De autobus-quaestie te Haarlem
Help uzel
UetwacUt tl eet* Bafy?
ScUaalkauseu
Kaati, Ctmêsk. 129
Hit BetoutêwksU
54e 'Jaargang No. 16354
VerscKijnt dagelijks, UeKalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 15 October 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week f 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
/3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72'%.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 o Redactie 10600
Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alles indier
geschiktheid 600.-, Overlijden t 600.-, Verlies van Hand, Voet ol Oog f 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-. Arm- of Beenbreuk 30.-
ongeschlktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400 -, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 15 October.
De Thermometer.
Engelands minister van Buitenlandsche
Zaken, Anthony Eden, heeft Woensdagavond
te Sheffield een aantal waarheden over den
internationalen toestand te berde gebracht,
waarvan men zou wenschen dat zij onder
ieders aandacht kwamen en bovendien door
iedereen rustig overdacht werden.
Vaststellend dat Engeland zich niet los kan
maken van Europeesche aangelegenheden en
zijn taak daarin moet blijven vervullen zei de
minister, dat de moeilijkheden in den inter
nationalen toestand niet worden veroorzaakt
door de duidelijk-zichtbare gevaren maar door
de vreês voor eenigerlei onverwachte ontwik
keling in de toch reeds gespannen situatie.
„Wij moeten derhalve pogen, de internatio
nale koortstemperatuur te doen dalen. Wij
zullen blijven streven naar het bereiken van
ons doel: onderdrukking van den oorlog en
bevordering van internationale overeenstem
ming".
Dit klinkt misschien velen sceptici meer als
een phrase in de ooren, en zij zullen baloorig
zeggen: „Schei maar uit schaf ook dien
Volkenbond maar af het geeft toch niets",
maar wat is hun antwoord als Eden ver
klaart
„Niets staat met grooter stelligheid vast,
dan dat er in een toekomstigen oorlog geen
overwinnaars meer zullen zijn. De mogend
heden moeten thans beslissen, of zij den weg
zullen inslaan naar samenwerking voor het
behoud van den vrede-, waartoe men alleen
door verdraagzaamheid en matiging kan ko
men. Internationale polemieken moet men
onderdrukken. In naam van de Britsche re
geering geef ik u de verzekering, dat wij alles
zullen doen om het gezonde verstand in de
wereld te doen zegevieren".
Ja inderdaad het gezopde verstand.
Want wie thans Europa den koortsthermome
ter aanlegt moet wel tot de ontdekking komen
dat het kwik zoo hoog staat dat men de
meeste uitlatingen van den patiënt wel aan
zijn ijlen moet toeschrijven. Dit geldt b.v. zeer
duidelijk den burgeroorlog in Spanje, waar een
achterlijk en meelijwekkend volk ten prooi is
gevallen aan den eindeloozen strijd tusschen
ambitieuze politici in dat land. Ware het niet
de roekeloosheid ten top gedreven, ware het
niet compleet gekkenwerk, een Europeiesch
conflict te laten ontstaan uit de eeuwige
ruzies in dezen uithoek? Niettemin zijn vele
geesten in Europa dermate beneveld geraakt,
dat zij zooiets niet eens meer op waarschijn
lijk achten. Gelukkig dat de verantwoordelijke
staatslieden zich niet mee laten slepen. Maar
het gevaar voor een plotselinge onverwachte
ontwikkeling van zaken blijft bestaan
Eden heeft opnieuw gewaarschuwd tegen
een strijd van ideologieën". Geen enkele soort
worsteling heeft in het verleden zooveel lijden
over Europa gebracht als deze. Hij heeft de
vraag gesteld of de Duitsche regeering het pad
zal opgaan dat leidt naar internationale sa
menwerking en vrede. Hier wordt een zeer be
langrijk punt aangeroerd.
Er is geen twijfel dat eenige actie in deze
richting van de zijde van Duitsehland thans
een ware verlossing zou beteekenen en onge
twijfeld den koortsthermometer van Europa
doen dalen. In de houding van den Italiaan-
schen dictator, die sinds zijn devaluatie van
de lire met nog maar eens 40 pCt. een veel
bescheidener toon is gaan voeren, en blijkens
de Italiaansche uitingen naar overleg en toe
nadering haakt, is al een groote verandering
gekomen.
De mogendheden moeten nu beslissen,
heeft Eden gezegd.
Ja. Weet men nog meer gevaarlijke situa
ties te scheppen, nog gevaarlijker met vuur
te spelen, nog dichter te komen bij den oor
log die niemand meer de overwinning kan
brengenof zal men er eindelijk toe ko
men om het is een dierbare Nederlandsche
term weer eens met beide beenen op den
grond te staan?
R. P.
SCHIPPERSKNECHT VERDRONKEN.
Woensdagavond te kwart over zes is een 19-
jarige dekknecht van een sleepboot, welke
ligplaats heeft in den Amstel bij de nieuwe
brug te Amsterdam, toen hij van de sleep
boot op een daarnaast gemeerde zandschuit
wilde overstappen, gestruikeld en in het water
terecht gekomen.
Voor hulp ter plaatse was, was het slacht
offer, dat in Wormerveer woonachtig was,
in de diepte verdwenen. Het lijk is later opge
haald.
IIET STADHUIS VAN HAARLEM.
Ter gelegenheid van de bekende prijs
vraag voor een aanbouw bij het Stadhuis,
is door den heer Johs. Visser een kloeke
penteekening in den handel gebracht. De
plaat. 65 bij 50 cM. groot, is verkrijgbaar bij
de uitgeefster Firma Teerhuis en Klinken
berg en verder in den boekhandel en geeft
een juist beeld van het mooie Haarlemsche
Stadhuis in zijn tegenwoordigen staat.
't Is met het mooie weer gedaan,
Dat het zoo lang nog is gebleven,
Namen w' in dank als toegift aan.
Die ons de zomer nog wou geven.
Maar 't is nu uit met hemelsblauw,
En koesterende zonnestralen,
Ten hoogste willen uit het grauw
Nog regenstraaltjes nederdalen.
Natuurlijk komt de zon wel weer.
Om met haar glans ons te verblijden,
Maar warmte geeft ze haast niet meer,
Dat wacht op nieuwe voorjaarstijden.
De winter, is ons al voorspeld,
Zal ditmaal extra heftig wezen,
Dat wordt niet voor het eerst gemeld.
Dat heb ik elke herfst gelezen.
Maar zelfs al mocht het inderdaad
Ditmaal in werklijkheid gebeuren,
Dan is er niemand mee gebaat.
Door er bij voorbaat om te treuren.
Als de natuur ons straks onthoudt.
Wat wij zoo gaarne hebben willen,
Als onze wereld, kaal en koud,
Ons in een winterjas doet rillen;
Dan gaan we zelf eerst aan den slag,
Geen sterveling kan ons beletten,
Zelfs op den koudsten winterdag.
„Bloemrijke boomen" op te zetten.
Wanneer de zon met killen glans,
Op 't punt van warmte gaat verzaken,
Dan zien wij altijd nog wel kans,
Ons ergens over „warm te maken".
En is de hemel somber grauw.
Terwijl de nachten steeds maar lengen.
Dan kan nog elke man en vrouw,
De zon in eigen woning brengen.
Dit is wel dikwijls uiteraard,
Een lastig doel om na te streven,
Maar niets is zooveel moeite waard,
Want niets verfraait ons zoo het leven.
P. GASUS.
GR. HOUTSTR. 19
NIEUWE MODFLLEN
BONTMANTELS
(Adv. Ingez. Med.)
WIJ VERWACHTEN U IN
ONZE ZAAK - OUDE PRIJZEN
ac. van Weert - Gierstr. 20
(Adv. Ingez. Med.)
Over de gewijzigde steun
regeling.
De bijslag aan nieuwe werkloozen.
Dezer dagen hebben wij medegedeeld, dat
de Minister van Sociale Zaken bepaald had
dat de werkloozen die reeds huurtoeslag
hadden, een bijslag op den steun krijgen
gelijk aan den ingehouden huurtoeslag. Deze
regeling gold niet voor de nieuwe werkloozen.
Thans is bepaald, dat nieuwe werkloozen
ook een bijslag kunnen krijgen als zij in de
termen zouden vallen voor huurtoeslag. Het
maximum van dezen bijslag is voor Amster
dam vastgesteld op f 1.50 per week voor ge-
organiseerden en f 1-25 voor ongeorganiseer
den. voor Rotterdam voor beiden op f 1, voor
Haarlem, Groningen en Nijmegen op f 0.75
De verstrekking van
goedkoope margarine.
Eenige uitbreiding.
Door den Minister van Sociale Zaken is aan
de gemeentebesturen de volgende circulaire
gezonden over eenige uitbreiding van de ver
strekking van goedkoope margarine aan de
werkloozen.
„Ik heb de eer het volgende ter kennis van
Uw College te brengen.
Sedert de overneming der distributie van
onvermengde margarine door mijn Departe
ment van de Nederlandsche Zuivelcentrale,
bereikte mij van verschillende zijden het ver
zoek, ook gezinnen, bestaande uit minder dan
zes personen, die overigens aan de gestelde
vereischten voor het verkrijgen van onver
mengde margarine voldoen, voor distributie
van goedkoope margarine in aanmerking te
brengen.
Naar aanleiding hiervan en mede in ver
band met de gewijzigde steunregeling, heb ik
in samenwerking met mijn ambtsgenoot van
Landbouw en Visscherij. kunnen goedvinden,
dat voortaan aan sezinnen bestaande uit
twee tot en met vijf personen, indien deze
overigens aan de gestelde vereischten voor het
verkrijgen daarvan voldoen, onvermengde
margarine wordt verstrekt en wel één pakje
a 250 gram per gezin per week.
Deze regeling treedt onmiddellijk in wer
king."
Onderhandelingen tusschen N. Z. H. T. M.
en de Brockway hadden geen resultaat.
Zal de gemeente aan de Brockway
opnieuw concessie verleenen?
Eenige maanden geleden hadden wij een
onderhoud met Ir. W. J. Burgersdijk, direc
teur van de N.Z.H.T.M. over de autobus-
quaestie. Aanleiding daartoe was het feit
dat aan de Haarlemsche Brockway een voor-
loopige surséance van betaling verleend was.
De heer Burgersdijk betoogde toen dat het in
het belang van het verkeer zou zijn als nu
de gelegenheid werd aangegrepen om het
geheele verkeer (tram en autobus) in één
hand te leggen. Als de N.Z.H.TM. ook de
autobuslijnen van de Brockway in exploitatie
zou krijgen, zou het mogelijk zijn de beide
thans bestaande autobusnetten (van de N.Z.
H.T.M. en van de Brockway i te vereenigen tot
één net waarbij weliswaar het overbodige zou
worden afgesneden, maar dat naast de tram
in alle redelijke verkeersbehoeften zou voor
zien. Daardoor zou dan bereikt kunnen wor
den zoo zei de heer Burgersdijk dat een
loonende exploitatie werd verkregen, terwijl
de twee nu bestaande autobusnetten met
verlies werken.
Ook het publiek zou daar wel bij varen,
want dan zouden de autobuslijnen immers
zóó ontworpen kunnen worden dat zij het
meest aan de behoeften voldoen.
Met de tramlijnen zou het autobusnet één
geheel kunnen vormen.
Van verschillende andere zijden zijn ook
stemmen opgegaan om het verkeer te Haar
lem in één hand te leggen. O.a. zond de
Haarlemsche Kamer van Koophandel en Fa
brieken aan den Raad een adres om daarop
aan te dringen.
A.s. Zaterdagmorgen wordt inzake de sur
séance van betaling aan de Brockway een
crediteurenvergadering in het Paleis van
Justitie gehouden. Omdat het. ons waar
schijnlijk voorkwam dat op die bijeenkomst
plannen ter tafel zouden komen, die beslis
ten over het verdere voortbestaan van de
Brockway zijn wij op informatie uitgetrok
ken
Naar wij vernamen zijn er onder
handelingen gevoerd tusschen de
N.Z.H.T.M. cn de Brockway, maar die
hebben niet tot eenig resultaat ge
leid. De N.Z.H.T.M. was bereid een
zeker bedrag voor de Brockay-lijnen
te betalen, maar het nadere onder
zoek van den bewindvoerder Mr. F.
G. D. Theyse heeft aangetoond, dat
de crediteuren van de aanvaarding
van dit aanbod niet beter zouden
worden.
Het bedrag dat de N.Z.H.T.M zou betalen
zou namelijk ten goede komen aan de Ne
derlandsche Brockway Maatschappij die
eigenaresse is van de autobussen die aan de
Haarlemsche Brockway zijn verhuurd.
Bij het verleenen van de voorloopige sur
séance was een vorm gevonden voor het voort
zetten van de autobuslijnen van de Brockway
onder beding dat verdere verliezen zouden
worden gedekt door een ga/rantie, opdat de
crediteuren niet in slechtere conditie zouden
komen. De exploitatie na de verleening der
surséance heeft, doordat de Nederlandsche
Brockway gedurende dien tijd haar rechten
laat gelden op de autobussen, een vrij aanzien
lijk tekort. Als nu de N. Z .H. T .M. de conces
sie die tot 1938 loopt, overnam zou het geld
dat zij daarvoor betaalde uitgekeerd moeten
worden aan de Nederlandsche Brockway
Maatschappij.
De N. Z. H. T. M. had bovendien den eisch
gesteld, dat het gemeentebestuur van Haar
lem volledige medewerking zou verleenen om
tot het beoogde gecombineerde autobussennet
te komen.
Het is dus aan te nemen dat in de crediteu
renvergadering van a.s. Zaterdag het voorge
stelde accoord met de schuldeischers zal wor
den aanvaard.
Dan verandert, er dus wat de autobus-exploi
tatie in onze stad aangaat voorloopig niets.
In Juni 1938 loopt de concessie van de Broek
way af. Naar ons werd verzekerd ligt het in de
bedoeling van de Haarlemsche Brockway om,
als Zaterdag het accoord door de crediteuren
aanvaard wordt, de exploitatie der autobus
lijnen ongewijzigd voort te zetten. Reeds wor
den onderhandelingen met het gemeentebe
stuur gevoerd om in 1938 verlenging van de
concessie te verkrijgen. Een der voorwaarden
daarvoor zal dan, naar ons werd medegedeeld,
worden dat nieuw materiaal wordt aange
schaft.
Er wordt gedacht om dan olie-motoren te
kiezen omdat die goedkooper in het gebruik
zijn, waardoor dus meer uitzicht verkregen zou
worden op een loonende exploitatie.
Als B. en W. en de raad er toe over zouden
gaan om weer opnieuw concessie aan de Brock
way te geven, zou daardoor natuurlijk voor
den eersten tijd de kans verkeken zijn, dat de
exploitatie van de tram en de beide autobus
netten in een hand zouden komen.
Er hangt dus veel van de dan te nemen be
slissing af.
Ook is aan te nemen, dat de Brockway van
te voren aan het gemeentebestuur afdoende
zekerheid moet kunnen geven dat, als de con
cessie verlengd wordt, ook het kapitaal verze
kerd is om het nieuwe materiaal aan te
schaffen.
Verstrekking van brandstoffen
bijslag.
De voorwaarden.
De minister van Sociale Zaken heeft over
de verstrekking van den brandstoffenbijslag
in de winterperiode, de volgende circulaire
aan de gemeentebesturen gezonden:
„Ik heb de eer u te berichten, dat in het
tijdvak van 1 November 1936 tot en met 3
April 1937, evenals den vorigen winter is ge
schied, aan ondersteunden en bij een werk
verschaffing geplaatste werkloozen een
brandstoffenbijslag van ten hoogste 1 per
week mag worden verstrekt. Voor dezen bij
slag komen in aanmerking gehuwde en onge
huwde kostwinners en voorts zij, die den
steun voor alleenwonenden ontvangen. Aan
hen, die bij anderen inwonen, mag geen
brandstoffenbijslag worden verstrekt.
De toekenning van brondstoffenbijslag aan
ondersteunden mag in zooverre tot gevolg
hebben, dat de maximum uitkeeringen van
de u bekende schalen overschreden worden,
dat bij geheele werkloosheid de som van
steunbedrag en brandstoffenbijslag en bij
gedeeltelijke werkloosheid de som van het
loon van den ondersteunden, het steunbedrag
en de brandstoffenbijslag, ten hoogste be
draagt 95% van het loon, dat de betrokken
arbeider ten tijde van de ondersteuning in
het vrije bedrijf zou kunnen verdienen, in
dien hij niet werkloos was.
Zij, die geen volle week bij de werkverschaf
fing zijn geplaatst, dan wel periodiek zijn
tewerkgesteld, kunnen den bijslag slechts
ontvangen voor de dagen of weken, gedu
rende welke zij bij de werkverschaffing ar
beiden bij b.v. 4 dagen plaatsing dus maxi
maal 4/6 van een gulden.
Ook dezen winter mag, indien b.v. door
verstrekking van cokes van de gemeente gas
fabriek of door aankoop van brandstoffen op
groote schaal uitgifte tegen verlaagde prijs
mogelijk is, aan brandstoffenbijslag, hetzij
dat deze in geld dan wel in natura wordt ver
strekt, niet meer worden toegekend dan voor
een arbeidersgezin noodzakelijk geacht moet
worden. Indien b.v. cokes wordt verstrekt
tegen 50 cent per H.L. en een hoeveelheid van
1V2 H.L. per gezin voldoende geacht kan
worden, dan mag niet meer dan 1V2 H. L. be
schikbaar worden gesteld. Het verschil tus
schen de waarde van laatstgenoemde hoe
veelheid, 75 cent en de maximum-bijslag van
1, dus 25 cent, mag dan niet bovendien uit
gekeerd worden, ook al zou bij uitbetaling
van dat verschil het bovengenoemde percen
tage niet overschreden worden.
I-Iet nieuwe Hongaarsche kabinet, nadat het zich aan den Rijksregent Von
Horthy had voorgesteld. Derde van links minister-president Daranyi. Vijfde van
links de minister van buitenlandsche zaken Von Kanya.
Het woord is aan....
Galsworthy:
Als een gevangene als mis
dadiger wordt behandeld zal
hij er zeker een worden.
Fortuna lacht den bezitter van
lot 1611 toe.
De honderdduizend is er uit!
De houders van een lot in de Staats
loterij, of zij nu een heel of een half
lot of een twintigje hadden, hebben
de laatste dagen in groote spanning
verkeerd, daar de groote prijs, de
honderdduizend er nog „in" was. Zij
overwogen telkens weer hun kansen
en fantaseerden er reeds over, wat
zij allemaal zouden doen, als zij
eindelijk eens het geluk mochten
hebben omDe rest durfden ze
niet uit te spreken, want dat zou de
Goden verzoeken zijn.
Nu is de spanning verdwenen. Velen
zijn teleurgesteld en vestigen hun
hoop nu maar weer op de volgende
trekking. Maar de bezitter van lot no.
1611 kon juichen! Want daarop is de
honderdduizend gevallen.
NOG EEN SLACHTOFFER VAN DE VERGIF
TIGING TE SPEKHOLZERHEIDE.
(Men zie eerst pag. 3)
Uit Kerkrade: In den afgeloopen nacht is
nog een derde slachtoffer van de vergiftiging
door methylalcohol gevallen. Het is de arbei
der L. Schuur, die in in het Sint Josephzie-
kenhuis alhier was opgenomen.
Zoo sterk als staaldraad.
Met en zonder dubbele knieën
Versterkte hiel en teen
(Adv. Ingez. Med.)
Koning Leopold heeft zich in een rede voor
den Belgischen ministerraad voor een zui
ver Belgische politiek en tegen militaire
bondgenootschappen uitgesproken.
pag. 4
De Sovjet Unie heeft voorgesteld door de
Fransche cn Engelsche vloten controle op
de Portugeesche havens uit te oefenen.
pag. 4
Te Spekholzerheide hebben zich weer ge
vallen van (alcohol) vergiftiging voorge
daan.
pag. 3
De Ned. Handel Maatschappij wil de Gclder-
sche Crcdiet Verecniging overnemen.
pag. 3
De loonbijslag in het bollenbedrijf wordt op
geheven.
pag. 3
Philips keert 6 procent dividend uit.
pag. 3
Onderhandelingen tusschen de N. Z. II. T. M.
en de Brockway te Haarlem hebben geen
resultaten gehad.
pag. 1
Scherp debat in den Haarlemschen raad over
de personeelsbezetting bij Openbare Wer
ken.
pag. 6
Jubilea bij de Noord-Zuid-Hollandsche Tram
weg Maatschappij.
pag. 6
Dr. J. D. Bierens de Haan is tot ridder in de
Orde van den Nedcrlandschen Leeuw be
noemd.
pag. 12
Mededeelingen uit de nieuwe motor- en rij-
wiclbeschikking.
pag. 2
Richard verbetert het uurrecord van Olino.
pag. 11
ARTIKELEN ENZ.
R. P.: De Thermometer.
pag. 1
Een hondenleven: Mijn nazaten.
oag. 3
Van onzen Berlijnschcn correspondent: Strijd
tegen prijsopdrijving in Duitsehland.
pag. 4
Dr. E. v. Raalte: Politieke indrukken uit
Tsjccho Slovakije.
pag. 13
J. B. Schuil over „Robbedoes".
pag. 11
J. B. Schuil over „Het Parelsnoer".
pag.11
K. de Jong: Vocaal- en Orgelconcert.
pag 13
Amy Groskamp-ten Have: Fen
pag. 7
Voor de vrouw.
pag. 10
II. D. Vertelling: Het tafeltje.
pag. 7
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 1L
