DIGESTIF RENNIE
'G Duizenden bunders staan nu nog blank
Binnen enkele jaren zal de Beersche overlaat
niet meer werken.
^WEERBERICHT
De nationale vlag.
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1937
HASREE M'S DAGBEAD
Het Welvaarts-Comité te
Haarlem.
Een artikel dat geen juist beeld geeft.
In de Telegraaf schrijft een speciale ver
slaggever een artikel over het werken en
optreden van het Welvaarts Comité te Haar
lem. Daaruit krijgt de lezer den indruk, dat
door de bestuurders zeer eigenaardig is op
getreden en dat heel weinig bereikt is. Wat
nog aan werk verzameld is, werd opgedragen
aan één werklooze, die de hem gegeven op
dracht slechts gedeeltelijk uitvoerde en
daardoor aan de opdrachtgevers nog schade
berokkende.
Het dagelijksch bestuur van het Welvaarts
Comité verzoekt ons mede te deelen, dat de
schrijver van dit sensationeel gestelde artikel
geen juist inzicht heeft omtrent de wijze van
werken van het comité, terwijl in zijn stuk
ook verschillende onjuistheden voorkomen.
Binnen enkele dagen zal het reeds gereed ge
maakte slotrapport gepubliceerd worden, waar
uit de objectieve beoordeelaar kan nagaan
van welke beteekenis dit comité voor onze
stad geweest is.
Reeds nu kunnen wij mededeelen, dat
door het Comité ongeveer 80.000 aan
werk is verzameld.
Een klein gedeelte van deze opdrachten is
ter uitvoering gegeven aan een werklooze, om
dat de opdrachtgevers aan het comité mede-
deeld hadden, dat zij wenschten dat geen be
staande werkgever de opdracht kreeg, maar
dat er een werklooze aan gezet moest worden.
Een zeer groot gedeelte van zijn opdrachten
heeft die werklooze goed uitgevoerd, maar in
drie gevallen is hij te kort geschoten. Achter
af heeft het bestuur de overtuiging gekregen,
dat het in de keuze van den werklooze niet
bijzonder gelukkig- geweest is, maar daaruit
kan toch geenszins geconstateerd worden, dat
daarom het werk van het comité in zijn geheel
mislukt is.
Van te voren stond vast, dat het comité
slecht een tijdelijk karakter zou hebben. Reeds
in October 1936 is besloten tot ontbinding. Die
ontbinding zal nu op 1 Maart plaats hebben.
VOETBAL.
NederlandZwitserland.
Vrauwdeunt gekozen.
Op pagina 8 van dit nummer vinden onze
lezers de samenstelling van de vertegenwoor
digende elftallen van Nederland en Zwitser
land, die op 7 Maart
in het Olympisch
Stadion te Amster
dam tegen elkaar
zullen sipelen. Het
trekt de aandacht,
dat de Feijenoord-
speler Vrauwdeunt,
die voor zijn club
altijd op den rech
tervleugel speelt, op
de linksbinnen
plaats is opgesteld.
Toch zal hij wel
voldoen, want hij
is één van de wei
nige spelers, die
eigenlijk op alle
plaatsen in het elf
tal te gebruiken is.
Het zal trouwens in
Rotterdam wel vol
doening wekken dat
hij eindelijk geko-
een jubileum als
Vrauwdeunt
zen is, omdat hij haast
reserve zou kunnen vieren.
De Tel. noemt nog de volgende namen van
reservespelers: v. d. Hoven (Longa), Bool
(H. V. V.). Heetjans (P .E. C.) en De Bock
(Bloemendaal)
We herinneren er aan, dat volgens de
nieuwste internationale bepalingen alleen een
keeper tijdens den wedstrijd vervangen mag
werden en dan nog maar alleen in de eerste
helft. Bovengenoemde reserves komen -alleen
in aanmerking, als het even vóór den wed
strijd mocht blijken, dat één der gekozen spe
lers door ziekte of andere oorzaken verhinderd
is mee te spelen.
Na jaren verlost van bran
derige pijnen ontstaan uit
overzuring der maag
„Digestif Rennie is.tot nu toe het eenige
middel, dat mij verlichting gebracht heeft,
en deze beterscnap is onveranderd geble
ven." Dit schreef ons de apotheker N. te Z.
Geen wonder. Digestif Rennie Pastilles
bestrijden deze klachten op geheel nieuwe
•wijze, door het overtollige maagzuur niet
alieen te neutraiiseeren, maar tevens ook te
absorbeeren. terwijl bovendien de spijsver
tering door het in deze pastilles voorkomende
pancreatine en pepsin e krachtig bevorderd
wordt. Digestif Rennie Pastilles helpen snel
en afdoende. Zij zijn prettig te nemen, men
late één of enkele dezer smakelijke pastilles
eenvoudig- langzaam in den mond smelten.
Verkrijgbaar bij alle apoth. en erkende dro
gisten a f 0.4-0 per pakje, en a f 1.25 per groot
prv omzetbelasting inbegrepen
PASTILLES
f Adv Inqez Med.)
JACK MORRIS BARTELJORISSTRAAT 24 TEL. No. 13439
(Adv. Inqez Med.)
Ned. Reisvereeniging.
Tienjarig jubileum van den heer
Van Donkelaar.
De afd. Haarlem der Ned. Reisvereeniging
vergaderde Donderdagavond in „Lion d'Or"
onder leiding van haar voorzitter, den heer
J. G. Kraan.
De voorzitter constateerde een achteruit
gang van het ledental door tijdsomstandig
heden. Zooals de secretaris, de heer C. Spaar
garen, in zijn jaarverslag nader preciseerde, is
het ledental in 1936' gedaald van 3321 tot 3145.
De penningmeester, de heer H. van Donke
laar, deelde in zijn financieel verslag mede,
dat het batig saldo over 1936 bedroeg 998.66;
een iets gunstiger cijfer dan verleden jaar.
De voorzitter sprak den heer Van Donkeiaar
toe, naar aanleiding van het feit dat hij ge
durende tien jaar deel van het bestuur heeft
uitgemaakt. In zeer waardeerende woorden
gewaagde de voorzitter van de werkzaam
heden van den heer Van Donkelaar op veler
lei gebied: als afgevaardigde naar de alge-
meene vergaderingen (hij is lid van den Raad
van Afgevaardigden), als leider van afdee-
lingstochten en niet het minst als penning
meester. Mevr. Van Donkelaar steunt daarbij
haar man, waar zij kon. Spr. dankte den heer
en mevr. Van Donkelaar voor alles, wat zij
voor de afdeeling gedaan hebben en doen en
bood hun namens de leden een mooien kijker
aan.
De heer Van Donkelaar dankte met eenige
hartelijke woorden.
De periodiek aftredende bestuursleden, de
heeren A. van Dijk, C. Spaargaren en J. J.
Ph. van Vliet, werden herkozen, evenals de
commissieleden voor de afdeelingstochten, de
heeren H. van Donkelaar, H. J. Douma, J.
F. A. Rozenhart en J. J. Ph. van Vliet.
De heer H. van Donkelaar werd wederom
benoemd tot lid van den raad van afgevaar
digden en tevens tot afgevaardigde naar de
algemeene vergadering, te Arnhem te houden.
De heer C. Spaargaren werd eveneens als af
gevaardigde aangewezen.
VROUWEN ELECTRICITEITS VEREENIGING
Op 25 Februari j.l. had in Café Restaurant
Brinkmann aan de Groote Markt de oprich
tingsvergadering plaats van de afdeeling
Haarlem en Omstreken der Vrouwen Electri-
citeits Vereeniging.
Een hoofdbestuurslid van de algemeene ver
eeniging zetelende in Utrecht, installeerde
het afdeelingsbestuur. Presidente werd mevr.
Schmidt'Marsman, Aerdenhoutsduinweg 2a,
Aerdenhout. Het doel der vereeniging is het
bevorderen van de toepassingen van electri-
citeit in den ruimst mogelijken zin op elk
gebied, dat voor de vrouw van belang kan
worden geacht. De vereeniging houdt hiervoor
iezingen, excursies, demonstraties enz.
De afdeeling telt nu reeds pl.m. 70 leden.
AGENDA
VRIJDAG 26 FEBRUARI
StadsschouwburgTooneelgroep Het Mas
ker: „Het-Nest8.15 uur.
Gem. Concertgebouw: Revue „Zoek de Zon
op", 8 uur.
Palace Filmac: 11—5 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Rembrandt Theater: „Verboden lading
2.30, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals Theater: „Fraulem Lilli",
2.30, 7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „Transatlantic
2.30, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: „Verdachte, sta op!" 7 en
9.15 uur.
ZATERDAG 27 FEBRUARI
StadsschouwburgRott.-Hofstad-Tooneel
jS 69tot wederopzegging", 815 u.
Restaurant Brinkmann: Modeshow „Ned.
Mode Vakbond", 2.30 uur.
La Gaité, Raaks: Nachtfeest 8—5 uur.
Palace Filmac: 11—5 uur: Doorloopend 50
minuten wereldnieuws.
Bioscoopvoorstellingen 's.middags en des
livonds.
Controle op auto's.
Van vele is het gewicht te laag opgegeven.
Het is den Fiscus niet kwalijk te nemen,
het is zelfs zijn plicht, te zorgen dat hij
krijgt wat de wetgever hem heeft toegedacht.
Bekend is, dat de wegenbelasting voor auto's
berekend wordt naar het gewicht. Als de
wagens dus te licht worden opgegeven komt
de Fiscus niet aan zijn geld. Onderzoekin
gen hebben aangetoond zoo deelde de
Hoofdinspecteur der Belastingen te Haarlem
ons mede dat 20 a 25 pet. der auto's te
laag zijn aangegeven. Er zijn zelfs verschil
len van500 K.G. geconstateerd. Geen
wonder dat de eigenaars dan last krijgen
met de belastingautoriteiten, want er wordt
voldoende gelegenheid gegeven om zeker te
zijn dat men het juiste gewicht opgeeft.
Eenige keeren per jaar worden autobezitters
in de gelegenheid gesteld kosteloos hun auto
te laten wegen in tegenwoordigheid van be
lastingambtenaren. Die geven dan een ge
waarmerkte kaart af en als men na dien tijd
niets aan zijn wagen laat veranderen, be
hoeft men voor een controle niet ibeangst te
zijn. Worden er evenwel verzwaringen aan
den wagen aangebracht dan is opnieuw we
gen noodzakelijk. Tusschentijds verleenen
de ambtenaren voor dit wegen ook hun me
dewerking. maar dan moet een vergoeding
vc\t tijdverlies betaald worden.
Heden had een controle plaats op het ge
wicht van ajito's. Een groot aantal belasting
ambtenaren was opgesteld op den weg Haar
lem—Amsterdam nabij de suikerfabriek te
Halfweg. Alle passeerende aiuto's werden
aangehouden. De bestuurders die een offi-
cieele weegkaart hadden werden, op enkele
uitzonderingen na. doorgelaten, maar de
overige wagens werden gewogen. Dit ging op
dit punt gemakkelijk omdat daar twee goede
weegbruggen aanwezig zijn. Daardoor werd
het oponthoud tot een minimum beperkt.
Ook nu werden weer verscheidene auto's
ontdekt die zwaarder waren dan de papieren
aangaven. Er werd tegen de houders proces
verbaal opgemaakt. Eerst wordt onderzocht
hoe lang of reeds met een zwaarderen wa
gen gereden is en naar gelang' van dat onder
zoek wordt het bedrag bepaald waarvoor een
vervolging kan worden afgekocht. De auto
bezitters kunnen dan overwegen of zij dit
geld willen betalen of liever een uitspraak
van den rechter willen afwachten.
De Bilt voorspelt:
Krachtigen tijdelijk wellicht stormachti-
gen Zuidelijken tot Zuidwestelijken wind,
betrokken met regen, later tijdelijk op
klarend, aanvankelijk zachter.
BAROMETERSTAND
Hoogste 770.7 m.M. te Isafjord.
Laagste 735.6 m.M. te Valentia.
De weersverandering in onze omgeving wordt
steeds feller en de tegenstellingen tusschen
Noord-Oost Europa en het Zuid-Westen nog
grooter.
De gisteren verschenen depressie heeft zich
slechts kort over Frankrijk uitgebreid en is
daarna Noordoostwaarts getrokken, gevolgd
door een rug van hooge drukking, waarachter
weer een diepere depressie volgt, die reeds
zwaren storm brengt in de Golf van Biscaye.
In Scandinavië is de vorst weer plaatselijk
tot meer dan dertig graden toegenomen en op
IJsland tot beneden tien graden.
In Duitschland werd de vorst iets naar het
Oosten teruggedrongen, maar in het Oosten
kwam matige, plaatselijk zelfs strenge vorst
voor en op verscheidene plaatsen valt sneeuw.
In Frankrijk is de lucht opgeklaard, maar in
het Westen begint het weer te stormen en valt
regen. Ook op de Britsche eilanden nam de
wind tijdelijk af, maar in het Zuiden is de
regen weer aangevangen en zal de windkracht
weer tot storm toenemen. De nieuwe depressie
zal weer stormachtigen wind en regen bren
gen, aanvankelijk met stijging van tempera
tuur, later gevolgd door.tijdelijke opklaring.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 756 m.M.
Stand van heden 753 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
Fa. A. FEDERMANN, Opticien
Gr. Houtstraat 37 Tel. 11059
HOOG WATER TE ZANDVOORT:
Zaterdag v.m. 4.24 uur; n.m. 16.27 uur.
Strand berijdbaar van 9.3014.30 uur.
VAN HEES' WITKALK
maakt na
éénmaal witten het vuilste plafond en
den zwartsten muur SNEEUWWIT.
FIRMA KLINKSPOOR
Apotheker-assistent
KAMPERSINGEL hoek Kamperstraat
TELEFOON 16 074
(Adv. Inqez. Med.)
HARMONIE MUZIEK VEREENIGING
„APOLLO".
Binnenkort viert de Haarlemsche Harmonie
Muziekvereeniging „Apollo" haar 30-jarig be
staan. Er is een feest-commissie samengesteld,
die reeds bezig is met 't. samenstellen van een
programma voor een groot feest .in October,
waarbij o.a. zullen optreden een revue-gezel
schap, een band en verscheidene bekende ar-
tisten. Na afloop zal een groot bal gehouden
worden. Reeds nu bestaat, gelegenheid voor
dien feestavond 10 cent per. maand te
sparen. Dit geld kan aan eenige adressen ge
stort worden.
BOND VAN JONG-LIBERALEN.
Op 3 Maart zal voor de afd. Haarlem de
heer J. C. A. Boele uit Amsterdam., in café
Brinkmann, spreken over: „Waarom politieke
belangstelling noodzakelijk is".
Op 3 April zal eveneens in Brinkmann ter
gelegenheid van het 12 172 jarig bestaan der
afdeeling een feestelijke propaganda-avond
plaats vinden, waar zullen sprelken Dr. P. H.
Ritter Jr. uit Utrecht en Drs. J. Breedvelt uit
's-Gravenhage.
JUBILEUM P. J. NEESKENS.
Heden herdenkt de heer P. J. Neeskens, voor
man bij Openbare Werken te Heemstede, den
diag dat hij daar 25 jaar geleden in dienst
kwam.
Vanmorgen werd de jubilaris met zijn fami
lie per au'to van zijn woning gehaaid. In het
gebouw van Openbare Werken had de huldi
ging door ambtenaren én personeel plaats.
Aan mevr. Neeskens werden bloemen aange
boden. Namens het gemeentebestuur voerde
de heer A. P. Audretsoh als oudste lid van de
Commissie voor Openbare Werken het woord,
omdat wethouder Da-. Droog ongesteld was.
Spreker vond heit een. mooie prestatie, 25 jaar
een 'gemeente met- zooveeltoewijding te die
nen zooals de jubilaris dii't gedaan heeft. De
heer Andretsch hoopte, dat hij nog' vele jaren
zijn beste .krachten zal kunnen geven in het
belang van Heemstede. Spreker overhandigde
hem namens B. en W. het gebruikelijke ge
schenk onder enveloppe.
De directeur van Openbare Werken, de heer
J. Schelling, sprak ook waardeerende woor
den; hij prees zijn ijver en zeide dat hij er
nooit spijit van gehad heeft den jubilaris in
dienst genomen te hebben. Spreker dankte hem
voor wat hij in die jaren voor de gemeente
heeft gedaan.
Als stoffelijk blijk van belangstelling over
handigde de directeur hem namens de ambte
naren een vulpen en vulpotlood in étui.
Vervolgens voerde de heer P. Zegwaard na
mens de collega's het woord. Hij dankte den
jubilaris voor de steeds prettige samenwerking
en schonk hiem namens het personeel een klok
en een spiegel.
De jubilaris dankte voor de hartelijke woor
den en die geschenken. Hierna kreeg de jubi
laris gelegenheid, den dag in den familiekring
door te brengen.
Verbeteringswerken van de
Maas vorderen snel.
De wachtende auto's op het controlepunt te Halfweg
In deze dagen van wassende rivieren heeft
de overlaat bij Beers weder volle aandacht
De Beersche overlaat is gaan werken en in
Brabant tot bij Den Bosch toe loopt alles
onder. Einddoel van de Maaswerken is aan de
rivier een zoodanige capaciteit te geven, dat
de overlaat niet meer noodig is en als een
gewone dijk kan worden beschouwd. Door
het graven van de Bergsche Maas, waardoor
het Maaswaternaar de Arner wordt gevoerd,
later door verti'ooging van de kade met een
halven meter, werd eenige, doch geen af
doende verbetering verkregen. Verbreeding
en verdieping van de rivier en het afsnijden
van bochten zullen die thans brengen.
In het onderstaande hebben wij de inlich
tingen ten aanzien van 't Maasvraagstuk
samengevat, welke ons in het Bureau van
de Maasverbeteringswerken te Nijmegen op de
meest welwillende wijze werden versterkt.
Wanneer de Beersche overlaat bij Grave
werkt, overstroomt een gebied van 25.000 bun
der in Noord-Brabant en de geheele streek
tusschen Mook en Hedel is dan ontoeganke
lijk.
Vandaar, dat sinds jaar en dag gezocht is
naar een oplossing, waardoor de overlaat
minder dikwijls zou werken.
In 1921 heeft de commissie onder voorzit
terschap van den hoofdingenieur van den
Rijkswaterstaat, Jolles, de zaak in studie ge
nomen. Het resultaat van het werk van deze
commissie was, dat de kade in de Beersche
overlaat ongeveer een halve meter werd ver
hoogd; zij werkt nu pas, wanneer de water
stand te Grave 10.87 -f N.A.P. bedraagt.
Dat deze verbetering allerminst een radi
cale oplossing bracht, bleek bij den waters-
snood in 1926. Toen ontstond de overtuiging,
dat er een einde diende gemaakt aan de over-
strooniingen van Brabant. Nu wijlen dr. C.
W. Lely, hoofdingenieur van den Rijkswater
staat, ontwierp een plan, dat de nu in uit
voering zijnde Maaswerken omvat. Het be
oogt een zoodanige verbetering van de riviei
beneden den Beerschen overlaat door af
snijding van bochten waardoor de Maas
korter wordt verbreeding- en verdieping,
zoodat de rivier in staat zal zijn alle water
dat wordt afgevoerd door de Boven Maas, ook
langs de Beneden Maas te doen afvloeien
zonder gevaar voor dijkdoorbraak en zonder
gebruik te maken van den Beerschen overlaat.
Met de in 1930 begonnen werken tot ver
betering van de Maas is men thans tot Me-
gen gevorderd en thans is de waterstand
daar drie Meter lager dan hij vroeger bij
eenzelfden waterafvoer zou hebben bedra
gen
In het eind van 1937 zal men tot Rave-
'stein zijn gevorderd en in 1938 wordt het
eindpunt, Mook, bereikt.
Dat er reeds gronden in den overlaat In
cultuur werden gebracht spreekt wel van
groot vertrouwen in de resultaten van de
Maasverbeteringswerken. Reeds enkele jaren
geleden is men bij verschillende dorpen be
gonnen met huizenbouw, een onderneming,
die zeker toen niet zonder risico was.
De Maasdijken komen door deze verbete
ringswerken in gunstiger conditie, omdat
het water er minder te-gen zal staan. De
overlaat bij Beers geraakt op den duur auto
matisch buiten werking: hij kan tenslotte
als een gewone dijk worden beschouwd.
Opheffing van den overlaat zal mogelijk
zijn omdat na de voltooiing van de Maas
werken de rivier over voldoende capaciteit
zal beschikken.
Een rivier als de Maas is een zuivere re
genrivier. Regent het in het geheele
stroomgebied veel, dan heeft men met ver
rassende stijgingen rekening te houden. Een
rivierstand van 45.50 M. N.A.P. impliceert
niet absoluut, dat de peilschaal in Grave
10.87 aanwijst, want het is zeer goeü mo
gelijk, dat de zijrivieren, zooals de Roer,
den' waterstand benedenstrooms door stijging
beïnvloeden.
Vandaar, dat h-et niet voldoende is om
het rivierpeil van 1926 als een norm aan te
houden. Niemand kan voorspellen welke wa
terstanden zich nog eens opde rivier zullen
voordoen; hetgeen de Mississippi heeft ver
toond bewijst dit wel, en aan de Ameri-
kaansche ingenieurs, die inderdaad hun
vak wel verstaan, kunnen daarover geen
verwijten worden gedaan. In Noord-China
is in den aardbodem duidelijk bewaard ge
bleven de structuur van oude rivierbeddin
gen en men kan daar nagaan hoe geweldig
de bedding in verschillende tijdvakken wij
zigingen onderging.
Rivierverbetering
fing.
en werkverschaf-
Bij de Maaswerken doet zich de gelukki
ge omstandigheid voor, dat aan 2000 man
werk wordt verschaft voor een bij uitstek
doeltreffend werk: de verbetering van de
rivier.
Rivierverbetering sluit ook m verbetering
van het winterbed door verdieping. Dit werk
wordt in werkverschaffing uitgevoerd. Van
de uiterwaarden worde 1.30 a 1.40 M. afge
graven. De bovenste steek wordt bewaard
en weer op den afgegraven grond gelegd,
zoodat men steeds kleigrond in de uiterwaar
den houdt. De grondwaterstand van de
uiterwaarden verbetert door de afgraving,
maar in de toekomst zullen zij niet onderloo-
pen bij een waterafvoer van 1300 M3 per
seconde, maar pas wanneer die afvoer 1500
AANRIJDING OP DE IIEEMSTEEDSCHE
DREEF.
Donderdag namiddag omstreeks 6.45 uur
had op de Heemsteedscihe Dreef te Heemstede
©en aanrijding plaats tusschen een auto. be
stuurd door M. J. M. te Heemstede en een
auto, bestuurd door W. G. J. te Hoofddorp,
doordat de bestuurder van eerstbe doelden
wagen., komende van de Zandvaartkade, de
Heemsteedsche Dreef wilde oversteken om de
Joh. Verhulstlaan in te rijden. Hij verleende
'toen aan dein bestuurder van de uit de rich
ting Beninebroeik komende auito geen voor
rang.
Beide auto's werden beschadigd; één moest
er worden weggesleept. Persoonlijke ongeluk
ken hadden niet plaats.
M3 bedraagt, zij zullen dus niet zoo vaak
meer overstroomd en met vruchtbaar ma
kend rivierslib bedekt worden. Met de regel
matige be vloeiing is het uit.
Dijkverzwaring met uitgegraven
klei.
Een moeilijk probleem vormde de uitge
graven kléi; er was niet voldoende berg
plaats voor en men wist niet waar men er
mee heen moest.
Tenslotte ontstond het denkbeeld om de
klein te bezigen voor verzwaring van de
bestaande dijken. Dit denkbeeld is uitge
voerd in Brabant zijn de dijken ver
zwaard uit kleidepots van de Maaswerken
en men is nu bezig den Maasdijk van Me-
gen tot Balgooi met klei te verzwaren Ove
rigens waren na 1926 in Brabant en Gel
derland overal reeds dijken verbeterd, maar
het is natuurlijk een voordeel, wanneer men
op deze wijze een dijk nog sterker kan ma
ken.
Rood-wit-blauw's historische rechten
zijn onaanvechtbaar.
Eindelijk is dan een kleine nalatigheid van
meer dan een eeuw geleden goed gemaakt.
Want thans is ons land in het bezit gekomen
van een Koninklijk Besluit tot officieele vast
stelling van de nationale vlag. Door een onbe
kende oorzaak heeft men indertijd, na het
herstel van Nederland's onafhankelijkheid
verzuimd, terwijl het wel kwam tot een besluit
tot vaststelling van het Rijkswapen (dit ge
beurde bij Besluit van 24 Augustus 1815), ook
een besluit in zake de vlag te nemen.
Toch moet erkend dat er zich tijden lang
geen enkele moeilijkheid voordeed en dat
iedereen drommels goed wist, dat onze vlag
rood-wit-en-blauw was. Maar ziet, omstreeks
1863 zijn er wat lieden, die neiging aan den
dag begonnen te leggen voor een (onzaligen)
vlaggestrijd door de stelling te verdedigen
dat het eigenlijk, gezien de geschiedenis, oran-
je-blanje-bleu moest wezen. Degenen die dit
betoogden wisten dan meteen te vertellen, dat
het rood in plaats van het oranje pas zijn in
tree had gedaan, toen tegenstanders van het
Huis van Oranje de lakens uitdeelden, d. w. z.
in het eerste stadhouderloos tijdperk (1650—
1672). En dus was het rood-wit-blauw eigenlijk
een vlag van de anti-Oranjegezinden, zoodat
al wie doordrongen was van liefde voor ons
nationale vorstenhuis moest ijveren voor her
stel van de kleuren, die eens hier gewapperd
hadden.
Ook: in de twintigste eeuw kreeg deze voor
stelling van' zaken weer eenigen aanhang en
het werd zelfs zaak met de mogelijkheid re
kening te houden, dat zoodoende onze vlag,
in stee van symbool der nationale saamhoo-
rlgheid, inzet van politieken strijd zou kunnen
worden. Daarom was het ongetwijfeld niet
kwaad iets dergelijks eens voor al te voorko
men, door het verzuim van 1815 in te halen
en alsnog officieel vast te stellen, welke de
nationale kleuren zijn.
Dat de Regeering bij haar beslissing tevens
zoo wijs is geweest, zich te houden aan de
historische werkelijkheid of aan de werkelijke
en niet aan de fantastische historie, kon men
van haar verwachten, hetgeen niet wegneemt,
dat de oprechte en eerlijke beoefenaars van
's lands geschiedenis, die van de vlag mee in-,
begrepen, zich natuurlijk van ganscher harte
over dezen gang van zaken zullen verheugen.
Het heele verhaal n.l. van het uit anti-
Oranje-gevoelens verdreven oranje berust op
fantasie. Lang voor het aanbreken van het
eerste stadhouderloos tijdperk had het rooa-
wit-blauw al zijn intree gedaan. Nauwkeurig
historisch onderzoek heeft uitgemaakt dat
zoowel deze kleurencombinatie als het oranje-
blanje-bleu als zgn. Prinsenvlag aangeduid
pleegde te worden en van 1590 ongeveer af zag
men de beide schakeeringen naast elkaar. Met
dien verstande, dat het rood-wit-blauw toen
reeds de overhand had en dat het van 1630 af
vrijwel de alleenheerschappij bezat. M. a. w.,
wanneer het stadhouderlijk bewind der Oran
jes (Maurits, Frederik Hendrik) op het top
punt van zijn macht en aanzien staat, is rood-
wit-blauwde gebruikelijke nationale vlag.
Er viel dan ook zeker, uit een historisch oog
punt niets in te brengen tegen het decreet der
provisioneele representanten van het volk van
Holland, op 15 Februari 1796 uitgevaardigd,
inhoudende: „voortaan zal de nationale vlag
van dezen Staat zijn de gewone en altijd in
gebruik geweest zijnde Bataafsche of zgn.
Hollandsche vlag" te weten: rood-wit-blauw.
Lodewijk Napoleon vaardigde op zijn beurt,
juist omdat hij met het nationale gevoel van
de Nederlanders rekening wilde houden, een
soortgelijk besluit uit.
Daarna bleef verder elke beslissing uit tot
het dan nu pas genomen besluit. Formeel kon
men intusschen misschien toch wel beweren,
dat er wel een officieele beslissing in zake
onze vlag was, n.l. die van 1796, aangezien die
nooit was ingetrokken of door een andere ver
vangen.
Uit het hier in het kort geschetste over
zicht der feiten moet het toch zeker wel dui
delijk wezen dat men nooit kan beweren, dat
oranje-blanje-bleu historisch meer of sterkere
aanspraken bezit. Zelfs al moge. dan in den
allereerston tijd van den 80-jarigen oorlog het
rood-wit-blauw nog niet of zelden dienst heb
ben gedaan als symbool van Nederland's wil
len en streven, tenslotte is het nu reeds onge
veer 3 eeuwen lang onze nationale vlag bij
uitstek geweest en zijn er onder die banier,
ook in den vrijheidsstrijd tegen Spanje, tal
van roemrijke daden verricht.
I-Ioe ongerijmd alweer den onbevangen his
toricus het sprookje van het anti-Oranje
symbool van de rood-wit-blauwe vlag moet
zijn, kan men vermoedelijk ook nog goed be
seffen als men bedenkt, dat achtereenvolgens
Koning Willem I, Koning Willem II en Koning
Willem III tot Koninklijke Standaard had
denrood-wit-blauw met hun wapen op de
witte baan. En wanneer onze Koningin m
1908 een gansch anderen Koninklijken Stan
daard aanneemt, draagt het hierop betrek
king hebbende K.B. er zorg voor, dat op elk
oranjeveld voorkomt: de rood-wit-blauwe
jachthoorn van het Huis van Oranje.
Ziet daar de werkelijkheid en geen gefan
taseerde historiel
Dr. E. v. RAALTE
