Cremolda
H.D«
VERTELLING
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1936
HAAREEM'S DAGBEAD
S
De Stratosfeer.
Lezing te Haarlem.
Wanneer men zich in de atmosfeer naar
boven begeeft, dan zijn twee van de meest
opvallende verschijnselen: le De luchtdruk
wordt steeds minder; 2e. De temperatuur
neemt gestadig af.
Dat de luchtdruk steeds minder wordt, is
begrijpelijk; hoe hooger men nl. komt, des te
geringer wordt de druk, omdat een kleinere
luchtmassa er van boven op drukt. Op een
hoogte van 6 K.M. is de luchtdruk de helft,
op 18 K.M. 1/10 van die op aarde, en voor el
ke verdere stijging van 18 K.M. wordt dit
weer 10 maal kleiner. De dampkring heeft
dus geen vaste grens en gaat onmerkbaar in
de leege wereldruimte over. Wel kunnen we
echter nog op groote hoogte iets van de aan
wezigheid van den dampkring merken, b.v.
door de „lichtende nachtwolken", op 70 tot
80 KM. hoogte, de vallende sterren en de sche
mering.
Betreffende de temperatuursdaling dacht
men vroeger, dat dit steeds zou doorgaan,
lioe hooger men kwam. In 1902 werd echter
met behulp van registreerballons door den
Franscïraiah Teisserenc de Bert en den Duit-
scher Assmann, onafhankelijk van elkaar,
ontdekt, dat op een hoogte van ongeveer 11
K.M. aan deze daling een einde komt. Ja, men
vond zelfs, dat de temperatuur weer gaat stij
gen. Een bevredigende verklaring werd hier
echter spoedig voor gevonden, waarbij vooral
de Münchener physicus Emden belangrijk
werk heeft gedaan. Men neemt nl. aan. dat
de lucht op een bepaalde hoogte in stralings-
evenwicht moet verkeeren, omdat de tempera
tuur daar een constante waarde krijgt, door
dat de invloeden van de straling der aarde en
der zon, en van de wijze waarop deze dooi
de lucht geabsorbeerd worden, elkaar in even
wicht houden. Reeds spoedig bleek, dat deze
z.g. inversielaag in meer dan één opzicht een
scheidingsvlak vormt.
Op voorstel van Teisserenc de Bort werd het
gedeelte van den dampkring tot deze laag.
die behoudens geringe schommelingen, voor
onze breedte op 11 K.M. ligt de troposfeer ge
noemd, het gedeelte daarboven de stratosfeer.
In de meteorologie hebben we echter slechts
met de troposfeer te maken, hier is immer
onrust; de ongelijke verwarming van land en
zee. van landstreken van verschillende ge
steldheid. enz. Dit alles houdt voortdurend
de luchtmassa's in beweging.
Practisch bevindt zich verder bijna alle
waterdamp in dit gebied, zoodat wolkenvor
ming bijna geheel hier optreedt. Slechts Cir
rus en Cirrostratus (windveeren en wind
streepent komen soms tot op 13 K.M. voor.
We kunnen dus wel zeggen, dat in de tro
posfeer ook het weer „gemaakt" wordt, of
schoon de stratosfeer toch nog wel eenigen
invloed daarop heeft. Doch in' de stratosfeer
hebben we geen „weer" meer, hier geen wol
ken, geen verticale luchtbeweging, geen tem
peratuurverschil op groote hoogte in de stra
tosfeer, nl. een Oostenwind; door den grooten
afstand tot de aarde blijft de lucht blijkbaar
achter bij de aardrotatie.
Dr H. G. Cannegieter, adjunct-directeur
van het Kon. Ned. Meteorol. Instituut te De
Bilt, zal op Vrijdag 27 November a.s., te 20.15
uur, in het gebouw Ged. Oude Gracht 104,
voor de leden van den Haarl. Weer- en Ster-
rek.- Kring een lezing houden over:. „Het on
derzoek der hoogere luchtlagen te land en ter
zee geschiedenis en toekomst". Ongetwijfeld
zal hij daarbij ook interessante dingen ver
tellen over zijn onderzoekingen met z.g. radio
sondes op de Azoren en de Atlantischen
Oceaan in Juli van dit jaar. Belangstellenden
zijn welkom.
Protestvergadering tegen den
opstand in Spanje.
Belegd door het Comité van Actie tegen
Terreur.
JAARFEEST „RAVOWISO".
De buurtvereeniging „Ravowiso" houdt op
Dinsdag 24 November in het gebouw van den
Haarlemschen Kegelbond haar jaarfeest.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP ZATERDAG
21 NOVEMBER 1936.
Progr. I, Hilversum I (Huizen).
Progr. II, Hilversum II.
Progr. III. 8.05 Parijs Radio. Gymnastiekles.
8.20 Parijs Radio. Gramofoonmuziek. 9.05 Keu
len Tijdsein. Nieuwsberichten. Waterstandbe-
richten. 9.20 Keulen. Urn 24 Stunden, schets v.
W. Ehmer. 9.50 Keulen Voor de kleintjes. 10.20
Keueln. Richard Heinemever: Was ist los im
Sport? 11.20 Keulen. Populair concert mjn.v.
het trompetcorps van het 35 Reg. Art. o.l.v.
Kiedaisch. 1.20 Vlaamsch Brussel. Gesproken
dagblad van het N. I. R. 1.35 Keulen. Gramo
foonmuziek. 2.35 Fransch Brussel. Max Alexys
en zijn orkest. 3.05 Fransch Brussel. Gramo
foonmuziek. 3.20 Keulen. Populair concert m.
m.v. Het West-Duitsche Kamerorkest o.l.v.
Hermann Hagestedt. 5.20 Keulen. Program-
manieuws. 5.25 Keulen. Populair concert door
het kamerkwintet. 6.20 Londen Regional. B B.
C. Northern orkest o.l.v. T. H. Morrison 7.20
Diversen. 7.30 Weenen. Een Omroeppotpourri
door Dr. Lofrhar Riedinger o.l.v. Josef Holzer.
9.00 Rome. Vervolg Aida, opera van Verdi.
Progr. IV. 8.00 Vlaamsch Brussel. Gymnas
tiekles. 8.20 Vlaamsch Brussel. Tijdsein, Gra
mofoonmuziek. 8.30 Vlaamsch Brussel. Kro
niek van den dag. 8.40 Vlaamsch Brussel. Gra-
mofoonmuziek.8.45 Vlaamsch Brussel. Gespro
ken dagblad v. h. N. I. R. 9.00 Vlaamsch Brus
sel. Gramofoonmuziek. 9.20 Diversen. 10.35
Londen Regional. Korte Godsdienstoefening.
10.50 Londen Regional. Tijdsein van Green
wich. Weerbericht, 11.05 Londen Regional. B.
B. C. Northern orkest o.l.v. Alfred Barker.
11.20 Droitwich. Orgelconcert door Henry
CIX)udson. 12.10 Droitwich. Het MacNaghton
Strijkkwartet. 12.50 Droitwich. Het Lansbury
Sextet. 1.20 Droitwich. Gramofoonmuziek. 2.20
Droitwich. Visscherijberichten. 2.25 Droitwich.
Coventry Hippodrome Orkest o.l.v. William
Pethers. 3.20 Droitwich Orgelconcert door H.
Cleaver. 3.50 Droitwich. Pianorecital door He
len Parkin. 4,20 Dritwich. Eric Gillet: The Mill
on the Floss, 4.35 Droitwich. B.B.C. Schotsch
orkest o.l.v. Guy War-rack. 5.35 Droitwich. Pe
ter Yorke met zijn orkest .6.20 Diversen. 7.05
Droitwich. Al Colling met zijn dansorkest. 7.50
Droitwich, In Town to-night. 8.20 Droitwich.
The strange adventures of Mr. Penny. 8.35
Droitwich B.B.C. Theater orkest o.l.v. Jean
Gilbert en Harold Lowe. 9.30 Diversen. 9.40
Droitwich. Music Hall. 10.45 Londen Regional.
Henry Hall's Hour.
Progr. V. 8.007.00 Diversen. 7.00 Eigen gra-
mofoonplatcnconcert: zang ensembles en wals
muziek. 1. Waltz Medley, 2 vleugels. 2. Heebie
Jeebies, Boswell Sisters. 3. Geschichten aus
dem Wienerwald. Berl. Lehrer Ges. Verein. 4.
Uns geht's immer fabelhaft, Humoresk Melo-
dio.s. 5. Hofballtanze, Wiener Bohème orkest.
6. Tiger Rag. Mills Brothers. 7. My future just
passed, Boswell Sisters. 8. Donausagen, Wiener
Bohème-,orkest. 9. I heard. Mills Brothers. 10.
V/ea:i:r Mad'len. Wiener Bohème orkest. 11.
D:""'n Boswell Sisters. 12. El Turia, Wiener
B/néme orkest. 13. Some of these days, Mills
Brothers. 14. Wir Ziehen durch die Heimat,
Humoresk Melodios. 15. Destiny, Edith Lo-
rand. 16. Alexanders Ragtime Band, Boswell I
Sisters. 17. Traum Walzer, Edith Lorand. 8.00
12.00 Diversen. J
In het gebouw van den Protestantenbond is
gisteravond een openbare protestvergadering
gehouden onder de leuze „Spanje, de ongeluk
kige, door het fascisme verraden natie". De
bijeenkomst was georganiseerd door het Co
mité van Actie tegen Terreur.
De voorzitter, de heer L. v. d. Putte, deelde
mede, dat na de ordeverstoring tijdens een
vergadering in Utrecht, een comité van actie
is opgericht, teneinde dergelijke daden van
terreur te voorkomen. Zooveel mogelijk zijn
dezelfde sprekers uitgenoodigd als te Utrecht
zouden optreden.
De eerste spreker was Mr. S. de Jong, die
allereerst in scherpe bewoordingen de ï'elletjes
tijdens de Dageraadvergadering te Utrecht
laakte.
Het is goed, dat wij nauwkeurig weten, wat
zich in Spanje werkelijk afspeelt, aldus ver
volgde de spreker. Daartoe ging hij in 't kort
de Spaansche geschiedenis na, die een aan
eenschakeling van xevolutiepogingen tegen de
zeer kleine bezittende klasse is. Thans trach
ten de fascistische groepen in Spanje de laat
ste resten van deze onrechtvaardige maat
schappij te beschermen tegen de opkomst der
nieuwe wereld. In een ongekende eenheid kee-
ren zeer uiteenloopende groepen zich tegen
dezen fascistischen opstand. De situatie voor
de regeering is thans moeilijk, doch niet ho
peloos, aldus mr. de Jong. Ook al zal Madrid
vallen, dan zijn nog zeer belangrijke deelen
van het land vrij van het fascisme.
De vraag is nu: „Wat moeten wij doen voor
Spanje?", zoo zette spr. zijn rede voort. Wij
kunnen geldelijken steun geven, maar vooral
kunnen wij de waarheid over Spanje verbrei
den en aantoonen dat de wettige regeering
daar het recht aan haar kant heeft.
De heer Albert de Jong voerde als tweede
spreker het woord. Het Spaansche volk voert
met verbeten heldhaftigheid den strijd tegen
het fascisme, aldus spr.. omdat het weet wat
dictatuur en onderdrukking beteekenen. Het
fascisme schrijdt steeds verder: wij kunnen
niet ook Spanje aan het faeisme verliezen,
zoo riep Alb. de Jong uit. De strijd in Spanje
is dus. van beide kanten, een internationale
strijd. Er is geen keuze dan tusschen het fas
cistische en het anti-fascistische front.
Wij moeten trachten het Spaansche volk te
begrijpen, dat zich keert tegen het grootgrond
bezit. n.l. den adel en de R.K. kerk, door wel
ke machten het steeds uitgebuit is, aldus spr.
De kerk wordt niet bestreden als godsdienst,
maar als economische macht.
De opstand is begonnen uit vrees voor het
uitbreken van een sociale revolutie. Het ge
volg was, dat in een groot deel van Spanje die
sociale revolutie is ontketend.
Hoe de toestand zich zal ontwikkelen is nog
niet te zeggen, maar zeker is, aldus spr., dat
de oude democratische republiek niet terug
keert. Ook deze spreker was van meening, dat
na den val van Madrid de strijd even hevig
zal worden voortgezet.
Tenslotte werd het woord gevoerd door oen
heer J. Hoving, die de rol van de kerk en het
priesterschap in Spanje behandelde. Spr. ver
telde, hoe men in het zoo door en door katho
lieke Spanje zeer veel antl-clericale tijdschrif
ten leest, hoe men de priesters haat en ver
acht. Dit kan bij het geloovige Spaansche volk
verklaard worden uit het feit, dat de kerk
door een beroep te doen op bovenzinnelijke
machten, den eigendom aan zich trekt. Kerk
en klooster zijn de grootste ondernemers en
kapitalisten van Spanje geworden.
De Spaansche burgeroorlog brengt thans d-
uitersten tegenover elkaar: de bezitters en
niet-bezitters. De opstand tegen de regeering,
die volkomen wettig en ordelijk de belangen
van de arbeiders trachtte te bevorderen, is
uitgebroken, omdat de bezitters hun eigendom
wilden behouden, aldus spr.
Aangezien de priesters dezen opstand steu
nen, is de haat van het volk -tegen de geeste
lijken toegenomen, zoo vervolgde de heer Ho
ving. Vele berichten over gruwelen tegen kerk
en priesters in Spanje noemde spr. onjuist en
gefantaseerd.
In den breede besprak de heer Hoving de
ordeverstoring in de Utrechtsche vergadering,
die hij buitenewoon krachtig veroordeelde.
Tot slot van zijn rede zeide spr. het een en
ander over de huidige actie tegen de vrijden
kers, gevoerd door de N. S. B. en sommige
katholieke groepen. Dit heeft geleid tot hei
ontnemen van de zendvergunning aan den
Vrijdenkers Radio On- oep, hetgeen spr. met
verbazing en teleurstelling vernomen heeft.
Bovendien bestreed hij de motiveering van dit
ministerieele besluit. Hij wekte tenslotte op
om persoonlijk en in verenigingsverband te
protesteeren tegen deze uitrekking van de
zendvergunning van den V. R. O.
een crème van chocolade voor de boterham.
3 smaken
VANILLE
ORANGE
CITROEN
'M 4* KI V/ T INI IVUIC IV1-1 T-
N.V. T. DU YVIS Jxn., Koog ajd Zean.
(Adv. Ingez. Med.)
DE ZUID-AFRIKA-FILM IN REMBRANDT
GEPROLONGEERD.
De directie van het Rembran-dt Theater
heeft besloten de beide cultuurfilms over land
en volk van Zuid-Afrika voor a.s. Zondag
ochtend 11.30 te prolongeeren.
Wij herinneren onze lezers aan onze be
treffende bespreking toen wij wezen op de bij-
zondere bekoring van deze producties, waar
van de eene een z.g.n. cinematografische reis
van 5000 K.M. is van stad tot mijn over de
wijde Karroovlakte en de tweede een idee
geeft van het z.g. ,Hollandsch" 't Afri-
kaansch ofwel Boersch. Aan deze filmwer
ken gaat een causerie van den radiospreker
De Josselin De Jong vooraf, die op de hem
eigen populair-wetenschappelijke wijze een
beeld geeft van de voorgeschiedenis der Voor
trekkers, het Britsch-Afrikaans heden als
ook de handelstoekomst der Unie in het wereld
verkeer met bijzonderheden over de „naturel
len" of kaffirs, het planten- en het dieren
rijk.
GUNNING.
Het verbouwen van de Stoomwasscherij
„Kleverpark" aan de Santpoorterstraat 4149,
is door den architect H. G. Scholten opgedra
gen aan den aannemer H. J. v. d. Aardweg en
Zoon.
„GELOOF EN WETENSCHAP".
Voor de vereeniging Geloof en Wetenschap
zal op Vrijdag 27 November door het gezel
schap Jan Musch in den Stadsschouwburg ge
geven worden „De vrek", blijspel in 5 bedrijven
van Molière.
Kon zijn Kaar niet kammen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Kinderleed.
„Dit werkwoord heet „koppelwerkwoord"
schreef de onderwijzer op het bord.
Toen draalde hij zich om en keek de klas
in. Met één blik zag hij, dat zijn leerlingen
„erin" waren, op één na! Frits van Manen,
Wat die jongen toch tegenwoordig had?
Vroeger één van de beste leerlingen, vroolijk
kwiek en met kwajongensstreken altijd
haantje de voorste en nuzijn lessen leerde
hij niet, zijn kameraden meed hij en in zijn
groote zwarte oogen lag een melancholieke
uitdrukking.
Zooals hij daar nu weer zat! Eén hand in
zijn broekzak en met de andere ondersteunde
hij zijn hoofd, staarde hij naar buiten waar
de fijne motregen al de heele morgen neer
viel, met een in-droevige uitdrukking op zijn
gezicht.
Frits", maande de onderwijzer „opletten
jongen!".
Hij hoorde niets! Zag ook niet dat de halve
klas zich naar hem omdraaide, elkander
aanstootende, omdat ook de kameraden niet
begrepen, wat er toch met hem was.
„Frïts", riep de onderwijzer harder, „hé jö.
zit niet zoo te droomen, ik sta hier toch niet
voor niemendal!"
Frits schrok op! Riep iemand hem? Verwe
zen keek hij rond totdat het tot hem door
drong dat iedereen naar hem keek en de
onderwijzer hem scherp stond op te nemen.
Met een vuurroode kleur keek hij in zijn
boek. Ellendig toch, kon hij maar wegloopen
Hoe kon hij toch met zijn hoofd bij zijn werk
zijn als héél zijn denken inbeslag was geno
men met dat ééne /crote verdriet!
Nu van alle rheumatiek bevrijd.
Dit briefje, dat wij van een 77-jarigen heer
ontvingen, bewijst dat Kruschen Salts ook op
hoogeren leeftijd zijn plicht doet.
„In mijn krant wer-d eens de vraag gesteld
of voor iemand van 58 ook een middel tegen
rheumatiek bestaat. Het antwoord luidde:
„Zoodra iemand wat ouder gaat worden
neen". Maar in het hetzelfde blad las ik dat
Kruschen Salts bij velen rheumatische pijn
verdreven had! ik zei tot mijn vrouw: „Wij
zullen eens kijken, wie van de twee gelijk
heeft". Ik begon met Kruschen Salts, ver
bruikte drie flacons en voelde mij een ander
niensch. Vroeger had ik 's nachts geregeld last
van pijn in mijn linkerbeen, en wanneer ik in
mijn stoel zat te dutten werd mijn been stijf,
zoodat het vrij lang duurde, voordat ik weer
kon staan. Als mijn schouders pijn deden,
moest ik altijd mijn hoofd heel laag buigen
om mijn haar te kammen. Dat was ongeveer
twee jaar geleden, maar nu heb ik geen pijn
meer. en kan 7 a 8 K.M. aan één stuk loo
pen". w. Y. te S.
Waimeer zich in het lichaam afvalstoffen
ophoopen, ontstaat een teveel aan urinezuur.
Dit oefent spoedig slechten invloed uit op
spieren en gewrichten, en de rheumatische
pijn doet haar intrede. Maar er is hulp voor
UKruschen Salt spoort de ingewanden, lever
en nieren aan tot intensievere werking, zoo
dat de "afvalstoffen geregeld verwijderd wor
den. Het bloed wordt beter gezuiverd en de
pijnen houden op.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en erkende drogisten a
f 0.40. f 0.75 en f 1,60 per flacon, omzetbelas
ting inbegrepen. Let op. dat op het etiket op de
flesch, zoowel als op de buitenverpakking de
naam Rowntree Handels Maatschappij, Am
sterdam voorkomt.
(Adv. Ingez. Med.)
ET
MUM
Was ik maar als dat vogeltje daar op die
tak, dan kon ik wegvliegen, vliegen, vliegen
naar mijn lief moedertje!
Weer dwaalden zijn blikken naar buiten,
o weg wou hij, ver weg van alles en iedereen.
Met een diepe zucht deed hij zijn boek dicht,
hij kón niet leeren, dan moesten ze hem maar
van school jagen, wat kwam dat er eigenlijk
opaan, nu alles toch zoo anders was gewor
den.
Met beide handen ondersteunde hij nu zijn
hoofd, zijn hoofd dat zoo moe was van het
denken. Zijn oogen deden hem pijn, zijn oog
leden brandden van de ingehouden tranen.
Huilen? Nee huilen wou hij niet, dat was
kinderachtig! Waarom nou, waarom moest hij
nou bij zijn vader blijven. Hij gaf niets om
zijn vader.
Honderden malen had hij ziclizelve deze
vraag gesteld en er nooit een antwoord op
kunnen vinden.
't Was zoo plotseling gekomen. Een paar
weken terug was zijn moeder op zijn kamertje
gekomen en had zijn hoofd tusschen haar
handen genomen! „Mijn lieve jongen", had
ze gezegd, „moeder gaat voor een poosje weg,
nu moet jij bij je vader blijven! Ik neem je
zusje mee! Zal je flink zijn?"
Warom gaat u weg moeder, en waarom mag
ik niet mee, en waar gaat u dan naar toe.
moes?"
Toen had moeder gehuild en hem in haar
armen genomen. „Dat kan ik je nü niet zeg
gen, jongen, later als je groot bent. zul je
het weten en begrijpen!"
„Later als ik groot ben", had hij angstig
uitgeroepen „moet ik dan zóó lang wachten
en al dien tijd bij vader blijven?"
„Misschien lieveling, maar nu moet je gaan
slapen en moeder beloven dat je altijd een
brave jongen zult zijn!"
Toen had moeder hem toegedekt en de lamp
uitgeknipt. Maar lang daarna had hij gehoord
dat moeder die naar de kamer van zijn zusje
gegaan was, had gesnikt.
Den volgenden morgen was moeder héél
vroeg weggegaan en wat verlangde hij naar
haarl
Begroolingen Prov. Zieken
huizen.
Memorie van Antwoord op het afdeelings-
verslag.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het algemeen verslag der afdeelingen van
de Provinciale Staten van Noord-Holland be
treffende de balansen en rekeningen over
1935 en de begrootingen voor 1937 der Provin
ciale Ziekenhuizen nabij Santpoort, Duinen
bosch te Bakkum te Medemblik. We ontlee-
nen er het volgende aan:
De omstandigheid, dat in den loop van het
jaar 1935 één lid van Ged. Staten werd belast
met het voorzitterschap van de drie commis-
siën van Bestuur en dat die commissiën met
ingang van 1 Januari 1936 tot één commissie
werden samengesmolten, heeft ongetwijfeld
bijgedragen tot het verkrijgen van meer een-
he>r in het bestuur der Ziekenhuizen en van
grooter uniformiteit in de verslagen, begroo
tingen, balansen en rekeningen.
Ged. Staten zullen ook in de toekomst naar
het bereiken van een zoo groot mogelijke een
vormigheid blijven streven.
Ged. Staten zijn erkentelijk voor de waar
deering, uitgesproken ten aanzien van het
financieel beheer der ziekenhuizen. Inderdaad
zijn in korten tijd, zonder dat het peil der ver
pleging daaronder heeft geleden, belangrijke
bezuinigingen tot stand gebracht.
Aan de mogelijkheid van verdere verlaging
van de verpleegkosten in de Ziekenhuizen en
als uitvloeisel daarvan, van het gemeentelijk
aandeel in die kosten, zal door Ged. Staten
blijvende aandacht worden geschonken.
Door Ged. Staten wordt er naar gestreefd
de voor de Staten bestemde stukken, die in de
laatste jaren toch al zoozeer zijn uitgegroeid,
niet uitgebreider te maken dan noodzakelijk
is. Speciaal de toelichtingen bij de stukken
dienen naar de meening van Ged. Staten geen
herhaling te bevatten van hetgeen op andere
plaatsen reeds is medegedeeld.
Indien de salarisverlagingen niet, of in min
der sterke mate zouden zijn ingevoerd, zouden
de begrootingen slechts door een verhooging
van de provinciale bijdragen of van het ge
meentelijk aandeel in de verpleegkosten slui
tende gemaakt kunnen worden.
Uit de omstandigheid dat van de zijde van
de Ziekenhuizen ter zake geen klachten wer
den geuit, mag niet worden afgeleid, dat be
sturen en directies van die Ziekenhuizen de
meening zijn toegedaan, dat voor verscheide
ne ambtenaren de salarisverlaging niet on
evenredig groot is geweest. In het bijzonder
de standplaatsaftrek wordt door hen als een
blijvende onbillijkheid gevoeld.
De in het Algemeen Verslag genoemde kost
prijzen der verpleging in de Provinciale Zie
kenhuizen zijn niet juist. Deze bedroegen over
1935 voor Santpoort 901.—, voor Duinen
bosch 1110,78 en voor Medemblik 938,34 per
patiënt per jaar.
De bestaande onderlinge verschillen in ver
pleegkosten hebben de volle aandacht van de
Commissie van Bestuur.
De inwoning van verplegenden beteekent
voor de exploitatie der Ziekenhuizen een
voordeel, met name sedert bij de ten vorigen
jare in werking getreden salarisherzieningen
een aanmerkelijk verschil tusschen het sala
ris van uit- en inwonende verplegenden is
ontstaan. De mate. waarin dit voordeel zich
doet gevoelen, is afhankelijk van het getal ver
plegenden, dat in de inrichtingen wordt ge
huisvest.
Moge wellicht uit de verslagen niet op in het
oog loopende wijze blijken, dat in de drie Zie
kenhuizen de gymnastiek als onderdeel van
En dan dat gekke mensen die nu in moe
ders plaats de huishouding deed. Moeder was
nog maar een paar dagen weg of ze was al
gekomen en ging op moeders stoel zitten,
op moeders plaats, alles wat van moeder was
nam zij in beslag, o, dat akelige mensch.
En vader? Vader nam zelfs geen notitie
van hem. Hij lachte en praatte druk en giste
ren stoeide hij zelfs met dat gekke mensch
en vader had haar „krullebol" genoemd.
En toen plots alsof het hem was inge
fluisterd door de een of andere stem, begreep
hij: moeder was weggegaan om dat gekke
mensch. Vader was den laatsten tijd niet meer
lief voor moeder geweest. Moeder had dikwijls
gehuild als vader zoo bromde, nooit was er
iets goed, altijd was er ruzie.
Nu, nu wist hij het! Moeder was net als de
moeder van Jaap, een schoolvriendje, wegge
gaan. Scheiden noemden ze dat. En Jaap
had nu een nieuwe moeder en vond dat ook
zoo'n akelig mensch.
De schoolbel klonk, 't was tijd om naar
huis te gaan. Roerloos bleef Frits zitten,
hoorde niets zag niets.
Daarom dus daarom was moeder wegge
gaan. Vader vond die andere vrouw liever
dan moeder, en daarom had moeder ook ge
zegd „later als je groot bent zul je het weten
en begrijpen". Oh, maar hij begreep het nu
wel.
Twee handen werden op Frits' schouders
gelegd en een diepe warme stem hoorde hij
zeggen: „jongen zou je het mij niet willen
zeggen wat je scheelt, misschien kan ik je
helpen".
Hij hief zijn hoofd op en zag in de met
tranen gevulde oogen van den onderwijzer,
die hem liefderijk aanzag.
„Jongen, wat is er?"
Met een kreet sprong de jongen overeind,
hij balde zijn vuisten alsof hij tegen een on-
zichtbaren vijand wou vechten. Met een door
tranen verstikte stem schreeuwde hij 't bijna
uit:
Ik wil geen andere moeder, ik wil geer. I
andere moeder, ik wil mijn eigen moeder!"
C. VAN RIS—VERKÉUR.
de verplegingsmethode wordt beoefend, toch
is dit in alle drie de inrichtingen inderdaad
het geval. Voor de invoering van deze deels
rhythmische gymnastiek als onderdeel van
de actieve therapie werd trouwens reeds in
het Algemeen Verslag der Afdeelingen betref
fende de begrootingen voor 1936 waardeering
uitgesproken.
In het Ziekenhuis te Santpoort is een onder
wijzeres werkzaam, die de leiding heeft bij
den patiëntenarbeid voor vrouwen en voorts
eenige uren per week aan verpleegsters les
geeft in handenarbeid.
In de Ziekenhuizen Duinenbosch en Medem
blik wordt op andere wijze in de leiding van
den patiëntenarbeid voorzien.
Het vraagstuk van de bezetting der Provin
ciale Ziekenhuizen heeft de voortdurende aan
dacht van Ged. Staten. Ware het mogelijk en
te verantwoorden geweest, één der drie Zie
kenhuizen te sluiten, dan zou een voorstel ter
zake de Provinciale Staten ongetwijfeld reeds
hebben bereikt.
De gevraagde gegevens omtrent de gemid
delde en de maximale bezetting, alsmede die
omtrent het getal leege bedden in de laatste
vijf jaar in de Provinciale Ziekenhuizen vol
gen hieronder:
1931 1932 1933 1934 1935
SANTPOORT:
gemiddeld 1486 1463 1451 1439 1440
maximum 1492 1489 1467 1451 1458
onbezet 32 55 67 79 78
DUINENBOSCH:
gemiddeld 859 849 853 824 815
maximum 870 851 863 831 828
onbezet 6 16 12 41 50
MEDEMBLIK:
gemiddeld 294 298 294 308 301
maximum 307 309 305 328 322
onbezet 68 64 68 54 61
Ofschoon van een merkbaren invloed van
de verhooging van de provinciale bijdrage op
het totaal aantal der door tusschenkomst van
de Provincie verpleegde patiënten nog niet is
gebleken, willen Ged. Staten er nochtans op
wijzen, dat een getal van 4422 patiënten fop 1
September jl.) voordien niet werd bereikt. Het
maximum aalital bedroeg tevoren (op 1 April
1934) 4416.
Ged. Staten wijzen er op, dat reeds in het
verslag over 1933 van het Ziekenhuis nabij
Santpoort een opmerking over het internaat
werd gemaakt. De onderhavige aangelegen
heid heeft bij voortduring de aandacht van de
Commissie van Bestuur gehad.
Intusschen heeft de zeer belangrijke stijging
van het getal inwonende verpleegsters, welke
ten gevolge van de genomen bezuinigings
maatregelen in den laatsten tijd heeft plaats
gevonden, een zoodanige wijziging in den toe
stand te weeg bracht, dat met het treffen van
ingrijpende voorzieningen ter zake van het in
ternaat niet langer kan worden gewacht.
Er mag op worden gerekend, dat de verrui
ming van de gelegenheid tot huisvesting in
het Ziekenhuis zal leiden tot vermindering
der lasten van de exploitatierekening. Dat
zulks onjuist zou zijn, kunnen Ged. Staten
niet inzien.
Het toestaan van uitwoning aan enkelen,
met name aan hen, wier ouders in de nabijheid
van het Ziekenhuis wonen, zou tot onbillijk
heden tegenover anderen leiden en, naar het
oordeel van Ged., Staten, niet bevorderlijk zijn
voor de goede stemming onder het personeel.
Dat steeds meer zusters na het verkrijgen
van haar diploma ontslag zouden nemen, is
aan Ged. Staten niet gebleken. Voor de op
deze veronderstelling gebaseerde vrees, dat de
verzorging en de verpleging van de patiënten
in het gedrang zouden raken, is dan ook geen
redelijke grond aanwezig.
De methode van systematisch Röntgen
onderzoek ten aanzien van tuberculose is
eerst door den technischen vooruitgang van
den laatsten tijd mogelijk geworden en is dus
nog zeer jong. Het Provinciaal Ziekenhuis na
bij Santpoort kan dan ook gerekend worden
tot een der eerste in de rij der Nederlandsche
gestichten en ziekenhuizen, waar deze metho
de systematisch toepassing vindt. Het ligt in
het voornemen, de geheele gestichtsbevolking
dus zoowel patiënten als mannelijke en vrou
welijke verplegenden en anderen, die geregeld
met de patiënten in aanraking komen, aan
dit onderzoek te onderwerpen.
De in het Algemeen Verslag uitgesproken
meening, dat het Ziekenhuis te Medemblik te
slecht zou zijn om aan moderne eischen te
kunnen voldoen, kunnen Ged. Staten niet on
derschrijven. Mede ten gevolge van de vele
verbeteringen, die in den loop der jaren zijn
aangebracht, kan het Ziekenhuis, hoezeer niet
nieuwerwetsch van bouw, de vergelijking met
andere krankzinnigengestichten zeker door
staan.
Op de gronden, hierboven uiteengezet met
betrekking tot de vraag of niet één der Pro
vinciale Ziekenhuizen zou kunnen worden op
geheven, moet het voortbestaan van de in
richting te Medemblik gewenscht worden ge
acht. Ged. Staten kunnen verklaren, dat zij
volledig georiënteerd zijn omtrent het finan
cieel beheer van deze inrichting, hetwelk in
uitstekende handen berust en beleidvol wordt
gevoerd.
iRIEP
en verkoudheid DIRECT
I behandelen I Wrijf in met
VAPoRu3
(Adv. Ingez. Med.)
BAZAR NED. VEREENIGING TOT AF
SCHAFFING VAN ALCOHOLHOUDENDE
DRANKEN.
Zaterdagmiddag 21 November zal om 3
uur in de zalen van gebouw „Caecilia", Jans
straat 50, een bazar worden geopend ten bate
der drankbestrijding. Alle stands zullen
smaakvol worden ingericht en op iedere stand
zal een verlicht transperant komen, waarin
:p duidelijke wijze het nut der geheelont
houding zal worden aangetoond.
Behalve stands met kunstvoorwerpen, leer
werk, boeken, moderne voedingsmiddelen,
levensmiddelen, enz. zal, met het oog op het
a.s. Sint Nicolaasi'eest een groote. stand met
speelgoederen, aanwezig zijn.
Aan aardige attracties zal het niet ont
breken. Het rad van avontuur zal weer
draaien, de kinderen (en ouderen) kunnen
grabbelen in den grabbelton, een waarzegster
zal de toekomst voorspellen, terwijl eenige
goede propagandistische attracties niet zullen
ontbreken.
Ook zal men de prijzen der verloting kunnen
bewonderen, waarvoor de toestemming van
B. en W. is verkregen. De hoofdprijzen zijn:
een stofzuiger, een rijwiel, een kampeertent
en nog 47 andere prijzen.
Het voordeelig saldo van dezen bazar zal
goed wórden besteed. De reeds ingezette actie
te Haarlem van „Geen alcohol bij snelverkeer"
moet doorgezet worden en ieder ingezetene zal
dit goede doel willen steunen.
De bazar is geopend: Zaterdag 21 November
van 3H uur. Zondag van 12li uur en
Maandag 23 November yan 311 uur.
