FRANKEN
MOSC.
TULBANDEN
AMERIKAANSCH HUIS
bericht
bp<
Griepbacillen.
Voor de Stille Armen
FRANKEN'S KERSTBROOD
54e Jaargang No. 15114
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen'
Dinsdag 22 December 1936
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. YV. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-. Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 175.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 22 December.
De Koninklijke Hollandsche
Lloyd sterft.
Een der eerste Nederlandsche gebeurtenis-
sen in het nieuwe jaar zal het teekenen van
het doodvonnis van den Koninklijken Hol-
landschen Lloyd zijn. Want op 9 Januari zal
een buitengewone algemeene vergadering
van aandeelhouders dier Amsterdamsche
scheepvaartmaatschappij bijeenkomen om te
beslissen over twee voorstellen, namelijk le.
de aanbieding van een accoord aan sur
séance-crediteuren en 2e ontbinding der
vennootschap op den dag, waarop rekening
en verantwoording van de vereffenaars zul
len zijn goedgekeurd. Er schijnt geen twijfel
aan te bestaan dat deze voorstellen zullen
worden aangenomen en de lijdensgeschiede
nis van vele jaren, slotphase van een veel
bewogen bedrijfsleven, daarmee zal worden
beëindigd.
De Koninklijke Hollandsche Lloyd heeft
haar jaren van glorie gekend. Beschikkend
over een vloot van prachtige schepen, culmi-
neerend in de trotsche zeekasteelen zooals de
Amsterdamsche haven ze nimmer tevoren
bezeten had, was de Lloyd destijds een lei
dende macht in de scheepvaart op Zuid-
Amerika. De maatschappij beleefde tijden
van grooten bloei maar haar toenmalige
bedrijfsleiding wist daarbij het hoofd niet
koel te houden en liet zich verleiden tot het
nemen van risico's die zich in slechte tijden
moesten wreken. In die dagen van welvaart
maakte de Koninklijke Hollandsche Lloyd
vooral opgang door het bouwen van een pa
leis aan de Martelaarsgracht, dat zoowel uit-
als inwendig zeer kostbaar van uitvoering
was.
Den eenvoudigen burger duizelde het als
hij hoorde van een vergaderzaal, waarin
inktkokers waren geplaatst die f 1500 per
stuk kostten, en meer van dat geweldigs.
Ongetwijfeld speelde hun fantaisie denge
nen, die deze verhalen in de wereld brach
ten, wel eenige parten, maar zeker is dat
het kantoor-paleis, het landverhuizers-hotel,
de prachtige nieuwe schepen van een te
kostbare vloot niet in overeenstemming wa
ren met hetgeen men „een conservatief za
kenbeleid" noemt.
Het woord conservatief moet men in dit
verband niet zien als een tegenstelling tot
progressief of ondernemend, maar als de toe
passing van een beleid waarbij de financiëele
kracht van een onderneming onder alle om
standigheden behouden kan blijven, d.w.z.
alle ups and downs van het bedrijfsleven kan
doorstaan. De twintigste eeuw heeft tot dus
ver wel bewezen dat zij vooral niet minder
gevaar voor groote inzinkingen biedt dan de
negentiende, met haar lange reeks financiëele
crises.
Er is geen verandering gekomen in deze
opeenvolging van hevige schokken in het be
drijfsleven en de K. H. L. had in haar glorie
tijd ook geen reden om aan te nemen dat er
verandering in was gekomen. Maar haar di
rectie waagde het erop. Zij was trouwens niet
de eenige; de reputatie van voorzichtigheid
in zakenbeleid, die de Hollanders over het al
gemeen bezitten, geldt lang niet voor allen.
Toen het keerpunt voor de Lloyd kwam ging
het snel, moest eerst de hoofddirecteur aftre
den, werden een voor een de prachtige sche
pen verkocht, moest de Staat bijspringen in
het belang van de vele crediteuren en het tal
rijke personeel en werden de groote gebouwen
tenslotte ook buiten dienst gesteld. Inmiddels
werden nog verscheidene plannen tot reorga
nisatie van de maatschappij naar voren ge
bracht, maar zij mislukten. Te veel terrein
was blijkbaar reeds verloren.
Het einde is hard voor velen die in zee
dienst der Koninklijke Hollandsche Lloyd
hard en vaak moedig werk hebben verricht.
De Nederlandsche zeeman heeft ook bij de
Lloyd zijn uitstekende eigenschappen getoond
en zijn plicht gedaan, en is trotsch geweest
op de mooie schepen die hem toevertrouwd
werden. De herinnering daaraan stemt wee
moedig.
Misschien heeft de val van de Koninklijke
Hollandsche Lloyd juist door haar opzien
barend verloop vele andere bedrijfsleiders ge
alarmeerd en bijtijds tot voorzichtiger beleid
en een gezonde reserveerings-politiek in eigen
huis genoopt. Als dat zoo is heeft al deze na
righeid toch ook nog haar lichtzijde gehad.
R. P.
DE NEDERLANDSCHE WAARNEMER VOOR
ALEXANDRETTE.
De Volkenbondsraad, die naar aanleiding
van het geschil tusschen Frankrijk en Turkije,
besloten heeft drie neutrale waarnemers naar
Alexandrette te zenden, heeft als zoodanig
aangewezen mr. L. J. J. Caron, oud-gouver
neur van Celebes en onderhoorigheden, als
mede een Noor en een Zwitser.
De drie waarnemers zullen zoo spoedig mo
gelijk naar Alexandrette vertrekken.
Pas op, pas op, want in 't geniep
Belaagt u de bacil der griep,
Hij dartelt ongezien in 't rond
En zoekt een toegang tot uw mond,
Daar nestelt zich dan de schavuit
En werkt er snel zijn krijgsplan uit
Zijn krijgsplan inderdaad, hij dreigt,
Dat hij zal zien dat hij ukrijgt
Hij prikkelt u in waren zin,
Doch dat is nog maar het begin.
Zoodra u voor het eerst eens snuit
Werkt hij zijn verdren opzet uit,
Als u daarna dan grondig niest,
Dreigt reeds de kans dat u verliest;
Uw hoofd wordt dof, uw keel wordt rauw,
Nu volgt zijn laatste stormloop gauw.
Houd uw verdediging taai vol,
Bewapen u met veel menthol,
Met heete groc of aspirien
En streef naar warmte bovendien,
Een dikke borstrok, wollen das,
Die komen in den strijd te pas,
Gun den tiran, dien ge niet ziet
Het zoet der overwinning niet
P. GASUS.
TWEE IN ééN?
VOOR VERAF EN NABIJ.
Een bril van KEIP
(Adv. ingez Med.)
fittota t.fude
74 Jordensstraat - Telef. 13132 - Haarlem
Bestel met de Feestdagen een
goed verzorgden maaltijd bij GUDE.
KIP -EEND -HAAS- KONÜN-
GANS - KALKOEN - REERUG.
Hors cToeuvre f 1.p. p.
(Adv. Ingez. Med.)
Dertiende verantwoording van de bij ons
blad binnengekomen giften.
M. J. f 2.50; N.N. f 1; J. K. f 0.50; NU. f 1;
C. v. d. H. f 2,50; J. T. f 1; C. P. f 1; Bridgepot
fam. J. en v. G. f 5; v. F. f 2,50; M. A. f 0.25;
A. v. M. v. L. f2,50; B. N. f 1; M. J. C. S. f 1;
C. H. R. f 1; Dames B. f 2; N. en J. te Zand-
voort f 2; Vader f 1; Ruud f 0.35; Mevr. O.
C Z f 2 50
Mevr. M. f 1; Mevr. d. J. f 1.75; A. T.-B. f 1;
fam. de L. f 5; Wed. H. F. H. f 0.50; K. B.
f 2.50; M. S. f 1; W. Z. f 10; R. B. f 0.50; N. N.
f 1; Mevr. Wed. A. f 050; N. N. f 1; Dr. F. de
H. f 20; P. H. f 20; Personeel Perolin Cy. f 10;
R. B. f 5; Mej. G. van L. f 5; M. K. P. f 5;
A. v. H f 5; M. W. E. f 5; fa. J. H. f 3; L. J. B.
f 2.50: fam. V. f 3;
H. P. ƒ2.50; Drukkerij Groenendaal N.V.
ƒ2.50; R. V. ƒ2.50; Jos. de C. ƒ2.—; J. D. J. K.
ƒ2.—; I. C. A. ƒ1.—; J. C. ƒ1.—; D. J. B. S.
ƒ1.van twee kleine jongens ƒ0.60; Dames
Rijkstelefoon f5.B. M. H. ƒ1.fam. B.
1.—; J. K. 1.—; W. v. B. 2.—; M. R. 1.—;
Twee broertjes ƒ2.Jopie en Siem ƒ1.
fam. B. ƒ2.50; Wed. J. S. 0.50.
Totaal zijn thans bij ons ingekomen 1225
giften tot een bedrag van 5000.14.
Giften kunnen worden afgegeven aan onze
bureaux Groote Houtstraat 93 en Soendaplein
37 of worden gestort op onze postgirorekening
No. 38810 onder vermelding „Voor de Stille
Armen"
Ten behoeve van het Comité voor de Stille
Armen werd bij de Twentsche Bank gestort
Dr. H. J. 10.—.
Het Openbaar Slachthuis te
Haarlem.
Ook daar invloed van de crisis.
De crisis heeft ook geducht haar invloed
doen gelden op de ontvangsten van het Open
baar Slachthuis. Er wordt voor 1937 weer heel
wat minder dan voor 1936 geraamd voor ont
vangsten aan slachtrechten, keurloonen, huren
en ijsverkoop. Voor dit eene jaar wordt de
daling op niet minder dan 31.600 geraamd
(1936: 337.600, 1937: 306.000). Alleen reeds
de ijsverkoop zal volgens de raming dalen van
37.000 tot 29.000.
Toch is het mogelijk geweest voor 1937 de
winst-uitkeering aan de gemeente ongeveer op
hetzelfde bedrag te ramen als voor 1936
81.000).
Daartegenover staat evenwel, dat in 1937
slechts 4.982 aangewend zal worden voor
aflossing tegen 19.913 in 1936 en 29.275 in
1935.
De winsten van het Slachthuis zijn in de
crisisjaren steeds naar beneden gegaan. Zij
bedroegen.
1932:
1933:
1934:
1935:
1936:
1937:
125.000.
100.000.
106.000.
89.300.
81.916 (raming).
81.000 (raming).
It/eelwotUeei!
Uitsluitend met roomboter bereid!
StMl'siuueBMetiim
Telefoon 10876, 13714, 11643, 12193
(Adv. Ingez. Med.)
Verhooging bioscoopbelasting
Wordt „voorloopig" niet toegepast.
Eenige maanden geleden heeft de Haar-
lemsche gemeenteraad, op voorstel van B. en
W. besloten de vermakelijkheidsbelasting op
bioscopen van 20 op 25 pet. te verhoogen.
De Ned.t Bioscoopbond heeft te kennen ge
geven, dat als die verhooging wordt toegepast
de Haarlemsche bioscopen gesloten zullen
worden omdat gemeend wordt dat het
bioscoopbedrijf de lasten van deze ver
hooging niet kan dragen.
Het raadsbesluit moet voor het in werking
kan treden bekrachtigd worden door de
Kroon.
Het bestuur van den Bioscoopbond heeft
zich tot de Regeering gewend om met klem
te verzoeken het raadsbesluit niet goed te
keuren.
Naar wij uit den Haag vernemen, is „voor-
loopig" geen beslissing op het Haarlemsche
raadsbesluit te verwachten.
De termijn „voorloopig" kan zoo werd er ons
bij opgemerkt, zeer rekbaar genomen worden.
De beslissing van de Kroon is niet aan een
termijn gebonden, zoodat die voor langen tijd
kan worden uitgesteld.
Practisch heeft dit dus tot beteekenis, dat
de verhooging niet wordt toegepast.
Onze zegsman gebruikt de .uitdrukking"
„men laat die zaak doodbloeden".
Het gevaar van sluiting der Haarlemsche
bioscopen is dus ook' „voorloopig" van de
baan.
EEN ROOMBOTERGEBAK
(Adv. Ingez. Med.)
Gala-concerten H. O. V.
Soliste Elly Ney.
Om verschillende redenen is het onmogelijk
het eerstvolgend gala-concert der H.O.V. op
5 Januari te doen doorgaan.
In verband hiermede is door het bestuur
der H.O.V. in overleg met het Comité van
Actie tot Steun aan de H.O.V. besloten, dit
gala-concert te doen plaats hebben op 29
December a-s.
In plaats van Lotte Leonard zal dan als
soliste optreden de bekende pianiste Elly
Ney.
Dit concert zal onder leiding staan van
Frits Schuurman, dirigent der H.O.V.
In Den Haag blijft het druk.
Groote menschenmassa's op de been.
Zij, die zich met ingang van 1 Januari
per kwartaal abonneeren, ontvangen
de in December nog te verschijnen
nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
Zoowel binnenshuis als op straat is er
Maandag doorgefeest in de hofstad. Het begon
al des ochtends vroeg, om half tien, met een
tooneelvoorstelling in het Geb. voor Kunsten
en Wetenschappen, getiteld „Historische
Tafereelen", door J. J. Moerman en Leonard
Roggeveen, onder regie van dr. W. de
Vletter.
Des avonds werd er in den Koninklijken
Schouwburg een concert gegeven door de Kon.
Zangvereeniging „Cecilia" en het Matrozen-
koor met Louis van Tilder als solist. Voorts
trad in het gebouw „Excelsior-' het cabaret
gezelschap „De Vuurpijl" op onder leiding
van Luc Willink.
Op straat was het den geheelen dag, vooral
's avonds en dan in 't bijzonder in de binnen
stad, zeer druk. Het was natuurlijk Zaterdag
avond voller maar ook Maandagavond hebben
velen een rondje gemaakt om (nog) eens de
versiering en de verlichting van de stad te
zien. Bij het paleis, waar de kerstboomen
brandden had de politie weer een afzettini
gemaakt waardoor de inenschenkluwen uit
het Noordeinde als een draad afrolde, zoo
dat er geen stagnatie ontstond. Ook het
rijdend verkeer werd op voorschrift der
politie weer tot het minimum beperkt. Men
kon dus rustig zijn oogen de kost geven en
dat is zeer te waardeeren.
Ook blijheid in Rome.
Ter gelegenheid van den ondertrouw van
Prinses Juliana, bood de heer Van Rijn, di
recteur van het Internationaal Instituut voor
Landbouw te Rome, een ontvangst aan, waar
aan door vele leden der Nederlandsche kolonie
werd deelgenomen.
Onder de hooge gasten waren onder meer
aanwezig de kanselier van het gezantschap,
de consul dr. Pennington de Jongh, de direc
teur van het Nederl. historisch instituut te
Rome, dr. Hoogewerf.
Van de geestelijke autoriteiten werden op
gemerkt mgr. dr. J. O. Smit, mgr. dr. B. J.
Eras, rector van het Nederlandsch priester
college, pater Govaart, generaal-overste van
de priesters van het H. Hart, pater Zand
vliet, pater dr. Rutten, generaal procurator
der Kruisheeren en tal van Nederlandsche
professoren aan de pauselijke universitei
ten.
Een hartelijk en uitbundig-gezongen „Wil
helmus" opende de ontvangst, die dank zij
de gastvrijheid van het echtpaar van Rijn.
een allerprettigst en opgewekt verloop had.
KINDERFEEST VAN DE TRANSPORT
ARBEIDERS.
Voor de kinderen van de werklooze leden
van den Centralen Bond van Transportarbei
ders werd gisteren een Kerstfeest gehouden.
Des middags kwamen de kinderen van drie tot
zes jaar aan het gebouw van den Bond aan
de Turfmarkt, waar hen door den Kerstman
een Kerstpakket werd overhandigd.
Des avonds waren de kinderen van zes tot
en met veertien jaar in de groote zaal van St.
Bavo bijeen. Een aantal aardige kinderfilms
werd vertoond en voorts kwamen 'n sprekende
pop en een imitator ten tooneele.
De glundere kijkers van de kinderen en het
vroolijke gelach waren wel het beste bewijs
hoe zij medeleefden. De vroolijke muziek
verhoogde nog de vroolijkheid. Ook de tracta-
tie in de zaal was niet vergeten, zoodat de
organisatoren met voldoening op hun werk
zullen terugzien.
Verbetering van tertiaire
wegen.
Regeering wil meer geld voor provinciën
beschikbaar stellen.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging
van de motorrijtuigenbelastingwet en wet
tot instelling van een verkeersfonds. inzon
derheid met het oog op het belang der ter
tiaire wegen.
Aan de memorie van toelichting is het vol
gende ontleend:
De ministers van Waterstaat en Financiën
zijn van oordeel, dat het aanbeveling ver
dient om 10 pet. der opbrengst van de mo-.
torrijtuigen- en rijwielbelasting, na aftrek
van de in 1935 ingevoerde verhooging van
eerstgenoemde belasting, voor de tertiaire
wegen te bestemmen, en deze bijdrage voor
de helft In mindering te brengen van de uit-
keerlngen aan de provinciën en voor de
helft in mindering van het rijksaandeel.
Alhoewel het aan het rijkswegenplan te
besteden bedrag bezwaarlijk vermindering
kan ondergaan, zooals van de thans voorge
stelde financieele regeling het gevolg zal
zijn, is de regeering van meening. dat daar
mede als noodoplossing genoegen kan wor
den genomen.
De uitkeering aan de provinciën zou van
1937 af van 35 pet. tot 40 pet van het aldaar
bedoelde deel van de belastingopbrengst ver
hoogd worden. Deze verhooging zal dus niet
ten goede komen aan de wegen van het pro
vinciaal wegenplan. waardoor intussohen in
de financieringsplannen der provinciën, naar
verwacht wordt, niet ernstig zal worden in
gegrepen. Het komt overigens billijk voor,
dat, waar door tertiaire wegen toch in de
eerste plaats gewestel'-ike en plaatselijke be
langen worden gediend, ook de provinciën in
de kosten daarvan bijdraeen
Het wordt gewenscht geacht de provin
ciale besturen ten aanzien van de financie
ring der tertiaire wegen een grootere vrij
heid te laten dan aanvankelijk in de be
doeling lag De in de verschillende provin
ciën sterk uiteenioopende plaatselijke be
hoeften kunnen beter door de gewestelijke
dan door de rijksorganen beoordeeld worden.
Het woord is aan
Baer-Oberdorf:
Er zijn ook martelaren, die
voor hun geloof.... leven.
Amsterdamsche politie
agenten veroordeeld.
Beschuldigd van inbraak in een kiosk.
AMSTERDAM, 22 December. Het ge
rechtshof veroordeelde vandaag twee Amster
damsche agenten resp. wegens diefstal door
middel van valsche sleutels en medeplichtig
heid aan dezen diefstal tot een jaar en tot een
jaar en drie maanden gevangenisstraf. In
beide gevallen bracht het hof zes maanden
voorarrest in mindering.
Beide mannen hebben zich te verantwoor
den gehad wegens inbraak in een kiosk op
het Mercatorplein, gepleegd op 4 Juni j.l. De
agent C. van W. zou zich met een valschen.
sleutel toegang tot het gebouwtje hebben ver
schaft en 10 hebben weggenomen, zijn col
lega L. W. K. stond op uitkijk.
De rechtbank had hen ieder tot een
jaar gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest veroordeeld.
De procureur-generaal had bevestiging van
het vonnis gevorderd. Het hof was echter van
oordeel, dat de straf te laag was. Het misdrijf
aldus overwoog dit college is zeer ernstig,
temeer daar 't is begaan door dienstdoende
agenten.
Beide verdachten hielden, zoowel voor de
rechtbank als voor het hof, hun onschuld vol.
Een bewoner van het Mercatorplein had hen
echter dien nacht tweemaal bij de kiosk ge
zien. De tweede keer, toen de agent W. het
gebouwtje verliet, had deze getuige zijn buur
man geroepen, die eveneens constateerde, dat
verd. uit de kiosk kwam.
ZILVEREN JUBILEUM VAN ARTS
VAN AALST.
Heden is het 25 jaar geleden dat de genees
heer van Bennebroek en Vogelenzang, dokter
P. van Aalst, zijn artsdiploma behaalde.
Bij deze gelegenheid mocht de jubilaris
reeds hedenmorgen tal van blijken van be
langstelling ontvangen in den vorm van vele
bloemstukken, boeken en verdere geschenken.
Ook kwam een groot aantal brieven en tele
grammen van gelukwensch in.
Slti-K&eediit#
voor Dames en Heeren
Barteljorisstraat 24, Tel. 13439
(Adv. Ingez. Med.)
IKERS
rsi
KERSTGESCHENKEN
EUN's
loemenmagazljn
aGlerstr. 75 Tel. 14858,
(Adv. Ingez. Med.)
Hei ttetouqeijkste
De toestand in China wordt wat optimisti
scher beoordeeld. pag. 4
Trotski gaat zich in Mexico vestigen, pag. 4
De Paus zal voor de radio een Kerstboodschap
uitspreken. pag- 4
Lord Nuffield schonk twee millioen p. st.
voor werkverschaffingsdoeleinden, pag. 4
Aan aandeelhouders van de Kon. Holl. Lloyd
wordt voorgesteld de vennootschap op te
heffen. pag. 3
Behalve de hertog van Kent zullen ook de
graaf en gravin van Athlone het huwelijk
van Prins^: Juliana bijwonen. pag. 3
De begrooting van Sociaic Zaken is door de
Tweede Kamer aangenomen; lof voor de
cursussen voor jeugdige werkloozen. pag. 3
Er zal, tot steun van de H. O. V., een H. O. V.-
koor worden opgericht, dat onder leiding
zal komen te staan van Frits Schuurman.
pag. 6
Zijn er te veel winkels in Heemstede? pag. 10
Verhooging van de bioscoopbelasting wordt
te Haarlem voorloopig niet toegepast.
pag. 1
De Engelschen winnen de tweede testmatch
met innings en 22 runs. pag. 2
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: De Koninklijke Hollandsche Lloyd
sterft. pag. 1
Wickham Steed: Stanlev Baldwin. pag 4
H. de Bnic- Knoeierijen met schilderijen.
oae 7
U Si-lu »*i den bonten avond van '••••ob
van Lennep. pag 2
Amy Groskamp-ten Have: Een vrouw schrijft
pag. 7
Sport in 't Kort. pag g
H. D. Vertelling: De wraakneming. pag 6
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 1L