Zonsverduistering.
1/etwadU U een Bafy?
Export van bloembollen
stopgezet.
Regeering wil streng optreden.
Een Hondenleven
BAKKER'S BEHANG
Hei Belakftijkste
54e Jaargang No. 1G340
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 29 September 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P, W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOUR EN'S COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V
HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alles indler
geschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Ver
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vo
250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-,
lies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
orwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 29 September.
De Eerste Uitwerking.
Het is niet meer dan rechtvaardig als van
daag geconstateerd wordt, dat de eerste uit
werking van de door de regeering genomen
ingrijpende monetaire maatregelen een zeer
gunstige is geweest. Het Nederlandsche volk
heeft onder den eersten indruk van een to
taal-onverwachts ingetreden nieuwen toe
stand het hoofd koel weten te houden, zich
niet door praatjes van „monetaire tinnegie
ters" laten beïnvloeden en kennelijk begre
pen dat in omstandigheden als de huidige
eenheid en vertrouwen bovenal voorwaarde
voor welslagen zijn. Het is nu eenmaal een
niet te loochenen waarheid dat ten aanzien
van het internationale geld- en handelsver
keer ieder land, en zeker een klein land met
groote handelsbelangen als het onze, niet
onafhankelijk kan ageeren van hetgeen er
in de wereld geschiedt. Daar werken mach
ten buiten zijn grenzen, die't niet beheerscht,
welker daden zijn lot niettemin voortdurend
beïnvloeden en waarmee het dus voortdu
rend rekening moet houden en zijn eigen be
leid naar beste weten er bij aanpassen in het
belang van eigen volk. Dit heeft de regeering
zonder twijfel gedaan toen zij in den nacht
van Zaterdag op Zondag, als gevolg van
Zwitserland's afval van het „goudblok" waar
door Nederland als goudland geheel alleen
kwam te staan, de onvermijdelijke conclusie
daaruit trok en binnen 24 uur haar stand
punt geheel wijzigde. Deze wijziging op zoo
korten termijn was onvermijdelijk doordat
Zwitserland's besluit binnen dien korten ter
mijn een nieuwen toestand had geschapen.
Snel handelen was geboden. Niemand heeft
trouwens beweerd dat- de Nederlandsche re
geering beter had gedaan geen goud-em
bargo in te stellen en zich dus in de nieuwe
situatie niet los te maken van den gouden
standaard.
Haar verdere maatregelen hebben evenmin
tot dusver zakelijke bestrijding ontmoet; in
de kringen van deskundigen is men het er
klaarblijkelijk geheel over eens dat het zwe
vend houden van de koers, met een egalisatie
fonds als middel ter correctie, te verkiezen is
boven het fixeeren van den gulden op een
zeker goudpunt.
Het is duidelijk dat men in een materie als
deze, die uiterst moeilijk envoor verreweg de
meeste menschen niet in finesses begrijpelijk
is, zich moet verlaten op het gemeenschappe
lijk oordeel van degenen die wel ter zake
kundig zijn en op wie de zware verantwoor
delijkheid rust, te handelen in het belang
van het geheele volk. Een buitengewoon
moeilijke taak is hun opgelegd, te moeilijker
omdat de omstandigheden snelle besluiten
eischen en zij factoren in aanmerking moe
ten nemen, die niet met absolute zekerheid,
niet wiskundig te berekenen zijn.
Wij gelooven dat de volkomen afwezigheid
van paniekstemming en de gebleken goede
wil om roekelooze prijsopdrijving te voorko
men vóórdat het daartoe ingediende wetsont
werp is aangenomen, een uitstekende inzet
van den nieuwen toestand vormen. Een goed
begin is het halve werk. Het initiatief van een
aantal groote winkeliers in ons land, blijkend
uit annonces in dit nummer, moge met eere
vermeld worden.
Vaak zijn ook in dit blad, dat buiten alle
partijpolitiek staat en zich tot doel stelt vol
ledige en neutrale voorlichting te geven, de
politieke en godsdienstige verdeeldheden in
ons volk betreurd. Wij zouden dus te kort schie
ten als wij niet met blijdschap constateerden
dat in de moeilijke omstandigheden die tot
een plotselinge koerswijziging in Nederland's
monetaire politiek dwongen schier algemeen
blijk gegeven is van een zelfbeheersching en
een vertrouwen zooals de andere volken
die alle zulke critieke momenten al eerder, en
sommige bij herhaling beleefd hebben
slechts bij hooge 'uitzondering hebben ge
toond.
R. P.
Een tweede eskadron
pantserwagens.
Naar wij vernemen, is er bij de samenstel
ling van de begrooting van het departement
van defensie rekening mede gehouden, dat in
den loop van 1937 zal worden overgegaan tot
aanschaffing van 12 nieuwe pantserwagens.
(A.N.P.)
TWEE ERNSTIG GEWONDEN.
Maandagmiddag om half vier is op de
Nassaukade te Amsterdam een bejaarde vrouw
doordat zij niet oplette, door een auto aan
gereden. Ernstig gewond is zij in het Onze
Lieve Vrouwe-Gasthuis opgenomen.
Een wielrijder is 's avonds om 10 uur op
den Admiraal de Ruyterweg te Amsterdam
door een auto aangereden en ernstig gewond.
Bewusteloos is hij naar het Wilhelminaeast-
huis overgebracht.
Er is uitgerekend, dat de zon over
17 millioen jaar zal zijn „opge
brand".
Dus over zeventien millioen.
Dat is natuurlijk wat globaal,
Het scheelt misschien nog wel een jaar,
Of zelfs een paar.
Maar dit is zoo'n mooi rond totaal,
Wij zullen het er maar mee doen.
Door alle eeuwen was de zon,
Zelfs vóór de mensch op aard bestond,
Een hemellichaam van gewicht,
De bron van licht
En warmte, die haar stralen zond,
Waarbuiten er niets leven kon.
Zij brandt sindsdien met felleai gloed,
Voor ons zelfs nog weieens te fel,
En 't lijkt een onweerlegbaar feit,
Dat mettertijd,
Al komt dat tijdstip nog niet snel,
Die zon ook wel eens op zijn moet.
En, redeneerend in die lijn,
Aanvaardt men, zij 't niet zonder spijt,
Dat dit bedenkelijk geval
Gebeuren zal,
En d'aarde, zonder vruchtbaarheid,
Volkomen „ongezond" zal zijn.
Maar hoe ik ook van zonlicht houd.
Het denkbeeld, dat zij niet meer schijnt
In een zoo eindeloos verschiet,
Beroert mij niet,
Of zü nog blijft dan of verdwijnt,
Laat mij, bij voorbaat, nu al koud.
P. GASUS.
LEESGENOT?
Een Bril van K E I P.
GROOTE HOUTSTRAAT, naast Luxor.
(Adv. Ingez. Med.)
mÊt Koopt dan nu een UITZET.
Jac. van Weert - Gierstr. 20
(Adv. Ingez. Med.)
Nederland mag niet den naam
van dumping krijgen.
Naar wij van de
Aigemeene Vereeniging voor Bloem
bollen Cultuur vernemen, is op last
van de Nederlandsche Sierteelt cen
trale de export van bloembollen voor
eenige dagen stopgezet. Deze maat
regel is genomen om de oneerlijke
concurrentie tegen te gaan. De gewij
zigde monetaire politiek der Neder
landsche regeering komt nl. voor het
bloembollenvak op een tijdstip, dat de
jaarlijksche export nog niet beëindigd
is. Er zijn wel reeds groote partijen
geëxporteerd, maar niettemin zijn er
toch nog verscheidene kwantums aan
het buitenland te leveren.
Ging de uitvoer op dit oogenblik
ongehinderd verder, dan zouden al
licht lagere offertes door Nederlanders
in het buitenland gedaan worden.
Deze lagere prijzen zouden in het bui
tenland daar als een dumping kunnen
worden aangevoeld, hetgeen aller
minst in het belang van het Neder
landsche bloembollenvak zou zijn.
Deze tijdelijke stopzetting van den
export wordt dan ook als een verstan
dige en alleszins te verdedigen maat
regel gevoeld.
Deensch vleesch tegen
Hollandsche bloembollen.
Zooals bekend zou tusschen Nederlandsche
exporteurs van bloembollen en Deensche
vleesch-exporteurs een compensatie-overeen
komst worden gesloten betreffende ruil van
806.000 K.G. Deensch vleesch tegen 380.000
K.G. Nedei-landsche bloembollen.
Een voorloopige overeenkomst was reeds
gesloten. Maar nu is er plotseling een kink
in den kabel gekomen door de waardevermin
dering van den Nederlandschen gulden en
kunnen de Deensche exporteurs geen genoe
gen nemen met de 64.000 die het bloembol
lenvak zou betalen als compensatie voor het
verschil in prijs tusschen het Deensche en
het Nederlandsche vleesch.
Intusschen zullen naar wij vernemen, de
ondv.™.:iI'-crcrcnd worden.
Tegen prijsopdrijving en onredelijke
prijsstijging.
De regeering heeft bij de Tweede Kamer een wetsontwerp tegen
prijsopdrijving ingediend, dat verschillende rigoureuze maatregelen
bevat. Eén der belangrijkste bepalingen is, dat de burgemeesters ge
rechtigd zijn binnen hun gemeente goederen in beslag te nemen,
indien zij gegronde redenen hebben om te meenen, dat de eigenaars
der ondernemingen hun voorraden of wel te duur prijzen of wel den
verkoop staken met het doel den prijs omhoog te laten gaan. Hiervoor
is geen enkele formaliteit noodig. Wat er dan verder met deze
goederen zal gebeuren, vindt men elders in dit nummer uitvoerig
uiteengezet.
Intusschen mag de hoop gekoesterd worden, gezien de medewer
king van middenstandsbonden, coöperaties, groote magazijnen, filiaal
bedrijven enz., dat er, wat de prijzen der levensbehoeften en der
gelijke betreft, geen vrees voor onmiddellijke prijsstijging bestaat. En
d eregeering waakt ook op ander gebied: het wetsontwerp opent de
mogelijkheid maximumprijzen vast te stellen voor alle roerende en
onroerende goederen ,diensten en huren.
Indien de burgerij nu eveneens haar volle medewerking blijft ver-
leenen en niet gaat „hamsteren" wat totaal overbodig en fout is
dan zal ons land zonder moeilijkheden deze tijden te boven komen.
De Amsterdamsche beurs is, in verband met de bevredigende ont
wikkeling van Maandag, heden weer geopend.
De Kamer zal de aanhangig gemaakte wetsontwerpen hedenmiddag
in de afdeelingen onderzoeken en daarna in openbare vergadering
behandelen.
Fransche Kamer aanvaardt het
devaluatie-ontwerp.
Negen artikelen achtereenvolgens goed
gekeurd.
PARIJS, 29 Sept. (Reuter-A.N.P.) In het
vervolg der debatten in de Kamer verdedig
de de radicaal socialist Rethore een tegen
ontwerp, strekkende tot het heffen van een
uitzonderingsbelasting op vermogens van
een millioen of meer. Dit ontwerp werd ver
worpen met opsteken der handen.
Het eerste artikel inhoudende het be
ginsel van wijziging van den gouden
standaard wordt dan met 343 tegen 252
stemmen aangenomen. Het tweede artikel,
dat bepaalt, dat het nieuwe goudgehalte van
den frank later bij decreet zal worden vast
gesteld tusschen 43 en 49 milligram komt
dan in behandeling. Louis Marin dient een
amendement in, dat met 351 tegen 217 stem
men wordt verworpen. Een tweede amende
ment van hetzelfde parlementslid wordt met
een gelijke stemmenverhouding eveneens
verworpen, waarna ook artikel twee wordt
aangenomen. Artikel drie betreffende het
valutastabilisatiefonds. artikel vier, betref
fende goedkeuring der conventie met de
Bank van Frankrijk van 25 September en
artikel vijf aangaande herwaardeering van
de goudvoorraden en de aanwezige buiten-
landsche deviezen worden dan achtereenvol
gens door de Kamer goedgekeurd. Artikel
zes bepalende, dat de wet geen betrekking
heeft op de internationale betalingen, wel
ker afdoening in goudfranken was gestipu
leerd geeft weer aanleiding tot debatten en
tot indiening van een amendement-Drouot.
onafhankelijk radicaal, dat door de Kamer
wordt verworpen, waarna ook artikel zes
wordt aanvaard, evenals artikel zeven, dat
den goudvoorraad der banken in de koloniën
betreft. Met slechts weinig debat worden
verder de artikelen acht en negen, resp. be
trekking hebbende op de verhandeling van
baren goud en op de ratificatie van het de
creet, waarin de betaling van zeker handels
papier verdaagd wordt, door de Kamer goed
gekeurd.
Rede van Leon Blum.
Blum beklimt daarop het spreekgestoelte
voor het uitspreken van een rede. Hij herin
nert aan den druk, die op hem en Auriol is
uitgeoefend, nog voor zij de regeering aan
vaard hadden, om tot devaluatie over te
gaan.
De sociale wetten van den aanvang onzer
wetgevende periode zijn met aigemeene stem
men aangenomen. Wanneer de regeering ge
meend heeft niet de geheele uitwerking van
de wetten te moeten afwachten, is dat. omdat
zij niet voidoende het binnenlandsche oppot
ten in banen kon leiden, Voorts deden zich in
het binnenland nieuwe conflicten tusschen
werkgevers en werknemers voor. De franc
werd het voorwerp van talrijke nieuwe aan
vallen. Men heeft gezegd, dat de regeering
voor den vervaldatum een tekort had. Dat
is geheel onjuist. De voorschottenrekening van
d bank van Frankrijk, ten bedrage van 10
milliard, is nauwelijks voor IV2 milliard ge
bruikt. Op dit oogenblik kwam de gedachten-
wisseling, die wij met- de Vereenigde Staten
hadden aangeknoopt, tot rijpheid. Men heeft
tegen ons gezegd: ,,Wat een huichelarij, dat gij
deze besprekingen reeds begin Juni ge
opend hebt". De regeering moest alles in het
werk stellen om een monetaire operatie te ver
hinderen, maar moest ook het geval voorzien,
waarin deze operatie noodzakelijk zou wor
den. De besprekingen leidden tot een resul
taat, dat opgelegd werd door de omstandig- 1
heden en in staat stelde de me taal voor raad en
tegelijkertijd de sociale resultaten, verkregen
den Baas toegeblaft.
Nieuwe Serie.
Een jaar geleden
verscheen in dit
blad, van de hand
van onzen hoofd
redacteur, de serie
„Een Hondenleven1
(zijnde fragmenten
uit het dagboek van
een teckel, den Baas
toegeblaft.) Teckel
Tom blafte toen in
zijn epiloog o.a-
„Misschien hervat
ten Wij het later nog
eens. Nieuwe serie?
Je weet het nooit'
Hij wéét het thans
en heeft zijn Dag-
boekgeblaf in een nieuwe serie hervat, die
zijn Baas, te beginnen met a.s. Zaterdag, in
dit blad op pag. 3 zal weergeven. Evenals ver
leden jaar zullen de fragmenten uit Tom's
Dagboek geregeld verschijnen in de nummers
van Zaterdag. Dinsdag en Donderdag. Tom
houdt, als rechtgeaard hond, veel van de
menschen. Hij hoopt dat de velen die hunner
zijds belangstelling voor hem getoond hebben
dat ook nu weer zullen doen.
Zooals men weet is de eerste reeks van Tom'
ervaringen in boekvorm verschenen bij den
uitgever Andries Blitz te Amsterdam onder
den titel „Een Hondenleven, den Baas toe
geblaft" en in den boekhandel verkrijkbaar
De acteur Adolf Bouwmeester heeft er drie
maal gedeelten uit voorgedragen voor de
radio. dr. P. H. Ritter. heeft er eveneens voor
de microfoon over gesproken en Tom is dank
baar voor de vele andere vriendelijke woorden,
die de critici in de pers aan hem gewijd
hebben.
Sinds zijn vorige ontboezemingen heeft hij
weer heel wat nieuws beleefd en overpeinsd.
Het leven is nog steeds voor hem een boeiend
avontuur, tallooze malen is hij gelukkig aan
den dood ontsnapt, eenmaal zelfs nadat hij
door een auto leelijk was geraakt. Maar zijn
Mama is helaas overleden. Van deze en andere
gebeurtenissen alsmede van vele mijmerijen
zal hij u vertellen in de hem eigen opgewek-
ten trant.
In gedachten reikt hij u nu reeds den krom
men poot.
door een verhooging van de koopkracht, te be
veiligen.
Vervolgens herinnerde Blum aan de motie
ven. dje men gesteld heeft tegenover een glij
denden schaal voor loonen en pensioenen.
Sommigen dachten, dat wanneer de Kamer
artikel veertien aanvaardde, zij een snelle
stijging der prijzen scheen te voorzien en te
billijken. Het is waar. dat de devaluatie
slechts haar weerslag moest doen gevoelen op
de grondstoffen en ingevoerde producten.
Wij zijn gevoelig geweest voor dit argument.
Wij aanvaarden derhalve den tekst, die gele
genheid geeft ongeoorloofde prijsstijgingen te
onderdrukken.De aregeering zal een verplichte
arbitrage voorbereiden voor de wederaanpas
sing van de salarissen door middel van col
lectieve contracten".
Na de rede van Blum werd overge
gaan tot stemming over het geheele
wetsontwerp, dat werd aangenomen
bet 350 tegen 221 stemmen.
(Voor de Maandag in de Fransche Kamer
gehouden debatten over het devaluatie-ont
werp zie men elders in dit nummer).
Het woord is aan.
J. ROUX:
Eerst hopen ivij te veel
daarna niet genoeg.
Middenstandscentrale.
Waarschuwing aan middenstand en publiek.
De Middenstandscentrale voor Haarlem en
omliggende gemeenten meent den handeldrij
venden Middenstand er op te moeten wijzen,
dat geen voorbarige gevolgtrekkingen moe
ten worden gemaakt uit de regeeringsmaat-
regelen ten aanzien van den gulden.
Men sieune zooveel mogelijk de Regeering,
opdat geen onredelijke prijsverhooging plaats
vinde
Ook het publiek werke mede door geen
extra groote inkoopen. te doen, want dit
vooral werkt prijsverhoogend.
Meent men egronde klachten te hebben,
dan wende men zich tot het secretariaat
der Middenstandscentrale, Lange Begijne
straat 20 alhier.
lulden volgens de koersen van
heden ongeveer 16 percent
gedaald.
Waarde thans 83 a 84 cent.
De Amsterdamsche beurs was hedenmorgen
weer normaal geopend. Zooals te verwachten
was. stegen de noteeringen van de buiten-
landsche valuta's. In de noteering van 12 uur
deed het Engelsche pond 8.90. De koers van
Zaterdag was 7.46. Berlijn noteerde te Am
sterdam hedenmorgen 7o nominaal tegen 59.50
op Zaterdag. De Fransche franc was ten op
zichte van den gulden gedaald van 9.73 op
Vrijdag tot 9.2u hedenmiddag om 12 uur. De
Belga noteerde heden te Amsterdam 30.40 (Za
terdag: 25.06). De Zwitsersche franc was ge
daald van 48.20 Zaterdag op 43.50 hedenmor
gen. De dollar deed 1.80 1 '4 tegen Zaterdag
1,48 3/8.
Hieruit blijkt dus dat de waarde
van den gulden ten opzichte van ae
leidende valuta's pond en dollar on
geveer 16 percent is gedaald. De nieu
we waarde van den gulden zal dus
volgens deze koersen liggen op onge
veer 83 a 84 cent.
In het beursverkeer is de positie van den
gulden langzamerhand verbeterd. Om 10.15
uur was de pondenkoers 9.05 en om 12 uur
8.90. De dollar noteerde eerst 1.83—1.84 en om
12 uur 1.80 1/4.
Maakt Uw kamers gezellig met
NU GOEDKOOP!
Gratis afranden
Vakkundig personeel
Eerste Schotensche Papierhandel
Gen.Cronjestraat <35 Telef 11657 Haarlem N.
(Adv. Ingez. Med.)
De regeering wenscht strenge maatregelen
tegen prijsopdrijving.
pag. 3
Waarom een egalisatiefonds noodig is; de re
geering verwacht geen groote fluctuaties.
pag. 3
Middenstandsbonden, coöperaties, groote be
drijven enz. steunen het streven der regee
ring tegen prijsopdrijving.
pag. 3
De golflengtebesprekingcn in den Ilaag zijn
geslaagd.
pag. 3
Na de debatten heeft de Fransche Kamer de
monetaire voorstellen der regeering aan
vaard.
pag. 1 en 4
De meeste verdedigers van het Alcazar te
Toledo zijn levend door de opstandelingen
aangetroffen.
pag. 4
Italië is bereid tot deelneming aan de a.s.
Locarnoconferentie.
pag. 4
Het dankwoord van Prinses Juliana en Prins
Bern hard.
pag. 13
De export van bloembollen is stop gezet.
pag. 1
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De eerste uitwerking.
pag l
Dr. E. van Raalte: Problemen bij internatio-
naar overleg.
pag. 4
J. B. Schuil over De Filmheld.
pag. 13
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft
pag. 6
Schaakrubriek.
H. D. Vertelling: Vertraging.
pag. 9
pag. 6
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7.
