De bevolking van Haarlem.
Unie der omroepers.
Md Bémfm$hte
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Maandag 10 Augustus 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0,65, franco p. post 0.7254.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie: 10724, 14825 o Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekei'ing voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbieuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim f 75.- Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Ernstige autobotsing.
Met hersenschudding wordt motorrijder naar
het ziekenhuis gebracht.
Op den hoek van den Kleinen Houtweg
en de Twijnderslaan botsten Zaterdagmor
gen omstreeks half elf een auto en een mo
torrijwiel tegen elkaar.
De motor, die werd bestuurd door den
heer W. uit Haarlem, kwam uit de Twijnders
laan en sloeg rechts af, den Kleinen Hout
weg' in. Hierbij nam de bestuurder de bocht
te ruim, waardoor hij op het linken-wegdek
ücwam. Daar naderde een auto, waarvan de
bestuurder eveneens W. genaamd was.
Ben botsing kon niet uitblijven.
De motorrijder werd van zijn voertuig ge
slingerd. De Ongevallendienst constateerde
een hersenschudding. Het slachtoffer is per
ziekenauto naar het Diaconessenhuis over
gebracht. Er is proces-verbaal tegen hem
opgemaakt.
Het motorrijwiel is van voren geheel in
elkaar gedrukt. De auto werd aan den zij
kant beschadigd.
EXAMEN HOOFDAKTE.
Haarlem 8 Augustus.
Geëxamineerd 2 vrl. en 6 mnl. candidaten.
Geslaagd de heeren W. A. Braakensiek, Den
Helder en N. van Braam, Purmerend.
Speeltuinvereeniging „Flora"
bestaat tien jaar.
Receptie in het clubgebouw.
Zaterdagmiddag heeft de Speeltuin vereeni-
ging „Flora" in haar feestelijk versierde club
gebouw aan de Jasmijnstraat receptie gehou
den ter gelegenheid van haar tienjarig be
staan.
Voordat de officieele receptie begon over
handigde een der damesleden met enkele
woorden namens haar vrouwelijke medeleden
aan het bestuur een fraai kleed voor de be
stuurstafel en vloerbedekking voor het club
gebouw.
De voorzitter, de heer P. C. van der Meer
sprak een welkomstwoord. Hij herinnerde in
zijn speech aan de moeilijkheden, die zich in
de eerste jaren van het bestaan der vereeni
ging voordeden en die tension roet vereende
ibachten werden Speciaal wijdde
hij de aandacht aan verschillende personen,
die het pionnierswerk voor de vereeniging ver
richtten.
Spr. noemde het een gelukkige omstandig
heid dat juist bij dit tienjarig- bestaansfeest
het nieuwe clubgebouw in gebruik was ge
nomen. Hij dankte de zusterverenigingen, de
speeltuinfederatie en den vertegenwoordiger
van een Hillegomsche speeltuinvereeniging
voor hun blijken van belangstelling.
Tot slot riep hij de medewerking van de
buurtbewoners in.
Als eerste spreker sprak de heer Kuppert,
voorzitter van de Federatie van Speeltuinver-
eenigingen.
Spr. zette uiteen dat van den huidigen
maatschappelijken toestand het kind het
meest te lijden heeft.
Het speeltuinwerk tracht het zijne te doen
om het kind te geven wat het noodig heeft,
n.l. een speelterrein om zich met spel onder
leiding te verpoozen. Ook het winterwerk in de
clubhuizen neemt een belangrijke plaats in.
Ket is een verheugend feit dat Flora steeds
aan de voorwaarden van dit werk heeft vol
daan.
Tot slot dankte spr. voor de prettige samen
werking met de Federatie en den grooten
steun, dien deze van Flora mocht ondervinden.
De heer Orschot, voorzitter van „Goed wo
nen" Hillegom bood de gelukwenschen van zijn
vereeniging aan.
Den heer Verrijk, voorzitter van N. U. S. O.
verheugde het, dit tienjarig bestaan te kun
nen bijwonen. Spr. noemde het een buiten
gewoon verschijnsel dat al dit werk door eigen
krachten was tot stand gekomen.
Spr. prees de goede onderlinge samenwer
king der leden van „Flora" en wenschte de
vereeniging veel voorspoed toe.
De heer Kars, voorzitter der speeltuinver
eeniging „Oosterkwartier" hoopte dat Flora
het werk in vreugde maar ook in moeilijkhe
den even krachtig zou voortzetten. Juist dat
is de kunst.
De speeltuinvereeniging heeft een taak bij
de bescherming der moraliteit, die den laat-
sten tijd veel in gevaar komt.
Spreker sprak den wensch uit dat het Flora
gegeven mocht zijn in deze richting te wer
ken. De heer Heykoop, medewerker van
„Flora", feliciteerde het bestuur en hoopte dat
er verder gewerkt zou worden in dezelfde har
monie.
De heer Ophuyzen, secretaris der Federatie
van Speeltuinvereenigingen sprak eveneens
waardeerende woorden over de samenwerking
in de jubileerende vereeniging.
Dat deze goed is heeft de boottocht van
„Flora" op 5 Augustus bewezen. Het vele werk
geschiedde met groote liefde, Spreker hoopte
dat de samenwerking met het bestuur zou blij
ven zooals zij was.
De voorzitter dankte de sprekers voor hun
hartelijke woorden. Hij dankte voor de ca-
deaux die het dames-comité het bestuur had
aangebeden en hen die het comité in staat
stelden dit te doen. Verder deelde hij mee dat
er een felicitatie was binnen gekomen van de
zustervereeniging „Meerlebosch".
Het speet spreker dat het gemeentebestuur
niet was vertegenwoordigd. Hij noopte niet dat
dit beteekende dat het geen belangstelling
meer had voor het speeltuinwerk.
Bloemen waren gezonden door de speeltuin-
vereen. „Te Zaanen", „Meerlebosch", „Het
Oosterkwartier" en door de Eerste Heemsteed-
sche Speeltuinvereeniging en verschillende
particulieren.
(Er zal een internationale unie
van radio-omroepers worden ge
sticht.)
De mensehen die zoo luchtig praatjes maken,
Waren nog niet vereenigd in een bond,
Zij schijnen nu daar toch toe te geraken,
En ongetwijfeld wel op goeden grond.
Als je elkaar zoo vaak hebt moeten hooren,
Wil je' ook elkander zien zoo nu en dan,
Een stemband werd uit stemgeluid geboren,
En dezen band trekt men nu nauwer an.
Zij zijn de menschen die van lucht slechts
leven,
Wier woord gehoord wordt tot in 't kleinst
gehucht,
Die nooit ontvangen, maar uitsluitend geven,
Wier praatjes gaatjes vullen in de lucht.
Als zij vereend zijn, kunt u zeker wezen,
Dat het ook spoedig komt tot een congres,
Ik ben benieuwd om daarover te lezen,
Want dat wordt vast een daverend succes.
Dat wordt een prachtig feest van
stemgeluiden,
Elk even duidelijk en even schoon,
Uit Oost en West, uit Noorden en uit Zuiden,
„En ditmaal eens niet voor een microfoon.
Zij zullen dan elkander onderbreken.
Voor omroepers een zeer onwennig feit,
Zij zullen eens door lager sferen spreken
En over meen'ge luisterariteit.
Over him vak, zijn lasten en zijn lusten
En is 't congres tenslotte weer ten end,
Dan; 'k wensch u goeden nacht en
welterusten,
Zegt met een hamerslag de president.
P. GASUS.
Olympische Spelen Berlijn.
Het is niet elkeen gegeven,
Naar het Stadion te kunnen gaan.
Haal het daarom in Uw woning,
Distributie-Radiovooraan.
NIEUWE GRACHT 5 TELEFOON 10010.
(Adv. Ingez. Med.)
Knaapje loopt hersen
schudding op.
Zevenjarige stak den rijweg over zonder op
verkeer te letten.
Zondagavond omstreeks half acht ge
schiedde aan de Leidschevaart een ongeluk,
waarbij het 7-jarige knaapje R. de V. uit de
Boogstraat een ernstige hersenschudding
opliep.
Het jongetje stak met zijn autoped den rij
weg over, waarbij het alleen lette op het
verkeer1- dat van de richting der stad kwam.
Een motor kwam van den anderen kaait
aangereden. Het knaapje zag het voertuig
niet naderen en botste er tegenop. Het jeug
dige slachtoffer werd tegen den grond ge
slagen en bleef liggen. De Ongevallendienst
en een dokter behandelden hem. waarbij een
zware hersenschudding werd geconstateerd.
Ook had het jongetje een diepe wond aan
het achterhoofd. Per brancard heeft men
hem naar zijn ouderlijke woning vervoerd.
Daar de bestuurder van den motor, de
heer S„ met zeer matige snelheid reed, treft
hem geen schuld.
VAN VENSTERBANK GESPRONGEN.
Zaterdag stond een bewoner van de Bakker
straat, de heer v. D. in het kozijn van een der
ramen van zijn woning. Hij was bezig de
ramen te wasschen, toen het raam plotseling
neerzakte. De heer v. D. sprong hierop ach
teruit, om zijn voeten niet door het raam te
laten verbrijzelen. Hij verloor hierdoor ech
ter zijn steunpunt en viel op den grond. Hij
kneusde daardoor zijn beide voeten. De onge
vallendienst heeft het slachtoffer behan
deld, waarna hij naar het Elisabethsgasthuis
werd overgebracht per ziekenauto.
Amsterdammers blijven naar Haarlem trekken.
Haarlem verliest inwoners aan
de randgemeenten.
Wij hebben in ons nummer van Zaterdag
reeds opgemerkt, dat uit de Statistische Ge
gevens der gemeente Haarlem blijkt, dat de
toeneming der Haarlemsche bevolking in het
eerste halfjaar van 1936 minder snel is ge
gaan.
Als wij de cijfers over vorige jaren daarmee
vergelijken blijkt dit duidelijk.
De bevolkingsaanwas was:
le halfjaar 1936: 740
1935: 1228
1934: 944
Wij bleven dus vooral bij 1935 veel ten
achter.
Dit komt nog sterker uit als wij het over
schot tusschen geboorte en sterfte daarvan
aftrekken. Over het eerste halfjaar van 1936
was dit 448, zoodat dit halfjaar slechts een
gunstig verschil tusschen vestiging en vertrek
heeft opgeleverd van 292. Over 1935 was dit
741, of ongeveer 2VZ maal grooter.
Het opmerkelijke is, dat de vermin
derde toeneming der Haarlemsche be
volking geweten moet worden
aan het feit, dat zich, in vergelijking-
met vorige jaren niet alleen minder
menschen vestigen, maar ook wat
meer vertrekken.
Dezer dagen hebben wij ook medegedeeld,
dat het aantal inwoners van Amsterdam in
het le halfjaar van 1936 verminderd is met
2200. Het is interessant uit de Haarlemsche
statistiek op te diepen hoeveel van die Am
sterdammers die him stad ontrouw geworden
zijn, naar Haarlem vertrokken.
In dit halfjaar vestigden zich 950 Amster
dammers te Haarlem, terwijl 587 Haarlem
mers naar Amsterdam trokken. Alzoo een
overschot van 363.
De trek der Amsterdammers naar Haarlem
blijft ongeveer gelijk aan de vorige jaren.
De cijfers waren:
Haarlem-Amsterdam.
1933 1934 1935
Uit Amsterdam gekomen 1687 1955 1747
Naar A'dam vertrokken 1152 1314 1351
535 641 396
Daar het overschot op de rekening Haarlem-
Amsterdam over het le halfjaar van 1936
reeds 71 grooter is dan ons geheele vestigings
overschot, moet daaruit afgeleid worden, dat
de rekening met andere gemeenten ongunstig
voor Haarlem is.
In het bijzonder geldt dit voor Heemstede.
In het eerste halfjaar van 1936 ves
tigden zich 353 Haarlemmers te
Heemstede, terwijl slechts 255 Heem
stedenaren naar Haarlem trokken.
Een verschil dus van 98. In de ver-
huismaand bij uitnemendheid, April,
trokken niet minder dan 81 Haarlem
mers naar Heemstede.
De rekening met Bloemendaal levert min
der verschil, namelijk slechts 11. Er trokken
303 Haarlemmers naar Bloemendaal, terwijl
292 Bloemendalers hun verhuisbiljet te Haar
lem inleverden.
Blijkbaar is dit een gevolg van het feit, dat
in Bloemendaal waar trouwens weinig gron
den voor bouwexploitatie beschikbaar zijn
wat minder keuze in leeg staande huizen is
dan te Heemstede. Vandaar dat vele Haar-
lemers die naar buiten willen trekken, gemak
kelijker op Heemstede het oog slaan.
Voor de vorige jaren waren de cijfers:
Haarlem-Heemstede.
1933
1934
1935
Naar H'stede vertrokken
568
504
569
Uit H'stede gekomen
467
454
447
Verschil
101
50
122
Haarlem-Bloemendaal
1933
1934
1935
Naar Bl'daal vertrokken
559
572
577
Uit Bl'daal gekomen
442
514
515
Verschil
117
58
62
Wat Heemstede betreft is in het laatste
halfjaar het verschil tusschen vestiging en
vertrek voor Haarlem nog ongunstiger ge
worden.
Daarentegen is het verschil wat Bloemen
daal aangaat in dit halfjaar, vergelijken bij
vorige jaren, kleiner.
Voor Velsen zijn de cijfers aldus: 252 Haar
lemmers naar Velsen en 174 Velsenaren anar
Haarlem. Voor Haarlem dus een ongunstig
verschil van 78, waaruit blijkt, dat Velsen
Haarlem den laatsten tijd ook geduchte con
currentie gaat aandoen. Vele Haarlemmers
w orden namelijk aangetrokken door de goed-
koope middenstandshuizen in Santpoort.
De rekening Haarlem-Velsen was in de
voorafgaande jaren voor Haarlem veel gun
stiger.
Haarlem-Velsen.
1933 1934 1935
Naar Velsen vertrokken 401 488 445
Uit Velsen gekomen 382 477 393
Verschil 19 11 52
Tot en met 1934 was de balans vrijwel in
evenwicht, in 1935 is Santpoort al vrij sterk
gaan trekken, maar nu is dit in 1936 nog
toegenomen.
35 Haarlemmers trokken naar Haarlem-
merliede c.a., terwijl 40 inwoners van Haar-
lemmerliede de voorkeur gaven aan het wo
nen te Haarlem.
Naar Bennebroek vertrokken 13 Haarlem
mers, in Haarlem kwamen 29 Bennebroekers.
STAKING BIJ DE HAARLEMSCHE
STO OM V ERFF ABRI EK BEGONNEN.
Bij de Haarlemsche Stoomverffabriek is
hedenmorgen de staking begonnen die al
eenigen tijd heeft gedreigd in verband met
het ultimatum door de Nederlandsche Ver
eeniging van Fabrieksarbeiders aan de di
rectie gesteld als verweer tegen loonsverla
ging.
De arbeiders zijn hedenmorgen, zooals door
hun vereeniging was aangekondigd, niet aan
het werk gegaan, zoodat het werk in ieder
geval de eerste dagen onderbroken zal
zijn.
Zakloopen tijdens het strandfeest van de kampeervereeniging Hygea:
Prieto acht overwinning der
Spaansche regeering zeker.
Strijd kan echter nog weken (luren.
(Men zie ook pag. 4).
MADRID, 10 Augustus (A. N. P.) De ge
matigde socialistische leider, Indalecio Prieto
heeft in een radiorede, aldus meldt de „Daily
Telegraph", nog eens verklaard, dat de over
winning voor de republiek verzekerd was. Zijn
geestdrift werd ditmaal echter getemperd door
de erkenning, dat de strijd nog vele weken zou
duren. Hij gaf toe, dat deze opstand, die voor
heen beschouwd was als een militaire rebellie,
een oorlog was en wel een oorlog zoo ver
schrikkelijk als men zich kan voorstellen. Het
groote voordeel voor de regeering was het be
zit van goud. Indien Napoleon's meening juist
is, zoo verklaarde Prieto, dat de overwinning
in den oorlog- de overwinning is van het geld,
dan springt onze superioriteit duidelijk in het
oog. De peseta heeft op het oogenblik geen
waarde en wordt aan de buitenlandsche beur
zen niet genoteerd. Het eenige middel is goud
en alle goudvoorraden bevinden zich in han
den der regeering.
Nationalisten melden
overwinning voor Saragossa.
PARIJS, 10 Augustus (D.N.B.-A.N.P.)
Naar uit het hoofdkwartier van generaal
Mola te Burgos wordt gemeld, hebben de
nationalistische troepen voor Saragossa een
beslissende overwinning behaald op een uit
Barcelona afkomstige Marxistische colonne.
De roode militie had getracht, den heuvel
van San Julia te bezetten, doch zij werd
teruggedreven. De roode Catalanen verloren
100 dooden en 300 gewonden, alsmede 500 ge
vangenen, 5 kanonnen, 20 machinegeweeren
en 50 vrachtauto's. De roode strijdkrachten
hebben zich in allerijl terug moeten trek
ken. Zij werden gesteund door vliegtuigen,
die, naar te Burgos verklaard wordt, niet tot.
het gebruikelijke materiaal van 't Catalaan-
sche leger zouden hebben gehoord.
Gevecht in de haven
van Malaga.
LONDEN, 10 Augustus (D.N.B.-A.N.P.)
De te Gibraltar aangekomen Britsche tor
pedojager „Blanche" heeft medegedeeld, dat
de in de haven van Malaga voor anker lig
gende oorlogsschepen van de regeering door
vliegtuigen der nationalisten zijn gebom
bardeerd.
De oorlogsschepen, waaronder ook de
Jaime Primero" het slagschip, dat twee
dagen geleden Algeciras heeft beschoten, be
antwoordde het vuur. doch aan geen van
beide zijden werden treffers behaald.
Nieuwe troeT*en*,erschepine'>
uit Marokko.
De troepenverschepingen van Marokko
naar het Spaansche vasteland zijn blijkbaar
n den nacht van Zaterdag op Zondag voort
gezet. De kustplaatsen Tarifa. Algeciras. Sar»
Roque en La Linea waren in diepe duisternis
gehuld, blijkbaar met het doel, de landing
ongestoord te doen plaatsvinden.
Het woord is aan....
Inayat Khan:
Door geluk te scheppen
vervullen wij ons levensdoel.
Jagers door dessabevolking
gedood.
Noodlottig schot op een jachtpartij.
SOERABAJA, 10 Augustus. Zon
dagmorgen waren de heeren Van der
Pauwert en Jordaan, beiden uit Soera-
baja, op vogeljacht getogen naar
Grissee. Tijdens de jacht werd door een
ongelukkig toeval een 14-jarige inland-
sche knaap doodgeschoten.
De woedende vader achtervolgde
beide jagers, waarbij hij de geheele
bevolking van de Dessa meesleepte.
De vluchtende jagers werden achter
haald en zoo ernstig mishandeld, dat
de heer Jordaan op de plaats der mis
handeling is overleden en de heer
Van der Pauwert naar de Centrale
Burgerlijke Ziekeninrichting te Soe-
rabaja moest worden vervoerd, waar
hij gisteravond is overleden.
Het stoffelijk overschot van den heer
Jordaan is heden ter aarde besteld,
evenals dat van den heer Van der
Pauwert.
Het onderzoek naar het verloop van
dit drama is in vollen gang.
GOUDEN HUWELIJKSFEEST.
25 Aug. a.s. hopen de heer en mevr. S. J.
Heeres -de Klerk den dag te herdenken, dat
zij voor 50 jaar in den echt werden verbon
den.
De heer Heeres geniet al sinds 11 jaar zijn
pensioen van de firma Joh. Enschedé en Zn.
waar hij 51 jaar is werkzaam geweest, waar
van ruim 45 jaar als boekdrukker en de laat
ste jaren als verificateur aan de afd. Verifi
catie. Dertig jaar ongeveer is de bruidegom
vaandrig van de muziekvereeniging L. J.
Coster, thans Johez. Harmonie geweest.
Reeds 43 jaar wonen de heer en mevr. Hee
res in de Roosveldstraat 13, waar het hun
deze dagen wel niet aan belangstelling zal
ontbreken.
JUBILEUM W. CNOSSEN.
De heer W. Cnossen, inspecteur bij den
dienst van Openbare Werken, afdeeling be
strating, viert vandaag zijn 25-jarig jubileum
in dienst van de gemeente.
De jubilaris kan terugzien op een mooien
staat van dienst. Hij kwam voor 25 jaren
in dienst bij de voormalige gemeente Schoten
als timmerman-metselaar. De gemeente
breidde zich snel uit en uitbreiding van per
soneel was een logisch gevolg. Na enkele
jaren werd de heer Cnossen aangewezen als
voorman.
De heer Cnossen werd na den oorlog be
vorderd tot opzichter bij Openbare Werken.
De annexatie in 1927 maakte den jubilaris
ambtenaar in Haarlemschen dienst; hij werd
opzichter bij de afdeeling bestrating. Een
paar jaren geleden volgde bevordering tot
inspecteur.
De heer Cnossen is een eenvoudig man,
wars van huldebetoon. Daarom wenschte hij
ook dit jubileum geheel onopgemerkt voorbij
te laten gaan en zich te onttrekken aan een
officieel® huldiging.
Een vliegtuigongeluk in Engeland eischt
vier dooden.
pag. 4
Martinez acht het einde van den opstand in
Spanje nabij.
pag. 4
Duitschland heeft verklaard de Spaansche op
standelingen niet te zullen steunen.
pag. 4
Rusland een toekomstig afzetgebied voor onze
haring?
pag 3
Te Amsterdam zijn twee menschen. door te
ver uit een raam te buigen, naar beneden
gestort en gedood.
pag. 3
Van Vliet wint een gouden medaille te Ber
lijn.
pag. 7
Ooms-Leenc zijn tweede in den tandem-wed
strijd geworden.
Ook onze kanovaarders hebben bij de *01ym-
pisclie Spelen successen geboekt.
Pa&- 8
Onze zeilers en zwemsters staan er goed voor.
pag. 7 en 8
De Nederlandsche estafetteploeg 4 x 100 M.
is gedisqualificeerd
Het Nederlandsch cricket elftal wint met in
nings en runs van de Harrow "'anderers.
oag 9
ART t KEI. EHZ
Mr. E. Elias: Babbelarij ter Piere.
pag. 11
H. D. Vertelling. „De race met den dood", door
J. P. Baljé.
pag. 4
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 10.