De financiën van Haarlem.
Damessigaren.
Resultaat van de zuigkracht der buitengemeen
ten na de annexatie.
Eenige veelzeggende statistiekën.
Ug& Bcêtteti&dikste
54e Jaargang No. 16428
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 13 Januari 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM,
UITGAVE LOUKENS CO STEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEKEBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7214
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 v Redactie 10600
Drukkerij10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERT'ENTlëN 15 regels 11.75, elke regel meer 10.35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid t 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger f30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 13 Januari
De Moeilijkheden der
Padvinders
Het verheugt ons dat de moeilijkheden in
de Nederlandsche "Padvindersbewegdng, die
■een welslagen van de in dit jaar in ons land
te houden Wereldjamboree in groot gevaar
brachten, voor een belangrijk deel opgelost
zijn. Het ons toegezonden artikel van den
heer Ton Koot. dat wij vandaag public.eeren
blijkt evenwel wat al te optimistisch in zijn
gevolgtrekkingen. Immers, nevens dit stuk
zult u mededeelingen van onzen Haagschen
correspondent vinden, waaruit blijkt dat de
Regeering de eischen, die zij gesteld heeft
voor het opnieuw-verleenen van haar on
langs ingetrokken steun, nog geenszins alle
vervuld acht. Zooals men zich herinneren
zal hebben wij op 5 Januari, naar aanleiding
van een ingezonden stuk in ons blad van
mevrouw H. Pippel-Clatworbhy te Den Haag.
een interview van onzen Haagschen corres
pondent met den Minister van Onderwijs
gepubliceerd. Ih dat interview verklaarde
minister Slotemaker de Bruine o.a., dat de
regeering uiteraard haar medewerking zal
moeten binden aan twee voorwaarden, na
melijk: le. moet de organisatie zóo zijn, dat
het welslagen menschelijker wijs verzekerd
geacht kan worden; 2e. kan de regeering
geen steun verleenen aan een romp-jam
boree.
Blijkens de mededeelingen van onzen
Haagschen correspondent acht men in Den
Haag de tweede voorwaarde vervuld, nu
hetgeen ook blijkt uit het artikel van den
heer Ton Koot eergisteren het geschil met
de R.-K. Verkenners is opgelost en dezen op
nieuw hun medewerking aan de Jamboree
hebben toegezegd.
Wat punt 1 betreft is men in regeerings-
kring evenwel nog .niet bevredigd. Het is goed
hier duidelijk op te wijzen; het blijkt wel
dat onze publiciteit in deze aangelegenheid
heilzame uitwerking heeft en wij hopen van
harte dat ook de overige geschilpunten uit
den weg zullen worden geruimd. Het is niet
tneer dan redelijk dat de BegeerS voor het
verleenen'van een belangrijke sub-'"'ie uit de
belastinggelden van reducties op de spoor
wegtarieven en postale faciliteiten vergt, dat
het welslagen van den Jamboree „mensche-
lijkerwijs verzekerd geacht kan worden". Te
meer omdat de minister zich nadrukkelijk op
het standpunt heeft gesteld, dat hij zich van
Iedere inmenging in de interne aangelegen
heden of interne moeilijkheden van de Ne
derlandsche Padvinders Vereeniging ont
houdt. Ik citeer hier het interview, dat ornze
oorrespondent met den minister had. Het
beteekent, dat de Regeering een volkomen
onpartijdig standpunt inneemt. Zij vraagt
slechts algemeene waarborgen
Even onpartijdig als de Regeering staan ook
wij in deze zaak en niets zal ons meer ver
heugen dan te kunnen mededeelen dat alle
moeilijkheden ten einde zijn en de Jamboree
dus een succes kan worden, als dit eenmaal
afdoende blijkt uit de verzekering dat de in
getrokken regeerings-steun opnieuw is ver
leend. Wij hebben op 5 Januari reeds gezegd
dat het ons een raadsel is hoe men de zaak
zou kunnen uitvoeren zonder de zeer belang
rijke financieele voordeelen die de regeerings-
steun meebrengt. Wij hebben toen tevens be
zorgdheid getoond ten aanzien van de deelne
mers in het garantiefonds, waarin ook een
belangrijk bedrag aan gemeentegelden uit
dit district betrokken is en blijven erbij dat
wij volledige regeeringssteun voor de Jam
boree noodzakelijk achten.
De terugkeer van de R.K. Verkenners, die
in aantal niet minder dan de helft van het
•Nederlandsche padvindersgeheel uitmaken,
bewijst intusschen dat men op den goeden weg
is en stemt zeer hoopvol. Nederlandsche nuch
terheids- en werkelijkheidszin komen blijk
baar bijtijds om te verhoeden dat een inter
nationale demonstratie, waarbij onze naam
als gastheeren en organisatoren in hoogen
mate gemoeid is, op een mislukking zou uit
draaien. Wel is het overigens zeker dat men
hard zal moeten aanpakken om het geleden
tijdverlies bij de organisatie in te halen, als
alle meeningsversehillen eenmaal opgeruimd
zijn. En wij hopen dan toch dat de Nederland
sche padvinderij in de toekomst haar voor
deel zal doen met de opgedane ervaringen.
Nog altijd is het waar dat eendracht macht
maakt en tweedracht het tegendeel.
R. P.
JAVA-CHINA-JAPAN VERHOOGT
VRACHTPRIJZEN VOOR UITGAANDE
LADING
De Java-China-Japan lijn heeft met ingang
van 1 Januari j.l. de tarieven voor uitgaande
lading met 32 pCt. verhoogd. Onlangs had de
maatschappij reeds aangekondigd, dat de
vrachttarieven met ingang van 1 Maart a.s.
met 20 pCt. zouden worden verhoogd.
(Volgens een bericht uit Parijs
zal eerstdaags aldaar een salon
worden geopendwaar dames si
garen komen roolcen, dit in na
volging van Londen.)
Wat zal een vrouw tenslotte letten,
Toeback te suyghen, net als wij,
Wanneer zij éénmaal sigaretten
Waardeer en kan als lekkernij.
Het rooken is niet te beschouwen,
Als monopolie voor den man,
Er zijn ook rechten voor de vrouwen,
Die zij hierop doen gelden kan.
Ik gun den vrouwen graag het hare,
Ook in het geurig rookvermaak
Van sigaretten maar sigaren,
Dat wordt toch wel een andre zaak.
Sigaren zijn, op goede gronden,
Alleen maar voor den man bestemd
Die passen niet in vrouwenmonden,
Tusschen de tanden vastgeklemd.
Dat is alleen maar imitatie
En zeker geen genot voor haar,
V/ij vragen van de vrouwen gratie
En die houdt op bij een sigaar.
Heeft ook ons land dit nieuws te vxeezen?
Ik moet bekennen, dat ik ril,
Ik kan er niet gerust op wezen,
U weet wanneer een vrouw iets wil.
Dan kunnen wij het toch niet keeren.
Dan volgt ze toch haar eigen lijn,
Hoezeer ze ook naar ons waardeeren.
Daarmede de sigaar mag zijn.
Maar ik bezweer haar in conclusie,
Rook. als het moet, zelfs een sigaar,
Maar laat ons mannen een illusie
En doe het nooit in 't. openbaar.
P. GASUS.
Kamer van Koophandel.
De nieuwe voorzitter.
Elders in dit nummer kan men lezen, dat
de heer J. J. Swens als opvolger van wijlen
den heer G._ J. Droste Jr. tot algemeen voor-
ziter der Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Haarlem en Omstreken gekozen is.
G. J. Droste Jr. f
De heer Swens werd 29 November 1881 ge
boren. Na zijn studiejaren ging hij in het be
drijfsleven. Thans is hij directeur van de be
kende Zeepfabriek „Het Klaverblad" te
Haarlem. Sedert eenige jaren is de heer
Swens lid der afdeeling Grootbedrijf van de
Kamer van Koophandel; ook maakte hij
eenige malen deel uit van het bestuur van
het Departement Haarlem der Nederlandsche
Maatschappij voor Nijverheid en Handel.
Bij de behandeling van de begrooting voor
1936 is zooals men zich herinneren zal
in den Haarlemsehen gemeenteraad door wet
houder Reinalda medegedeeld, dat het college
van B. en W. doordrongen is van de nood
zakelijkheid van een nieuwe annexatie, omdat
de grenswijziging van 1927 niet afdoende ge
bleken is om de moeilijkheden voor Haarlem
op te heffen. Toegezegd werd, dat het college
stappen voor een nieuwe annexatie zou voor
bereiden.
Nu over eenige weken de begrooting voor
1937 in den raad aan de orde zal komen,
hebben we geïnformeerd wat door het college
in deze aangelegenheid gedaan is. Daarbij
werd ons medegedeeld, dat het bij v o o r b e-
reidingen inzake een annexatie gebleven
is. Tot nu zijn alleen gegevens over de vraag
stukken die daarbij aan de orde komen ver
zameld. Het college gaat daarmee nog voort.
Er is dan ook nog geen enkele stap bij de
regeering gedaan.
Wel is in dien tusschentijd gebleken, dat de
minister van Binnenlandsche Zaken, mr. J. A.
de Wilde, niet genegen is annexaties aan
hangig te maken die ten doel zouden hebben
groote gemeenten uit financieele moei
lijkheden te helpen ten koste van de om
liggende gemeenten. Om zulke moeilijkheden
op te lossen moeten, naar de minister meent,
andere middelen gezocht worden.
De financieele positie van Haarlem ten op
zichte van de randgemeenten zal wel een
punt van bespreking uitmaken bij de onder
handelingen die het college van B. en W. bin
nenkort zai voeren met de regeering over de
aangevraagde extra subsidie uit het Werk-
loosheidssubsidiefonds van 399.000. Het ge
meentebestuur heeft gegevens laten verzame
len over de zuigkracht der buitengemeenten
wat de goede belastingbetalers betreft.
Wij hebben den wethouder van financiën
eenige bijzonderheden over dit cijfer-materi
aal gevraagd, maar de heer Roodenburg had
geen vrijheid daarover mededeelingen te doen.
Alleen kon hij verklaren
dat de zuigkracht ten opzichte van
de goede belastingbetalers die de
randgemeenten op Haarlem uitoefe
nen een der motieven is voor de aan
vraag bij de regeering voor de extra
subsidie uit het Werkloosheidssub-
sidiefonds.
Intusschen zijn uit de Statistische Gegevens
die de gemeente uitgeeft wel eenige cijfers te
putten.
Allereerst wat het belastbaar inkomen van
de ingezetenen betreft in vergelijking tot het
aantal inwoners.
Aantal
Belastingjaar
Inkomen
inwoners
1927'1928
86.426.276
113.444
1928/1929
f 87.659.002
115.648
1929'1930
f 90.859.572
117.412
1930/1931
93.266.314
119.681
1931/1932
91.939.715
122.535
1932/1933
81.772.128
125.048
1933/1934
70.971.655
127.019
1934/1935
67.952.712
129.241
Natuurlijk heeft ook de crisis een belang
rijken invloed gehad op de daling van het ge-
lastbaar inkomen, maar het zou absoluut ver
keerd zijn, de daling alleen daaraan toe te
schrijven.
Als wij de belastingjaren 1930/1931 en
1934''1935 naast elkaar zetten, zien wij. dat.
hoewel het aantal inwoners met 9560 gestegen
J. J. Swens.
Ook in de sportkringen is de heer Swens
goed bekend. Hij is altijd een uitstekend
cricketer geweest en is nog steeds voorzitter
van de Cricketclub „Rood en Wit". Verder
is hij eerelid van H. F. C.
Aardverschuivingen op Oost-
Java.
Vermoedelijk 21 slachtoffers onder dessa-
hevolking.
BUITENZORG, 13 Januari (Aneta-
A.P.N.) Officieel wordt gemeld, dat
tengevolge van zware regens in het
district Kalisat (Oost-Java) in de
dessa's Ardjasa, Rowohsarie en Ran-
doengagoeng, aardverschuivingen heb
ben plaats gegrepen, waarbij vermoe
delijk 21 menschen zijn omgekomen.
Tien lijken zijn reeds geborgen. Van Beda-
doeng wordt een zware overstrooming gemeld,
waarbij de weg ArdjasaKalisat gedeeltelijk
is weggeslagen en waardoor het verkeer ver
moedelijk gedurende langen tijd gestremd zal
zijn. Het transport naar Banjoewangi kan
echter via Djember worden geleid. Verschei
dene sawah complexen zijn overstroomd doch
de uitgestrektheden zijn niet. van groot en
omvang.
Hulpbehoevenden worden door het algemeen
steuncomité voor inheemsche behoef tigen ge
steund.
is, het belastbaar inkomen met niet minder
dan 25.313.602 achteruitgegaan is.
In 1930/1931 telde Haarlem 874 ingezetenen
die meer dan 10.000 inkomen hadden, en in
1934/1935 nog slechts 455.
In 1930/1931 hadden 81 ingezetenen
een inkomen van f 40.000 cn meer, het
totaal bedrag van hun inkomen was
f 6.180.661.
Voor 1934/1935 waren in deze groep
slechts 25 personen aangeslagen met
een inkomen van f 1.728.951.
Het aantal ingezetenen dat een in
komen had boven de f 5000 vermin
derde in die 4 jaar van 2474 tot 1734.
Nemen wij de inkomens boven f 3000
dan constateeren wij een daling van
het aantal aangeslagenen van 5909
tot 4673.
Wat de zuigkracht van de buitengemeenten
betreft zijn uit de
Statistische
Gegevens de
volgende cijfers te halen.
1927 (8 maanden)
winst.
verlies.
Uit Bloemendaal
216
Naar Bloemendaal
348
132
Uit Heemstede
330
Naar Heemstede
340
10
Uit Velsen
245
Naar Velsen
253
8
1928.
Uit Bloemendaal
331
Naar Bloemendaal
561
230
Uit Heemstede
509
Naar Heemstede
653
144
Uit Velsen
367
Naar Velsen
425
58
1929.
Uit Bloemendaal
473
Naar Bloemendaal
614
141
Uit Heemstede
430
Naar Heemstede
519
89
Uit Velsen
308
Naar Velsen
532
224
1930.
Uit Bloemendaal
539
Naar Bloemendaal
592
53
Uit Heemstede
499
Naar Heemstede
483
16
Uit Velsen
365
Naar Velsen
525
160
1931.
Uit Bloemendaal
461
Naar Bloemendaal
508
47
Uit Heemstede
535
Naar Heemstede
490
45
Uit Velsen
406
Naar Velsen
415
9
1932.
Uit Bloemendaal
446
Naar Bloemendaal
687
241
Uit' Heemstede
475
Naar Heemstede
602
127
Uit Velsen
430
Naar Velsen
358
72
1933.
Uit Bloepiendaal
442
Naar Bloemendaal
559
127
Uit Heemstede
467
Naar Heemstede
568
101
Uit Velsen
382
Naar Velsen
401
19
1934.
Uit Bloemendaal
514
Naar Bloemendaal
572
58
Uit Heemstede
454
Naar Heemstede
504
- -
50
Uit Velsen
477
Naar Velsen
488
11
1935.
Uit Bloemendaal
515
Naar Bloemendaal
577
62
Uit Heemstede
447
Naar Heemstede
567
120
Uit Velsen
393
Naar Velsen
445
52
1936 (9 maanden).
Uit Bloemendaal
420
Naar Bloemendaal
428
8
Uit Heemstede
375
Naar Heemstede
473
98
Uit Velsen
277
Naar Velsen
349
72
Uit deze statistiek blijkt dus dat
Haarlem na de annexatie van 1927
verloren heeft (het verschil tusschen
vestging en vertrek)
aan Bloemendaal 1079
aan Heemstede 678
aan Velsen 541
Totaal dus 2298.
In het algemeen is aan te nemen dat dit
ingezetenen zijn met goede inkomens. Er be
staat geen reden voor arbeiders om van Haar
lem naar een der omliggende gemeenten te
trekken. Dat veel Haarlemmers naar Velsen
verhuisd zijn vindt haar oorzaak in het ont
staan van groote middenstandswijken in
Santpoort, en Driehuis.
Toen wij onlangs den hoofdinspecteur dei-
belastingen te Haarlem over de positie der
Haarlemsche belastingbetalers spraken deel
de hij ons als zijn meening mede, dat in den
loop der jaren veel draagkrachtige inwoners
Haarlem hebben verlaten, waartegenover wel
is waar vestiging van veel Amsterdammers te
Haarlem staat, maar dit zijn meestal kleine
middenstanders, zoodat de draagkracht der
Haarlemsche bevolking door deze wisseling van
ingezetenen naar beneden gegaan is.
Het woord is aan
Vondel
Men ruimt, met eenen voet
of twee te rugh te trèen
Het veld niet, maar verliest
wat velts om 't velt te winnen.
G. Wolzak Hzn.
Wordt Vrijdag a.s. 60 jaar.
Een bekend Haarlemsch ingezetene de heer
G. Wolzak, zal Vrijdag 15 Januari 60 jaar
worden.
Naar wij vernemen zal deze gelegenheid
door enkele colleges, waarin de heer Wolzak
zitting heeft, aangegrepen worden om blijk
te geven van de waardeering die zij voor zijn
persoon en werk hebben.
G. WOLZAK.
De heer Wolzak werd in 1910 candidaat-
notaris te Haarlem, in 1920 volgde zijn be
noeming tot notaris. 15 Juni 1915 werd hij
gekozen tot lid van den Haarlemse hen ge
meenteraad, waar- hij als leider der Anti-
Revolutionnaire raadsfractie optreedt.
In het openbare leven vervult de heer
Wolzak verschillende functies. Hij is o.a.
vice-voorzitter van de Anti-Revolutionnaire
Kiesvereeniging, regent van het St. Elisa
beths Gasthuis, bestuurslid van den Armen
raad, voorzitter van de Groen van Prinsterer
Schoolvereeniging, secretaris van het krank
zinnigengesticht „Vogelenzang" te Benne-
broek en lid van het college van directeuren
van de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Snelle groei van Heemstede.
In 4 jaar met 2881 inwoners gestegen.
Het aantal inwoners van Heemstede bedroeg
op 1 Januari j.l. 18660. In den loop van het
jaar is het zielental toegenomen met 790. In
de voorafgaande jaren was de toename res
pectievelijk 628, 690 en 773. In 4 jaar dus een
vooruitgang van 2881 inwoners.
Daaruit, blijkt dus wel dat Heemstede zeer
snel groeit!
Pink niei ondér de lamp
I V ónf erii', iri Uw naald le krijgen
Mevrouw. Wel'een bril van KETP gaal hel
V'^i^t^gepqkke^ll^t. Gr. Houlsii.naast Luxor
(Adv. Ingez. Med.)
Bij een bombardement op Malaga zouden 300
personen gewond en 1000 gewond zijn.
pag. 4
Te Moskou zijn twee Nederlanders gearres
teerd. pag. 4
Italië en de nict-inmenging. Rome en Berlijn
zullen overleg plegen. pag. 4
Bij het vertrek van den kruiser „De Ruyter"
bestond gisteren in den Helder ongekende
belangstelling. pag. 3
Volgens het oordcel der Engelsche jury is de
Lijsterramp een gevolg van den mist ge
weest. pag- 3
In België schenkt men veel aandacht aan
het z.g. Oslo-plan van dr. Colijn; in Duitsch
land heeft men critiek. pag. 3
De zuigkracht van de buitengemeenten
heeft invloed op de financiën van Haar
lem. pag. 1
De moeilijkheden voor de wereldjamboree
zijn nu uit den weg geruimd; de regeering
is echter nog niet geheel bevredigd, pag. 2
In de vergadering van de Haariemschc Ka-
mei van Koophandel is de heer G. J. Droste
Jr. herdacht: de heer J. J. Swens is tot al
gemeen voorzitter gekozen. pag. 5
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De moeilijkheden der Padvinders.
pag. 1
R. P.: Perry en Vines. pag. 3
Van den Abeelen: Engeland en de vliegboot.
pag. 9'
J. H. de Bois: Schilderkunst in Haarlem en
daarbuiten. pag. 3
K. de Jong over het vierde concert der Haar
lemsche Bachverecniging. pag. 9
J. B. Schuil: Tooneelstukken. pag 9
n. D. Vertelling: De bloem der Levant.
P^- 2
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7.