li
[goj
pEB_Wg£
jem/rn
H.D.*
1
uónROëN
SITTERS a KAR
fal/tGuwscütijft.
DINSDAG 27 OCTOBER
1936
HAAREEM'S DAGBEAD
Prof. dr. L. H. Grondijs over
den toestand in Spanje.
Lezing voor het „Nut".
Voor het departement Haarlem van de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen heeft
gisteravond Prof. dr. L. H. Grondijs gespro
ken over „Spaansche toestanden".
De voorzitter van het departement, mr. Ju
Iius Hoog, leidde den spreker in.
Het is voor ons Nederlanders moeilijk een
oordeel t-e vormen over wat er in Spanje ge
beurt, aldus ving prof. Grondijs zijn lezing
aan. In ons land zijn politieke partijen en
geestelijke stroomingen, die ook in het buiten
land voorkomen. Maar aan onze linksche stroo
mingen heeft steeds de dynamiek ontbroken,
in tegenstelling met die bewegingen in het
buitenland. Men zegt wel eens, dat de domi
nees Nederland gered hebben, aldus spr. Ook
in dit opzicht kan dit gezegde toegepast wor
den, want zij hebben ons volk met preeken
opgevoed, zoodat ook de „revolutionnairen" in
hun redevoeringen „preeken".
In Spanje staat het geheel anders. Hier gaat
het hard tegen hard. Op zijn archeologische
studiereis naar het Iberische schiereiland
heeft prof. Grondijs gesproken met de link
sche leiders in Madrid en Barcelona. Het is
moeilijk te realiseeren, aldus spr., dat die
chefs, fijngevoelige, beschaafde menschen,
verantwoordelijk zijn voor de gruwelen, die
door hun menschen bedreven worden. Zij
kunnen deze dan ook niet verhinderen krach
tens de anarchistische leer, die geen dwang
van boven duldt. Kleine gemeenschappen, dor
pen of stadswijken, vormen één op zich zelf
staand geheel. Al deze deelen zoeken dan on
derling tot samenwerking te komen, zonder
leiding van boven af. De anarchisten in Span
je volgen het program van Bakoenin van 1368.
niet dat van Marx.
Deze anarchisten beschikken over een enor
me energie, zoo vervolgde spr.. die zich ech
ter niet aan de massa meedeelt. Veel kracht
ontleent deze beweging aan het gebruik ma
ken van de autonome bewegingen, als in Ca-
talonië en Baskenland. Toch vormen de link-
schen de minderheid in Spanje, aldus spr. En
dat deze minderheid toch de macht heeft ge
kregen, is het gevolg van de houding der bur
gers. Prof. Grondijs noemde het de misdaad
der intellectueelen, dat zij zich niet verzet
hebben tegen het verwoesten van kerken en
het vernielen van cultuurschatten. Het anar
chisme immers keert zich tegen alle cultuur
om den weg vrij te maken voor een nieuwe
maatschappij.
Prof. Grondijs vergeleek de Russische revo
lutie met die in Spanje. Hij noemde de Sovjet
revolutie logisch. Er zat een vaste lijn, een lo
gische gedachtengang in. In Spanje is de
anarchistische beweging a-logisch. Dat maakt
de zaak daar hopeloos. Ook in de wijze van
strijdvoering komt die regelloosheid tot uiting.
De energie en de dapperheid zijn groot, maai
de strijd is geheel ongeordend en onverstan
dig. De gevoelens van den Spaanschen revolu-
tionnair zijn ook gecompliceerder dan die
van den Rus.
Ook door de nationalistische streken heeft
prof. Grondijs gereisd. Hier kreeg hij den in
druk. dat het nationalisme een volksbeweging
was. Alle „rooden" zijn er doodgeschoten of
gevangen genomen, maar de groote meer
derheid in die streken, ook van de arbeiders
en de boeren, is nationalistisch. Spr. had hier
geconstateerd, dat de anarchistische bewe
ging, voorzoover- zij georganiseerd was, onder
invloed stond van Moskou.
De methode van oorlogvoering is buitenge
woon wreed in Spanje, zoo vervolgde spr. Aan
beide zijden ontbreekt alle edelmoedigheid.
De wederzijdsche haat is ontstellend groot.
Bij de rechtsche partijen onder generaal
Franco is de samenwerking groot, aldus prof.
Grondijs, hoewel er belangrijke onderlinge
verschillen bestaan.
De veldslagen worden voor de nationalisten
steeds gewonnen door speciale troepen, be
staande uit Mooren en Marokkanen. Zij vor
men de groote kracht van Franco's leger.
Tenslotte verklaarde de spreker, dat men
geen partij kan en behoort te kiezen in den
Spaanschen burgeroorlog. Om één reden
slechts zou spr. de overwinning van Franco
wenschen en die is; bij de zege van deze par
tij is het behoud van de cultuurschatten ge
waarborgd.
De beweging-Franco zal Spanje terugbren
gen naar de 15de eeuw, maar de linkschen
zullen het naar de 4de eeuw voor Christus
terugvoeren.
Spr. geeft aan het eerste de voorkeur.
Aan het eind van zijn lezing vertoonde prof.
Grondijs eenige lantaarnplaatjes.
DE SIGARENWINKELIERS GAAN PROTES
TEEREN.
Woensdag 4 Nov. heeft, onder auspiciën
van den Ned. Bond van Sigarenwinkeliers-
Vereenigingen. in den Dierentuin te Den Haag
een groote protestvergadering plaats naar
aanleiding van den noodtoestand in het be
drijf. de ingediende Automaten wet, de wet op
de vestigingseischen en de ingediende wijziging
Tabakswet.
Sprekers zijn de heeren T. L. v. d. Leeuw,
directeur Kon. Ned. Middenstandsbond. Joh.
Waterman, hoofdbestuurslid Ned. Bond van
Sigarenwinkeliers en L. v. Berkel eveneens
hoofdbestuurslid en voorzitter Haarl. Vereeni-
ging van Sigarenwinkeliers.
DE HUREN VAN GEMEENTEWONINGEN.
Men schrijft ons:
Dezer dagen vergaderden de huurders van
de gemeente-woningen tusschen Weltevre
denplein en Bantamstraat. De commissie
bracht verslag uit van de verrichte werk
zaamheden en van het onderhoud dat een
der comitéleden had met den Wethouder
voor Openbare Werken.
Hoewel de vergadering teleurgesteld was
door de mededeeling van den wethouder dat
een veiiaging met 25 pet. niet mogeijlk is.
verheugde men zich over de erkenning dat
de verhouding tusschen inkomen en huur
verbetering behoeft. Onder verwijzing naar
voorbeelden uit het particulier woningver
huurbedrijf, waar huurverlagingen van 28
tot 35 pet. aan te wijzen zijn, besloot de ver
gadering ten volie den eisch van 25 pet. ver
laging te handhaven. Daar ook Rijk en Ge
meente loonsverlagingen tot meer dar. 30
pet. toepasten meende men dat het hier taak
van Rijk en Gemeente is een voorbeeld te
geven van aanpassing der huren aan het
verlaagde inkomen.
Besloten werd nog, zich tot den Minister
van Sociale Zaken te wenden met een adres
waarin er op aangedrongen wordt die maat
regelen te nemen, waardoor het gemeente
bestuur in staat, gesteld wordt de dringend
noodig geachte verlaging spoedig in te voe
ren.
Met sympathie werd kennis genomen van
de betuigingen van instemming met de in
gezette actie uit andere gemeentewoningen
ontvangen en besloten werd. contact te zoe
ken met hen die deze betuiging van instem
ming gaven.
VOOR DEN-
-POLITIERECHTER
Twist en tweedracht.
Twee jonge vrouwtjes uit IJmuiden kwa
men naar den politierechter, de een als be
klaagde. de ander als getuige. Ze wonen
naast elkaar en die omstandigheid alleen was
oorzaak, dat ze slaags waren geraakt, zooals
zoo dikwijls het geval is.
Een goede buur is beter dan een verre
vriend, zei de officier, die daarmee wilde aan-
toonen. hoe verkieslijk het is, dat buren in
goede harmonie leven en er dan bij de dames
op aandrong de strijdbijl te begraven. Dat
strijdbijl is natuurlijk bij wijze van spreken,
want een bijl was hier niet gehanteerd; er
waren meer vrouwelijke wapens gebruikt, te
weten een hak van een schoen eenerzijds en
een schaar anderzijds. De juffrouw in het
beklaagdenbankje trok den mantel uit en
toonde haar blooten rechterarm, waarop
eenige strepen zichtbaar waren, welke door
cie spijkers van den hak veroorzaakt zouden
zijn; ae andere juffrouw kon dergelijke tro
peeën niet toonen. deed 't althans niet, mis
schien, omdat ze dan haar hoed had moeten
afzetten en haar kapsel in wanorde brengen,
want zij zou een schaarwonde aan het hoofd
gehad hebben. Het werd haar niet gevraagd,
want de eerste juffrouw gaf toe haar buur
vrouw met een schaar te lijf te zijn gegaan.
Men begrijpt, dat dit alles was voorafgegaan
door tal van hatelijkheden, die een gistings
proces vormden, waarop te een of anderen
tijd een explosie moest volgen en de laatste
hatelijkheid, die de explosie veroorzaakt had.
zou dan geweest zijn, dat de juffrouw van de
schaar een toffee had willen geven aan het
kind van de juffrouw van de schoen, welke
toffee was geweigerd, tenminste dat maak
ten we uit het verwarde verhaal op; mis
schien was 't niet precies zoo, maar in allen
gevalle ging het om een toffee. Men ziet hier
uit wat allergewichtigste gebeurtenissen zich
tusschen buurvrouwen kunnen voordoen.
De echtgenooten der vrouwen bleven ge
lukkig buiten spel; klaarblijkelijk zijn dat
verstandige lieden, wat afgeleid kan worden
uit een mededeeling van de juffrouw met de
armstrepen, jflat een der mannen zich voor
den strijd had verwijderd omdat hij, zooals
hij later zei, voorvoelde, dat er iets ging ge
beuren, wat de juffrouw niet aannam, want
zei ze, niemand kan toch in de toekomst zien.
Ze betrad hiermee een filisophisch terrein,
waarop de rechter haar niet volgde, want
deze zei, dat de geleerden het daaromtrent
niet eens waren en dat dit buiten beschouwing
moest blijven Daarop deed de juffrouw aller
lei intieme mededeelingen betrekking hebben
de op een recente gezinsvermeerdering, zulks
om de snoodheid der andere juffrouw goed te
doen uitkomen en voorts ter verklaring van
haar zenuwachtigheid, die haar naar de
schaar had doen grijpen.
Nadat dat alles was medegedeeld eischte de
officier f 10 boete, om duidelijk te maken,
dat een schaar gehanteerd moet worden om
een lap te knippen en niet als wapen. De po
litierechter hield rekening met de intieme
mededeelmgen, en de zenuwachtigheid, waar
om de straf werd bepaald op f 6. De arm
strepen konden anderzijds niet bestraft wor
den wegens gebrek aan getuigen.
Toen kwamen twee mannen voor de rech-
terstafel, die er al eerder geweest waren maar
toen in andere verhouding, want hij, die
vroeger klager was geweest, was nu beklaag
de, en omgekeerd.
De klager van nu dan beweerde, dat de be
klaagde, ook al weer een buur, hem eenigen
tijd geleden per fiets in hun straat was ge
passeerd en hem toen eenige leelijke scheld
woorden had toegeroepen, waarvan rasploert
nog het minst onfatsoenlijke was.
SCHOTERWEG 1, TELEFOON 16659
(Adv. Ingez. Med.)
Memento Mori.
Ze stond op een plank in de hangkast, d. w.
z. de doos stond. Zelf hing ze omgekeerd in
haar satijnen torentje, en dacht droomerig
over haar verleden. Zij mijmerde en doezelde,
en voelde zich lekker op haar gemak in haar
eigen omgeving. Over de toekomst dacht ze
niet veel na, voorspellen kon ze niet en ze wist
dat ze afhankelijk was van 't lot, dat de men
schen aan wie ze behoorde, zouden ondergaan.
Dus wachtte ze rustig en gerust den komen
den tijd af.
Met geweldig gekraak werd de kastdeur ge
opend. Weer kraakte er iets, maar nu was het
een vloek, en toen grepen twee magere hake
rige armen in de donkere ingewanden van de
zware kast. Ze zochten, ze stootten zich, ze
jrepen verkeerd en woelden alles op de plank
door elkaar. Ze trokken zich terug bij hun
vloekende centrale, grepen daarna opnieuw in
de donkere stilte. Plots hadden ze haar te
pakken, een ruk en ze voelde zich al neerzet
ten op een tafel. De smak deed haar duizelen.
Even later werd ze in 't licht getild. Haar be
zitter pakte haar ruw beet, en bekeek haar
critisch van alle kanten.
„Idioot. Kan ik weer een paar uur voor gek
loopen. Verdraaide nonsens", en met zijn
mouw gaf hij haar hier en daar een streek.
Haar rust was wreed verbroken.
Zijn vrouw zei: ,,'t Model is niet erg modern.
En hij is vaal geworden ook".
Ze kromp ineen. Ze was pas drie, en ze voel
de zich jong en mooi. Van woede ging haar
haar recht overeind staan.
.Hij ziet eruit als een beest", zei kwaad de
vrouw, en toen begon ze te borstelen. Arme
hooge hoed. Ze werd als een tol in de rondte
gedraaid, ze werd met- borstels en doeken be
werkt, toen greep de man haai- en zette haar
op. Kwaad keek hij zijn verlengde spiegelbeeld
in de oogen.
..Bespottelijk", zei hij en had gelijk. Ze stond
dezen man niet, haai- kalme zwart stak hin
derlijk af bij zijn roode, grove gelaat, zijn
fletse varkensoogjes en zijn groezelige hang
snor. Toen gingen ze de deur uit.
Ze zag een zwart rijtuig op straat wachten
en begreep waartoe ze geroepen was. Haar le
ven was als een voetbalveld: ze diende voor
het eene doel of het andere, twee doelen die
lijnrecht tegenover elkaar stonden. Nu ging ze
naar het droeve doel.
Toen de man uit het rijtuig stapte, bonkte
ze tegen de bovenlat. Maar ze kreeg geen deuk.
Zij werd aan een kapstok gehangen. Aan de
andere knoppen hingen vijf soortgenooten.
„Hoera", zei een modern kwiek hooghoedje.
rondom glimmend van pleizer, „nu zijn we een
zes-cylinder. Maar je model is overjarig, zusje;
je hebt geen stroomlijn. Alle hoeden keken ja-
loorsch naar de moderne gebogen lijn van 't
jonge hoedje. Ze werden er stil van. Een vijf
jarige, die al leelïjk begon te verkleuren, werd
zwart van, jaloezie.
Verdachte vertelde dat getuige eigenlijk het
slechtst denkbare mensch was, dat er bestond
en hij wou nog eens gaan vertellen van ge
bakken vischjes, een hond en een honden
zweep, alles behoorende bij het vorig proces,
waarin hij den rol van aanklager had vervuld,
maar de rechter wimpelde dat af en was van
meening, dat verdachte een lastig oud heertje
was.
De officier dacht er ook zoo over en eischte
in het belang van de goede orde op straat
f15 boete; de rechter reduceerde tot f 10.
De volgende scheldpartij was nu eens niet
tusschen buren, maar tusschen familieleden,
aangetrouwde dan, want de twee mannen, tus
schen wie het ging, waren met twee zusters
getrouwd. De moeder van deze vrouwen woon
de boven de eene zuster, had een paar aparte-
menten van deze in gebruik en hieruit volgt,
dat, wanneer de andere zuster bij haar moe
der op visite wilde gaan. zij door de woning
van haar zwager moest, die beneden een winkel
had. Nu kon men door den winkel, maar men
kon ook door den tuin en zoo door de keuken,
wat soms liever gedaan werd met het oog op
event-ueele klanten. Dat met al die omstandig
heden rekening moest worden gehouden, wijst
al eenigszins op een niet- te beste verstandhou
ding. De zwagers konden elkaar niet goed
zetten en dan is er niet veel noodig om ruzie
te krijgen.
Op een avond stond de winkelier in zijn
keuken, toen zijn zwager, die, zooals hij be
weerde, als een dief in den tuin had gestaan,
iets wat de offiicer niet goed begreep, de keu
ken binnen kwam en hem zonder spreken pas
seerde.
„Ik zeg goeienavond", zei de winkelier, waar
op de ander niet reageerde.
„Ik zeg goeien avond" herhaalde de eerste
en toen zei de ander: „Daag!" om naar boven
te gaan naar zijn schoonmoeder.
Maar dat „daag!" had 't hem gedaan, want
dat vatte de winkelier niet op als een behoor
lijken groet, maar als: „loop naar de maan"
of iets dergelijks. Hij werd daarop zoo boos, dat
hij zijn zwager uitschold voor schoft, schooier
en ploert en de zwager klaagde hem daarvoor
aan bij de politie.
De officier vroeg f 15 boete, de rechter gaf
f 12.
VEREENIGING „DE HAARLEMSCHE
MANèGE".
Open cross op Woestduin.
Een 20-tal amazones en ruiters, waaronder
twee uit Amsterdam bleken Zaterdagmiddag
bereid te zijn, dezen cross tot een succes te
maken. Te kwart over twee werd de cross,
die pl.m. 2500 meter lang was, geloopen; soms
werd hier en daar stil gestaan bij een hin
dernis en besproken hoe die het best geno
men kon worden. Na het loopen werden de
ruiters om de vier minuten gestart. De win
naar, de veelbelovende jonge ruiter Van Rhee
uit Amsterdam op Perhaps, ging als een wer
velwind over het parcours in den korten tijd
van 4 min. 22 sec. No. 2 werd de heer H. van
Gilse met Isolde in 5.43; een uitstekende
prestatie, daar hij op een moeilijk paard
reed. No. 3 de heer v. Klep op Adela in 5.52,
vlot gereden. Dr. Eysvogel deed er slechts één
seconde langer over en werd No. vier. In de
afdeeling voor landelijke rijvereenigingen,
was de heer Nieuwenhuys op Akbar No. één,
zeer snel gereden in den tijd van 4.53. No. 2
werd de heer Saarloos met Gerhard in 5.39,
een best parcours, en No. 3 de heer Griffioen
met Tommy in 5.59. Mooie prijzen werden de
winnaars uitgereikt met een toepasselijk
woord door den voorzitter. Voldaan gingen
de ruiters huiswaarts.
Wandelrit.
Zondagmorgen hadden vele ruiters uit
Amsterdam en Rotterdam gehoor gegeven
aan de uitnoodiging om deel te nemen aan
bovengenoemden rit in de omgeving van
Haarlem. Vijf groepen werden gevormd; en
het was een lust voor de oogen om die ca
valcade te zien voorbijtrekken in galop in
de duinen en langs het strand. Het was een
prachtige propaganda voor de ruitersport.
De deelnemers waren opgetogen over de
mooie herfsttinten in de Elswoutslaan. de
schilderachtige Zanderijvaart en het schitte
rende duin-panorama.
Na afloop van den rit gingen alle deelne
mers lunchen in „Het Ronde Huis", waar het
gezelschap lang gezellig bijeen bleef, niette
genstaande Pluvius hun den geheelen mor
gen wat al te welgezind was geweest.
EXAMENS
Bij het examen der Federatie voor Steno-
grafie .Groote'slaagden te Amsterdam de
dames: Y Appelboom, B. Edam, M. Noach, T.
Broersma, H. Timmerman en de heeren F. T.
van Riezen, L. Staal, E. C. Smoor, allen leer
lingen van Instituut .Baltussen'Jansweg
6, Haarlem
y Jecovitol levertraan wetenschappelijk
de beste levertraan voor U en Uw kind.
Verkrijgbaar bij apothekers en 5^
drogisten a f 0.75 per flacon,
(Adv. Ingez. Med.)
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
„Ik vind een begrafenis dol", begon ze weer.
„Eindelijk zijn we eens in de meerderheid.
Waar je kijkt, je ziet lui van onze soort. We
zijn de „hoofdzaak", liet zij er komiek op
volgen.
„Je glimt tenminste van plezier", zei een
oude stoffige. Net als de man van de begra
fenisondememing. De een zijn dood is de
ander zijn brood, hè?" Coquet bekeek zij zich
zelf in den kapstok-spiegel.
„Je hebt wel veel praats voor zoo'n jong
ding. Je bent nog maar een baby-hoed", zei de
oude vermanend.
Toen kwamen er twee mannen fluisterend
bij den kapstok staan.
„Zie je", begon de een, „volgende week
trouwt mijn neef. En nou heeft mi?n zoon
Frans geen hooge zïjje; en nou dacht ik, mis
schien kan hij de jouwe leenen dien dag".
„Als ie 'm opkan, ga je gang, hoor. Zoo'n
ding ligt toch maar te slijten in de kast", en
de man met de hangsnor pakte de driejarige
en reikte hem zijn kameraad toe.
„We hebben denzelfde 11 kop. Hij zit me ge
goten. 't Is geen gezicht, maar 't model gaat
nog best. Dus als je der niet op tegen hebt
,,'t Is best hoor. Laat je jongen maar naar
die bruiloft gaan. Als Oom der nou straks on
der ligt, en we gaan naar huis, dan kun je
hem meteen meenemen".
Op dat oogenblik ging de kamerdeur open
en kwamen er twee roodbehuilde vrouwen de
gang in, elk met een broodje in de hand. De
twee mannen zwegen tactvol en keken met-
droeven blik in 't niets.
„Gerrit", zei de eerste, snikkend en slikkend,
„over vijf minuten".
„Ja Moeder", zei de oom van den trouwlus
tigen neef gedempt, en légde zijn hand op den
arm van zijn vrouw. Toen keken ze elkaar
alle vier meewarig aan en gingen de kamer
binnen.
De hooge hoeden haalden verlicht adem.
„Als ik een hoofd had, zou ik het schud
den", zei de oude stoffige. „Oom was 83, en ze
erven allemaal een flink sommetje van hem.
En je zult zien, dat ze mij afdanken en er ook
zoo'n jong verwaand nest voor in de plaats
nemen."
„Dank je, oude jongen", zei het moderne
ding. „Wat doen ze eigenlijk met ons als we
oud zijn?"
Er heerschte een pijnlijke stilte. Eindelijk
zei de oude: „Dat is een van de groote raad
selen. Wat doen ze met oude hooge hoeden?
We luisteren begrafenissen op, we geven
aan trouwpartijen glans en kleur, we hooren
bij alle belangrijke étappes in 't leven van den
mensch, we vervullen trouw onzen plicht en
danWe verdwijnen, en niemand weet
waarheen. Ze kunnen niet buiten ons, al
schelden ze ons allemaal uit. En toch zijn wij
het, die hen bij buitengewone gelegenheden
behoeden, de ondankbaren". Een peinzend
liet ze haar deksel een keer knappen.
Plotseling was de gang overvol en vervuld
van rumoer. Een sombere man las met een
griezelige stem namen af, iedereen deed jas
sen aan en toen werden de hoeden gegrepen.
Een ingewikkeld moment volgde. De hoeden
pasten niet, men griste ze elkaar uit de hand,
men zocht, trok, paste, duwde: 't was of deze
mannen en deze hoeden elkaar totaal vreemd
waren.
„We zijn niet onder één hoedje te vangen",
vond het model 1936.
TEYLER'S STICHTING TE HAARLEM.
De Zaterdagmiddagvoordrachten zullen in
November plaats vinden op 14, 21 en 28 No
vember, tegen 15 uur in de Aula der Stichting
Spaarne 16, Haarlem.
Prof. Dr. A. D. Fokker zal handelen over
„De structuren van Weefselstoffen.
Aanvragen 0111 uitnoodiging moeten schrif
telijk gericht worden aan Teyler's Laborato
rium. Damstraat 21
NED. BOND TOT HET REDDEN YAN
DRENKELINGEN.
De heer A. J. Meijerink heeft dezer dagen
een reeks van voordrachten gehouden over de
onderwerpen zwemmen, het redden van dren
kelingen- uit het binnenwater, uit het ijs, uit
de zee, uit te water gereden auto's. De belang
stelling was overal zeer groot. In Bolsward
werd ook de Bondsfilm vertoond en uitmun
tend toegelicht door den heer Joh. Schmidt;
verder werd gesproken te Epe, Middelburg,
Amsterdam, Meerssen en Maastricht. In de
laatste plaats werd wederom de Bondsfilm ge
draaid. Door de Poolschen Zwem- en Red
dingshond is naar Holland afgevaardigd de
officier Kazimierz Laskowski om hier de Ne-
Nederlandsche methoden van het redden vaii
drenkelingen te leeren. De heer Laskowski
woonde onder geleide van den Bondsvoor
zitter, den heer A. A. Bierlee te Maastricht,
de voordracht' en de film van den Bond bij.
Voor de komende week staan weer lezingen
te Amsterdam en Urk op .de agenda.
„Stil", zei de oude „en je staat verkeerd om
„Achterstevoren zal je bedoelen", zei het
jonge ding brutaal en ze zette zich schrap op
den volgenden schedel.
Maar plotseling was er weer de gewijde
stilte, ieder had zijn eigen hoofddeksel be
machtigd, de zes-cylinder toog op weg. Voor
op liep de oudste neef, met den hoogen hoed
van den overledene. Ze waren schaarsoh in
deze familie, 't was nog een heel goede, waarom
zou niet een van de neven.en aldus was
geschied
De driejarige mijmerde over de bruiloft. Het
hoofd, waarop hij ruste, dacht aan geld, het
geld van oom. De begrafenis ging intusschen
den gewonen gang. De hoeden werden eenige
malen opgelicht; toen was 't voorbij.
Hij verheugde zich op de trouwpartij. Feeste
lijke kleuren en geuren, bloemen, muziek, rij
tuigen, stemmengezwatel, allen met vroolijke
en gelukkige hoofden. De hoeden werden dan
een tikje zwieriger opgezet, de stemming was
meestal uitmuntend.
Na de begrafenis werd ze door neef meege
nomen. Toen ze binnentraden ging er een ge
juich op. de kamer was vol kinderen. Vele
handen grepen naar hem.
„Frans", zei de vader plechtig, „hier is je
hooge hoed. Wees er netjes op, hij is van oom
Jan. Pas hem maar eens." Hij werd op een
kuif a la brosse gedrukt, hij veerde omhoog;
toen lag hij losjes op het jolige jongenshoofd.
Een schaterend gelach steeg op. Frans be
keek zichzelf in den spiegel, hij kwam zich wat
wonderlijk voor.
De kinderen vielen over elkaar van uit
bundige pret.
„Je kan zoo in een kermistent", riep er een.
„Je lijkt Sim sala bim wel", een ander.
„Laat je kijken voor een duppie", joelde een
derde.
Toen zongen ze met elkaar: En de hoed van
Oome Hein kost een daalderze vormden
een kring om Frans heen. De hooge hoed voel
de zich benauwd worden. Hij werd er plekkerig
van, en hij kreeg heimwee naar zijn stille
donkere kast. Hij stond ook niet stevig, hij
wankelde zelfs af en toe.
„Jö, je bent precies een kraai", gierde toen
een jongensstem.
„Ja, een kraai is-ie, een kraai! Hu, hu" en ze
stapten met lange, langzame doodgraverspas-
sen om den jongen-met-den-hoed heen. Even
stond hij roerloos, toen vermande hij zich. Hij
greep den hoed en zette hem met een plof op
het hoofd van zijn broertje.
Toen begon er een gestoei en gevecht zonder
weerga. Allen trachtten den hoed te grijpen,
hij werd gedrukt, gestompt, getrokken, be
landde soms een seconde op een hoofd; 't
volgende oogenblik tuimelden twee jongens
bovenop hem. De arme hoed kon zich niet ver
weren.
Hij voelde zich breken, hij kraakte aan alle
kanten, hij ging uit zijn model, hij werd in
elkaar gedrukt en onder den voet geloopen.
Toen maande een daverende stem om stilte.
De kinderen dropen beschaamd af.
In 't midden van de kamer lag oud en ge
deukt: de driejarige. Een vrouw pakte hem
op. Woedende stemmen schalden door de
kamer.
Het was het einde. Vóór de bruiloft kwam
verdween hij stil, en niemand wist waarheen.
Bij 't huwelijk van zijn neef droeg Frans zijn
Zondagsche petje. MIEP SCHRöDER.j
Een zakje blauwsel.
Een zakje blauwsel zoo'n doodgewoon
zakje blauwsel U weet wel zooals de huis
vrouwen gebruiken als zij de wasch doen.
Eerst wordt het goed geweekt en daarna
gekookt en vervolgens wordt het opgespoeld.
In het tweede of derde spoelwater wordt
blauwsel gedaan, omdat anders het goed geel
zou worden op den duursneeuwwitte wasch
is het ideaal der huisvrouw en omdat sneeuw
wit altijd een beetje blauwig is doet men er
wat blauwsel bij.
(Probeert het nu alstublieft niet met wol
len goed of gekleurd goed want het boven
staande geldt alléén voor witte katoenen, gras
linnen of linnen goedefen en ik zou de ruïne
van uw linnenkast niet graag op mijn geweten
hebben!)
Zoo'n zakje blauwsel, wat kan iemand daar
nu over vertellen? vraagt gij allicht en ik
hoor u in gedachten al iets mompelen van:
met-de-har en-erbij-gesleept.
Met- de haren erbij gesleeptheelemaal
niet hoor!
Luistert maar:
De ervaren huisvrouw weet. dat zoo'n nietig
klein zakje gemakkelijk in staat is een heele
groote tobbe met water te kleuren en ook dat
zij er spaarzaam mee moet omgaan, want dat
het water al heel spoedig veel te blauw wordt.
En als het goed eenmaal te blauw is gaat het
er niet zoo gemakkelijk weer uit.
Nauwelijks komt het water in aanraking
met het zakje of het kleurt zich snel blauw.
En zoo'n zakje ziet er zoo onschuldig uit
en het is maar zoo heel klein en zoo'n teil met
water is zoo groot zoo groot....
Onlangs waren wij te gast in een gezin
waarvan de vrouw des huizes, een lieve har
telijke zorgende moeder, ons onthaalde op
het relaas van een gansche serie kleine tekort
komingen harer huisgenooten. Naars tiglijk
spon zij ieder geval op zichzelf uit en ernstig
verdiepte zij zich in de verschillende moge
lijkheden (en on-mogelijkheden) die de toe
komst zeker nog zou brengen.
Wij waren er nog niet zoo heel lang of wij
bemerkten dat de zwaartillendheid van de
vrouw des huizes als een domper werkte op
het gansche gezin.
Zij bedoelde het zoo goed. Haar kleine heb
belijkheid was niet anders dan overmatige
bezorgdheid voor haar dierbaren.
Het was geen kwaal. Het was geen ziekte.
Het was geen ramp.
Het was alleen maar een vervelende ge
woonte.
Maar het was genoeg om de gezinsleden in
een voortdurenden staat van prikkelbaarheid
te houden.
En dat zakje blauwdat heeft u natuur
lijk allang begrepen nietwaar?
Een kleine hebbelijkheid, een vervelende ge
woonte, een sombere stemming, een mismoe
dige kijk op het levener is maar zoo wei
nig van noodig om aan de gansche sfeer van
een huisgezin een verkeerde kleur te geven.
En dat gaat. er niet zoo gemakkelijk weer uit,
Ook daar moeten wij verschillende „bewer
kingen" van toép'assen om het kwaad weer
ongedaan te maken.
Xs U misschien óókzoo'n zakje blauw?
Er zijn naturen, die door hun aanwezig-»
heid-zonder-meer reeds prikkelend, irritee
rend en rustverstorend inwerken op den goe
den geest van de kleine gemeenschap, welko
gezin heet.
De neerdrukkende invloed, die er van hen
uitgaat, kleurt alles somber en grouw.
En de gezinsleden dragen de onrust en de
prikkelbaarheid uit in de maatschappij
ver buiten de enge grenzen van het huisgezin.
Maar het kan ook anders.
Het kan gelukkig ook anders.
Er zijn ook menschen wier sterkende op
beurende krachtgevende persoonlijkheid ons
alles door een rose bril doet zien. Zij komen
bij ons. Zij praten met ons. Zij schenken ons
iets van hun persoonlijkheid en als zij weg
zijn zeggen wij: geker is eigenlijk niets
veranderd maar het is net of alles niet zoo
erg meer is.
Dat zijn de menschen van wie een sfeer van
moed en kracht uitgaat, welke door diegenen,
die met hen in aanraking komen in de wereld,
wordt verder gedragen.
Dat zijn de menschen waaraan in onzen
moeilijken tijd behoefte bestaat en daarom
moeten wij zien dat wij zoo gauw mogelijk
ook zoo worden.
Want dat is juist het heerlijke: wie het
ernstig wil die kan het.
AMY GROSKAMP—TEN HAVE.
VEREEN. VOOR INTERNATIONALE
VRIENDSCHAP EN WERELDVREDE.
;rDe vereeniging voor Internationale Vriend
schap en Wereldvrede, de V.I.V.W., deelt ons
mede, dat na het aftreden van den heer J.
W. Niemann Jr., het hoofdbestuur thans als
volgt is samengesteld:
Voorzitter, A. v. d. Geer, Wormerveer; vice-
voorzitter H. Hos, Overveen; le secr. Binnen
land mej. B. Fakker, Engelszstraat- 48. Haar
lem, 2e secr. Binnenland P. Falk, Laplace-
straat 50, Amsterdam: secr. Buitenland J. A.
de Klerk, Bloemendaalscheweg 203, Overveen;
le penningmeesteresse mej. W. de Haas. Am
sterdam en 2e penningmeester P. van Wijn
gaarden, Wormerveer.
V.P.E.O. EN V.A.R.A. RUILEN ZENDTIJD.
De VP.R.O. en de V.A.R.A. hebben zendtijd
geruild.
De wijziging, welke met ingang van 14 No
vember a.s. in werking treedt, komt hierop
neer. dat de V.P.R.O. des Vrijdagsavonds van
9 u. tot 10.40 zendtijd afstaat aan de V.A.R.A.
Deze afgestane zendtijd krijgt de V.P.R.O.
van de V.A.R.A. terug op Woensdagavond van
7.30 tot 8 uur, op Vrijdagavond van half acht
tot acht uur en op Zaterdagavond van half
8 tot 8 uur .terwijl de beide morgnwijdingen
van de V.P.R.O. elk met 5. minuten worden
uitgebreid.
„ES WAR EINMAL EIN MUSIKUS".
Maandag 2 November a.s. zal in het Ge
meentelijk Concertgebouw de Haarlem-
sche Middenstands Operette, directeur Joh.
van 't Vüe een uitvoering geven voor het
Centraal Comité voor Werkloozen. Opgevoerd
wordt de operette „Es war einmal ein Musi-
kus". met. muziek van Leo Fall. Mejuffrouw
Dora Schrama. zal in deze operette als gast
meespelen.
