt. Hij
komt daar aan met wat koopwaar die hij zich
voor zijn paar bespaarde guldens in Amster
dam gekocht heeft en zet die met winst van
de hand. op de negermark,t van de haven
stad waar hij arriveert. Dan wordt hij kroeg-
bediende aan de haven, maar daar Europeanen
er zeldzaan» zijn, is hij reeds op de markt op
gemerkt door den Noorschen plantagebezitter
Jensen die met zijn dochter over de markt
wandelt. Vooral de laatste is door de zonder
linge verschijning van den jongen blonden
Germaan zeer geamuseerd, dien ze hevig be-
leedigt door hem een goudstukje toe te werpen.
Charlotte is een halfbloed met een Noorschen
vader en een moeder die van inlandschen
stam was geweest. Ze is verwend en verveelt
zich op de plantage in het binnenland waar ze
maar ééne vriendin heeft, het Friesche meisje
Diewke Terpstra die met haar broer Foeke
naar óe West is meegegaan en nu gezelschaps
dame bij Charlotte is, terwijl Foeke één der
hoofdopzichters op de plantage werd. De oude
Jensen stuurt Foeke er op uit om dien nieuw-
aangekomen Europeaan uit het sloeberig
havenkroegje weg te halen en hem als hij
werken wil een baantje op de plantage aan
te bieden. Zoo komt Willem Henschel in dienst
bij Jensen en wordt tevens in den huiselijken
kring van Foeke en zijn zuster opgenomen.
Henschel's carrière op de plantage zullen wij
nu niet verder volgen, alleen zeggen dat hij
spoedig, als Foeke, opzichter is en bij den
ouden Jensen in de gunst staat. Willem's toe
komst begint den lezer klaar voor oogen te
staan. Charlotte wil een blanken echtgenoot
en veel keus heeft ze niet. Willem ziet wel
flauwtjes waar dat heen moet, en dat via
Charlotte de macht en de rijkdommen van
Jensen voor hem bereikbaar zijn maar
Creoolschen deugen nietwaar had hij dat
ook weer vroeger gehoord? En dan was er nog
iets. Tusschen hem en Diewke was er ook iets
gekomen dat meer was dan kameraadschap.
Zonder dat een rasverschil tusschen die twee
ooit verwijdering zou kunnen veroorzaken,
Maar met Dieuwke was de kans op macht en
rijkdom maar matig'. Het geval lag dus pre
cies omgekeerd als bij Napoleon wat de ras-
quastie aangaat.. Het ergste is, dat als Char
lotte het zoo ver weet te sturen dat Willem
Henschel bij Jensen om haar hand vraagt
die hem feitelijk wordt aangeboden dan
tusschen Willem en Dieuwke al dingen ge
beurd zijn die zijn verloving met Charlotte tot
een absolute karakterloosheid maken. Hoe dat
drama zich laat oplossen, we zullen ook daar
over niet in détails treden om den lezer zijn
genot der lectuur niet door voorbarigheid te
bederven, maar zooveel zal hem wel al reeds
duidelijk zijn dat onze pseudo-Napoleon. alias
Willem Henschel, nu niet bepaald op een no
bel karakter stoffen kan. Hij is met al zijn,
eerzucht en machtsbegeerte in feite een
lafaard die de consequenties van zijn daden
niet aanvaardt en met allerlei drogredenen en
uitvluchten Dieuwke's offer accepteert en als
later blijkt dat zij een zoontje heeft, heel
schunnig toelaat dat de kletsende gemeente
daarvan de schuld op zijn schoonvader laadt.
Logisch is het bij zulk amoralistisch type dat
hij voor Charlotte evenmin iets zijn kan, haar
onverschillig haar gang' laat gaan in haar in
derdaad onbenullige amusementen hij zelf
is voor haar ook een „amusement" geweest
en haar ten slotte hun beider kind, een meisje,
ontrooft. Want aan het slot verdwijnt Willem
naar Europa, na een stille voorbereiding, en
neemt, met zijn millioenen, Charlotte's kind
en Dieuwke's kind mee. Hij laat alleen voor
Charlotte een vermogentje achter en is ver
moedelijk van oordeel, aan alle kanten keurig
aan zijn verplichtingen voldaan te hebben. Hij
is een echt Napoleonnetje geworden, die in
sommen en cijfertjes denkt maar een klein
schoffie blijft, als men het succes van zijn
sommen en cijfertjes wegdenkt.
De groote verdienste van dit boek van Net
Houwink lijkt, ons, dal, er een stof in verwerkt
wordt, die aan ouderwetsche colportage-
romans doet denken, zonder dat er een zweem
van belachelij.kbeid, dien antieken producten
eigen, aan vast zit. Dat is op zich zelf al heel
knap. De schrijfster heeft al de doeningen de
zer door het lot bijeengeworpen menschen
psychologisch volkomen verantwoord. Dat zij
ons telkens onsympathiek aandoen, doet daar
bij niets ter zake. Zij zelve moraliseert niet.,
oordeelt niet, doch teekent met vaste hand
haar figuren en vooral in het bijwerk is tel
kens de serieusheid opvallend, waarmee Net
Houwink haar concepties uitwerkt. Ook hier
bleek zij weer een deugdelijke Holiandsche
schrijfster, die haar vak meester is.
The Green I-Iafc, door A. Viruly.
Boekversiering door Jo Spier,
Amsterdam. Andries Blitz.
Onder den Engelschen titel zeilt een fijne
kleine novelle van den litterairen luchtschip-
per, die Viruly is. Zijn vreemdste ontmoeting
langs de luchtlijn HollandBatavia noemde
hij het en het is het droomavontuur dat hij
beleeft als hij met zijn machine in Chahbar
moet landen om op het voorbijgaan van een
zandstorm te wachten. Daar zit hij met zijn
passagierre, Miss Joyce, die in Engelsch Indië
voordrachten gehouden heeft, aan het strand
van Chahbar, in den avond, en over hem komt
het mysterie van Perzië, de ziel van het oude
land met zijn dichters en zangers zijn oud
testamentische cultuur en kunst. Verzen van
Omar Khayam komen over Miss Joyce's lip
pen en een oude kameeldrijver die in de buurt
zit en den vereerden dichternaam door de
vreemdelingen hoort uitspreken, wordt daar
door ontroerd en waagt zich met stillen
schroom bij hen en vertelt van de ziel van het
oude Perzië, die bij het volk nog leeft in dicht
en overlevering. En hoe, niet zoo heel ver uit
de buurt, nog de muren overeind staan van een
Grielcsoh theater, gesticht door de legers van
Alexander den Groote en waarbinnen een
maal de grootste treurspelen van Aeschylos
gespeeld zijn. Een wonderlijke nachtelijke
tocht met kameelen naar die onbekende bede
vaartplaats wordt op het voorstel van den
ouden man aangevangen en het wordt een
droom waarin de schoonheid van voor duizen
den Jaren herleefd bij hen, die straks weer
met de Douglas-machine in vogelvlucht naar
het vaderland zullen trekken. Een fijn ver
zonnen, fijn geschreven novelle waarvoor zoo
nu en dan een Anatole France zeker sympa
thie zou gehad hebben.
J. H. DE BOIS
