De middenstandswoningen der Haarlemsche Vereenigingen Huiswerk. Geid beschikbaar Bijzonderheden over de proef tot moderniseering Hel BelattgtijksU 54e Jaargang No. 16447 Verschijnt dageliiks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 4 Februari 1937 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. IV. PEEREBOOM UITGAVE LOUKENa COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOK en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ NV Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 11.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand f 0.22. p. 3 mnd. f 0.65, franco p. post f 0.72*4 Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 130S2 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTlëN 1—5 regels T 1.75, elke regel meer 10.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer i 0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnês. Levenslange ongeschiktheid f 600.—. overlijden J 400.—, verlies van hand, voet of oog s 200.—, beic één of twee leden wijsvinger ƒ25.—, alle leden anderen vinger 15—één of twee leden anderen vinger f 5—, arm- of beenbreuk 30.—enkelbreuk ƒ15.—. pc Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit b! e leden duim f 100—, één lid duim 50—, alle leden wijsvinger 60—, lsbreuk ƒ15. ad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HAARLEM, 4 Februari. Drie Artikelen. Het Is altijd belangwekkend het verband te zoeken tusschen de uitingen van verschillende schrijvers over verschillende, elkaar min of meer rakende onderwerpen. Dikwijls leidt dit combineeren tot belangwekkende gevolgtrek kingen. Zoo zullen den lezer van twee bijdra gen van vaste medewerkers in dit nummer ongetwijfeld de artikelen van Prof. dr. B. Schrieke over het Koloniale Vraagstuk, in November in ons blad verschenen, in herinne ring komen. Prof. Schrieke toonde daarin o.a. aan, dat het bezit van koloniën geen genees middel is voor overbevolking. Hij gaf daar een paar statistische commentaren bij, die velen de oogen geopend zullen hebben. Immers, het lijkt zoo eenvoudig en logisch als een overbe volkt land om koloniën roept „om er zijn be- volkings-surplus in te vestigen". De practijk heeft evenwel bewezen en bewijst ook tegen woordig nog steeds, dat daar geen kans op is. Ik citeer hier het een en ander uit prof. Schrieke's artikel in ons nummer van 7 No vember: „Overbevolking" blijkt slechts een relatief begrip te zijn, dat in hoofdzaak van het eco nomische ontwikkelings-stadium van een land afhankelijk is. Uit Europa emigreerden in de laatste vijftig jaar in totaal 40 millioen men- schen, waarvan er echter 21 millioen weer te rugkeerden, zoodat aan netto-emigratie over blijft 19 millioen. Daartegenover staat, dat de bevolking van Europa in diezelfde periode toe nam met 175 millioen zielen, terwijl zich slechts 500.000 Europeanen blijvend in alle ko loniën tezamen vestigden". Dit zijn dus de cijfers voor heel Europa. Bij een toeneming der bevolking van 175 millioen heeft zich een half millioen blijvend in de ko loniën gevestigd Maar dan de afzonderlijke landen: In alle Duitsche koloniën tezamen, zegt prof. Schrieke, woonden in 1914 nog geen twintig duizend Duitschers. Vergelijkt men het aantal Nederlanders, dat zich in 59 jaar (1865-1924) in Nederlandsch- Indië heeft gevestigd met dat hetwelk zich, uit Nederlandsch Indië komend, in Nederland heeft gevestigd, dan blijktdat het laatste aantal het eerste met ruim 17000 overtreft! Japan had in tien jaar tijds (1925-1935) een bevolkingsaanwas van 7.8 millioen. In dien tijd steeg het aantal Japanners in de Japansche koloniën met nog geen driehonderdduizend, terwijl daartoe niet alleen immigranten be hoorden maar ook „de natuurlijke aanwas" dat wil dus zeggeh'de uitbreiding der families van reeds-gevestigde Japanners. Tot zoover mijn citaten uit prof. Schrieke's betoog, die in zijn motiveering opmerkte dat de lagere bevolkingsklassen ongaarne emigree- ren en dat voor hen, tengevolge van het nog lagere levenspeil van de inheemsche massa in de koloniën, daar ook geen bestaansmoge lijkheid is. Nu de twee artikelen in dit nummer, die ik met prof. Schrieke's beschouwingen 'in verband breng. Het eerste is een uiteenzetting van onzen Londenschen correspondent A. K. van Riemsdijk over schuchtere pogingen der-Brit- sche regeering om de emigratie naar de Do minions weer eens te bevorderen. De Domi nions zijn, op een uitzonderings-geval in Aus tralië ïia, dat zich nog tot een zeer kleine immigratie beperkt, heelemaal niet willig. Zij tobben zelf nog met werkloosheid. Hier ziet u dus een tweeden vorm van de door prof. Schrieke bedoelde geringe bestaansmogelijk heid temidden van inheemsche bevolkingen. Het is niet voldoende koloniën te hebben. Zij moeten het tot een zeker welvaartspeil, tot een zekeren levensstandaard en tot een zekere vraag op him arbeidsmarkt gebracht hebben eer zij voor immigranten aantrekkelijk zijn, Die waag is in de practijk, vergeleken met het overmatig aanbod, dat de overbevolking in de moederlanden oplevert, maar heel klein. En dan komt prof. Schrieke's andere motief de lagere bevolkingsklassen emigreeren on gaarne. Dat heeft men in alle landen onder vonden. Vijftien jaar geleden, toen de Engel- sche Dominions arbeiders noodig hadden, heb ik in Engeland een officiëel-geleide campagne voor vestiging van arbeiders in de Dominions meegemaakt. De resultaten waren bedroevend. De meeste arbeiders beschouwden vestiging in Australië en Canada, landen toch met gun stig klimaat, als niets minder dan een ver banning. Het bleek dat de meerderheid het al verschrikkelijk vond in een andere stad in eigen land te gaan wonen, dat velen zelfs tegen vestiging in een andere buurt in dezelf de stad opzagen als tegen een bergJa, er waren er die ronduit verklaarden dat zij er niet toe te bewegen zouden zijn hun straatje te verlaten. Op dit punt kom ik tot mr. Elias' beschou wing in dit nummer over de duizend minia tuur-wereldjes, levend in één enkele stad van een half millioen zielen als Den Haag, over hun (Een te Glas goto genomen proef, om alle huiswerk voor scholieren af te schaffen, heeft geen bevre diging geschonken, ook niet bij de ouders, die niet meer wisten hoe het onderioijs van hun kinderen vorderde.) Ook in ons land is sedert jaren De huiswerkkwestie een probleem, Dat zorg brengt, zoo geen grijze haren. Bij 't zoeken naar 't volmaakt systeem. De een zegt: het wordt overdreven Voor de scholieren, dat gezwoeg, 't Is voor de kinderen geen leven, De schooluren zijn lang genoeg. De ander zegt: laat ze maar werken, Het is wel goed in dezen tijd, Dat zij zich zoo bij voorbaat sterken Voor 's levens harden, zwaren strijd. Ik ben ook vader, maar met wenschen Zal ik niet in dit strijdperk gaan, Er zijn zooveel bevoegder menschen, Ik matig mij geen oordeel aan. Maar als dit punt wordt aangesneden, Herinner ik mij dit en dat Uit den heel langen tijd geleden, Toen ik nog zelf met huiswerk zat. Wat heb ik toen geducht geploeterd Gebogen over boek of schrift, En soms over mijn lot gefoeterd In machtelooze vrijheidsdrift. De huiswerkkwestie? 'k blijf er buiten, Alleen, wanneer ik denk aan toen, Wil ik mijn dankbaarheid wel uiten, Dat i k het niet meer hoef te doen. door GEMEENTELIJK goedgekeurde bank. Tarieven WETTELIJK vastgesteld. Rente op ƒ50.is 3.80. Afl. is f5,p. maand. Andere bedr: n. evenredigheid. Vr. orosp. (zegel v. antw.) Kant. SCHNEEVOOGTSTR. 7. Geop. van 9'/i8 uur. Zaterd. gesl. N.V. CREDIET- BANK „AMSTERDAM-HAARLEM", Tel. 17081 (Adv. Ingez. Med.) gebrek aan onderling contact (behalve dan in het centrum) en over hun gebrek aan kennis van eikaars districten en buurten. Mr. Elias beschouwt dit blijkbaar als een eigenaardig heid van Den Haag. Het is misschien in de residentie extra, sterk, maar het is overal zoo. Ook hier in Haarlem. Ettelijke Noord-Haarlemmers zouden persé niet in Zuid-Haarlem willen wonen, komen er nooit en weten er den weg dus ook niet. Ein vice-versa. Onderling begrip van verschillende kringen en coterieën ontbreekt bij- velen totaal. Zeer velen oordeelen voor 95 naar de op vattingen, gebruiken en omstandigheden van hun eigen kleinen kring. De meesten! Bewijst dit alles niet duidelijk, hoe dwaas het is te meenen dat men bevolkings-over- schotten zoo maar naar koloniën zou kunnen overplanten? •Wij bezitten trouwens sinds eeuwen prach tige koloniën. In tegenstelling met de meeste koloniale bezittingen van andere landen lej veren zij ons groot materieel voordeel op, Maar terwijl wij een bevolking van 8 millioen zielen hebben, 400.600 wer-kloozen en zeer zeker een bevolkingsoverschot, beloopt het totale aantal Nederlanders in den Oost nog geen honderdduizend En niet alleen in arbeiderskringen ziet men tegen vestiging in Indië opvoorzoover de ai*beidsmarkt in Indië die vestiging mogelijk maakt, want deze beperking moet er altijd nadrukkelijk bij. Zoo is het weer eens zeer belangwekkend, eenige artikelen met elkaar in verband te brengen en te overdenken. R. P. Opleiding van dienstboden. Opening Prot. Chr. Internaat. Dinsdagmiddag 9 Februari a.s. om 3 uur, zal de officieele opening plaats hebben van het Prot. Chr. Internaat voor opleiding van dienstboden, Zijlweg 279. Na een inleiding van den heer W. J. Henne, voorzitter van de Centrale voor Werkloozen- zorg, zal de openingsrede worden uitgesproken door den heer Meyer de Vries, hoofdinspecteur voor de Werkverschaffing. Daarna volgen zang door de deelneemsters aan den cursus en een rede van wethouder W. Roodenburg. Voorts zal nog het woord worden gevoerd door de voorzitster van de Commissie voor Vrouwen- Crisiszorg, mevr. C. A. W. Kammeraat-Bekker, waarna de directrice, mej. E. Boekman, een dankwoord zal spreken. DE PROBLEMEN DER DEMOCRATIE. Het Instituut voor Arbeidersontwikkeling houdt a.s. Zaterdag en Zondag hier ter stede in het gebouw „Caecilia" een kadercursus over de problemen der democratie, uitgaan de van het gewest Noord-Holland Zuid. Als in1 eider zal optreden de heer J. A. Berger uit Amsterdam, die kort geleden werd aangesteld als propagandist van de S.D.A.P. Met „Patrimonium" wordt nu begonnen. Het is een bekend feit, dat er veel huizen van de complexen middenstandswoningen te Haarlem, die met overheidssteun gebouwd zijn, onbewoond zijn. Daar de gemeente moet zor gen voor dekking van de exploitatie-tekorten, is dit natuurlijk een geduchte schadepost- Iets minder dan een derde van het totaal (dat tegen de 450 loopt) staat leeg, dus 130 a 140 perceelen. De huren zijn verschillend, maar kunnen in doorsnee wel op f 450 per jaar gesteld worden. Door het leeg-staan van deze mid denstandswoning-en wordt dus een schadepost, door verminderde op- opbrengst van huur, geleden van on geveer f 60.000. Daarom is te begrijpen dat de gemeenteraad eenige maanden geleden het voorstel van B. en W. heeft aangenomen om f 200.000 beschik baar te stellen om de middenstandswoningen te moderniseeren, in de verwachting, dat de huizen dan weer regelmatig verhuurd zullen worden. De algemeene klacht is name lijk, dat deze huizen, die meestal kort na den oorlog gebouwd zijn, thans niet meer vol doende comfort bieden om te kunnen concur- reeren met de middenstandswoningen, die in de laatste jaren door de eigenbouwers zijn ge zet. Verlaging van de huren der vereenigings- woningen bleek geen voldoende lokmiddel om veel nieuwe bewoners te trekken. Er werd in gezien, dat moderniseering niet langer kon worden uitgesteld. De complexen, dié de meeste onbewoonde huizen hebben, zijn onder Tuinwijk-Zuid in het Haarlemmerhoutpark, de woningen van „Patrimonium" aan den Kloppersingel en Spaarndammerweg en van de Haarlemsche Stichting aan de Jan Steenstraat en Wouwer mans traat. Van het door den Raad aan B. en W. verleende crediet van 2 ton zal thans f 40.000 besteed worden om allereerst een proef te nemen met het complex van „Patrimonium". Van deze huizen (in totaal 81) staat onge veer de helft onbewoond. Nu zullen voor de f40.000 de nog bewoonde huizen gemoderni seerd worden en een aantal leegstaande om voldoende keus te kunnen bieden aan nieuwe huurders. Er wordt aan de huizen heel wat opgeknapt. Wij noemen: vaste waschtafels en baden, hiel en daar tegels, glas in lood in de suite-deuren, groote spiegelruiten in de voorkamer, modem schilderwerk binnenshuis, nieuw behangsel. Kortom de woningen zullen dan alle comfort bieden dat in de moderne woning*»» verlangt wordt. Van het werk dat uitgevoerd moet worden is het bestek door Bouw. w Woning toezicht, waaronder de gemeentelijke woning- dienst resorteert, bijna gex-eed, zoodat de aan besteding binnenkort tegemoet gezien kan worden. Daarna zal dit werk geleidelijk uitgevoerd worden. Gehoopt wordt, dat alle tegenwoor dige bewoners hun medewerking willen verleenen om de wei-ken uit tevoeren. Na- buurlijk zal er naar gestreefd worden, dat zij er zoo weinig mogelijk last van zullen ónder vinden. Als een bewoner beslist bezwaar heeft zal natuurlijk daarin berust worden, want daaruit blijkt immers, dat hij genoe gen neemt met de tegenwoordige inrichting van zijn huis. De gemeente heeft iemand aangesteld om toezicht uit te oefenen bij het uit te voeren werk. Deze is tevens gedurende dien tijd be last met de verhuring, waaraan hij een deel van zijn tijd kan wijden. Het gemeentebe stuur vertrouwt, dat de proef die nu geno men wordt zal slagen en dat er over eenigen tijd geen ledige huizen meer in „Patrimo nium" gevonden zullen worden. De huren dezer huizen zijn in de laatste jaren reeds zeer sterk naar beneden gegaan. De huizen aan den Spaarndammerweg doen f 35 per maand, aan den Kloppersingel zijn de goed koopste .f 40, terwijl de grootste typen iets duurder zijn. Slaagt de proef bij „Patrimonium" dan ko men zeer spoedig de andere complexen ook aan de beurt. Als er nu gegadigden komen voor huizen van die vereenigingen dan is de gemeente bereid om die onmiddellijk te la ten opknappen Natuurlijk voor zoover dit mogelijk is. Het is namelijk het voornemen in de toekomst de huizn van de Haarlemsche stichting van erkers te voorzien. Dit is even wel een werk dat in massa moet worden uit gevoerd, zoodat nieuwe huurders daarmee nog even geduld moeten hebben. De andere moderniseeringswerkzaamheden kunnen wel onmiddellijk worden uitgevoerd. Indertijd hebben wij reeds medegedeeld, dat aan de huizen van Tuinwijk-Zuid in het Haar lemmerhoutpark thans weinig zal worden uit gevoerd, omdat die huizen in den loop dei- jaren reeds gemoderniseerd zijn. Wel zou overwogen kunnen worden daar nog een badkamer-installatie aan te brengen. De Vereenïging van Directeuren van Hypo theekbanken in Nederland heeft, om te be werken, dat de thans uitstaande hypotheken niet in gevaar komen, besloten aan haar leden te adviseeren geen hypotheek meer te verstrekken op huizen te bouwen op nieuwe erfpachtsgronden, voor de gemeentebesturen goedgevonden hebben den canon van de b e- s taan de huizen op erfpacht te verlagen. De strekking van dit besluit is, om econo misch niet verantwoorden nieuwbouw van hui zen te remmen. Gemeend wordt, dat het beter is dat de overheid haar medewerking ver leent om bestaande huizen te moderniseeren, wat kan geschieden door de vaste lasten die daarop drukken, te verlagen. Er wordt daarbij opgemerkt, dat er evenveel arbeidsverruiming zit in moderniseeren van bestaande woningen als in nieuwbouw. Wat dit laatste betreft gaat dus de gemeen te Haarlem reeds in die richting. De quaestie aangaande de verleening van hypotheek op nieuwe erfpachtsgronden heeft voor Haarlem weinig beteekenis, daar hier den laatsten tijd zeer zelden op erfpacht gebouwd wordt. Het besluit der vereeniging van directeuren van hypotheekbanken heeft vooral betrek king op Amsterdam en den Haag. Heemsteedsche Gemeente- begrooting goedgekeurd. Invoering van een Straatbelasting. De Gemeenteraad van Heemstede heeft in drie zittingen, waarvan de slotzitting Woens dagavond werd gehouden, de gemeentebe- grooting goedgekeurd De door B. en W. voorgestelde Straatbe lasting aanvaardde de Raad met 11 tegen 3 stemmen. Het aantal opcenten op de Gemeentefonds belasting werd, volgens de voorstellen van B. en W. van 25 op 35 gebracht en dat op de personeele belasting van 110 op 120. Het aantal opcenten op de vermogensbe lasting werd op 20 bepaald. DE BOULEVARDRIT TE ZANDVOORT Ged. Staten hebben In beginsel geen be zwaar tegen den boulevardrit van de Haar lemsche Sportvereeniging „De Kampioen" in den aanstaanden zomer. Deze vereeniging kan dus dien rit organiseeren. Haarlem en de Wereld jamboree. Het gemeentebestuur stelt zich achter de regeering. In verband met de indertijd gerezen moei lijkheden die het welslagen van de Wereld jamboree te Vogelenzang in gevaar brach ten, heeft het gemeentebestuur van Haar lem zich achter de regeering gesteld. Er is aan het hoofdkwartier van de Nederland sch e Padvinders Vereeniging medegedeeld, dat Haarlem de deelneming van het garan tiefonds afhankelijk stelde van de medewer king der Regeering. Als dus wat gehoopt en verwacht wordt alsnog overeenstem ming tusschen de Jamboree-leiding en de Regeering verkregen wordt, zal daarmee voldaan zijn aan den eisch van het Haar lemsche gemeentebestuur. Het woord is aan Coethe Een volk icordt niet oud, niet verstandig: een volk blijft altijd kinderlijk. Transport voor Spanje vastgehouden. Uit Nederland afkomstig? CHARLEROI, 3 Februari. Zes vrachtauto's en 4 ambulances die voor Spanje bestemd waren en uit Neder land afkomstig zouden zijn, werden aan de Fransche grens te Erquelines aangehouden. Er waren zek.ere onregelmatigheden vastgesteld, zoodat geen toestemming werd gegeven den weg voort te zet ten. Verstrekking in natura aan werkloozen. Binnenkort ook distributie van schoenen? Nu de aanvraag van werkloozen om in aan merking te kunnen komen voor de blikken to matensoep zoo'n grooten omvang heeft ge nomen en de qualiteit door de betrokkenen ook zeer goed wordt genoemd, is thans door het Departement opdracht gegeven, met de berei ding van een grootere hoeveelheid soep te be ginnen opdat deze distributie voortgang kan hebben. Met de distributie van bak- en braadvet zal spoedig een begin gemaakt wórden, evenals met de distributie van blikgroenten. Eenigen tijd geleden heeft het Departement van Sociale Zaken een groote hoeveelheid de kens aangekocht en deze voor de verstrekking bij den z.g. B-steun voor een lagen prijs ter beschikking gesteld van de gemeentebesturen. Thans is in onderzoek (hieromtrent zal wel zeer spoedig een beslissing zijn te verwachten) op deze zelfde wijze ook de verstrekking van schoenen ter hand te nemen. Voor jeugdige werkloozen. De Centrale Werkplaats. Aan de Centrale Werkplaats voor Jeugdige Werkloozen, welke is gevestigd Spaarnwouder straat 12, kunnen nog geplaatst- worden bank werkers, draaiers, smeden, electriciens. tim merlieden en schilders. De verbouwing van de werkplaats is thans in vollen gang. Uitsluitend jeugdige werkloo zen werken aan deze verbouwing; onder be kwame en deskundige leiding wordt van een schoolgebouw een ruime werkplaats gemaakt. Aan de deelnemers wordt zakgeld uitgekeerd. Verschillende werkgevers wenden zich. wan neer zij werkkrachten noodig hebben tot de Centrale Werkplaats. Het bezoeken van de Centrale Werkplaats is dus bevorderlijk aan het vinden van werk. lederen dag kan men zich aanmelden s morgens van 912 u. en van 1-303.30 u. des middags. Traditioneele reuzen in den carnavalsstoet te Nice. Minister Delbos heeft in de Fransche Kamer een uiteenzetting gegeven van Frankrijk's financieelen toestand. pag- 4 Ook de Russische volkscommissaris voor de Gpoe, Woronkin, zou gearresteerd zijn. pag. 4 De Tweede Kamer besluit, dat vervallenver klaring van lidmaatschap van vertegen woordigende lichamen door een bijzonder college moet geschieden. pag. 3 Te Amsterdam is een auto te water geraakt; de twee inzittenden zijn verdronken. pag. 3 Bijzonderheden over de proef de midden standswoningen der Haarlemsche woning- bouwvereenigingen te moderniseeren. pag. 1 De Heemsteedsche raad heeft de Gemeente- begrooting aangenomen evenals het voor stel tot heffing van een straatbelasting. pag. 6 Engeland verliest de vierde testmatch met 148 runs. pag. 9 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Drie artikelen. Van onzen Londenschen correspondent: Landverhuizing in het Britsclie Imperium. pag. 4 Mr. E. Elias: Het wonderlijk organisme: Groote Stad. pag. 2 Jhr. dr. J. C. Mollerus: De „leege N.V." is een kwaad. pag. 3 'v. de Jong: Uitvoering door leerlingen van Fred. Luyken pag. 2 Voor de Vrouw. pag. 10 H. D. Vertelling: Soms zegt een vrouw „neen" pag- 8 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op pag. 7.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1