Levertraan.
De Haarlemsche
Bioscopen.
Be&attêtiikste
54e Jaargang No. 16324
Verschijnt dagelijks, hehalvé op Zon. en Feestdagen.
Donderdag 10 September 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f3.25, franco per post f3.55, losse nrs. f 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week f 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 1Ö132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1-5 regels f 1.75, elke regel meer i 0.35. Reclames
0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer f 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-,m-o en f
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
De radiorede van H. M. de Koningin in het hoofdgebouw der P. T. T. in Den Haag.Zittend v. 1. n. r.: ir M. H. Damme dir.-gen. der
P. T. T.; prins Bernhard, prinses Juliana, de Koningin en minister De Wilde. Staande: Mr. J. H. van Royen, algemeen secretaris der
P. T. T.; ir. H. J Boetje, ir. Visser en kapitein Phaff.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 10 September.
Uit den Raad.
Bioscoop-belasting en
Lunaparken.
Onze nieuwe Vertiers-commissie moet zich,
voorzoover aanwezig, niet al te behagelijk
gevoeld hebben tijdens de raadszitting van
Woensdag. Het vertier had een kwaden dag.
Met één-en-dertig tegen vijf stemmen werd
het voorstel van B. en W. aangenomen om
de belasting op openbare vermakelijkheden
(alléén voor de bioscopen) van 20 tot 25 pet.
te verhoogen, en even later poogde men al de
begrafenisklok te luiden over het plan
inzake een Lunapark. Dat lukte nog niet
volkomen, maar de kansen staan slecht.
De Bioscoopbond had, zooals men weet,
aangekondigd dat de bioscopen gesloten zou
den worden als het voorstel werd aangeno
men. Hetzelfde is indertijd in Groningen ge
beurd en daar heeft de sluiting toen een
jaar geduurd, waarna de gemeente tenslotte
toegaf.
Het bleek dat de Raad deze aankondiging
als „een dreigement" beschouwde. Sommige
leden gingen nog verder en gebruikten zelfs
het woord „chantage". Een uitzondering vorm
de de rechtsche fractieleider, mr. Bijvoet, die
opmerkte dat de directeuren evenzeer het
recht hadden om hun bioscopen te sluiten als
de Raad het recht had om de belasting te ver
hoogen. Er was dus geen dreigement maar
een aankondiging, en mr. Bijvoet was er
heelemaal niet verontwaardigd over.
Mij komt het voor dat dit een juist stand
punt is, maar de sfeer van de Raadszaal is een
andere dan die waarin de kantonrechter
overweegt en vonnis velt, en het was al te
voren duidelijk dat de meerderheid van Haar
lem's gemeenteraad de mededeeling van den
Bioscoopbond als een uitdaging en een drei
gement zou beschouwen. Niet alle gemeente
raden zijn zoo, en de onze behoort zeer zeker
tot de rustigste en vredigste in den lande,
maar als pressie- van-buiten ten Prinsenhove
wordt uitgeoefend is onze vroede vergadering
altijd erg gauw, om het nu maar eens populair
uit te drukken, „op stang gejaagd". Naar mijn
meening zouden de bioscoop-directeuren het
door hen aangeboden accountants-onderzoek
naar den toestand in hun bedrijven aanvaard
hebben gezien, en dus uitstel verworven heb
ben, als namens hen niet met de sluiting ge
schermd was.
Nu wou men ook niet aan het accountants
onderzoek beginnen en de wethouder van
Financiën had geen al te zware taak tegen
over de bezwaren tegen deze belastingverhoo-
ging, die nog wel van verschillende zijden ge
opperd werden. Zoo werd opgemerkt dat het
niet billijk was alleen de bioscopen te treffen,
maar de wethouder zei kortweg dat hij het
geld wou halen waar het z. i. te krijgen was.
Verder merkte hij op dat de gemeente het
geld noodig heeft, dat zij er niet buiten kan,
en hij trok aan het touwtje en liet het nieu
we Begrootingsspook, dat van 1937 namelijk,
even met zijn ketenen rammelen, waarop de
Raad prompt rilde.
Een accountantsonderzoek vond hij over
bodig want de bezoekers betalen, niet de be
drijven. Hm. De wethouder is zelf accoun
tant. Als hij als zoodanig sprak, zou hij dan
durven ontkennen dat een tariefsverhooging
in dezen tijd, hoe gering ook. wel degelijk
effect doet gelden op de clientèle van een
bedrijf en dus de inkomsten van dat bedrijf
direct bedreigt? Ja, als het nu een goede tijd
was! Dan kon men de tarieven een beetje
extra verhoogen! Maar zou de wethouder,
stel dat hij de accountant was van Haar
lem's bioscoopbedrijven, dat aan de direc
teuren durven adviseeren? Neen hoor!
Hoe het dan ook zij, hij won zijn pleit. Met
31-5. En nu gaan de bioscoop-directeuren het
hoogerop zoeken. Verliezen zij hun zaak ook
daar, zullen zij dan sluiten? Ik weet het niet;
het staat blijkbaar nog niet vast. Voor Haar
lem is het te hopen van niet. Wij kunnen ons
in deze stad en in dezen tijd het verlies van
onze nog drukstbezochte openbare vermake
lijkheden waarachtig slecht genoeg veroor
loven. Voorts vrees ik dat de mentaliteit van
den Raad tot toegeven in dergelijke omstan
digheden al zeer weinig geëigend is.
Anderzijds zullen de bioscoopdirecteuren
hebben te overwegen, met eigen accountants
onderzoek en al, hoeveel schade b.v. een jaar
sluiting, zooals in Groningen, hun zou ople
veren. Niet alleen gedurende dat jaar, maar
ook erna, want er is geen twijfel aan dat een
deel van hun publiek zich in dat jaar aan
andere uitgangetjes zou gaan gewennen, tot
voordeel met name van den schouwburg, de
concertgevende instellingen, reizende paar
denspellen en wat dies meer zij.
Maar een Lunapark zal het publiek wel niet
Jcrijgen. Daar zijn vele leden tegen en B. en
De r is weder in de maand,
Dus wordt er weer gelevertraand.
De beste brave kabeljauw,
Levert zijn traan als altijd trouw
En 't met zichzelf begane kind,
Dat het meest ver van lekker vindt,
Slikt het opnieuw met vies gezicht
Als een onaangename plicht,
Omdat die vette lafenis.
Zegt moeder, voor zijn bestwil is,
Terwijl het kind, niet ongegrond.
Juist best wil, dat het niet bestond,
En het te appreciëeren weet,
Als moeder 't eens een keer vergeet.
Waarbij het, waarlijk zonder traan
Bereid is om naar bed te gaan.
Intusschen, moeder heeft gelijk,
Die traan is vitaminenrijk,
Zij sterkt het kind, zij voedt het bloed,
Zij doet het groeiend leven goed.
En dat het kind zoo'n drukte maakt,
Omdat het minder lekker smaakt,
Is dwaas, tenminste dat vind ik.
Sinds ik het zelf niet langer slik.
De levertraan, in elk geval,
Is op dit aardsche tranendal,
De een'ge traan, zoolang ze leeft,
Die moeder graag haar kindren geeft.
P. GASUS.
W. gaan nu onderzoeken of zij met de om
liggende gemeenten een Lunapark-ban kun
nen invoeren. Want men vreest concurrentie
bij de buren. Sluiten die zich niet bij den ban
aan, weigeren zij om het Edict van Kenne-
merland mede te teekenen, dan zal het
Lunapark wel opnieuw een kans krijgen.
Maar een slappe kans, meer niet, want ver
scheidene raadsleden zien het zedelijk heil
der bevolking erdoor bedreigd en vergelijken
het met hun nachtmerrie-uit-het-verleden:
de kermis.
De Raad is niet erg vijf de-stad-des-landsch
in die dingen en vergeet, geloof ik, altijd weer
dat een bevolking die zich verveelt meer be
dreigd wordt door de gevaren van alcohol etc.
dan eene die een redelijke dosis vermaak te ge
nieten krijgt. Ook is het drankmisbruik on
eindig veel geringer dan vroegeren dat
komt heusch niet door de afschaffing van de
kermis, want buiten den kermistijd was het 25
jaar geleden ook heel erg. Wat rest ervan?
Enfin, ik wensch de Vertiers-Commissie
sterkte. Haar velden zijn nog niet wit om te
oogsten. Er wordt door te veel menschen bij
de saaiheid gezworen.
R. P.
Men poogt de „Sirenes" vlot te
brengen.
Sleepdienst van Bureau Wijsmuller aan het
werk.
Het voorstel om de belasting te
verhoogen door den raad
aangenomen
Voorloopig blijven de theaters draaien.
Het voorstel van B. en W. om de vermake
lijkheidsbelasting voor de .bioscopen te ver
hoogen van 20 op 25 pet. werd Woesdagmiddag
door den Haarlemschen gemeenteraad aan
genomen met 31 tegen 5 stemmen.
Deze verhooging kan evenwel pas in wer
king treden als de gewijzigde belastingveror
dening door de Kroon is goedgekeurd. In den
regel gaat daarmede wel 3 maanden gemoeid.
Bij een informatie bij het hoofdbestuur van
den Nederlandschen Bioscoopbond werd ons
medegedeeld, dat
de Haarlemsche bioscopen voorloopig
blijven doordraaien. Als het tot een
sluiting mocht komen, zal dat in
geen geval gebeuren voor de verhoo
ging in werking treedt.
Wij kregen van ons onderhoud den indruk,
dat de gedachte aan sluiting voorloopig op
den achtergrond gedrongen is. Het bestuur
wil alsnog op volkomen zakelijke overwegin
gen trachten de verhooging der belasting te
voorkomen. Er zal bij de Kroon op aangedron
gen worden het Haarlemsche raadsbesluit te
vernietigen o.a. op grond van de overweging,
dat de verhooging van de vermakelijkheids
belasting alleen zal gelden voor de bioscopen,
waardoor dus de bioscopen in een ongun
stige uitzonderingspositie worden gebracht.
Geldleening der gemeente
Haarlem.
ƒ750.000 ki%
De Haarlemsche gemeenteraad heeft Woens
dagmiddag een voorstel van B. en W. aange
nomen om een geldleening aan te gaan (op
onderhandsche schuldbekentenissen) van
f 750 000. a pari rentende 4 pet. De looptijd
van de leening is 5 jaar.
De gaszinker is dicht.
Mooi succes voor Van Wienen's duiktoren.
Het persen van den gaszinker, in
het Noordzeekanaal te Velsen, waar
van zooals reeds gemeld dezer dagen
ook het tweede lek gerepareerd was, is
gistermiddag geschied. En daar de
De Post te Haarlem.
Er komt een belangrijke wijziging in de
expeditie en bestelling.
Zooals wij eenige maanden geleden reeds
met enkele woorden aangekondigd hebben,
komt er binnenkort een belangrijke wijziging
in de expeditie en de bestelling bij de Poste
rijen te Haarlem. Thans hebben, naar wij ver
nemen, die plannen een vasteren vorm aan
genomen, zoodat zij binnenkort zullen uitge
voerd worden.
Tot heden geschiedden de expeditie en de
bestelling van het hoofdpostkantoor aan de
Ged. Oude Gracht uit, maar
in de naaste toekomst worden de af-
deelingen expeditie en bestelling over
gebracht naar het Stationsgebouw aan
de Baljuwslaan.
Een der groote loodsen wordt daartoe ver
bouwd.
Zooals men weet is in verschillende steden
in of bij het stationsgebouw een postkantoor
ingericht, o.a. te Amsterdam. De ervaring
daarmede opgedaan is zeer gunstig.
De opzet van de wijziging te Haarlem is dan
ook geen bezuiniging, maar uitsluitend een
verbetering van den dienst. Als in het vervolg
de post aan het station gesorteerd zal wor
den. wordt daarmee tijd uitgewonnen, want
anders moet de post. die per trein aankomt,
eerst nog naar de Ged. Oude Gracht gebracht
worden. Die kan dan gebruikt worden om
nog wat meer stukken uit de bestellingen op
te nemen.
Het Station ligt, door de groote uitbreiding-
van Haarlem-Noord vrijwel in het centrum
der gemeente. Voor het bereiken van hun wijk
om hun bestelling aan te vangen verliezen
de bestellers, die naar het Zuidelijk deel dei-
gemeente gaan zeer weinig tijd, want alle be
stellers rijden op de fiets naar het begin van
hun wijk. Of men nu bijvoorbeeld naar het
Haarlemmerhoutpark rijkt van het Station
af of van het Hoofdpostkantoor, maakt im
mers heel weinig uit. De bestellers die naar
het Noorden moeten, winnen daarentegen een
of enkele minuten, dus dit weegt tegen elkaar
op.
De geheele expeditie en bestelling zal in de
toekomst dus op het Station geschieden. Maai
de menschen die hun brieven aan het Hoofd
postkantoor posten, behoeven niet bang te
zijn, dat in die brieven vertraging komt. Er
zal een geregelde dienst tusschen het Hoofd
bureau en het Station ingesteld worden om
brieven en andere stukken zeer snel over te
brengen. Het gedrang van de bestellers in de
omgeving van het Hoofdpostkantoor komt
dan te vervallen. In de teokomst gaat dit
personeel naar de Baljuwslaan. Bij de eerste
bestelling gaan meestal 60 man uit, bij de
tweede 50 en bij de derde weer 60. Deze aan
tallen wisselen in verbad met de hoeveelheid
post. Meestal wordt in de laatste dagen dei-
week. vooral op Vrijdag, het aantal vermeer
derd, omdat er dan zeer veel gedrukte stuk
ken zijn (weekbladen).
De expeditie-afdeeling in het Hoofdpost
kantoor zal bij de invoering van deze wijziging
niet meer voor dit doel gebruikt worden.
Het ïs de bedoeling de expeditie in
het Postkantoor te verbouwen. In die
afdeeling komt dan de Inspectie van
de Posterijen, die nu in een gehuurd
gebouw in het Kenaupark is onderge
bracht.
Binnenkort wordt ook begonnen met het
sloopen van de door het rijk aangekochte per-
ceelen aan de Raaks. Dan zal daar een nieuw
gebouw gezet worden f grenzend aan de Kortr
Zijlstraat), welk gebouw gebruikt zal worde;
voor de telefoon, die zich zoo uitbreid, dat meer
ruimte noodig is.
Het woord is aan....
Vosmaer
Een eenzijdig leven is maar
haljeerst in het samen
leven komt ieders leven tot
zijn volle ontplooiing.
Bank van Leening.
B. en W. zullen een nader onderzoek
instellen.
In den Haarlemschen gemeenteraad heeft
Mr. L. G. van Dam. naar aanleiding van het
voorstel van B. en W. om eenige tarieven van
de Bank van Leening te verhoogen, er op aan
gedrongen, dat B. en W. alsnog zullen over
wegen wat gedaan kan worden om deze in
stelling meer aan haar doel te laten beant
woorden, namelijk hulpverleening aan men
schen die in nood zijn tegen matige rente
vergoeding.
De wethouder van financiën de heer W.
Roodenburg deed namens B. en W. deze toe
zegging. B. en W. zijn nu met hun voorstel
gekomen omdat vele panden een extra ver
zorging vereischen. Het is billijk dat de ge
meente daarvoor in het vervolg een vergoe
ding krijgt.
Het voorstel van B. en W. werd daarop aan
genomen.
Een Lunapark?
De beslissing in den Haarlemschen Raad
verdaagd.
Bij de behandeling van het voorstel van B.
en W. om medewerking te verleenen om te
Haarlem gedurende 16 dagen op een terrein
aan de Van Nesstraat een Lunapark te hou
den. bleken de meeningen in den raad ver
deeld.
Tenslotte werd eeü voorstel van den heer
E. van der Wall aangenomen
om B. en W. uit te noodigen om met
de gemeentebesturen van de omlig
gende gemeenten overleg te plegen
over de vraag, of het gewenscht is in
het vervolg geen medewerking meer
te verleenen voor het organisecren
van Lunaparken.
B. en W. hadden dit voorstel overgenomen.
De verdere discussie over het voorstel van
B. en W. werd verdaagd.
Het is natuurlijk niet te zeggen hoe het
overleg tusschen de gemeentebesturen zal
verloopen. B. en W.. van Haarlem waren, zoo
bleek duidelijk, ook niet enthousiast gestemd
voor het houden van een Lunapark te Haar
lem. Zij waren alleen met het voorstel geko
men om medewerking te verleenen om het te
Haarlem te houden, omdat zij verwachtten
dat, als Haarlem geen vergunning zou geven,
de exploitanten naar een omliggende ge
meente zouden gaan. Dan zouden de Haar
lemmers daar hun geld verteren, terwijl het
bestuur der omliggende gemeente met de fi-
nancieele voordeelen zou gaan strijken. Dan
is het zoo redeneerde het college nog
maar beter om in dat geval te zorgen dat de
11.000 pachtgeld en de vermakelijkheidsbe
lasting in de Haarlemsche gemeentekas ko
men.
Nu de zaak zoo geloopen is, wordt de kans
dat nog dit najaar in Haarlem een Lunapark
komt klein. Want als de gemeentebesturen
niet tot overeenstemming komen, moet de
vraag of Haarlem een Lunapark zal toelaten,
opnieuw in den raad aan de orde komen.
Het Fransche verbond van vakvereenigingen
verklaart zich solidair met de Spaansche re
geering.
pag. 4
De burgeroorlog in Spanje: gevecht bij San
Sebastian.
pag. 4
Bij een vliegtuigongeluk in Frankrijk zijn vijf
of zes personen om het leven gekomen.
pag 4
De maatregelen der Portugeeschc regeering
tegen de muiters.
pag. 4
De Eerste Kamer heeft het Wetsontwerp in
zake het verbod van de weerkorpsen aange
nomen.
pag. 4
De Haarlemsche Gemeenteraad heeft het voor
stel tot verhooging der Vermakelijkheidsbe
lasting voor bioscopen aangenomen.
pag. 6
De kwestie van een Lunapark te Haarlem is
aangehouden.
Dag 6
De moeder van prins Bernhard is in den Haag
aangekomen: vele uitingen van geestdrift.
pag. 3
In de expeditie en de bestelling van de post
te Haarlem komt een belangrijke wijziging.
pag. 1
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Uit den Raad.
pag. 1
Mr. E. Elias: Het ware gelaat van Frankrijk.
pag. 3
Amy Groskamp-ten Have: Fen vrouw -••«ir'ift.
oag 7
H. D. Vertelling: Het meisje met het roodc
haar.
ir ir PaS-
Voor de Vrouw.
pag. 10
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen öp pag. 11. i
Naar wij vernemen is de sleepdienst van het
Bureau Wijsmuller belast met het afsleepen
van het gestrande Noorsche s.s. ..Sirenes".
Heden zou anker worden uitgebracht. Des
kundigen, onder wie schipper J. van der Plas
van de Egmonder reddingboot, beweren, dat
de situatie van de „Sirenes" gunstiger is dan
die van het in October te Egmond gestrande
s.s. „Kerkplein", aangezien de zee tusschen
de strekdammen aan het strand te Callants-
oog onmiddellijk een groote diepte heeft, zoo
dat de kiel van het schip goed in het water
ligt.
De sleepboot .Hector" is Woensdagmiddag
met de bergingsblazer „Dolfijn" op sleeptouw
en van bergingsmateriaal voorzien naar den
Helder vertrokken waar nog meer materiaal
zal moeten worden ingeladen
Voorloopig zal gezamenlijk met de „Utrecht"
en de kleinere booten van Wijsmuller een
eerste poging tot vlotsleepen gedaan worden.
manometer niet terugliep, was het be
wijs geleverd, dat de gasbuis thans ge
heel dicht is.
Een mooi succes voor den heer van Wienen,
zijn helpers en zijn duiktoren, met behulp
waarvan thans een werk voltooid is, dat op
een andere wijze moeilijk verricht had kunnen
worden, tenzij men den geheelen zinker weg
gehaald had, wat echter zooveel gekost zou
hebben, dat men beter een nieuwe had kun
nen maken.
Voor de gemeente is het van groot belang,
dat men er in geslaagd is de gasleiding op
deze wijze dicht te krijgen. En voor den heer
van Wienen is het een gelukkige start, daar
nu bewezen is, welk een nuttig instrument hij
voor het werken onder water heeft gebouwd.
Zooals men weet zal nu de waterleidingbuis
van een flexibele verbinding worden voorzien,
waarna het werk voor den toren af is.
