Zestig jaar Noordzeekanaa
Zestig jaar IJmuiden.
Huldiging van Dr. J. Bierens de Haan.
ZA'TERDS'Ö '17 'OCTOBER T93S
H A' A E E E M'S E A' G BEAD
II
Doorgraving van Holland op z'n Smalst gaf
Amsterdam een nieuwe voorhaven en
Nederland een nieuwe visschershaven.
Een algemeen overzicht.
Sluisbouw voorheen en thans
Een banket in het Paleis voor
Volksvlijt en een feestdiner
in de soldatenbarakken.
„Op heden 1 November van den
jare 1S76 is door Z.M. Koning Willem
III, Koning der Nederlanden, Groot-
Hertog van Luxemburg enz. enz. de
haven van IJmuiden geopend en
daardoor de gedachte verwezenlijkt,
in 1816 uitgesproken door Zijnen
Doorluchtigen Voorzaat Koning Wil
lem I, die Amsterdams Handel en
Scheepvaart den kortsten weg naar
zee wees door doorgraving van Hol
land op zijn Smalst".
Aldus luidde de oorkonde, die in de groote
tent, die 1500 personen kon bevatten en op
gebouwd was in verband met de officieele
opening van het Noordzeekanaal, aan Koning
Willem III ter teekening werd aangeboden
na een zeer interessante toespraak van den
heer S. W. Josephus Jitta, een der directeu
ren van de Amsterdamsche Kanaal Mij. Met
„De Stad Breda" was de Koning van Velsen,
waar hij per extra trein was aangekomen
naar IJmuiden gevaren, langs de met Vene-
tiaansche masten versierde oevers, vanwaar
hij werd toegejuicht uit duizenden kelen.
De oorkonde werd medeonderteekend dooi
de aanwezige ministers en door den toen-
maligen burgemeester van Amsterdam Jhr.
Mr. C. J. den Tex.
„De Stad Breda, aan boord waarvan vervol
gens een zeetocht werd gemaakt, was toen
het tooneel van een bijzondere plechtigheid:
het protocol werd geteekend, dat het Noord-
zeekanaal en de Noordzeehaven, die met
's Konings goedkeuring den naam van IJmui
den werd gegeven, op dien dag geopend
waren.
Nog slechts eenige weken en het is zestig
jaar geleden, dat onze plaats haar naam
kreeg, een naam die sindsdien geklonken
heeft in de havens van alle werelddeelen,
van de door de tropenzon gestoofde havens
van Tandjong Priok of Soerabaja tot de
zeeën, verstijfd onder de ijskoude winden
van het poolgebied. Rondom de „reusachtige
sluizen" zooals de heer .Josephus Jitta den
ingang naar het Noordzeekanaal noemde,
met het graven waarvan men elf jaar werk
had, groeide een stad van bijna 30.000 in
woners en een industrie, waarin eenige dui
zenden arbeiders hun brood verdienden;
ontstond een visschershaven die er eens op
kon bogen, de grootste van het vasteland van
Europa te zijn.
Het was de 8e Maart 1865, dat de eerste
spade hi den grond ging voor den bouw van
dit voor die jaren zoo grootsehe werk, dat
bestond uit den aanleg van het Noordzee
kanaal, het bouwen van een schutsluit 120
M. lang, 18 M. breed en 7.75 M. onder A.P.,
een schutsluis van 50 bij 14 bij 5.50 M., daar
naast een spuisluis, verder uit het maken
van een buitenhaven met twee pieren van
1500 M.
Maar deze eerste spade in de aarde had
heel wat voeten in de aarde.
Het ging slecht met de scheepvaart van
Amsterdam in de jaren, die aan de opening
van het Noordzeekanaal voorafgingen.* Am
sterdam had in 1826 zijn Groot-Noord-Hol-
landsch Kanaal gekregen, een kanaal dat
bijna 90 K.M. lang was. Maar de diepte be
droeg slechts 5 1/2 M. over een breedte van
10 M. van de totale breedte van 34 M. Dit
was de verbinding van Het IJ met de reede
van Texel, een verbinding die spoedig zou
blijken, niet opgewassen te zijn tegen de
ontwikkeling van het schip en van de
scheepvaart.
Amsterdam kon niet meer meekomen; Am
sterdams haven dreigde in verval te gera
ken; in 1860 kwamen in de hoofdstad bin
nen 1740 zeil- en 240 stoomschepen metende
1.422500 M3.; in 1875 waren deze cijfers 675
zeil- en 379 stoomschepen met een inhoud
van 1.45300G M3. Het aantal schepen was
hard achteruitgegaan, de inhoud kon zich
slechts handhaven doordat het aantal stoom
schepen was toegenomen.
Amsterdam had een kortere, een bree-
dere en diepere verbinding met de Noordzee
noodig. Er gingen eerst nog stemmen op om
het Noord-Hollandsch Kanaal te verbete
ren. maar te juister tijd herinnnerde men
zich het denkbeeld, reeds in 1815 door Ko
ning Willem I aan de hand gedaan: door
graving van Holland op zijn Smalst".
Men^keek niet meer naar het Noorden,
maar naar het Westen; daar lag de zee, die
dichter bij Amsterdam gebracht moest wor
den. Reeds in 1852 had het beginsel van de
doorgraving van Holland op z'n Smalst wor
tel geschoten in het brein van hen, die zich
hadden opgeworpen voor den nieuwen wa
terweg. Maar de commissie, benoemd door
den gemeenteraad van Amsterdam om dit
denkbeeld te bestudeeren, was unaniem in
haar oordeel; onuitvoerbaar!
De Engelsche ingenieurs B. W. Croker en
Charles Burn kwamen toen echter met een
plan, dat in 1854, na eenige wijzigingen te
hebben ondergaan, door de rijksingenieurs
werd goedgekeurd De kosten zouden volgens
dit plan ongeveer 18 millioen bedragen. Een
nieuwe commissie onder voorzitterschap
van den heer W. P. Conrad keurde in 1859
de Engelsche plannen af, zij sprak zich uit
voor de plannen van een door den gemeen
teraad van Amsterdam benoemde commis
sie. die later eveneens gewijzigd werden
maar die tenslotte toch den grondslag vorm
den voor den bouw van de kanaalwerken.
Maar nu liep het mis met het bijeenbrengen
van het benoodigde kapitaal. En wanneer
op het kritieke oogenblik niet de Amster
damsche notaris J. G. Jager, die ook betrok
ken was bij het plan van Croker en B-urn
een concessie-aanvraag had ingediend, zou
het zeer wel mogelijk geweest zijn, dat IJmui
den thans niet zijn 60-jarig, maar zijn 50-
jarig jubileum zon vieren.
Den 5en December 1861 kreeg de heer
Jager een Sinterklaas-geschenk in den vorm
van een voorloopige concessie „tot het ma
ken en exploiteeren van een kanaal ter ver
binding van de Noord- en Zuiderzee door
Holland op z'n Smalst met afdamming en
inpoldering van Het IJ". Den 23en Januari
1863 werd de concessie na een krachtige ver
dediging in de beide kamers door minister
Thorbecke tot wet verheven.
Nadat een haast onoverzienbare berg van
moeilijkheden uit den weg was geruimd, be
gon de Amsterdamsche Kanaal Mij, in 1865
met het werk, dat tenslotte voor de promo
tors een aaneenschakeling van teleurstellin
gen en tegenslagen is geworden.
Zooals men weet, is het werk grootendeels
door een Engelsche firma uitgevoerd. Maar
toen was de M.U.Z. er nog niet.
De Amsterdamsche Kanaal Mij. die het
kanaal exploiteerde, werd 31 Mei 1883 ont
bonden. Er waren toen nog f 7.700.000 aan-
deelen in omloop. De nominale waarde der
aandeelen werd van f 1000 op f 500 terugge
bracht. De staat heeft nog gedurende eenige
jaren het bedrag der kanaal- en havengel
den ter beschikking gesteld van de liquida-
teurs.
Amsterdam kreeg aldus een vrij kanaal,
want in 1890 werden de kanaalgelden afge
schaft; Amsterdam kwam tot nieuwen bloei.
In 1895 was de inhoud der binnen gekomen
schepen gestegen tot rond 5 millioen M3.
Maar spoedig bleek dat ook deze nieuwe
verbinding haar tijd ten achter zou raken.
Een nieuwe schutsluis was noodig. Met het
bouwen van deze, de tegenwoordige Midden-
sluis, werd begonnen in het laatst van 1889;
12 December 1896, dus thans bijna 40 jaar
geleden werd deze geopend. De afmetingen
van deze sluis bedroegen 225 bij 25 bij 9.30 M.
Maar ook toen stond de ontwikkeling van
de scheepvaart en van de scheepvaarttech
niek niet stil. Het kanaal moest voortdurend
worden verbreed en dieper gemaakt en ten
slotte bleek ook deze sluis niet meer in over
eenstemming met de behoeften van Am
sterdam te zijn.
Welke afmetingen?
Sedert 24 Juli 1899, toen de wet tot ver
betering van het Noordzeekanaal in het
Staatsblad was verschenen, was het verkeer
door het kanaal voortdurend toegenomen.
Zeestoomers verschenen op de Oceanen, als
de Vaterland, metende 55000 ton en de H. A.
P. A. G. had het voornemen, een boot van
60.000 ton te doen bouwen. Amsterdam had
aan een zeekanaal, dat niet bereikbaar was
voor schepen, langer dan 220 M. niet vol
doende. Het Panamakanaal, met het graven
waarvan in 1906 begonnen was, zou 305 M.
lang worden.
In 1907 waren de verbeteringswerken van
het kanaal voltooid. Een nieuwe sluis was
noodig. om deze verbeteringswerken tot hun
recht te doen komen.
De Staatscommissie-Kraus kwam in haar
in 1911 uitgebracht rapport tot de conclusie,
dat een nieuwe sluis noodig was voor sche
pen van 300 bij 33 bij 12.2 M. In verband hier
mede beval de commissie voor de te maken
sluis aan een schutkolklengte van 360 M.
een minimum doorvaartwijdte van 40 M. en
een slagdorpeldiepte van 14 M. NA.P.
In Maart 1913 droeg de toenmalige Minis
ter van Waterstaat den Rijkswaterstaats
dienst op, de plannen nader uit te werken
op grondslag van plan B der Staatscommis
sie. De vraag kwam echter aan de orde, of
de afmetingen, aanbevolen door de Staats
commissie aangehouden moesten worden,
dan wel of in verband met den toenemenden
„groei" der zeeschepen, grootere afmetingen
noodig waren.
Tenslotte stelde de Rijkswaterstaat de af
metingen van de schutkolk vast op 400 bij
50 bij 15 M. N.A.P.
En in deze afmetingen is het werk uit
gevoerd.
Vele IJmuidenaren, die het machtige bouw
werk van begin tot eind hebben zien groeien,
zullen zeker ae foto's, die we hierbij plaat
sen graag nog eens met aandacht bekijken.
De officieele opening van de nieuwe sluis,
thans Noordersluis geheeten, vond plaats 29
April 1930. Aan boord van de Johan van Ol-
denbarneveit, die pas van stapel was geloo-
pen verrichtte Koningin Wilhelmina de ope
ningsplechtigheid.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP ZONDAG 18 OCT.
Progr. III. 830 Keulen Populair concert d
h. omroeporkest olv. Fr. Gronkowsky. 9.05
Brussel Fransch Gram.muziek. 10.05 Keulen
Gramofoonmuziek 1100 Parijs Radio Cursus
Spaansch. 11.20 Keulen. Concert d. h. Kleine
omroeporkest van Berlijn olv. Willy Steiner.
12.20 Brussel Vlaamsch. Salonorkest olv. Wal
ter Feron. 1.20 ld. Gesproken dagblad v. h.
NIR. 1.30 ld. Populair concert. Italiaansche
muziek. 2.20 Diversen. 3.20 Keulen Nette
Sachen aus Köln. 5.20 Brussel Fransch. Dans
muziek. 5.50 Parijs Radio Gevarieerd concert
d. h. Victor Pascal orkest. 7.25 Weenen Radio
potpourri door Dr. Lothar Riedinger. Dirigent
Josef Holser. 9.05 ld. Filmpraatje. 9.25 Athlone
(of Diversen) Negro Spirituals. 9.50 Berlijn
Programma van München Dansmuziek. 11.20
ld. Ausklang! mmv. het kleine omroeporkest
olv. Willy Steiner.
Progr. IV. Brussel Vlaamsch 8.30 Kroniek
van den dag. 8 40 Gramofoonplaat. 8.45 Ge
sproken dagblad van het NIR. 9.00 Gramo
foonmuziek. 9.25 Gramofoonmuziek. Verzoek
programma. 10.15 Muziekkroniek. 10.20 Gra
mofoonmuziek. 11.20 Parijs Radio. Gevarieerd
concert door het kamerorkest van de Pasde-
loupconcerten olv. Jean Clerque. 12.20 ld. Or
gelconcert door M. Duruflé. 12.50 Droitwich.
Het Walford Hyden Magyar orkest 1.50 ld.
Het Bradfort Koor en The Fletcher Singers.
2.20 Id. Tuinpraatje door C. H. Middleton.
2.40 ld. BBC Harmonie-orkest olv. Walton
O'Donnel. 3.20 ld. Gramofoonmuziek. 4.00
Brussel Vlaamsch. Hot-jazz muziek. 4.20 Lon
don Regional. Ethell Bartel! en Rae Robert
son, 2 piano's. 4.50 Droitwich. BBC-orkest
olv. Aylmer Buesst. 5.20 London Regional Fred.
Hartley's Kwartet en Brian Lawrance. 6.05 Id.
Concert van Brussel. Het omroeporkest olv.
Paul Gason. 6.35 Id. Het Stratton Strijkkwar
tet. 7.05 Id. Het orkest van Munn en Felton's
Fabrieken olv. William Halliwell. 7.25 Droit
wich. Solistenconcert. 8.20 Id. Kerkdienst in
de studio. 9.05 Diversen. 9.25 London Regio
nal BBC orkest olv. Adrian Boult. Alex. Kil-
nis, bas. 10,55 Id. Epiloog. 11.10 Weenen Zigeu-
nermuziek.
Progr. V. 8.0012.00 n.m. Diversen.
PR O GRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO-CENTRALE
op Maandag 19 October 1936.
Progr. I Hilversum II.
Progr. II Hilversum I.
Progr. Ill Parijs Radio. 8.05 Gymnastiekles,
8.20 idem Gramofoonmuziek; 9.05 Keulen.
Tijdsein. Nieuwsberichten. Waterstandsbe-
richten. 9.20 Deutschl.sender. Kinderkoor
zang; 9.50 Keulen. Richard Heinemeyer: Was
brachte der Sportsonntag; 11.20 idem. Con
cert. Verzoekprogramma; 12.20 Brussel
Vlaamsch. Gramofoonmuziek; 12.50 idem Sa
lonconcert o.l.v. Walter Feron; 1.20 idem. Ge
sproken dagblad van het N.I.R.: 1.30 idem.
Het Omroeporkest o.l.v. Paul Gason; 1.50 id.
Gramofoonmuziek; 2,25 Diversen; 2.55 Parijs
Radio. Gramofoonmuziek: 3.20 Keulen. Gra
mofoonmuziek; 4.20 Paiijs Radio. Concert uit
Straatsburg o.l.v. Maurice de Viller; 5.20 Keu
len. Programma van Stuttgart (Fröhlicher
Alltag); 7.05 Beromiinster. Pia Schnijder en
Pia Nigg zingen jodelliederen; 7.20 Berlijn.
Nieuwsberichten. Wil* teilen mit....; 7.30 id-
Vorhang hoch, Die Spielzeit hat begonnen,
gevarieerd programma; 9.00 Rome. Volkslie
deren; 9.40 Weenen. Populair concert d. h.
omroeporkest o.l.v. J, Holzer; 10.20 idem.
Nieuwsberichten; 10.35 idem. Vervolg concert
11.05 idem Populair- en dansmuziek concert
gr.pl aten.
Progr. IV 8.00 Brussel Vlaamsch, Gymnas
tiekles: 8.20 idem. Tijdsein. Gramofoonmu
ziek; 8.30 idem. Kroniek van den dag; 8.40
idem Gramofoonplaat: 8.45 idem Gesproken
dagblad v. h. N.I.R.; 9.00 idem. Gramofoon
muziek; 9.20 Diversen; 10.35 Droitwich. Kor
te godsdienstoefening; 10.50 idem. Tijdsein
van Greenwich. Weerbericht; 11.05 idem.
Orgelconcert door Tom Jenkins; 11.35 idem.
Gramofoonmuziek; 11.50 London Regional.
B.B.C. Schot-s orkest o.l.v. Guy Warrack;
12.05 idem Haynd Heard en zijn orkest; 1.05
idem; J. C. Trevor The negroes of the Virgin
islands; 1.20 idem. Nieuwe gramofoonplaten;
2.05 idem. Arthur Salisbury en zijn orkest;
2.55 idem. B.B.C. Midland orkest o.l.v. Leslie
Howard: 3.55 idem. pose Morris mezzo-so-
praan en Laurence Holmes: 4.20 idem. Orgel
concert door Donald Thome; 4.50 idem. Het
Victoria Hotel orkest o.l.v. Emolio Colom;
5.35 Droitwich. The Alphas o.l.v. Frank Ste
wart; 6.20 Diversen; 7.00 Droitwich. Het
Stratton Strijkkwartet; 7.20 idem. Piano-
recital door Philips Levi; 7.40 idem. Enter
tainment Parde; 8.20 Londen Regional. Het
B.B.C. Orkest o.l.v. Joseph Lewis: 8.50 Droit
wich. Guitaar-recital door Segovia: 9.20 Lon
don Regional. A1 Collins en zijn dansorkest;
9.50 idem. Het B.B.C. Harmonie Orkest o.lv.
B. W. O'Donnell; 10.20 idem. Weer-, Nieuws-
en Sportberichten, Act. Causerie; 10.45 idem.
Het Grosvenor House Dansorkest o.l.v. S.
Lip ton.
Progr. V van 8.00 v.m. tot 7.00 n.m. Di
versen.
7.00 n.m. Eigen gramofoonplatenconcert:
Beroemde solisten.
1. On the good Ship Lollipop. Betty Boop:
2 The yodelling mouth organ player. Geor
ge van Dusenf 3 Red sails in the Sunset.
Mimi Torna: 4 Piano medley No. 7. Charley
Kunz; 5 Practising the piano. Betty Boop: 6
Nur eine Stunde. Tatjana Birkigt: 7 Moun
tain Melodies. George van Dusen; 8 Ciribiri-
bin. Grace Moore: 9. Ein Lied aus meiner
Heimat. Richard Tauber; 10. Ah, sweet mys
tery of Life. Dennins Gonet, de 14 j. tenor;
11 Ich hab' dich geliebt. Mimi Torna; 12. One
night of Love, Grace Moore; 13 Es war ein-
mal ein Baby, Richard Tauber; 14 Zwischen
heute und morgen, Tatjaha Birkigt; 15 If I
am dreaming. Dennis Gonet.
Van 8.00 n.m. tot 12.00 Diversen.
Aanbieding van een feestbundel.
In tegenwoordigheid van vele geestverwan
ten, vrienden vereerders, zal hedenmiddag in
het American Hotel dr. J. Bierens de Haan, ter
gelegenheid van zijn zeventigsten verjaardag,
op bijzondere wijze gehuldigd worden.
Nadat de jubilaris door prof. dr. R. de Jos-
selin de Jong en W. Munnix, resp. voorzitter
en secretaris-penningmeester van het huldi
gingscomité, zal zijn binnengeleid, zal prof. de
Josselin de Jong, als eerste der woordvoerders,
dr. Bierens de Haan toespreken. Den verkorten
inhoud van deze toespraak geven wij hier weer.
Spr. zal in zijn rede doen uitkomen, dat dr.
Bierens de Haan een zeer bijzondere plaats
inneemt in het cultuur-leven van ons land.
Die plaats heeft hij zich veroverd op een wijze,
kenschetsend voor zijn persoon, zelfstandig,
bezonken, in voornamen stijl.
De predikant van Ootmarsum, Hoogland,
Rozendaal, was voorbestemd te worden: de
filosoof van Aerdenhout.
Gij gaaft aan uw werken een litterairen
vox-m, die zonder aan hun geestelijk gehalte
te kort te doen, hen ook voor niet-wijsgeerig-
jeschoolden toegankelijk maakt, beter dan bij
een zuiver vak-wetenschappelijk betoog mo
gelijk geweest ware.
Wie de Nederlandsche taal en de Nederland-
sche wijsbegeerte liefhebben, zullen u daarvoor,
nu en in de toekomst, oprecht dankzeggen.
De aesthetische zijde van uw werk geeft u
toegang tot de rijen der Nederlandsche letter
kundigen, niet zonder reden koos de Neder
landsche P. E. N.-club u, tot- haar voorzitter.
Door Bolland ingewijd in het idealisme van
Hegel was ik verlangend kennis te maken met
het idealisme van den wijsgeer in Aerdenhout
en dan blijkt wel duidelijk, dat gij uw eigen
weg gegaan zijt, en, in uw geestelijk verkeer
met de groote denkers, van Plato tot Hegel,
uw zelfstandigheid hebt weten te bewaren.
Uw idealisme, vrucht der 20ste eeuw. voert
onze gedachten terug tot de ideeënleer van
Plato. Het is kenmerkend voor uw persoon en
uw denkwijze, dat gij. na meer dan 40 jarigen
arbeid, juist zijn levensleer tot onderwerp van
studie uitkoos, en dat gij het antwoord aan
uw promotor met een eerbiedige hulde aan
uw geestelijken voorvader besloot.
Ook van u mag gezegd worden: wijsgeer en
kunstenaar; philosophos en poiëtes in eenen.
Eenige filosofen in Nederland en België heb
ben in een reeks van opstellen uw werk van
verschillende zijden belicht. Deze zijn ver-
eenigd tot een feestbundel, waarin wij boven
dien een plaats mochten geven aan de toe
spraak van prof. Pos en uw antwoord daarop
bij uw eerepromotie in de aula der Amster
damsche Universiteit.
Een volledige bibliographic van uw geestes
kinderen werd er aan toegevoegd.
Ik heb het voorrecht en 't genoegen u dezen
bundel, waarvan dit bijzondere exemplaar een
attentie is van den uitgever van het door u be
stuurde Algemeen Nederlandsch Tijdschrift
voor Wijsbegeerte, namens allen, die aan dit
huldebetoon hebben bijgedragen, aan te
bieden.
Belgische waardeering.
De buitengewoon gezant en gevalmachtigd
minister van België, te 's Gravenhage, de heer
Ch.'Maskens, zal hierna getuigen van de groo
te bewondering en waardeering, die ook in
België voor den arbeid van dr. Bierens de Haan
bestaat.
Rede prof. dr. G. A. van den Bergli
van Eysinga.
Daarna zal prof. dr. G. A. van den Bergh van
Eysinga het woord voeren. Diens rede zal on
geveer als volgt luiden:
Uw algemeen wetenschappelijk-wijsgeerige
beteekenis heeft uw promotor op den gedenk-
waardigen 2lsten September j.l. belicht: gij-
zelf heb bij die gelegenheid een ongekend
volle aula een blik laten slaan in uw geeste
lijken ontwikkelingsgang; een autobiografie
op hoog peil.
Toen gij sexagena
rius werd heb ik, wel
iswaar met beschei
dener middelen dan
thans, van harte ge
poogd medewerker te
zijn van uw blijdschap,
mondeling en schrifte
lijk. En in die dagen
heb ik geschreven, dat
gij, ook al zouden
toen officieele onder
scheidingen ten deel
gevallen zijn, dit uw
eenvoud niet geschaad
zou hebben. Nu hebben
Universiteit en Regee
ring in snel tempo het
Prof. dr. G. A. van den lang verzuimde trach-
Bergh van Eysinga. ten te herstellen. Al
zou een eeredoctoraat en een Leeuw op 60-
jarigen leeftijd niet overijld en voorbarig zijn
geweest, gezien uw staat van dienst, ik waag
te voorspellen, dat deze eer u het hoofd niet
zal doen verliezen. Gij hebt immers grooter
persoonlijke waardigheid dan de buitenwereld
ze ooit kan verleenen, in alle eenvoud bezeten,
tientallen van jaren lang.
Met dat al zijt gij nu een officieel veel ge
wichtiger persoon, dan een paar maanden ge
leden. Een daarom lust het mij om heden mij
nerzijds ook eens officieel te doen en als amb
telijk vertegenwoordiger van de theologische
wetenschap tot u als theoloog te spreken.
Wel hebt gij ondanks uw eerlijk en eervol
verworven doctoraat in de Godgeleerdheid,
oppervlakkig gesproken, niet veel punten van
aanraking met uw oorspronkelijk -studievak,
wie dieper schouwt vindt echter in u den hu
manist en aestheticus, een wijsgeer met reli
gieuze belangstelling, van wien onze veelkleu
rige theologenwereld heel wat zou kunnen
opsteken. Boven de theologische wanen van
den dag zouden zij door de lectuur van menige
bladzijde uit uw werken kunnen uitstijgen.
Gij, die in de religie het leidende gesternte
van de wereldculturen ziet en begrijpt, dat
zonder religie de menschen tot het dierlijke
zouden zijn afgezakt, gij erkent, dat zij op
hooger niveau dan in de historisch bepaalde
godsdienstvormen in de wijsheid hare volein
ding vindt. Het is geen Oudtestamentische re
ligie meer, zelfs geen Nieuwtestamentische, als
gij de Christelijke waarheid uitspreekt: „In
de religie is de mensch met een hoogere onver
schilligheid omtrent zichzelve behept en komt
hij tot aigeheele onbaatzuchtigheid, dit gemis
van eigenbelang geeft de verruiming, die aan
de ware religie eigen is, en door dit te boven
stijgen van alle belangen kenmerkt zij zich als
opperste verschijnsel der menschelijke cul
tuur. „De ware wijsgeer beantwoordt aan dit
ideaal. Een wijsbegeerte, die in haar beginsel
niet religieus is. erkennen wij niet als wijsbe
geerte". Dit woord van Hegel kunt gij zeker
beamen, evenals dat andere: men kan wel
religie hebben zonder philosophie, maar geen
philosophie zonder religie.
De oude sluis te IJmuiden (Zuidersluis) in wording.
Dr. J. D. Bierens de Haan.
Hoe hebt gij met fijnen humor den alle-
daagschen namaakgodsdienst aan de kaak ge
steld. Het ligt niet in uw aard, te donderen als
een profeet, maar de ironie kan soms harder
aankomen dan ae boetpredikatie.
Uw regiiie is niet positief, maar ideëel en
die vindt gij in het Christendom, en ook daar
buiten.
Vergun mij tenslotte te zeggen, dat ik van
uw ruime en diepe theologie gedragen door
onvervalschte religie, meer voor het geestelijke
leven der menschheid verwacht dan van de
theologische stroomingen en leekenbewe-
gingen, die nu in de mode zijn. Als de mcnsch
tot bezinning komt, zal hij naar u luisteren en
er zich wel bij bevinden.
De huldiging zal worden besloten met een
maaltijd in Hotel de 1'Europe, waaraan met
dr. Bierens de Haan en zijn familie, geestver
wanten en vrienden zullen deelnemen.
Afscheid Mej. J. Blooker.
Donderdagmiddag heeft het Bestuur der
Haarlemsche Huishoud- en Industrieschool
aan de Schneevoogtstraat op zeer hartelijke
wijze afscheid genomen van mej. J. Blooker,
die ontslag had aangevraagd uit haar func
tie van secretaresse van dit bestuur wegens
haar aanstaand vertrek naar B'ilthoven.
Mej. Blooker heeft haar betrekking gedu
rende 13 jaren op voortreffelijke wijze ver
vuld en mej. W. M. Brusse, thans vice-Presi-
dente en penningmeesteresse, die al dien tijd
met haar heeft samengewerkt, sprak haar
dan ook in zeer hartelijke woorden toe en
vertolkte den dank van het Bestuur voor al
les, wat mej. Blooker voor de school heeft ge
daan. Zij dankte haar voor de prettige sa
menwerking en voor het vele werk, dat zij
altijd even opgewekt heeft verricht. Zij gaf
een overzicht van wat er in deze 13 jaren in
Bestuur en school is veranderd en memoreer
de de buitengewone drukke werkzaamheden
van mej. Blooker voor, tijdens en na de vei*-
bouwing en uitbreiding der school. Als herin
nering en als klein blijk van groote waar
deering bood zij haar vervolgens namens het
Bestuur een zilveren briefopener met inscrip
tie aan, waaraan zij den wensch verbond, dat
dit instrument nog zeer vele jaren dienst zou
mogen doen en de herinnering aan de school
levendig zou. houden. Zij wenschte mej. Bloo
ker namens allen het allerbeste toe in haar
nieuwe woonplaats.
Mej. Blooker toonde zich blij veiTast,
dankte hartelijk voor dit aandenken; zij was
erkentelijk voor de groote medewerking, die
zij altijd van het Bestuur had ondervonden
en verklaarde haar arbeid steeds gaarne in
het belang der school te hebben gedaan
Onmiddellijk hierna had een bijeenkomst
plaats van het Bestuur en het geheele school-
personeel in de leeraressenkamer. Mej. D.
van de Waal sprak als Directrice namens de
geheele school de verti'ekkende secretaresse
toe. Zij dankte voor de prettige samenwer
king met haar en het geheele personeel, en
voor de wijze, waarop mej. Blooker haar taak
had opgevat en de belangen der school had
gediend. Zij bood haar een geborduimd thee
kleed aan. Een der leerlingen kwam nu nog
een taart aanbieden, een andere leerlinge
een schaal met bloembollen. Daarna droeg
de administratrice, mej. L. P. de Bruijne. een
geestig gedicht voor. waarin zij allerlei toe
passelijke bijzonderheden de revue liet pas-
seeren. Ten slotte sprak mej. Blooker woor
den van grooten dank voor de geschenken
en voor de vele bewijzen van sympathie. Zij
beval zich in aller vriendelijke herinnei-ing
aan.
In de plaats van mej. Blooker is als secre
taris van het Bestuur benoemd de heer H.
W. Korensti-a, oud-Directeur der Kweekschool
voor onderwijzeressen, alhier.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN
(Inlichtingn over gevonden voorwerpen aan
het bureau van politie Smedestraat, uitslui
tend tusschen 11 en 13 uur).
Terug te krijgen bij: Politiebureau, Smede
straat, handschoenen en ceinturen; rijwiel
plaatje; Pigmans, Lekstraat 22 rd.. bril; Roe
land, Tugelastraat 61, gewicht; Veldwijk, Ju
dith Lijsterstraat 12 (tusschen 7 en 8 uur
n.m.), hond; Kennel Fauna, Fr. Varkens-
markt, katten; Blom. Torbeckestraat 61, kat;
v. Rems, Schotersingel 33 rd., kat: Vroom en
Dreesmann, Gr. Houtstraat, portemonnaie m.
inhoud: Sabel, Reigerstraat 55. rijwielplaatje;
Sluis. Heussenstraat 114. rijwielplaatje; v. d.
Ris, Bysantiumstraat 46. rijwieiplaatje; Draais
ma, Kennemerstraat 10, schort; Zonneveld,
Ternatestraat 42, fietstasch met inhoud.
