Zomerbode.
Een energieke blinde.
Hei Beiaaftifate
54e Jaargang Na. 16459
Verschijnt dageliiks. behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 18 Februari 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. \V. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENb CO STEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ NV
Hoofdredacteur: KOBEK'l PEEKEBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maanü 11.10 per 3 maanden
f3.25, franco per post f3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05 p. maand f0.22. p. 3 mnd f0.65. franco p. post f 0.7214
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buïtenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie: 10724. 14825 - Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVEKTENTlëN 1—5 regels T 1.75, elke regel meer f 0.35 Reclames
1 0.60 per regel Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels f 0.60. elke regel meer 1 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid f600.—. overlijden f 400.—. verlies van hand. voet of oog 200.— beide leden duim f 100.—één lid duim 50.—alle leden wijsvinger J 6
één of twee leden wijsvinger f25.-. alle leden anderen vinger f 15—één of twee leden anderen vinger f 5—, arm- of beenbreuk f30.—, enkelbreuk f 15.—polsbreuk f 15.—
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 18 Februari.
Echte Non-Interventie?
Als de aanbevelingen van de te Londen
zetelende commissie voor die non-interventie
in Spanje aan haar regeeringen werkelijkheid
worden en dat verwacht men zal van 20
Februari af het zenden, werven en doorlaten
van vrijwilligers verboden zijn en zal in den
nacht van 6 op 7 Maart internationale con
trole op de Spaansche grenzen in werking
treden. Wij mogen allemaal blij zijn met deze
overeenkomst, omdat zij een overeenstemming
inhoudt en dius het gevaar voor een Europee-
schen oorlog, dat voortdurend in het Spaan-
sche conflict dreigde, t aanmerkelijk vermin
dert. Ik druk mij maar liever voorzichtig uit
en zeg „vermindert" in plaats van „wegneemt",
want wat zijn verdragen tegenwoordig nog'
waard? .Bij velen schijnt de opvatting aan
vaard te zijn, dat men ze slechts behoeft na te
komen zoolang men er veiligheid of ander
voordeel in ziet dat te doen, en ze mag ver
breken zoodra het tegengestelde het geval is.
Werd deze opvatting gemeengoed in het bur
gerlijk leven, het zou totaal gedesorganiseerd
worden door de tallooze inbreuken op contrac
ten van allen denkbaren aard en de ineen
storting van het arbitrage-stelsel.
Gelukkig' is dit niet het geval, al merkt men
wel degelijk dat de individueele opvattingen in
sommige gevalle,n funest beïnvloed zijn door
het merkwaardige voorbeeld dat de verhou
dingen tussohen verscheidene staten geven.
Het is te hopen, dat de nieuwe poging tot
heusche niet-inmenging serieuzer van aard
dan eenige voorgaande omdat er n>u inter
nationale controle aan verbonden wordt, niet
in een contractbreuk zal eindigen. Het gevaar
zou zich voor kunnen doen als een der strij
dende partijen in Spanje zulk een groot voor
deel op den tegenstander behaalde, dat een
algeheele overwinning te verwachten scheen.
Maar blijkbaar is de kans daarop voorshands
niet groot.
Tegen liét niet meer zenden, werven en door
laten van vrijwilligers heeft geen. enkele staat
meer bezwaar. Tegen de internationale con
trole aan de Spaamsche grenzen verzet zich
alleen Portugal. De Portugeeschie regeertng
schijnt het in strijd met haar prestige te ach-1
ten, controle op haar grondgebied toe te
staan. Dit is zonderling, want Frankrijk is wel
bereid dit te aanvaarden en groote mogend
heden hebben in zul toe zaken gewoonlijk lan
ger te enen dan kleine. Men tracht de Portu-
geesche regeering tot rede te brengen. Lukt
dat niet, dan zal men wel genoodzaakt zijn
niet alleen de Spaansche maar ook de Portu-
geesche kusten onder internationale vloot-
contröle te stellen^ hetgeen niet alleen kost
baar is maar bovendien, door de aanwezig
heid van zooveel oorlogsschepen van verschil
lende mogendheden, den toestand weer onbe-
hagelijker maakt. Inderdaad vernielen de
Spanjaarden met hun burgeroorlog' niet alleen
hun land, een deel van hun volk en hun on
middellijke toekomst maar leveren zij nog
steeds gevaar voor heel Europa op. Waarbij
men evenwel de onwetende massa (40 pet. van
dit volk kan lezen noch schrijven) toch wsj
uitsluitend als slachtoffers dient te zien. Wat
begrijpen lieden, wien de eerste ontwikkeling
ontbreekt, van politieke leerstellingen? Ten
slotte vervullen zij in dezen strijd de functie
van slachtvee, meer niet.
De Spaansche burgeroorlog is nu precies
zeven maanden oud en het einde is .nog niet
in zicht. In de eerste phase behaalden de op
standelingen groote voordeelen. Daarna faal
de Franco, ondanks herhaalde aankondigin
gen van zijn spoedige overwinning, in het be
leg van Madrid. In de laatste weken heeft hij,
voorzien van nieuwe buitenlandsche troepen,
Malagakunnen veroveren en blijkbaar de
hoofdstad geïsoleerd. Maar ook al mocht Ma
drid vallen, dan is de burgeroorlog nog niet
uit. De strijd zal dan naar Oatalonië verplaatst
worden en niemand weet hoe lang het daar
weer kan duren
Intusschen scheiden nog zeventien dagen
ons van den zesden Maart, den datum waar
op de internationale controle in werking zou
treden, In dien tijd zouden aan beide zijden
nog heel wat „vrijwilligers" (de vrijwilligheid
schijnt in vele gevallen twijfelachtig) Spanje
binnengeloodst kunnen worden. Niet tot hun
geluk of tot dat der Spanjaarden. De En-
gelsche bisschop van Gibraltar, dien men
zeker wel als een strikt-objectief toeschou
wer mag 'erkennen, heeft na een reis in het
door Franco's legers bezette gebied ver
klaard, dat de vernieling en het onbarmhar
tig „uitroeien" van tegenstanders aan beide
zijden gelden. Geen wonder, zoo is het altijd
in iederen oorlog geweest; men evenaart
elkaar in wreedheid. Dezelfde bisschop ge
tuigt, dat het vluchtelingen-vraagstuk aan
ibeide zijden verschrikkelijk moeilijk oplos
baar blijkt. Dat is ook begrijpelijk en daar
om is het des te beter als in ons land hulp
verleend wordt aan stakkers, die in grooter
nood verkeeren dan zelfs de meest misdeel-
den in eigen land kennen. R. P.
(Te 's-Gravenhage is een congres
van den Nederlandschen Bohd van
Consumptie-ijsbereiders gehouden.)
De eerste zwaluw komt nog niet.
Noch d' eerste koekoek met zijn lied,
Dat van tweetonigheid eentonig mag
geheeten;
De hyacint bloeit wel op glas,
Maar nog geen bloempje in het gras.
Doet ons de blijde komst van warmer
dagen weten.
De boomen zijn nog even kaal,
De vogels blijven aan den haal
En heel wat dieren zijn nog in hun
winterdroomen;
Er is nergens teeder groen.
Dat ons poëtisch kond komt doen,
Dat er een nieuwe lente bezig is te komen.
De kachel staat nog flink in gloed,
Een extra deken doet nog goed.
Het is nog prettig binnenskamers te
verwijlen;
De schoonmaak is nog niet in gang,
De heer des huizes niet op stang,
Door de orgie van bezems, groene zeep
en dweilen.
Een bontkraag en een wollen das.
Komen nog dagelijks te pas.
Zelfs denkt de vrouw nog nauw aan nieuwe
voorjaarsmode;
Maar het consumptie-ijs congres
Is in den Haag een groot succes.
Als onbestreden allereerste zomerbode.
P. GASUS.
Nachtelijk bombardement op
Madrid.
Volgens de eerste gegevens
11 dooden en 60 gewonden.
Zeegevecht bij Tarragona.
MADRID. 18 Febr. (Havas-A.N.P.)
Gisteravond tegen acht uur hebben
tien rechtsche vliegtuigen de omge
ving van de hoofdstad gebombar
deerd.
Te middernacht hebben lucht
strijdkrachten der opstandelingen
nog een overval op Madrid gepleegd,
waarbij vooral de verkeersaders na
bij het centrum der stad bestookt
werden. In de buitenwijken werden
verscheidene gebouwen getroffen
zoodat zij in brand vlogen, om. het
gebouw van den Pacifico. Volgens de
eerste gegevens zijn elf personen ge
dood en zestig gewond. Het gebouw
der Belgische ambassade is door een
granaat der opstandelingen getrof
fen. De granaat kwam echter niet
tot ontploffing.
De radiozender der regeering te Madrid
meldt, dat ter hoogte van de kust bij Tarra
gona een zeegevecht is ontstaan.
Aangezien de rechtsche strijdkrachten
verre in de meerderheid waren, moesten de
regeeringsschepen volgens DN.B. met
aanzienlijke averij de vlucht nemen. Hierbij
kwam de Fransche communistische afge
vaardigde, Massell, om het leven. Hij bevond
zich sinds eenigen tijd in de gelederen der
Spaansche regeeringstroepen.
Instorting bij de Gouden
Poort".
Arbeiders van 70 M. hoogte omlaaggestort.
Uit San Francisco. 17 Februari: De bouw-
steiger van de brug. die over de „Gouden
Poort" wordt gebouwd, is heden ingestort.
De brokstukken vielen door het veiligheids
net, dat onder den steiger was gespannen en
een aantal werklieden stortte van 70 meter
hoogte omlaag.
Twee werden levend en één dood uit hei
water gehaald. Negen arbeiders worden nog
vermist.
Voor jeugdige werkloozen.
Nog' plaats open in de Centrale Werkplaats.
Aan de Centrale Werkplaats voor Jeugdige
Werkloozen, welke is gevestigd Spaarnwou-
derstraat 12, kunnen nog geplaatst worden
bankwerkers, draaiers, smeden, electrieïens.
timmerlieden, schilders, loodgieters, meubel
makers en opperlieden.
De verbouwing van de werkplaats is thans
in vollen gang. In verband hiermede kun
nen ook nog geplaatst worden kantoorbe
dienden, bouwkundig teekenaars, construc-
tieteekenaars en electro-technische teeke
naars. Uitsluitend jeugdige werkloozen werken
aan deze verbouwing; onder bekwame en des
kundige leiding wordt van een schoolgebouw
een ruime werkplaats gemaakt voor de jeug
dige werkloozen.
Aan de deelnemers wordt zakgeld uitge
keerd.
Verschillende werkgevers wenden zich wan
neer zij werkkrachten noodig hebben tot de
Centrale Werkplaats. Het bezoeken van de
Centrale Werkplaats is dus bevorderlijk aan
het vinden van werk.
Iederen dag kan men zich aanmelden van
912 u. 's morgens en van 1.303.30 des
middags.
„Hertog Hendrik" loopt geen
gevaar.
Eerste poging tot vlotbrengcn faalde.
's-GRAVENHAGE, 18 Februari.
Blijkens nadere berichten ontvangen
van den commandant van Hr. Nis.
„Hertog Hendrik" is het ongeval een
gevolg van het breken van de schacht
van het anker en niet, zooals aan
vankelijk werd gemeld, van krabben
van het anker.
De sleepboot „Viking" van Svitiers'
bergingsmaatschappij uit Kopenhagen
is gistermiddag ter assistentie bij het
schip aangekomen.
De eerste poging om het. schip vlot
te brengen heeft gefaald. Gewacht
wordt thans op hoog water.
De krachtige noordelijke wind is
gaan liggen, zoodat van gevaar geen
sprake is.
Vier dagen zandstorm in Texas
Boeren wenden zich tot de regeering'.
NEW YORK. 18 Febr. iD.N.B.-A.N.P.i
De staten Oklahoma, Texas. Kansas en Co
lorado zijn vier dagen lang door een hevigen
zandstorm geteisterd, die het hevigst woedde
in Texas, waar men letterlijk geen hand voor
oogen kon zien en het geheele verkeer ge
stagneerd was. Te Hugoton in Kansas veroor
zaakte de storm een zware griepepidemie-
De kerk moest als ziekenhuis gebruikt wor
den. Wegens de groote schade, toegebracht
aan de akkers en den oogst, eischen de boe
ren dringend hulp van de regeering.
Plesman naar Amerika.
De heer A. Plesman. directeur van de K.L.M.,
zal volgens de Tel. aan het eind van deze
week in gezelschap van eenige heeren van de
K.N.I.L.M. naar Amerika vertrekken, om be
sprekingen te voeren over het doortrekken
van de luchtlijn Batavia-Soerabaya naar Ma
nilla.
Het was natuurlijk voor den schilder Her
man Heuff een zware slag toen hij eenige
jaren geleden het licht uit zijn oogen moest
missen. Voortaan kon hij die zich vroeger
alleen gelukkig gevoelde, zwervend door het
land, als hij het licht en het leven rondom
kon vastleggen in kleuren tastend door
Een door Heuff geboetseerde arend.
zijn nu eng-begrensde omgeving gaan. steeds
door den zwarten nacht omgeven. Mistroos
tig zat hij in zijn woning aan de Koediefs-
laan te Heemstede Het atelier, waar hij bij
zijn werk zooveel gelukkige uren gesleten
had. bleef dicht.
Maar lang heeft die ontzettende rust niet
geduurd. Heuff begreep, dat alleen werken
hem er doorheen kon helpen. Terwijl nie
mand van zijn vrienden en bekenden het
wist, zat hij al weer gauw uren achtereen in
zijn atelier om in klei te boetseeren. Nu het
in kleur niet meer ging. zouden zijn handen
vorm geven aan de rijke herinnering die hij
had aan dingen uit het leven. Het viel eerst
natuurlijk niet mee, maar energiek zette hij
door. Zijn tijd was tenminste gevuld en wie
weet.. Heuff's devies op zijn ex libris was:
„Lukt ,het vandaag niet,' dan lukt het
morgen". Dié gedachte heeft hem hoop
gegeven, gesterkt in moeilijke uren als
hij een mislukt boetseerwerk in de
vuilnisbak smeet. Want al zag hij
niet wat hij maakte, zijn gevoelige han
den vertelden hem. (lat wat hij gemaakt had
nog al te ver van ,het ideaal afstond. Maar
juist dat besef leerde hem den weg om tot
het betere te komen!
Eindelijk was hij in zoover over het ge
maakte tevreden, dat eenige vroegere kunst
broeders het mochten zien .Zij waren met
hem verheugd, dat hij een nieuw levensdoel
gekregen had. dat hem ook weer geluk gaf.
maar bewonderden zijn werk toch ook en
moedigden hem aan.
De pottenbakker Brouwer te Leiderdorp
heeft sindsdien al heel wat voor Heuff ge
bakken. Wie eens in den vroegeren herberg
..De Dorstige Kuil" komt. zal al een mooie
verzameling vinden, de motieven der beeld
jes zijn vooral ontleend aan het dierenleven,
maar ook aan menschen waagt hij zich reeds.
Heuff zei ons: ..Ik vraag voor hetgeen ik
nu boetseer geen etiquet van kunst, het is
pottenbakkershandwerk. meer niet. Of ik op
den duur nog meer bereiken zal. zoodat ik
het terrein van de kunst, dat mij ontnomen
werd, weer nader kan komen, weet ik niet.
Maar dat deert mij ook niet. dat laat ik aan
den tijd over. Nu weet ik alleen dat ik weer
werk heb en dat schenkt mij voldoening,
vult mijn leven. Ik heb al zooveel van
mijn leven geschilderd, dat het nu wel eens
goed is. dat ik op een andere wijze uiting
moet geven aan wat in mij is".
Wij hebben Heulf met belangstelling aan
het werk gezien. Wat uit zijn handen komt
is reeds zeer goed. mooier dan veel werk dat
door ziende modelleurs gemaakt wordt. Wie de
grootere vorderingen ziet. is overtuigd dat
Heuff er zal komen. Zijn werk heeft" nu al
pe Heemsteedsche schilder Herman Heuff aan liet boetseeren,
Het woord is aan
Comtesse Diane:
Afwezigheid doodt de liefde
alleen wanneer die reeds ziek
was bij het afscheid.
recht op belangstelling. Wie een stuk koopt,
behoeft zich niet alleen te laten leiden door
gevoelsmotieven, maar kan overtuigd zijn
dat zijn huis met een goed, een mooi voor
werp verrijkt wordt.
Er is kans, dat van het boetseerwerk van
Heuff binnenkort in een kunstzaal in Den
Haag. waar vroeger zijn schilderstukken ten
toongesteld waren, een expositie gehouden
zal worden. Dan zullen de critici zijn werk
bekijken, de een misschien welwillender
dan de ander, maar wij zijn overtuigd, dat
allen het er over eens zullen zijn dat. deze
energieke blinde in enkele jaren, op een ter
rein dat hem geheel vreemd was. reeds veel
heeft bereikt en dat de tijd nog beloften voor
hem heeft.
„PRO DOMO" DOOR „JACOB VAN LENNEP".
De Haarlemsche Tooneelvereeniging ..Jacob
van Lennep" zal met hel stuk „Pro Domo" van
Jhr. A. W. G. van Riemsdijk Donderdag 25 Fe
bruari deelnemen aan den nationalen tooneel-
wedstrijd van de vereeniging „Concordia" te
Hoofddorp.
WELDADIGHEID NAAR VERMOGEN.
Pandpoort, Koningstraat.
Vragen, vragen, altijd vragen.
Is voorwaar geen kleinigheid.
Helpt mee elkanders leed te dragen.
En steunt hiervoor „Weldadigheid".
Postgiro 212793. Telefoon 11855.
De zwaar geschonden „neus" van het Neder-
landsche stoomschip „Kertosono". dat ter
hoogte van Leixous met het Engelsche oorlogs
schip Malaya" in botsing.
In het Britsche Lagerhuis hield minister
Chamberlain een pleidooi voor het leenings
ontwerp voor de bewapening. pag. 4
De griepepidemie in Engeland duurt voort.
pag. 4
Lindbergh heeft met pech te kampen op zijn
tocht naar Bagdad. pag. 4
Justitie bereidt verschillende wetsontwerpen
voor o.m. tot herziening van het burgerlijk
kinderrecht. pag. 3
De instructie in de zaak van 't Sant zal spoe
dig gesloten worden. pag. 3
Te Gennep is Woensdag een moulfabriek
voor de vijfde maal in 15 jaar afgebrand.
pag. 3
De kosten voor het levensonderhoud
zijn volgens Amsterdamschc gegevens over
Januari licht gestegen. pag. 3
De Tweede Kamer heeft de Indische begroo
ting afgehandeld. pag. 3
Ook te Haarlem worden de laatste jaren meer
jongens dan meisjes geboren. pag. 2
De blinde kunstschilder Herman Ileuff te
Heemstede is gaan boetseeren cn maakt
thans mooi pottebakkersaardewerk. pag. 1
Zal de voetbalwedstrijd NederlandBelgië
te Amsterdam of te Rotterdam gespeeld
worden? pag. 9
E. H. S. bestaat 20 jaar. pag. 9
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Echte Non-Interventie, pag. 1
Jhr. Dr. J. C. Mollerus: Naar de Mühlenburg-
missic in Monrovia. pj<>. 13
Van den AbeelenDe benzine voor de vlieg
tuigen. pag. 7
liet astronomische beeld voor 1937. pag. 7
Vr. S.: Naar het Zuiden. Bonnes' mysterie.
pag. 4
K. de Jong over het vocaal concert van het
Centraal Comité voor werkloozen. pag. 7
G. J. Kalt over de leerlinge uitvoering van= de
Muziekschool van Toonkunst. pag. 7
Sport in 't kort pag. 12
Voor de Vrouw. pag. 10
II. E. Vertelling: Sollicitatie. pag 6
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op pag. 11
