De Nederlanden
HAVERMOUT
De ramp der Scheveningsche loggers
Het werk van Prof. Debije
in de Duitscbe hoofdstad.
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1936
HAARDE M'S DAGBE'AB
10
WIELRIJDEN.
ACHILLES.
A.s. Vrijdag houdt Achilles haar eersten
maandelijkschen feestavond te 8.30 uur. Het
duo Busch zal optreden, met medewerking van
een jazz-band. Na afloop is er bal.
Woensdag 2 December begint wederom de
Zweedsche gymnastiek in de Sint Joseph
school op de Nieuw Gracht.
WANEvn-i COrtRT.
..DE KAMPIOEN".
Bovengenoemde vereeniging heeft een
prestatiemarsch over 20 K.M. gehouden ter
gelegenheid van het één-jarig bestaan. Te 10
uur startten van het gebouw Olvmpia 53 deel
nemers. De route liep van Haarlem over
Overveen, Zeeweg, Boulevard naar Zandvoort;
over Aerdenhout terug naar Haarlem. De
Amsterdamsche snelwandelaar H. Tol en de
Haarlemmer A. Herben waren de leiders; het
is tusschen deze twee een zware strijd ge
weest, die na 19 K.M. in het voordeel van
Tol eindigde, daar Herben de zool van zijn
schoen los trapte. Tol liep dit parcours in den
tijd van 2 uur 10 min. 25 sec., Herben kwam
precies 3 min. later binnen.
Gewezen mag worden op de prestatie van
den 8-jarigen P. Medenblik, junior-lid van de
H.A.V. De Kampioen" die den afstand aflegde
in 3 uur 25 min. 10 sec. Algemeen leider was
de Haarlemsche snelwandelaar G. A. Rama
ker; hoofdcontroleur was de heer A. J. Wa
ning. De prijsuitreiking geschiedde door dei:
heer H. J. van Teunenbroek.
„Snelverband" verleende wederom haar
medewerking; de Haarlemsche politie had
voor een goede regeling zorg gedragen.
SCHAKEN.
H. S. G. 5—HEEMST. S. C. 4.
Dinsdagavond is bovengenoemde compe
titiewedstrijd in het clublokaal van het
Haarlemsch Schaak Gezelschap gespeeld
met het volgende resultaat:
H. S. G. 5—H. S. C. 4.
J. B. PennockR. Yntema afgebroken.
H. Uittenbosch—A. Rubbens 1/21/2
H. J. BusL. P. Koelemij 01
W. VosmanF. van Leer 10
G- de VriesP. Dooyes 10
J. G. RijkeboerW. v. Dort 01
H. MokA. J. v. Noppen, afgebroken.
H. de HaasH. Boerema 01
Th. J. G. PardoenF. J. Knoops 10
G. SteenborgG. Kreuning 01
Voorloopige uitslag 3 1/24 1/2
nET KERSTTOURNOOI TE HASTINGS.
Naar wij vernemen zullen in het jaarlijk-
ache Kersttournooi te Hastings, dat op 27 De
cember begint en tot 6 Januari a.s. duurt,
in de hoofdgroep uitkomen dr. A. Aljechin
R. Fine, prof. dr. Vidmar, Eliskases, Feigin,
V/'. Winter, sir G. Thomas, T. H. Tylor, Ar
thur Reynolds "allen Engeland) en de wereld
kampioene Vera Menchik.
In de premier-reservegroepen spelen in
ieder geval mee de Belgische Kampioen Kolta-
nowski en onze landgenooten Landau, Prins,
Van Seters en Scheffer.
ZWEMMEN.
DE TOURNEE VAN ONZE ZWEMSTERS
NAAR INDIë.
Naar wij vernemen heeft de uitnoodiging
van den Ned.-Ind. Zwemb. om eenige van de
beste Nederlandsche zwemsters een tournee
door Indië te doen maken, in het bestuur
van den Kon. Ned. Zwembond opnieuw een
onderwerp van bespreking uitgemaakt. Naar
bekend hebben Nida Senff, Willy den Ouden,
Tini Wagner en Jopie Waalberg aan het be
stuur van den K.N.Z.B. bericht gezonden, dat
het haar mogelijk was aan deze tournee deel
te nemen. Van Rie Mastenbroek was echter
een brief met bezwaren ingekomen. Op de
bestuursbijeenkomst. Maandagavond te
Utrecht gehouden, is nog geen definitieve
beslissing genomen, doch wel kon men ons
mededeelen. dat de mogelijkheden, dat de toer
doorgang zou kunnen vinden, grooter zijn
geworden. De besprekingen worden voortgezet.
DAMES-HOCKEY.
H. B. S.—Z. H. C. (1—0).
Voor de rust was Zandvoort sterk in de
meerderheid, doch de backs van H.B.S. deden
haar werk uitstekend. Ook de weinige ge
vaarlijke aanvallen van H.B.S. leverden geen
doelpunten op, zoodat de rust met 00
kwam.
Na de rust zijn de rollen omgekeerd. Thans
geeft H.B.S. het tempo aan Bij een van de
vele aanvallen lost de rechtsbuiten van H.
B. S. een hard schot op doel, dat door den
keeper uitstekend gestopt wordt. De bal rol
de daarna echter langzaam achterwaarts
over de lijn. (10).
Met dezen stand kwam het einde.
Bij den dood van den
Koning Stadhouder.
Dr. G. J. Renier's eerste open
bare lezing aan de Londensche
Universiteit.
Onze Londensche correspondent schrijft
ons:
Dr. G. J. Renier, die onlangs lector in Ne
derlandsche geschiedenis en instellingen is
geworden aan de Universiteit van Londen en
daarmee de plaats van professor Geyl heeft
ingenomen, heeft dezer dagen in University
College zijn eerste openbare lezing gegeven.
Het onderwerp was ..De Republiek der Ver-
eenigde_ Nederlanden bij den dood van Wil
lem III" De belangstelling bleek uit de vele
toehoorders. Dr. Renier besprak de vraag, in
hoeverre de dood van den Koning Stadhouder
een ommekeer teweegbracht in de staatkun
dige, maatschappelijken diplomatieke beginse
len van onze republiek. Een tweede stadhou
derloos tijdperk werd met dezen dood inge
luid en het leek te wijzen op het overslaan van
politieke wip. De Oranjedemocratie zou dan
den norm zijn geweest, met slechts twee on
derbrekingen toen de oligarchische belan-
genpolitiek de overhand kreeg. Stadhouderlijke
en stadhouderlooze besturen zouden dan de
twee aspecten van een blijvende tegenstelling
hebben vertegenwoordigd. Om den waren toe
stand te leeren kennen moet men echter be
denken, dat de Republiek, staatkundig en
economisch, in de 17de eeuw een overblijfsel
was van de Middeleeuwen. In de Westersche
wereld was inmiddels het begrip der staats-
suprematie gaan heerschen. Het mercantilis
me, dat alle economische belangen aan het
staatsbelang onderwierp, was een der aspec
ten van dit begrip. Maar in de Republiek der
Vereenigde Nederlanden had het zich nog niet
deen gelden. De staat werd er integendeel
an economische belangen dienstbaar ge
maakt. Dit stelsel der handelssuprematie was
het werk der regentenoligarchie ten tijde van
den opstand tegen Spanje. In plaats van de
centralisatie elders kreeg men door het op
treden der regenten, voorgeschreven door hun
opvattingen, voor de jonge republiek een bond
van souvereine provincies en Holland was
daarin een confederatie van souvereine ste
den en het overwegend element. De regen
tenstand, die economische belangen voorop
zette, kreeg aldus het heft in handen.
Dat de perioden met een Oranje aan het
hoofd veel langer duurden dan de stadhouder
looze tijdperken, is geen aanwijzing dat de
bestuursinvloeden en dat de inzichten der re-
renten zich langen tijd niet konden doen gel
den. De Oranjes zelf, hoezeer zij voor het stel
sel van staatssuprematie waren, konden dit
om vele redenen niet bevorderen of toepassen.
Hun dynastieke politiek was soms, als in het
geval van de Stuartgezinde Frederik Hendrik
en Willem II, in strijd met het staatsbelang.
Ook waren de Oranjes volstrekt niet altijd de
tegenstanders der regenten. Willem I en Fre
derik Hendrik werkten met hen samen. Waar
het vooral op aankomt is dat gedurende
Oranje-tijdperken evengoed als gedurende de
tijdperken zonder stadhouder dezelfde kaste
feitelijk regeerde. Er is daarom geen reden
te veronderstellen, dat het tweede stadhou
derlooze tijdperk een scherpe tegenstelling
met het bewind van Willem III vertoonde. Dl'.
Renier zocht dit te bewijzen uit het karakter
van de binnen- en buitenlandsche politiek der
epubliek voor en na 1702. De staatssuprema
tie onder Willem III was zeer getemperd en
deze was geen democraat. Na Willem's dood
vonden Heinsius en de zijnen een toestand,
waarin staats- en handelssuprematie toeval
lig in dezelfde richting wezen. Zij waren
principieel niet anti-Oranje. Dat was eerder
het geval met de massa.
PARTICULIEREN MOGEN GEEN GOUD
MEER UITVOEREN.
Met prijsgeving van den interna
tionalen goudwisselstandaard, dien de
Vereenigde Staten technisch sedert
de devaluatie van den dollar gehand
haafd hadden, heeft de minister van
financiën, Morgenthau, Dinsdag de
opheffing aangekondigd van het recht
voor particulieren om goud uit te voe
ren. In den vervolge zullen de goud
exporten slechts door tusschenkomst
van het stabilisatiefonds kunnen ge
schieden en alleen naar de landen, die
toegetreden zijn tot het monetaire
accoord, dat op 13 October tot stand
is gekomen.
Kon. Ned. Voetbal
Bond
HET PROGRAMMA VOOR
ZONDAG.
AFDEEL1NG1.
Eerste klasse:
CVV—Ajax.
ADO—DFC.
Xerxes—DHC.
ExcelsiorRCH
(K. L. van der Meer).
Stormvogels—Blauw Wit
(A. Th. Magielsen).
Tweede klasse A:
ZWVelox.
OSVVriendenschaar.
West FrisiaHilversum.
ZeeburgiaHercules.
DVVOWFC.
Tweede klasse B:
AFC—HRC.
De KennemersEDO
(Corn. Slotboom),
't GooiDe Spartaan.
HFCBloemendaal
(W. Vreeken),
BFCAlcm. Victrix.
Derde klasse A:
Alkmaar—Purmersteyn.
Alkm. BoysHollandia.
Assendelft—Beverwijk
(B. Hensen).
SuccesKinheim
(G. H. Eiserman).
HelderZaandijk.
Derde klasse B:
DJKSchinkelhaven.
DWV—TOG.
Halfweg—Zeemeeuwen
(P. H. Kok Jr.).
Tan Hanzenkw.De Meteoor.
DEC—WMS.
Derde klasse C;
TIWAllen Weerbaar.
OosterparkSDZ
ZandvoortRapiditas
(C. W. Lieffering).
Watergraafsm.De Volew.
WAAhrend's VC.
Vierde klasse D:
DIO—Swift (H. Kareis).
THBAVOG (H. B. Koorstra)
SDW—Avanti.
SpaarnevogelsEHS
(J. Hondius.)
Reserve eerste klasse:
ZFC 2—Stormvogels 2
(R. Th. Francot).
RCH 2Zeeburgia 2
(S. van Leeuwen).
De Spartaan 2Blauw Wit 2.
EDO 2—Haarlem 2. Half elf.
(I. Notebaard).
Ajax 2Hilversum 2.
Reserve tweede klasse A:
WFC 2—HFC 2 (J. Hakhof).
Blauw Wit 3—AFC 2.
Ajax 3—DWV 2.
HRC 2—KFC 2.
Reserve tweede klasse B:
WMS 2De Spartaan 3.
De Volewijckers 2
De Kennemers 2
(H. F. van Oosten).
Zeeburgia 3—DWS 2.
TOG 2—OSV 2.
VSV 2—ZW 2.
AFDEELING II
Eerste klasse:
KFC—VSV (A. E. v. Welzenes)
HaarlemSparta (Th. Bosch)
DWS—HBS.
Hermes-DVSFeijenoord.
VUC—ZFC.
Tweede klasse A:
HWOvermaas.
Quick—SVV.
BECSteeds Hooger.
Neptunus—VDL.
Hoek van HollandODS.
Tweede klasse B:
EmmaUnitas.
DOSAlphen.
RFC—UVS.
The Rising HopeDCL.
UW— Sliedrecht.
Derde klasse A:
ScheveningenHillegom
(J. van der Lee).
DelftGouda.
HillinenSchoten
(J. H. Luijken).
LugdunumPostduiven.
AFDEELING III.
Eerste klasse:
NEC—ZAC.
Ensch. Boys—Heracles.
WageningenGo ahead.
TubantiaEnschedé.
PEC—AGOVV.
Tweede klasse A:
Rob. et Vel.Rigtersbleek.
SallandiaHengelo.
BornePhenix.
Zwolsche BoysRijssen
Vooruit.
Tweede klasse B:
DoetinchemBe Quick.
Theole—Vitesse.
WVC—AZC.
Zutphania—SCH.
AFDEELING IV.
Eerste klasse:
LongaPSV.
BWBleijerheide.
Eindhoven—NAC.
JulianaNoad.
RoermondMW.
AFDEELING V.
Eerste klasse:
HSCFriesland.
Be Quick—Achilles.
SneekHoogezand.
VeendamGVAV.
VelocitasLeeuwarden.
(Sportkr.)
DE GEHEELE WERELD KENT DE
BEROEMDE DIONNE VIJFLING
Maar kent U deze verbazingwekkende feiten?
O Het is de eerste keer, dat een vijf-
ling langer dan een uur in leven
is gebleven.
0De geboorte van een vijfling ï-
buitengewoon zeldzaam; slechts 1
keer op 57 millioen geboorten komt
een vijfling voor.
In de afgeloopen vijf eeuwen werd
slechts 32 maal de geboorte van
een vijfling geregistreerd
De vijf Dionne'tjes waren zeven
maandsch kindertjes, die bij hun ge
boorte te zamen slechts 12 pond en 24
gram wogen.
©Het is wonderbaarlijk, dat dezt
vijflingen in leven bleven en dat
zij in blakende gezondheid voorspoedig
opgroeiden. Dit is voor een goed deel
te danken aan het voorgeschreven voed
sel, w.o. het wereldbekende Quaker
Havermout
In Juni i935, toen ze 13 maanden
oud waren, woog elk Dionne'tje
15 pond en 201 gram. In September
1935 was hun gemiddelde gewicht 17
pond en 107 gram en bedroeg hun
lengte 78£ cm
De verbazingwekkende levenskracht
van deze vijfling wordt in hooge mate
toegeschreven aan het Quaker Haver
mout, dat beroemde medische speci
alisten hun, reeds vóór hun eersten ver
jaardag, voorschreven.
Profiteert van deze voorlichting. Voedt
uw gezin ook met Quaker Havermout
Vóór alles is Quaker Havermout een
krachtig voedsel, dat bijzon
der gemakkelijk verteerbaar is
GRATIS BESCHIKBAAR
zoolang de voorraad strekt, vijf
groote kleurenreproducties (elk
18 x 23 cm.) zonder eenige
reciaine-opdruk, van de Cana
deesche vijflingen, tegen inzen
ding van de uit 2 pakken ge
knipte Quakermannetjes, franco
als drukwerk met uw adres aan
Quaker. Postbus 905. Rotterdam
World Copyright rel
(Adv. Ingez. Med.)
Voor den Raad voor de Scheepvaart behandeld.
In de Dinsdagmiddag onder leiding van
prof. mr. B. M. Taverne gehouden zitting van
den Raad voor de Scheepvaart heeft het on
derzoek gediend naar de oorzaak van twee
scheepsrampen, welke een gevolg zijn geweest
van den hevigen storm in de laatste dagen
van October, die in zoo vele gezinnen rouw
heeft gebracht.
Het betreft hier het op 26 of 27 October
nabij IJmuiden met man en muis vergaan van
den motorlogger „Cornells Vrolijk Fzn." SCH.
179, zoomede het zinken op 27 October, van
den motorlogger „Zuid-Holland" SCH. 68,
welke ramp, waarbij vier opvarenden ver
dronken, gebeurd is binnen de pieren van
IJmuiden, nadat door een stortzee de stuur
hut uit eikaar was geslagen.
Bij den aanvang der zitting, waarvoor veel
belangstelling bestond, vertolkte de voorzit
ter de gevoelens van deelneming van den raad
met het ernstig verlies, dat de nabestaanden
der omgekomenen geleden hebben.
Wij weten het allen zoo zeide spr.
het zeemansleven vooral op zulke kleine sche
pen als de beide motorloggers, de „Zuid-Hol
land" SCH. 68 en de „Cornelis Vrolijk Fzn."
SCH. 179 is ruw en vol gevaren. Wij weten
ook, dat, zelfs in stormen en orkanen de open
zee nog het veilige toevluchtsoord is in ver
gelijking met de verraderlijke Hollandsche
kust.
De SCH 68 was op weg van IJmuiden naar
Scheveningen doch wilde weer terugkeeren
naar haar veilig oord van den vorigen dag.
Ja, veilig, mits men het bereiken kan. De
SCH. 179 was. dit moet men wel aannemen,
ook op weg naar IJmuiden, met rijke vangst.
Kon zij het einde van den storm niet afwach
ten in volle zee? Er is niemand die het ons
zeggen kan. De onoverwinnelijke vijand, die
zich op alle kusten met snelle diepte-ver
schillen doet gelden, de vernielende en on
weerstaanbare grondzeeën hebben ook thans
weer haar prooi bemachtigd.
Aan de nagedachtenis van alle opvarenden,
die in de uitoefening van hun beroep den tol
van hun leven aan de zee hebben betaald,
brengt de raad hier een eerbiedige hulde.
Visscherslot
In de zaak van de ramp der „Zuid-Holland"
SCH. 68 werden gehoord de heer P. den Duik,
zoon van den reeder A. den Duik Pzn., te
Scheveningen, die zijn door ziekte verhinder
den vader verving, en twee geredden: de
monteur H. Toet en de matroos M. de Ruiter.
Het was een verhaal van een vreeselijken
strijd tegen de elementen, een strijd om het
leven zelf, doch dat verteld werd op de som
bere wijze, die den in de oneindigheid van
lucht en water zijn taak verrichtenden vis-
scherman eigen is, waarvan de raad kennis
nam.
Op 26 October, 's middags 12 uur, was de
SCH. 68 van IJmuiden, waar een bedeelte van
de haring was gelost, vertrokken met bestem
ming naar Scheveningen, waar het restant
gelost zou worden. Te zeven uur n.m. was
men ter hoogte van Noordwijk, dat tengevolge
van het slechte zicht aanvankelijk voor Sche
veningen werd aangezien. Toen het ruwe
weer eenigszins opklaarde, kon de schipper
vaststellen, dat hij zich in zijn waarneming
vergist had. Het grootzeil dat niet bijstond,
werd door den schipper versteld om het bij
het binnenloopen van Scheveningen te ge
bruiken. De wind was van west zuid-west.
west noord-west geworden, het vaartuig lag
west zuid-west voor. Onder deze omstandig
heden was het 27 October, 5 uur v.m. gewor
den. Terwijl de SCH. 68 streed met de ele
menten, scheurde het grootzeil, onderaan
tegen den mast. waar het was versteld. De
luiken waren goed gesloten
Het was 6.15 uur geworden toen de schip
per besloot met den koers noord ten oost en
noord noord-oost naar IJmuiden terug te
keeren, Nadat IJmuiden O.Z.O. was gepeild
op een afstand van ongeveer vier mijl, werd
te 8.30 uur afgehouden. Stagfok en bezaan
was weggenomen en de gaffel gesjord.
Toen de SCH. 68 veertig meter binnen de
brulboei was, kwam een zware breker over.
die het stuurhuis vernielde, het begin van de
ramp, die volgen zou
Met het stuurhuis was ook het stuurrad
vernield. Er waren nog vier spaken over, de
stuurinrichting was echter nog intact. On
middellijk werden noodseinen geheschen, met
man en macht werd het stuurgerei vrijge
maakt en. daar de motor nog werkte, wist
men nog tusschen de pieren te komen. Toen
de SCH. 68 honderd meter binnen de pieren
was, werd het vaartuig een prooi van de
wilde zeeën, waardoor het niet in staat was,
drijvende te blijven en snel wegzonk
Ongetwijfeld zou de ramp nog meer slacht
offers geëischt hebben, als niet in IJmuiden
was waargenomen, dat de SCH. 68 in nood
verkeerde, zoodat sleepbooten van Wijsmul
ler en later ook de motorredingboot te hulp
kwamen om te redden wat er te redden viel.
Vier van de opvarenden, w.o. de schipper,
kwamen echter in de woedende golven om.
In de zaak van de Sch. 179 deelde de
reeder Vrolijk nog mede, dat op verzoek van
de Koningin een duiker in het wrak van het
vaartuig is afgedaald om naar lijken van op
varenden te zoeken. Er is echter niets ge
vonden.
De raad zal ln beide zaken later uitspraak
doen.
De
,Van der Wyck"
weggezakt.
dieper
Pogingen tot lichting hebben weinig kans van
slagen.
BATAVIA. 24 November. Aneta verneemt,
dat het plaatselijk duikeronderzoek omtrent
de mogelijkheid van het lichten van de „Van
der Wijck" zeer waarschijnlijk geen resultaat
zal opleveren.
Een marine-mijnenveger constateerde, door
het sleepen met een net, dat het wrak van de
„Van der Wijck" geheel op zijde ligt en reeds
circa vijf meter in de modder is weggezakt.
In verband hiermede is op het aanbod van
den eersten luitenant der genie, den heer
Vervooren, aan Europeesche bergings-maat-
schappijen om een offerte te doen voor het
lichten van de „Van der Wijck" op de con
ditie „no cure no pay" (dus slechts betaling
bij het bereiken van het gewenschte resul
taat) tot dusverre geen enkel antwoord bin
nengekomen.
De werkzaamheden van de door de K.P.M.
ingestelde commissie van onderzoek duren nog
steeds voort. Reeds zijn 24 getuigen gehoord.
Ook de hoofdwerktuigkundige, de heer Wey-
henke, die in de Centrale burgerlijke zieken-
inrichting te Soerabaja werd verpleegd en de
vierde stuurman van de „Van der Wijck", de
heer Stada, zijn reeds door enkele leden van
de commissie aldaar gehoord.
De beoordeeling van het verzamelde feiten
materiaal zal echter zeer langdurig zijn.
Tot het laatst op zijn post
Een der getuigen verklaarde nog, dat hij
had gezien, hoe de omgekomen marconist,
zich met een hand vasthoudende in verband
met de zware helling van het schip met de
andere hand de morse-sleutel bediende voor
het uitzenden van het noodsein, hetgeen de
bevestiging oplevert, dat de omgekomen mar
conist, de heer Uytermerk, tot het laatste toe
op zijn post is gebleven. i
Een nieuw laboratorium voor proeven
bij een spanning tot één millioen volt.
Een onderhoud met den
Nobelprijs-winnaar.
Een bijzondere correspondent schrijft ons
uit Berlijn:
Op initiatief van de Duitsch-Nederlandsche
Studentenorganisatie had men ter eere van
onzen landgenoot, professor Debije, in het
„Haus der Presse" een thé gearrangeerd. On
danks de zeer ongunstige weersgesteldheid
waren velen gekomen om persoonlijk kennis
te maken met den Nederlandschen geleerde
wiens wetenschappelijke verdiensten bekroond
werden met den Nobelprijs voor chemie.
Natuurlijk wilden wij weten, of onze voor
een belangrijk deel van zijn leven in Duitsch-
land werkzame landgenoot al of niet zijn na
tionaliteit heeft moeten prijsgeven. Verschil
lende gevallen zijn ons bekend, waar niet-
Duitsche geleerden, die zich in Duitschland
bestigden en er carrière hebben gemaakt, het
Duitsche staatsburgerschap hebben verwor
ven. In het Derde Rijk is dat thans niet meer
zoo eenvoudig voor den buitenlander, want
de nieuwe wetten maken een groot onder
scheid tusschen volksgenoot en Rijksduit-'
scher.
Trotsch Nederlander te zijn.
„Mijn Nederlandsch staatsburgerschap is
nog altijd mijn trots. Bijna was ik het eenige
jaren geleden kwijtgeraakt, maar dat was
mijn eigen schuld. Ik had verzuimd mijn pas
te laten vernieuwen, was mijn oude pas bo
vendien kwijtgeraakt en kwam zoodoende
voor allerlei moeilijkheden te staan. Maar ge
lukkig is men tot een voor mij gunstige oplos
sing gekomen en sedertdien is alles perfect
in orde."
In den loop van het gesprek deelde profes
sor Debije ons mede, dat hij door Duitschland
in staat is gesteld, zijn wetenschappelijk on
derzoek op groote schaal voort te zetten. „Den
Nobel-prijs voor chemie heb ik als direc
teur van het Keizer-Wilhelm-Instituut voor
Physika ontvangen en deze hooge onderschei
ding heb ik aan mijn bijdrage tot de kennis
omtrent den bouw der moleculen te danken.
Ik heb mij voor de electrische bijzonderhe
den der moleculen geïnteresseerd en beproefd
de verschillende eigenschappen der materie
tot in de kleinste onderdeelen na te gaan en
hun waarde uit de electrische structuur der
moleculen of te leiden. Bij al dit wei^ heb ik
steeds aan de practische waarde gedacht,
want daar komt het tenslotte toch maar op
aan".
Groote belangstelling en bewondering wekte
bij de velen, die zich om onzen gevierden land
genoot hadden geschaard, de mededeeling, dat
te Berlijn-Dahlem, waar onder meer het Kei
zer-Wilhelm-Instituut reeds ligt, een nieuw
instituut gebouwd zal worden voor Rönt
genstralen en tot dusver nog nooit bereikte
electrische hoogspanning.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Nictheroy, Rott. n. Vancouver 21 van Los
Angeles.
Rotterdam, N.-York n. Rott. 22 v. Boston.
Edam, New-Orleans n. Rott. 21 v. Havana.
Breedijk, Rott n. New-Orleans 22 v. Tampico.
Maasdam Philadelphia n. Rott. 23 te Albany
(N.-Y.)
Bilderdijk, Rott. n. N.-York p. 23 Lizard.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Meliskerk (thuisr.)24 te Antwerpen, vertr. 25
Algorab, 24 v. Antwerpen n. Hamburg.
Randfontein (thuisr.) 23 te Duinkerken,
vertr. 24 (9 n.m.) 27 hier.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
Maaskerk (uitr.) 24 van Lagos.
Reggestroom (thuisr.) 24 van Takoradi.
Amstelkerk, 24 v. Rott. te Hamburg.
HOLLAND—AUSTRALIë LIJN.
Aagtekerk (uitr.) 23 van Algiers,
HOLLAND—BRITSCH-INDIë LIJN.
Streefkerk (thuisr.) 23 te Colombo.
HALCYONLIJN.
Rozenburg, 23 van Huil naar Rott.
Stad Zwolle, Rott. n. Pto. Ferrajo 22 (5.20
nm.) 40 mijl van Niton.
HOLLAND—OOST-AZIë LIJN.
Zuiderkerk (uitr.) 22 van Colombo.
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
Zaanland (thuisr.) 23 van Bahia.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
Agamemnon, Izmir n. Amst. 23 (10.30 v.m.)'
180 mijl Z.W. van Ouessant.
Bennekom. 22 van Arica naar Pisco.
Calypso, 23 van Oran te Genua.
Hermes, 23 van Piraeus naar Salonika.
Oberon, 24 van Amst. n. Gibraltar.
Odysseus, 24 van Stettin te Amst.
Ulysses, Amst. n. Izmir 23 (8 n.m.) 16 mijl N.
van Algiers.
Van Rensselaer, Paramaribo n. Amst. 24 (8
v.m.) te Havre, vertr. 24 (12 midd.), 25 (11.30
v.m.) te Amsterdam verw.
Ganymedes, Bourgas n. Hamburg p. 24 Fini-
sterre.
Juno, Rott. n. Lissabon 23 (7.31 v.m.) 60 mijl
O. van Land's End.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA LIJN.
Alchiba (uitr.) 23 te Montevideo.
Alwaki (thuisr.) 23 van Montevideo.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Tapanoeli (thuisr.) 24 te Londen.
Dempo (uitr.) pass. 23 Sagres.
Soekaboemi (thuisr.) 24 van Colombo.
Indrapoera 24 van Batavia te Rott.
SAIGON—JAVA—NOUMEA LIJN.
Van Rees, 22 van Semarang n. Pt. Moresby.
SILVER—JAVA—PACIFIC LIJN.
Silvercedar, Vancouver n. Bombay, 23 van
Belawan.
Koto Radja, 22 te New-Orleans, voor Beira,
Silverbelle, 22 van Cacutta n. Vancouver.
Manoeran, New-Orleans n. Calcutta 23 van
Lor. Marques.
Silvermaple, Calcutta n. Vancouver 21 van
Manilla.
STOOMVAART MIJ NEDERLAND
Johan van Oldenbarnevelt (uitr.) 24 v. Port
Said.
Chr. Huygens (uitr.) 22 van Belawan.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.
Achilles, 24 van Japan te Rotterdam.
Glenfinlas. Dairen n. Rott. 23 te Londen.
City of Lyons, Japan n. Rott. 22 te Manilla.
Melampus, Batavia n. Amst. 22 (10.33 n.m.)
20 mijl Z.W. van Niton.
