Het Haarlemsch Schaakgezelschap 40 jaar.
Wiener Sangerknaben
H. o. v.
ZAT EJ1 DAG 31 OCTOBER 1936
HAARLEM'S DAGBLAD
T2
SCHAKEN.
Grepen uit haar geschiedenis.
F. F. GROOS,
Secretaris.
H. D. v. d. OUW,
Voorzitter.
JOH.v.TEUNENBROEK
Penningmeester.
Op 3 November 1896 was het de gedenk
waardige dag, waarop de heeren D. J. Tork, J.
Karstens, J. v. d. Manakker en P. J. Hos te
Haarlem een schaakclub oprichtten onder
den naam Haarlemsch Schaak Gezelschap.
Begonnen werd in een klein zaaltje van het
gebouw van „Weten en Werken", dat toen
op de Ged. Oude Gracht stond, maar omdat
de club al vrij spoedig een twintigtal leden
telde, moest men gaan verhuizen; na veel om
zwervingen werd toen in het gebouw Jans
straat 49 gespeeld, waar de ruimte thans we
derom te klein werd.
Aanvankelijk deed de heer Tork vrijwel alle
bestuurswerkzaamheden alleen; eerst na on
geveer vier maanden, toen de heer D. van
Boekhoven zich als lid had laten inschrijven
werd deze als penningmeester aangesteld. De
contributie bedroeg toen slechts vijf cent per
week. Het is te begrijpen, dat dit inkomen de
club niet in staat stelde tot het aankoopen
van borden en stukken, die dan ook steeds
door de leden werden meegebracht. Dank zij
de hulp van meer gefortuneerden, die zich
voor deze schaakclub interesseerden, is men
echter de moeilijke jaren te boven gekomen.
Het ledental bleef echter vele jaren gelijk;
het heeft wel tot ongeveer 1925 geduurd eer
het aantal boven de 25 kwam.
Na een teruggang tot 22 leden steeg in 1932
het aantal tot 68, waarna het echter weer
terugliep tot pl.m. 50.
Wie echter nu op Dinsdagavond de zaal bin
nen komt kan in een dikke rookwolk niet min
der dan 70 lange-afstand-denkers en denk-
sters ontwaren, die onder de deskundige lei
ding van den heer H. D. van der Ouw een
onderlinge wintercompetitie spelen.
Ook in de competitie van den Noord-Hol-
landschen Schaakbond laat het Haarlemsch
Schaak Gezelschap zich niet onbetuigd. Reeds
zoolang een competitie gespeeld wordt, dat is
sinds 1924, heeft het H. S. G. hierin meege
speeld. Oorspronkelijk werd met één tiental
gespeeld in het district Noord-Holland. Na
eeirige jaren is dit echter geëindigd, waarna
in 1930 het District Noord-Holland (afd.
Noord en Zuid) van den Ned. Schaakbond
werd opgericht. Het Haarlemsch Schaak Ge
zelschap speelde in de afdeeling Zuid met drie
tientallen.
In 1932 werden bij de reorganisatie van den
Ned. Schaakbond kleine bonden opgericht,
waaronder behoorde de Noord-Hollandsche
DAMMEN.
DAMVEREENIGINÖ D.O.S.
In het clublokaal der Damvereeniging „D.
O. S." werden de wedstrijden om de club
kampioenschappen 1936/1937, de medaillewed-
strijden en de zomerwedstrijd voortgezet.
Hieronder volgen de uitslagen:
Clubkamnloenschappen 1936/1937: Tweede
klasse: E. F. W. Borger wint van H. Kol: T. B
Dinkla remise met E. F. W. Borger.
Medaillewedstriid: J. Spijker wint van S.
Vermeer; C. Vrolijk wint van G. A. Ottolini.
Zomerwedstrijd: Afd. 1. Herkamp 2de prijs:
H. Cassé wint van W. Dijkhof.
De eindstand van den Zomerwedstrijd Afd.
1 luidt als volgt:
gesp. gew. rem. verl. pnt.
Schaak Bond. Onder leiding van den heer Th.
M. Liket werd een competitie gespeeld met 17
tientallen. Thans is dit aantal opgeloopen tot
niet minder dan 57, waarbij de heer W. J.
Saeijs de leiding heeft.
Het resultaat in de competitiewedstrijden is
zeer bevredigend geweest. Reeds in 1928 ge
lukte het, kampioen van Noord-Holland te
worden. Thans werd reeds twee jaar achter
een niet alleen dit kampioenschap ongeslagen
behaald, doch tevens het kampioenschap van
Nederland 2 klasse.
Het laatste jaar werden alle hiervoor te spe
len wedstrijden door de leden van het H. S. G.
gewonnen. Bij de promotiewedstrijden mocht
het echter niet gelukken, in de eerste klas
van den Kon. Ned. Schaakbond te komen. Wel
gelukte het eenmaal de Bussummers te ver
slaan, dóch de beslissingswedstrijd eindigde
met een nederlaag voor de Haarlemmers.
In zijn afdeeling is ook het vierde tiental
tweemaal achtereen kampioen geworden.
In de thans begonnen competitie werden tot
heden alle drie gespeelde wedstrijden (n.l. van
het eerste, derde en vijfde tiental) gewonnen.
Wij twijfelen er dan ook niet aan, of het Haar
lemsch Schaak Gezelschap zal nog eens een
plaats weten te veroveren in de eerste klas.
Onder voorzitterschap van den heer H. D.
van der Ouw zal Dinsdag a.s. de jaarvergade
ring plaats hebben. De vroegere penning
meester, de heer D. van Boekhoven, heeft tot
1933 deze functie waargenomen. Bij zijn af
treden is hem het eerelidmaatschap van de
club aangeboden. Thans vervult de heer Joh.
van Teunenbroek deze taak; de heer F. F.
Groos verricht de omvangrijke werkzaamhe
den van eersten secretaris.
Op Zaterdag 7 November wordt dit bijzon
dere jubileum met een feestavond gevierd. Het
welverzorgde programma waarborgt succes.
TAFELTENNIS.
NED. TAFELTENNISBOND
Afd. Haarlem.
Competitieprogramma tot en met 7 Nov.:
HEEREN.
Eerste klasse:
2 NOV. T. O. G. 2—H. T. T. C. 4
4 Nov. Shot 1B'arna 1
5 Nov. H. T. T. C. 3—T. O. G. (uitgesteld)
7 Nov. Victoria 1Zand voort 1
Tweede klasse:
2. Nov. Barna 2T. O. G. 2
2 Nov. T. O. G. 3Victoria 2
4 Nov. Shot 2Zandvoort 2
7 Nov. Victoria 2Hillegom 1
Derde klasse:
2 Nov.: Barna 4T, O. G. 5
2 Nov. T. O. G. 6—Barna 3
De clubs spelen in de volgende gebouwen:
H. T. T. V. „Barna" Willem de Zwijger-
school, Hertogstraat H.-N.
Hillegom, Café Zomerzorg, Meerstraat Hil
legom.
H. T. T. C., Zanderinstituut, Badhuisstraat
H. T. T. C. „Shot" Schoolgebouw, Haarlem-
merüedestraat 29.
Tot'ons Genoegen, gebouw „Olympla", Kin
derhuissingel.
H. T. T. C. „Victoria", gebouw „Olympia"
Kinderhuissingel.
Z. T. T. V. „Zandvoort", gebouw „Ons Huis"
te Zandvoort.
WANDELSPORT.
JUBILEUMMARSCH „DE KENNEMER
JAGERS".
Het bestuur van de Wandelsportvereeniging
„De Kennemer Jagers" verzoekt ons er aan
te herinneren, dat op 1 November a.s. de in
schrijving voor deelneming aan den Jubi-
leummarsch op 8 November te houden, sluit,
Na 1 November wordt het inschrijfgeld met
15 ets. verhoogd.
Het startbureau is gevestigd in het. bebouw
van IJmuidens Bloei op het Willemsplein,
terwijl er kleedgelegenheid is in de Willem
Barendsz, waar ook de prijsuitreiking plaats
vindt.
Aan dezen marsch zijn herinneringsme
dailles en groepsprijzen verbonden.
Nadere inlichtingen verstrekt het secreta
riaat Groeneweg 45, IJmuiden-Oost.
OVERHEID HELPT FRUITKWEEKERS
MET COURANTENRECLAME.
De appels uit den staat Washington
worden dit najaar in de voornaamste
plaatsen van Amerika geadverteerd.
Als reclame-middel koos men adver
tenties in dagbladen.
(IN/TINllTTIFIN^j
HET TOONEEL.
Nederlandsch Cricket.
Het puntenstelsel in de competitie.
F. Mollema (le prijs)
10
6
3
1 15
H. Cassé
10
4
2
4 10
W. Dijkhof
10
3
4
3 10
C. Vrolijk
10
3
3
4 9
G. A. Ottolini
10
4
1
5 9
J. Spijker
10
2
3
5 7
H. Cassé en W. Dijkhof
spelei
een
match
van 3 partijen om den tweeden
prijs.
SCHAKEN.
SCHAAKVEREEENIGING „HET OOSTEN".
De Haarlemsche schaakvereeniging „Het
Oosten" zal met een feestavond op Zaterdag
7 dezer in het gebouw „De Korenbeurs" aan
het Spaarne haar één-jarig bestaan vieren.
„Het Oosten" heeft in dit jaar haar le
dental flink zien toenemen; zij is het tweede
speelseizoen met meer dan drie tientallen
begonnen.
ZWEMMEN.
Het Zwemfeest van H. P. C.
Konden wij de vorige maal slechts heel
vaag mededeelen dat de Duitsche kampioene
Gisele Ahrendt eveneens op het zwemfeest
van de H. P, C. a.s. Zondagavond half acht
in het Sportfondsenbad starten zou, thans
is dit zeker. Na veel moeite is het bestuur van
H. P. C. er in geslaagd, haar ook nog in Haar
lem te laten komen. Het nummer 100 M.
vrije slag heeft hierdoor veel aan aantrekke
lijkheid gewonnen; mocht Willy den Ouden
in goeden vorm zijn, dan belooft dit nummer
een herhaling van Berlijn te worden alleen
met dit verschil, dat thans Willy wel eens
kon winnen.
De samenstelling van de West Duitsche
polo-ploeg is;
Klingenburg
Lütkemeier. Hentsch, Braun,
Thelen, Hilker n, Lenkitch
De Nederlandsche ploeg zal als volgt uit
komen
Veenstra.
den Hamer, Regter, Moolenaar.
Franken, Stam, Maier.
Voor de pololiefhebbers wordt dit een
mooie gelegenheid om onze ploeg, die in Ber
lijn zoo'n fraai resultaat behaalde, ook eens
hier aan het werk te zien. De belangstelling
voor dit feest is groot; nu reeds is het groot
ste deel der plaatsen verkocht.
Ons puntenstelsel. is foutief! Sterk, zult u
zeggen; sedert véle jaren wordt het heden
in gebruik zijnde puntensysteem in de com
petitie gebezigd en nu zou het ineens niet
meer deugen? Inderdaad! Met betrekking
tot den zeer rechtvaardigen grief van vele
cricketliefhebbers tegen de spelmethode, die
met cricket niet meer gemeen heeft, waar
door getracht wordt en dikwijls reeds in het
begin van den wedstrijd, dezen onbeslist te
doen eindigen, is ons puntenstelsel fout.
Van verschillende kanten heb ik hierover
opmerkingen gehoord, waarbij men het niet
met mij eens was: door een gewijzigd stel
sel, zooals b.v. in voorgaand artikel aangege
ven, zou het niet mogelijk zijn, tot een beter
spelpeil te geraken; dit kon hierop niet van
invloed zijn. Best, we zullen samen eens kij
ken, ik heb een voorbeeld voor u, dat voor
zichzelf spreekt
Genomen is een eindstand van de eerste
klasse competitie met een willekeurig aantal
gewonnen, verloren en gelijke wedstrijden.
(Als u er zin in heeft, kunt u de proef nog
eens herhalen met den werkelijken eind-
Stand van het afgeloopen seizoen voor u.)
A Oud puntenstelsel: gewonnen 2 pnt. ge
lijk 1 pnt. innings overw. 3 pnt.
B Gewijzigd puntenstelsel: gewonnen 4
pnt., gelijk 1 punt., innings overw. 5 pnt.
Verliezer: nul punten.
Innings nederlaag beide' gevallen 1.
Onderstaande eindstand geeft het verschil
tusschen beide puntenstellingen duidelijk
aan. (Inningsoverwinn. is gemakshalve weg
gelaten,
De populaire Schiedamsche club Hermes-
D.V.S. heb ik als volkomen willekeurig slacht
offer met een speld en de oogen dient ge
prikt.
punten
gew.
gel.
verl
A B
1 H.C.C. I
10
3
1
23 43
2 H.C.C. n
8
4
2
20 36
3 V.R.A.
6
4
4
16 28
4 V.O.C.
6
3
5
15 27
5 Hermes-D.V.S.
2
8
4
(_12jQ6]
6 Rood en Wit
5
2
7
12 22
7 Haarlem
4
3
7
11 19
8 V.V.V.
3
5
6
11 17
Bij de gewijzigde telling is Hermes (zie B)
gezakt van de 5e naar de laatste plaats!
In geval C nemen wij aan, dat bij gewijzig
de telling. Hermes twee van haar acht gelijke
spelen in een overwinning heeft weten om
te zetten (b.v. tegen R. en W. en Haarlem)
na noodgedwongen het oude systeem te heb
ben laten varen en voor de runs te zijn ge
gaan!
Onder D heeft Hermes (om eens een an
der voorbeeld te nemen en dan het eindre
sultaat te bekijken)' van haar oorspronke
lijke acht onbesliste wedstrijden weer bo
vengenoemde twee gewonnen doch drie (te
gen de 3 hoogstgeplaatste elftallen), verloren
zien gaan.
Toch is het eindresultaat dan nog gunstig;
1H.C.C. I
2 H.C.C. II
3 VR.A.
4 V.Ó.C.
5 Hermes-D.V.S._
6 Rood en Wit
7 Haarlem
8 V.V-V.
(Niettegenstaande Hermes onder D 3 wed
strijden meer verloren heeft dan onder C
zakt het elftal nu slechts één plaats!)
En nu komt de fout yap.het tegenwoordige
puntensysteem duidelijk naar voren, want
in dit geval (A) bezet in den eindstand een
elftal, door het forceeren van acht ge
lijke spelen van de totaal 14 gespeelde wed
strijden (en hier gaat het nu juist om!) de
vijfde plaats met een gelijk aantal punten
(12) als no. 6.
In geval B echter, bij de gewijzigde pun
tentelling bezet dit elftal na een onveranderd
aantal gewonnen, verloren of onbesliste wed
strijden uit 'n zuiver cricketstandpunt bezien
volkomen verdiend de laatste plaats, waar
door de onmacht van het betreffende elftal
ten duidelijkste wordt gedemonstreerd!
De bewering van enkele cricketspelers, die
de opmerking maakten, dat een elftal, dat
er op uit was, door het forceeren, ten koste
van alles, van draws, dit zeker bij het door
mij genoemde, gewijzigde puntenstelsel ook
zou doen, teneinde dan haar tegenstanders
een overwinning te beletten, waarbij echter
niet het feit over het hoofd moet worden
gezien, dat die andere elftallen uit hun
overige wedstrijden wél overwinningen kun
nen boeken die dan de noodige punten ople
veren, hetgeen tevens blijkt uit bovenaange-
geven normale voorbeeld, verliest zijn kracht,
na beschouwing van bovengenoemde geval
len A en B. Want ik geef u de stellige verze
kering, dat een elftal, dat er op uit is „het
veege lijf te redden", het wel laten zal bij
een dusdanig gewijzigde puntentelling haar
kans tot een vrijwel hopelooze te maken,
door dan nog te blijven volharden bij haar
allerminst prijzenswaardig systeem wedstrij
den tot een „draw" te forceeren! Immers,
het verschil tusschen een gelijk spel en een
verloren wedstrijd is in geval B ten opzichte
van dat tusschen een gelijk spel en een
overwinning zeer gering, wat bij geval A
in verhouding veel grooter is met betrekking
tot het eindresultaat. Nogmaals, zie de aan
gehaalde staatjes als voorbeeld hiervoor. De
fout van het oude puntenstelsel wordt hier
in m.i. ten duidelijkste bewezen.
Het resultaat van een gewijzigd stelsel zal
ongetwijfeld zijn, dat de betreffende elftal
len zooveel mogelijk op winst zullen gaan
spelen en dit is precies de bedoeling! Ook de
elftallen aan den kop zullen er niet meer aan
denken, zich eventueel te handhaven door
een gelijk spel. Er zal veel meer gezond
cricket worden gespeeld dan tot dusverre het
geval was, wat het spel aantrekkelijk maakt
en de eenige manier is om propagandistisch
succes te kunnen opleveren.
Het resultaat voor de vereeniging, die haar
oude systeem langzamerhand opgeeft met
het gevaar thans hieraan verbonden, blijkt
duidelijk bij gevallen C en D,
In C heeft Hermes nu kans gezien twee
wedstrijden, die in A een gelijk spel oplever
den met als gevolg no. laatst in B, te win
nen. In den eindstand wordt nu door het be
haalde succes weer de vijfde plaats ingeno
men! In D heb ik het geval genomen dat
nog slechts 3 gelijke spelen worden geno
teerd, van de oorspronkelijke 8 worden er
weer 2 gewonnen doch de re stee rende 3 wed
strijden worden verloren, (het risico hiervoor
wordt inderdaad grooter) doch niettemin be
zet het elftal tenslotte toch nog de zesde
plaats!
Ik hoop de „pessimisten" thans door dit
normale practische voorbeeld te hebben over
tuigd en vertrouw dat het Bondsbestuur er
niet tegenop zal zien om op deze wijze vrij
zeker mede te werken tot het beoogde doel:
verbetering van het spelpeil en een moge
lijke aangenamer onderlinge verstandhou
ding op het veld!
P. A. LAMMERTS VANBUEREN.
NIEUW SCHOUWTOONEEL.
LEOPOLD DE ONWEERSTAANBARE.
Van Jean Sarment herinneren wij ons nog
steeds met genoegen zijn fijne „Pêcheur d'
Ombres", dat wij hier zoowel van het be
roeps- als het dilettanten tooneel o.a. met
Gysbert Tersteeg in de hoofdrol en later
ook van een Fransehe. troep onder leidinj.
van den schrijver zelf hebben gezien. „Leopold
le Biën Aimé", waarmee Het Nieuwe Schouw-
tooneel thans te Amsterdam in den Stads
schouwburg de première heeft gegeven onder
den titel van Leopold de Onweerstaanbare,
werd oorspronkelijk door de Comedie Francaise
aangenomen onder voorwaarde, dat de schrij
ver er eenige veranderingen in zou aanbren
gen. Jean Sarment weigerde dat en ging met
zijn stuk naar Louis Jouvet, die het in de
Comédie des Champs Elysées opvoerde en
met succes. Het moest nog al lang duren
10 jaar voordat dit blijspel op onze planken
kwam.
Het begin is .een origineele vondst en ook
alleraardigst tooneel.
Aan den oever van een snelle vliet zitten
Leopold en zijn broer, de pastoor, te visschen.
Leopold blijkt een soort nurks te zijn, een
man, die altijd in contramine is. Als de
pastoor zegt, dat hij op deze zelfde plek de
vorige week brasem heeft gevangen, houdt
Leopold bij hoog en bij laag vol, dat dit
onmogelijk is, omdat ér nooit één brasem in
dit water gezwommen heeft. Leopold is een
vrouwenhater, die in de vrouwen enkel harte-
looze en trouwelooze wezens ziet. Al spoedig
blijkt het, dat een deceptie in zijn jonge
jaren hem zoo bitter heeft gemaakt. Marie
Therèse, een meisje van 20 jaar had zijn lief
desbrieven onbeantwoord gelaten en in arren
moede was hij naar de Kongo getrokken,
toen hij overtuigd was, dat zij niets van
hem wilde weten.
Na dien tijd was Leopold een zure kerel
geworden, die nooit meer naar de vrouwen
had gekeken; of het moest zijn met een zekere
minachting. Maar laat nu meneer Ponce, een
groot liefhebber van hengelen en tegelijk een
wat ouwe zeur, hem komen vertellen, dat hij
als ambtenaar van de posterijen, die belast
was met de afdeeling „onbestelbare stukken"
al 22 jaar geleden een brief van
een zekere Maria Therèse heeft gelezen, waar
in dit meisje 'n mijnheer Leopold had ge
vraagd hem te ontmoeten voor het Pantheon
te Parijs. Leopold wordt op eens wakker!
Wanneer dat waar is, dan heeft hij Maria
Therèse verkeerd beschuldigd, dan is zijn heele
leven feitelijk door een enkel misverstand één
groote vergissing geworden. Als die brief zijn
bestemming had bereikt, dan was hij nu mis
schien een getrouwd en gelukkig man en
vader geweest! Maar dan is hij ook niet de
minderwaardige Leopold, waarvoor hij zich
zelf altijd heeft gehouden! En als een geheel
ander mensch, een man, die nog „kans" heeft
bij de vrouwen, keert hij met zijn hengel
onder zijn arm zingend naar huis terug.
Men moge zeggen, dat het toeval hier wel
een zeer groote rol speelt, dit bedrijf is toch
charmant door zijn dialoog en de landelijke
omgeving, waarin het speelt.
Leopold, die van zijn mindewaardigheidscóm-
plex verlost is, slaat al spoedig tot een ander
uiterste over. Hij ziet de vrouwen van dat
oogenblik met heel andere oogen aan en hij
meent ook, dat de vrouwen in hem ondanks
zijn 50 jaar een soort adonis zien.
Hij gaat zelfs gelooven, dat hij voor de
vrouwen onweerstaanbaar is en wanneer hij
Maria Therèse, zijn jeugdliefde die intus-
schen weduwe géworden is weer ontmoet,
meent hij, dat het 'n heel kleine moeite is
haar opnieuw te veroveren. Maar als hij zin
speelt op de brieven, die hem nooit bereik
ten, blijkt al gauw, dat er hier opnieuw een
misverstand in het spel is.
Na de hoog-conjunctuur in de liefde, volgt
er een crisis, als Leopold moet hooren, dat die
brief een vergissing is geweest en mijnheer
Ponce, dat schrijven met een ander heeft ver
wisseld. Die brief van het rendez-vous voor
het Panthéon was voor een heel ander be
stemd en de brief voor meneer Leopold was
niet meer of minder dan een botte afwijzing.
Leopold komt tot de ontdekking,dat hij vol
strekt niet de onweerstaanbare is, waarvoor hij
zich was gaan houden en hij zou waarschijn
lijk weer als de vrouwenhater naar de Kongo
zijn teruggekeerd, als de schrijver zich niet
over hem ontfermd had en hem in de armen
van Marie Therèse, die tenslotte tóch niet
ongevoelig is gebleven voor zijn liefde, had
gevoerd.
Met de waarschijnlijkheid neemt Jean Sar
ment het in dit blijspel niet al te nauw. Het
is natuurlijk denkbaar, dat het minderwaar
digheidscomplex van een man door een onge
lukkige liefde een geduchte duw krijgt, maar
minder goed is het aan te nemen, dat Leopold
tot het andere uiterste over zal gaan, als hij
20 jaar later verneemt, dat alles op een misver
stand heeft berust. Daarom bracht het twee
de bedrijf na de charmante, en geestige eerste
acte dan ook een teleurstelling, vooral ook,
omdat de schrijver, ondanks enkele aardige
details, de grens van 't caricaturale nu en dan
overschrijdt en te lang van stof is.
Toch meen ik, dat bij een andere rolbezet
ting deze comedie een geheel anderen indruk
zou hebben gemaakt. Ondanks de zwakheden
van het stuk, is de rol van Leopold er een,
waarmee een karakterspeler met sterk ont
wikkeld komisch talent eer kan inleggen.
Eigenlijk valt of staat'dit stuk geheel met
deze rol en ik kan mij voorstellen, dat met
Cees Laseur bijvoorbeeld in de titelrol, het
effect heel anders zou zijn geweest. Frits
Bouwmeester heeft in Hollandsche stukken
o.a- in die van Cooler, herhaaldelijk bewe
zen in het realistische genre een karakter
speler van formaat te zijn, maar zoodra hij
komisch wil zijn, wordt zijn spel heel spoedig
te nadrukkelijk en te zwaar. Frits Bouwmees
ter spande zich zeer in te veel zelfs om
ons van de onweerstaanbaarheid van Leopold
te overtuigen, met het gevolg, dat hij eigenlijk
een erg opdringerig, vervelend en burgerlijk
manneke werd. Dit was de oorzaak, dat II en
III lang vielen en feitelijk op Leopold strand
den.
Dit was wel heel jammer, omdat de verdere
rolbezetting over het algemeen zeer goed was.
Ko van Dijk voegde bij zijn vele door hem
reeds gespeelde geestelijken een allervrien-
delijksten, beminnelijken pastoor, die al de
charme had van een Franschen dorpsabbé.
En een kortweg prachtig, volkomen Fransch
gespeeld ambtenaartje zagen wij van Sam de
•Vries. Dit bijrolletje was zoo ln alle opzich
ten „af", dat het een genot was er naar te
kijken. Mevrouw van Dijk—Riecker was zeer
sympathiek als Marie Therèse, Leopold's vlam,
die met het toenemen der jaren ook in levens
wijsheid was gegroeid. Een werkelijk komische
caricatuur van een oude vrijster, die door
Leopold ontvankelijk voor de liefde wordt,
zagen wij van Sophie Stein. En Lena Kley
was de blozende, gezonde huishoudster, die
niet alleen de sfeer van de pastorie maar ook
van het land op het tooneel bracht.
De goed bezette zaal heeft het stuk van
Jean Sarment in de opvoering van Het Nieuw
Schouwtooneel dankbaar ontvangen. Laten
wij dus hopen, dat het ondanks de minder ge
lukkige bezetting van de hoofdrol toch nog
een succes voor dit hard werkende gezelschap
zal worden.
J. B. SCHUIL.
MUZIEK.
De groote gemeentelijke concertzaal was
Vrijdagavond vol. Propval, eivol, tjokvol, wat
men maar wil: zóó vol dat nog zeker een goe
de honderd of meer belangstellenden op het
podium plaats moesten zoeken en dan ook
vonden.
Dat het zoo vol was kwam doordat de Wie
ner Sangerknaben" zeer beroemd zijn. Men
heeft hen gehoord door de radio, door de
grammofoon of ook wel direct, in levenden
lijve. Zij hebben namelijk al meermalen tour-
nee's door verschillende landen gemaakt.
„Zij", dat wil zeggen: een keurbende uit de
jonge pupillen van het Weener Convict. De
samenstelling daarvan moet aan voortduren
de wisseling onderhevig zijn, omdat de knapen
er slechts deel van kunnen uitmaken, zoolang
de stemwisseling bij hen nog niet ingetreden
is. Ditmaal vertoonde ook de muzikale leiding
een mutatie: de plaats van Leopold Emmer
was nu door Victor Gomboz ingenomen.
Vergeleken met vroeger viel hun zang dit
maal aanvankelijk eenigszins tegen. In „Cani-
te tuba" was de sopraansolo verre van zuiver
en maakten eigenlijk alleen de diepe altstem
men en het slot met de lang gehouden hooge
f een mooien indruk. In „Tenebrae factae
sunt" was het solotrio uitstekend. Maar de
klankkwaliteit van het koortje als geheel
kwam hier en in de beide volgende nummers
niet boven het middelmatige uit. Wel vielen
de zekerheid en het aplomb in Schubert's
„Gott in der Natur" te prijzen.
Na een pauze van 10 minuten volgde eelt
zangspel in één bedrijf, „Die betrogene Nach-
barin" getiteld, met muziek van Mozart. Ik
heb geen werk van dien naam in de lijst van
Mozart's dramatische composities kunnen vin
den; het vermoeden ligt dus voor de hand,
dat men de muziek aan verschillende werken
van Mozart ontleend heeft. Omtrent de Me
nuet die er in gedanst werd behoefde in dat
opzicht geen twijfel te bestaan: dat was de
beroemde Menuet uit opera „Don Giovanni".
De hoofdpartijen van het zangspelletje wer
den aardig gezongen en meer dan één der
knapen deed ook als acteur of pseudo-actrice
aardige dingen. Maar de mise-en-scène was
geheel achterwege gelaten: de vertooners lie
pen af en aan op het aan de zijkanten dicht-
bezette podium en slechts de costumeerlng
kon ons beduiden dat we hier met een zang
spel en wel een uit den roccocotijd te doen
hadden. Een vorige maal bij de opvoering van
„Bastien und Bastienne' was er tenminste nog
een soort van tooneel geweest.
Het beste van alles bevielen me de „Volks
liederen", die na de pauze uitgevoerd werden.
Uitstekend, ook wat betreft de sopraansolo,
werden Schubert's „Standchen" niet het
bekende lied! en diens „Deutsche Tanze"
vertolkt. De tekst bij deze laatste was niet in
het tekstboek opgenomen en dus niet te vol
gen. Minder goed ging het 4-stemmig a ca-
pella gezongen „Abendgang im Lenz" hier was
de intonatie nogal eens twijfelachtig en zakte
het koortje dan ook ongeveer een halven toon.
„Madle ruck, ruck, ruck" kan ik me nog pre-
dezer en puntiger denken dan de knapen het
zongen. Maar de „Deutsche Tanze" maakten
de hoorders warm, zoodat twee toegiften, n.l.
„An der schonen blauen Donau" en een frag
ment uit de tweede acte van „Die Fledermaus"
volgden. In het eerste daarvan deed een der
solosopranen goeden coloratuurzang hooren.
De vertolkingen van deze laatste nummers
waren ook in absoluten zin alleraardigst.
Overigens was er heel wat, dat men slechts
relatief kon waardeeren, n.l. in zooverre men
rekening hield met de jeugd der vertolkers.
Alles bijeengenomen zou ik tot de meening
overhellen, dat een concert van de H. O. V.
aanmerkelijk meer kunstwaarde bezit en
openbaart dan een van de Wiener Sanger
knaben. Laat dat dus ook eens zoo vol zijn!
K. DE JONG
MARGUERITE COUPERUS IN ENGELAND.
Onze stadgenoote mevr. Marguerite Coupe
rus, die tien programma's, waarvan zes onder
patronage van Prinses Louise van Engeland,
te Brighton en te Londen geeft, welke op 6
November persoonlijk door H.K.H. geopend
zullen worden, zal zich tevens 8 November
wederom in The Holy Trinity" Kerk te
Brighton laten hooren.
Onze stadgenoote zal deze weken weer haar
intrek nemen ten huize van een der hofdames
van Prinses Louise van Engeland.
Verder zal Marguerite Couperus zich op 11
November bij de opening van het „British
Physical College" laten hooren en 12 en 13
November in Victoria Hall.
Wegens te groote drukte zal mevr. Couperus
zich tot haar spijt niet, evenals vorige jaren
in de St. Peters Kerk kunnen laten hooren.
Naar wij vernemen wordt te Londen een
eere-comité voor onze stadgenoote gevormd,
waarin o.a. the Countess of Oxford and
Asquith (de weduwe van den staatsman, als
schrijfster bekend als Margot Asquith), Vis-
countesse Snowden en miss Megan Lloyd
George reeds zitting hebben genomen.
Het Zondagochtendconcert.
De Haarlemsche Orkest-Vereeniging; geeft
weer een ochtend-concert, onder leiding van
Marinus Adam, op Zondag 1 November, 11.30
uur, in de Gemeentelijke Concertzaal.
Het programma vermeldt:
Ouverture en Adagio uit het Ballet „Die
Geschöpfe des Prometheus", L. v. Beethoven
Zwischen act musik „Rosamunde" Fr. Schubert
Huldigingsmarsch Ed. Grieg
Ouverture „Guillaume Tell" G. Rossini
Wals uit „Der Rosenkavalier" Rich Strauss
Suite uit het Ballet „Sylvia" L. Delibes
Zondag 22 November wordt het 3de Ochtend
concert gegeven onder directie van den heer
Fr. Schuurman.
NAGEKOMEN PREDIKBEURTEN.
10
EVANGELISCHE GEMEENTE. Berkenstr.
ingang 2de deur.
V.m. 9.15 uur: Ds, P. D. v. d. Togt.
Nam. 7 uur: Ds. P. D. v. d. Togt.
Medewerking Ewng Zangkoor
Saturnusstraat 18:
Maandag nam. 78, 89 uur; Catechisatie
Woensdag nam. 7 uur: Meisjeskrans.
Woensdag nam. 7.30 uur: Jongelingsvereen.
Vrijdag nam. 8 uur: Zangrepetitie.
