DeMoerdijkbrug heden geopend.
7 Februari 1901: Het huwelijk
H
Nieuwe klanken bij Defensie.
Door H. M. de Koningin.
Duizenden wonen
plechtigheid hij.
ingezegend.
Een koninklijk saluut van 101 kanonschoten.
ZATERDAG 12 DECEMBER 1936
HAARDE M'S D A G B D A D
de
Heden heeft de Koningin de nieuwe,
ruim duizend meter lange brug over
het Hollandsch Diep bij Moerdijk, de
grootste brug voor gewoon verkeer in
ons land, plechtig opengesteld, een
plechtigheid, welke het karakter heeft
gedragen van een nationale gebeurte
nis en bij hen, die, aan de Noord- of
Zuidzijde, het voorrecht hadden haar
te mogen bijwonen, in eerbiedige her
innering zal blijven. Nieuwe, tot
vreugde en tot vertrouwen in de toe
komst stemmende perspectieven zijn
geopend voor de beide landsdeelen,
welke thans door het machtig bouw
werk hecht aaneengesloten zijn.
Het is feest in Dordrecht en Breda, de beide,
het dichtst bij de brug gelegen historische ste
den, voor welke het belang van de overspan
ning van den breeden stroom in hooge mate
spreekt en voor welke thans het begrip „boven
en beneden den Moerdijk" geschiedenis is ge
worden. In goede harmonie om van het
woord „nabuurschap" te zwijgen hebben
zoowel de oude gravenstad als het „Haagje
van het Zuiden" een feestprogram georgani
seerd. dat klinkt als een klok.
Dordrecht, dat reeds Vrijdagavond, toen de
bijzondere feestverlichting op straten en plei
nen aangloeide, het aanzicht bood van een in
de historie dezer stad nog niet gekende drukte,
dank zij vooral ook de aanwezigheid van tal-
tooze „sterritters", die voor het grootste ge
deelte reeds in de middaguren met honderden
auto's motoren en rijwielen het Dordtsche
eiland waren binnengevallen, die daarbij er
varen hadden, hoe voortreffelijk niet alleen
de diensten der veren functionneerden. maar
ook hoe uitnemend de stad zelf op deze ge
weldige invasie van toeristen uit alle deelen
van het land was voorbereid.
En zoo bood ook heden, toen in de morgen
uren nieuwe scharen bezoekers, zoowel trein-
toeristen, bij de plechtigheid genoodigden en
vele anderen arriveerden en reeds onder lei
ding der politie de voorbereidingen werden
getroffen voor het vertrek van de deelnemers
aan den stertocht. de vlaggende stad het aan
zien van een geweldig legerkamp, een uiterst-
vreedzaam legerkamp echter, waarin burgerij
en gasten één waren in hun vreugde over den
jongsten triomf der techniek en de daaruit voor
verkeer, handel en industrie voortvloeiende
gevolgen. Overigens zou de burgerij, de bevoor
rechten uit haar midden uitgezonderd, eerst
later haar contact met de brug zelve verwe
zenlijkt kunnen zien, wijl tengevolge" van de
beperkte ruimte het publiek gedurende de
plechtigheid van de openstelling niet tot de
onmiddellijke omgeving van den Noordelijken
of Zuidelijken oprit kon worden toegelaten,
terwijl, wat dit laatste betreft, mede het over-
groote deel van de bevolking van Breda haar
geduld nog op de proef moest stellen.
Ook Breda, welker prachtige groote toren
Vrijdagavond, in het kader van de feestelijk
heden, in een zee van licht badend, tot in ver
ren omtrek zichtbaar was, bood vanmorgen
met haar vlaggentooi en versieringen een
vroolijk aspect, al zou in deze stad, die zich
op grootsche wijze had opgemaakt, voor de
ontvangst der gasten, de grootste drukte eerst
in 'de middaguren beginnen.
De aankomst van de Koningin
Te 11.18 kwam de extra trein, waarmede de
Koningin te half elf van 's-Gravenhage was
vertrokken, te Willemsdorp aan. Aan het
station, waarvan de omgeving geheel voor het
publiek was afgezet, werd H. M. begroet door
den burgemeester van Dubbeldam, tct welke
gemeente Willemsdorp behoort, den heer G.
F. de Roo, terwijl daar ook, in zijn kwaliteit
van fungeerend directeur van politie, aanwe
zig was de procureur-generaal van het ge
rechtshof te 's-Gravenhage, mr. A. Brants.
Nadat de echtgenoote van den burgemees
ter, mevrouw R. J. J. de Roo, geb. baronesse
Dirkinck of Holmfeld, de Koningin een tuil
orchideeën had aangeboden, werd even later
de kleine stoet van de gereedstaande auto's
geformeerd.
Het voorloopig eindpunt van den korten
autotocht werd bereikt nabij het paviljoen,
waar Hare Majesteit haar auto verliet en een
eerewacht inspecteerde van het Vrijwillige
Landstormcorps, ter sterkte van ruim hon
derd man, onder commando van een reserve
kapitein en waarvan een vaandelwacht deel
uitmaakte. Hare Majesteit werd vervolgens
begroet door den minister van Waterstaat,
jhr. ir. O. O. A. van Lidth de Jeude. Deze heeft
een korte rede gehouden, waarin hij o.m. zei-
de: Genoot reeds de spoorwegbrug groote ver
maardheid, ongetwijfeld zal de brug voor het
motorwegverkeer nog in hoogere mate de aan
dacht trekken van velen, niet alleen als plaat
selijke en gewestelijke, doch ook als nationale
en internationale verbinding van beteekenis.
Trotsch overbruggen thans een tiental over
spanningen, elk van 100 m, spanwijdte, het
machtige Hollandsch Diep, wachtende op het
sein, een ononderbroken verkeersstroom te
leiden van den eenen naar den anderen oever.
„Rozen geven geen geur, voordat zij open
gaan". Mag ik derhalve Uwe Majesteit ver
zoeken wel het beletsel te willen wegnemen,
dat nog den toegang naar de brug aan deze
zijde verspert?"
De Koningin opent de brug.
Onmiddellijk na deze woorden begaf Hare
Majesteit zich naar de afsluiting van de brug,
waar zij door het trekken aan een oranje
kleurig koord het mechanisme in werking-
stelde, als gevolg waarvan een groot vlaggen
doek omhoog werd getrokken en de toegang
tot het grootste bouwwerk van het beletsel
aan de Noordelijke zijde was ontdaan. Het was
een plechtig oogenblik, waaraan luister werd
bijgezet toen de Kon. Militaire Kapel het Wil
helmus inzette.
Onthulling getlenkteeken K.N.A.C.
Onmiddellijk na deze eerste plechtigheid
volgde een tweede: de onthulling door den
minister, in aanwezigheid der Koningin, van
de door de Kon. Ned. Aut. club in het voor
portaal van de brug aangebrachte gedenk-
teeken, een monument, dat, naar de bedoeling
der schenkers, niet alleen een bewijs wil zijn
van de erkentelijkheid der K.N.A.C., voor de
totstandkoming van het bouwwerk, maar
veeleer nog een hulde aan al het werk van
het departement van waterstaat voor wegen
en bruggen.
Na de onthulling aanschouwde de Lands
vrouwe met groote belangstelling het gedenk-
teekeh, dat geheel in brons is uitgevoerd en
ontworpen is door den bekenden beeldhouwer
L. Bolle te Rotterdam. Dekunstenaar is, naar
het oordeel van deskundigen, uitmuntend ge
slaagd in de vervulling van zijn opdracht:
ook voor het nageslacht de herinnering leven
dig te houden aan hetgeen de totstandkoming
van bruggen als die over het Hollandsch Diep
voor het automobielverkeer hebben beteekend
Het hoofdmotief wordt gevormd door een re-
liefstuk van een der laatste stoomponten van
het veer MoerdijkWillemsdorp, een tot in
alle details natuurgetrouwe afbeelding van de
pont, waarop zelfs de aan alle automobilisten
bekende bel. welke ter waarschuwing werd
geluid als het oogenblik van vertrek was aan
gebroken, niet ontbreekt. Dit reliefstuk wordt
bekroond door een symbolische voorstelling-
van het Hollandsch Diep, waarboven zich een
overspanning van de nieuwe brug verheft. Het
geheel wordt gedragen door een bronzen plaat
waarop is te lezen: „Bij de opening van deze
brug, aangeboden door de Koninklijke Neder-
landsche Automobiel Club als bewijs van waar
deering voor het werk van den Rijkswater
staat aan bruggen en wegen, 1936".
Koninklijke tocht over
de brug.
Na de korte plechtigheid op dit punt be
gaf de Landsvrouwe zich, met de leden van
het gevolg, terwijl mede aan dezen eersten
koninklijken tocht over de machtige, stalen
verbinding tusschen de oevers van het Hol
landsch Diep. deelnamen de minister en tal
van autoriteiten, naar de Zuidzijde van de
brug.
Toen H.M. de Koningin het einde van de
brug aan dén zuidelijken oever bereikt had,
verzocht de Minister van Waterstaat, de
Koningin het koord te willen verwijderen dat
nog den toegang naar de brug aan de zuide
lijke zijde belette. Met een schaar, haar aan
geboden door een dochter van ir. Mijnlieff
van den Rijkswaterstaat, knipte Hare Ma
jesteit het koord door, na welke symbolische
handeling de plechtige openstelling van de
Moerdijksche brug een feit was geworden.
Tijdens dit korte ceremonieel deed de mu
ziek het Wilhelmus hooren,
Na een begroeting van den commissaris
der Koningin en den burgemeester van Hoo
ge- en Lage Zwaluwe. den heer D. E. van
Suylekom. inspecteerde Hare Majesteit de
eerewacht van den B.V.L. om vervolgens in
haar auto plaats te nemen.
De stoet van auto's, waarvan mede deel
uitmaakten die van de autoriteiten, o.a. van
den Commissaris der Koningin in Noord-
Brabant en van den procureur-generaal van
het gerechtshof te 's-Hertogenosch. terwijl
vooraf ging de auto van den burgemeester
van Hooge- en Lage Zwaluwe, -reed daarop
naar het station Lage Zwaluwe. Daar bevon
den zich de schoolkinderen van het dorp en
van Moerdijk, getooid met oranje en vlag
gen. welke jeugdige schare de Vorstin een
zanghulde bracht.
Na dit- korte oponthoud betrad Hare Ma
jesteit het perron, waar zij afscheid nam
van de autoriteiten, om zich vervolgens met
den trein van 12.19 uur naar de residentie te
begeven
Sterritters passeeren
de brug.
En eindelijk was dan met spanning het
oogenblik gekomen, dat de leider van de or
demaatregelen bij de brug, de districts-com
mandant der rijksveldwacht in het vijfde
district, de heer A. E van der Lely, het tee-
ken kon geven, dat de brug vrij was voor
het legioen der wachtenden.
De eerste auto's, die over de brug reden,
waren die van de bij de plechtigheid genoo
digden, voor zoover deze niet naar Dordrecht
waren teruggekeerd. Daarna was het, dat de
rijkspolitie toestemming gaf vooor het zich
in beweging zetten van den langen stoet der
sterritters. De moeilijke toegangswegen tot
het eiland van Dordrecht en het beperkte
wegennet aldaar ten spijt, was het mogelijk
gebleken, de duizenden deelnemers, waarvan
ver over de duizend automobilisten, op een
zoodanige wijze bij de brug te brengen, dat
het verkeer regelmatig kon geschieden en
HUURT UW PRIMO
voor 60 cent per week.
ALLE REPARATIES VRIJ.
z ALLE ONDERHOUD VRIJ.
ALLE SLIJTAGE VRIJ.
Geen waarborgsom.
jj De STOFZUIGER CENTR. HAGEMAN
m GED. OUDE GRACHT 52 Telef. 12762
(Adv. Ingez. Msd.)
aan allen een goede opstellingsplaats kon
worden gegeven. Na het startsein waren het
eerst de wielrijders en de wandelaars, die tot
het machtig bouwwerk werden toegelaten.
De wielrijders waren opgesteld op den Rijks
straatweg. de kop van dezen stoet bevond
zich bij de afbuiging naar den nieuwen toe
gangsweg. Achter hen waren de wandeltoe
risten opgesteld, welke beide groepen het
westelijk rijwielpad van de brug volgden.
Weldra zette zich ook de lange autofile in
beweging in de richting van de hoofdver-
keersbaan van de brug. gevolgd door de
motorrijders en tenslotte een groep ruiters.
Gelijktijdig trokken de watertoeristen, die
zich op korten afstand van de brug hadden
verzameld, onder de brug door.
Groot export-overschot in
Indië.
Voor dit jaar op 300 millioen
begroot.
Verdubbeling der Vennootschapsbelasting
in 1937?
Het exportoverschot voor 1936 wordt,
naar de „Java-Bode" verneemt, ge
schat op f 300.000.000.en voor 1937
op f 350.000.000.
In het eerste bedrag is de stijging
van den export over de laatste drie
maanden van het jaar verwerkt. Op
basis van den huidigen toestand is
ook het export-excedent voor 1937
getaxeerd.
Op dezen grondslag zal de Ven
nootschapsbelasting, die voor 1936 is
begroot op f 9.000.000.over 1937
het dubbele van dit bedrag opbren
gen. 4'
De herziening der Grondwet.
In Januari in de Tweede Kamer?
Naar het „Vad." verneemt, ligt het in de
bedoeling de Tweede Kamer, die anders in
Januari geen openbare vergadering pleegt te
houden, tegen midden Januari a.s. bijeen te
roepen ter openbare behandeling va.n de
wetsontwerpen tot herziening van de Grond
wet.
iAdv ingez Med.)
et was een dag van ongekende vreug
de en zonneschijn., de dag van 7 Fe
bruari 1901. De trouwdag van H. M. de
Koningin kwam met een stralenden
hemel; een dag vol blijheid, een feestdag met
glanzend aangezicht. Op dezen dag werd het
vorstelijk huwelijk gesloten.
Met de bruidsbouquet bijna geheel be
staande uit orchideeën, door den kweeker H.
Hornsveld te Baam voor dit bijzonder doel
verzameld, in de hand, trad de Koningin
omstreeks elf uur de Witte Zaal van het Pa
leis binnen. De Koningin-Moeder begroette
als eerste Haar dochter en begeleidde Haar
naar de groote roode antichambre, waar de
Hertog, in groot tenue van Schout-bij-Nacht
gekleed, met Zijn Moeder, de Groot-Hertogin
Marie van Mecklenburg-Schwerin, Hertog
Adolf Friedrich en de Vorst van Waldeck
Pyrmont zich bevonden.
Gevolgd door eenige Hofdignitarissen, toog
de kleine stoet naar de Witte Zaal. Daar waren
de minister van Justitie. Mr. P. W. A. Cort van
der Linden en de Heer E. Evers, secretaris van
's Gravenhage, die bij de voltrekking van het
huwelijk zijn bijstand zou verleenen, met de
zes hooggeplaatste personen, die als getuigen
bM 2rtig cent voor drie regels kost
een Groentje in Haarlem's Dag
blad. En die zijn zeker een daalder
waard. Vandaar, dat er ieder jaar
weer duizenden meer geplaatst
worden.
Belangrijke opdrachten.
Voor de Amsterdamsche Droogdok
Maatschappij-
Voor het doen uitvoeren van een groote re
paratie, o.a. aan de machine-installatie is
Vrijdagmiddag te half vijf bij de Amsterdam
sche Droogdok Maatschappij aangekomen het
Engelsche vrachtschip „Chief Lans" welk schip
van New Castle naar de hoofdstad is gesleept
door de zeesleepbooten „Indus" en „Lauwers-
zee" van Smit's Internationalen sleepdienst te
Rotterdam.
Wij vernemen voorts, dat de Amsterdam
sche Droogdok Maatschappij nog een groot
contract heeft afgesloten voor het verbouwen
van twee Engelsche schepen. In dit verband
is vandaag op order van de A. D. M. de zee
sleepboot „Humber" van Smit's internationa
len sleepdienst naar Falmouth vertrokken, om
daar. het tankschip „Invergarry" te halen. Dit
schip, dat aan het einde van de volgende week
te Amsterdam kan worden verwacht, zal bij
de Amsterdamsche Droogdok Maatschappij
tot vrachtschip worden verbouwd. De „Hum
ber" zal daarna opnieuw naar Falmouth ver
trekken voor het naar Amsterdam versieepen
van het tankschip „Invergorden" van dezelf
de reederij, welk schip eveneens door de A.
D. M tot vrachtschip verbouwd zal woi'den.
PRINS BERNIIARD TERUG VAN
SCHIERMONNIKOOG.
De jacht op Schiermonnikoog, waaraan
Prins Bernhard heeft deelgenomen, heeft
Vrijdag een buit van tweehonderd konijnen,
tachtig fazanten, vier hazen en zes snippen
opgeleverd. Mooi weer begunstigde de spor
tieve prestaties.
In het begin van den avond hebben de
twee fanfarekorpsen van het eiland, om
stuwd door de Schiermonnikoogsche bevol
king een serenade gebracht aan den Prins,
die in hotel Van der Werff verblijf hield. Ver
schillende liederen werden spontaan meege
zongen
Om half acht vertrok de Prins met de rijks-
veerboot „Brakzand" naar Oostmahorn, van
waar hij met zijn secretaris, per auto naar
's-Graveland terugkeerde. Prins Bernhard
was uiterst voldaan over zijn verblijf op het
eiland.
TWEEDE KAMER
S.D.A.P. voor versterking der weermacht.
DEN HAAG Vrijdag.
Om de agenda voor het Kerst-reces gereed
te krijgen, zal de Kamer de volgende week
Woensdagavond ook vergaderen en boven
dien zoo noodig nog Maandag 21 December
overdag en 's avonds
Na een pleidooi van den heer Schaep-
m a n (r.-k.) over versterking van de lucht
macht, ving in een zeldzaam slecht bezette
vergadering. Ir. A1 b a r d a (s.-d.) zijn rede
aan, met te wijzen op den ongekenden be-
wapeningsstrijd. die thans, bovenal dank zij
de politiek van het Derde Rijk, gaande is.
Eigenlijk is het al een oorlogmet geld.
Gaan alle successen aanvankelijk door den
Volkenbond bereikt geheel te loor reeds
in een neergaande lijn waarneembaar dan
dreigt ondergang van Europa óf tengevolge
van volkomen financieele uitputting als ge
volg der pogingen om zich tegen geweld be-
oogende landen te beveiligen óf dank zij
uitbreken van een alvernietigenden krijg.
Deze ernstige tijd stelt personen en par
tijen voor een beslissing omtrent de grootste
vraagstukken van politieken en ethischen
aard.
De leider der s.-d. fractie verklaart, dat hij
onbevangen deze begrooting wil trachten te
beoordeelen. Maar 't zal hem moeite kosten,
nu de S.DA.P. nog steeds op 't verbods-lijstje
voor militaire functies staat. Aan deze op
merking liet spr voorafgaan, dat hij op wat
't partijcongres naar aanleiding van het
gisteren geopenbaarde rapport over 't mili
taire vraagstuk zal beslissen, niet zal voor
uit loopen. Hij zal thans alleen enkele richt
lijnen aangeven.
En nu het standpunt ten aanzien van deze
begrooting. Dit wordt beheerscht- door de
overweging, dat Neaerland's veiligheid en
zelfstandigheid van de internationale sa
menwerking afhangen. Collectieve veiligheid
wil zeggen, dat wij ook voor anderer veilig
heid hebben te zorgen.
De nationale weermacht is en moet zijn
instrument van het recht, dat door inter
nationale samenwerking beschermd en ge
ëerbiedigd dient te worden. En nu kan in
de gegeven omstandigheden niet ontkend
worden, dat stilstand op bewapeningsgebied
ten onzent- achteruitgang ware. Versterking
is noodig. Maarer ontbreekt bij de Ne-
derlandsche weermacht doeltreffende aan
wending der beschikbare gelden, wat b.v.
vooral in de Marine tot uiting komt, die
overvoerd is met militairen van hoogeren
rang. Daaruit vloeit ook voort, dat men uit
Marine-kringen altijd en altijd maar weer
om nieuwen vlootbouw roept.
Spr. geeft toe. dat. er aan de bezetting der
kazernes iets ontbreekt. Wij hebben niet al
tijd genoeg mannen ter beschikking. De
dienstplichtwet behoeft ongetwijfeld wel her
ziening. Doch daarvoor zijn niet zulke plan
nen noodig als in de Memorie van Antwoord
aangeduid. Met een kleine oefeningstijd ver
lenging en invoering van 't drie-ploegenstel-
sel ware in de leemten te voorzien.
Blindelings meegaan met plannen tot ver
sterking van de weermacht acht de leider
der s.-d. fractie onverantwoord. Wij moeten
de plannen volledig kennen, ook wat hun
financieele gevolgen betreft. Want wij zijn
er financieel nog lang niet.
Terwijl trouwens ten aanzien van alle uit
gaven voor behartiging van de belangen van
't volk het wachtwoord der rögeering is: zui
nigheid en nog eens zuinigheid, geen crediet-
inflatie. Doch dan moet men ook niet tot
crediet-inflatie ten aanzien van de weermacht
overgaan en dat geschiedt wel. Dit is een
funeste politiek. Daarom zal het nu wel duide
lijk zijn aldus Ir. Albarda dat wij in het
huidige defensie-beleid geen vertrouwen stel
len, zoodat wij dus tegen deze begrooting
zullen stemmen.
Met dat al had de leider van de S. D. A. P.
dan toch maar een volkomen nieuw geluid
van zeer groote principieele beteekenis doen
hooren, toen hij de wenschelijkheid van weer
macht-versterking thans, als op zichzelf juist
erkende.
Nog belangrijker intusschen was zijn ver
klaring ten opzichte van de voorgestelde ver
sterking der Indische Marine door uitbreiding
met klein materiaal (torpedojagers, onder
zeeërs en vliegtuigen), waarvoor een aanvul
lende begrooting ter tafel lag. De sociaal
democraten zullen hieraan hun stem geven,
aangezien deze vlootversterking huns inziens
past in het stelsel der collectieve veiligheid,
noodig voor de handhaving der neutraliteit in
het Oosten en voor de bescherming der Indi
sche bevolking.
In tegenstelling met de s. d. fractie bleef de
christen-democraat v. Houten trouw aan
zijn liefde voor eenzijdige nationale ontwape
ning. Daarentegen vond Mr. Westerman
(nation.), dat de plannen van den Minister
niet ver genoeg gingen, met name niet. wat de
z. i. spoedig gewenschte vervanging van de
kruisers „Java" en „Sumatra" door nieuwe
schepen betreft. Tenslotte voerde de heer
v. d. Bilt (r. k.) nog een pleidooi voor
kruiserbouw voor de Indische marine en voor
vliegbooten, waaraan hij in tegenstelling met
zijn fractiegenoot Schacpman, voorstander
van land vliegtuigen (ook tot steun aan de
marine) de voorkeur gaf.
E. v. R.
zouden fungeeren, en Dr. Langfeld. Landes-
Gerichts-President te Schwerin, reeds aan
wezig.
Z. Excellentie Cort van der Linden opende
de plechtigheid met de volgende woorden:
„Alvorens over te gaan tot de voltrekking
van het huwelijk, waartoe ik. Minister van
Justitie, als ambtenaar van den burgerlijken
stand, krachtens de wet en volgens het verlan
gen van het Vorstelijk Bruidspaar geroepen
ben, wend ik mij tot Uwe Koninklijke Hoogheid
Groothertogin Marie van Mecklenburg-
Schwerin, als moeder van den Hoogen Bruide
gom, met de eerbiedige vraag of Uwe Konink
lijke Hoogheid bereid is Hare toestemming te
geven tot deze echtverbintenis."
Hierop maakte de Groothertogin een toe
stemmende beweging.
„Evenzoo" aldus vervolgde de minister
„wend ik mij tot Uw Majesteit Koningin-We
duwe der Nederlanden als moeder der Ko
ninklijke Bruid, met gelijke vraag of Uwe Ma
jesteit bereid is ook Hare toestemming te
geven tot deze echtverbintenis."
Ook Koningin Emma verleende, met een dui
delijk „ja" Haar toestemming.
„Nu dan uit de verkregen toestemming en
uit de overgelegde bescheiden gebleken is, dat
niets meer in den weg staat aan de vervul
ling van Uwen wensch, Hooge Bruidegom en
Bruid, is het oogenblik gekomen.waarop ik van
U een woord vraag dat niet alleen voor U
zeiven maar ook voor ons geliefd Vaderland
van zoo onschatbaar gewicht is.
Ik noodig U eerbiedig uit van Uwe zetels op
te staan en elkander de rechterhand te geven
en vraag U Heinrich Wladimir Albrecht Ernst,
Hertog van Mecklenburg, en U Wilhelmina He
lena Pauline Maria, bij de Gratie Gods Ko
ningin der Nederlanden. Prinses van Oranje-
Nassau, of Gij getrouwelijk alle plichten zult
vervullen, welke door de wet aan den huwe
lijken staat, verbonden zijn.
Wat- is daarop Uw antwoord?
Koningin en Hertog, hand in hand. spraken
een duidelijk „ja" uit en na dit toestemmend
antwoord van het Vorstelijk Bruidspaar ver
volgde de minister:
„Dan verklaar ik. Minister van Justitie,
ambtenaar van den burgerlijken stand, in den
naam der wet U door het huwelijk verbonden."
Hierna werd de akte voorgelezen en onder
teekend door den Hertog, de Koningin, de Moe
der van den Hertog en de Moeder der Ko
ningin, de twee vorstelijke bloedverwanten,
zes getuigen en den minister van Justitie.
De echtgenooten namen na een rede van
den Minister van Justitie de gelukwenschen
van bloedverwanten in ontvangst. Vervolgens
werd de bruidstoet gevormd voor de Groote
Kerk, voor de voltrekking van het kerkelijk
huwelijk.
In de kerk.
Het hooge echtpaar en de vorstelijke genoo
digden traden de kerk binnen door den meest
oostelijk gelegen ingang aan de zijde der Ri-
viervischmarkt.
Die ingang was versierd met een marquise,
waarvan het afhangende gedeelte van de
bedekking van grijs laken rondom versierd
was, en in het middengedeelte het Nederland-
sche wapen voorkwam. Aan weerszijden was
deze marquise afgesloten door gordijnen van
karmozijn fluweel. Het front van den ingang
was bekleed met dezelfde stof, waartegen pi
lasters, vereenigd door een lambrequin, beide
met borduurwerk in gouddraad. De portalen
van dezen ingang waren met blauwe stof en
de vloer met een tapijt bekleed.
Aan de deur der kerk bevond zich mede de
commissie van kerkvoogden, welke het Echt
paar begroette en aan de Koets ontving en
Hen naar de ontvangkamer geleidde, en He^
ook na afloop der kerkelijke Huwelijksinzege
ning naar de Staatsiekoets terug te geleiden.
II. M. was geheel in het wit gekleed: de
trouwjapon was van wit drap d' argant, in de
Kunstnaaldwerkschool te Amsterdam gebor
duurd met zilver en paarlen, die schitterden
en glansden in het daglicht. De devant was
van witte tule met slingers van oran I -bloe
sem. Hierbij behoorde ook een sortie van drap
d' argant met witte tule gegarneerd. H. M.
droeg hierbij op de corsage briljanten en een
diadeem van briljanten met een krans van
oranjebloesem en een tulen sluier.
Reeds vóór den aanvang van den dienst
droeg de organist der kerk, de heer Koopman,
plechtige orgelnummers voor van Corelli,
Guilmant, Merkel, Handel e. a. Bij het bin
nentreden van het Vorstelijk Echtpaar
ruischte het „Sanctus" van Handel door de
kerkgewelven.
Het orgel zweeg, zoodra de Hooge echte
lieden hadden plaats genomen. Het gemengd
koor, onder leiding van Arnold Spoel, hief
(zesstemmig a capalla) den zang aan. compo
sitiejan Eugen Hildach:
Waar gij heengaat, daar wil ook ik heengaan.
En waar gij zijt. daar wijl ook iik
Uw volk is mijn volk, en Uw God is mijn God.
Waar bij sterft, daar sterv' ook ik, en waar
gij rust
Moog ook mijn rustplaats zijn en slechts de
dood zal ons scheiden.
Waar gij heengaat, daar wil ook ik heengaan.
De setels van het Paar waren geplaatst te
genover den preekstoel.
Voor den kansel, die dien dag niet door den
voorganger beklommen werd, stond de Hof
kapelaan Dr. van der Flier tusschen Mr. T. P.
baron Mackey en den heer L. J. Wijsman, die
als ouderling fungeerden.
Het tapijt door de Nederlandsche jonkvrou
wen als huwelijksgeschenk aangeboden,
lag voor de voeten van het echtpaar gespreid.
Op een tafeltje, dicht bij den predikant, lagen
de Bijbel met de trouwringen, die op een gou
den schaaltje blonken.
De versiering was eenvoudig. Groen en pal
men vormden de hoofdelementen, zoowel de
afsluiting van de banken als boven de kap van
de bekende Stadhoudersbank; voorts ter
weerszijden van het orgel en tegen de pilaren.
Het basement van den preekstoel, gevormd
door een zware steenen kolom, maakte hierop
een uitzondering: dit gedeelte was getooid met
kasplanten, groote varens, uitgezochte witte
bloemen, zooals lelies en aronskelken. Een
rand van welriekende oranjebloesem liep langs
den voet van deze groep. De boogvulling en
't schip van het kerkgebouw was gedecoreerd
met een rand op blauwen achtergrond, waar
op in gothische letters een bijbeltekst: „Mijn
oog zal op U zijn", Ps. 32 vers 8. Ook boven de
Hofbank was een bed van groen aangebracht.
De geheele in- en uitwendige inrichting der
kerk was opgedragen aan den Intendant der
koninklijke paleizen. Jhr. Hoeufft van Velzen.
Een koninklijk saluut van 101 kanonscho
ten verkondigde den volke. dat het huwelijk
was ingezegend. Tot het einde van de plech
tigheid klonk op het orgel de „Marche Pon
tificale" van L. Lemmens, en onder het zin
gen van het koor begaf het Hooge Echtpaar,
gevolgd door de Hooge familieleden, zich op
dezelfe plechtstatige wijze naar de ontvang
kamer.
