Een sterk verhaal.
Het
54e Jaargang No. 16436
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 22 Januari 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEKEBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. f 0.65. franco p. post f 0.72V,
UITGAVE EOUKENS OUSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij10132,12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEKEBOOM.
AD VERTEN TIëN 15 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden i 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30.-,
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: - Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 'ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.- Verlies Wijsvinger f 75.- Verlies andere vinger f30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 22 Januari.
Onze Reizende Ministers.
Een deel van de Nederlandsche regeering
vertoeft thans in het buitenland. Drie mi
nisters zijn er als „reizigers in economische
toenadering" op uitgetrokken, ter propagatie
van het Plan-Colijn betreffende de Oslo-
staten. De ministers van Landbouw (Deckers)
en van Economische Zaken (Gelissen) berei
zen Scandinavië, de minister van Buitenland-
sche Zaken (de Graeff) is in Brussel bezig met
de Belgen te bewerken, als ik het zoo on-diplo-
matiek mag uitdrukken, en zal straks wellicht
zijn reis naar de kleinste der zes kleinen, Lu
xemburg, voortzetten. Natuurlijk zijn de com
muniqués spaarzaam in hun bewoordingen.
Wij vernemen slechts waar onze regeerders
zich nu weer bevinden, welke beleefdheden
hun bewezen worden. Die zijn niet gering.
Minister Deckers en minister Gelissen hebben
pas bij den Koning van Zweden gedineerd en
vanmorgen voelen wij ons lichtelijk gestreeld
door het nieuws, dat hun borsten zijn ge
sierd met de Noorderster (Nordstjaernan)
hetgeen hopelijk een stralende belofte betee-
kent. Minister de Graeff heeft al met de Belgi
sche ministers Spaak en van Isacker geluncht
en den premier van Zeeland bezocht. Van dit
alles worden we wel niet veel wijzer, maar het
is duidelijk dat er meer gedaan wordt dan
elkaar beleefdheden bewijzen en samen eten,
zoodat men van deze symptomen toch met
belangstelling kennisneemt en zich intusschen
afvraagt of er nog meer ministers op uit zul
len trekken. Misschien naar Duitschland? De
Duitschers zijn tot dusver niet erg vriendelijk
over het Plan-Oslo geweest en het zou noodig
kunnen zijn hen te overtuigen van de onaan
vechtbare zuiverheid van minister Colijn's
Osloosch streven. Misschien ook naar Enge
land? Daar heeft men er blijkbaar sympa
thieke belangstelling voor, maar de toekomst
zou schooner perspectieven opleveren als de
groote mogendheden elkaar en daarmee
ons ook eens wat nader wilden komen In
economische toenadering. Het schijnt van
meer belang dan dat de een den ander vertelt
dat het van hem afhangt of er verbetering in
de situatie komt, hetgeen vice-versa voort
durend geschiedt en de zaak niet veel verder
brengt. We weten dat nu langzamerhand wel:
ieder op zijn beurt houdt een groote redevoe
ring om aan te toon en dat hij gelijk heeft en
dat de ander nu maar uit den hoek moet ko
men. Eden is pas aan de beurt geweest, straks
volgt Hitier en dan komen waarschijnlijk Blum
en Mussolini wel weer aan de beurt.
Er zijn natuurlijk nog meer ministers be
schikbaar om ÖP Initiatief-Colijn te gaan rei
zen, al zullen Binnenlandsche Zaken, Onder
wijs en Sociale Zaken wel thuisblijven.
Ontwaren wij hier een nieuwen vorm van
internationaal onderhandelen: die der rei
zende ministers? Vóór den oorlog werd schier
alles aan de diplomatie overgelaten, behou
dens een enkele Vredesconferentie. Na den
oorlog is men van alles gaan probeeren. Wij
hebben de reeksen conferenties in vermaarde
Kurorte en hoofdsteden gehad nevens de
nieuw-ingestelde Assemblees en de Raadsver
gaderingen van den Volkenbond. Er is er juist
weer een begonnen. Daarna zijn de reizende
ministers van Buitenlandsche Zaken uitge
zonden; met name minister Eden heeft de
aandacht getrokken door op tournée te gaan
in een stijl, die in breedheid-van-opzet deed
denken aan de concertreizen van een Pade-
rewski of een Pablo Casals. Weer zien wij thans
een nieuwen vorm ontstaan: een serie mi
nisters wordt door een land er op uitgezonden.
Mocht dit succes hebben, hetgeen vermoedelijk
meer van de deugden van Colijn's plan dan
van het meervoudige uitzendingsstelsel zal
afhangen, dan vindt het zeker navolging en
het Europeesche Vreemdelingenverkeer zal
met vele Excellenties-op-dienstreis verrijkt
worden. Maar intusschen blijft de vraag: hoe
krijgen zij de thuisblijvers mee in het besef
van de noodzakelijkheid eener internationale
toenadering, die in de practijk toch altijd
moeilijkheden zal meebrengen en dus
offers eischen? Misschien gaan over eenige
jaren de parlementen mee, en uit andere lan
den de corporaties
R. P.
Het Amerikaansche
automobielconflict.
Ook Ford- en Chryslcrfabrieken met staking
bedreigd.
Uit Washington meldt Reuter, dat de ar
beidersleider John Lewis heeft verklaard,
dat de arbeiders in de automobielindustrie
zich. zoodra de tegenwoordige staking is ge
wonnen. met de Ford- en Chryslerfabrieken
zuilen bezig houden.
Hij zeide met betrekking tot de staking bij
de General Motors, dat niet op een zwak
compromis behoeft te worden gerekend.
Wereldjamboree.
Het antwoord van minister Slotemaker de
Bruine.
Onze Haagsche correspondent meldt:
Blijkens inlichtingen, ons op ons ver
zoek door het Hoofdkwartier van de
Ned. Padvindersvereeniging verstrekt,
is daar hedenmorgen het antwoord
van minister Slotemaker de Bruine
binnengekomen.
Hierin schrijft de minister, dat hij
van de juistheid van de veronderstel
ling, dat de ontevredenen zich tot
enkele personen bepalen, gaarne na
dere bevestiging zal ontvangen.
Op onze vraag, of men zich thans,
ten einde over positieve gegevens te
beschikken ten aanzien van de bereid
heid om ook in de toekomst te blijven
medewerken, tot de districtscommis-
siën en eventueel tot de. leiders van
alle plaatselijke groepen en afdeelin-
gen zal wenden, kon men ons nog geen
uitsluitsel verstrekken.
Het ministerieel schrijven dat im
mers pas was binnengekomen, moest
uit den aard der zaak eerst een on
derwerp van bespreking in het bestuur
der N. P. V. uitmaken.
Een overdekte zweminrichting
aan de Kleverlaan?
De kosten zouden een ton bedragen.
Eenige dagen geleden deelden wij reeds mede,
dat de sub-commissie voor zwemaangelegen-
heden uit de Gemeentelijke commissie voor de
Lichamelijke Opvoeding te Haarlem het plan
heeft geopperd om de zweminrichting aan de
Kleverlaan uit te breiden met een overdekt
bassin. De aanleg zou dan zoo gemaakt moe
ten worden, dat dit bassin bij mooi weer ook
als een open bad gebruikt kan worden
Om beter over deze aangelegenheid te kun
nen oordeelen is door Openbare Werken, in
opdracht van B. en W., een berekening van
kosten gemaakt. Het bedrag van ongeveer
f 38.000 die wij in ons eerste bericht noemden
had betrekking op een raming voor het graven
van een nieuw open bassin met daaraan ver
bonden andere werkzaamheden tot verbetering-
van deze zweminrichting. "Voor het maken van
een overdekte zweminrichting zullen de kosten
ongeveer f 100.000 bedragen.
Prinses Juliana hersteld van
haar verkoudheid.
Het jonge paar weer op de ski's.
KRYNICA, 22 Jan. (A. N. P.) Prinses Juliana
is geheel hersteld van de lichte verkoudheid,
die haar genoopt had een week lang haar
kamer te houden.
Gisteren is H. K. H. voor den eersten keer
weer in de buitenlucht geweest. In gezelschap
van prins Bernhard heeft zij toen een ski
tocht gemaakt.
PROF. VAN ITALLIE ONDERSCHEIDEN.
Prof. di-. L. van Itallie uit Leiden heeft te
Parijs in de Société de Chimie Biologique een
voordracht gehouden over bloedvlekken. Na
deze voordracht werd den spreker de Pasteur
plaquette uitgereikt.
De val van den gulden.
Invloed op industrie en handel te Haarlem.
Naar aanleiding van een vraag welke invloed
de val van den gulden op handel en industrie
te Haarlem gehad heeft, antwoordde Jhr. dr.
J. C. Mollerus, secretaris van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken, ons, dat in het in-
dustrieele leven gelukkig eenige verbetering
te constateeren is. Vooral in de metaalindu
strie, waarin het aantal arbeiders de laatste
maanden belangrijk is toegenomen.
Een verschijnsel dat zich over ver
schillende takken van industrie uit
strekt is, dat de werktijd, die door de
crisis eenigszins was ingekrompen,
weer opgevoerd is tot 48 uur in de week.
Daardoor wordt weliswaar het aanstellen
van nieuwe arbeiders in die bedrijven tegen
gehouden (wat natuurlijk in verband met de
groote werkloosheid die heerscht jammer is)
maar de mannen die werk hebben genieten
een wat hooger loon dan kort geleden. Dit is
een gunstige factor die ook haar invloed heeft
op het bedrijfleven.
Al gaat het nog langzaam er is gelukkig een I
daling van het aantal werkloozen vast te
stellen.
In het algemeen kan evenwel nog niet ge
zegd worden, dat de eerste verschijnselen van
een opleving al hun gunstigen invloed hebben
doen gevoelen in het winkelbedrijf. Uit die
kringen komen nog weinig aanwijzingen die
op een verbeterden toestand wijzen. Blijkbaar
zal het aantal werkloozen eerst belangrijk
moeten afnemen om de koopkracht der bevol
king zoo te oden toenemen, dat het een
vergrooting van den omzet in het winkelbe
drijf tengevolge heeft.
PRETTIGSTE PASVORM
EEN BRIL VAN K E I P
GROOTE HOUTSTRAAT, naast Luxor.
(Adv. Ingez. Med.)
Het plan-Deterding ernstig
bedreigd?
Nieuwe aankoopen zouden in het buitenland
geschieden.
Naar het Utrechtsen Dagblad van be
trouwbare zijde verneemt is de heer De ter-
ding zoowel teleurgesteld als ontstemd over
de wijze, waarop hier te lande in verschil
lende kringen is gereageerd op zijn plan dat
bedoelde, aan ons land belangrijke economi
sche hulp te bieden. Het is dan ook te vree
zen, dat bij eventueele verdere aankoopen
na Februari 1937 deze in het buitenland
zullen plaats hebben, aangezien bijvoorbeeld
in Denemarken en in Nieuw-Zeeland even
eens overvloed bestaat van de door den heer
Deterding begeerde agrarische producten en
hem uit dezs landen waar men zijn plan
nen zeer waardeert herhaaldelijk verzoe
ken zijn gedaan om als leverancier te mo
gen optreden.
KRUISER „DE RÜYTER" TE TANGER
VERWACHT.
H.M.'s „De Ruyter" wordt heden te Tan-
ger verwacht. De oorlogsbodem is op weg
van Lissabon. Hij zal tot Maandag te Tanger
blijven en dan de reis voortzetten naar Ne-
derlandsch-Indië. H.M.'s gezant te Tanger,
jhr. mr. F. Gerth van Wijk, zal den éfat-
major van de „De Ruyter" onder leiding van
den commandant, kapitein ter zee A. G. v.
d. Sande Lacoste ontvangen. Zaterdagavond
zal op de Nederlandsche legatie een groote
ontvangst worden gegeven.
Strijd aan het Madrileensche
front onveranderd.
Massa-executie te Navarre.
De verdedigingsraad van Madrid heeft
gistermiddag een communiqué gepubliceerd,
waarin wordt gemeld, dat na de hevige ge
vechten om de Cerro de los Angeles geen
wijziging is gekomen in den algemeenen
toestand aan het front voor Madrid.
Een escadrille vliegtuigen van de opstan
delingen trachtte Madrid te bombardeeren,
doch moest den strijd aanbinden met jacht
vliegtuigen van de regeering. Twee drie-
motorige Junkers-vliegtuigen werden omlaag
geschoten. De luchtmacht der regeering
bombardeerde Ceuta, waardoor brand ont
stond in de benzme-opslagplaatsen.
De strijd aan het
Zuidelijke front.
Aan het Zuidelijke front schijnt gisteren
een hevige strijd gevoerd te zijn om Mar-
bella. Te Gibraltar heeft men hevig kanon
vuur gehoord. Blijkbaar hebben de regee-
ringstroepen getracht Marbella en Estepona
te heroveren.
Volgens een mededeeling van den zender
te Sevilla hebben de opstandelingen vorde
ringen gemaakt bij Malaga, waarbij de re-
geeringstroepen groote verliezen hebben ge
leden. Vliegtuigen lieten bommen op de stad
vallen.
Terechtstellingen op
groote schaal.
Uit Bilbao meldt Havas. dat volgens be
richten ontvangen door het persbureau van
de Baskische delegatie Zondag jl. 150 per
sonen gefusilleerd zijn te Pamplona en 200
te Vera de Bidassoa. Van dezelfde zijde wordt
verklaard, dat de opstandelingen in Navarre
14.000 personen hebben gefusilleerd sedert
het beg'in van de vijandelijkheden.
Duitsche hulp bij het
leggen van mijnen?
De persafdeeling der Baskische regeering
deelt mede, dat Duitsche kruisers hulp heb
ben verleend bij het leggen van mijnen voor
de haven van Bilbao. Het grootste deel dezer
mijnen is vernield door vliegtuigen en vaar
tuigen der regeering.
(In een dorpje in Nieuw Guinea
zouden, volgens een bericht, on
langs ongeregeldheden zijn voor
gekomen, omdat dit dorp vrijge
steld was van belastingen, terwijl
de bexooners het recht opeischten
te betalen, net als andere dorpen.)
Wat zooal uit Amerika,
Of andre verre streek kan komen,
Dat wordt door velen voor en na,
Vaak met een korrel zout genomen.
't Mag dan een vreemde wereld zijn,
Waarin wij tegenwoordig leven,
Soms heeft dat vreemds toch wel den schijn,
Van, zacht gezegd, wat overdreven.
Wat ergens ver weg is gebeurd,
Wordt, onderweg naar onze streken.
Soms hier en daar wat bijgekleurd,
Naar het mij dikwijls heeft geleken.
Maar och, dat zijn meest naar hun aard.
Geen dingen, die wij moeten weten.
Een oogenblikje aandacht waard,
En dan weer even snel vergeten.
Maar het geluid van overzee,
Dat hier te slikken wordt gegeven,
Dat sterk verhaal uit Nieuw Guinee,
Dat memoreer ik nou toch even.
Wij mogen ons dan af en toe
Over een ander ras verbazen
En, vreemd, aan hun waarom en hoe,
Hen zien als onbeschaafde dwazen.
Maar alles heeft per slot een grens
Men kan ons dan heel veel verhalen.
Maar ook zoo'n zwartje is een mensch
En wil dus liever niet betalen.
P. GASUS.
Het Veilinggebouw aan den
Kleinen Houtweg.
Verkocht aan de Eerste Haarl. Stoom-
wasscherij.
In ons nummer van Donderdag deelden wij
reeds mede, dat in het Veilinggebouw aan den
Kleine Houtweg een Haarlemsche industrieele
onderneming zou worden gevestigd.
Thans kunnen wij mededeelen, dat het ge
bouw is verkocht (onder voorbehoud van
goedkeuring door B. en W.) aan de N.V. Eerste
Haarl. Stoomwasscherij, directeur de heer M.
J. van Leuven, thans gevestigd aan den Kam
persingel.
DE RIJWIELDIEFSTALLEN.
In de afgeloopen week werden te Haarlem
tien rijwielen ontvreemd.
Onze ministers op reis.
STOCKHOLM. 21 Januari (A.NP.) De
koning heeft heden de Nederlandsche minis
ters Gelissen en Deckers, vergezeld van den
Nederlandsche gezant te Stockholf, Van Na-
gell. in audiëntie ontvangen. De ministers
brachten ook een bezoek aan minister-presi
dent Hansson, den minister van Buitenland
sche Zaken ad interim Westman en de minis
ters van Handel en Landbouw.
Vanavond zijn de Nederlandsche ministers
de gasten geweest van den koning op een
diner ten paleize.
Den Nederlandschen ministers Gelissen en
Deckers is het Grootkruis verleend in de
Zweedsche orde van de Noordster (Nord-
stjaernan).
Minister De Graeff te Brussel
Minister de Graeff vertoeft te Brussel en
houdt daar besprekingen met Belgische re-
geeringsp ersonen
Het woord is aan
Marquise De Sablé:
Te ontevreden oveizichzelf
zijn is een zwakheid. Te te
vreden over zichzelf zijn is
een dwaasheid.
Nog geen nieuws omtrent
ir. W. F. de Wit.
ENKHUIZEN (G.P.D.) Hoe staat
het op het oogenblik met den op 4 Nov.
j.l. in Rusland gearresteerden ir. W, F.
de Wit uit Enkhuizen, die. na reeds
lang in de Sovjet Unie werkzaam te
zijn geweest, plotseling van zijn bed
werd gelicht en van wien sindsdien
niet meer werd vernomen?
Wij hebben ons hedenmorgen in verbinding
gesteld met de familie van d engearresteerden
ingenieur in Enkhuizen. Zijn zuster vertelde
ons dat zij nu reeds sinds 4 Nov. in het on
zekere verkeert. Zij weet alleen, dat de Ne
derlandsche regeering den Amerikaan-
schen gezant verzochth eeft, de noodige stap
pen te doen. Brieven heeft men niet ontvangen
en een bezoek brengen is onmogelijk. Men kan
niet anders doen dan afwachten, met het
vertrouwen, dat deze kwestie eindelijk eens
afdoende zal worden opgelost, aldus besloot
mej. de Wit.
Vernieling van tehuis der
Hitler-jeugd.
Zijn eigen vrouw gaf hem aan.
ENSCHEDé (G.P.D.) Terwijl ln het gehee-
le derde Rijk een heftige propaganda-actie is
ingezet om aan de Hitler-jeugd waardige te
huizen te verschaffen, maakt de West-Duit-
sche pers de laatste dagen melding van het
feit, dat verschillende van deze tehuizen op
schandalige wijze beschadigd worden.
In sommige plaatsen is het voorgekomen,
dat alle ruiten der huizen werden stukgegooid
en dat de deuren werden vernield. Men heeft
de daders nog niet kunnen grijpen, maar in de
pers wordt medegedeeld, dat de schuldigen
streng zullen worden gestraft.
In Dusseldorf is een communist, wiens zoon
lid van de Hitler-jeugd is geworden, en die
dezen zoon belette deel te nemen aan de oefe
ningen van genoemde organisatie, veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf. Zijn eigen
vrouw had hem aangegeven, nadat haar man
haar bedreigd had, toen zij haar zoon toch
wilde zenden
WIELRIJDER GESLIPT.
Donderdagochtend elf uur had de 60-ja-
rige wielrijder H. J. G.. die voor het verkeers
licht in de Groote Houtstraat moest stoppen,
het ongeluk te slippen en te vallen Hij brak
zijn rechter onderbeen. Door een juist pas-
seerende ziekenauto werd hij naar het Sint
Elisabeths Gasthuis vervoerd.
WEER EEN INBRAAK.
Vermoedelijk door middel van een val-
schen sleutel heeft iemand zich Donderdag
morgen tusschen negen en twaalf uur toe
gang verschaft tot een perceel aan de Bra-
kenburghstraat. waarvan de bewoonster af
wezig was. Uit een buffetlade is een bedrag
van f 76 ontvreemd. De politie stelt een on
derzoek in.
Vijfendertig vrouwen van de Koninklijke School voor Handenarbeid te Londen
zijn bezig met de vervaardiging der versieringen voor de baldakijn, die bij de
kroning van George VI zal gebruikt worden. Op den achtergrond ziet men de
banieren van St. Michael en St. George, bestemd voor de plechtigheid in de
St. Paul's Kathedraal.
Politieke spanning in Japan. Wordt het par
lement ontbonden? pag. 4
De toestand van den Paus werd gisteravond
précair geacht. pag. 4
Een Finscli schip is met 20 opvarenden in
den storm vergaan. pag. 4
Rotterdam krijgt een tunnel onder de Maas
door, terwijl een plan tot verbetering van
het Hofplein door den raad is aangenomen
pag. 3
Bij een treinbotsing te Amersfoort is groote
materiee'- schade aangericht. pag. 3
Mr. -i», J*. van Gybland Oosterhof f, on-
der-voo: er van Nationaal Herstel is
overleden. pag. 3
De kosten van een overdekte zweminrichting
aan de Kleverlaan zouden een ton bedra
gen. pag. 1
Minister Slotemaker heeft nog niet de mede
werking der regeering voor de Jambore toe
gezegd. pag. 1
Het P. E. N. heeft het woningtarïef voor elec-
triscli koken verlaagd. pag. 2
Op 16 Februari a.s. zal V. S. V. haar 25-jarig
bestaan vieren. pag. 10
Joh. Schmeink: Nog eens de derde testmatch
Allen faalde niet. pag. 13
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Onze reizende ministers. pag. 1
Van een G. P. D. redacteur: De Duitsche
vrouwen en 't vierjarenplan. pag. 4
Vr. S.: Naar het Zuiden pag^ 13
J. H. de Bois: Kunstzaal Reeker. pag 2
J. B. Schuil over „Gezworen Kameraden".
pag. 2
J. B. Schuil: Tooneelstukken. oag. 2
H. D. Vertelling: De vergeten parapluie.
pag. 6
Voor de Jeugd. pag. 11 en 12
Sport in 't Kort. pa2. 9
Damrubrick. p^g
Schaakrubrick. pag^ iq
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 7
