W. Alphenaar
BOTERLETTERS
FRANKEN
lA/eelwolUeet!
VERKRUYSEN DE LANGE
*1
Eischen van de
organisaties
Hét ftffofrflff
Lapwerk.
luziek
hstrumenten
Stuit's üuxeBakltetiiett
Assortiments-doos
CADEAU!
54e 'Jaargang No. 16396
VerscHijnt dagelijks, behalve op Zori- en Feestdagen
Donderdag 3 December 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij:>10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1400.-, Duim
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Vei
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vc
250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30.-,
lies Duim 75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-, Verlies andere vinger /30.-.
orwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 3 December.
De Koning van Engeland.
In dezen tijd vol conflicten en problemen
blijkt Engeland met een extra moeilijkheid te
kampen te krijgen, die overigens van zuiver
nationale beteekenis is. Aan den Koning
wordt namelijk het verlangen toegeschreven,
in het huwelijk te treden met mrs. Ernest
Simpson. Deze dame is niet van adel, is Ame-
rikaansche van geboorte en was tot voor kort
gehuwd met den Londenschen effectenmake
laar Simpson, van wien zij onlangs wettelijk
gescheiden is. Dit was haar tweede echtschei
ding.
Reeds langen tijd liepen er geruchten over
den Koning en mrs. Simpson. De Amerikaan-
sehe pers gaf er het eerst uiting aan, maar de
Engelsche dagbladen hulden zich in een
discreet stilzwijgen.
De aanleiding tot het verbreken daarvan
Is een rede. Dinsdagmiddag in de Diocesane
Conferentie van Bradfordt gehouden dooi
den bisschop van Bradford, dr. A. W. F.
Blunt. Deze hooge geestelijke van de Staats
kerk sprak weliswaar in het geheel niet over
huwelijksvoornemens van den Koning, maar
hij hield een beschouwing over de religieuse
beteekenis van den dienst bij de kroning.
Zooals men weet zou Koning Edward VIII,
die op 21 Januari van dit jaar bij den dood
van George V zijn vader opvolgde, in den
oop van het volgende jaar gekroond worden.
De bisschop van Bradford nu weidde uit over
de sacramenteele beteekenis van den kro-
ningsdienst, waarbij de kerk den Koning tot
den dienst van God wijdt. Sprekende over
het koningschap bij de gratie Gods zeide de
bisschop:
„Wat dat betreft zou het mij niet passen
iets anders te zeggen dan hem in Gods ge
nade aan te bevelen, die hij zoozeer zal be
hoeven bij de trouwe vervulling van zijn
taak. Wij hopen dat hij zich van deze be
hoefte bewust is. Sommigen onzer zouden
echter wenschen dat duidelijker teekenen
hiervan aanwezig waren".
,3ij den kroningsdienst neemt de Koning
een representatieve positie in. Zijn persoon
lijke inzichten zijn zijn eigen zaak en indi
vidueel heeft hij het recht, dat ieder mensoh
bezit, om de steim van zijn eigen geweten te
volgen, maar in zijn openbare kwaliteit bij
de kroning is hij vertegenwoordiger van de
opvatting, welke het Engelsche volk van het
koningschap heeft".
Men kan er zich nauwelijks over verwon
deren dat dit bisschoppelijk vermaan want
als zoodanig is het natuurlijk opgevat
eerst de dagbladen in Yorkshire en onmid
dellijk daarop de pers in het geheele land
tot commentaar noopte en dat de geruchten
omtrent huwelijksplannen van den Koning
ten aanzien van mrs. Simpson daarbij tot
uiting kwamen. Een zoo aanzienlijk dagblad
als de Manchester Guardian wist bovendien
mede te deelen dat de haastig bijeengeroe
pen kabinetsraad van Vrijdag 1.1. zich had
bezig gehouden „met een binnenlandsch
vraagstuk betreffende een belangrijke con-
stitutioneele kwestie, daar het de verhou
ding tusschen den Koning en het ministerie
betreft en zijn bereidwilligheid om zich in
alle zaken, die het welzijn van de British
Commonwealth betreffen, te laten leiden
door het advies van den Premier".
Ook de Daily Telegraph berichtte dat het
kabinet „een buitengewoon delicate situatie
betreffende het particuliere leven van den
Koning onder oogen had moeten zien" en
dit blad voegde er zelfs aan toe, dat volgens
de meening der regeering, tenzij ditvraag
stuk op bevredigende wijze zou worden op
gelost, het tot een constitutioneee crisis van
zeer ernstigen aard zou moeten leiden, waar
mee niet alleen Engeland doch het geheele
Britsche Rijk zou zijn gemoeid".
Dergelijke berichten van zeer gezaghebbende
Engelsche bladen leiden vanzelf tot de ver
onderstelling, dat een aftreden der regeering
denkbaar wordt geacht Als alternatief is zelfs
al een abdicatie van den Koning geopperd.
De liberale „News Chronicle" evenwel merkt
op „De Koning zou ongetwijfeld bereid zijn
toe te stemmen als het parlement een wet zou
aannemen, waarbij aan kinderen, die uit een
dergelijke echtverbintenis zouden voortsprui
ten, het recht tot opvolging zou worden
ontzegd."
Dit blad duidt dus de mogelijkheid aan van
een morganatisch huwelijk huwelijk met
beperkende bepalingen ten aanzien van de
opvolging in de rechten des vaders) en het
legt nadruk op het feit. dat de Koning evenals
iedere man vrij is te kiezen, met wie hij een
verbintenis voor het leven wil aangaan.
Hij had dit geheel vrij kunnen doen zoo
lang hij Prins van Wales was. Zijn vrouw
zou dan prinses-gemalin ((Princess-consor)t
zijn geweest. Nu hij koning is doet zich de
kwestie der opvolging direct gelden.
Intusschen hebben de geruchten omtrent een
(In een Lappenkamp in het "berg
land van Noord-Zweden is op
82-jarigen leeftijd overleden Johan
Tuuri, de eenige schrijver van
beteekenis, die het volk der Lappen
ooit heeft voortgebracht.)
Wij schrijven alle dagen
In 't rustig warm kantoor,
Er is geen reden voor,
Waarom 't niet goed zou slagen.
Maar ginder hoog in Zweden,
Daar is de schrijverstaak
Een heele andre zaak,
Met tal van moeilijkheden.
Daar leeft de Lap in tenten,
Temidden der natuur,
Die mdoi is, maar ook guur
En wreed is op momenten.
Daar zwerven troepen wolven
Die men bestrijden moet,
Daar wordt soms kort en goed
Het kamp door sneeuw bedolven.
Daar doet men niet aan schrijven,
Daar heeft men al z'n tijd
Van noode voor den strijd,
Wil men in leven blijven.
En daar moest Tuuri werken,
Hij ging eenzaam zijn gang,
Zijn heele leven lang,
Een sterkste onder sterken.
Hij wou 't gemak niet zoeken
Van 't stadsbestaan en bleef
Bij 't volk waarvan hij schreef
In intressante boeken.
Men eert hem om zijn knap werk,
Nu hij is uitgestapt,
Hij heeft het 'm gelapt,
Al is en blijft het Lapwerk.
P. GASUS.
Voor moderne optiek en billijke
prijsberekening is Uw adres
Card i/an Huizen, Opticien
KI. Houtstraat 13, Tel. 14112
(Adv. Ingez. Med.)
regeeringscrisis al een enerveerende uitwer
king op de Londensche Beurs gehad. En wij
vermelden (met reserve overigens) een be
richt van het Parijsche dagblad Excelsior vol
gens hetwelk de Koning voornemens zou zijn
zich in gezelschap van mrs. Simpson naar
Parijs te begeven.
Nu de situatie zoo is zal de Engelsche regee
ring wel spoedig met eenigerlei officieele ver
klaring voor den dag moeten komen.
Het is volkomen begrijpelijk dat de regee
ring zoowel als de Engelsche natie zich niet
buiten deze Koninklijke voornemens kunnen
houden. Hetgeen niet wegneemt dat men ook
in het buitenland warme sympathie zal ge
voelen met de positie, waarin de Koning ver
keert. Het verdere verloop der gebeurtenissen
zal algemeen met groote belangstelling wor
den gevolgd.
R. P.
Tramstoring op een ongelegen
oogenblik.
Langen tijd was het verkeer
gestremd.
Kortsluiting de oorzaak.
Gisteravond om ongeveer kwart voor
zes is een ernstige storing ingetreden
op het net van de electrische tram
der N.Z.H. tengevolge waarvan het
verkeer op het traject Verwulft—
Heemstede geheel stil werd gelegd,
hetgeen op dit buitengewoon drukke
uur, waarop tallooze menschen, die in
de stad of in Amsterdam St. Nicola as-
inkoopen hadden gedaan, huiswaarts
keerden, groot ongemak veroorzaakte.
Bovendien viel de regen om dien tijd
in stroomen neer!
Onmiddellijk toog men aan het werk om
de oorzaak van de storing op te sporen en
weg fee nemen. Het bleek dat kortsluiting was
ontstaan in een bliksemafleider aan één der
palen van de bovenleiding op de Dreef nabij
het Prinsenlaantje.
Om ongeveer 10 minuten vóór half zeven
was het gedeelte van de baan tusschen Ver
wulft en Houtplein weer berijdbaar, om
kwart voor zeven kon de tram ook weer
rijden tusschen de halte Den Hout en Heem
stede en eindelijk om 10 minuten voor half
acht was de storing ook op het laatste ge
deelte, tusschen Houtplein en Den Hout op
geheven.
Daar de storing op het ongelegenste oogen
blik van den dag kwam, wanneer vrijwel
alle materieel in gebruik is, was het eerst om
ongeveer zeven uur mogelijk de toen nog
gestagneerde verbinding tusschen het Hout
plein en de halte Den Hout te onderhouden,
met autobussen, waarin de trampassagiers op
deze beide punten konden overstappen.
Door deze ongewenschte kortsluiting zag
men het zonderlinge schouwspel, dat over een
groot traject verspreid verschillende trams
stilstonden, zonder licht. Verschillende pas
sagiers, die liever niet nat werden en die geen
buitengewone haast hadden, bleven in de
wagens zitten in afwachting van de opheffing
van de storing die de anders zoo regelmatig
functioneerende tramverbinding geruimen tijd
geheel verlamde.
■L, il
A III Kruisweg 49 - Haarlem
I
(Adv. Ingez. Med.)
Boterletters
Boterspeculaaspoppen
Uitsluitend met roomboter bereid!
Telefoon 10876, 13714, 11643, 12193
(Adv. Ingez. Med.)
De Brandstoffentoeslag te
Haarlem.
Een mildere bepaling.
Door den Haarlemschen Bestuurders Bond
werd eenigen tijd geleden in een uitvoerig
schijven aan het gemeentebestuur van Haar
lem verzocht de beperkende bepaling dat men
twee maanden onafgebroken in de steunrege
ling moest zijn opgenomen alvorens voor den
brandstoffenbijslag in aanmerking te komen,
niet toe te passen en evenals in andere plaat
sen deze brandstoffenbijslag aan de werkloo-
zen te verstrekken indien de werkloozen overi
gens aan de voorschriften door den Minister
gesteld, voldoen.
Van het Gemeentebestuur is thans bij den
Haarlemschen Bestuurders Bond antwoord in
gekomen en wel dat B. en W. nader hebben
bepaald, dat voortaan geen twee maanden
meer behoeven te verloopen maar dat steeds
na één maand werkloosheid aan gesteunden
de branstoffen toeslag kan worden verstrekt.
Gr. Houtstr. 146. Tel. 11145
Zijlstraat 32. Tel. 10438
INHOUD NAAR KEUZE.
BEI
DE ZESDE FLESCH
Ter waarde van f 1.30.
Bij een Assortimentsdoos inhoudende 12
flesschen, DE 12e FLESCH CADEAU, ter
waarde van I 2.25
VAN 1 TOT EN MET 24 DECEMBER 1936
(Adv. Ingez. Med.)
Onze Kinderrubriek.
Uitnoodging voor onze Rubriekertjes.
Het St. Nicolaasfeest in 't St. Elisabeths-
Gasthuis heeft plaats Zaterdag 5 December
om half 6. Genoodigd worden; Goudsbloem
pje Klein Duimpje, Kleine Nurse en Lizanneke.
N.B. Ons feest is om half 6 zeker afge-
loopen.
Het St. Nicolaasfeest in de Kinder-Bewaar-
plaats, Ambachtstr. Haarlem N. heeft plaats
Vrijdag 4 December om half 3. Genoodigd
worden: Hennie Ammelaan. Eikeldopje, Cor
Steenken, Zwemgraag, Annie (zusje van
Doornroosje), Willie v. Eldik, Frida Goubert.
Jaap Roos, Beppie Stuy en Kootje Witte.
IJMUIDEN Donderdag.
Dezer dagen hebben de organisaties van
werknemers in het visscherijbedrijf de voor
waarden kenbaar gemaakt, waarop men van
deze zijde eventueel bereid zou zijn. een nieuw
contract af te sluiten. Deze voorwaarden zijn
de volgende:
a. Voor de zeevisschers
Verhooging van het garantieloon van de
schippers van f1300 tot f1500.
Vervalling van de bepaling van art. 1 der
overeenkomst inzake den aftrek van het halve
losloon van de bruto besomming, alsmede ver
valling van de bepaling van art. 1 inzake den
gage-aftrek bij besommingen beneden f 1540.
Aanvulling van art. 8 met de volgende be
paling:
Een schip wordt geacht in de vaart te zijn
gebleven indien er tusschen den dag van bin
nenkomen en den dag van weder uitvaren niet
meer dan drie dagen zijn verloopen (de vrije
dag daarbij inbegrepen), wanneer het opont
houd wordt veroorzaakt door een kleine repa
ratie, ketelkeuren, enz. In zoodanig geval zal
de gage tusschen deze twee reizen worden
doorbetaald.
Het komt voor, dat wanneer boot-en in derge
lijke gevallen een paar etmalen binnen zijn,
ongeacht ontslag, de gage niet wordt doorbe
taald. Met bovenstaande aanvulling van art.
8, wenschen de organisaties dit te onder
vangen.
Het komt meermalen voor, dat booten, die
Zondags tegen den middag thuiskomen, des
Maandagmiddags half twee weer moeten gaan
varen. Dit is niet in strijd met de bepalingen
van het oude contract. De organisaties staan
echter op het standpunt, dat de opvarende
na lange reizen, recht hebben op twee vrije
nachten, en in deze gevallen niet voor Dins
dagmorgen gevaren moet worden.
In verband hiermede wordt verlangd aan
vulling van art. 27 met dien verstande, dat er
na iedere normale reis tenminste twee vrije
nachten zijn. Verder wordt verlangd een wij
ziging in de bemanningsregeling, die hierop
neerkomt, dat voor de kustbooten weer de
lichtmatroos wordt gevraagd, en voor booten,
varende met Y'. D. patent, vier matrozen aan
boord moeten zijn.
Tenslotte wordt nog verlangd, dat het lever
en tijdgeld weer geheel aan de bemanning ten
goede komt, ook de opbrengst van de ver
werkte lever en opneming van een duurte-
toeslag-clausule of loonsverhooging.
b. Voor de vischlossers
Verhooging van de ploegsterkte zoowel voor
Noordzee- als voor haringtrawlers. De lossing
van makreelbooten te doen geschieden als bij
haringtrawlers.
Ploegsterkte eveneens als bij haringtrawlers.
Vergoeding van wachturen en betaling van
uren gedurende welke des nachts voor twaalf
uur moet worden begonnen. Verder invoering
van een duurte-clausule.
De Haarlemsche objecten voor
het Werkfonds.
En de aanstelling van Haarlemsche
arbeiders daarbij.
Een werklooze monteur schrijft ons:
Ik wil in het openbaar mijn nood klagen
over de wijze waarop in de gemeente Haarlem
thans gehandeld wordt. Er worden thans twee
belangrijke werken uitgevoerd, namelijk de
Brandweerkazerne aan de Ged. Oude Gracht
en het gebouw voor den Geneeskundigen
Dienst aan de Nieuwe Gracht. De centrale ver
warming voor beide gebouwen worden gemaakt
dooi- firma's van buiten de stad. Reeds is men
bezig met de uitvoering van dit werk in de
Brandweerkazerne. Die wordt gemaakt door
een monteur en een hulpmonteur die door de
buitensteedsche firma hierheen gezonden zijn.
Nu zijn er hier ter stede toch genoeg firma's
die in staat zijn zulke werken uit te voeren.
Bovendien zijn er voldoende werklooze mon
teurs te Haarlem die er aan te werk gesteld
konden worden. Nu kunnen de Haarlemsche
monteurs gaan stempelen, terwijl monteurs
van elders hier het werk opknappen. De Haar
lemmers hadden reeds lang gehoopt bij deze
werken, die toch als werkverruiming voor de
Haarlemsche werkloozen bedoeld zijn, aan het
werk te kunnen komen en nu worden zij te
leurgesteld."
Tot zoover deze klacht
Wij vroegen daarover inlichtingen aan den
Directeur van Openbare Werken. Deze zei zich
de klacht van den werkloozen monteur te kun
nen begrijpen, maar toch is er niets aan te
doen.
Deze werken worden door de gemeenu
uitgevoerd met steun van het Werkfonds.
Daardoor is men hier ook gebonden aan de
algemeene voorwaarden die het Werkfonds
heeft gesteld. Die houden o.a. in, dat geen
voorkeur gegeven mag worden aan aan
nemers, onderaannemers en leveranciers uit
Het woord is aan....
Cicero:
Zonder vriendschap is het
leven niets waard.
de eigen gemeente. Het Werkfonds stelt zich
namelijk op het standpunt, dat het hier een
landelijke, geen stedelijke zaak geldt. Als een
gemeente het werk zou willen gunnen aan
een Haarlemsche firma, terwijl een goede in
schrijver van buiten lager zou zijn, dan zou
het Werkfonds daarvoor zeker geen goed
keuring verleenen. Bij de aanbestedingen en
leveringen worden de Haarlemmers natuurlijk
ingeschakeld, maar niet altijd komen die met
de laagste aanbiedingen. Zooals ook nu bij die
twee genoemde werken.
De plaatsing van de centrale verwarming
in de Brandweerkazerne is slechts een klein
werk (f 3400), zoodat het te begrijpen is, dat
de buitensteedsche firma het met twee man
van haar eigen personeel laat uitvoeren. Het
werk in het gebouw van den Geneeskundigen
Dienst zal f 9000 moeten kosten, zoodat daar
aanleiding zal zijn om aan te dringen op
werkloozen uit Haarlem naast de paar man
die de aannemer van buiten meebrengt.
In het algemeen kan evenwel ge
zegd worden, dat bij de uitvoering van
werken der gemeente, dus ook die met
behulp van het Werkfonds tot stand
komen, buiten de paar man die even-
tueele aannemers van buiten mee
brengen als leiders, practisch alleen
Haarlemsche arbeiders te werk gesteld
worden.
DE BEROEMDE
verkrijgbaar bij den bezorger
of in onze filialen
FRANKEN's Broodfabrieken
HAAKLEM, HEEMSTEDE. BLOEMENDAAL.
(Adv. Ingez. MedJ
In Griekenland is een complot tegen de re
geering aan het licht gekomen.
pag. 4
Frankrijk en Engeland hebben te Berlijn ge
protesteerd tegen de jongste schending van
het verdrag van Versailles.
pag. 4
Verwacht wordt, dat Japan aan China een ul
timatum zal stellen.
pag. 4
Een nieuw bombardement op Madrid eischte
vele slachtoffers.
pag. 4
Bij een scheepsramp nabij Borkum zijn tien
personen om het leven gekomen.
pag. 4
De Britsche vlieger Mollison is, na eenigen
tijd vermist te zijn, ongedeerd gevonden.
pag. 4
De Nederlandsche Bank heeft het disconto
met een half procent verlaagd.
Dag 3
Het Russische Stoomschip „Balhash" is vei
lig den Nieuwen Waterweg binnengebracht.
Dag 3
De H. A. L. bestelt een schip van 9200 ton
draagvermogen.
pag. 3
Minister Slotemaker heeft zijn beleid in de
Kamer verdedigd.
pag. 3
Voor den brandstoffentoeslag te Haarlem is
een mildere regeling getroffen.
pag. 1
De Provinciale Begrooting wordt behandeld
door Prov. Staten.
pag. 6 en 2
De Raad van Bloemendaal heeft de begroo
ting voor 1937 in behandeling genomen.
pag. 2
Engeland wint den voetbal-wedstrijd tegen
Hongarije met 62.
pag. 9
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De Koning van Engeland.
pag. 1
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: De
Geneefsche verkiezingen.
pag. 4
Jhr. dr. J. C. Mollerus: De strijd om het be
hoefte-element.
Dag 3
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft
pag. 6
Schaakrubriek.
pag. 9
Voor de Vrouw.
pag. 10
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 13.