beste
-001
^WEERBERICHT
De Rijkskweekschool voor
Onderwijzers 75 jaar.
Officieele ontvangst ten Stadhuize.
WOENSDAG 30 DECEMBER" 1936
HA "ARE EM'S DX'GBE'AD
2
Haarlem gaat zich tooien.
Smaakvol versierd Stadhuis.
Nu de dag van het Prinselijk huwelijk meer
en meer nadert, begint ook onze stad een
feestelijk aanzien te krijgen. Verschillende
versieringen worden nog aangebracht aan
de huizen van particulieren, en ook sommige
straten in de binnenstad worden met slingers
en oranje versierd. Zoo was men hedenmor
gen in den Anegang druk bezig, een versie
ring van dennengroen en kleurige wapen
schilden aan te brengen.
Ook de versiering van het Stadhuis begint
haar voltooiing te naderen, hoewel er heden
morgen nog druk aan gewerkt werd. Het is
zeer juist gezien, het oude grijze bouwwerk,
niet met al te uitbundige kleuren te tooien.
Juist het stemmige oranje en het frissche
groen vormen een rustig en smaakvol geheel,
waarin de Nederlandsche en Lippische kleuren
een vroolijke noot vormen.
Twaalf groote schijnwerpers zullen in de
avonduren het gebouw verlichten, en toen
gisteravond deze verlichting proefdraaide,
en het oude gebouw met zijn sierlijke gevel
lijnen helder oplichtte uit het duister, fraai
con traste eren d met den donkeren avondhe
mel, was hert een keurig, sprookjesachtig
gezicht,
Trouwens, de geheele Groote Markt begint
thans een feestelijk aanzien te krijgen en is
als van ouds weer het waardig middelpunt
Van een feestelijke stad.
KERSTFEEST YOALI-GROEP.
De padvinder van de Yoali Groep zijn erin
geslaagd, dank zij de hulp van het ijverige
dames-comité, eenige honderden in hun be
hoeftige stadgenooteh een gelukkigen avond
te geven. Met blijde gezichten kwamen de gas
ten de vorige week Donderdag in de smaakvol
versierde zaal.
Evenals vorige jaren heerschte weldra ge
zellige sfeer.
Links in den hoek stond de verlichte Kerst
boom. waaronder stapels pakjes, welke levens
middelen en speelgoed bevatten. In een an
deren hoek van de zaal eenige honderden
pakketten, waarin kleeding voor elk gezin.
Het Kerstverhaal werd door broeder Hoe
kendijk verteld. Op het programma stond ver
der nog zang door de welpen der groep en
twee leidsters.
Onderwijl werden de meegenomen kopjes en
bekers voortdurend gevuld met heerlijke cho
colade en deelden de verkenners andere ver
snaperingen rond.
Na afloop van het feest volgde de uitrei
king der paketten.
Met vreugdevolle gezichten keerden de men
schen huiswaarts. Deze 3de Kerst-Goede -
Daad is voor onze padvinders wederom een
succes geweest.
NIEUWJAARSNUMMER 1937 VAN
VLIEGWERELD.
Het bekende luchtvaart-tijdschrift Vlieg
wereld is op den laatsten dag van dit jaar
venvhenen met een zeer geslaagd „Nieuwjaars
nummer 1937" waarvan de omslag in donker
blauw en oranje, een prettigen indruk maakt.
Verschillende vooraanstaande schrijvers uit
de vliegwereld hebben hun medewerking aan
dit nummer verleend.
Vivuly stuurde een Nieuwsjaarsbrief vanuit
Athene. Mr. Rusman neemt de K.L.M. In 1936
onder de loupe, terwijl Domijn Keiler een
revue geeft van de zweef gebeurtenissen in het
aff^.oopen jaar.
De bekende vlieger-schrijver Van Veenen-
dfifil brengt een verhaal, getiteld The Invisible
Man. terwijl Bach zorgt voor ae meer techni
sche afdeeling en als onderwerp den moder
nen Dieselmotor voor de luchtvaart heeft ge
kozen.
Frans Habnlt schrijft een Interview over de
retourvlucht van de heeren Heymans en Sluy-
ter. terwijl een apart artikel met interessante
details wordt gewijd aan de nieuwe Martin
139—W bommenwerpers voor Ned. Indië. Ten
slotte nog een vertelling van Fred. W. Hen-
drikse over de onzichtbare noodlotsdraden,
die bij de jaarwisseling in een luchtvaart
wereld kunnen voorkomen en tot allerver-
makelijkste situaties aanleiding kunnen geven.
GESLAAGD.
De Jury International des Etudes Musicales
te Brussel reikte op 28 December het diploma
voor viooloncello (Degré Supérieure) uit aan
mevr. L. R. M. Wefers BettinkHeinze, met
vermelding „aves grande distinction".
Mevrouw Wefers Bettink leerde de grond
beginselen van den heer Woretl (H.O.V.t. be
kwaamde zich verder onder den heer Cor de
Wilde en voltooide haar studie onder leiding
van den heer Thomas Canivez.
De Bilt voorspelt:
Zwakken tot matigen later wellicht
ki-achtigen Zuidwestelijken tot Zuide
lijken wind, nevelig tot zwaar bewolkt
of betrokken, aanvankelijk nog weinig
of geen regen, kouder des nachts, over
dag iets kouder.
BAROMETERSTAND
Hoogste 776.1 m.M. te Budapest.
Laagste 733.3 m.M. te Jan Mayen.
BAROMETERSTAND
Hedenmorgen 10 uur 765 m.M.
Stand van gister 762 m.M.
Neiging: vooruitgang.
Opgave van;
CAREL v. HUIZEN, Opticien
KI. Houtstraat 13 Tel. 14112.
HOOG WATER TE ZANDVOORT.
Donderdag 4.54 uur; n.m. 17.11 uur.
Strand berijdbaar van 10.0015.15 uur.
vvor»1
AGENDA.
Hed en:
WOENSDAG 30 DECEMBER
Palace Filmac: 11—5 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Luxor Sound Theater: „De Zigeunerprinses"
2.30. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Ship Ahoy!" met
Shirley Temple. 2.30. 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „Mr. Deeds goes to town"
7 en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „De ongeschreven wet",
regie Hathaway. 2.30, 7 en 9.15 uur.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan
dags. toegang vrij.
DONDERDAG 31 DECEMBER
Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des
avonds.
»nie »°ieVie„,04»'"°
„rootste
(Adv. Ingez. Med.)
Herdenkingssamenkomsf in de
Gemeentelijke Concertzaal.
Vandaag is de herdenking van het 75-jarig
bestaan der Rijkskweekschool voor Onder
wijzers voortgezet.
Ontvangst ten Stadhuize.
Het begon vanmorgen half twaalf met een
officieele ontvangst ten Stadhuize. Deze werd
bijgewoond door den Burgemeester, den heer
C. Maarschalk van Egmond en Rinnegom;
den gemeente-secretaris, Mr. Th. A. Wesstra;
de wethouders A. G. Boes, W. J. B. van Liemt,
W. Roodenburg en M.'A. Reinalda; de heer
G. H. Weustink, oud-inspecteur van het Lager
Onderwijs; de heer G. B. M. Segaar, commies
afd. Onderwijs; de directeur en leeraren van
de Rijkskweekschool, alsmede de heer Th.
Lancée, oud-directeur, en een groot aantal
kweekelingen en oud-kweekelingen.
Rede van den Burgemeester.
„Als er iets is, dat in Haarlem sinds vele
tientallen jaren de bijzondere belangstelling
heeft gehad van de verschillende gemeente
lijke bestuursinstanties, dan is het wel het
onderwijs", zei de Burgemeester. „Het onder
wijs is altijd het troetelkindje geweest en geen
offer was, zoo het maar even kon verantwoord
worden, te groot, om op dat gebied het beste
te verkrijgen. En het onderwijs heeft, het zij
met dankbaarheid gezegd, in Haarlem een
goeden naam gekregen. Het is dan ook te be
grijpen. dat 't gemeentebestuur gaarne gele
genheid heeft aangegrepen cvn bij deze groote
samenkomst uit onderwijskringen, de reunis-
ten hier te ontvangen en hartelijk welkom te
heeten en uiting te geven aan zijn belang
stelling bij deze belangrijke gebeurtenis. Be
langrijk, niet alleen, omdat een 75-jarig ju
bileum zoo zeldzaam is, maar ook en vooral
omdat die 75 jaren zooveel beteekenis hebben
gehad voor het onderwijs
en zooveel mannen heb
ben gevormd, die zijn ge
worden tot figuren in de
onderwijswereld.
Was de Rijkskweekschool
in den beginne bestemd
voor opleiding van kwee
kelingen uit alle oorden
des lands, later is zij ge
worden de kweekschool
meer In het bijzonder
voor deze streek en vooral
voor Haarlemmers,
Het aantal Haarlemsche
kweekelingen, dat hier is
gevormd, moet dan ook
C. Maarschalk, wel zeer beduidend zijn.
Daarom is uw feest ook
ons feest en deelen wij van harte in de
vreugde, die u allen bezielt en die niet het
minst zich uit bij de ouderen, hoe ver hu;n
kweekelingentijd al achter hen ligt, hoe ver
hun loopbaan hen in den loop der jaren van
Haarlem heeft weggevoerd.
Kan er een beter getuigenis gegeven wor
den, dan dat zoovelen, die op een lange en ver
dienstelijke loopbaan kunnen bogen, blijven
gevoelen, wat zij te danken hebben aan hun
opleiding, hun vorming, die zij in Haarlem
hebben ontvangen? Ik zal ze niet opnoemen,
die verdienstelijke oud-kweekelingen; gij kent
hen beter dan ik. Maar gij moogt er verzekerd
van zijn, dat bij het gemeentebestuur de over
tuiging leeft, dat de Rijkskweekschool te Haar
lem van grooten invloed geweest is op den
vooruitgang van het onderwijs in het alge
meen en in het bijzonder te Haarlem.
Wij verheugen er ons dan ook ten zeerste
over dat, nu onder den druk der omstandig
heden een aantal kweekscholen moest worden
opgeheven, de Haarlemsche kweekschool be
houden bleef en haar eervol bestaan mag blij
ven vervolgen.
Met de hartelijke gelukwenschen aan den
Directeur, de leeraren, de kweekelingen en
oud-kweekelingen bij gelegenheid van dit ju
bileum, spreek ik den wensclj uit, dat de vie
ring daarvan den onderlingen band moge ver
sterken, dat de rijke vruchten, die deze instel
ling heeft afgeworpen, voor de tegenwoordige
en toekomstige leerlingen een voortdurende
prikkel moge zijn om den naam der kweek
school ook in de toekomst hoog te houden.
De geschiedenis van die 75 jaren, die toch
ook haar ups en downs vermeldt, moge hen
helpen, zich niet te laten ontmoedigen door de
sombere schaduw, die thans h§t bestaan der
TH. LANCéE, oud-Directeur.
kweekelingen verduistert en die aan den titel
„kweekeling met akte" een bepaald begrip ge
geven heeft, dat wel niemand bevredigt. Moge
het kort duren! Ik hoop daarbij, dat degenen
die van buiten deze gemeente gekomen zijn
om dit jubileum te vieren, met veel genoegen
weer zullen verblijven in de stad waar zij een
gedeelte van hun leven hebben doorgebracht
en dat dit verblijf aanleiding moge zijn om
hun belangstelling in onze goede stad Haar
lem te vergrooten". (Applaus)
De voorzitter van het Herdenkingscomité,
de heer J. H. Varekamp, dankte voor deze
hartelijke ontvangst. Hij vestigde er de aan
dacht op, dat de Rijkskweekschool sinds vele
jaren met vriendschapsbanden aan Haarlem
verbonden is geweest, niettegenstaande het
feit, dat deze school een Rijksinstelling is. Met
dankbaarheid herinnerde spreker er aan, dat
het fraaie gebouw aan de Leidschevaart door
het gemeentebestuur van Haarlem belangeloos
aan het Rijk werd aangeboden. Een groot
gedeelte van de Nederlandsche onderwijzers is
gerecruteerd uit de Kweekschool te Haarlem.
„De vroedschap van deze stad draagt aan het
onderwijs een goed hart toe. Als bewijs hier
van moge dienen, dat zij de leiding van het
Haarlemsche onderwijs in handen heeft ge
geven van een oud-kweekeling dezer Rijks
kweekschool (wethouder Boes) (applaus). De
kweekelingen, die uit vele plaatsen van ons
land, zelfs uit dorpjes in het Noorden, naar
de Haarlemsche Rijkskweekschool zijn geko
men, hebben hier het stadsleven leeren ken
nen; deze mooie stad, zoo rijk aan cultuur
instellingen, met haar muziekleven, kunst en
architectuur, zoo noodig voor de vorming van
jonge onderwijzers. Ook leerden zij hier, mede
door het boek van onzen onvergetelijken P.
H. van der Ley, de schoone natuur van Haar
lem kennen. Het spreekwoord „Trou moet
Blycken" wordt door de oud-kweekelingen ge
huldigd, want zij zullen de goede stad aan het
Spaarne, waar zij hun opleiding hebben geno
ten, nooit vergeten".
De heer Varekamp eindigde met de beste
wenschen voor den bloei en vooruitgang van
Haarlem uit te spreken. (Applaus).
Herdenkingssamenkomst in de
Gemeentelijke Concertzaal.
Vanmiddag twee uur had in de Gemeentelij
ke Concertzaal, die geheel met belangstellen
den gevuld was, de herdenkingssamenkomst
plaats.
De voorzitter van het comité, de heer H. J.
Varekamp, sprak een welkomstwoord, waarna
de heer Th. Lancée, oud-directeur, een rede
uitsprak.
„Het is 25 jaar geleden", zei spreker, „dat ik
in deze zelfde zaal, in één van de rijen, die ik
thans vóór me zie, met belangstelling, maar
ook met de heerlijke rust die nu eenmaal
slechts den luisteraar is gegeven, de opening
mocht bijwonen van de herdenking van het
50-jarig bestaan, van het gouden feest, van
onze Haarlemsche Rijkskweekschool. Nog zie
ik den toenmaligen directeur, den ook voor
mij onvergetelijken Van der Ley, dit podium
bestijgen om de feestelijke plechtigheid te
openen met een hartelijken welkomstgroet,
waarna hij een overzicht gaf van de halve
eeuw geschiedenis der jubileerende school, een
geschiedenis, die niemand beter en niemand
met meer recht kon geven, d>an hij, omdat hij
aan de wording daarvan een zoo belangrijk en
voor deze school zoo gelukkig aandeel had ge
had. En nu is mij als oud-directeur de ver-
eerende taak opgedragen om bij de viering van
het 75-jarig bestaan, bij het diamanten feest
van onze goede oude school een herdenkings
woord te spreken".
Spreker herinnerde aan de geschiedenis der
school, zooals die geschreven staat in het ge
denkboek, dat bij het. 25-jarig bestaan werd
samengesteld. De heer Lancée sprak waar-
deerende woorden over hen, wier foto's in dit
boek staan en die hun beste krachten aan de
school gegeven hebben. Alle namen noemde
hij: het eerst van den heer Van der Ley,
daarna o.a. van den heer Kraak, die zijn
trouwe vriend was; den heer J. G. Nijk, die op
zoo voortreffelijke wijze het directoraat ge
voerd heeft, zoolang hem daartoe de kracht
gegeven werd; den heer Sevenhuysen met zijn
onverwoestbaar idealisme. Aan de nagedach
tenis van al deze leerkrachten bracht hij een
woord van dankbare herinnering.
Vervolgens wijdde de heer Lancée zijn aan
dacht aan de jongere
generatie van leeraren,
zooals van de heeren
Ruinen, Meilink, Ots,
Been, Waage, Haber-
mehl enz. Spreker her
innerde vervolgens aan
de stichting der school,
waar op 6 Januari 1862
de lessen werden ge
opend, maar die in fei
te een voortzetting was
van de reeds op 1 Oc
tober 1817 geopende
Rijkskweekschool, be-
D. Been. kend als de school van
De heer J. H. Varekamp. voorzitter van het Herdenkingscomité, legt een krans
op het graf van den heer P. H. van der Ley, oud-directeur van de
Rijkskweekschool,
P. J. Prinsen, en deze officieele Rijkskweek
school was een voortzetting van de reeds in
1801 door de Maatschappij tot Nut van 't Al
gemeen gestichte „Kweekschool tot opleiding
van onderwijzers te Haarlem". Zonder over
drijving mag men zeggen, dat reeds van de
Kweekschool van Prinsen een belangrijke in
vloed uitging op den aard en de inrichting van
het lager onderwijs in Noord- en via haar
zuster-instelling te Lier ook op dat in Zuid-
Nederland.
Met voldoening en erkentelijkheid her
innerde spreker aan het vertrek in
1914 uit het oude gebouw aan den Koudenhorn
naar de modern ingerichte school aan de
Leidschevaart. Nog altijd neemt volgens spre
ker dit gebouw de eerste plaats in onder de
openbare gebouwen voor de opleiding van
onderwijzers en onderwijzeressen. Hij vestigde
de aandacht op de algemeene noodzakelijke
bezuiniging, waarin ook deze school haar deel
kreeg, en op alle veranderingen, die sedert
1920 in de Nederlandsche onderwijzerswereld
zijn aangebracht. Het karakter der Kweek
scholen is echter ongewijzigd gebleven.
De uitbreiding van het aantal Rijkskweek
scholen door de verandering van Normaal
scholen in Kweekscholen was een stap voor
uit voor de onderwijzersopleiding als geheel; ze
was en moest dat zijn, een proces van nivellee
ring voor de oude Rijliskweekscholen, zeer bij
zonder voor die te Haarlem. Vroeger meldden
zich in normale tijden een honderdtal candi-
daten aan voor 20, later 24 en nog later 26
plaatsen. Uit die schare van knappe jongelie
den werden de allerknapsten gekozen. Dat was
een selectie, zoo scherp als geen andere
school ze kende.
Als er iets is, wat de latere generaties met
dankbaarheid zullen herdenken, dan is het
dit, dat ze in den tijd van hun menschwording
de veiligheid van het ouderlijk huis niet heb
ben gemist. Spreker wees ook op den harte
lijken omgang tusschen de leeraren en de
mannelijke en vrouwelijke kweekelingen, en
op de moeilijkheid, die gerezen is tusschen den
muur van wachtgelders en de jonge menschen
die niet meer dan hun natuurlijk, mensche-
lijk recht vragen: te mogen werken voor hun
onderhoud. Daarom prijst hij het in hen, dat
ze niet tot bitterheid vervallen, maar hun ver
trouwen en opgewektheid hebben behouden.
„Houdt vol", zei spreker, „zet de tanden op
elkaar. Onmiskenbare teekenen zijn er, da't
de kansen voor u gunstiger worden, de hori
zon kleurt al, het begint te dagen! Moge de
vervulling van dien wensch de inzet worden
van de volgende 25 jaren! In dat vertrouwen
gaat onze school straks haar eeuwfeest tege
moet; het feest van haar 100-jarig bestaan."
(Applaus)
JUBILEUM W. FEHRES.
Ter gelegenheid van zijn 40-jarig ambts
jubileum, zal de heer W. Fehres, chef van de
afdeeling Bevolking, Burgerlijke Stand en
Verkiezingen der gemeente-secretarie op Za
terdag 2 Januari as. des voormiddags 9Vz
uur door den burgemeester ten stadhuize
worden ontvangen en toegesproken.
HERHALINGSOEFENINGEN IN 1937.
In 1937 komen of blijven voor herhalings
oefeningen in werkelijken dienst de dienst
plichtigen van de lichtingen 1930 en 1932
van de Sohoolcompagnie pontonniers, voor
zoover zij ten aanzien van de eerste oefening
behoorden tot de derde ploeg en van de lich
tingen 1931 en 1933 van de overige regimen
ten en korpsen.
De duur van den werkelijken dienst be
draagt voor de korporaals en soldaten 17 da
gen en voor de onderofficieren 24 dagen.
De dienstplichtige, die in een vorig' jaar
oorspronkelijk voor een korteren duur dan
van 17 dagen (voor een onderofficier 24 da
gen) voor herhalingsoefeningen had moe
ten opkomen, doch ten gevolge van uitstel
van opkomst of om een andere reden die
oefeningen in 1937 moet vervullen, wordt be
houdens bijzondere omstandigheden, na het
verstrijken van dezen korteren duur in het
genot van groot verlof gesteld.
ROODKAPJE IN DEN STADSSCHOUW
BURG.
Zaterdagmiddag 2.30 uur zal in den Stads
schouwburg het kindersprookje Roodkapje
opgevoerd worden, dat indertijd eenige we
ken was uitgesteld. Het kindertooneel staat
onder leiding van Herman Smits. De pre
mière werd in Den Helder gegeven in Ca
sino voor een uitverkochte zaal.
De Heldersche Crt. schreef 19 November
jl.: „Een woord van lof aan de vertolkers.
Tilly Waning was een lief Roodkapje, Mans-
je Smits maakte de moeder zoowel als de
grootmoeder zeer aannemelijk en Herman
Smits was een goed type van een vader".
Het meeste plezier hebben wij gehad om
Johnny Pruis, die als Jan, de vriend van
Roodkapje, een buitengewoon aardige rol ge
speeld heeft,
NED. HERV. KERK.
Wegens ziekte van Ds. Waardenburg wor
den de Oudejaarsavonddiensten in de Groote
Kerk en de Oosterkerk gecombineerd, onder
leiding van ds. Foeken, in de Groote Kerk,
's avonds 7 uur.
DE HERTOG VAN WINDSOR VERTOEFT
NOG OP SLOT ENZESFELD.
De hertog van Windsor vertoeft nog steeds
op slot Enzesfeld bij baron Rothschild. Tot
nu toe heeft hij nog geen van de aangekon
digde bezoeken gemaakt, noch naar slot
Sonnberg om een bezoek te brengen aan
aartshertog Anton, noch naar het jachtge
bied van zijn gastheer, Waidhofen. Alleen
brengt hij af -en toe een bezoek aan Weenen.
In verband met de feestdagen en de jaar-
wisselng is de post voor den ex-koning zoo
toegenomen, dat het personeel van postkan
toor van Enzesfeld vermeerderd moest wor
den.
BEKRONINGEN.
Op de groote nationale konijnen ten toon
stelling te Arnhem mocht het aan onze stad-
genooten gelukken, met hun inzending ko
nijnen de volgende bekroningen te halen; A.
J. Willemse. 1 eersten prijs, 2 tweede prijzen,
1 eereprijs; G. Ligtenberg 2 eerste prijzen, 4
eereprijzen; K. v. Dijk, 8 eerste prijzen, 4
tweede prijzen, 15 eereprijzen, benevens een
beker voor het beste fokpaar.
Het Nationaal Huwelijks
geschenk.
Opbrengst der inzameling te Bloemendaal.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat de
netto-opbrengst van de door het Comité Bloe
mendaal voor het Huwelijksgeschenk aan H.
K. H. Prinses Juliana en Z.D.H. Prins Bern-
hard gehouden inzameling, gespecificeerd over
de volgende districten, heeft bedragen:
Bloemendaal 2.079.29
Overveen 1.592.65
Aerdenhout-Bentveld 1.197.05
Vogelenzang 261.01
Totaal 5.130.—
Dit bedrag is afgedragen aan het Provin
ciaal comité Noord-Holland*
