Films van deze week
Het lied van de vrijheid' Drie pleegvaders.
De tuin van Allah.
Vrouwen en soldaten.
WETEN EN WERKEN.
LITTERAIRE
KANTTEEKENINCEN
ZATERDAG 30 JANUARI 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
8
Paul Robeson zingt
het koningslied.
In de haven van Londen werkt de neger
Zinga. Onder zijn werk zingt en droomt hij.
Hij droomt van het verleden en heeft een on
bestemd verlangen naar het land van zijn
voorvaderen: Afrika.
Op zekeren dag wordt zijn prachtige, hoewel
ongeschoolde stem door Donozetti, een bekend
impresario, ontdekt. Hij biedt aan Zinga les
te geven. Zinga accepteert dit en zoo begint
zijn loopbaan als zanger. Zijn eerste optreden
in de Britse he hoofdstad wordt een sensatie.
Na de toejuichingen aan het slot zingt hij als
toegift een deel van 'n onbekend lied. dat zijn
gedachten beheerscht.
Onder het publliek bevindt zich een beroemd
natuurvorscher, die Zinga na afloop opzoekt.
De man vertelt hem.
dat het lied. dat hij
zooeven heeft ge
zongen, het ko
ningslied van een
Afrikaansche negerstam is. Zinga toont hem
dan een amulet, die hij van zijn geboorte af
gedragen heeft en de natuurvorscher herkent
deze als het symbool van het koningschap van
een negerstam, die op een eiland aan de
Westkust van Afrika leeft.
Zinga vertrekt nu met zijn vrouw naar dit
land. Hij treft er zijn volk: arm en onbe
schaafd. Onder de suggestie van een medicijn
man weigeren zij Zinga als hun koning te
erkennen en zij besluiten, dat Zinga moet
sterven.
Een verhaal van
de Am. woestijnen.
Frans Hals
Molly (Irene Heryey) en Frank (Robert
Livingston) in „Drie Pleegvaders", welke deze
week in Luxor draait.
„De Drie Pleegvaders" is een film bewerkt
naar een boek van Peter Kyne, een film van
bandietenleven, bankroof, woestijnvlucht en
tenslotte de verteederine. de zelfoverwinning
en de zelfverloochening, die een kind van
nauwelijks een half jaar in het gemoed van
drie niets ontziende bankroovers kan doen
ontwaken. De drie bandieten zijn Bob, Doe en
Gus, respectievelijk Chester Morris, Lewis
Stone en Walter Brennan.
Bob. de aanvoerder, is de meest geweten
loze van de drie; door welke omstandigheden
Doe tot het bandietenleven is gekomen, wordt
niet verklaard, maar hij is en blijft, ook als
.bandiet, heer en man
van ontwikkeling en be
schaving. Deze drie hee-
ren vereeren Nieuw Je
ruzalem. een plaatsje mid
den in de woestijn, met een bezoek. Zij ple
gen een bankoverval en vluchten met de buit
de woestijn in. Het loopt hun niet mee op hun
vlucht, bij het eerste water, dat ze na een
langen, langen rit bereiken, komen ze tot de
ontdekking, dat het water vergiftigd is. Ver-
Luxor
Paul Robeson als Zinga, in Song of Freedom".
(Frans Hals.)
Onbevreesd staat Zinga te midden dei-
negers, die den duivelsdans uitvoeren. Zijm
vrouw snelt hem te hulp. Tegen een der be
langrijkste wetten van de stam Is gezondigd:
een vrouw is getuige geweest van hun heilige
ceremonie. Voor zijn oogen zal Zlnga's vrouw
moeten sterven.
Vertwijfeld slaat hij zijn oogen ten hemel
en.... begint te zingen. Hij zingt de onbe
kende melodie, die hij altijd in zijn herinnering
bewaard heeft: het koningslied. De negers
luisteren ademloos toe; thans zijn zij ervan
overtuigd, dat Zinga hun koning is.
Dit is In het kort de inhoud van de film,
welke deze week in Frans Hals Theater ver
toond wordt. Een scenario dus. dat eenige
spanning in de film weet te brengen, doch
bovendien Paul Robeson Zinga'- voiop ge
legenheid geeft zijn wondermooie stem te
gebruiken. En nu eens niet te pas en te onpas,
zooals we dat in de meeste zangfilms gewend
zijn, doch op oogenblikken, waarop dit geheel
in den gang van het verhaal past.
Het spel van Robeson in deze film Ls onge
compliceerd. maar verrassend goed, Ook iets,
wat we niet van alle hoofdvertolkers uit de
zangfilms kunnen zeggen. En hij heeft een
goede tegenspeelster in Ruth, zijn vrouw (Eli
sabeth Welch).
De i'egie kon ons, ondanks de vaak knappe
fotografie en de vele andere goede dingen, niet
steeds volkomen bevredigen. Een film even
wel, die men moet gaan zien, om het spel, doch
vooral ook om den zang van Robeson.
Zondagmorgen
Frans Hals brengt Zondagmorgen de Neder-
landsch-Indische Tobisfilm „Djalong", een
verhaal van liefde en dood op Borneo.
Rembrandt vertoont nogmaals de destijds
uitvoerig in deze rubriek besproken film van
Svend Nolden ..Het lied van de aarde".
Mariene Dietrich
en Charles Boy er.
Van de hoofdfilm
De tuin van Allah",
gaven wij gisteren
reeds een uitvoerige
bespreking. Het voor
programma be va, een aardige teekenfilm
met Amerika's populairste filmheld Mickey
Moux, een show-film met vroolijke muziek
en de gebruikelijke binnen- en buitenland-
sche en Ned. Indische journaals. Vooral de
reportage uit Krynica geeft een aardig beeld
van de omgeving van dit plaatsje, dat thans
in het middelpunt van de belangstelling
staat.
]Reni brandt
Een beeld uit de fraaie film Het lied van de
aarde", die in het Zondagochtendyrogramma
van Rembrandt opnieuw vertoond wordt.
der maar weer. Maar de bron, waar ze na zoo
veel mijlen uitgeput aankomen, blijkt ook
vergiftigd te zijn. Weer mijlen verder ontdek
ken ze een huifkar, waarin een stervende
vrouw met een baby van ongeveer een half
jaar. Bob wil het kind aan zijn lot overlaten
en verder gaan. De twee anderen verzetten
zich en verklaren de baby mee te zullen ne
men. Als ze den volgenden morgen op willen
stijgen, blijken hun paarden verdwenen te
zijn. Na eenig zoeken vinden ze de lijken dei-
paarden, die aan de vergiftigde bron gedron
ken hebben. Ze moeten nu te voet, zonder wa
ter hun weg vinden. Het oorspronkelijke doel,
de Gray ravijn ligt nog te verweg, een klein
kansje hebben ze om nog Nieuw Jeruzalem te
bereiken. Ze moeten dus terug. Een tocht vol
verschrikking en ellende. Doe en Gus moeten
den strijd opgeven, zoodat Bob, die zich tot nu
toe niets aan het kind gelegen heeft laten lig
gen, met de baby alleen overblijft. Ook hij
wanhoopt er aan het stadje te bereiken, hij
heeft in dagen niet gegeten en gedronken en
kan zich bijna niet meer voortslepen. Hij wil
het kind, dat zijn last nog grooter maakt,
zelfs óooden. maar hij overwint zichzelf, ge
troffen als hij wordt door al wat lief en mooi
is aan een baby. Dan verricht hij de grootste
daad van zijn leven, om het kind in veilige
haven te brengen, drinkt hij uit een vergiftig
de bron, hij weet van Doe, dat het vergif pas
over een uur werkt, hij heeft door zijn dorst te
lessen nieuwe kracht gekregen en kan in een
uur het stadje bereiken. Na het kind in de ar
men van zijn vroegere verloofde te hebben ge
legd. sterft hij alzoo door een daad van groote
zelfverloocnening, zijn zonden boetend.
Er zit groote spanning in deze film, die ook
door het uitstekende spel der drie hoofdrol
len, sterk boeit.
Het voorprogramma geeft o.a. een klucht
met. Thelma Todd en Patsy Kelly, dus een al
lerdolst onmogelijk ding, waarbij men zich.
ondanks den onzin kostelijk amuseert.
Avonturenfilm
met Hans Albers
Hans Albers als generaal in „Vrouwen en
Soldaten". Een vermommingivaarin we
hem nauwelijks herkennen.
(Cinema Palace.)
Een film uit een periode, die bittere herin
neringen wekt: de wereldoorlog. En van bit
terheid getuigen dan ook de tafereelen, die
zich hier voor onze oogen afspelen. De film
verplaatst ons voornamelijk naar het Duitsch-
Russische grensgebied, waar we iets van het
oorlogsbedrijf in zijn verschillende onsympa
thieke schakeeringen te zien krijgen. Tevens
beleven we eenige episoden uit de bewogen
revolutiedagen van 1918 en de bezetting van
het Rijnland. Door dit alles heen loopt de ro
man, die tot titel „Vrouwen en soldaten" heeft
en door haar avontuurlijk karakter de noo-
dige spanning aan het geheel bijdraagt. Hans
Albers is de centrale
C figuur van het stuk en
merna het is opnieuw een
stoere creatie, die hij
hier te zien geeft. Of
liever creaties, want Albers speelt een dubbel
rol. n.l. als Duitsch en als Russisch officier,
twee figuren, die met elkaar in heftig con
flict komen. Al had men voor laatstgenoemde
ter wille van de illusie wellicht beter een an
der acteur kunnen nemen, toch is het interes
sant Albers in zijn dubbelrol te aanschouwen
en te volgen. Opvallend goed is het spel van
Charlotte Susa in deze film. Zij heeft het sta
tige van de society-dame en het tragisch-
heldhaftige van de spionne, die zij uitbeeldt,
in een markante rol vereenigd. De rolbezet
ting is trouwens over het algemeen uitstekend
te noemen. Wat maakt bijvoorbeeld een ras
acteur als Otto Wernicke niet een prachttype
van een der door ritmeester von Prack (Hans
Albers) aangeworven soldaten!
De regie legde een vlot tempo in de film. De
beelden volgen elkaar soms in razende vaart
op, hetgeen met het karakter van het gege
ven overeenkomt. Een film met vele goede
hoedanigheden, zoowel wat spel als regie aan
gaat, dit dient erkend, al valt over de strek
king mogelijk te redetwisten.
Het nieuws uit het voorprogramma bevat
eenige alleraardigste opnamen van het ver
blijf van prinses Juliana en prins Bernhard
te Krynica. Wij zien het vorstelijk paar op de
ski's en in een sierlijke arreslede in deze im
posante omgeving. Beelden van historische
waarde! Het buitenlandsch journaal voert
ons o.a. naar den Spaanschen burgeroorlog
en de staking in het Amerikaansche Automo
bielbedrijf.
JEANNE D'ARC.
LEZING VAN J. B. SCHUIL.
In het gebouw van Zang en Vriendschap
heeft de heer J. B. Schuil gisteravond voor
„Weten en Werken" een lezing gehouden over
Jeanne d' Are. De heer Schuil noemde Jeanne
d'Arc een der meest heroïesche, maar tevens
een der zuiverste en grootste vrouwenfiguren,
die de wereldgeschiedenis kent. Hij plaatste
de Maagd van Domrémy in het licht van haar
tijd, de Middeleeuwen, en beschreef uitvoerig
de korte maar glorierijke loopbaan van dit
meisje, dat gehoorzamend aan de stemmen
van haar engelen, op 17-jarigen leeftijd den
weg opende tot de bevrijding van Frankrijk
en een dauphin in de kathedraal te Rheims
tot koning deed kronen, daarmee zooals zij
zelf geloofde een haar door God opgelegde
plicht vervullend
Wij staan, wanneer wij het leven van Jeanne
d' Are volgen zei spreker voor een won
der. dat wij moeilijk kunnen begrijpen en nog
moeilijker verklaren. De invloed, dien zij in
haar korte leven op de geschiedenis van
Frankrijk heeft gehad, is zeker niet minder
dan dien van Napoleon in het begin der vorige
eeuw.
Groot is Jeanne d' Are geweest als heldin,
maar nog grooter misschien als martelares
Lang stond spreker stil bij het. proces te
Rouen, waarvan de notulen in de archieven
te Parijs v rden hewaard en dat dus tot in de
kleinste 'uiderheden authentiek voor ons
vaststaat, i dit proces misschien het be
langrijkste en meest tragische na Christus'
dood leeren wij vooral Jeanne d'Arc, het
19-jarig meisje kennen als de fiere, overtuigde
en smettelooze geloofsheldin, die als een witte
vlam uitstijgt boven deze donkere vlek in de
geschiedenis van Frankrijk. Zij verkoos den
dood boven den ontrouw aan God. die door
Zijn engelen tot haar had gesproken, maar
door het vuur was zij zooals Shaw het haar
zelf zoo prachtig laat zeggen in zijn drama
St. Joan gegaan tot de harten van het volk
voor eeuwig en eeuwig.
Na een korte pauze droeg de heer Schuil
het eerste bedrijf van St. Joan voor, waarin
Jeanne verschijnt voor Robert de Baudri-
court en zij den slotvoogd van Vaucouleurs' er
toe weet te bewegen haar naar den koning te
Chinon te doen gaan om haar Goddelijke op
dracht te vervullen.
De stille aandacht, waarmee zoowel de in
teressante lezing als de voordracht van den
heer Schuii werd gevolgd en het warme ap
plaus aan het slot bewezen, hoe zeer de aan
wezigen dezen avond hebben gewaardeerd.
Hartley's Novelty-kwintet en solist. 5.20 Cau
serie „The Church of tomorrow". 5.40 Film
praatje. 5.55 Radiotooneel. 7.25 BBC-orkest en
solist. 8.15 Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheids-
oproep. 9.10 Berichten. 9.25 Radiotooneel. 9.45
Alb. Sandler's orkest en solist. 10.50 Epiloog.
RADIO PARIS 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 11.20 Symphoniecon-
cert. 12.20 Orgelconcert. 1.20 Vervolg sympho-
nieconcert mmv. soliste, 3.20 Gram.pl. 3.35
Zang. 3.50 Mandolineconcert. 4.20 Zang. 4.35
Gram.pl. 5.05 Lamoureux-orkest. 8.00 Sc.hola
Cantorum te Limoges. 9.05 Radiotooneel. 11.20-
9.5011.20 Het Bauschke-Dansorkest.
KEULEN 456 M.
5.20 Havenconcert. 7.35 Westduitsch Kamer
orkest. 9.15 Gram.pl. 10.20 Concert. 1.20 Om-
roepkwintet. 3.30 Omroepkleinorkest, en so
listen. 7.20 Omroeporkest, -koor en solisten.
9.5011.20 Het Bauschke-Dansorkets.
BRUSSEL 322 M.
9.25 Gram.pl. 10.25 Oude muziek. 11.20 Gram.
pl. 12.20 Pianosoli. 12.50 Omroeporkest. 1.30
Kleinorkest. 1 50—2.20 Gram.pl. 2.35 Orgelcon
cert. 3.05 Accordeonmuziek. 3.20 Gram.pl. 4.20
Salonorkest. 5.20 Kamermuziek. 5.50 Gram.pl.
6.20 Kamermuziek. 6.50 Gram.pl. 7.20 Piano
recital. 7.35 Gram.pl. 8.20 Omroeporkest. 10.30
Omroepdansorkest. 11.2012.20 Gram.pl.
BRUSSEL 484 M.
9.20 Gram.pl. 10.20 A. Felleman's orkest en
zang. 12 20 Gram.pl. 12.50 Kleinorkest. 1.30 Om
roeporkest. 1.50 Orgelspel. 2.202.35 Gram.pl.
2.50 Pianorecital. 3.05 Gram.pl. 3.20 Sympho-
nieorkest en solisten. 5.20 en 7.35 Gram.pl. 8.20
Opera „Faust". Hierna tot 12.20 Omroepdans
orkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.20 Berlijnsch Philh. orkest, koor en solis
ten. (Om 8.05 Muzikale causerie). 9.20 Berich
ten. 9.40 Sportnieuws. 9.50—12.15 E. Bauschke's
dansorkest. (Om 10.05 Weerbericht).
HAÜlO MOORS H.V.
KRUISSTRAAT 38, TELEF.14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
(Adv. ingez. Med.)
RACK)
PRDEÜAMNA
ZONDAG 31 JANUARI.
HILVERSUM I. 1875 M.
8.55 VARA, 10.00 VPRO, 12.00 AVRO, 5.00
VPRO, 5.30 VARA, 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gram.pl. 9.00 Voetbalnieuws. Tuinbouw-
praatje. 9.30 Orgelspel. 9.45 Van Staat en maat
schappij, causerie. 10.00 Zondagsschool. 10.30
Jeugdkerkdienst. 12.00 Orgelconcert. 12.10
Filmpraatje. 12.35 Kovacs Lajos' orkest en or
gelspel. 1.45 Verslag voetbalwedstrijd. 3.45
Gram.pl. 4.10 Schaakles. 4.35 AVRO-Dans-
orkest en eventueel Sportnieuws ANP. 5.00 Ge
sprekken met luisteraars. 5.30 Kinderuurtje.
6.00 Sportpraatje. 6.15 „De Bohemians" en so
listen. 7.00 De Ramblers, VAR A-Toon eel en
solisten. 8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.15 Omroeporkest, AVRO-Operettekoor en so
listen. 9.15 Radiojournaal. 9.30 Radio-Hoor-
krant. 10.15 Omroeporkest en soliste. 11.00 Be
richten ANP. Hierna tot 12.00 AVRO-Dans-
orkest.
HILVERSUM n, 301 M.
8.30 NCRV, 9.30 KRO, 5.00 NCRV, 7.45—
11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Gram.pl. 9.45 Hoog
mis. 11.30 Gram.pl. 12.15 Helder's R.K. Gem.
koor en Gram.pl. 1.00 Boekbespreking. 1.20
KRO-orkest. 2.00 Godsd. onderricht voor
ouderen. 2.30 Sted. orkest Maastricht. 3.10
Muzik. causerie. 3.30 Vervolg concert. 4.15
Gram.pl. 4.25 Voor de zieken. 4.55 Sportnieuws.
5.00 Gewijde muziek (gr.pl.) 5.30 Orgelconcert.
6.00 Ned. Herv. Kerkdienst. Hierna: Orgelspel.
7.45 Sportnieuws. 7.50 Ethnologische lezing.
8.10 Berichten ANP. Mededeelingen. 8.20 KRO-
Boys en solisten. 9.20 1ste acte Die verkaufte
Braut". 10.30 Berichten ANP. Gram.pl 10.40—
11.00 Epiloog.
DROITWICH 1500 M.
12.50 Commodore Grand orkest. 1.50 Manto-
vani's Tipica-orkest. 2.20 Voor tuinliefhebbers.
2.40 BBC-Harmonie-orkest en solist. 3.40 Gram.
pl. 4.20 Causerie „Why I don 't bet". 4.40 Fred
MAANDAG 1 FEBRUARI 1937.
HILVERSUM I, 1875 M.
Algemeen programma, verzorgd
door de VARA. 10.00 VPRO.
8.00 Gram.platen; 10.00 Morgenwijding
VPRO.; 10.20 „Les ménétriers"; VPRO. 11.00
Voordracht; 11.20 Vervolg concert; 12.00 De
Flierefluiters; 12.45 Gram.platen; 1.00 Me
lody Circle; 2.00 Voordracht; 2,30 Orgelspel;
3.00 Gram.platen en causerie; 3.30 R'damsch
piano-kwartet; 4.05 Gram.platen; 4.35 Kin
deruurtje; 5.00 Gram.platen; 5.30 VARA-
Groot-ork.; 6 30 Muz. causerie en interv.; 7.10
Veiligheidskwartiertje; 7.30 „De Roodborst
jes"; 8.00 Herh. SOS-Ber.: 8.03 Berichten
ANP. 8.10 Concert m.m.v. „De Stem des
Volks". Utrechtsch Sted. Orkest en solisten;
9.00 Declamatie; 9.30 „Orvitropia"; 10.C0 Be
richten A.N.P.; 10.05 Gram.pl.; 10.30 De Ram
blers; 11.00 Gram platen.
HILVERSUM n 301 M.
NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing, gewijde muziek (gr.pl.);
8.30 Gram.platen; 10.30 Morgendienst; 11.00
Chr. Lectuur; 11.30 Gram.platen; 12.15 J.
Pietersz. Coen-herdenking uit Hoorn. (Spre
ker: oo.a. Dr. H. Colijn)1.45 Gram.platen;
2.00 Voor de scholen; 2.35 Gram.platen; 3.00
Voor tuinlief hebbers; 4.00 Bijbellezing; 5.00
Amsterd. Salon-orkest; 6.30 Gram.platen;
7.00 Berichten; 7.15 Causerie over de geschie
denis en het ontstaan der paarlen; 7.45 Re
portage; 8.00 Berichten A.N.P.; 8.15 Evange-
lisatiedienst m.m.v. sprekers en koor; 9.45
Gram.platen; 9.55 Berichten ANP.; 10.00 Het
Haydn-kwartet en gram.platen; 11.05 Gram.
platen. Hierna: Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M.
11.05 Orgelspel; 11.35 en 12.05 Gram.pl.;
12.20 Causerie over het Oude Testament;
12.45 Gram.pl.; 1.20 Sportreportage; 1.40
Orgelconcert; 3.20 Het Harp-Trio; 4.20 Jazz
muziek (gr.pl.); 4.50 Piano-recital; 5.20 Cau
serie over Golf; 5.35 Het Serge Krish Septet
mm.v. soliste; 6.20 Berichten; 6.40 Land-
bouwcauserie; 7.00 BBC-Militaïr orkest; 7.40
Geraldo's orkest en solisten; 8.20 „It's hap
pening now", causerie; 8.50 Piano-recital;
9.20 Berichten; 9.40 Buitenlandsch Overzicht,
9.55 Het BBC-orkest, m.m.v. solist; 11.05 Ca
baret; 11.35 Lew Stone en zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.platen; 11.20 Symphonie-
concert en zang; 2.50 Gram.platen; 4.20 Or
kestconcert; 5.50 Gram.platen; 6.05 Viool
recital; 6.50 Gram.platen; 7.05 Vervolg viool
recital: 7.20 Gram.platen; 8.20 Radio-tooneel
9.05 Operette-uitzending, m.m.v. solisten en
orkest: 11.20 Robert-dansorkest.
KEULEN 456 M.
5.50 F. Hauck's orkest; 7 50 SA-Orkest;
11.20 Fabrieksorkestconcert; 12.35 Nedersak-
sisch Symphonie-orkest; 1.35 Omroepschram
mei-ensemble; 3.20 Omroep-Amusementsor-
kest: 5.50 Gram.platen: 7.30 Westduitsch
weekoverzicht; 8.20 Omroepkleinorkest en
solisten; 9.50 Omroeporkest, -kleinorkest en
solisten.
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gram.pl.; 12 50 Kleinorkest; 1.30 Sa
lonorkest; 1.50 Gram .platen; 5.20 Salonor
kest; 6.50 en 7.20 Gram.platen; 8.20 Om-
roep-Symphonie-orkest; 10.30 Omroepdans
orkest.
BRUSSEL 484 M.
12.20 Gram.platen; 12.50 Salonorkest; 1,30
Kleinorkest; 1.50 Gram platen; 12.50 Salon
orkest; 6.35 Zang; 6.50 Kamermuziek; 8.20
.Fanny Elsser", operette; 10.30 Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.30 „Februar", maandoverzicht; 8.20 Om
roeporkest; 9.20 Berichten; 9.40 Sportnieuws,
9.50 Viool en piano; 10.05 Weerbericht; 10.20
Gevar. programma.
Hendrickje Stoffels door Ro
van Oven. Nederl. Keur
boekerij, A'dam.
Onder de Rembrandt-romantiek, in de laat
ste jaren in boekvorm verschenen neemt dit
werk van Mevr. Ro van Oven geen onwaar
dige plaats in. Het stemt reeds daarom sym
pathiek, omdat zij, haar verhaal doende
spelen in de intieme levenssfeer van een groot
artist, tosh den juisten afstand weet te be
waren en zich niet tot die gemeenzaamheid
laat verleiden, waardoor het snuffelen in de
levensbijzonderheden van Rembrandt, door
een auteur als Ashton en diergelijken, een
directen weerzin te weeg brengt.
En dan is er het andere, dat in dezen roman
niet Rembrandt, doch Hendrickje Stoffels de
hoofdpersoon is, wier wezen mevr, Van Oven
heelt trachten te peilen, wier leven in Rem
brandt's woning zij tracht te belichten en
dat met zulke kennelijke sympathie voor de
Ransdorpsche schoon e. met zooveel vrouwe
lijk medegevoel voor Hendrickje's moeilijke
en delicate positie In het huis van den Mees
te!' d'at al daardoor alleen haar roman een
fijnen kant gekregen heelt die te waardeeren
valt.
Bij alle onregelmatigheid die er lil Rem
brandt's leven, na Saskia's dood. moge ge
komen zijn, staat het vast dat Hendrickje
daarin een invloed ten goede heeft uitge
oefend, dat zij voor den kleinen Tïtus aan
vankelijk een moederlijk speelkacnaraad, later
een steun en echte moeder is geweest.
Hendrickje was als achttienjarig meisje in
dienst gekomen en had in het begin meer oog
voor den kleinen knaap dan voor zijn vader
gehad. Hoe zich dat wijzigt, althans hoe de
schrijfster zich voorstelt dat zich dat wijzigde
en ontwikkelde, wordt ons in psychologisch
aanvaardbare en voor Hendrickje slechts lo
vende wijze voorgesteld. Tot haar dood volgt
de schrijfster haar levensgang met alle be
zwaarlijkheden, die haar positie in het huis
van den kunstenaar meebracht. Zij blijft
voortdurend' het lichtende punt in de duis
ternis, die soms Rembrandt's „verwarde za
ken" omgeeft, zij blijft vooral de vrouw die,
in groote liefde en vereering voor den kunste
naar, naast hem leeft en met haar zuiver ver
stand begrijpt dat dit naast ook vóór en mèt
hem beduidt. Zij effaceert zich, ook als zij
reeds moeder van zijn kind is.
Een auteur heeft het recht zich een be
paalde figuur, waaromtrent de historische ge
gevens niet geheel compleet het zieleleven
bloot leggen, zoodanig te denken als hem dat
gewenscht voorkomt of hij het initiatief ver
moedt. Hij zal dan alleen hebben te waken
tegen het in conflict komen met wat histo
risch vast staat. De romancière van Hen
drickje Stoffels heeft zich daartegen gewa
pend door van zeer veel Rombrandt-littera-
tuur kennis te nemen en door wat voor
haar bedrijf licht nog belangrijker was de
schilderijen van Reimbrandt, die met Hen
drickje in verband kunnen worden gebracht,
te bestudeeren. Zoo kon zij voor naar heldin
wel beslagen op het ijs komen en is zij er in
geslaagd een levendig en interessant beeld
van Hendrickje te geven en haar een om
geving te schilderen, die als een weldoordacht
décor rondom de huiselijke tafreelen van het
Rembrandt-gezin is opgesteld. Zij heeft daar
bij misschien niet die meer losse fantasie van
Hendrik van Loon's Rembrandt, maar ze laat
misschien juist door die schuchterheid voor
een eersten grooten arbeid meer nog den
Indruk na van nauwgezet overwegen.
Zoo heeft mevr. Van Oven, om maar iets
te noemen, al een aardige bijfiguur kunnen
teekenen als Philips Koninck, één van Rem
brandt's leerlingen, en daarbij gebruik kun
nen maken van een dissertatie van H. Gerson
over dien schilder in het vorige jaar ver
schenen. Zij is dus wel up to date bijgewerkt
wat het historische betreft. En zij maakt er
een aardig gebruik van. Men leze maar eens
die wandeling, die de jonge Hendrickje met
den kleinen Titus maakt om den sinjeur
Philips Koninck een boodschap van haar heer
Rembrandt over te brengen.
En ook minder algemeen bekende bronnen
raadpleegde de schrijfster, als bijvoorbeeld
artikelen (van A. M. Vaz Dias) in het weekblad
De Vrijdagavond over Rembrandt's Joodsche
buren. Daar hebben wij denkelijk de kennis
making met de Pinto's aan te danken en wij
willen ook om een goed staal van de ver
teltrant van de schrijfster te toonen uit
die periode een fragment lichten.
„Pas kort geleden had Senor Pinto het huis
naast den schilder Rembrandt gekocht en
hoewel Senora Pinto het beneden haar waar
digheid zou hebben geacht, met dat vreemd
soortige kunstenaarsvolk omgang te hebben,
zoo ging haar moederlijk hart uit naar Titus,
den kleinen jongen, met wien ze innig mede
lijden had.
„Daniël" had ze menigmaal tot haar echt
genoot gezegd. „Daniël, we wonen hier nu een
maal, we kunnen niet anders, maar al die
schilders hier in de buurt, 't is toch feitelijk
raar volk. Kijk nu eens naar onzen buurman.
Die ziet nergens naar om, laat alles over aan
dat vrouwmensch, die trompettersweduwe. Dat
is geen geen omgeving voor een klein kind:
een vader die altijd aan andere dingen dénkt,
een minnemoer van wie rare praatjes rond
gaan
„Hebben jelui dan nooit andere zorgen aan
Je hoofd dan kwaad te spreken van je mede-
mensohen? Dat past niet, Abigail, voor een
vrouw uit onzen stand" kwam. Daniël' dian
tusschen beiden en schudde afkeurend het
hoofd over Abigail's onbezonnenheid.
„Kwaadspreken, hoe komt ge erbij? 't Is de
zuivere waarheid, Daniël! Hebt ge me ooit op
een leugen betrapt? Gij zult niet liegen, staat
er in de Toraih! Hoe ziet het kind er altijd
uit! Bleekjes en witjes, met slecht gekuischte
Weertjes, 't Is wel wat beter geworden, sinds
dat jonge deerntje er in huis is gekomen. Och
ja, jeugd hoort bij jeugd"
Maar nooit zou Senora Pinto vergeten een
suikerkoekje of wat kapittelstokjes bil zich te
steken, als ze ter markt ging. om het buur
jongetje te vertroetelen, mocht ze 't bij geval
ontmoeten.
Titus liep haar dan ook snel tegemoet, hij
was bijster gesteld op de buurjoffer die altijd
een vriendelijk woord en een snoeperij voor
hem had. Hendrickje was minder te spreken
over de hoovaaraige koopmansvrouw, die haar
genadig, uit de hoogte, toeknikte.
„Wat had ze zoo aanhalig te zijn tegen het
kind. Ze was toch maar een Jodin, een onge
doopte, ze zou schade berokkenen aan zijn
zieltje" dacht ze in zich zelf. „Sinjeur Rem
brandt heeft wel gezegd dat Senora Pinto
het goed meent met Titus, maar tcch
En ze riep Titus toe, dat hij nu met haar
moest meegaan, 't werd veel te laat en 't was
nog ver naar 't Goudleerhuis.
Titus kwam, de handjes vol suikergoed, naar
haar toeloopen en Senora Pinto vervolgde
statig haar weg. al ergerde haar de vrijpostig
heid der maarte, die 't gewaagd had Titus te
roepen terwijl 't kind toch duidelijk getoond
had hoezeer hij op de vriendelijke buurvrouw
was gesteld. En ze vergat dat kapittelstokjes
en suikerkoekjes een tractatie waren, die
Titus niet iederen dag zoo van ganscher harte
werd gegeven".
De sympathieke kijk op het geval N^cn-
brandt-Hendrickje, door deze auteur gel ond,
hebben haar een prettig-onderhoudend en
vooral een zeer mensohelijk boek doen
schrijven.
J. H. DE BOIS.
