Het huwelijk van de
Prinses.
WOENSDAG 30 DECEMBER 1936
HAARDE M'S DAGBEAD
3
Vorstelijke Familie gehuldigd.
Défilé in Den Haag.
Tienduizenden op de been.
Het druilerige mistige weer van
een somberen winterdag heeft niet
kunnen beletten, dat duizenden en
nog eens duizenden langs den weg
geschaard stonden waar langs de ko
ninklijke stoet Dinsdagmiddag reed
om de hulde te aanvaarden, door de
ongeveer 38.000 leden van de bij het
Haagsche Comité voor de luisterrijke
viering van het prinselijk huwelijk
aangesloten vereenigingen aan onze
Landsvrouwe en het Prinselijk Paar
te brengen.
Reeds bij het paleis op het Noordeinde was
het lang voor het uur waarop de stoet zou
vertrekken een enorme drukte, die allengs
aanzwol, zoodat de politie de handen vol had
om het publiek achter de afzetting te houden.
Tegen twee uur arriveerden de koninklijke
rijtuigen en stelden zich voor het paleis op.
Precies om twee uur kwa.m er beweging in
de glazen deuren van het paleis en versche
nen Prinses Juliana en Prins Bernhard op
het bordes.
Zij stapten in de blauwe caleohe, welke a.
la Daamont bespannen was.
In de volgende caleclie., eveneens a la
Daamont bespannen, nam de Koningin
plaats, die gekleed was in een donkergrijzen
bontmantel. Naast haar was Prins Aschwin
gezeten.
Aan den kop van den stoet reden achter
den hoofdcommissaris van politie, eenige
leden vaal het Haagsche comité voor de luis
terrijke viering van het prinselijk huwelijk
Burgemeester de Monchy was door ambtsbe
zigheden verhinderd mee te rijden. Tenge
volge van ziekte was ook de voorzitter van
het comité, generaal "Wagner, niet aanwezig.
Luide toegejuicht door liet publiek ver
dween de kleurige stoet langzaam langs de
vaandels van de op het Noordeinde opgestelde
vereenigingen in de richting van de Zee
straat.
In de Zeestraat stond o.a. de Brincevlag
met kleurige vlaggen, vaandels en banieren
opgesteld. Hier bewezen padvinders evenals
op vele andere plaatsen langs de route goede
diensten door naast de politie voor een af
zetting te zorgen. Ook de welpen waren daar
aangetreden.
De belangstelling langs den weg was lang
niet overal even groot. Bovendien was de
route zoo gekozen, dat een ieder gelegenheid
had de vorstelijke personen te zien voorbij
rijden. Pen aardig gezicht was het op de laan
van Meerdervoort, waar de graal, de RJK.
padvinders en even voor 't. eerste gymnasium
de Scheveningsche visschersvrouwtj es langs
den weg geschaard stonden.
Het enthousiasme was zeer groot en de hul
debetuigingen namen dikwijls den vorm aan
van ovaties.
Avondfeest van officieren.
In het voormalige jachtslot van graaf Wil
lem II te 's-Gravenhage heeft Dinsdagavond
een schitterend militair avondfeest plaats
gevonden, ter gelegenheid van het a.s. huwe
lijk van Prinses Juliana.
De officieren van het Indische leger, van de
marine, voor zoover in den Haag te werk ge
steld, de officieren van de landmacht in gar
nizoen te 's-Gravenhage, alsmede de reserve-
officieren behoorende tot een der korpsen
van dit garnizoen en woonachtig te 's-Gra
venhage en hun dames hebben in de ridder
zaal en in den kelder van het oude grafelijke
slot tot laat in den nacht gedanst. De officie
ren van de koninklijke landmacht waren groo-
tendeels in ceremonieel tenue en de marine
officieren waren gekleed in het avondbaadje,
broek met galon en wit vest. En dit kleurrijke
geheel werd nog verhoogd door de prachtige
uniformen van buitenlandsche militaire atta
chés en de avondtoiletten van de dames.
Lijk gevonden aan boord van
de „Petrakis Nomikos".
Identiteit onbekend.
Aan boord van het Grieksche tankschip
„Petrakis Nomikos" op welk schip indertijd op
de werf van Wilton te Schiedam de noodlottige
ontploffing welke zoovele slachtoffers eischte,
voorviel, is Din-sdag tijdens herstellingswerk
zaamheden, welke bij de Rotterdamsche werf
van P. Smit worden verricht, andermaal een
verkoold lichaam gevonden.
Arbeiders, die in de machinekamer werk
zaam waren, troffen de stoffelijke resten aan
onder een hoop vuil en stof.
Aan het lichaam ontbraken een arm en twee
voeten. Men is er vooralsnog niet in geslaagd
het lichaam te identificeeren.
Een uitgebreid onderzoek wordt ingesteld,
aangezien officieel niemand meer wordt ver
mist.
Mr. Limburg gehuldigd.
I Gisteren is te 's Gravenhage Staatsraad
mr. J. Limburg gehulddgd in verband met het
bereiken van den 70-jarigen leeftijd. Des
middags werd een druk bezochte receptie ge
houden, terwijl mr. Limburg des avonds aan
een groot diner aanzat. Mini-ster de Graeff
deelde mede, dat de Staatsraad was bevor
derd tot commandeur in de Orde van den
Nederlandschen Leeuw.
MET EEN MES GESTOKEN.
In een woning in de Gerard Doustraat te
Amsterdam ontving Dinsdagavond een 23-jarig
meisje haar verloofde. Er ontstond twist tus-
schen beide jonge menschen, waarbij de jonge
man een mes trok en het meisje in de borst
stak. Hij trof haar vlak boven het hart. De
25-jarige dader rende daarop het huis uit. Het
gewonde meisje, wier toestand tamelük ernstig
is. werd door een buurvrouw naar het post
huis aan de Ferdinand Bolstraat gebracht,
van waar het slachtoffer door den Genees
kundigen dienst naar het Wilhelmina gasthuis
is vervoerd.
EXAMEN RATHOTELEGRAFIST EN
-TELEFONIST.
Bij het in de maanden September t./m. De
cember 1936 te 's Gravenhage gehouden exa
men voor het verlcriigen van certificaten als
radiotelegrafistslaagde voor het certificaat
eerste klasse de theerenJ. Dalmeijer te Heem
stede.
Voor het certificaat radiotelefonist slaagden
de heeren: S. Wildeboer en P. B. Stol beiden te
IJmuiden,
Aanbieding van huwelijks
geschenken aan het Prinselijk
paar.
Reeks van bezoeken ten
paleize.
Nationaal geschenk en geschenk der school
jeugd ook aangeboden.
Na terugkeer in het Kon. Paleis te 's-Gra
venhage van de rijtoer langs de hu ld eb ren-
gende vereenigingen hebben Prinses Juliana
en Prins Bermharri Dinsdag in den namid
dag verschillende delegaties en personen in
audiëntie ontvangen, die huwelijksgeschen
ken kwamen aanbieden.
Aanbieding van het nationaal
huwelijksgeschenk.
Te half vijf arriveerden de leden van het
uitvoerend comité en eenige leden van de
technische commissie voor de aanbieding
van het nationale huwelijksgeschenk, waar
voor allerwege in den lande de gelden zijn
bijeen gebracht en dat als het groote ge
schenk van het Nederlandsche volk be
schouwd kan worden.
Het geschenk van de Nederl.
schooljeugd.
Te kwart voor vijf is het geschenk van de
Nederlandsche schooljeugd aangeboden, dat
naar men weet, bestaat uit een bibliotheek
voor het Paleis te Soestdiik en de inrichting
van een sportterrein bij dit Paleis. De aan
bieding van dit geschenk geschiedde in den
vorm van overhandiging van een oorkonde.
Als voorzitter van het comité bood Dr. Joh.
H. van Burkom het prinselijk bruidspaar de
gelukwenschen aan van de Nederlandsche
schooljeugd.
Namens de scholieren overhandigde Elsje
Boon de oorkonde met de volgende woorden:
„Mij is de groote eer te beurt gevallen u.
namens de geheele schoolgaande jeugd van
Nederland de oorkonde aan te bieden van
het huldeblijk, dat jong Nederland u zal
mogen schenken: de bibliotheek en het
sportterrein van uw toekomstige woning.
Wij hopen, dat de groote liefde van de
kinderen van uw volk, die spreekt uit dit.
van eigen spaargeld bijeengebrachte, moge
worden omgezet in vreugde voor u beiden,
wanneer u het geestelijk genot zult smaken,
dat de bibliotheek u zal mogen verschaffen
en de ontspanning daarna op het sportter
rein.
Dat het voor ons heerlijk is u het sport
terrein te mogen aanbieden, is vanzelfspre
kend: jeugd en sport behooren bij elkaar.
Doch gedachten aan boeken, althans aan
schoolboeken, zijn voor ons kinderen niet
altijd een bror. van louter genoegen. Echter
kan ik u verzekeren dat deze bibliotheek aan
heel jong Holland niets dan vreugdevolle
gedachten heeft ingeboezemd door de liefde
voor u.
Eerbiedig bied ik u dan ook beide ge
schenken aan, als bewijs van warme sym
pathie van de geheele Nederlandsche school
gaande jeugd.
De Prinses en de Prins dankten zeer on
der den indruk voor het jeugdgeschenk,
waarbij de Prinses den voorzitter verzocht,
vooral te willen trachten, haar dank over te
brengen aan eiken Nederlandsch scholier en
aan alle groepen der Nederlandsche school
jeugd, die aan het geschenk hadden bijge
dragen
GEDEPUTEERDE STATEN VAN FRIESLAND
De Provinciale Staten van Friesland hebben
Dinsdagmiddag met 28 stemmen benoemd tot
lid van Gedeputeerde Staten in de vacature-
Oostwoud, mr. A. W. ITaan (A.R.) te Sneek. De
heer Sikkes (s.d.a.p.) verkreeg 13 stemmen, de
heer Nauta (a.r.) één stem en de heer Sijtsma
(a.r.) één stem, terwijl vijf stemmen in blanco
zijn uitgebracht.
Programma voor de huwelijks
plechtigheid.
Omtrent het verloop van de huwelijksplech
tigheid op 7 Januari a.s., kunnen wij thans
de volgende bijzonderheden mededeelen:
Te elf uur voormiddag verlaat de stoet, waar
mede naar het raadhuis zal worden gereden,
het koninklijk paleis. De stoet wordt uitge
leide gedaan door den opper-hofmaarschalk.
Bij het nastappen van het bruidspaar in de
koets zullen twee bruidsmeisjes en twee
bruidsjonkers behulpzaam zijn, die na het vol
brengen van hun taak van de achterzijde van
het paleis per auto naar de kerk zullen worden
gebracht.
De stoet zal worden samengesteld als volgt:
Een af deeling bereden marechaussee; een
commando cavalerie met standaard en muziek
korps. 3 berlines met bruidsmeisjes en bruids
jonkers, bespannen met 2 paarden.
Het prinselijk bruidspaar in de gouden koets,
bespannen met acht paarden, voorafgegaan
door 2 postiljons, gaande een koetsier naast
elk paard en vier lakeien naast elk portier.
De kolonel, commandant van het 2e regiment
huzaren, rijdende ter rechterzijde en de rit
meester, commandant van het escorteerend
eskadron ter linkerzijde ter hoogte van de
achterwielen van de koets. Acht officieren dei-
huzaren vóór de gouden koets, 2 officieren dei-
huzaren rechts en 2 links van de koets ter
hoogte der voorwielen, en acht officieren der
huzaren achter de gouden koets.
De koets, waarin gezeten Hare Majesteit de
Koningin en H.D.H. Prinses Armgard van
Lippe Biesterfeld, bespannen met 4 paarden,
gaande een koetsier naast elk paard en vier
lakeien naast elk portier.
De chef van het militaire huis rechts en de
gouverneur van de residentie links naast de
koets bij de voorwielen; de overige officieren
van het militaire huis naast en achter de
koets.
Vervolgens:
Een berline bespannen met 4 paarden gaan
de 2 lakeien naast elk portier waarin gezeten
Z.H. Adolf Friedrich van Mecklenburg en
Z.D.H. Prins Ernst Aschwin van Lippe Bies
terfeld.
Een berline bespannen met 4 paarden, gaan
de 2 lakeien naast elk portier, waarin gezeten
H.H. hertogin Adolf Friedrich van Mecklen
burg en Z.D.H. de vorst van Wied.
Een coupé, bespannen met 4 paarden, gaande
2 lakeien naast elk portier, waarin gezeten
mevr. Beelaerts van Blokland en graaf von
OeynhausenSierstorpff.
Een coupé, bespannen met 4 paarden, gaande
2 lakeien naast elk portier, waarin gezeten
jonkvrouwe L. P. van de Poll, dame du palais
honoraire van H.M. de Koningin, en jhr. mr.
F. Beelaerts van Blokland, kamerheer i.b.d.
van H.M. de Koningin; vice-president van den
Raad van State.
Een coupé, bespannen met 4 paarden, gaan
de 2 lakeien naast elk portier, waarin gezeten
gravin von OeynhausenSierstorpff en kolonel
von Pantschulitzew.
Daarna: een commando cavalerie, een deta
chement bereden artillerie, een detachement
bereden polit-ietroepen.
Bij aankomst aan het raadhuis zullen de
koetsen met de bruidsmeisjes en bruidsjonkers
doorrijden naar de kerk, alwaar zij uitstappen
en zich naar de consistoriekamer zullen be
geven.
Aan de stoep van het bordes van het raad
huis wordt het bruidspaar ontvangen door
den burgemeester van 's-Gravenhage, den
dienstdoenden grootmeester van Prinses Ju
liana, alsmede door twee bruidsmeisjes en twee
bruidsjonkers. Zij worden naar de werkkamer
van den burgemeester geleid.
Zoodra allen in het raadhuis zullen zijn
aangekomen, zal het bruidspaar zich naar de
trouwkamer begeven, voorafgegaan door de
bruidsmeisjes, begeleid door de bruidsjonkers
en gevolgd door de ouders, verdere bloedver
wanten, getuigen en gasten.
De chef van het militaire huis en de gou
verneur der residentie blijven in de werkkamer
van den burgemeester; de overige officieren
van het militaire huis stellen zich te paard
op tusschen het raadhuis en de kerk.
Na voltrekking van het burgerlijk huwelijk
begeeft men zich weder naai4 de rijtuigen,
uitgeleide gedaan door den burgemeester en
den dienstdoenden grootmeester van de
prinses.
De bruid wordt bijgestaan door twee bruids
meisjes en twee bruidsjonkers.
Zonder voorafgaande berlines met bruids
meisjes en bruidsjonkers zal naai4 de Groote
Kerk worden gereden. Uitgestapt wordt bij
den middelsten ingang aan de zijde van de
Riviervischmarkt. Door twee bruidsmeisjes
zal de Prinses bij het uitstappen worden bij
gestaan. Aan de deur van de kerk zal het
prinselijk paar worden ontvangen door den
opper-kamerheer en een kamerheer en naai
de consistoriekamer worden geleid, gevolgd
door H.M. de Koningin en de gasten van den
stoet.
Tevens zal het prinselijk echtpaar bij de
deur van de kerk worden begroet door een
commissie uit het college van kerkvoogden
en door een commissie uit den kerkeraad der
Nederlandsch Hervormde Gemeente te 's-Gra
venhage, Deze commissieleden zullen na den
dienst het prinselijk paar uitgeleide doen.
Inmiddels zullen de overige gasten, die niet
in den stoet naar het raadhuis aanwezig wa
ren, hun plaatsen in het kerkgebouw hebben
ingenomen.
In de consistoriekamer zal door den eersten
kamerheer-ceremoniemeester, onder toezicht
van den opper-ceremoniemeester, de stoet
worden opgesteld.
Bij het binnentreden der kerk wordt het
jonge paar voorafgegaan door de bruidsmeis
jes en bruidsjonkers en gevolgd door de
bruidskinderen en allen die tot dezen stoet
behooren.
Het orgel zal spelen, totdat allen gezeten
zijn. Daarna neemt de dienst een aanvang.
'Na beëindiging van den kerkdienst zal een
zangkoor een lofpsalm ten gehoore brengen.
De bruidsstoet, voorafgegaan door bruids
meisjes en bruidsjonkers, zal zich vervolgens,
onder orgelspel, naar de consistoriekamer be
geven.
Alle familieleden, benevens de getuigen en
eehtgenooten, zullen zich paarsgewijze daar
heen begeven, teneinde hunne gelukwenschen
aan te bieden.
Daarna wordt door den opper-kamerheer en
een kamerheer het prinselijk echtpaar uitge
leide gedaan, waarbij bovenbedoelde kerkelijke
commissiën tevens tegenwoordig zijn.
Nadat de stoet weder is gevormd, zal langs
de bekend gemaakte route naar het paleis
Noordeinde teruggereden worden, waar het
prinselijk echtpaar door den opper-hofmaar-
schalk ontvangen wordt.
Eert halve eeuw geleden
lit Haarlem's Dagblad van 1886
BRAND IN POSTZENDING VOOR
BRITSCH-INDIë.
Blijkens ontvangen ambtsberichten is op 12
dezer in Britsch-Indië brand uitgebroken in
een trein met post te Bombay, door het stoom
schip Rampu-ra aangebracht. In hoofdzaak is
de post voor Calcutta verbrand. Met deze ge
legenheid was vervoerd de correspondentie,
welke op 19 November en daarna tijdig voor
de verzending der brievenmalen op 26 Nov. te
13.15 uur van Amsterdam en te 15.04 uur van
Rotterdam uit, was ter post bezorgd.
BOTSING TUSSCHEN AUTO EN TRAM.
Twee monteurs gewond.
Op den Rijksstraatweg te Haren werd Dins
dag aan een personenauto, welke met groote
snelheid reed, den weg versperd door een
vrachtauto. De aansnellende auto moest uit
wijken, doch kwam door deze onverwachte
manoeuvre in botsing met een montagewagen
van de electrische tram. In de personenauto
waren gezeten de 31-jarige D. H. S. en de 27-
jarige J. L., beiden monteurs bij een garage
te Groningen.
De botsing was zoo hevig, dat zij ernstig
werden gewond.
Kunst in Haarlem en daarbuiten.
De Kersttentoonstelling in Boymans.
De Rotterdamsche traditie schrijft voor, dat
er met de Kerstdagen iets bijzonders op kunst
gebied te zien is. De burgerij waardeert die
traditie en toont dat steeds door druk bezoek
op en na die feestdagen. In vroeger jaren wer
den die bijzondere tentoonstellingen in het
gebouw der Akademie gehouden en door de
bestuurders dier kunstschool georganiseerd, de
latere jaren is die feestelijke gebeurtenis naar
het Boymansmuseum overgebracht, eerst naar
het oude, thans naar het nieuwe, prachtige
gebouwencomplex.
Voor dit jaar heeft de directie daarvan de
aardige gedachte gehad een overzicht te bie
den van wat er aan moderne kunst, die uit
het divisionisme ontstaan en ln ons land aan
wezig is, naar Rotterdam gehaald kan worden
Zij heeft daarvoor in hoofdzaak gebruik mo
gen maken van wat de beroemde Kröller-
Müller collectie op dat gebied bezit en dat Is
niet weinig. Zoo sterk overheerscht het Krölv
ler-bezit deze expositie dat wie deze verzame
ling van vroeger goed kent doch dat zullen
er slechts weinigen zijn niet naar de Maas
stad zou behoeven te gaan. Doch nu die ver
zameling al tijden lang niet meer voor het pu
bliek toegankelijk is, zal deze Kerstexpositie
voor zeer velen in den lande aantrekkelijk zijn,
Divisionisme. Wij willen nog even in het kort
uiteenzetten wat in den breede gezien
daaronder verstaan wordt.
Diviser, verdeelen, afzonderlijk zetten, van
de kleur, die op het doek wordt aangebracht,
berust op een wetenschappelijke kleurentheo
rie, die betoogt dat door de tegenstelling van
zuivere, ongemengde kleuren, naast elkaar op
het doek gezet, de lichtwerking en de kleur-
kracht grooter en sterker wordt. Schilders
brachten deze theorie der geleerden in prak
tijk, zij plaatsten hun verven in dotjes stippels
of streepjes nevens elkaar en bereikten in
ieder geval een nieuw uiterlijk voor hun ar
beid en daarin weer vaak een zeer bijzondere
charme. De pointillisten, stippelaars, zooals
een deel der divisionisten ook wel genoemd
wordt, maakten school en vonden ook in ons
land een aanhang die echter van voorbijgaan-
den aard bleef zooals dat ook in het buiten
land het geval zou blijken te zijn. Geheel con
sequent divisionist zouden Seurat en Signac
blijven; gedurende korter of langer tijd bij
ons Toorop, Hart Nibbrlg, Bremmer en nog
enkele anderen.
Vooral bij Signac blijkt, naar mijn gevoelen,
door zijn lange leven en overtalrijk werk, het
duidelijkst dat het per slot van rekening een
procédé is, waar zij aanhangers van waren; hij
is het ook die in zijn langjarige consequentie
vervelend dreigt te worden. Wie minder con
sequent was deed met het divisionisme zijn
voordeel en gebruikte het waar het hem van
pas kwam, zonder van het procédé de slaaf te
worden, Zoo zijn bij voorbeeld de drie ma
gistrale doeken van Thorn Prikker, die hier
geëxposeerd zijn, slechts gedeeltelijk gedivi-
sioneerd geschilderd en ze zijn er niet minder
om. Het zijn de drie groote doeken, alle in
1892 ontstaan, de Kruisafname, de Madonna
in Tulpenland en de Bruid, die men thans na
ruim veertig jaar, nog met dezelfde belang
stelling zal kunnen bewonderen. Uit hetzelf
de jaar is „Na de werkstaking" van Jan
Toorop, maar deze had zich reeds vier Jaar
tevoren met de „nieuwlichterij", zooals men
smalend de nieuwe beweging placht te noe
men, bezig gehouden en het groote, broeiende
doek „De Verleiding" voltooid. Toorop is hier
met een dozijn werken, waaronder zeer be
langrijke, vertegenwoordigd. Behalve een aan
tal zee-, duin en havengezichten, zooals hij die
omstreeks 1900 schilderde, vindt men hier het
interessante portret van den Prentliefhebber
(Dr. Timmerman) terug, "en ook het navrante
„Uit de Nes" dat het jaartal 89 draagt, het.
als visie zeer bijzondere Broek-in-Watêrland
uit datzelfde jaar, waarmede hij waarschijn
lijk wel den iets jongeren Degouve onbewust
beïnvloed zal hebben voor diens latere visie
op Holland's landschap. Maar vooral is het in
teressant de „Dorpelwachters van de zee"
weer eens terug te zien, een groot doek, dat
35 jaar geleden voor het eerst in de Kalver-
straat te Amsterdam geëxposeerd werd en
toen, ook in de pers, nogal geridiculiseerd
werd. Wij staan daar nu al lang niet meer zoo
afwijzend tegenover, nietwaar? Wij hebben
sindsdien al vreemder dingen zien geboren
worden in de beeldende kunst en daarin tocli
den groei moeten erkennen. Aan Toorop's be
kwaamheid werd echter ook toen reeds door
niemand getwijfeld.
Men had, geloof ik, van Hart Nibbrig wel
iets meer kunnen vertoonen, waaruit zijn nel-
ging voor het divisionisme met meer klaar
heid sprak dan uit de beide groote doeken hier
in Rotterdam. De „rijpe oogst", gedeeltelijk fi
guurstuk, is een weinig compromis met het
procédé; het andere, het „Vlak Landschap" is
althans zuiverder in de leer.
Wij willen nog even bij de Hollanders blij
ven toeven om In een volgend artikeltje Seu
rat, Van Rijsselberghe en hun kring te be
spreken. Bij die enkele landgenooten zijn na
melijk een paar zeldzame vogels. Schilderijen
door den kunstdocent Bremmer zijn er niet
vele en men ziet ze zelden. Hier zijn er drie.
Eén landschap met dennenboomen en twee
stillevens. Vooral de belde stillevens, die uit
de jaren negentig afkomstig zijn, vertoonen
het in uiterste consequentie doorgevoerde
procédé van Seurat en zij benaderen diens
verfijning in de onverzettelijkheid der toepas
sing. Van den terecht beroemden graveur
Prof. Aarts zal men zich even weinig schilde
rijen herinneren. Men vindt er hier drie: klei
ne landschappen, die zeker qualiteiten hebben
doch nog niet in het minst den sterken gra
veur doen vermoeden, die hij later worden zou.
Eer lijken het fijnzinnige en gewetensvolle
proefnemingen van den dan 24-jarigen artist.
Van Van Daalhoff hangt er hier een groot
doek, een Stadsgezicht met ophaalbrug, dat
in kleur en stemming wel reeds typeerend
voor hem is, maar nog de linkschheid heeft
van den man die artist is, zonder geboren
schilder te zijn. Een schilder die zich steeds
geëvolueerd heeft en aan wien zeker niets
nieuws onopgemerkt voorbijging, is de zeer
bekwame Leo Gestel, van wien hier drie ge-
divisioneerd geschilderde doeken te zien zijn:
een groot liggend naakt, een landschap en een
meisje aan een piano. Nu zouden er wellicht
nog wel een paar Hollandsche artisten te noe
men zijn, die, een poos onder den ban der
nieuwe inzichten staande, ook daarin iets
presteerden en niet op deze Kersttentoonstel
ling te vinden zijn, doch de voornaamste
uitingen zijn hier wel bijeengebracht. Over
de Franschen en Belgen dan een volgend maal.
De expositie blijft tot 25 Januari geopend.
J. H. DE BOIS
De dorpelwachters van
de zee.
30 December:
Uit het geschrift„Ter herinnering
aan het zilveren feest van de Rijks
kweekschool voor onderwijzers te Haar
lem" blijkt, dat tot op heden aan de
inrichting 325 jongelieden opgeleid zijn;
daarvan zijn gestorven 31, dat is ruim
9 pCt.; hebben 17, dat is circa 5 pCt. het
vak verlaten, meestal tengevolge van li-
chaamsget eken of zwakken gezond
heidstoestand. Vijftien, dat is ruim
4 pCt., zijn leeraars bij het middelbaar
of hoóger onderwijs; 6 zijn onderwijzers
aan kweekscholen; circa 90 zijn hoofden
van scholen; circa 162 zijn onderwijzers;
17 zijn buiten betrekking, eenigen we
gens ziekte, anderen wegens voorberei
ding tot examens en nog anderen we
gens de omstandigheid, dat op hun
sollicitatiën nog geen gunstig gevolg
gekomen is.
Dr. Deterding geeft verklaring
van zijn plan.
Hij wenscht samenwerking tegen het
communisme.
Dr. H. W. A. Deterding heeft een verklaring
gegeven van zijn plan om het teveel van de
Nederlandsche landbouw- en veeteeltproduc
ten voor zijn rekening te koopen en aan.
Duitschland te leveren, aan welke verklaring
wij het volgende ontleenen:
Men moet mijne geste, waaraan in hoofd
zaak het volgende ten grondslag ligt, goed be
grijpen.
Ik ben, met zoovele andere wereldburgers,
de vaste overtuiging toegedaan, dat bolsje
wisme of hoe men die, hoofdzakelijk onder
gronds werkende, destructieve krachten ook
noemen wil slechts tot resultaat kan en
móet hebben: een steeds grooter wordende
werkloosheid en misère.
De hoofdtactiek der communisten is, dat er
zoo weinig mogelijksamenwerking tusschen
de verschillende volkeren zal zijn, daar zij
slechts dan in hun pogingen tot het verwek
ken van een algemeene ontevredenheid (den
eenigen bodem waarop hun verwoestend prin
cipe kan gedijen) kunnen slagen, wanneer de
volkeren tegenover, in plaats van in harmonie
met el..ander geplaats worden.
Voor Holland, dat door zijn rijke bodemge
steldheid door de natuur is aangewezen zijn
werkkracht voor een groot deel te zoeken in
agrarische productie, is Duitschland het aan
gewezen land als afzetgebied in het buiten
land voor het surplus dier producten, waar
tegen Duitschland zijn direct en indirect door
mijnbouw verkregen producten (waaronder
alle producten der chemische industrie) weder
in Nederland kan afzetten.
Tijdelijk evenwel en vooral doordat in
de tijdelijk noodzakelijke „clearing" niet in de
eerste plaats de opbrengst van arbeid, doch
het afdoen van schuld een groote rol speelde
wogen bij de uitwisseling de landbouwproduc
ten niet geheel tegen de mij nbouwproducten
op, hetgeen tot onvermijdelijk gevolg had, dat
zoolang het afdoen van oude schulden de te
genwoordige arbeidsbalans ontwrichtte, Ne
derland, zoolang eerst de Duitsche schulden
aan ons land werden afgedaan, steeds minder
landbouwproducten in Duitschland kon af
zetten.
Er is slechts één spoedige oplossing van de
moeilijkheden (langzame zijn er meer!), na
melijk het geaccumuleerd surplus der land
bouwproducten in één te dirigeeren naar het
land, waar zij (juist gedurende de winter
maanden) een gretige consumptie zouden vin
den, zonder de toekomstige consumptie ook
maar in het minst te schaden. Is dit surplus
eenmaal van de hand gedaan, dan heeft men
„schoon schip" gemaakt en kan de restrictie
in Holland geheel en al opgeheven worden.
Want mocht zich opnieuw een surplus voor
doen, dan zijn er, in verband met de zich ont
wikkelende opleving en de overal bestaande
behoefte, toch weder' zooveel jaren met de
stijging van dit surplus gemoeid, dat intus-
schen oplossingen van alle misverstand in de
politiek gevonden zullen zijn; want men kan
mij .gelooven het gif van het bolsjewisme
heeft zijn ergsten tijd gehad en maakt lang
zamerhand plaats voor het onderling begrij
pen der volkeren, die eindelijk het gevaar van
het bolsjewisme zijn gaan inzien.
De tegenstand van hen, die den chaos zoe
ken, kan ons natuurlijk slechts aansporen tot
grooteren spoed om elkander te verstaan en
om samen te werken tot het welzijn van allen,
inclusief het bekeeren van hen, die anti-reli
gieuze en andere anti-humane bevliegingen
hebben.
Ik heb daarom de volgende stappen ge
nomen;
1. het geheele surplus der landbouwproduc
ten in Holland aan te koopen;
2. dit zoo snel mogelijk naar Duitschland te
vervoeren;
3. het daar natuurlijk tegen Duitsche valuta
te doen ver koopen;
4. het verkregen provenu daarvan in Marken
aan de Duitsche Winterhiifswerke ter beschik
king te stellenwaardoor die producten indi
rect in ieders bereik in Duitschland komen en
een prijsstijging daar gedurende den winter
wordt voorkomen)
5. een beroep te doen in Nederland op de
grootst mogelijke medewerking in mijn streven
tot weder-opbouw van de zoozeer noodige har
telijke verstandhouding tusschen Nederland,
en Duitschland, twee landen, die een goede
verstandhouding meer noodig hebben dan wel
ke andere twee landen ook (Rijnverbinding,
lange Duitsch-Nederlandsche grens).
6. Bovendien behoeft het geen betoog, dat
berichten in de kranten omtrent vernieti
ging in Nederland van groenten en andere
voor den mensch zoo noodige producten, juist
in een land, waar men er groote behoefte aan
heeft, en welks eenig vergrijp is, slechts in
Marken te kunnen betalen, kwaad bloed moe
ten zetten.
Ik vraag zeker van niemand eenige erkente
lijkheid voor mijn stap, dien ik geheel onaf
hankelijk van wien dan ook, genomen heb,
doch ik zou het op prijs stellen, indien een zoo
groot mogelijk aantal Nederlanders mij een
bewijs van instemming met mijn plan zou doen
toekomen in afwachting van zijn nadere uit
werking en eventueele uitbreiding. Ook zij, die
mijn plan financieel willen steunen kunnen
daartoe thans reeds hunne bijdragen storten
bij de Kastvereeniging te Amsterdam onder het
motto: Westersche samenwerking.
PERSONALIA.
HAARLEM Woensdag.
Te 's-Gravenhage is onze stadgenoot
de heer A. Hacquebord geslaagd voor M. O,
Boekhouden.
