De tragedie van het Alcazar. HM. Wed. Oosten Boon* Heidscke Watten dekens THIJS IJS EN HETKATTENLECER BARTELJORISSTRAAT 13-17 De Volkenbond en het Voedingsvraagstuk. ZATERDAG 19 SEPTEMBER' 1936 HAAREEM'S DAGBEAD De burgeroorlog in Spanje- Een honderdtal manschappen houdt nog stand. Bestorming na de explosie kostte talrijke slachtoffers. De speciale vertegenwoordiger van Havas te Toledo meldt over het lot van het Alcazar, d.d. 18 September: Vóór de ontploffing van de mijn, hedenochtend, heeft de artillerie der regeeringstroepen des nachts de overblijfselen van het Alcazar gebom bardeerd, die beschenen werden door het licht van groote schijn werpers. De mijngang liep van een naburig huis onder de kelders van het Alcazar door. Drie zijden van het Alcazar stortten door de ontploffing in. Groote stukken steenen werden door de ontploffing in de straten der stad geslingerd. Het achterstuk van een auto, die door de opstandelingen op een binnenplaats der vesting bewaakt werd, werd op het dak van een brandweerkazerne geslingerd op 200 meter afstand van de vesting. De regeeringstroepen drongen na de ont ploffing de ruïnes binnen, doch aarzelden een oogenblik, in de verwachting van een twee de ontploffing. Hiervan maakten de opstan delingen gebruik om een tegenaanval te on dernemen met granaten en mortieren. De re geeringstroepen wisten zich echter in de ruïnes te handhaven. Een projectiel van een mortier ontplofte vlak bij de plaats waar zich luitenant kolonol Barcelo, de regeerings- leider, bevond. Deze werd licht aan de beenen gewond, evenals zijn ordonnans-officier. Ver volgens kregen de regeeringstroepen opdracht de ruïnes te verlaten. De artillerie deed er nog steeds haar granaten op regenen. Nader meldt deze correspondent: Verschil lende huizen in de nabijheid van het Alcazar en de overblijfselen van het paleis der op standelingen-regeering vlogen na de ontplof fing in brand. Ondanks den brand wisten de opstandeligen langs ondergrondsche wegen in het laatste gebouw binnen te komen, waar zij door de stoottroepen en volksfrontmilitie met granaten werden aangevallen. Tijdens deze hevigen strijd verschenen tegen den middag een drietal drie-motorige vliegtuigen der opstandelingen boven de stad. Deze wer den echter door regeeringstoestellen achter volgd en op de vlucht gejaagd, zonder in staat te zijn geweest bommen te laten val len. Des middags nam het geweervuur wat in hevigheid af, waarvan de regeeringstroepen gebruik maakten om hun stellingen te ver beteren. Toen des avonds de strijd weer her vat werd en de regeeringstroepen opnieuw een hevig offensief openden, kreeg men den indruk, dat zij hun positie aanzienlijk ver beterd hadden. Een der leden van de militie, die in de ruïnes van het Alcazar had kunnen binnen dringen zeide te hebben kunnen constateeren dat er zeer weinig water in de putten was en dat de belegerden zeer slecht van vleesch schenen te zijn voorzien. Men verklaart, dat de verliezen der opstandelingen honderd dooden be dragen. Aan de zijde der regeerings troepen zijn de verliezen zes dooden, twaalf zwaargewonden en dertig licht gewonden. Men heeft den indruk, dat dezen nacht geen ernstige operatie tegen de overblijfselen van 't Alcazar zal worden ondernomen. Er werden lichte batterijen aangevoerd, die den tweeden aanval, die waarschijnlijk mogen (Zaterdag) zal plaatsvinden, zullen vergemakkelijken. De Reutervertegenwoordiger te Madrid doet het volgende relaas: lieden (Vrijdag) middag is de republikein- sche vlag geheschen op de puinen van het Alcazar van Toledo, hoewel nog een hon derdtal opstandelingen weerstand bieden. Toen 20 Juli de regeeringstroepen Toledo binnendrongen, trokken ongeveer 1500 op standelingen met een aantal non-combat tanten in het Alcazar terug. Niettegenstaande de bemiddelingspogin gen stemden zij er niet in toe deze non-com battanten te laten vertrekken. De artillerie en de vliegtuigen van de re geering vernielden dat deel van het Alcazar, dat bij het Zocodover-plein lag, vervolgens werden onder het andere deel mijnen gelegd en hedenochtend gaf het oppercommando bevel de krachtigste te laten springen. De ontploffing werd tot in Getafe, een voorstad van Madrid gehoord, een enorme rookzuil verhief zich en was kilometers in den o;ntrek zichtbaar. Het grootste deel van het Alcazar stortte ineen. De bevolking van Toledo was uit de stad verwijderd en had zich buiten den bebouw den kom teruggetrokken. Na de ontploffing bestormden regeerings troepen de rookende puinen waar zij in le vendig gevecht raakten met de overlevenden van de verdedigende troepen, die een toe vlucht, hadden gezocht in de kelders. De re geeringstroepen slaagden erin nog verschei dene kinderen levend uit de puinen te halen. Men schat het aantal opstande lingen, dat nog tegenstand biedt op een honderdtal. Ernstige toestand te Malaga. Uit Gibraltar, 18 September: De toestand te Malaga is erntig. Acht honderd miliciens hebben meege deeld, dat zij niet langer tegen de rechtsche troepen wilden vechten en op de communisten en leden der ar beidersorganisaties geschoten. Hon derden zouden hierbij gedood of ge wond zijn. De gouverneur heeft aan Madrid verzocht, dringend verster kingen te zenden. Volgens berichten uit het hoofd kwartier der opstandelingen te Al- geciras zou het pantserschip der re geering „Jaime Primero" vanmorgen van Malaga naar Melilla zijn ver trokken, waar de bemanning zich aan de opstandelingen wil overge ven. Uit dezelfde bron wordt ge meld, dat andere schepen der regee ring bereid zouden zijn, het voor beeld van de „Jaime Primero" te vol gen. Aanval op Santander begonnen. Uit Rabat: Gisteravond heeft het radio station van Cadix medegedeeld, dat de aan val op Santander begonnen is en dat de verdedigers om versterkingen hebben ge vraagd. Uit Melilla wordt bevestigd, dat de bemanning van twee oorlogsschepen der re geering den wensch te kennen heeft gege ven zich over te geven. Te Madrid werden tengevolge van de ontdekking van een sa menzwering tegen Azana een aantal maat regelen getroffen. Azana verlaat het natio naal paleis, dat streng bewaakt wordt, niet. Te Bilbao is de bevolking gedeeltelijk van brood verstoken. Groote opwinding te Madrid volgens Burgos. Het radio-station van Burgos deelt mede, dat te Madrid groote opwinding heerscht over het voortdurend oprukken van de recht sche troepen. Hoewel geheimhouding wordt bewaard ten aanzien van den toestand aan het front, schijnt de bevolking zich toch van den toe stand bewust te worden. Donderdag verza melden zich vele volksfronters in het cen trum van de stad en demonstreerden drei gend bij de regeeringsgebouwen. Verder wordt medegedeeld dat zij een delegatie naar het ministerie van binnenlandsche za ken zonden, om te eischen, dat de ware toe stand aan het front werd medegedeeld. Bom op het ministerie van Oorlog. Volgens berichten uit Burgos heeft men hier in welingelichte kringen te Parijs ver nomen, dat bij de laatste luchtraid op Ma drid door rechtsche vliegtuigen een bom is gevallen op net ministerie van oorlog, het zoogenaamde Palacio de Buenavista. De bom sloeg door de bovenste verdieping en ont plofte op 5 meter afstand van de werkka mer van Largo Caballero. den minister-pre sident. Caballero moest eerst het puin voor de deur wegruimen voor hij zich naar buiten kon begeven. De voornaamste afdeelingen van het ministerie van oorlog zijn sindsdien naar een ander gebouw verplaatst. La Linea door regeerings- schepen beschoten. Twee regeeringsschepen naderden gister ochtend in dichten mist La Linea en losten een 20-tal kanonschoten, waarvan enkelen de muren van het ziekenhuis raakten. Eenige vrijwilligers werden gekwetst. Ten gevolge van den mist konden de schepen niet jeschoten worden, enkele vliegtuigen van de rechtschen wierpen bommen, doch de schepen werden niet getroffen. Onder de bewoners van Gualdiaro la Tunara brak een paniek uit. Sommigen vluchtten naar La Linea anderen naar Gibraltar. Naar uit brieven, welke door naar Gibraltar gevluchte communisten zijn ontvangen, blijkt, dat de regeeringstroepen die de stad verdedigen bereid zijn de geheele stad te ver nietigen. liever dan deze over te geven, want indien zij zich overgeven, zouden zij allen ge- fusileerd worden. Vier cavalerie-officïeren terechtgesteld. Uit Barcelona: De Donderdag ter dood ver oordeelde vier officieren van het cavalerie regiment Montesa zijn Vrijdag terechtgesteld. Drie leiders der artillerie-kazerne in de Saint André wijk, die beschuldigd waren van deel neming aan den militairen opstand van 19 Juli, zijn ter dood veroordeeld. Een vierde werd tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Regeering meldt een ovenvinning. Uit Madrid: De regeeringstroepen hebben het dorp Casar de Escalona in den sector Santa Olalla heroverd. De opstandelingen ver loren 50 dooden en moesten veel materiaal achterlaten.» Scheepsramp op den Nijl. Rivierboot gezonken; 50 opvarenden verdronken. Reuter meldt uit Kaïro. 18 Sep tember: Een rivierschip der spoor wegmaatschappij is bij Rodelfarag aangevaren. Het schip, dat bezet was met spoorwegemployé's en hun ge zinnen. zonk onmiddellijk. Het aantal slachtoffers bedraagt volgens de laatste berichten onge veer 50. Gemeld wordt nog. dat zich aan boord slechts twee reddinggor dels bevonden Orkaan woedt langs Amerika's kust. Een eiland weggevaagd? Uit New-York. 18 September: Het licht schip ..Chesapeake" en het stoomschip „El Almirante" hebben noodseinen uitgezonden. Zij bevinden zich in moeilijkheden in ver band met den orkaan, die langs de Atlanti sche kust woedt. Het gerucht doet de ronde, dat het eiland Ocracoke in de groep der noordelijke Caro- linen door een reusachtige vloedgolf zou zijn weggevaagd. De ongeveer 400 inwoners kon den tijdig den vuurtoren bereiken en hier bescherming zoeken. De orkaan beweegt zich in noordelijke richting en neemt in hevig heid toe. bericht de ontvangst van een nieuwe zending Thans geetaleerd. o.a. 150 x 200. f 4.90 190 x 230. f 7.90 (Adv. Inqez. Med.) Ondervoeding door verkeerde voeding een algemeen ver schijnsel. Het standaard-regime. „Melk is goed voor elk." Propaganda voor betere voeding noodig. Verlaging van invoerrechten voor gezonde voedingsmiddelen. GENèVE, 15 September. (Van onzen correspondent.) Tijdens de Zestiende Volkenbondsvergade- ring van het vorige jaar September, die ove rigens geheel onder den beangstigenden in druk van den naderenden oorlog in Afrika stond, wist de gedelegeerde van Australië Bruce desniettemin een paar dagen lang de belangstelling der tweede commissie te win nen voor zijn voorstel, dat de Volkenbond aan het voedingsvraagstuk een veel grootere aandacht zou schenken dan tot dusverre hieraan was besteed. Tot nu toe had slechts het hygiënische Volkenbondscomité eenige onderzoekingen omtrent de volksvoeding, vooral die van kleine kinderen, in de verschil lende landen verricht. Op voorstel van Bruce besloot de Volkenbondsvergadering, dat een bijzondere commissie zou worden in het leven geroepen, die haar werk uitsluitend aan de bevordering van een betere volksvoeding zou wijden en het vraagstuk der volksvoeding van alle zijden zou bezien, namelijk zoowel van het standpunt van de volksgezondheid als ook in verband met de bestrijding van de econo mische crisis en in sociaal opzicht. Deze nieuwe Volkenbondscommissie, waar in geneesheeren, economische deskundigen, vertegenwoordigers van den landbouwstand en voorvechters voor den socialen vrede zit ting hebben, heeft thans een eerste voorloo pig rapport uitgebracht, dat onderwerp van discussie op de a.s. Maandag beginnende Zeventiende Volkenbondsvergadering zal zijn. De gemengde commissie behandelt in dit voorloopig rapport het voedingsvraagstuk nu slechts voornamelijk van het standpunt der volksgezondheid uit en bespreekt de econo mische en sociale zijden ervan nog slechts terloops. En zelfs haar beschouwingen over de hygiënische zijden van het vraagstuk zijn nog onvolledig: zij hebben voornamelijk op Europa en de andere Westersche volkeren betrekking. De verbeteringen, die in de Oos- tersche tropische landen op het gebied der volksvoeding zouden moeten worden aange bracht. zullen in een tweede rapport omschre ven worden. Met betrekking tot de volksvoeding in- Europa en andere landen niet Westersche be schaving wijst het rapport, erop, dat men over het algemeen niet kan spreken van een voed- sel-tekort onder de groote massa's dier volke ren, voor zooverre zij niet hier en daar onder, de gevolgen der economische crisis bijzonder te lijden hebben gekregen. De hoeveelheid voedsel, die de volkeren in die landen tot zich nemen, is over het algemeen wel voldoende, doch de meest geschikte voedingsmiddelen worden vaak niet gebruikt. Daarom is ook in het Westen ondervoeding ten gevolge van een verkeerde voeding een veel bemerkt ver schijnsel. Uit verschillende door deskundigen op het gebied van voeding ingestelde onderzoekin gen is bijv. gebleken, dat vooral de zooge naamde „beschermde" stoffen veelal in de moderne voeding ontbreken. Te vaak wordt een belangrijke hoeveelheid „beschermende" stoffen (voedingsmiddelen, die rijk zijn aan mineralen en vitaminen) vervangen door een overdadig gebruik van zoogenaamde „energie- wekkende" stoffen, zooals proteinen, vetten en koolhydraten. Het is dus niet zoozeer een pro bleem van voedselvoorziening, dat in de meeste Europeesche staten aan de autoritei ten is opgelegd, doch een probleem van op voeding en goede hygiënische propaganda. De ondervoeding, waaronder breede krin gen van het volk zelfs in de meest welvaren de landen te lijden hebben ten gevolge van een verkeerde keuze der gebruikte voedings middelen, komt daar o.a. tot uiting door slechte anden, bloedarmoede, chronische vermoeid heid, slechte huid, Engelsche ziekte, enz. Een treffende maatstaf van de mate van slechte voeding in de verschillende landen is het groote aantal recruten, dat ieder jaar voor den militairen dienst wordt afgekeurd. In Fin land worden 21%, in Polen zelfs 50% der re cruten jaarlijks afgekeurd! De oorzaken hier van zijn natuurlijk niet uitsluitend, doch toch wel voor het grootste gedeelte in ondervoe ding te zoeken. Een onderzoek in de Vereenigde Staten van Amerika bracht aan het licht, dat zelfs in de periode der grootste welvaart, in 1928, de meeste gezinnen een gebrekkig dieet gebruikten. In Engeland is de voeding van 50% der bevolking beneden het gewenschte peil. De gemengde commissie geeft in haar rapport in tal van bijzonderheden aan. hoe een bevredigend standaard-regime er uit zou zien. Noodzakelijk is in de eerste plaats een voldoende hoeveelheid vitaminen en mine ralen, die vooral in melk. vleesch. eieren, kaas, groenten vruchten en aardappelen ge vonden worden. Hieraan moeten dan wor den toegevoegd eenige „energie-wekkende" stoffen, zooals granen, vetten, suiker. De voornaamste voor een goede voeding onont beerlijke vitaminen vindt men in melk, kaas. eieren, lever, vette visch, groene groenten, sla. tomaten, citroenen, sinaasappelen en boter. Voor jonge kinderen in landen, waar zij slechts weinig van de zon kunnen genieten is levertraan onontbeerlijk, evenals een zekere hoeveelheid ijzer en jodium. De commissie wijst met groote nadruk op de noodzakelijkheid van een behoorlijke voeding voor jonge moeders en jonge kinderen. De toekomstige gezondheid van een volk hangt hiervan af. In dit verband dringt de voedsel- commissie van den Volkenbond erop aan, dat melk gratis op de scholen verdeeld zal wor den. Melk is het meest volkomen voedings middel, dat bestaat en dat door geen ander product kan worden vervangen! Wat vleesch betreft, dit heeft een groote waarde wegens de proteine en het ijzer, dat het bevat. Menig maal wordt die waarde echter overdreven. Gewoon vleesch heeft ten gevolge van de' spieren minder proteine-waarde dan eieren en melk. Anders staat het bij lever, nieren en zweze rik, die tot de meest voedzame stoffen be- hooren door hun groote hoeveelheid proteinen mineralen en vitaminen. Suiker en wit brood worden tot dusverre over het algemeen veel te veel gebruikt. Zij zijn van weinig waarde en schadelijk voor de tanden. Groene groenten, rauwe sla, rauwe vruchten en vooral aardappelen be- hooren in menig huisgezin voor een groot deel de thans in zwang zijnde hoeveelheden brood en suiker te vervangen. De gemengde commissie van den Volken bond voor het voedingsvraagstuk beveelt *en slotte aan, dat een volwassen persoon, die normalen arbeid verricht, man of vrouw, per dag ongeveer 1400 „caloriëen tot zich neemt uit de bovengenoemde „beschermende" stof fen (melk, eieren, kaas, vleesch, groenten, vruchten, aardappelen) en 1000 „caloriëen" uit energiewekkende" stoffen (brood, suiker, vetten). Hoe groote hoeveelheden van deze verschillende voedingsmiddelen noodig zijn, om een aantal „calorieën" voort te brengen, geeft de commissie in tabellen aan. Een ieder kan naar persoonlijken smaak zijn gezonde menu's samenstellen, mits hij de eindcijfers voor „beschermende" en ..energie-wekkende stoffen bereikt en binnen deze twee groepen voedingsmiddelen voor veelzijdige afwisseling zorg draagt! De Volkenbondscommissie bespreekt ver ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING Voorzichtig loopt Thijs naar de plek, die de houthakker hem aan gewezen heeft. Behoedzaam speurt hij in het rond om te zien of hij iets van een witten kater kan ontdekken. Eigenlijk gelooft hij niet zooveel van het verhaal van den houthakker, want wie heeft er nu ooit gehoord van katten, die net zooals menschen een vergadering beleggen? Maar ja, Thijs heeft al heel wat rare dingen meegemaakt en je kunt toch nooit weten Al peinzende verkent Thijs den omtrek, maar voorloopig ziet hij nog nergens iets, dat hem verdacht voorkomt. der de vraag, wat te doen is, opdat de bevol kingen der verschillende landen meer en. meer het „standaard-regime" volgen. Bij de financieel bemiddelden behoort propaganda voor een gezonde voeding gemaakt te worden op de school, in de bioscoop, door de radio, op de universiteit. Voor velen is echter het voedingsvraagstuk tevens een financieel probleem. Hier zal de staat of de gemeente moeten ingrijpen. De Volkenbondscommissie spreek de hoop uit, dat: le. verlaging van de detail-prijzen door een vermindering van het onderscheid tus- schen de prijzen in den groothandel en in den kleinhandel en 2e. verlaging der in voerrechten op gezonde voedingsmiddelen niet te lang op zich zullen laten wachten. De staat zou goed doen een deel der geldmid delen, die thans gebruikt worden voor een aanmoediging van de voortbrenging, te be steden voor de vermeerdering van het ver bruik die voedingsmiddelen door onbemid- delden. Tenslotte wijst de Volkenbondscommissie nog op de goede gevolgen, die een verbeterd voedingsregime op den landbouw zou heb ben. Indien de volkeren'het aanbevolen „stan daard-regime" zouden in acht nemen, zou den zij niet slechts zichzelf beter voeden, doch tevens zulk een navraag naar de zooge naamde „beschermende „voedingsmiddelen doen ontstaan, dat de landbouwcrisis daar door veel van haar scherpte zou verliezen. B. DE JON1G VIAN BEEK EN DONK. Grillig weer in Rusland. Hevige koude gevolgd door hittegolf. Uit Leningrad werd gemeld, dat een he vige koude en zware sneeuwval in het Noor den van Rusland woedde, doch deze zijn plotseling opgevolgd door een hittegolf. In Leningrad steeg de thermometer 30 graden Celsius. Textielstaking te Rijssel opgeheven. Thans echter een conflict te St. Didier. Uit Rijssel: De algemeene vergadering van fabrieks- gedelegeerden heeft Vrijdag het accoord met de werkgevers in de textielindustrie eenstem mig geratificeerd. Gistermiddag is een be gin gemaakt met de ontruiming der fabrieken Inmiddels zijn echter ongeveer 10.000 ar beiders in de textiel-industrie van St. Didier in staking gegaan. De stakers hebben ook hier de werkplaatsen bezet. Engeland. Eden zal Blum te Parijs ontmoeten. lilinister Eden 'zal, naar Reuter verneemt, op zijn reis naar Geneve te Parijs een onder houd hebben met den Franschen minister president Blum. Men verwacht, dat de alge meene toestand in Europa door de beide staatslieden besproken zal worden. Nader wordt uit Londen medegedeeld: Het onderhoud, dat Eden Zondag te Parijs met Léon Blum zal hebben, zal niet slechts be trekking hebben op de zitting van de Volken bondsvergadering te Genève, doch ook de voorbereiding gelden van de diplomatieke conferentie van vijf, die de Britsche nota van Vrijdag beoogt op gang te brengen. Men meent te weten, dat in deze nota voor stellen worden gedaan omtrent de grond slagen der diplomatieke besprekingen, de toe bereidselen voor de conferentie en tiet alge meen programma dezer bijeenkomst. In Bi'it- sche politieke kringen duidt men erop, dat er in de nota rekening mede gehouden wordt, dat aan de regeling van het West-Europeesche vraagstuk voor alle andere prioriteit moet worden gegeven. Het schijnt echter, dat er in de nota den nadruk op gelegd wordt, dat de Oost-Euro- peesche en Donau-kwesties geenszins ver waarloosd zullen worden. Italië. Italië's voorwaarde voor deelneming aan de Volkenbondsvergadering. De zitting van den Volkenbondsraad is te 17 uur geopend onder voorzitterschap van den Chileenschen gedelegeerde Rivas Vicuna. De secretaris-generaal Avenol, bracht rap port uit over zijn reis naar Rome en verklaar de, dat volgens Mussolini en Ciano de Italiaan- sche regeering zou kunnen overgaan tot mede werking, speciaal bij de aanstaande Volken bondsvergadering. indien zij er zeker van zou zijn, dat Abessynië daarop niet werd toege laten. Avenol verheelde niet, dat de oplossing van dit vraagstuk naar zijn meening moei lijker zou worden gemaakt, indien voorwaar den van juridischen aard zouden worden ge steld. Geen der andere gedelegeerden maakte over dit punt een opmerking. De vergadering werd te 18 uur verdaagd. MIDDELBARE TECHNISCHE SCHOOL. De volgende afgestudeerden van de M.T.S. te Haarlem werden in de navolgende be trekkingen geplaatst: Afdeeling Bouwkunde: G. Brouwer bij de Nederlandsche Spoor wegen. Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde: R. Schiefer, bij de Geologische afdeeling van de B. P. M. te 's Gravenhage. Afdeeling Werktuigbouwkunde J. N. Besier, als assistent bij de B. P. M. in Nederlandsch Indië; H. H. Vlasbloem bij Stork Hijs te Haarlem. S. Splinter bij Werf Gusto te Schiedam. Afdeeling Electrotechniek: J. W. F. Deurloo, Bij de Kon. Ned. Grof smederij te Leiden; Ir. J. Wackie Eysten als ingenieur bij de N.V. Groeneveld en van der Poll en Co. te Amsterdam: W. G. Wiesse bij Stork Hijs te Haarlem; J. P. J. van Wijn gaarden als assistent bij de Rijksstudiedienst voor de Luchtvaart. Afdeeling Scheepsbouwkunde P. A. Sipman bij de Rijkswerf te Willems oord; B. van der Werff, bij de Scheepsbouw- werf „De Merwede".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 6