Slipgevaar. De Haarlemsche begrooting voor 1937 Voor de Stille Armen /tef BehtMuttkste 54e 'Jaargang No. 16402 Verscfiijnt 3agelijKs, HeKalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 10 December 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGE ME ENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72ï4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 <r Redactie 10600 Drukkerij:-10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange Alles indier geschiktheid ƒ600.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger ƒ150.-, Elke andere vinger ƒ50.-, Arm- of Beenbreuk ƒ30.-, ongeschiktheid f 2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400 -, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger f 30.-. het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HAARLEM, 10 December. De ondergang van De Lijster. I Met ontzetting is de tijding van den onder gang van het Douglas-vliegtuig „Lijster" van de K. L. M. gisteren in ons land ontvangen. Sinds de rampzalige serie ongelukken in 1935, waarbij de Gaai, de Kwikstaart en de Leeuwe rik vergingen, was het weër langen tijd prach tig gegaan, ondanks het enorm aantal vluch ten dat voortdurend gemaakt wordt. Dit is de ergste rahip geweest die de K. L. M. ooit heeft getroffen, omdat nimmer tevo ren het aantal slachtoffers zoo hoog was Maar men moet daarbij natuurlijk rekening houden met het feit, dat om economische vervoers- redenen steeds grooter passagiers-toestellen worden gebouwd, zoodat in het algemeen niet anders te verwachten is dan dat het aantal slachtoffers-per-vliegtuigramp overal in de wereld zal blijven stijgen. Daar staat tegen over dat het aantal ongevallen, berekend op het aantal gemaakte vluchten en het aantal afgelegde vliegkilometers, natuurlijk steeds blijft afnemen tengevolge van de voortdu rend stijgende betrouwbaarheid van de vlieg tuigen, van de vliegtechniek, van de grond diensten en -outillages en van de meteorologi sche waarnemingen. De K. L. M., die in 1920 werd opgericht en dus thans ruim zestien jaar bestaat, vloog tot in 1924 zonder een enkel ongeluk. Daarna bracht ieder jaar één ongeval tot in 1928. Er yolgde weer een gelukkige periode tot in 1934, want in die zes jaar gebeurde maar één en kel ongeval. In 1934 geschiedde de zevende ramp op de lijst en daarna kwam 1935 op schrille wijze aantoonen dat het Lot geen spe ciale égards voor de Nederlandsche lucht- yaartmaatschappij heeft. Thans is de elfde jramp gevolgd. Hoe diepen indruk zulk een droevige ge beurtenis ook maakt, men moet zich toch yooral wachten er haastige conclusies omtrent onveiligheid van het verkeersvliegtuig uit te trekken. Want sinds haar oprichting in 1920 iheeft de K. L. M. minstens 200.000 vlieguren gemaakt" en hebben haar toestellen een kleine dertig millioen kilometers afgelegd. Op zulke enorme totalen is een aantal van elf pngelukken zeer gering. Vlak na een ramp valt het altijd moeilijk, dergelijke statistiek op haar werkelijke betee- kenis te waardeeren. Men is onder den indruk Van het gebeurde en ziet het, wat de alge- meene onveiligheid van het vervoermiddel be treft, door een vergrootglas. Maar laat men Wel bedenken dat hetzelfde pessimisme zich doét gelden na een groot spoorwegongeluk, een scheepsramp met een passagiersschip, een autobus die te water rijdt. Met alle vervoer middelen blijven ongelukken zich af en toe voordoen; het aantal ongevallen met auto's is vooral groot. Het is daarom onbillijk de luchtvaart speciale verwijten te maken. Dat die toch gemaakt worden is simpel en alleen gevolg van het feit, dat zij nog zooveel jonger is dan de andere verkeersmiddelen, dat zoo- velen er nog huiverig tegenover staan en dat zeer veel inenschen er zich nog niet aan heb ben durven wagen. „Zie je wel", zeggen die dan, na zoo'n ramp als die van de Lijster. Maar zij vergeten de gemiddelde kans op een ongeluk met de veelsoortige andere vervoer middelen, die zeker niet kleiner is voor wie veel reist. Het valt dan ook te betwijfelen of iemand als de stewardess mej. Hilda Bongert- man, die zoo gelukkig is geweest het leven er af te brengen bij de ramp van de Lijster, een gevaarlijker beroep heeft gekozen dan een handelsreiziger die dag-in, dag-uit zijn auto door het land rijdt, vaak over gevaarlijk- glibberige of beijzelde wegen langs diepe vaar ten en kanalen, vaak ook in zwaren mist, of een chauffeur van een motor-vrachtwagen die hetzelfde doet ofeen zeeman. Als mén dit alles precies statistisch kon uitwerken zou wellicht het tegendeel blijken. Dat is evenwel moeilijk aanvaardbaar voor ieder mensch, omdat wij nu eenmaal zoo sterk beïnvloed worden door de mate van vertrouwen, die wij ons ten aanzien van verschillende vervoer middelen hebben aangewend. En voor die aan passing is altijd weer tijd noodig. Het is ook van belang of men den wordings tijd van een nieuw vervoermiddel, de periode van de gevaarlijke experimenten der pioniers, al dan niet heeft beleefd. Daarom staat de .nu opgroeiende nieuwe generatie met zooveel meer vertrouwen tegenover de luchtvaart dan haar voorgangster; zij heeft al de narigheid en de lange reeks ongelukken van de eerste luchtvaartjaren, die wij niet uit onze herin nering kunnen wisschen. niet beleefd en komt in haai' eigen jonge leven zelfs licht tot den indruk, dat de auto eigenlijk een gevaarlijker ding is dan het vliegtuig. Uit dit alles valt logisch af te leiden, dat een ramp als die van de Lijster den ontwikkelings gang en de toenemende populariteit van het vliegtuig als verkeersmiddel volstrekt niet «onderbreken kan, laat staan: stuiten. (De K.N.A.C. heeft dezer dagen nog eens speciaal gewaarschuwd tegen het slipgevaar dat vooral in dezen tijd kan ontstaan door nachtvorst na regenweer.) De K.N.A.C. heeft gewaarschuwd, sla 't niet m den wind, Gij automobiel bestuurmaehtige vrind. De K.N.A.C. heeft gewaarschuwd, pas goed op uw tellen, Gij krijgt het licht zwaar met de gladheid te stellen. Des avonds kan 't dooi zijn en sieperend nat, Des nachts komt de nachtvorst en dan nou da's glad. Uw auto kan stilstaan, uw auto kan rijden, Uw auto kan glijden dat moet gij vermijden. Wie ooit eens zoo machteloos rond heeft gedraaid En links en rechts achterstevoren gezwaaid, Die kan, als hij 't überhaupt na kan vertellen. Het griezlig gevoel u voor oogen wel stellen. Wanneer g' een laag ijzel bespeurt op den weg, Ga rijden desnoods, maar met veel overleg. Want slippen is iets, waar je niet aan kimt wennen. Dus speen u van inhalen, rossen en rennen Een man die per auto een slippertje maakt, Is vaak van den wal in de sloot al geraakt, En waarlijk, er kan nog veel erger geschieden, Voor roekeloos autobesturende lieden. Pas op, dat gij niet op een glibbrige straat, Het hoekje om gaat, als gij 't hoekje om gaat. P. GASUS. Dat deze ramp in zwaren mist geschiedde vestigt weer eens de aandacht op het (overi gens volkomen logische) verschijnsel dat bij bijna alle elf ongelukken van de K.L.M. slechte weersomstandigheden haar invloed hebben doen gelden. Het Vad. geeft daarvan het vol gende lijstje: 1924 Fokker FIII onbekend. 1925 Fokker FIII mist. 1926 Fokker F VII mist. 1927 Fokker F VIII storm. 1928 Fokker Fill remous. 1931 Fokker FVHB mislukte start. 1934 Douglas storm. 1935 Fokker F XII sneeuwstorm. 1935 Fokker F XXII motorstoring in start 1935- Douglas slecht weer. 1936 Douglas mist. Het is te hopen dat het deskundig onderzoek naar de oorzaken van den ondergang van de Lijster niettemin precieser gegevens zal op leveren, waarmee men dan allicht zijn voor deel zal kunnen doen voor verdere verhooging van de veiligheid van het luchtverkeer. R. P. TENTOONSTELLING „HET RASKONIJN". A.s. Vrijdagavond acht uur wordt in het gebouw „St. Bavo" aan de Smedestraat de konijnententoonstelling door de Konijnen- fokkersvereeniging „Het Raskonijn" geopend. B. en W. zijn tegen elke belastingverhooging. Een extra bijdrage van vier ton uit het Rijkswerkloosheids-subsidiefonds gevraagd. Naar wij vernemen zal morgen, Vrijdag, de gemeentebegrootimg van Haarlem voor 1937 verschijnen, vergezeld van een toelichtende nota van B. en W. Reeds nu kunnen wij mededeelen, dat het college van B. en W. op het standppnt staat, dat voor 1937 elke belastingverhooging voorkomen dien de te worden. Van andere zijde vernemen wij nog, dat op de voorloopig opgemaakte begrooting een vrij belangrijk te kort aanwees. Het bleek onmo gelijk daarvoor op de gewone wijze dekking te zoeken, temeer omdat het college doordrongen was van de noodzakelijkheid om verzwaring van den belastingdruk te voorkomen, mede in verband met de positie die Haarlem ten opzichte van de buitengemeenten inneemt. Aanvankelijk werd. zooals wij indertijd reeds medegedeeld hebben in een interview dat wij met den heer W. Roodenburg, wethouder van financiën, hadden, gedacht over het verhoo- gen van de opcenten op de Personeele belas ting van 185 op 200 (het maximum) maar daarna is de noodzakelijkheid naar voren ge komen om in het belang van de gemeente, al les in het werk te stellen om daaraan te ont komen. Daarom zijn met hoogere instanties onder handelingen begonnen om het tekort op de begrooting te dekken door een extra bijdrage van vier ton te ramen uit het Rijkswerkloos- heidssubsidiefonds. Uit den Haag vernamen wij, dat in enkele gevallen door de regeering zoo'n extra bij drage verleend wordt aan gemeenten die de begrooting niet op normale wijze sluitend kunnen maken, indien de betrokken gemeen ten steeds de steunregeling voor werkloozen nauwgezet heeft nageleefd en ook getoond heeft zooveel mogelijk te willen bezuinigen op haar uitgaven. In zoo'n geval worden door het rijk aan de gemeente die geholpen wordt bepaalde voor waarden gesteld die in enkele gevallen niet het karakter hebben dat de gemeente onder rijikstoeiziohit komt te staan. De begrooting zal nu inderdaad onder de in komsten een post uitgetrokken zijn als extra bijdrage uit het Rijkswerkloosheidssubsidie- fonds. De onderhandelingen die het college van B. en W. met hoogere instanties over deze aangelegenheid voert zijn nog niet afge- loopen. Daarom kunnen wij op dit oogenblik nog niet zeggen welke voorwaarden de regeering even tueel zal stellen. Een bijzondere omstandigheid is nog, dat tot. nu toe, voor zoover ons bekend is, alleen een extra uitkeering uit het fonds gegeven is aan gemeenten die het maximum van 200 opcenten op de Personeele Belasting heffen. Haarlem heeft tot heden 185 opcenten en B. en W. staan op het standpunt dat die niet voor een ver hooging in aanmerking komen. Bij de onder handelingen is van de zijde van B. en W. met klem wezen op de zeer bijzondere positie die Haarlem inneemt daar zij omgeven is door randgemeenten die met lagere belastingen kunnen volstaan. Naai' wij vernemen is de procedure die bij aanvragen voor extra-uitkeeringen uit het rijkswerkloosheidssubsidiefonds aldus is, dat het college van Gedeputaerde Staten advies uitbrengen aan de regeering. Gedeputeerde Staten bekijken daarbij de begrooting der be trokken gemeente, bespreken met het college van B. en W. de financieele positie om zich een oordeel te vormen of het mogelijk is voor de gemeente haar inkomsten nog op te voeren of op uitgaven te bezuinigen, opdat het aan gevraagde bedrag eventueel verminderd zal kunnen worden. Zooals wij hierboven schreven heeft Haar lem een extra uitkeering van vier ton aange vraagd. Het zou onmogelijk zijn dit bedrag te dek ken door een verhooging van de opcenten op de Personeele Belasting van 185 op 200. 185 opcenten op de Personeele Belast-in;, werden 1936 blijkens de begrooting geraamd op f 1.073.000. Nu hebben wij in ons vorig num mer al medegedeeld, dat de rijksbelasting autoriteiten voor de gemeente Haarlem voor 1937 een lagere opbrengst van de Personeele Belasting geraamd hebben van ongeveer 5 pet. Het is dus aan te nemen dat 15 opcenten meer een bedrag zouden opbrengen van slechts ongeveer f75.000, zoodat er dan dus toch nog een bedrag van 3 1/4 ton ongedekt zou blijven. Bovendien schreven wij in ons vorig nummer: „De indruk in deskundige kringen is dat men het aantal opcenten op een zekere belas ting niet kan blijven opvoeren. Er komt dan wel op papier een hoogere raming aan ont vangsten, maar dat wil daarom nog niet zeg gen, dat die geraamde bedragen dan ook in de practijk binnen komen. Het zou zeer de vraag zijn of Haarlem door het nog hooger opvoeren van de opcenten op de Personeele Belasting aan een hoogere opbrengst zou komen." De belastingen ten bate der gemeentekas die in de door B. en W. opgemaakte begrooting voor 1937 voorgesteld zijn komen op het vol gende neer: 80 opcenten Grondbelasting op gebouwde eigendommen. 20 opcenten Grondbelasting op ongebouwde eigendommen. 185 opcenten op de Personeele Belasting. 48 opcenten op de Dividend- en Tantième belasting. 40 opcenten op de Vermogensbelasting. 55 opcenten op de Gemeentefondsbelasting. B. en W. hebben bij het opmaken van de be grooting naai' de meest-mogelijke bezuiniging gestreefd. In de begrooting zijn evenwel geen nieuwe ingrijpende bezuinigingsmaat regelen aangekondigd, omdat in Haar lem reeds jaren achtereen bezuinigd is, zoodat er nu geen belangrijke ob jecten meer gevonden konden worden. Er wordt dus door B. en W. geen nieuwe inkrimping van het Voorberei dend Onderwijs voorgesteld. Uit de mededeelingen die wij reeds nu over de begrooting doen, kan wel afgeleid worden, dat behalve de hierboven genoemde punten de begrooting zelf weinig nieuws meer zal brengen. Alleen is daaraan nog toe te voegen, dat de tarieven voor gas, water en electriciteit onge wijzigd zijn gebleven. De resten van de totaal vernielde „Lijster", welke Woensdag nabij het vliegveld Croydon is neergestort. Het woord is aan Ovidius: De Rede is mijn voorspel- lings-gave. Derde verantwoording van bij ons blad binnengekomen giften. N. N. ƒ0.50; fam. C. 3.N. P. ƒ1.—J Mej. N. N. ƒ2.— E. v. BI. M. ƒ25.— N. O. ƒ2.N. C. de B. ƒ2.50; 'n Caféhouder f 5. M. V. 3.—; P. F. de H. f 2.50; G. v. d. A. f 1.—; N. N. ƒ1.—; X. Y. Z. ƒ1.—; v. D. H. ƒ2.50; Mevr. B. ƒ5.—; M. ƒ0.25; J. d. J. ƒ2.—; J. K. v. d. W. 1.—; De B. 1.—; J. de J. 1.50; Mej. N. de J. ƒ1.—; Fam. Z. ƒ1.50; A. Z. L. ƒ0.50; B. H. F. 2.50. G. H. 1.50; A. J. de Z. 1: A. E. 10: G. C. l; F. P. M. 2; J K. K. 2; mevr. B. te H'st. 2.50; Th. M. H. 25- S. de C. 25; N. J. H. 25; N. N. te H'st. 10: P. A. B S. 10; Mej. A. G. M. 10; J. F. H. de G. 10; C. G. B. 10; C. P. 10; F. G. v. A. 5; Mej. H. L. T. 5; Dr. S. J. v. S. 5; Dr A. E. S. S. 5: A. W. S.—ten K. 5: J. B. 5; A. G. B. 5; Mej. C. K. T. 5. Dr. H H. 3.50; Dameskring „ad lucem et pacem" 5; J. L. 2.50; Mevr. J. N.—v. d. V. 2.50; Mej. A. K. 2.50; J L. v. h. K. 2.50; N. S. 2.50; Zr. H. G. L. D. 2,50: Zr. B. de J. f 2.50; J. J. P. f 2; D. Z. f 2; W. W. f 1; mej. C. C. K. f 1; L. W O f 2; N. N. f 1; T. W. f 25; fam. Kn. f 10.50; A. B. f 2; v. d M. f 1; W. S. K. f 1.50: mej. H. K. f 1; J. D f 1; v. d W. f 1.50: Uit de spaar pot van 3 kinderen T. f 0.75; N.N. f 1; Fam. PI. f 3.67; T.. J. en K. f 1.50; Mej F. V. f 0.25; G. I. f 1; P. A. f 3: mevr. Th. Th. W f 25; B. te Aerdenhout f 50, J. S. f 2.50 Totaal zijn thans bij ons ingekomen 215 giften tot een totaalbedrag van f 940.83 Giften kunnen aan onze bureaux Groote Houtstraat 93 en Soendaplein 37 afgegeven worden. Ook kunnen zij op onze giroreke ning (no. 38810) gestort worden onder ver melding „Voor de Stille Armen". Aftreden van koning Edward wordt verwacht. De kwestie der opvolging. (Men zie ook pag. 4) LONDEN, 10 December (Havas-A.N.P.) In politieke kringen rekentmen er op, dat de koning in den middag offi cieel zal mededeelen, dat hij aftreedt. Vermoedelijk zal de Hertog van York hem opvolgen. Volgens sommigen zal de regeering enkele weken worden opgedragen aan een regentschapsraad, om te voor komen, dat de nieuwe koning op den zelfden dag den troon bestijgt, als zijn voorganger aftreedt, anderen daaren tegen zijn van meening, dat hierdoor de crisis te lang wordt gerekt. De koning heeft vanmorgen op Fort Belvedère zijn drie broers bij zich ont vangen. Vermoedelijk zal de verklaring, welke Baldwin vanmiddag zal afleg gen, te 16 uur G.M.T., door de British Broadcasting Corporation worden uit gezonden. De Lijster blijkt na het vertrek van Croydon een schutting te hebben geraakt; tot nu toe zijn geen technische storingen ontdekt. pag. 3 In de Tweede Kamer is door verschillende leden coördinatie van het verkeer bepleit. pag. 3 Zaandam's burgemeester heeft per 8 Februari a.s. ontslag gevraagd. pag- 3 Het aftreden van koning Edward schijnt thans zeker te zijn pag. 4 en I In het proces in Zwitserland tegen David Frankfurter is 18 jaar gevangenisstraf ge- eischt. pag 4. Engeland en Frankrijk nemen het initiatief tot bemiddeling in den Spaanschcn bur geroorlog. pag. 4 De Haarlemsche raad heeft besloten, dat be paalde winkels en café's op Oudejaarsavond open mogen blijven. pag. 5 B. èn W. van Haarlem zijn tegen elke belas tingverhooging, zij hebben een extra-bij- droge van eenige tonnen uit het rijkswerk- loosheidssubsidiefonds gevraagd. pag. 1 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: De ondergang van de „Lijster", pag. 1 1901: Feesten en huwelijksgeschenken. pag. 4 J. B. Schuil: Pirandello gestorven. pag. 11 Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft X. PaS- 7 Voor de Vrouw pag. 10 H. D. Vertelling: De Gevangene. pag 7 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag. 9.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1936 | | pagina 1