Huiden.
BUITENLANDERS TE HAARLEM.
Hei Behk^ftsie
54e Jaargang No. 16304
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- èn Feestdagen.
Dinsdag 18 Augustus 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM-
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand f 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65. franco p. post f 0.7214.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-CITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 o Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 e Redactie 10600
Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 o Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVELTENTIëN 1—5 regels J 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 1 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslang» ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
R. Grippeling 80 jaar.
Een bekend Haarlemmer.
Een van de bekende Haarlemmers die in
vroeger jaren zeer veel invloed gehad hebben
op het leven in onze stad, is ongetwijfeld de
heer R. Grippeling. die heden zijn 80sten ver
jaardag viert.
In stilte; allereerst omdat zijn hooge leeftijd
en die van zijn vrouw (die hem met 79 jaar
haast evenaart) uiterlijk feestbetoon belet,
maar ook omdat de bescheiden jubilaris zich
tegen een huldiging heeft verzet. De heer
Grippeling leidde de Haarlemsche afdeeling
van den graan- en meelhandel Grippeling en
Verkley. Toen ongeveer 10 jaar geleden de
heer J. Verkley overleed werd de geheele zaak
naar Amsterdam overgebracht, waarna de
heer Grippeling tot gedelegeerd-commissaris
benoemd werd, welke functie hij nog ver
vult.
Verder is de naam van den heer Grippeling
In onze stad bekend geworden door zijn ex
ploitatie van de gronden in het Haarlemmer
hout-, en het Zuiderhoutpark. Eerst heeft hij
de door hem aangekochte buitenplaats ..Oos
terhout" nadat een deel der omliggende gron
den in exploitatie was gebracht, zelf be
woond, de verkoop van dit buiten was zijn
laatste exploitatie. Nu woont hij op de villa
Singapore in de Oosterhoutslaan, waarvan hij
een fraai gezicht heeft op de gronden van
„Oosterhout" en het hem zoo lief gebleven
Zuider Buiten Spaarne.
Ook heeft de heer Grippeling" zich destijds
veel moeite gegeven voor den aanleg van een
tramlijn door het Haarlemmerhoutpark.
Reeds jaren leeft de heer Grippeling nu te
ruggetrokken van het woelige leven op zijn
villa, maar alles wat Haarlem betreft, blijft
hem interesseeren.
Heden hebben familieleden en vrienden,
alsook het personeel van de firma en oude
zakenrelaties den heer Grippeling hartelijk
gelukgewenscht. Er waren enkele persoonlijke
bezoeken, vele telegrammen, brieven en
bloemstukken. Alles bewees dat men zijn werk
in vroeger jaren niet vergeten was.
Rentmeester verongelukt?
Nog steeds is noch de boot, noch het lijk
van den verongelukten rentmeester uit Oyen
gevonden. Intusschen blijft men nog gelooven
aan de mogelijkheid van een ongeluk, daar
uit het onderzoek is gebleken dat aan de roei
boot tal van gebreken kleefden, waardoor het
vaartuig niet rivierwaardig zou zijn geweest.
Daar er een lange ketting met anker aan de
boot bevestigd was, bestaat 't vermoeden, dat
de boot gezonken is en dat het anker zich op
den rivierbodem heeft vastgezet, zoodat het
vaartuig niet meer boven is gekomen.
PERSONALIA.
Mej. J. I. R. Teeven, te Haarlem, is geslaagd
voor Fransch L.O.
De heer J. Dasberg, te Haarlem, is voor het
tweede deel van het notarieel examen ge-
Overige middelen brengen
9 millioen minder op dan
in 1935.
En blijven 121/! millioen beneden de raming.
Bij de Staatscourant van Maandag is ge
voegd een overzicht van den stand der rijks
middelen op ultumo Juli van het dienstjaar
1936.
Daaraan wordt het volgende ontleend:
Directe belastingen.
Bedrag der raming f 113.100.000,
Totaal bedrag kohieren 1936 f 72.833.619,35
Zuiver bedrag kohieren 1936 f 71.620.460,17
Zuiver bedrag kohieren 1935
tot en met dezelfde maand
van het vorig jaar ,f 64.053.737,86
Overige middelen.
1/12 der raming* f 30.960.416,67
Opbrengst over Juli 1936 f 28.146.986,
Opbrengst over Juli 1935 f 32.061.609,84
Opbrengst over de eerste
zeven maanden 1936 f 204.127.492,31
Opbrengst over de eerste ze
ven maanden 1935 f 212.776.301,71
(New York. 17 Aug. Huiden
September 10.85; vorige opening
10.80.1
Ik moet soms op een schaarschen dag
Heel hard naar onderwerpen zoeken,
Die ik dan eindlijk vinden mag
In onvermoede verre hoeken.
Ik haal er een voorzichtig uit,
Waarna 't aandachtig wordt bekeken,
Zooals bijvoorbeeld nu een huid,
Daar kan nogal eens wat in steken.
't Is met het huidige geslacht,
(Geslacht hier niet als dooie koeien,
Maar 't levend mensch) dat 'k had gedacht,
Mij in 't voorbijgaan te bemoeien.
Vooreerst valt op te merken, dat
Wij zoo in nattigheid verwijlen,
Dat wij tot op de huid toe nat,
Door 't jachtig leven moeten ijlen.
Men wordt soms voor zijn huid wel bang
Dat men ons op de huid zal komen,
Als men in landen van belang
Iets heftigs weer heeft ondernomen.
Voorts haalt de fiscus langzaam aan,
Nadat hij ons eerst heeft geschoren,
Wanneer het zoo nog door moet gaan,
Per slot de huid over de oor en.
Als 't eens zoover komt, loopt het mis,
Wanneer beteekent dit voor velen,
De laatste beer geschoten is,
Vg.lt er geen huid meer te verdeelen
Septemberhuiden zijn niet hoog,
Maar toch iets hooger dan ze waren,
Met deze toekomst in het oog,
Valt er alleen maar te verklaren;
In 't huidige (strijd)perk van tijd,
Moet men maar op het beste hopen
En in den zwaren levensstrijd
Zijn huid, zoo duur als 't kan, verkoopen.
P. GASUS.
Beroep van Madrid op den
Volkenbond?
Spaansche juristen naar Genève.
PARIJS, 18 Aug. (Reuter). Volgens de
„Figaro" zouden Spaansche juristen zich ge
reed maken om naar Genève te vertrekken.
Het doel van hun reis zou zijn, het terrein
te verkennen, in de eerste plaats met het oog
op een eventueel beroep op den Volkenbond
tegen de Witten, op grond van een der ar
tikelen van het pact. welk is niet bekend.
Vervolgens om een voor Madrid gunstige
stemming te kweeken, waardoor op de Sep-
temberzitting van den Volkenbond steun zou
kunnen worden verkregen.
BEGRAFENIS VAN MEVR. L. F. J. M.
HEERKENS THIJSSEN—VAN DER KUN.
Hedenmorgen heeft de teraardebestelling
plaats gehad van mevr. L. F. J. M. Heerkens
ThijssenVan der Kun, in leven bestuurs
lid van verschillende Haarlemsche vereenigin-
gen op religieus en maatschappelijk gebied. De
uitvaartdiensten werd gehouden in de Kathe
drale Kerk St. Bavo. De stille missen werden
om acht uur en half negen gelezen, de plech
tige Mis van Reqieum om tien uur door ple
baan F. Filbry, waarna de bijzetting op het
St. Adelbertskerkhof aan den Dennenweg te
Bloemendaal plaats vond.
Behalve een groot aantal familieleden en
vrienden en kennissen begeleiden tal van be
kende personen de overledene naar haar laat
ste rustplaats.
Wij merkten o.a. op jhr. mr. dr. A. Röell,
commissaris der Koningin in Noord-Holland;
mr. F. J. van Lanschot, burgemeester van Den
Bosch; dr. S: F. A. C. M. baron Van Wijn
bergen, burgemeester van Lisse; de haer W.
J. B. van Liemt, wethouder van Haarlem; mr.
Th. A. Wesstra, gemeentesecretaris van Haar
lem; de heer E. van Nederhasselt, oud-wet
houder van Bloemendaal; mr. Th. J. M. A.
Westerwoudt, directeur der Spaarnebank en
verschillende andere bekende personen.
Bloemen en verschillende kransen dekten
de baar.
Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen dankte
voor de laatste eer aan zijn echtgenoote be
wezen.
Het aantal is aan het verminderen.
Daardoor stijgen de huwelijkskansen voor de Haarlemsche meisjes.
Er waren te Haarlem, evenals in vele andere
steden van ons land, veel buitenlanders die
hier werkten.
Het overgroote deel zijn natuurlijk meisjes,
de Duïtsche en Oostenrijksche dienstboden.
Het aantal is daarop komen wij straks te
rug in den laatsten tijd wat afgenomen,
maar toch zijn er te Haarlem nog ongeveer
1600 a 1700. Ook in Bloemendaal en Heemstede
zijn er honderden, zoodat
het aantal Duitsche en Oostenrijksche
dienstmeisjes in Haarlem en omgeving
nog wel de 3000 zal benaderen.
Indertijd hebben wij er al eens de aandacht
op gevestigd, dat deze stroom buitenlandsche
meisjes voor de Nederlandsche meisjes con
currenten ook voor het huwelijk zijn.
Verleden jaar trouwden te Haarlem niet
minder dan 86 buitenlandsche meisjes met
Nederlanders. Dus zij legden beslag op onge
veer 10 pet. van de trouwlustige jonge man
nen. Ook in het eerste halfjaar van 1936 is de
trouwlust der buitenlandsche meisjes op de
zelfde wijze tot uiting gekomen tegenover dern
ambtenaar van den Burgerlijken- Stand.
Maar in de toekomst zullen de kansen van
de Nederlandsche meisjes weer stijgen, want
het aantal buitenlandsche vrouwen in deze
omgeving is aan het verminderen.
De cijfers over de buitenlandsche vrouwen
te Haarlem zijn:
1934: gevestigd 675. vertrokken 643, meer 32.
1935: gevestigd 554, vertrokken 661, min
der 107.
Ie halfjaar 1936: gevestigd 302, vertrokken
378, minder 76.
Het jaar 1934 gaf dus nog een stijging, maar
nu
is in de laatste V '- jaar het aantal
buitenlandsche meisjes te Haarlem
verminderd met 183.
Met ingang van 1 October a.s. moeten ook
alle buitenlandsche dienstboden een vergun
ning hebben om hier te werken. Het is 'zoo
werd ons verzekerd niet aan te nemen, dat
er velen die nu hier zijn geen vergunning zui
len krijgen. Het is blijkbaar de bedoeling dei-
autoriteiten om zeer spaarzaam te zijn met
het verleenen van vergunningen aan meisjes
die hier heen willen komen, maar de meisjes
die hier eenmaal zijn zullen in het algemeen
hier wel mogen blijven. Verwacht wordt, dat
het aantal dan vrij snel zal afnemen. De
meeste meisjes vertrekken na eenige jaren
weer, als zij hier niet trouwen, naar het eigen
vaderland, hetzij om daar in het huwelijk te
treden of om nieuw werk te zoeken. Verleden
jaar vertrokken er immers uit eigen beweging
ook 661.
Het aantal buitenlandsche mannen bedraagt
te Haarlem nog ongeveer 300 a 400.
De cijfers van vestiging en vertrek waren
in de laatste jaren:
1934: gevestigd 192, vertrokken 174, meer 18.
1935: gevestigd 146, vertrokken 185, min
der 39.
Ie halfjaar 1936: gevestigd 76, vertrokken
111, minder 35.
Voor de mannen gaf 1934 dus ook nog een
vermeerdering, maar sinds 1 Jan. 1935 is het
aantal buitenlandsche mannen dat hier werkt
verminderd met 74. Het aantal neemt dus
sterk af, er wordt ook spaarzaam met nieuwe
vergunningen gewerkt. Er zijn evenwel nog
enkele vakken waarin een werkgever bij voor
keur een buitenlander neemt omdat die ver
trouwd is met de bijzondere vakbekwaam
heden.
Het eigenaardige is. dat de moeilijkheden
die Duitsche of Oostenrijksche meisjes soms
ondervinden om hier te mogen blijven leidt
toteen huwelijk. Een geval willen wij noe
men. Een Duitsch meisje zou geen vergunning
krijgen om hier te blijven. Zij had zich met
een Haarlemschen jongen verloofd, maar die
verdiende niet genoeg om reeds te kunnen
trouwen. Om niet van zijn aangebedene te
worden gescheiden, werd toch tot een huwe
lijk besloten. Door dit huwelijk werd het
meisje Nederlandsche, zoodat zij hier mocht
blijven. Het gevolg was, dat zij in haar dienst
bleef. Samen sparen zij nu om in de toekomst
ook nog eens bij elkaar te kunnen gaan
wonen.
Koning Edward VIII vertoeft op het oogenblik in Joego-Slavië, waar hij zijn
vacantie op sportieve wijze doorbrengt.
Dit is ongetwijfeld een omstandigheid waar
op de heeren in Den Haag, toen zij hun rege
lingen vaststelden, vermoedelijk niet gere
kend hebben.
Er wordt soms vaker met „schijn"-huwe-
lijken gewerkt. Een Haarlemmer had een huis
houdster met wie hij wou trouwen. Zijn eerste
huwelijk was evenwel nog niet ontbonden,
zoodat hij nog niet met zijn huishoudster kon
trouwen toen deze over de grens zou worden
gezet. Daarop ging de Duitsche met een an
der een schijnhuwelijk aan. waardoor het nu
mogelijk was om hier te blijven. Zij bleef
evenwel huishoudster bij den Haarlemmer en
nam onmiddellijk maatregelen tot echtschei
ding, die niet lang uitbleef.
Na de ontbinding van het eerste huwelijk
kon de Haarlemmer dus met zijn hem trouw
gebleven huishoudster trouwen!
Vooruitzichten voor de Haar
lemsche Hotels en Café-
Restaurants somber.
„Niet zoozeer het slechte weer als wel de
hooge lasten zijn fanest".
Het woord is aan.
Disraeli
Het geheim van succes in
het leven is: klaar te staan
als het komt.
Inwoners van Jaffa hebben
huisarrest.
Militaire versterkingen onderweg.
JERUZALEM. 18 Aug. (Reuter). De inwo
ners van Jaffa moeten van 8 uur hedenmor
gen tot 5 uur morgenochtend in hui blijven.
Uit het feit, dat de autoriteiten tot dezen
maatregel zijn overgegaan, blijkt wel. dat zij
den toestand ernstig achten. Men gelooft, dat
deze maatregel ook wordt toegepast, deels als
straf voor den laffen moord, die gisteren op
twee Joodsche verpleegsters is gepleegd, deels
om botsingen tusschen de Arabische en Jood
sche inwoners resp. van Jaffa en Tel Awiw te
vermijden.
Gisteravond zijn in allerijl militaire ver
sterkingen naar Jaffa gezonden, en de troepen
hebben om de stad een cardon getrokken. De
inwoners hebben vanmorgen 3uur den tijd ge
kregen, om zich van levensmiddelen en an
dere benoodigdheden te voorzien.
Jubileum Dr. A. H. Haentjens.
Het Is opvallend, dat er dit jaar weinig
vreemdelingen in Nederland zijn gekomen,
hoewel het vacantieseizoen toch al ruim een
maand geleden is begonnen. Een aantal Bel
gische auto's, wat Duitsche wagens, een en
kele Franschman, soms een Engelschman,
een Zwitser of een Deen. doch ze zijn te tel
len.
Ook in Haarlem zijn zeer weinig buiten
landers geweest in vergelijking met andere
jaren. En wat bijna nog erger is: niet veel Ne
derlanders uit andere plaatsen of provincie:
hebben onze stad uitgezocht voor vacantie-
verblijf of voor pleisterplaats op hun vacan-
tietocht.
Dit vertelde ons de heer A. J. Schaefer,
die door zijn functie van secretaris van de
afdeeling Haarlem van den Bond van Werk
gevers in Hotel-, Restaurant-, Café- en aan
verwante bedrijven natuurlijk op de hoogte
is van den toestand in de Haarlemsche ho
tel- en café-restaurantbedirijven. Hij vertelde
dat de situatie voor de Haarlemsohe hotel
houders en eigenaars en exploitanten van
cafés en restaurants vrijwel hopeloos kan
worden genoemd.
Er is, naar zij zeggen, nog geen jaar zoo
slecht geweest als 1936. Het weer was van het
begin van den vacantietijd af slecht geweest,
maar dit was. zoo zeide de heer Schaefer,
niet de belangrijkste reden van het wegblij
ven van toeristen. Er waren zelfs sommige
dagen geweest, die juist door het slechte
weer, vooral voor de café- en restaurant
houders gunstiger waren geweest dan mooie
dagen. Wanneer het mooi weer was kwam er
niemand opdagen.
In de hotels is het stiller dan ooit. Hollan
ders komen er bijna niet.
Af en toe ziet men een enkelen Engelsch
man verschijnen en als er in één week in
Haarlem's hotels twee Fransche gasten zijn
geweest, die nog bovendien op de speciale,
goedkoopere autocheques Nederland bezoe
ken. dan verwondert men zich daarover.
Wat de oorzaak hiervan is? De heer Schae
fer kon geen nieuwe oorzaak noemen. De
redenen, die hij kon opgeven, waren die.
waarover reeds zooveel gesproken is, zoowel
in vergaderingen van ..Horecaf" als in ver
gaderingen van gemeenteraden en Kamers:
de vaste lasten, die op de bedrijven een druk
uitoefenen, die zij bijna niet meer kunnen
dragen en het gebrek aan attracties in Ne
derland.
De vooruitzichten voor het Haarlemsohe
hotel- en café-restaurantbedrijf zijn somber,
vooral omdat voorloopig geen verlaging van
de lasten of een ingrijpende verandering in
de attractie mogelijkheden te verwachten is
en omdat zelfs, wanneer die spoedig zouden
komen het zomerseizoen voor de hotels en
café-restaurants zijn hoogtepunt al is ge
passeerd.
IN HET ZWEMBAD OVERLEDEN.
Een jongeman van 16 jaar die Maandag
avond ongeveer te 7 uur met zijn vader in het
Amstel-zwembad te Amsterdam aan het zwem
men was. verdween plotseling in de diepte.
Zijn vader die hem dadelijk greep, bracht
hem ook boven, maar toen reeds waren de le
vensgeesten verdwenen. Een hartverlamming
had een einde gemaakt aan het leven van
den jongen.
AANRIJDING OP DEN HAARLEMMERWEG.
Op den Haarlemmerweg bij het Kruithuis
heeft Maandagmiddag een aanrijding plaats
gehad tusschen een auto en een motor. De
motorrijder, die een dame op de duo had, stak
plotseling den weg over en werd gegrepen
loor een auto, welke uit de richting Haarlem
kwam. De duo-rijdster werd over den weg ge
slingerd en bleef met een gebroken been lig
gen. Haar werd de eerste hulp verleend door
een juist passeerende dokter. Een auto nam
haar vervolgens mee naar Haarlem. Vandaar
bracht een andere auto haar naar Leiden.
waar zij in het St.-Elisabethsgasthuis ter ver
pleging is opgenomen.
Op 15 September a.s. is het 25 jaar geleden,
dat Dr. A. H. Haentjens. predikant bij de Re-
monstrantsch Gereformeerde Gemeente, zijn
ambt te Haarlem aanvaardde. Te voren was
hij predikant in Meppel.
Dr. Haentjens is in 1876 te Arnhem geboren,
bezocht het gymnasium aldaar en werd in
1894 student, in de theologie aan de Universi
teit te Leiden, waar hij promoveerde tot doc
tor in de theologie. Hij heeft zitting in ver
schillende colleges en vereenigingen; o.a. is
hij curator van het Seminarium der Remon-
strantsche Broederschap, lid van den Raad
van Bewindvoerders van de Internationale
School voor Wijsbegeerte te Amersfoort, enz.
Dr. Haentjens is ridder in de orde van
Oranje-Nassau.
De burgeroorlog In Spanje.
pag. 4
Een doodc en zes gewonden bij een spoorweg
ongeluk in Frankrijk.
pag. 4
Maandag zijn twee kleine kinderen door het
vuur om het leven gekomen.
pag. 3
De wijziging van de steunregeling voor een
maand uitgesteld?
pag. 3
De tuinbouw krijgt maximaal f I millioen
steun.
pag. 3
Het aantal buitenlanders te Haarlem ver
mindert.
pag. 1
Euwe heeft in de zevende ronde van het
schaaktournooi te Nottingham remise ge
maakt tegen Bogoljubow; hij behoudt ech
ter de leiding.
pag. 5
Engeland staat er iri de derde testmatch te
gen de Britsch Indiërs goed voor.
pag. 9
ARTIKELEN. ENZ.
R. Pfaff: Niet de Veendain naar het Noorden.
^3 3
Van onzen Londenschen corresr- -Jent:
Nieuws van de Engelsche Filmmarkt.
Dag 9
Amy Groskamp-ten Have; Een vrouw schrijft
pag. 2
II. D. Vertelling: „Pier-avontuur", door J. P.
Baljé.
pag. 4
De Burgerlijke Stand van Haarlem Is opge
nomen op pag. 7.