Op de bruiloft van Prins Willem
van Oranje.
Vele buitenlandsche gasten in Den Haag.
DINSDAG 5 JANUARI 1937
HAAR JU M'S DAGBLAD
3
Hoogste Belgische onderscheiding voor
Prinses Juliana.
Het aantal vorstelijke bezoekers in
den Haag is de laatste dagen zeer
sterk toegenomen. Vooral Maandag
zijn nog vele buitenlandsche gasten,
die het vorstelijk huwelijk zullen bij
wonen, in de residentie aangekomen.
De hertog van Kent zou heden per
vliegtuig op Ypenburg arriveeren.
De trein, welke om 20.02 uur het Staats
spoorstation te 's-Gravenhage binnenstoomt
is in deze dagen een beroemde trein gewor
den, daar hij bijna eiken avond eenige vor
stelijke gasten naar de bruidsstad brengt,
lederen avond verdringen zich om dezen
tijd dan ook honderden menschen voor het
station en op het perron ten einde een glimp
van de hooge personen op te vangen. Maar
zoo druk als Maandagavond is het nog niet
geweest en geen wonder. Het was spoedig in
de stad bekend geworden, dat de Koningin,
Prinses Juliana en Prins Bernhard ter ont
vangst aanwezig zouden zijn.
Geruimen tijd voordat het tijdstip aange
broken was. dat de trein moest binnenkomen,
waren reeds vele hof-auto's voor het station
gereden en vulde de koninklijke wachtkamer
zich allengs.
Ruim een half uur te laat stoomde de trein
het station binnen. Op dat moment trad de
Koningin uit de wachtkamer op het perron om
de gasten te verwelkomen. Prinses Juliana en
Prins Bernhard volgden, evenals de andere
leden van het gezelschap, die ter ontvangst
aanwezig waren.
Het bleek, dat met den trein de volgende
gasten waren aangekomende vorst van Lippe
met de vorstin vftn Lippe en prins Armin van
Lippe: prinses douairière Frederik van Sach-
senMeinigen, de groot-hertog van Mecklen
burg met de groothertogin van Mecklenburg,
de erfgroothertcg van Mecklenburg, de vorst
van Waldeck, de groothertogin van Olden
burg, de erfgroothertog van Oldenburg met-
de erf groothertogin van Oldenburg, prins
Julius zur Lippe met prinses Julius zur Lippe,
prins Ernst August zur Lippe en prinses Ca-
rola zur Lippe.
Geruimen tijd vertoefden de vorstelijke per
sonen op het perron, om elkaar te begroeten.
Daarna begaven allen zich in de voor het
station gereedstaande auto's om vervolgens
naar de verschillende hotels te rijden.
Maandagmiddag zijn reeds in hotel Oud-
Wassenaar de graaf en gravin Kotzebue aan
gekomen evenals de graaf en gravin Rabe
Oeynhausen met hun kinderen, die -de reis
per auto hadden gemaakt.
Hertog en Hertogin van Mecklen
burg gearriveerd.
Aan het Staatspoorstation te 's-Gravenhage
heeft de Koningin Maandagmorgen ontvan
gen hertog Adolf Friedrich van Mecklenburg,
de broeder van wijlen Prins Hendrik en zijn
gemalin de hertogin van Mecklenburg. Met
hertogin Thyra van Mecklenburg, de dochter
van het hertogelijk paar, die reeds sedert ge
ruimen tijd in Den Haag vertoeft, heeft de
Koningin haar gasten hartelijk begroet. Her
tog Adolf Friedrich en zijn gemalin zullen,
als naaste verwanten, de eenige gasten zijn,
die ten paleize logeeren.
Geschenk der Nederlandsche ge
zanten.
's-GRAVENHAGE 4 Januari. Maandag
middag te ongeveer kwart voor vier heeft het
prinselijk bruidspaar den Nederlandschen ge
zant te Londen jhr. mr. R. de Marees van Swin-
deren, den Nederlandschen gezant te Parijs
jhr. mr. J. Loudon en den Nederlandschen ge
zant te Berlijn S. B. W. graaf van Limburg
Stirum in audiëntie ontvangen, die gezamen
lijk het geschenk kwamen overhandigen van
de Nederlandsche gezanten, in het buitenland
geaccrediteerd.
Korten tijd later arriveerde de echtgenoote
van onzen gezant te Berlijn, mevr. gravin van
Limburg Stirum, die, vergezeld van den Ne
derlandschen consul te Hamburg, den heer F
C. baron van Aers-sen Beyeren van Voshol, het
geschenk kwam aanbieden van de Nederland
sche kolonie in Duitschland.
Koninklijk geschenk en geluk-
wenschen en Belgische onder
scheiding voor Prinses Juliana.
Maandagmiddag te ruim 4 uur heeft de Ko
ningin den Belgischen gezant, den heer Ch.
Maskens, ten paieize Noordeinde in audiëntie
ontvangen ter aanbieding van een eigenhandig
schrijven van Koning Leopold III, in welk
schrijven de Koning Hare Majesteit zijn ge-
lukwenschen met het voorgenomen huwelijk
van Prinses Juliana betuigt.
Vervolgens is de Belgische gezant door
Prinses Juliana en Prins Bernhard ontvangen.
Namens Koning Leopold heeft de heer Mas
kens het prinselijk bruidpaar een kristallen
vaas aangeboden, een kostbaar voorwerp van
Belgische glasblaaskunst. Bovendien heeft de
Belgische gezant Hare Koninklijke Hoogheid
het groot lint van de Leopoldsorde overhan
digd, de hoogste Belgische onderscheiding.
Kranslegging en taptoe van het
Nationaal Jongeren Verbond.
Maandagavond heeft het Nationaal Jonge
ren Verbond op het Lange Voorhout te 's-Gra
venhage een taptoe gehouden die vooraf werd
gegaan door een kranslegging bij het stand
beeld van de stammoeder der Oranjes, Juliana
van Stolberg, op het Louise de Colignyplein.
Aan het voornemen, om ook een krans te
leggen aan den voet van het standbeeld van
Willem van Oranje, op het Plein, waar reeds
een groote menigte wachtte, kon geen uitvoe
ring worden gegeven wegens het te ver ge
vorderde uur. Tegen 9 uur moest immers in
het, Lange Voorhout de taptoe beginnen.
Daartoe had de politie rondom het monu
ment voor hertog Karei Bernhard van Saxen-
Weimar een vierkante ruimte vrij gehouden.
Te kwart over negen marcheerde de stoet uit
de richting van den Denneweg het Voorhout
op. Binnen de afgezette ruimte werden tam
boers. pijpers, musici, fakkel- en vaandeldra
gers in Carré opgesteld en begon met een
krachtigen roffel der tamboers de taptoe.
Te ruim tien uur werd de taptoe met het
brengen van het massasaluut en het spelen
van het Wilhelmus beëindigd.
Het ooggetuigenverslag der
huwelijksplechtigheid.
Naar ons wordt medegedeeld, is de Neder
landsche radio-omroep gereed voor de ver
zorging van de radio-uitzending van de vor
stelijke bruiloft Voor dit doel werken de
vier groote omroepvereenigingen en de Phohi
samen. Er zijn in totaal 11 radio-ooggetui
gen. t.w. een bij het koninklijk paleis, de
heer De Waart, een bij het stadhuis. Majoor
De Bas, een bij den ingang van de kerk. de
heer Jansen, een in de kerk de heer Tolk, een
in de Vondelstraat, de heer Stre-ngholt, een
in het gebouw „Olveh" (Anna Paulowna-
straat) de heer Czopp, een in de Laan Co.pes
van Cattenburg, de heer Aler, een op Plein
1813, de heer van Bovene.
Een groot deel van Europa luistert mee,
omdat buitenlandsche omroepen de plechtig
heden geheel of gedeeltelijk uitzenden.
Duitsche ooggetuige is de heer Dietze van
de Reicbs Rundfunk Gesellschaft (tenzij het
vlagincident hem afwezig doet blijven),
Fransche ooggtuige is de heer Cornelissen
van den Franschen omroep. Engelsche oog
getuige is de heer Lotbiniere van de British
Broadcasting Corp.
In de trouwzaal en in de Jacobskerk be
vindt zich een ©root aantal microfoons voor
het opnemen van alle onderdeelen der
plechtigheid.
Donderdagmorgen 10.15 uur wordt ten
aanhoore van de luisteraars groot appel ge
houden van alle posten.
Dit geschiedt door den heer W. Vogt, lei
der van den hoofd centraalpost In het Hof-
De treinenloop op 7 Januari
De Nederlandsche spoorwegen vestigen er
nogmaals de aandacht op. dat ieder, die on
7 Januari, den huwelijksdag van het vorstelijk
naar op het middennet reist en in Zuid- of
Noord-Holland, wordt aangeraden, het spe
ciale spoorboekje voor dien dag te raadplegen,
dit vil dus zeggen ook bij andere reizen, dan
van en naar Den Haag. De treinenloop wordt
dien dag n.l. geheel gewijzigd. De speciale
spoorboekjes zijn verkrijgbaar aan alle sta
tions en verder bij boekhandelaren,
straatje gebouw gemeente telefoondienst).
De algeheele technische leiding berust In
handen van ir. Boetje van P.T.T.
Hedenmorgen te 10 30 uur werd een ge
nerale repetitie gehouden, waarbij een voer
tuig een verondersteld punt van den stoet
voorstelde. Dit voertuig werd door alle oog
getuigen „verslagen" als ware het de gou
den koets.
Er zijn niet minder dan 25 microfoons ln
gebruik, aangesloten op 12 versterkertoestel
len. Alle posten hebben een radio-centrale
aansluiting.
Meer dan een post is met dubbele appara
tuur uitgerust ter verkrijging van meerdere
bedrijfszekerheid. De microfoons in de
trouwkamer zijn van fraaie omhulsels voor
zien.
Prins Bernhard zet zijn
studie voort.
Naar wij vernemen hoopt Prins Bernhard
zijn economische studiën voort te zetten. Zoo
dra de huwelijksfeesten en de huwelijksreis
voorbij zijn, wenscht de Prins zijn informa
tieve werkzaamheden bij de Ned. Handel
Maatschappij voort te zetten
Bijvoegsel Daily Telegraph.
De Daily Telegraph heeft in verband met
het vorstelijk huwelijk een zeer fraai en uit
voerig bijvoegsel uitgegeven. De eerste pa
gina is getooid met de portretten van Prin
ses Juliana. Prins Bernhard en de Koningin,
en .tevens een hartelijke gelukwensch. Het
blad publiceert voorts een uitvoerige be
schrijving van Prinses Juliana's jeugdjaren,
terwijl het verder bijdragen bevat- o.m. van
dr. Colijn en minister de Graeff.
Aanwijzing tot het bereiken van de
perceelen langs de route.
Door den Haagschen Burgemeester is be
paald, dat personen, die op 7 Januari 1937
kijkplaatsen in huizen, gelegen aan de route
van den trouwstoet, hebben verkregen, toegang
tot die huizen zullen kunnen krijgen, voor
zoover dat uitvoerbaar zal blijken te zijn, tot
de tijdstippen, hieronder aangegeven.
Voor huizen gelegen langs:
de Parkstraat, de Oranjestraat, de Paleis
straat, het Noordeinde, de Heulstraat, de
Kneuterdijk, de Plaats, het Buitenhof, de Gra
venstraat, de Groenmarkt, de Riviervisch-
markt en de Torenstraat van het Kerkplein
tot de Zuilingstraat tot 9 uur.
Doorlaatplaatsen op dit gedeelte van de
route zullen, zoo mogelijk, worden vrijgehou
den op onderstaande punten:
Parkstraat bij Mauritskade, Lange 'Voor
hout (zijde oneven nummers) bij Kneuterdijk.
Hooge Nieuwstraat bij Kneuterdijk, Lange
Vijverberg en Plaats bij Kneuterdijk, Ketting
straat bij Gravenstraat, Jan Hendrikstraat,
Westeinde en Zuilingstraat bij Torenstraat.
Voor huizen gelegen langs:
de Torenstraat van de Zuilingstraat tot den
Noordwal, en de overkluizing tusschen den
Noordwal en de Veenkade tot 10 uur.
Doorlaatplaatsen op dit gedeelte van de
route zullen, zoo mogelijk, worden vrijgehou
den op onderstaande punten
Geest bij Torenstraat. Nobelstraat bij Toren
straat, beide zijden overkluizing Noordwal:
Voor huizen gelegen langs:
de Bilderdijkstraat, de Vondelst-raat, de
Elandstraat, Piet Heinplein, de Anna Pau-
lownastraat, het Anna Paluownaplein, de Laan
Copes van Cattenburch, het Nassauplein, de
Javastraat, de Alexanderstraat en het Plein
1813 tot 11 uur.
Doorlaatplaatsen op dit gedeelte van de route
zullen, zoo mogelijk, worden vrijgehouden op
onderstaande punten:
le de Riemerstraat bij Vondelstraat, Wester,
baenstraat bij Vondelstraat, 3e de Riemer
straat bij Elandstraat, Piet Heinstraat bij Anna
Paulownastraat, Kortenaerkade bij Anna
Paulownastraat, beide zijden Laan van Meer-
dervoort langs even huisnummers tot Anna
Paulownastraat, beide zijden Scheveningsche-
weg bij Laan Copes van Cattenburch (beide
zijden), Alexandersplein tegenover ingang Ka
zerne, Borneostraat bij Laan Copes van Cat
tenburch, Bankastraat, zijde even huisnum
mers, bij Nasasuplein, Schelpkade bij Java
straat, Javastraat bij Alexanderstraat (langs
tuin van perceel Alexanderstraat 26), Plein
1813 (zijden Nassaulaan en Zeestraat).
Voor de tribunes, waarvoor de gemeente bij
openbare inschrijving den grond heeft ver
pacht, gelegen aan de Torenstraat hoek Zui
lingstraat, Torenstraat hoek Noordwal, Von
delstraat, hoek Elandstraat en Alexander-
veld, zoomede voor de tribunes op het Kazer
neterrein aan de Laan Copes van Cattenburch
en die op het beschelpte pad langs de sloot
van bedoeld terrein, gelden de daarvoor be
stemde plaatsbewijzen als bewijs van doorgang
tot den afgezetten weg tot de hiervoren aan
gegeven uren.
Vorstenbruiloften en bruiden. - Fakkeldans. -
Eerewacht van honderden Edelknapen met
brandende kaarsen, bij het huwelijk van
Hertog Heinrich van Mecklenburg.
De vorstelijke bruiloften in vroeger eeuwen
wekken onze verbazing. Prins Willem I, de
grondlegger der Nederlandsche vrijheid, hield,
teen hij in 1561 Anna van Saksen huwde, 8
dagen bruiloft, waarop 1500 menschen ver
schenen, die voor 11000 paarden stalling en
voeder noodig hadden. Voor deze feestgenoo-
ten zijn geslacht 2636 ossen, 4000 schapen,
6400 ganzen, 6000 hazen, 14400 hoenders, on
gerekend het wildbraad. Voor 16000 rijksdaal
ders werd aan wijn opgedronken, terwijl het
Keurvorstelijk Hof een vat in voorraad had,
bevattende f 744 aan wijn. Bovendien werden
aan „gentiljissen" of fijne suikerwerken, aan
wild, visch en vruchten; schatten besteed. Bij
bruiloftsmaaltijden van vorstelijke en aan
zienlijke personen waren de spijzen meestal
piramidaalsgewijze op de schotels gehoopt
het ossen- en schapenvleesch in groote stuk
ken. het wilde zwijnen- en hertenvleesch in
kwartieren, patrijzen, kapoenen, eendvogels
bij getallen van 12 tot 24. Voorts kwamen op
tafel geheele schapen, geitebokjes, zuiglannne-
ren, biggen; en in nog vroeger dagen een ge
heel aan het spit gebraden os, die dan met
allerlei gevogelte en wildbraad werd gevuld.
Hazen en konijnen dischte men bij 12 tot 24
stuks op één schotel op. De zilveren of tinnen
schotels, evenals de tafel en de borden met
groen en bloemen versierd, waren veel grooter
dan thans. Soms waren er 500 in gebruik, Het
middelstuk of de hoofdschotel was altijd te
prachtig versierde pauw met uitgespreide vee-
ren, of een kalkoen, die het eerst in 1570 op
de bruiloft van Karei IX werd gezien.
In de 15e en 16e eeuw sloten sommigen bij
voorkeur hun huwelijk op een graf. in de
meening. dat deze plechtigheid eenig „sou-
laes". lafenis, zou geven aan de zielen, die er
onder lagen. Voor dat doel vermaakte men
bij zijn leven, eenig geld of schonk een gift
aan de kerk. De vermaarde schilder Marten
Heemskerck b.v. besprak een zekere som gelds
voor „schamele doch eerlijke jongelieden, die
op zijn graf in de groote kapel te Haarlem
zouden trouwen."
In ouden tijd werd het huwelijk doorgaans
alleen in de kerk voltrokken. Tijdens deze
plechtigheid werd in de statiekamer een col
lation van suiker, gebak, marsepein gesuiker
de amandelen kapittelstokken, boonen en
allerlei zoete dranken gereed gemaakt, zooals
hypocras.
Soms gingen de gasten, na de inzegening,
terstond naar het slaapsalet van het jonge
paar, o.a. na de ljjSweiuksvereeniging van Bre-
aerode met de gravin van Solms. wier slaap
salet in het paleis van Prins Maurits in het
Noordeinde te 's-Gravenhage was gereed ge
maakt. Voor den schoorsteen was een ver
hemelte. waaronder de gehuwden de geluk-
wenscher ontvingen. Daarna gingen allen
naar eer 1 'n«n'crzn crtrek. waar de brui
loftstafel was aangericht.
Ter opluistering werd na, voor of* tijdens
het bruiloftsmaal een „Bruilofts-Eergaef" ge
speeld. Te Den Haag liet men vaak tooneel-
spelers uit Parijs komen. Bij het huwelijk yan
gravin van Solms speelden komedianten uit
Parijs de Cid van Corneille. Ook werden er wel
balletten of gecostumeerde dansen gedanst.
Van het geheele trouwen werd in overouden
tijd, bij hoog en laag, enorm veel werk ge
maakt. Geen bruid bleef zonder kroontje of
kostbaar bruiloftskleed. Aan het kroontje der
bruid herkende men haar stand. Burgerlui
vlochten kroontjes van palm. majolein en
bloemen: meer aanzienlijken slingerden er een
lint met juweelen en paarlen door om het
kroontje.
De gravin van Solms droeg bij haar trouwen
een kroontje van paarlen en kostbare steenen.
ter waarde van honderdduizend kronen. Toen
Keizer Maximiliaan 16 Augustus 1477 te Gent,
bij fakkellicht naar het huis zijner bruid ging.
had hij, in plaats van een helm, op zijn lok
ken een prachtige bruide'gomskroon van paar
len en juweelen. Maria, zijn bruid, kwam hem
tegemoet. Zoodra zij elkaar genaderd waren,
knielden zij op straat neer en vielen elkaar in
de armen.
Kostbare Meeding.
Bruid en bruigom waren in ouden tijd zeer
kostbaar gekleed. De bruigom in den sta-
tietabbert van kostbare stof. De bruid had
..hongerlijven" of bovenrokken aan van
zware zijde uit Lyon, wit of violet, zilver- of
goudlaken van f 100 tot meer dan f 200 per
el. met gouden of zilveren kanten omboord,
en laag in een of twee punten uifloopende;
borst en zieltjens of voorstukken van de
zelfde stof rijk geborduurd, schitterende van
edelgesteenten of diamanten, doppen en
knoopen, soms tot 250 in get al, en omzet met
parelritsen. Een gedeelte dezer voorstukken
was bedekt door den prachtigen en door
schijnender! kraag, in tal van volkomen aan
elkander gelijke plooien, waarin vaak 63 tot
80 el van de kostbaarste kant ging. Dat was
de beroemde „spelwerckte dicke kraeg".
waarover parelsnoeren voor de borst met
eenagaat vastgemaakt waren.
De gravin van Solms droeg toen zij huwde
een kfe~d van zilverlaken
Toen Frederik. koning van Pruisen in 1700
met de prinses van Hessen-Cassel huwde,
was haar kleed „Silberstück". Het had een
gewicht van honderd pond. Er waren voor
vier inilHóen thaler diamanten aan. De -leep
der .Mui'e van gouden .Pointe d"E«~a •or"
was 7 el lang. Zes in 't wit gekléëde ionk-
vrouwen benevens, vanwege de zwaarte twee
bruidspages, in buitengewonen dienst, droe
gen dé reusachtige sleep.
Als de vorstelijke bruiden het prachtige
kleed 'nadden aangetrokken hei Pu^e^er
~.r •>t'ïpenc'chcentje ,f": de
kca n aangedaan. a: inien aan de vin
gers schitter"'" n de bruidsluier
De kwestie der Volksliederen.
Een verklaring van Prins Bernhard.
De regeeringspersdienst is gemachtigd het
volgende mede te deelen:
Wegens misverstanden, welke tengevolge
van het communiqué van het algemeen Ne-
derlandsch Persbureau van Zaterdag 2 Jan.
in de Duitsche pers zijn ontstaan, ziet Z.D.H.
Prins Bernhard zich genoodzaakt, persoonlijk
het volgende te verklaren.
1-Iet A.N.P.-bericht berustte op geen enkele
opdracht van Prins Bernhard en droeg geen
officieel karakter.
Prins Bernhard wenschte slechts na het in
Duitschland publiceeren van sommige voor
vallen elk misverstand voor de toekomst te
vermijden en heeft mitsdien verzocht het spe
len van het LippeDetmoldliëd na te laten
bij officieele gebeurtenissen, waarbij het Wil
helmus pleegt gespeeld te worden. Dit ge
schiedde uitsluitend, omdat hij den indruk wil
vermijden, dat hij het LippeDetmoldlied als
volkslied te zijner eere beschouwt.
Aan het uiten van dezen wensch was niet
verbonden een verzoek om voor hem slechts
het Wilhelmus te doen hooren en andere
volksliederen niet.
Prins Bernhard is zeer verwonderd geweest
over de interpretatie, welke aan het A.N.P.-
bericht is gegeven. Hij wil thans voorkomen,
dat in Duitschland de mare wordt verbreid,
als zou hij het LippeDetmoldlied beschou
wen als voor hem het Duitsche volkslied te
vervangen. (Het LippeDetmoldlied is trou
wens nog nimmer na het Wilhelmus ten ge-
lioore gebracht). Het spreekt overigens van
zelf, dat Prins Bernhard nimmer verzocht
heeft het Duitsche volkslied niet te spelen.
Man bij aanrijding op slag
gedood.
Maandagmiddag kwart over drie is in de
Weesperstraat te Amsterdam de 71-jarige J.
W. door een vrachtauto aangereden, doordat
hij plotseling van het trottoir stapte. De man
was op slag dood.
Motorrijder door de gladheid
verongelukt.
In een bocht van den weg geslipt.
Maandagmorgen is, op den Bergenschen-
weg bij Borculo dr Schey, uit Borculo, dooi
de gladheid van den weg met zijn motor in
de bocht geslipt. Hij kwam op de tramrails
terecht en bleef bewusteloos liggen. De ma
chinist van een naderende tram merkte het
slachtoffer gelukkig bijtijds op. Omwonenden
droegen den ernstig gewonden motorrijder
in een nabijzijnde woning, vanwaar hij met
een ziekenauto naar zijn woning is vervoerd.
Daar is hij in den loop van den dag over
leden.
aan den grooten gouden of zilveren speld
met een paarlen of juweelen knop vastge
hecht, de rijk geborduurde, met franje af
gezette en geparfumeerde handschoen aan
gedaan, den sierlijken waaier opgenomen,
ende bruid stond in volle statie te pron
ken 1
Fakkeldans door 12
ministers.
Een der oudste bruilof tsgewo on tende
fakkeldans, is lang aan het Pruisische Hof
bewaard gebleven. Vroeger werd zij vaak bij
vorstelijke huwelijken uitgevoerd en wel door
12 pages. Deze fakkeldans is nog in 1873 ge
danst bij het huwelijk van Prins Albrecht
van Pruisen met prinses Maria van Alten
burg door 12 ministers. Zij hebben zoo be
vallig mogelijk, op de maat der muziek, in
menuet-trant om de bruid gedanst, die eerst
den Keizer en daarna alle aanwezige prin
sen tot dèn dans noodigde, gelijk op zijn
beurt de Prins de Keizerin, en daarna op
de beurt af de overige prinsessen. De mi
nisters gaven hun waskaarsen aan de pages
af. die het bruidspaar tot het slaapvertrek
begeleidden, en ontvingen toen van de opper-
hofmeesteres, naar oud gebruik, een kousen
band. waarop kroon en naamcijfer der pas
gehuwde prinses, zijnde eenige ellen zijden
lint in de kleur van haar geslachtswapen. De
symbolische beteekenis van de kaars of fak
kel is in een oud gebruik te Kelheim, Neu-
markt in Rothal, nog eenigszins na te speu
ren. Daar geeft de moeder haar dochter, als
zij bij de bruiloft haar ouders voorgoed ver
laat om haar man te volgen, een zwaren
waskaars mee. verguld en beschilderd. Deze
bewaart de jonge vrouw tot aan haar dood.
De kaars mag niet eerder branden dan bij
het sterven. Na den dood wordt de kaars in
de kerk gebracht en ontstoken bij het hou
den der zielmissen voor de overledene.
Een vermaarde bruiloft.
Op de vermaarde bruiloft van Hertog
Heinrich van Mecklenburg in Augustus 1513
te Wismar in groote pracht en praal gehou
den. opgeluisterd door steekspelen, werd. ook
een toenmaals reeds oud, gebruik van kaar
sen gevolgd Op den eigenlijken trouwdag
reden 's morgen vroeg alle vorsten, ieder met
groot gevolg, uit hun herbergen weer ten
hove. Daar hadden ettelijke honderden edel
knapen zich opgesteld aan beide zijden van
het raadhuis lot de deur der Mariakerk. al
len met een brandende waskaars in de hand.
Tusschen deze rijen liepen bruidegom en
bruid (Helena, de dochter van Pfalzgraaf
Philippus'i en de geheele bruidstoet naar de
kerk. De bisschop celebreerde de mis. de Lu-
becksche zangers zongen en op het nieuwe
orgel werd gespeeld. Bij deze huwelijksvol
trekking waren alle Mecklenburesche edel-
vrouwen tegenwoordig, in het wit gekleed,
pronk^de met kostbaarheden. De naam van
een derm jonkvrouwen is bewaard gebleven,
namelijk .die Fineckesne". Haar was van
hoorrer hand verboden, zich od deze bruiloft
te klceden in haar mooiste kieedij. maar te
■•cr chiinen in haar eenvoudigst costuum Ze
•va' hoewel ze hieraan had voldaan
••"h bi'ra even prachtig eekleed als de bruid.
edehucuw spreidde zulk een liefde voor
pronk en praal in haar kleerding ten toon dat
van haar geschreven werd. dat zij eenmaal
in de St Jurgenskerk on de bruiloft van een
«dolman een kleed gedr°g°n heeft, zóó stijf
Vf);-. nonf'p» O" -.<•'*»- 'pil -rjj t-oen
- m's T-"-'-' ede]-'- 'wen
wilde knielen, in haar rok als in een ton
moest blijven staan!
Postzak te Venlo ontvreemd.
Geldswaardige papieren er bij?,
Van de daders nog geen spoor.
Naar eerst thans bekend wordt, is Zaterdag
avond op de binnenplaats van het postkantoor
te Venlo een postzak met inhoud ontvreemd.
De diefstal geschiedde te ongeveer tien uur,
tien een postbeambte bezig was met het naar
buiten dragen van postzakken om deze op een
handkar te laden, ten einde ze naar het sta
tion te vervoeren.
Gedurende een oogenblik, dat de beambte
in het gebouw was, hebben onbekenden de
postzak van den wagen genomen. Zij zijn erin
geslaagd ongemerkt te ontkomen. De beambte
ontdekte den diefstal onmiddellijk bij zijn
terugkeer en stelde de politie van het gebeur
de op de hoogte. Het uitgebreide onderzoek,
dat dadelijk werd ingesteld, had Maandag
middag resultaat. In een perceel bosch, gele
gen achter het woonwagenkamp te Venlo,
werd een hoeveelheid verscheurde envelop
pen en brieven gevonden. Het bleek weldra,
dat men te doen had met den inhoud van
de verdwenen postzak. Of er poststukken,
welke geldswaarde bevatten in den ont
vreemden zak zaten, kon nog niet worden vast
gesteld. Van de daders ontbreekt tot nu
toe elk spoor.
HUISELIJK DRAMA
Maandagmiddag heeft zich in een perceel
in de Weimarstraat te 's Gravenhage. be
woond door het bejaarde echtpaar B. een fa
miliedrama afgespeeld. De heer en mevrouw
B. verkeerden reeds geruimen tijd in moei
lijke omstandigheden en geen uitweg meer
ziende, is de man Maandagmiddag tot een
wanhoopsdaad overgegaan. Hij was in het
bezit van een revolver en loste twee schoten,
eerst een op zijn vrouw en vervolgens richtte
hij het wapen op zichzelf. Beide personen
werden gewond.
Een loopjongen bemerkte het eerst, dat er
iets ernstigs in het perceel was voorgevallen
en waarschuwde de politie en den genees
kundigen dienst. De beide gewonden werden
naar het ziekenhuis aan den Zuidwal over
gebracht. Hun toestand is redelijk.
"VIER DOODEN BIJ BANDJIR OP
SUMATRA.
PALEMBANG, 4 Jan. (Aneta-ANP.) Tijdens
een bandjir van de Batang-Kapas (rivier op
Sumatra's westkust) ontwortelde een boom,
waardoor een vrouw en drie harer kinderen
werden gedood.
Tanks van de Shell en van de Socony
staan onder water. De rivier steeg tot 70 cM.
boven het normale peil.
Eenheid door Democratie.
Ledental blijft sterk toenemen.
Algemeene vergadering te Amersfoort.
De Nederlandsche Beweging van Eenheid
door Democratie heeft te Amersfoort haar-
inarlijksche algemeene vergadering gehou
den.
De voorzitter dr. H. Faber, memoreerde
het bereiken van het eerste 10.000 tal leden,
de uitbreiding der beweging in Nederland
en Indië en het bezit van een eigen bureau
en een weekblad om vervolgens de taak te
schetsen waarvoor Eenheid door Democratie
zich gesteld ziet.
De beweging wil een hecht en groot blok
vormen om de kracht der democratische
gedachte in Nederland te versterken. Het is
er haar om te doen het beginsel der demo
cratie en alles wat daar aan vast zit. in zijn
zuiverheid te stellen. Op practisch politiek
gebied treedt zii daarbij niet. Daar werken
de politieke partijen.
Doordat de beweging buiten de practische
politiek staat, was 't mogelijk, dat ook sociaal
democraten in het verband medewerkten en
van hun liefde voor Nederlandsche demo
cratie getuigden.
De geestdrift, die de beweging in de laat
ste maanden heeft weten te wekken, wettigt
echter het vertrouwen, dat wij. aldus spr.,
met de verkiezingen een blok zullen vormen,
waarvan de schaduw zichtbaar over den
verkiezingsstrijd zal vallen, ook al doen wij
zelf als zijnde geen politieke partij niet
mede.
Na de rede van den voorzitter, werd het
jaarverslag uitgebracht door den secretaris,
den heer ir. W. Ritmeester. Daarin wordt
een overzicht gegeven van den groei der be
weging in het afgeloopen jaar. Het ledental
klom van 775 op 1 Januari 1936 tot 10.017 op
2 Januari 1937. De toenming per maand
steeg van 300 in de eerste maanden van het
jaar" tot gemiddeld 2000 per maand in de
laatste drie maanden Het aantal afdeelin-
gen nam toe van 5 tot 22. tei-wijl reeds in een
twintigtal andere plaatsen voldoende leden
zijn toegetreden om nieuwe afdeelingen te
organiseeren. Verder wordt uitvoerig melding
gemaakt van de opening van het eigen te
huis te Utrecht op 16 November jl. en van
de uitbreiding van het orgaan tot een op
laag van 42.000.
Het jaarverslag behandelt verder de orga
nisatie en propaganda, waarbij de mogelijk
heid van een stijging van het ledental tot
35 000 in 1937 in het licht wordt gesteld.
Het, verslag gaf aanleiding tot een discus
sie, in het bijzonder over de propaganda en
de groepen, die bijzondere actie behoeven,
waarna het onder dankbetuiging werd goed
gekeurd.
De penningmeester, de heer Van Gelder,
constateerde in zijn verslag, dat de beweging
op een financieel gezonden basis staat.
In een korte pauze werd het hoofdbestuur
gehuldigd met een prachtig bloemstuk, als
een sybool van dc waardering der leden voor
de in het afgeloopen jaar ontwikkelde ac
tiviteit en energie.
Na hervatting der vergadering werd een
telegram van hartelijke gelukwensch gezon
den aan het prinselijk bruidspaar.
Ook werden telegrammen gezonden aan
de Indische afdeelingen. In de commissie van
voorbereiding tot wijziging der statuten
werden benoemd de eer en Mr. J. W. G^ies
Oosterbeek. ir. W. Ritmeester en Mr W J
B Versfelt.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
gekozen ris. A. van der Heide te 's-Graven
hage «met wlen ook een soc. democraat ziin
intrede doet in het hoofdbestuur), de h«er
H D. I.ouwes te Groningen (liberaal lid der
Tweede Kamer» en de heer H. W. Neth te
's-Gravenhage.
ir. W Ritmeester weid bii acclamatie tot
secretaris herkozen, terwiil besloten "-°»d
twee plaatsen in het hoofdbestuur orv i
houden voor vertegenwoordigers van be-
naalde groepen.
Ent°]e voorgestelde urgente wijzigingen
der statuten werden goedgekeurd, ter uit
voering waarvan ook een commissie voor
geschillen werd benoemd.
