DE OLYMPISCHE
SPELEN GEOPEND.
Een grootsche gebeurtenis te Berlijn.
Jesse Owens loopt de 100 M. in
10.2 sec. (nieuw wereldrecord).
De eerste dag der atletiekwedstrijden.
MAANDAG 3 AUGUSTUS 1936
HAAREEM'S DAGEEÏD
De Marathonwinnaar van 1896, de Griek
Spiridon Louis, overhandigt Hitler den uit
Griekenland medegenomen olijftak.
Uit Berlijn: De belangstelling voor de
groote openingsplechtigheden was
Zaterdag wel zeer groot. Niet alleen
tallooae buitenlanders hebben zich
naar de binnenstad' begeven, waar 's morgens
vroeg reeds voorname straatgedeelten waren
afgezet, men kan wel zeggen, dat heel Berlijn
op de been is.
In die builenstraten ziet men gieen voet
gangers, alleen auto's en bussen snellen voor
bij, om waar mogelijk een parkeerplaats ite
vlinden. En bij het centrum van de feeste
lijkheden staan de toeschouwers dan ook
vele rijen dik. Steeds stro omen zij aan; men
vraatgit zich af. waar al deze menschen ge
borgen moeten worden, zelfs wanneer men
ziet dat de ruimte buitengewoon groot is.
De grootste drukte concentreert zich bij
het begin van Unter den Linden, welke bou
levard zelf thans geiheel stil ligt, een plech
tige stilte, nog verhoogd door de vlaiggenver-
siering die thans beter dan ooit uitkomt.
De groepen van de sportstudentein der di
verse landen, waarbij wij ook de Hollandsche
éuipe ontdekken, in keurige grijze unifor
men met grijze studen'benbarettien op het
hoofd, s'taan naast het graf van dien onbe
kenden soldaat opgesteld.
Klokken beieren en daartusschen door
flitsen zanggeluiden van aanrukkende jon-
gensgroepan.
Tusschen het Ehren-denkmal en den girooten
Berlijnschen Dom staat het altaar opgesteld,
waar straks het Olympische vuur voor het
eerst in deze Olympische stad zal branden,
na een tocht van Griekenland, het klassieke
land der Olympiade, naar Berlijn te hebben
gemaakt.
Terwijl men dus buiten de voorbereidingen
treft voor het ontvangen van het Olympische
vuur hebben in twee gToote kerken van Ber
lijn kerkdiensten plaats, die eeme in den Ber
lijnschen dom voor de Protestanten, de an
der in die Hedwig-kirche voor de Katholieken.
In den dom, een grootsch rond koepelge
bouw, was het stampvol. In diepe aandacht
luisterde de massa naar hiet orgelspel van
prof. Fritz Heitmann, naar den sonoren zang
van het Staats- en Domkoor en naar die or
kestmuziek van het orkest van de Gau Ber
lijn, het geheel onder leiding van pref. Al
fred Sittard.
In de wijdingsvolle sfeer van de Hedwig-
kirche werd een plechtige hoogmis gecele
breerd door Z-Exc. dien Bisschop van Berlijn,
dr. Konrad van Preysing. Ook hier een groot
aanbal geloovigem, die met deze diensten die
Olympiade kerkelijk openden.
Nog meer schupo's rukken aam; er wondt
gefilmd, gefotografeerd en men geeft radio
verslagen.
Straks is het begin der Spelen een feit.
Nog enkele uren en de laatste estafetteloo-
per brengt zijn kostbaren last Duitsehlamd's
hoofdstad binnen.
Unter den Linden en
in den Lustgarten.
Reeds vroeg in den morgen hadden de le
den der Hitlerjugend. en van den Bumd Deut-
scher Madel zih verzameld op de verschil
lende sport- en speelplaatsen vaai Berlijn.
De leidien van het Internationaal Olympisch
Comité brachten o.a. een bezoek aan de Spe
len der Hitlerjugend in het volkspark Reh-
berg. Te half twaalf verzamelden, zij zich
bij het Ehren-denkmal Unter dien Linden,
waar graaf De Baïllet Latour namens het
I.OC. een krans legde op het monument voor
de in dien oorlog gevallenen.
Na afloop hiervan werden die leden van het
I.O.C. en verschillende andere eene-gasten
in het Alte Museum officieel ontvangen.
Inmiddels waren in vele dieelen der stad
de groepen Hi tl,er-jongens en -meisjes opge
marcheerd naar de omgeving van Unlter den
Linden, waar ter weerszijden groote tribu
nes voor gemooddgden waren opgericht, ter
wijl voor het bordes van het Alte Museum
een spreekgestoelte was opgeslagen en waar
rechts dia ar tegenover het slot het bekken op
een verhooging stond opgesteld, waarin de
vlam van den Olympischen Fakkel tot 'smid-
dags brandende zou worden gehouden.
yon Tschammer und Osten,
Berger in de kwart-finale
uitgevallen.
Osendarp en Van Beveren in de
demi-finale.
Te ruim 12 uur marcheerden die deelne
mers aan het internationale jeugdkamp ach
ter hun nationale vlaggen dear Lusfgarfecii
binnen om zich ter weerszijiden op te stéllen.
Hierna verschenen de genoodigden bij de
ontvangst in het Alte Museum op heit bordes
en toen begon de opnuarsch dier- jeugdorga
nisaties. Met een fronit'breedbe van 45 man
naderden zij tegelijkertijd langs die Kadseir
Wilhelmstrasse en Unter dear Linden dien
Lustgarten, die zij ïmzweaikiben tusschen de
beide tribunes door met een frontbreedte
van 90 man.
De geheele reusachtige ruimte voor het
Alte Museum was gevuld mét bru'inie unifor
men, waarachter de meisjes in hun witte
sportblouses nog juist vóór het slot een
plaats konden krijgen.
Op eeai bepaald commando kwamen de vaan
dels der jeugdgroepen uit het slot en terwijl
bet lied der Hitlierjeugd weird aangeheven
werden zij tusschen de jeugdigroepen door
naar het oude museum gedragen, waar het
bordes er geheel mee werd bezet.
Vervolgens heetten de rijksjeugdOeider
Baldur von Schirach en de rijkssportleider
Von Tschammer und Osten in heit bijzoaiidler
die buitenlandsche jeugd en ook de Duitsche
jeugd welkom in de stad dier Olympische
Spelen.
Het vuur komt
Na deze redevoeringeaa klinken trompet
signalen en dan betreedt tenslotte Dr. Goeb-
bels het spreekgestoelte, om nog enkele woor
den tot de verzamelde jeugd te spa-eken.
Het groote moment is aangebroken.
De laatste fakkellooper komt tusschen de
haag van menschen naderbij snellen. Weer
galmen bazuinen, het gejuich zwelt aan. Dan
is het Olympisch vuur bij het Albe Museum,
waar een klein altaar staat opgesteld.
De looper snelt 'terug naar de groote bo
kaal, waar hij eveneens het vuur ontsteekt.
Hiermede is deze plechtigheid ten edndle.
Grootsche plechtigheid
in het Stadion.
Reeds vroeg in den middag begon het
reusachtige Olympische Stadion zich te vul
len met een meinóigbe, die buitengewoon rus
tig haar plaatsen innam. Dat was dan ook
niet, te verwonderen, want de coaitrolie zoo
wel binnen als buiten het Stadion was zeer
scherp.
De wachtenden vonden afwisseling ge
noeg; de tijd werd aangenaam gekort door
het Olympisch Symphonie-orchest. Boven
dien verscheen het groote nieuwe luchtschip
Hindenburg" eenige malen zeer laag boven
het Rijkssportveld, waar de menigte het ge
vaarte geestdriftig toejuichte.
Met applaus werd de overwinnaar in dien
eersten Marathonloop, die Grieksche veteraan
Louis uit Athene, die in nationaal costuum
als eeregast door eenige rij.ksweer-officieren
werd binnengeleid en naar die eeretribuare
gebracht, begroet.
Tegen kwart voor vier was behalve in de.
loges dea- eere-gasten geen plaats meer on
bezet. Ben druilerige regen,, die af en toe in
een flinke stortbui overging, deed een waar
bosch van parapluies uit die tribunes verrij-
zen, want bij alle comfort en prachtige in-
rich tingeai, welke het nieuwe stadion biedt,
zijn alle tribunes met hun 100.000 zitplaatsen
onoverdekt en bieden den bezoeker geen be-
schea-ming tegen regen of 'te feilen zonne
schijn.
Buiten op het poloveld hebben de natio
nale ploegen der deelnemers zich opgesteld
voor het défilé. Bij alle vlaggemasten staan
matrozen gereed met de vlaggen der deel
nemende naties en op het middeaiveld met
de uit Los Angeles meegebrachte Olympische
vlag. om op het vastgestelde commando te
worden geheschen.
Een eerewacht van marine-, leger- en
luchtmachttroepen staat bij dear grooten
klokketoren gereed voor de aankomst van
het staatshoofd, en ook de leden van het
I.O.C. en van het Duitsche Olympisch Co
mité staan hier gereed om Hitler te ontvan
gen.
Hitier komt.
Gejuich en fanfares kondigen aan, dat de
Fuehrer bij den ingang van het Rijksspont-
veld is gearriveerd.
Het is vier uur precies, als ondier luid ge
juich en „heil-geroep" Hitier boven aan de
trap van den Marathomtoxen verschijnt, aan
zijn linkerhand den voorzitter van liet I.O.C.
graaf De Baillet Latour, rechts vaai hem
de voorzitter vaar het Duitsche Organisatie
Comité en de meeste lieden dier rijksregee-
ring.
Aan d,e beide masten ter weerszijden van
de eereloge worden de standaards van den
rijkskanselier en de vlag van heit I.O.C. ge
heschen. terwijl Hitier en heit gevolg zich
over het veld naar de eereloge begeven.
Voor hij plaats neemt biedt een meisje in
een blauw jurkje een ruiker aan.. Terwijl
allen zich vaai hun zetel verheffen, zet die
muziék het Deutschlandlied in, dat gevolgd
wordt door de eerste strophe van het Horst
Wessellied.
De muziek brengt nog een speciale fan
fare ten gehoore en dan klinkt het commando:
„ihijscht de vlaggen",
Opnieuw verheffen zich allen van de zit
plaatsen als tegelijk aan alle masten de vlag
gen der deelnemende landen omhoog gaan.
terwijl het klokkespel van den Olympischen
klokketoren begint te luiden. Nauwelijks zijn
in de diepe stilte, die op dit oogenblik
Jesse Owens, de vrij zekere winnaar der
100 Meter en Borchmeyer, Duitschland's hoop
in dit nummer.
heerscht, de galmende klanken van de klok
verstorven of onder de poort van den Ma
rathontoren verschijnt de blauw wit gestreepte
Grieksche -vlag van de Grieksche deelnemers,
die volgens de traditie het défilé der naties
openen.
Het défilé begint.
In alfabetische volgorde verschijnen de groe
pen deelnemers na elkaar achter hun natio
nale vlaggen. Allen zijn in uniforme sport-
klee,cling gestoken, waarbij het blauw en grijs
domineeren.
De Egyptenaren, die op de Grieken volgen,
dragen echter jasjes in de nationale groene
kleur. Bij de Argentijnen loopt een zwemster
als eenige deelnemende dame. De Belgen, in
grijze pakken, dragen witte stroohoeden, die
voor de eeretribune correct en als met een
enkele handbeweging zwierig worden afgeno
men. De Denen zijn eveneens in hun reod-witte
nationale kleuren gekieed. Zij vormen slechts
een kleine groep van nauwelijks veertig' man,
waaruit wel blijkt, dat verreweg het grootste
gedeelte van de 140 Deensche deelnemers
niet aan het défilé meedoet.
Evenals zulks bij de opening van de winter
spelen te Garmisch-Partenkirchen het geval
was, blijkt de ontvangst van de defileerende
groepen bij het Duitsche publiek aan warmte
te winnen, wanneer de groepen met opge
heven rechterarm voor de eereloge den Olym
pischen groet brengen, die blijkbaar door het
Duitsche publiek voor den Duitschen groet
wordt aangezien. Wanneer van een der deel
nemende groepen de armen omhoog gaan,
klatert telkens het applaus met verdubbelde
kracht'op.
Met merkbare spanning wacht men af, wat
de Franschen zullen doen, als zij keurig en
met een groot aantal deelnemers door de Ma
rathonpoort komen binnengemarcheerd. Het
flauwe applaus wordt een daverende ovatie, als
voor de eeretribune de rechterarmen omhoog
gaan. Het applaus houdt aan naarmate de
Franschen verder vorderen en plant zich van
tribune naar tribune voort.
Onze landgenooten
verschijnen.
De Nederlanders daarentegen groeten dooi
de grijze petten af te nemen en het hoofd stram
naar rechts te wenden. Achter Rein de Waal,
die onze driekleur draagt, marcheert Karei
Lotsy en dan volgen onze dames-athleten met
de schermster mej. Van der Klaauw. Dan ko
men onze athleten, hockeyspelers, wielrenners
en beide mannelijke zwemmers. Onze équipe
is lang niet compleet, want vele Nederland-
sche deelnemers zijn nog niet in Berlijn ge
arriveerd.
Costa Riea en Haïti verschijnen ieder slechts
met één deelnemer, die zelf de vlaggen van
hun land dragen. Italië en Japan marcheeren
met groote groepen het veld op en dan volgen
de Oostenrijkers, die eveneens den arm hef
fen die begroet worden met een ovatie, die het
applaus, dat den Franschen ten deel viel,
nog verre overtreft. Het „Sieg Heil"-geroep is
niet van de lucht.
De Zwitsers hebben bij hun groep als spe
ciale attractie een vendelzwaaier, die de roode
vlag met het witte kruis op vermetele manier
voor de eere-tribune hoog de lucht inwerpt,
doch haar feilloos weer opvangt. Dan volgt
de groep van de Ver. Staten, een zeer groote
ploeg waarbij zich verscheidene dames bevin
den, die bij de meeste andere landen in op
vallend gering aantal meemarcheeren.
Terwijl de Amerikanen nog- voorbij trek
ken verschijnt in de Marathonpoort de
hakenkruisvlag en daarachter de in. witte
uniform gekleede Duitsche deelnemers. Als
zij binnenmarcheeren, zet de muziek het
Deutschland-lied in, gevolgd door het Horst
Wessellied, dat staande door het publiek
wordt meegezongen, waardoor de Amerikanen
lichtelijk uit den pas raken.
Er heerscht onder de buitenlanders ver
schil van meening over de vraag, of een
dergelijke ontvangst van de eigen nationale
deelnemers protocolair toelaatbaar Is en op
enkele plaatsen hoort men zelfs gefluit.
Het gezang gaat over in een luid applaus en
weldra hebben ook de Duitsche deelnemers
hun plaats op het middenveld ingenomen.
De plechtige opening.
De voorzitter van het Duitsche organisatie
comité dr. Lewald betrad het spreekgestoelte
en herinnerde in zijn rede o.a. aan de bood
schap van den initiatiefnemer tot de moderne
Olympische Spelen, baron Pierre de Coubertin,
dat het doel van den strijd niet mag zijn het
willen winnen, maar de ridderlijkheid. Voorts
deelde hij mede. dat het I.O.C. besloten had,
de Olympische Hymne, welke aanstonds ten
gehoore zou worden gebracht en die gecom
poneerd is door Richard Strauss op woorden
van Robert Lubahn, ook voor volgende Olym-
piade's officieel als Olympisch lied te aan
vaarden. Tenslotte verzocht hij den rijks
kanselier de officieele opening te willen ver
richten.
Hitier verhief zich van zijn zetel en sprak
met luider stemme: „ik verklaar de spelen
der 11de olympiade van de nieuwe tijdreke
ning te Berlijn 1936 geopend".
Terwijl saluutschoten van een artillerie
batterij over het rij'kssportveld dreunen, gaat
aan den Olympischen mast de groote Olym
pische vlag, geheschen door matrozen, lang
zaam omhoog.
Fanfares klinken en uit honderden korven
stijgenn tienduizend postduiven omhoog, die
in een dichte zwerm even rond het stadion
vliegen en zich dan in alle richtingen ver
spreiden.
Het Olympisch vuur.
Een luid applaus klinkt op, want aan den
Oostelijken ingang verschijnt een athleet met
den Olympischen fakkel, die in estafette van
Athene naar hier is gebracht en die 's mid
dags te één uur bij het slot tegenover den
Lustgarten is aangekomen. De fakkel wordt
overgegeven aan den laatsten looper in de
lange keten, Fritz Schiltgen, die in snellen
ren de trappen afdaalt, langs de eere-tribune
snelt, de trappen van de marathonpoort be
klimt en terwijl het koor de Olympische
Hymne inzet het Olympische vuur op den
Marathontoren ontsteekt.
Luid applaus klinkt op.
De leden van het I.O.C. hebben zich
van de eeretribune naast het spreekgestoelte
op het veld opgesteld en dr. Lewald leidt den
eersten Marathon-overwinnaar van 1896, den
Griek Louis, onder applaus van het publiek
■nar de loge, waar de veteraan den uit Athene
mee gebr achten olijftak aan rijkskanselier
Hitier overhandigt.
De Olympische eed.
Op het veld zijn de vaandeldragers dei-
verschillende landen naar voren getreden en
hebben zich geschaard rondom het spreek
gestoelte, in hun halven cirkel insluitend de
leden van het I.O.C.
De Duitsche vaandeldrager Franz Fritsch,
een der tienkampers, treedt met de Duitsche
vlag naast het spreekgestoelte, waarop de
Duitsche gewichtheffer Rudi Ismayr heeft
plaats genomen, om namens alle deelnemers
De laatste fakkellooper brengt het Olympische
vuur in den Lustgarten te Berlijn.
uit alle landen den Olympischen eed af te
leggen-.
Met forsche stem klinken de in het Duitsch
uitgesproken woorden door het stadion: „wij
zweren, bij de Olympische Spelen eerlijke
strijders te zijn en de regelen der Spelen te
eerbiedigen. Wij nemen deel in ridderlijken
geest tot eer van ons land en tot roem
van de sport".
Allen, hebben zich tijdens deze eedsafleg
ging van hun zetels verheven en plechtig
klinkt het koorgezang „Halleluja" van
Haendel.
Hiermede is de plechtigheid afgeloopen,
want thans begint de afmarsch der groepen.
Ook bij het publiek is de belangstelling over
het- hoogtepunt heen; geleidelijk probeert men
het stadion te verlaten, voordat de groote
uittocht begint.
Wanneer de Duitschers als laatsten onder
luid applaus, dat overgaat in rythmisch
hangeklap, op de maat waarvan ge
marcheerd wordt, het veld hebben verlaten,
om naar de stad terug te keeren, loopen
de tribunes langzamerhand leeg.
Nog even blijft het buiten het eigenlijke
Stadion zeer druk; de uitgangen lijken iets
te klein om den geweldigen stroom van men
schen te verwerken, maar tenslotte ligt het
Olympisch stadion verlaten en wordt het
prijsgegeven aan een leger werksters, die de
rijen schoonmaken voor het Olympisch feest
spel van 's avonds.
Fraaie successen van de Nederlanders.
Osendarp.
BERLIJN, 2 Augustus (Bijz. dienst A.N.P.)
De eerste morgen der atletiekwedstrijden
voor Nederland heeft- een niet ongunstig ver
loop gehad.
Onze drie 100 Metersprinters Osendarp,
Berger en Van Beveren, hebben zich voor de
kwart eindstrijden kunnen plaatsen; zij heb
ben allen hun serie gewonnen, een resultaat,
dat Nederland nog nimmer behaald heeft op
Olympische wedstrijden. En hun loopen wet
tigde het vertrouwen, dat zij het ook nog wel
verder zullen brengen.
Opmerkelijk was wel het succes der sprin
ters uit de Vereenigde Staten, Japan, Zuid-
Afrika en Nederland, Al deze landen zagen
drie sprinters naar de volgende ronde over
gaan. In den kwarteindstrijd komen behal
ve onze landgenooten de Amerikanen Jesse
Owens, Metcalfe en Wykoff, de Japanners
Yosioka, S.uzuki en Sasaki, de Zuid-Afrika
nen Danna'ner, Grimbeek en Theunissen, de
Duitschers Homberger en Borchmeijer, de
Hongaren Gyenes en Sir, de Engelschen Swee
ney en Pennington, de Zweden Strandberg en
Lindgren, de Zwitser Haenni, de Canadeezen
Humber en Mcphee, de Argentijn Fondevilla.
En wat te zeggen van Jesse Owens, de man,
die zonder tegenstand en blijkbaar zonder zich
in te spannen, 10.3 sec. in zijn serie liep en
daarbij het wereld- en olympisch record egali
seerde? Bewonderend keken allen naar dezen
sprinter, die zoo los en gemakkelijk over de
baan draafde.
De wedstrijden.
Het rijkssportveld bood Zondagmorgen een
fleurig beeld. Voor de eerste atletiekwedstrij
den bleek reeds groote belangstelling te be
staan.
Het weer was voor athletiek buitengewoon
geschikt. Er stond een lichte westenwind, dien
de loopers in den rug hadden. Veel invloed
oefende dit echter niet uit, want beneden in
het stadion met zijn hoog-oprijzende tribunes
was van den wind maar zeer weinig te bespeu
ren.
Te 11.35 uur klonk het startschot voor de
eerste serie, welke door den Zweed Strandberg
werd gewonnen. In de volgende serie startte
onze landgenoot Berger.
Starter Miller instrueerde de loopers eerst
over zijn startmethode. De eerste start mis
lukte, doordat de Argentijn Sande te vroeg
wegging. Ook de tweede start was valsch",
doordat Bauer naar voren kwam voor het
schot klonk. De derde start was goed.
De vijf loopers waren vrijwel tegelijkertijd
weg, maar Berger wist onmiddellijk naar_
voren te komen; midden op de baan leidde hij'
met ruim 2 meter voorsprong. De zege kon
hem niet meer ontgaan, hoewel op het laatste
moment de Zuid-Afrikaan Grimbeek fel kwam
opzetten, waardoor Berger iets van zijn voor
sprong verloor. Het loopen van Berger wekte
echter den indruk, dat hij zeker was van de
zege, waardoor hij niet al zijn kracht op de
laatste meters inzette.
Berger werd eerste in 10.8 sec.; de
Zuid-Afrikaan Dannaher noteerde een tijd
van 11 sec. No. 4, die niet in de kwart-finales
werd geplaatst, was de Zwitser Marchand, die
den slechten tijd van 11,2 sec. bleek te heb
ben gemaakt.
Ir. de daaropvolgende derde serie startte
Van Beveren. De volgorde der loopers in deze
serie was als volgt: 1. Mohd Kohn (Afgha
nistan), 2. Sanchez (Columbia), 3. Van Be
veren Nederland), 4. Toomsalu (Estland),
5. Grimbeek (Zuid-Afrika), 6. Salcedo (Phi-
lippijnen).
Van Beveren was niet bijzonder snel weg,
Hij lag aanvankelijk op de vierde plaats, maar
na 25 meter kwam onze landgenoot fel opzet
ten. Snel passeerde hij al zijn tegenstanders,
van wie de Zuid-Afrikaan de gevaarlijkste
bleek. Maar ook van Beveren wist tenslotte op
royale wijze te winnen. Den meter voorsprong
dien hij in het midden van de baan wist te
veroveren, liet hij zich niet meer ontnemen.
Van Beveren won de serie in 10.8 sec., Twee
de werd Grimbeek in 10.9, terwijl Toomsalu
de derde plaats bezette met een tijd van 11
sec.
Osendarp startte in de tiende serie. Hoewel
met vrij groote zekerheid kon worden voor
speld. dat onze snelste sprinter van het
oogenblik de kwart-finale zou bereiken, kon
Rudi Ismayr,
