LIOO Bêêf UbO-fti St. VUmIcuu bi) h/eetwalUeet! Smt's ÊuxeBaitketiieu SuUtikeiaas (f€$tU&kkth} Ir. Stickling begenadigd. Hel 3ém§#$hie Hij komt... hij komt! Het spellingvraagstuk. BOTERLETTERS BOTER- SPECULAASPOPPEN Plein, tegenover Tempeliersstraat Charley-Wallace 54e Jaargang No. 1G39Ö Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 26 November 1936 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden f 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65. franco p. post f 0.72 Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTlëN 1—5 regels 11.75, elke regel meer t 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange Alles indier geschiktheid f 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250,-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-. het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 26 November. De Snelle Neger. Wij leven haast nog sneller dan Jesse Owens loopt en daarom zijn sommigen uwer wellicht alweer vergeten wie hij is. Laat ik er daarom aan herinneren dat deze hardlooper en ver springer op de Olympische Spelen te Berlijn vier gouden medailles won. Hij was eerste op de 100 M. en de 200 M. hardloopen, behoorde tot de winnende estafetteploeg en sprong het verst. Nu is hij professional geworden, omdat hij een filmcontract heeft geteekend. Er zit blijk baar veel bioscoopwinst in de afbeelding van zijn snelle beenen. En Owens heeft na de af sluiting van zijn filmcontract ronduit erkend, dat hij sinds de Olympische Spelen al vijftig duizend dollar verdiend heeft, hetgeen aanlei ding geeft tot het uiten van dezen variant op een bekend Fransch spreekwoord: „Het ama teurisme leidt tot alles, ook als men er niet tijdig uitgaat". Vreemd voorwaar zijn de aardsche beloo ningen verdeeld. Zelfs de Fransche Revolutie van bijna anderhalve eeuw geleden, die met de eenvoudige en toen zoo afdoend klinkende leuze „Vrijheid, Gelijkheid, Broederschap" de maatschappelijke ongelijkheden wilde ophef fen en dit wel niet bereikte, maar toch het aangezicht der menschenwereld herschiep en een nieuwe era inluidde, heeft zich nimmer bezig gehouden met ons acute probleem! Hetwelk aldus geformuleerd zou kunnen worden: moeten Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap gelden ten aanzien van de be zoldiging van de gaven, ontwikkeld door de bovenste en de onderste extremiteiten van den mensch? Gij lacht? Niettemin zult gij moeten erkennen dat hier het vraagstuk om zoo te zeggen vernauwd is. Zullen vele her- senwerkei's zich niet opstandig voelen als zij lezen, dat iemand in enkele maanden vijf tigduizend dollar kan verdienen met ruim tien of ruim twintig seconden hardloopen en met een sprong van een meter of negen? Hebben zij zich al niet herhaaldelijk ont stemd gevoeld als zij van dergelijke berichten lazen, zij 't dan met iets minder indrukwek kende belooningen, ten aanzien van wielren ners, voetballers en diergelijken? Kost het de gelukkigen onder hen niet groote inspan ning der hersenen om het tiende van vijftig duizend dollar in een jaar tijds te verdienen? Zijn er niet velen, die het nauwelijks tot één percent kunnen brengen? Ik misgun Jesse Owens zijn verdienste niet, maar de steeds meer groeiende tegenstelling tusschen de belooning van hoofd- en beenenwerk in deze zonderlinge wereld wordt door zijn carrière wel wat heel sterk op de spits gedreven. Al dit toenemende maatschappelijke suc ces van de beenspieren moet er ook wel toe gaan leiden dat de bezorgde ouders van kinderen-van-dezen-tijd zich gaan afvragen of Pietje, die op het gymnasium een wanho- pigen strijd voert in zijn jacht op den Grand Prix van het onderwijs, het Diploma, zijn po gingen niet beter zou kunnen opgeven. Hij zou zijn hersenkwelingen loslatend, zich op zijn sterke beenen kunnen concentreeren en de Jacht op het Diploma vervangen door de Jacht op het Blikkieachter welk ama teuristisch embleem in de verte het profes- sionalistische kapitaal hem toelonkt. Het is niet ondenkbaar dat Pietje's Pa, zijnde een nuchter zakenman en overigens niet onvat baar voor humor, zich deze vraag voorlegt: Professor of Professionalwelke Prof. wordt het best betaald? Ziehier des Pudels Kern In hoeverre de hooge salariëering der Sterke Beenen samenhangt met het bekende tijdsver schijnsel, dat de menschheid zich steeds meer laat voorttrekken door motoren en steeds min der haar beenen gebruikt, schijnt een mooi on derwerp voor diepzinnige beschouwing. Prof. Ortega y Gasset zou er ongetwijfeld gaarne een wetenschappelijke verhandeling aan wij den. De eenvoudigste conclusie is natuurlijk, dat bij de auto-rijdende, motorfietsen de en vliegende menigte, die tegen vijf minuten loo- pen al opziet, de bewondering voor de men- schen met Sterke Beenen vanzelf toeneemt, zoodat zij graag hooge entrées betalen om hun kunststukken te zien en zich steeds weer verbazen hoesgosmogelijk is. Laten we het daar dan maar op houden. Als straks Osendarp, die derde in Berlijn was en de snelste man van het blanke ras op de 100 M., zich ook in de beroepssport begeeft en er een paar ton mee verdient zal ik me er niet meer over verbazen. Het wordt steeds onnoodiger, zich over iets te verbazen. R. P. VERLOTING „ONDERLING GENOEGEN". De verloting van de vereeniging „Onderling Genoegen", welke met goedkeuring van B. en W. van Haarlem aanvankelijk was vastgesteld op 30 Dec. a,s., zal reeds hedenavond om half negen onder politie-toezicht plaats hebben in het vereenigingsgebouw, Berkenrodesteeg 1. Ik vond een briefje in mijn bus Van iemand, die zich noemde „Zus", Oud bijna negen jaren; Zij vroeg of Sinterklaas dit jaar Wel kwam, met d' oorlog en 't gevaar, Die er in Spanje waren. 'k Heb 't daadlij k per expres gevraagd En 't heeft den goeden Sint behaagd, Mij omgaand dit te schrijven; Ik kom ook dit jaar als altijd, Zeg dat maar aan die kleine meid, Ik zal niet achterblijven. Zij hoeft niet ongerust te zijn, De speculaas en marsepein Zijn weer als steeds aanwezig; Een voorraad garden staat paraat Wat de bestelling koek aangaat, Daar zijn we druk mee bezig. En 'k hoor, de winkels in uw stad, Hebben nog nooit zooveel gehad, Geschikt om weg te schenken; Ik heb dus straks een ruime keus, En zegt u dus aan Zus maar, heusch De Sint zal om haar denken. Maar wat ze krijgt, verklap ik niet, 't Blijft tusschen mij en Zwarte Piet, Maar, moet 'k daar over zwijgen Dan voeg ik er voor u toch bij, Dat li heel Spanje wel van mij Ditmaal cadeau kunt krijgen. Een Cadeautje voor de Jac. van Weert - Qierstr. 20 Telefoon 14651 (AcLv. Ingez. Med.) Minister Slotemaker en zijn Belgische ambtgenoot werden het niet eens. Onderhoud met Minister Slotemaker. Onze Haagsche correspondent schrijft ons: Blijkens de M. v A. op het. V. V. over de Onderwijsbegrooting 1937 zal Minister Slote maker met het oog op zijn voornemen een commissie samen te stellen, die hem zal heb ben te rapporteeren over het vraagstuk van de geslachten en wat daarmee samenhangt, de Koninklijke Academie van Wetenschappen omtrent dit probleem in den arm nemen. Nog slechts enkele maanden geleden, in een dd. 22 Juli aan de Kamer gezonden brief, had de Minister kenbaar gemaakt, dat men die commissie zou samenstellen na overleg en in overeenstemming met de Belgische Regeering. Daarom maaakte dat schrijven dan ook gewag van de Koninlijke Vlaamscbe Academie van Taal- en Letterkunde, waarmee hij zich even zeer in verbinding hoopte te kunnen stellen als met de Kon. Academie van Wetensch. te Amsterdam. Thans echter is er van dusdanig overleg met de Vlaamsche Academie geen sprake meer. Op onze vraag aan Minister Slotemaker, wat wel de oorzaak is van dezen nu aangekondig- den gang van zaken, kregen wij ten antwoord „Ik zal mij alleen tot de Nederlandsche Academie richten, omdat tot mijn leedwezen mijn Belgische ambtgenoot geen vrijheid heeft kunnen vinden, uitvoering te geven aan het plan vermeld in mijn brief van 22 Juli, aange zien naar zijn oordeel het woordbeeld tegelijk in behandeling genomen zou moeten worden." M. a. w.: de gewenschte overeenstemming met Brussel is niet bereikt, doordat men daar alleen met 100 pet. genoegen wenschte te ne men. Minister Hoste toch neemt het stand punt- in, dat hij weigert de eene helft van de kwesties, die bij de spelling een rol van be- teekenis vervullen (dus alleen het probleem van de geslecthen en wat daarmee verband houdt), in bespreking te brengen. De Belgi sche Minister van Onderwijs wil n.l. alles te gelijk, dus zoowel de vraag i.z. de spelling zelve (het woordbeeld) als de kwestie der ge slachten nader laten onderzoeken, terwijl Mi nister Slotemaker de Bruïne niet opnieuw het probleem van het woordbeeld, maar alleen het vraagstuk der geslachten (en wat daarmee verband houdt) onderzocht wil zien. Nieuw haringcontract met Rusland. Levering van 8800 ton Schotsche haring. 's-GRAVENHAGE. 26 November. De ree- dersvereeniging voor de Nederlandsche ha- ringvisscherij heeft heden een derde haring contract met Rusland afgesloten. Dit con tract betreft de levering van 8800 Schotsche tonnen haring. Door tusschenkomst van deze vereeniging is dus dit seizoen het zeer be langrijke totaal-kwantum van 78.800 Schot sche tonnen haring aan Rusland verkocht. Uitsluitend met roomboter bereid! Telefoon 10876, 13714, 11643, 12193 (Adv. Ingez. Med.) Dantzig als Kerstgeschenk voor Hitier. Mededeeling van Albert Forster. De gouwleider van de nationaal-socialisti- sche pai-tij te Danzig, Albert Forster, heeft volgens Havas op een bijeenkomst van het personeel van het tabaksmonopolie verklaard, dat hij rijkskanselier Hitier als Kerstgeschenk de Vrije Stad zal aanbieden. Voorts herhaalde Forster zijn dreigement alle oppositie-partijen in den kortst mogelijken tijd te ontbinden. INBRAAK. Woensdagavond ongeveer acht uur heeft iemand zich door een gemeenschappelijken tuin aan den achterkant toegang verschaft tot een perceel aan de Tuinwijklaan. Door een glas-in-lood-ruitje te verbreken kon de man een raam openschuiven en zoo naar binnen komen. De dienstbode, die in de Keu ken was, hoorde wel onraad, maar zij durfde niet te voorschijn te komen. De bewoonster was boven op de slaapkamer. Toen zij glas hoorde rinkelen, ging zij naar beneden en ontdekte de inbraak. De inbreker was toen al verdwenen. Vermist worden een leege bruinlederen tasch en een damestasch, waar in een beursje met f 5 en enkele snuisterijen. De politie stelt een onderzoek in. PERSONALIA. Aan de gemeentelijke universiteit van Am sterdam zijn geslaagd voor het arts-examen le ged. mej. J. Tideman, Bloemendaal en de heer W. L. Nolke Jr., te Haarlem. Voor moderne optiek en billijke prijsberekening is Uw adres Caeel van Huizen, Opticien Kl. Houtstraat 13, Tel. 14112 (Adv. Ingez. Med.) IFF Zoekt gij geschikte wWVwvr Het Haagsche Geval. De Minister van Justitie, daartoe genoopt door den aandrang, die de brochure-ds. v. d. Heiden en de nota-mr. Bouman plus het Ka merdebat op hem uitgeoefend hadden, heeft in de Kamer nadere mededeelingen verstrekt over de motieven die leidden tot de arrestatie en de rechterlijke instructie tegen mr. R. in de „Haagsche zedenzaak". Uit die uiteenzet tingen is gebleken, dat de Justitie inderdaad meer motieven had om tot optreden tegen mr. R. over te gaan dan de verklaringen van een enkelen getuige, die zoowel door ds. v. d. Hei den als door mr. Bouman als zeer onbetrouw baar werd gekenschetst. De mededeelingen van den Minister heb ben grooten indruk op de Kamer gemaakt en ook daarbuiten zonder twijfel de overtuiging doen postvatten, dat van een lichtvaardig instellen van een vervolging in deze zaak gaan sprake is. Ware dat wel zoo geweest, dan zou men trouwens aan een vergissing, die menschelijk is, hebben moeten denken, want de rechterlijke macht, die in ons land gelukkig een zeer gerechtvaardigd algemeen vertrouwen geniet, treedt op in het algemeen belang. De organisatie is en moet bovendien wel een dusdanige zijn, dat er zaken voorkomen waarin voldoende motieven tot het instellen van een vooronderzoek bestaan dat tenslotte beëindigd wordt met een ontslag van rechts vervolging, zooals in dit geval is geschied. Het ambt van den rechter-commissaris, die in velerlei zaken genoopt is bij zijn onderzoek getuigen te hooren, op wier betrouwbaarheid het een en ander af te dingen valt, levert daar bij zeer groote moeilijkheden op. Op de détails van deze Haagsche zaak, waarvan wij van den aanvang af met groote soberheid melding hebben gemaakt, gaan wij hier niet verder in. De thans in de Tweede Ka mer gevolgde ophelderings-procedure moge niet als precedent beschouwd worden; een zaak als deze leent zich in haar détails wel zeer slecht voor openbaarheid. Door mr. Bouman te Zwolle, een der raads lieden van mr. R., is thans verklaard dat een deei der door den minister te berde gebrachte zaken nieuw voor hem was en „dat hij na onderzoek van de officieele tekst der ministe- rieele verklaring daarop uitvoerig terug zal komen om een en ander recht te zetten". Zes beklaagden uit het proces te Novosibirsk gefusilleerd. Ir. Stickling. Volgens een officieele Sovjet-Russi sche mededeeling heeft de voorzitter van het Centraal Executief Comité het verzoek om begenadiging van den Duitschen onderdaan Stickling inge willigd en de doodstraf veranderd in een gevangenisstraf van 10 jaar. Naar het D.N.B. nader meldt is behalve de Duitscher Stickling en twee andere beklaag den in het proces te Novosibirsk geen der 6 andere beklaagden begenadigd. Deze zijn inmiddels reeds gefusileerd. BRAND AAN BOORD VAN MARCONI'S JACHT Naar Stefani uit Rome meldt is te Civita Vecchia op het jacht van Marconi, „Elettra", aan boord waarvan de uitvinder proefnemin gen deed met de z.g. micro-golven, brand uit gebroken. De brandweer slaagde er eerst na eenige uren in het vuur te blusschen. Marconi was aan boord toen de brand uitbrak. Men hoopt, dat hij zijn proefnemingen zal kunnen voortzetten. Onze advertentie kolommen wijzen U d e n w e g JOODSCHE ZANGVEREENIGING OPGERICHT. Alhier is opgericht een Joodsche zangver- eeniging onder leiding van den heer Giasomo Aletrino. NED. HERV. KERK. Bij de namen der gekozen gemachtigden voor het Kiescollege der Ned. Herv. Kerk is die van den heer G. van Veller, uitgeval len. Het woord is aan.... Marie Ebner-Eschenbach: Uit het verlangen naar het overbodige is de Kunst ont staan. Bestaan van geheim protocol ontkend. Tegenspraak in officiëele Japansche kringen. TOKIO, 26 November. Het bericht in de „Evening Standard" dat het Duitsch-Ja pansche verdrag een geheim protocol omvat (waarin o.a. Nederl. Oost-Lndië in belangen sferen zou worden verdeeld) wordt door offi cieele kringen tegengesproken. Vliegtuigcatastrofe in Alaska. Toestel met veertien inzittenden verongelukt. NEW-YORK, 25 November. Naar ver nomen wordt is een driemotorig vlieg tuig met veertien passagiers in Alaska te pletter gevallen. Een hulp expeditie heeft zich naar de plaats van den ramp begeven. (A.N.P.) Haarlem, Café-Restaurant met Cosy-Corner Voor het 1-jarig bestaan enga- geeren wij voor de maand December het beroemde ensemble Onze jubileummaand zal uit blinken door buitengewone gezelligheid. Niemand verzuime „Lido" te bezoeken. Lido geeft steeds het beste van het beste. lederen dag matinee, avondconcert en dansen in beschaafde omgeving. (Adv. Ingez. Med.) Duitschland en Japan hebben een anti-com munistisch verdrag gesloten. pag. 4 De Fransche begrooting voor defensie bereikt een recordhoogte. pag. 4 Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Uit de internationale Arbeidsorganisatie. pag. 4 De Tweede Kamer heeft vele verlangens ten aanzien van Handel, Nijverheid en Scheep vaart. pag. 3 De Kweekschoolwet is van de baan. pag. 3 Defensiewenschen der Tweede Kamer. pag. 3 Nederlandseh Oost-Indië zou ook in het Duitsch-Japansch verdrag genoemd worden. pag. 3 Minister Slotemaker en zijn Belgische ambt genoot zijn het niet eens kunnen worden over de nieuwe spelling. pag. 1 Ir. Stickling is begenadigd; zes beklaagden uit 't proces te Novosibirsk zijn gefusilleerd. pag. 1 ARTIKELEN ENZ. R. P.: De snelle neger. pag. 1 Ko Zweeres: „Het Noordhollandsch Land schap". pag. 7 Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft pag. 6 Van onzen Londenschen correspondent: Pick wick als Opera. pag. 12 K. de Jong: „Jubileumconcert „Apollo". pag. 12 G. J. Kalt: Uitvoering „Toonkunst" pag. 12 J. B. Schuil: Rederijkerskamer „Pius". pag. 12 H. D. Vertelling: Luchtbescherming. pag. 6 Sport in 't Kort pag. 9 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag 11.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1