Herdenking
Wapenstilstand.
^WEERBERICHT
Cursus voor luchtbescherming geopend.
M A" A \'D A n 16 NOVEMBER 1936
HAAREEM'S DAGBEAD
2
yKUN/T IN IETÏIREN
MUZIEK
WALTER GIESEKING.
Zati.jagavond ben ik het pianorecital, dat
Walter Gieseking te Amsterdam in het Mu-
zieklyceum gaf, gaan hooren. Niet omdat de
aanplakbiljetten, een verslag citeerend, hem
als den „keizer der pianisten" aangekondigd
hadden. Dc in het vorige jaar op hoogen leef
tijd overleden Wladimir von Pachmann zei
van zich zeiven: ,,Je suis le roi des pianistes",
Maar dergelijke inofficieele kroningen, die
door een enkelen bewonderaar of door den
gegadigde zeiven verricht worden, hebben
slechts weinig algemeene geldigheid. Met die
van Liszt was het anders gesteld: die werd
dan ook in zijn tijd weinig aangevochten.
Ik wil maar zeggen, dat het geen byzanti-
nisme was, dat mij noopte naar het Muziek-
lyceum te gaan. De reden was. dat ik het spel
van Gieseking, die als een van de meest be-
teekenende en markante figuren der tegen
woordige pianistengeneratie genoemd wordt,
tot dusver alleen van radio-uitzending en
grammofoonplaat kende, en dat deze beide
hulpmiddelen mij wel van zijn geperfection-
neerde techniek, doch niet van zijn artistie
ke grootheid hadden kunnen overtuigen. Maar
radio-uitzendingen en grammofoonplaten zijn
tenslotte niet meer dan surrogaten, net zoo
goed als geclicheerde portretten. Hoe deze
laatste misleiden kunnen, bleek me toen ik
Gieseking in levenden lijve zag, en nog meer
toen ik na afloop van het recital met hem
sprak. Afgaande op de bekende clichés had ik
me een klein mannetje voorgesteld met een
krans van zwarte haren rond den kalen sche
del. een druk en geestdriftig prater met leven
dige gebaren. En wat ik zag, was een groote,
stoere Germaan. De kale schedel was er,
maar de omlijstende, reeds grijzende haren
van dezen veertiger verriedden een blond
verleden. En het oratorische talent, dat hij
openbaarde, zou hem geen candidatuur in
een volksvertegenwoordiging verschaffen:
zijn weinige woorden kwamen langzaam over
zijn lippen en waren niet belangrijk. Dit mag
echter geen criterium zijn, want Gieseking
had een zeer omvattend en zwaar program
ma ten gehoore gebracht en was begrijpelij
kerwijze vermoeid.
Ook wat ik omtrent zijn speelgestes ver
wacht had, was onjuist. Ik had gedacht een
voorbeeld van pianistische rust te zullen zien:
in werkelijkheid was hij een en al bewegelijk
heid. Doch dit alles is van ondergeschikte be-
teekenis en van heelemaal geen beteekenis
voor de waardebepaling van zijn kunstenaar
schap. Wat dit betreft ben ik blij, dat ik hem
nu eens zelf heb hooren spelen.
Gieseking's spel is wel het meest gave, dat
ik tot dusver gehoord heb. Een techniek, die
alles wat denkbaar is beheerscht, een absolute
trefzekerheid; een allerfijnste gradatie in de
dynamische nuances van de meest subtiele
pianissimo's tot de meest geweldige geluids
golven, die echter nooit tot ruwheid ontaard
den; een prachtig legato en even prachtig
staccato: een pianistisch stijlgevoel, dat bij
een Partita van Bach den klank van een cla
vecin, bij een werk van Liszt dien van een
orkest suggereert, dat Schumann in een waas
van romantiek hult en Debussy pointilleert.
De Partita van Bach hoorde ik vroeger ook
eens van Harold Samuel; dez espeelde haar
meer als pianomuziek, in tegenstelling met
Gieseking. die de strengheid van het clavecin
op den vleugel overbracht en wiens pedaal-
gebruik veel discreter en geraffineerder was.
En welk een duidelijkheid In de stemvoeringen
b.v. in het fugato der Toccata; welk een
zingende toon in de Aria, welk een rythmische
precizie in de uitvoering der versieringen en
fiorituren!
Schumann's „Davidsbündlertanze" konden
ondanks hun lengte en de eindelooze herha
lingen, door Gieseking's vertolking althans in
pianistisch opzicht van begin tot eind boeien.
Bij minder sublieme weergave zouden deze
ontboezemingen van ,„Florestan'en ,Euse-
bius" (twee schuilnamen van Schumann) ons
gerekt en ten deele verouderd geleken heb
ben. Dit zou men ook van Liszt's ,Bénédiction
de Dieu dans la solitude'(een der .Harmo
nies poétiques et réligieuses'kunnen zeggen.
Van Debussy speelde hij o.m. de betrekkelijk
zelden ten gehoore gebrachte Cloches a tra
vers les feuilles'de ironische .Masques'en
het subtiele .Mouvement'van Liszt ook
nog een der Petrasca sonnetten en de ,Jeux
d'eau a la villa d'Este'
In dit alles heb ik Gieseking's spel in
hooge mate bewonderd. Daarbij moet ik zeg
gen dat de ontelbare détails mij meer geboeid
hebben dan de groote lijnen. Ik kreeg niet
den indruk dat Gieseking een groot bouw
meester is. Trouwens: zijn programma was
daar ook niet naar. Zijn spel sleepte mij niet
mee. maar het boeide door de eindelooze reeks
van pianistische schoonheden, door de ver
scheidenheid van klank, die hij uit den zeer
mooien maar al vrij spoedig ontstemden
en niet gecorrigeerden Grotrianvleugel wist
te tooveren, door den rijkdom der dynamische
en agogische schakeeringen, door de schitte
ring van figuren en passages, en het verwekte
mijn eerbied door zijn piëteit jegens alles wat
in den notentekst staat.
Een .Keizer der pianisten'In pianistisch
opzicht zeker. Dat beweés hij zelfs met het
kleine .Moment musical'van Schubert, dat
hij, toen de stampvolle zaal hem maar bleef
toejuichen, als toegift schonk.
Het is te hopen, dat we Gieseking ook eens
in Haarlem te hooren zullen krijgen.
K. DE JONG
AGENDA
MAANDAG 16 NOVEMBER
Gemeentelijk Concertgebouw: Orgelconcert
duard Rechlin. 8 uur
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
ninuten wereldnieuws.
Frans Hals Theater: „Dollarprinsessen"
met Bette Davis en. George Brent, 2.30, 7 en
9.15 uur.
Rembrandt Theater: „The King steps out"
met Grace Moore in de hoofdrol. Op het too-
neel: Linga-Singh, Oostersche mysteriën
2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater; Werner Baxter in
„Vogelvrij" 2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „Onschuldige Meisjes",
naar het tooneelwerk van Lilian Hellman, 7
en 9.15 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
DINSDAG 17 NOVEMBER
Gemeentelijke Concertzaal: tweede Bach-
concert.
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Het Vredesspel Chanson Triste
Ter herdenking van den Wapenstilstand in
1918 had de Haarlemsche Vredesraad de Vre
desspelers uit Utrecht uitgenoodigd Zondag
avond in het Gemeentelijk Concertgebouw een
opvoering te geven van het vredesspel „Chan
son Triste", aan welke opvoering redevoe
ringen van mevrouw H. van GeunsGodfried
uit Sappemeer en den heer Dr. Garmt Stuive
ling uit Hilversum voorafgingen.
De heer DInaux, voorzitter van den Haar
lemsehen Vredesraad opende dezen herden
kingsavond met een kort woord. Hoe ver
schillend van levensbeschouwingen de in het
concertgebouw aanwezigen ook mochten zijn,
allen hadden zij den zelfden wil, namelijk den
weg naar den ondergang te versperren. De
laatste jaren hebben beangstigend gedemon
streerd. dat de vrede in gevaar is. Spreker was
er echter van overtuigd, dat de pacifisten in
Haarlem hun plicht zouden doen.
Mevrouw van GeunsGodfried begon met
te zeggen, dat de vraagstukken van het ge
weld en de werkloosheid zeer actueel zijn. De
burgeroorlog in Spanje vooral heeft de
menschen wakker geschud. Het wapengeweld
is ten top gevoerd en het nationalisme viert
hoogtij. Een bewijs daarvan zag spreekster in
het militair vertoon, waarmee de wapenstil
standdag in Engeland. Frankrijk en België was
gevierd. Mevrouw van Geuns was voor de ab
solute afwijzing van het geweld en beriep
zich daarvoor op de historie. Reeds 3000 jaar
vóór het begin onzer jaartelling werd in China
dienstweigering gepropageerd. Ook de profeten
der Egyptenaren en die der Joden predikten ge
weldloosheid. En het Christendom bracht het
„Vrede zij met u". Maar de menschheid heeft
het Christendom niet toegepast en hoe langer
hoe meer werd de leer van het geweld gepre
dikt.
Na 1918 was men algemeen tegen den oor
log, maar de vredesdaad bleef uit. Er kwam
geen ontwapening en nu zitten wij midden in
een nieuwen bewapeningswedloop. Twee mil-
lioen arbeiders werken dagelijks 24 uur in de
wapenindustrie.
Het volk moet echter leeren, dat er andere
middelen zijn om geschillen te beslechten, na
melijk die van de geestelijke weerbaarheid.
Het is geen lafheid, als men de stem van zijn
geweten volgt en weigert wapens te maken of
te vervoeren. Spreekster herinnerde aan het
voorbeeld, hetwelk Finland, dat in 1902 wei
gerde de dienstplichtwet uit te voeren, had ge
geven, aan de Argentijnsche arbeidersbewe
ging in 1917, die door staking de oorlogsver
klaring aan Duitsehland onmogelijk had ge
maakt. De pacifisten willen de cultuur helpen
bewaren; zij willen opbouwen, niet vernieti
gen. De weg was moeilijk, maar spreekster
deed een beroep op allen, op de jeugd, op de
mannen en vooral op de moeders om pal te
staan voor dat ideaal.
De tweede spreker, Dr. Garmt Stuiveling,
begon met te zeggen, dat de held'envereering
dat wil zeggen de vereering van den soldaat
in de laatste jaren hoe langer hoe meer
vooral in Duitsehland wordt aangekweekt.
Zoo wel in de kunst als in de wetenschap,
wordt tegenwoordig alles gedaan en dat
niet alleen in Duitsehland ter verheerlijking
en tot voorbereiding van den oorlog. Wie weet
nog, wat er in de laboratoria wordt klaar
gemaakt? Dr. Garmt Stuiveling had gelezen,
dat er 1100 bekende en misschien nog wel
1100 onbekende gifgassen waren.
Zoo ver zijn wij al zegt spreker dat in
een Nederlandsch militair blad strijdgassen
worden verdedigd als een moreel middel om
de burgerbevolking te intimid'eeren en dat
generaal Snijders in een vergadering erkent,
dat de komende oorlog zonder oorlogsverkla
ring zal beginnen. En het boek van Bono over
den oorlog in Abessynië laat zien hoe Italië
dezen oorlog geprovoceerd heeft.
Hoe beschamend dit boek moge zijn, de
menschheid zwijgt. De oorlog van tegenwoor
dig is volgens spreker van een satanisch sa
disme.
Er wordt stelselmatig angst gekweekt, voor
het fascisme, zoowel als voor het communisme.
Sinds 1925 zijn met uitzondering van 1932,
toen Henderson's invloed nog woog de be
dragen voor oorlogstoebereiding stelselmatig
van jaar tot jaar toegenomen.
Wat de wereld noodig heeft, is verdraag
zaamheid. Wij moeten verdraagzaamheid voe
len als een levende kracht. Geen enkele waar
de is ooit beschermd door oorlogsgeweld. De
volkeren worden op verkeerde wegen geleid
met al dat gepraat over moed en opoffering
van den soldaat. Er is volgens spreker
maar één heldenmoed, namelijk de heldenmoed
van het,individu. Ook in ons land meent Dr.
Garmt Stuiveling worden wij geestelijk en
psychisch hoe langer hoe meer voorbereid
voor den oorlog. Hij zag het bewijs daarvan
in het congres van Nationaal Herstel. Op die
wijze gaan ook wij onverbiddelijk naar den
afgrond. Er zijn, volgens spreker, maar 2
wegen: die van het radicaal militairisane of van
het radicaal pacifisme. De pacifisten willen de
cultuur van Europa redden en hun hoop blijft
gevestigd op de kleine kans, dat de mensch
heid zich ten slotte toch nog zal hervinden.
Na de pauze kwam de opvoering van het vre_
desspel „Chanson Triste" door de Utrechtsche
Vredesspelers. In dit spel wordt een dichter
in den oorlog geplaatst tusschen den schijn
van heldenmoed en opoffering en de werke
lijkheid van het brute, alles vernietigend ge
weld. Om de waarheid t-e leeren kennen, wil
hij den oorlog zelf beleven en dan wordt het
hem helder en klaar, dat de oorlog enkel ver
nietiging brengt. De stemmen der dooden ver
kondigen de waarheid en zeggen, dat zij voor
niets gestorven zijn. Het slot is, dat het volk
in eenheid zioh hervindt en den roep om vrede
laat hooren.
De bedoelingen van den schrijver mogen
nobel en goed zijn, wij meenen toch te moeten
zeggen, dat de bewerking al te oppervlakkig
en te dilettantisch is voor een dergelijk groot
probleem. De leider, de heer Karei Pekelha
ring, zeide in zijn met vurig enthousiasme uit
gesproken voorwoord, dat wij stuk en opvoe
ring niet naar de artistieke waarde, maar al
leen naar den tendenz moesten beoordeelen.
Wij willen ons daar dan ook maar aan houden.
Voor de opvoering van een dergelijk leeken-
spel wordt meer vereischt dan geestdrift en
goeden wil. Wij meenex^ dat de Utrechtsche
Vredesspelers zich overschatten met van hun
vredeswil te willen getuigen in een spel. Maal
laten wij hun goede bedoeling apprecieeren, al
mogen wij dan niet verhelen, dat de groote
waarde van dezen avond lag in het gesproken
woord vóór de pauze van mevrouw Van
GeunsGodfried en vooral van Dr. Garmt
Stuiveling, die op zoo klare wijze aantoonde
naar welk een catastrophe Europa gaat, wan
neer de volken niet bij tijds hun „halt" toe
roepen aan hen, die ons in een nieuwen oorlog
willen storten.
J. B. SCHUIL.
INSTALLATIE MR. L. VLIEG ENTILART.
Dinsdagmorgen om half elf zal in de zit
tingszaal van de Rechtbank te Haarlem de
installatie plaats vinden van Mr. L. Vlie-
genthart als rechter aan de Rechtbank te
Haarlem.
De Bilt voorspelt:
Matigen, later weer toenemen den Noord
westelijken tot Zuidwestelijken wind,
tijdelijk opklarend, later weer toenemen
de bewolking, met kans op regen. Weinig
verandering in temperatuur.
BAROMETERSTAND
Hoogste 772.4 m.M. te Toulouse.
Laagste 749.5 m.M. te Skagen.
De hooge drukking, die tot Zondagmorgen
toenam, is daarna snel Zuidwaarts getrokken,
bij de nadering van een diepe depressie, die
in den nacht storm en regen bracht.
Na een rug van hooge drukking, volgt een
andere depressie ten Westen van Ierland. Ter
wijl Schotland opklarend weer heeft, regent
het al weer in Zuid-ierland en regent het nog
om het Kanaal en tot diep in Frankrijk, waar
de wind nog krachtig bleef. Ook Duitsehland
heeft nog krachtigen tot stormachtigen wind.
met regen vooral in het Noorden. In Scandi
navië kwam nog matige vorst voor en vormde
zich hooge drukking in het Noorden, het Zui
den kwam echter onder invloed van de de
pressie en heeft regen bij Oostelijke winden.
In de bovenlucht werd het kouder en droger,
zoodat de Alpentoppen helder zijn.
Na een korte opklaring is weer toenemende
wind en regen te wachten.
BAROMETERSTAND
Hedenmorgen 10 uur 756 m.M.
Strand van gister 760 m.M.
Neiging: Achteruitgang.
Opgave van:
CAREL v. HUIZEN, Opticien
KI. Houtstraat 13 Tel. 14112.
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Dinsdag v.m. 4.22 urn:; n.m. 16.34 uur.
Strand berijdbaar van 9.3014.30 uur.
„Rijdende broodwinkels" in
Haarlem's straten.
Nieuwigheid van N.V. Vermaat's Bakkerijen.
Aan de Paul Krugerkade in Haarlem-Noord
is een modern bakkerijbedrijf ingericht. De
N.V. Vermaat's Bakkerijen hebben hier een
technische uitstekend geoutilleerde brood
bakkerij geopend, 'die z.g. semi-automatisch
werkt. Het deeg wordt machinaal gekneed,
vervolgens machinaal afgewogen en „opge
bold". Dan komt pas de menschelijke hand
er aan te pas. om het deeg in de vormen te
zetten en naar den grooten oven te brengen,
waar het tenslotte tot brooden gebakken
wordt.
Maar eerst na deze bewerking begint het
zeer bijzondere van deze bakkerij en dat is
de distributiemethode.
De directie van de firma Vermaat is van
meening, dat hierop een aanmerkelijke be
sparing kan worden aangebracht, die den
afnemers ten goede komt. In plaats van het
oude systeem van het bakkerskarretje, dat
door handenkracht bewogen van den eenen
klant naar den anderen rolt zal de firma
Veripaat een aantal „rijdende winkels" de
stad insturen. In fraaie Fort-autobussen, in
gericht als winkels met een étalage, een
„toonbank" en voorzien van een groote sor
teering brood en beschuit, rijden eenige
vriendelijke verkoopsters van straat naar
straat, van wijk naar wijk. Wie de broodauto
in de buurt ziet, komt naar buiten en koopt
aan den wagen, wat hij noodig heeft. De
klanten moeten zich deze kleine moeite ge
troosten: de brooden worden niet meer aan
de deur afgeleverd, maar moeten aan de
auto. die steeds op denzelfden tijd op dezelf
de punten zal verschijnen, gehaald worden.
Tegenover dit kleine ongemak staat echter
het zeer zeker niet te onderschatten, en in
dezen tijd den doorslag gevenden voordeel,
dat de prijs van het brood aanmerkelijk la
ger is. Deze lage prijs is mogelijk juist door
deze vereenvoudigde distributiemethode.
Ook het bezwaar van een gewonen winkel
op een min of meer centraal gelegen punt,
wordt hierdoor ondervangen. De menschen
behoeven niet meer naar den winkel te gaan,
waar de winkel komt naar hun toe.
Haarlem is voor deze nieuwigheid uitgeko
zen, omdat door den bouw van de stad
lage huizen in uitgestrekte woonwijken,
dit systeem hier de b este kans van slagen
heeft. Ongetwijfeld zullen de Haarlemmers,
als zij van den schrik van zoo'n moderne me
thode bekomen zijn (want zij hebben nu een
maal den naam graag de kat uit den boom
te willen kijken) een gretig gebruik gaan
maken van het brood, dat per „rijdende win
kel" tot voor hun huizen wordt aangevoerd
Morgen zullen de wagens voor het eerst
rijden.
Minister De Wilde houdt de openingsrede.
lamioier De Wilde spi 1 ue openingsrede uit.
OOSTENRIJKSCHE VEREENIGING.
De Oostenrijksche vereeniging heeft Zon
dagavond een propagandabijeenkomst ge
houden in gebouw St.-Bavo.
Na een openingswoord van den leider, den
heer I. Fr. Pfanzer, werden de Bundeahymne
en het Wilhelmus gezongen.
Daarop werd een boerencomedie opgevoerd,
waarop nog eenige tooneelstukjes volgden!
Het I-Iaarlemsch Salon Ensemble verleende
op dezen avond zijn medewerking. De zus
terverenigingen uit Amsterdam, Den Haag
enRotterdam waren dezen avond vertegen
woordigd.
Aanwezig waren onder anderen: Graf in
Franziska Attems—Heiligenkreuz, leidster van
de Oostenrijksche meisjesvereeniging in Am
sterdam; mevr. M. Portisch, leidster van de
meisjesvereeniging in Den Haag; mevr. H.
Merkelbach van Enkhuizen, leidster te Rot
terdam; Algemeen vertegenwoordiger der
Oostenrijksche Bundesbahnen, de heer H.
G. Tulp en Pater F. J. P. Loots—Roodnat uit
Feldkirch in Oostenrijk.
CONTACT-AVOND VOOR INTERNATIO
NALE VRIENDSCHAP.
De vereeniging voor Internationale Vriend
schap en Wereldvrede, afdeeling Haarlem,
organiseert op Donderdag 19 November in
Dreefzicht een Contact-avond voor Interna
tionale Vriendschap. Doel van dezen avond
is de groote jeugdgroepen, die elk op haar
wijze de toenadering tusschen de volkeren
bevorderen, op dezen avond de gelegenheid
te geven zich uit te spreken hoe zij deze taak
zien en ten tweede om te komen tot een nau
were samenwerking op internationaal ge
bied Als sprekers op dezen avond treden op:
dr. A. Rinse namens de Padvinderij, de heer
W. Sligting namens den Trekkersbond, de
heer D. Geluk namens de jeugd in het alge
meen en de heer J. A. de Klerk namens de
Vereeniging voor Internationale Vriendschap
en Wereldvrede.
Verder wordt aan dezen avond medege
werkt door mevr. Kerkhoff-Pet met declama
tie, mej. Lien Cornelissen, zang, en mej. Nel
Keyser, die viool-soli ten gehoore zal brengen.
In tegenwoordigheid van tal van autoritei
ten onder wie de Commissaris der Koningin in
de provincie Noord-Holland jhr. mr. dr.
A. Röell, burgemeester en wethouders en
de gemeentesecretaris van Haarlem, en
generaal P. H. A. deRidder, inspecteur
voor de Luchtbescherming, is hedenoch
tend te elf uur alhier de eerste cursus in
ons land voor luchtbescherming in de voor
malige Prins Hendrikschool door den Minister
van Binnenlandsche Zaken, mr. J. A. de Wilde,
geopend.
Nadat aan den minister waren voorgesteld
de leden van het algemeen bestuur der N.V.L.
den heer Muller, hoofd van het onderwijs en
den heer Jonkheer, het administratief hoofd
van den cursus, sprak de voorzitter van de
vereeniging, de heer Van Lith een woord van
welkom.
Welkomstwoord van den heer Van Lith.
Het is hier niet de plaats, aldus spr., om een
uitvoerige uiteenzetting te geven van het doel
en het streven van de Ned, Vereeniging voor
Luchtbescherming en ik meen dan ook te
kunnen volstaan met te vermelden dat onze
vereeniging in overleg met de regeering en met
de inspectie voor de luchtbescherming de taak
op zich heeft genomen, het publiek in al zijn
geledingen voor te lichten en op te voeden
met betrekking tot de z.g. zelfbescherminL
tegen gevaren uit de lucht en daarbij haar
leden, die zich daarvoor beschikbaar- zullen
stellen, op te leiden, hetzij als individu, hetzij
in groepen, om de plaatselijke en gemeente
lijke overheid bij te staan bij de uitvoering van
de overheidstaak ten aanzien van de afweer
van het luchtgevaar.
De N.V.L. is haar werkzaamheden praktisch
gesproken sinds een maand begonnen en moet
zich haar plaats in onze volksgemeenschap
nog veroveren. Dat zij daarbij zal stuiten op
tegenwerking, onverschilligheid ,en zorgeloos
heid enz. staat wel vast en is ook al tot uiting
gekomen, maar ook is reeds gebleken, hoezeer
in het geheele land de belangstelling voor het
vraagstuk van de luchtbescherming, zoowel
bij de autoriteiten als bij de ingezetenen, wordt
gewekt en dat in tal van plaatsen de behoefte
gevoeld wordt om dat vraagstuk te bestudee-
ren en zich aaneen te sluiten, ten einde in dit
opzicht te doen wat naar vermogen gedaan
kan worden.
Wij zijn van dankbaarheid vervuld, dat de
Minister van Binnenlandsche Zaken zich be
reid verklaard heeft dezen eersten cursus on
der auspiciën van de vereeniging in persoon
te openen.
Excellentie, wij hebben doorslaande bewij
zen ontvangen van uwe belangstelling voor
de N.V.L. en van uwe sympathie met haar
doel en streven.
Wij stellen ook de komst van generaal De
Ridder op hoogen prijs. Niet minder is dit het
geval met de aanwezigheid van den Commis
saris der Koningin in de provincie Noord-
Holland.
Een woord van bijzonderen dank richt ik
hierbij tot burgemeester en wethouders van de
gemeente Haarlem, die op zoo uitnemende
wijze hebben meegewerkt om het houden van
dezen cursus mogelijk te maken door dit
fraaie gebouw en de uitstekende localiteit
daarin beschikbaar te stellen.
Vervolgens noodigde spreker minister De
Wilde uit tot het uitspreken van zijn ope
ningsrede.
Openingsrede minister De Wilde.
Voor mij, aldus de minister, Is dit een gaarne
aangegrepen gelegenheid om mijn belang
stelling te toonen voor de taak, die de ver
eeniging op zich heeft genomen.
Deze vereeniging, die erkend is als de
eenige algemeene en landelijke vereeniging
voor luchtbescherming in Nederland, doet
thans, wat ik zou willen noemen, -haar eer
sten „officieelen" stap voor de bevordering
van het inzicht in hetgeen ons volk behoort
te doen en te weten ten aanzien van de lucht
bescherming.
Reeds in den loop van 1935 ontwierp de
vereeniging van werkzoekende intellectueelen.
afdeeling Haarlem en omstreken, plannen om
haar leden op het gebied der luchtbescher
ming te bekwamen en verwierf daarbij steun
van het gemeentebestuur.
Met voldoening heb ik vernomen, dat deze
afdeeling zich niet alleen heeft aangesloten
bij de Nederlandsche Vereeniging voor lucht
bescherming, maar zich geheel beschikbaar-
heeft gesteld voor het verleenen van haar
medewerking. Deze daad heeft ook sociale be
teekenis.
Aan het Haarlemsche gemeentebestuur
breng ik dank voor de belangstelling, welke
het aanstonds voor dit werk heeft betoond.
Deze eerste cursus heeft ten doel de daar- j
aan deelnemende hoofden van de luchtbe
scherming een duidelijk inzicht te geven in
alle zaken waarover die hoofden een goed
onderlegd oordeel moeten hebben, willen zij de
functie, waartoe zij door den burgemeester
zijn, naar behooren kunnen vervullen..
De hoofden toch hebben In de onderschei
dene gemeenten een belangrijke taak te ver
vullen. Zij moeten daar de dragers zijn van de
luchtbeschermingsgedachte. Van hen moet
activiteit uitgaan. Aan organiseerend talent,
mag het hun niet ontbreken. Zij moeten in
staat zijn. anderen te bekwamen In het ver
leenen van hulpdiensten. Maar bovenal be
hoort van hen uit te gaan een moreele drang
op de geheele bevolldng, om al datgene te
doen wat noodzakelijk is bij een luchtaanval.
Slagen zij in hun pogen, prikkelen zij met
goed resultaat het particulier initiatief, dan
zal het gevolg niet uitblijven. Dan komen er
steeds meer plaatselijke luchtbeschermings-
vereenigingen en op haar beurt zullen deze
weder, gerugsteund door de algemeene ver
eeniging, de taak der hoofden van den Lucht
beschermingsdienst vergemakkelijken.
Het programma, dat gij, cursisten, op dezen
cursus zult doorloopen, is veelomvattend. De
docenten zullen zich beijveren de leerstof zoo
duidelijk en beknopt mogelijk voor te dragen.
Hun bekwaamheid is een waarborg, dat gij
hier de noodige kennis zult opdoen omtrent
de verschillende vraagstukken, die zich bij de
luchtbescherming voordoen, waardoor gij in
staat zult zijn in uw gemeente richting en
stuur te geven aan het onder de bevolking
levend begeeren en de gevaren, die haar uit
de lircht bedreigen, zooveel mogelijk af te
wenden.
Aan de mannen, die zich bereid hebben
verklaard, hun kennis en ervaring voor dit
doel beschikbaar te stellen, breng ik gaarne
een woord van dank en hulde.
God verhoede, zoo eindigde de minister, dat
ons land ooit het tooneel worde van lucht
aanvallen. Of dat gebeuren zal. ligt niet in
onze hand. Wij zijn een vredelievend volk.
Maar de spanningen in de internationale
wereld zijn groot. Het is voorzichtig en ver
standig steeds op alles voorbereid te zijn.
Dit is zeker: mocht dit onheil over ons
vaderland komen, dan zal een goede geleide,
wel georganiseerde luchtbeschermingsdienst
een der middelen kunnen zijn. om veel leed te
voorkomen. Dit was ook de overweging, welke
zoo goed als alle leden van de Staten-Generaal
er toe bracht hun steun aan de wet op de
luchtbescherming te geven. Het is dezelfde
overweging welke èn de docenten en de cur
sisten er toe gebracht heeft dezen arbeid
aan te vatten. Het doel, dat wordt nagestreefd',
is dan ook nobel en heilzaam.
En hiermede verklaar ik dezen eersten cur
sus voor geopend.
Nadat de docenten van den cursus, waar
van de heer C. A. Muller te Rotterdam het
hoofd is. aan den minister zijn voorgesteld,
bezichtigde het gezelschap het gebouw.
De burgemeester aan het woord
De burgemeester van Haarlem, de heer C.
Maarschalk, gaf hierna uiting aan de vreugde
van het gemeentebestuur over het feit, dat
de eerste cursus voor Luchtbescherming in
onze stad is gevestigd en heette die inrichting
van harte welkom in Haarlem. Spr. verbond
hieraan den wensch, dat een regelmatige
voorziening van luchtbescherming ten spoe
digste zal zijn verzekerd.
„Natuurlijk." zoo eindigde spi'„ „hopen wij
allen hartelijk, dat al wat op dezen cursus
zal worden onderwezen, den ernstigen toets
der werkelijkheid nooit zal behoeven te on
dergaan."
Na afloop van de plechtigheid werden ver-
verschingen rondgediend.
De zaal was met tapijten en groen versierd.
De redevoeringen werden per radio uitge
zonden.
„ORPHEUS" WINT.
Zaterdag j.I. behaalde het solo-imannen-
kwartet, bestaande uit de heeren: le tenor L.
Bruin, 2e tenor C. Waagenaar. bariton J. Soe-
laart, bas J. Waaning, directeur Nico de Zwaa-
ger op den zangwedstrijd te Overschie den
eersten prijs A.
Trudi Schoop in Haarlem.
Het ballet van Trudi Schoop geel. ,.„ndag-
avond 22 November een voorstelling in den
Stadsschouwburg te Haarlem,
