m m m m m m ^WEERBERICHT SCHAAKRUBRIEK ÉS ff m m 0üf JU fg gjj I SB A 0 «bH j§ III ÜP 111 1BA im V I 1 4 4 Si j§ li A A B s A B ss s B V s tv dens da "gio maart 1937 HA ARE EM'S DAGBEAD 2 Brandje in de Herculesstraat Hulpbehoevende vrouw bijtijds gered. Door kordaat optreden van een buurman. Bij een onbeduidend brandje, dat Dinsdagmïdda n een perceel aan de Herculesstra. in Haarlem-Noord Avas uitgebroken, kon een oude hulp behoevende vrouw nog op het laatste oogenblik van 'n vreeselijken dood ge red worden, dank zij het moedig op treden van een buurman. Dinsdagmiddag half vier werd een binnen brandje gemeld in perceel Herculesstraat 10. een der kleine gemeentewoningen voor ouden van dagen, bewoond door de alleenwonende 16-jarige weduwe G. H. van Santé-Vester, die op een divan lag te slapen. Deze divan stond dicht bij een brandenden haard. De vrouw, die wegens een verlamming haar beenen niet kon gebruiken, bemerkte plotseling tot haar grooten schrik, dat het deurtje van den haard open sprong en dat een gloeiend kooltje naar den divan rolde. Dit meubelstuk geraakte in brand. De vrouw liet zich van den divan rollen en kroop op de knieën naar het raam, om hulp te roepen. Zij kon het raam echter niet openen en mede door den verstikkenden rook in het kleine vertrek zakte zij op een stoel neer. Gelukkig werd haar gegil toch gehoord door den 42-jarigen heer C. Westerman, die aan den overkant in perceel 21 woont. Hij schoot toe en verschafte zich toegang tot de kamer door een paar deuren in te trappen Bij zijn reddingspogingen ondervond hij veel hinder van den rook, maar na eenig zoeken vond hij de arme vrouw bij het raam. Haar kleeren waren in brand geraakt, waardoor zij tamelijk ernstige wonden aan hoofd en ar men kreeg. Ook 't hoofdhaar was geschroeid. De heer Westerman heeft onmiddellijk de vlammen gedoofd, zoodat hij haar van een wissen dood gered heeft. Inmiddels was nog meer om hulp geroe pen. Weldra verschenen een geneesheer en leden van den Ongevallendienst. die haal verder behandelden. Omdat zij in dit ver trek natuurlijk niet blijven kon, heeft de dokter haar in zijn auto naar het Sint Elisa beths Gasthuis vervoerd, waar zij ter obesr- vatie is opgenomen. Haar toestand is geluk kig niet levensgevaarlijk. De weduwe Van Santé, wier man drie we ken geleden gestorven was en die sindsdien alleen woonde, werd verzorgd door een buur dame, mevrouw Meijer, die haar 's middags twee uur nog een kopje thee had gebracht. Zij had toen niets verdachts gemerkt. Ook zij wilde ter hulp snellen, maar bij het over steken van de gladde straat had zij het on geluk te vallen, waarbij zij haar enkel kneusde, zoodat ook zij verbonden moest worden. Intusschen was het brandje, dat niet veel te beteekenen had, door een lid van den On gevallendienst, die tevens lid van de Brand weer is (welk een gelukkige combinatie!) met een paar emmers water gebluscht, zoodat de brandweer, die met twee wagens aanwezig was, geen dienst behoefde te doen. De heer Wester man. die den brandenden divan naar buiten had gesleept, bezeerde zich daarbij nog aan een der handen. Ds geringe brandschade wordt door verze kering gedekt. OUDERCOMMISSIE SCHOOL 3 De oudercommissie van School 3 (Boter markt 1 koos tot voorzitter den heer J. N. Spierdijk, en den heer M. J. Enneking (Hoog straat 3) tot secretaris. N.V. HAARLEMSCHE BOAZ BANK. Dividend 4Vi voorgesteld. Aan de op 31 Maart a.s. te houden algemeene vergadering van aandeelhouders der N.V. Haarlemsche Boaz Bank zal worden voorge steld het dividend over het boekjaar 1936, na ruime reserveering, te bepalen op 4]/2% (onv.). WISSELKOERSEN AMSTERDAM. 10.15 uur: Londen 8.92 3/4. Berlijn 73.471/2 Parijs 8.351/2. Brussel 30.83 1/2. Zwitserland 41.69'.£ New-York 182 3/8. 12.— uur. Londen 8.93 3/8 Berlijn 73.4612 Parijs 8.36 1/4 Brussel 30.84 V2 Zwitserland 41.70 Kopenhagen 39.85 Stockholm 46.00 Oslo 44.85 New York 1,82 13/16 Praag 6.38 Laat die Maartsche buien komen. Uw goede bui wordt niet gestoord. Als gij PERQUIN maar blijft ontbieden, Ook voor het BRANDSTOF-slotaccoord! (Adv. ingez. Med.) AGENDA Heden: WOENSDAG 10 MAART Stadsschouwburg: Tooneelgroep Het Mas ker. „Het Nest 8.15 uur. Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50 minuten wereldnieuws. Luxor Sound Theater: „Duizend maal be dankt." 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt Theater: „Zonen van de Zuid zee" en de Avro-film, 2.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals Theater: „Zaken zijn Zaken", 2.30. 7 en 9.15 uur. Cinema Palace: „Opgejaagd", 7 en 9.15 u. Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan dags. Toegang vrij. Frans Hals Museum: Jubileum-tentoonstel ling H. F. Boot. DONDERDAG 11 MAART Stadsschouwburg: De Nederlandsche Too neelgroep „Rijksstraatweg no7 6", 8.15 uur. Palace Filmac: 115 uur: Doorloopend 50 minuten wereldnieuws. Bioscoopvoorstellingen 's middags en des avonds Frans Hals Museum: Jubileum-tentoonstel ling H. F. Boot Het tekort op de Haarlemsche begrooting. Hoe het thans staat met de onderhandelingen met de Regeering. Hedenmiddag vervolgt de Haarlemsche ge meenteraad de behandeling der begrooting voor 1937. Bij de discussie is zooals men zich herinneren zal wel over t tekort van f 400.000 gesproken, maar er wordt gedaan „alsof dit wel in orde komt." Wij hebben daarom nog eens geïnformeerd ho'e het precies met de onderhandelingen tus- schen ons gemeentebestuur en de Regeering over de extra subsidie uit het werkloosheids- subsidiefonds staat. Ons werd verzekerd dat het college van B. en W. op grond van de met de Regeering gevoerde besprekingen, de overtuiging kan hebben, dat Haarlem in deze moeilijke financieele omstan digheden geholpen zal worden, zon der dat de gemeente verplicht wordt eerst de opcenten op de Personeele Be lasting op het maximum te brengen (200 in plaats van de 185 die nu gehe ven worden) om daarna ook de op centen op de Gemeentefondsbelasting te kunnen verlioogen. Het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, dat aan de Regeering in deze aangelegenheid geadviseerd heeft, staat ook op het standpunt dat het voor Haarlem m verband met de zuigkracht der randge meenten ongewenscht is de belastingen Renjamino. SiqlL 'i WM&tdi IteAaemdAte tetwA. kamtUufdayin RemMxmdt met ygri gAxsotiche failm ij, frent mijn tev-en" (Adv. Ingez. Med.) te verhoogen. Men weet, dat de Regeering aan het gemeentebestuur heeft medegedeeld, dat zij geen prijs stelt op de invoering van de door Haarlem onlangs aangenomen ver hooging van de vermakelijkheidsbelasting op de bioscopen van 20 op 25 pet.. Als Haarlem dat besluit introk kon die mindere ontvangst (bij de begrooting voor 1937 was geraamd dat uit de verhooging f 20.000 zou kunnen komen! bij het geraamde tekort van f 400.000 getrok ken worden. Daaruit is zoo werd ons verklaard wel af te leiden, dat de Regeering'sympathiek te genover de aanvraag van Haarlem voor een extra-subsidie uit hel werkloosheidssubsidie- fonds staat, want anders zou niet de nu ge- volgden weg bewandeld zijn, die immers het tekort van Haarlem nog met f 20.000 ver groot. De regeering heeft bij de onderhandelin gen met de gemeente betrekkelijk weinig eischen gesteld. Van de opgelegde bezuini gingen zijn door den Raad reeds aangenomen de verlaging van het presentiegeld en de af schaffing van de vrije telefoon voor de raads leden. In behandeling komt nu nog de voor geschreven verhooging van het tarief voor het Vergunningsrecht. Bij de discussies in den raad is ook nog gewag gemaakt van verschillende verlan gens van Gedeputeerde Staten. Met name is daarbij genoemd de opheffing van de Stads- kweekerij. Ons werd evenwel met stelligheid verzekerd, dat dit geen opgelegde bezuini gingen zijn. Alleen is aan het gemeentebe stuur in overweging gegeven enkele quaes- ties o.a. ook de opheffing der Stadskwee- kerij nog eens nader te bezien. B. en W. hebben dat gedaan en aan Gedeputeerde Staten is geantwoord waarom het college geen vrijheid kon vinden daarop in te gaan Vooral is door B. en W. een uitvoerige uit eenzetting gegeven waarom het ongewenscht- zou zijn de Stadskweekerij op te heffen. Men weet, dat ds Raad niet op het verlan gen van Gedeputeerde Staten is ingegaan de vergoeding voor de leden van Stembureaux te verlagen. Dit is evenwel een vrij onbelang rijk detail van de begrooting. Het moet af gewacht worden hoe het nu verder daarmee zal loopen. Het is dus aan te nemen dat als de Raad hedenavond de behandeling der begrooting besluit, de onzekerheid over de extra sub sidie van het. rijk uit het werkloosheidsfonds blijft voortbestaan. Niet onmogelijk is, dat Den Haag een afwachtende houding aan neemt om tenslotte pas een definitieve be slissing te nemen als met zekerheid gezegd kan worden hoe groot het tekort van Haar lem is. want het nu geraamde bedrag van omstreeks f 420.000 is slechts een begrooting. In werkelijkheid kan het immers lager of hooger worden, vooral nu het onzeker is ihoe het in het verdere deel van dit jaar zal gaan met de kosten voor Armenzorg en Werkloozensteun. Indertijd hebben wij reeds in het licht gesteld, dat de regeering nooit van te voren een vast beddrag als extra uit- keering uit het fonds toezegt, maar ndit laat afhangen van het werkelijke (niet geraam de) tekort Haarlem zal uit den nu gevolg den loop van zaken waarschijnlijk vrijheid vinden op den thans ingslagen voort te gaan, want als het tekort immers gedekt had moe ten worden uit verhoogde belastingen zou wel een heel andere houding door Gedepu teerde Staten en de Regeering aangenomen zijn. De Bilt voorspelt: Zwakken tot matigen Westelijken tot Zuidelijken wind, half tot zwaar bewolkt, of betrokken, weinig of geen sneeuw, temperatuur om het vriespunt des nachts, overdag lichte dooi. BAROMETERSTAND Hoogste 771.5 m.M. te Jan Mayen. Laagste 745.0 m.M. te Weenen. Het gebied van lagen luchtdruk op den Oceaan is sterk in omvang toegenomen, doch vertoont geen diepe kernen. Op het vasteland en in Centraal-Europa bewegen enkele minima zich in Zuidwest Noordoostelijke richting, ge volgd door een stijggebied over Frankrijk. In Scandinavië blijft de luchtdruk regelmatig doorstijgen en vormt zich een uitlooper van het machtige gebied van hoogen luchtdruk met zeer lage temperaturen, dat het geheele Pool gebied bedekt. In Frankrijk en het Zuiden van ons land ging de wind om naar West, waarmede de hooge temperaturen ten Zuiden van ons ver dwenen. De warmte wordt nog gemeld uit Weenen en de Oost-Alpen. In de West-Alpen werd het kouder en viel veel sneeuw, het sta tion op de Saentis meldt in den nacht 23 m.M. neerslag. Over het geheele vasteland is de lucht bewolkt met lage wolken en plaatselijk slecht zicht. In Scandinavië heerscht helder vriezend weer. Het is te verwachten, dat het weer het on zekere karakter zal behouden met wellicht eenige opklaring met lichte vorst in den nacht. BAROMETERSTAND Vorige stand 752 m.M. Stand van heden 755 m.M. Neiging: Vooruit. Opgave van: Fa. A. FEDERMANN, Opticien Gr. Houtstraat 37 Tel. 11059 HOOG WATER TE ZANDVOORT Donderdag v.m. 1.56 uur; n.m. 14.10 uur Strand berijdbaar van 7.0012.00 uur. R.-K. Kamercandidaten. Advies van den Verkiezingsraad. De Verkiezingsraad der R. K. Staatspartij heeft zijn advies voor de samenstelling van de officieele candidatenlijsten uitgebracht. Wordt dit advies opgevolgd dan zal de eerste plaats op de zes lijsten worden ingenomen resp. door: H. G. M. Hermans in Limburg: mr. Fr. Teulings in Den Bosch, Utrecht; mr. M. P. L. Steenberghe in Tilburg; mr. C. Goseling in Amsterdam-Den Haag-Rotterdam; Pater dr. L. de Beaufort in Haarlem-Helder-Lei- den-Dordrecht-Middelburg en mr. P. J. M. Aalberse in Arnhem-Nijmegen-Zwolle-Assen- Leeuwa r den- Gr oningen Lijst Haarlem-Hclder-Leiden-Dordrecht. Voor de lijstgroep Haarlem-Helder-Leiden- Dordrecht: Oplossingen, bijdragen, vragen, enz. te zenden aan den Schaakredacteur van Haar lem's Dagblad, Groote Houtstraat 93, Haarlem PROBLEEM No. 902. (No. 8 van den wedstrijd, 43e ladder). m WÈ' Mm Mat in twee zetten. Stand der stukken; Wit: Kcl, Dg3, Td8, Te8, Lb7. Lh8, Pc3, Pd5, b3. Zwart: Kd3, Dg5, Te5, Lfl, e3. „Men zou het schaakspel kunnen noemen de Koningin der spelen en het leger van zijne toegewijde vereerders, zou men kunnen noe men, de aristocratie van de geestelijke spel- beoefenaars." M. FERNHOUT. ONZEN THEORIE-CURSUS zetten wij voort, aan de hand van PARTIJ No. 897. Gespeeld in den win terwedstrijd van het Haarlemsch Schaakgezelschap (derde klasse) 16 Februari 1937. Wit: J. E. Wielen ga (Haarlem) Zwart G. J. Fréhè (Haarlem) ITAUAANSCHE PARTIJ. 2. e2e4 e7e5 2. Pgl—f3 Pb8c6 3. Lfl—c4 Lf8c5 Waar het reeds ongeveer een jaar geleden is, dat wij over deze opening theoretische en andere beschouwingen hebben gegeven (No.868 30 Maart 1936). zullen wij enkele analyses her halen óok omdat het aantal lezers in dien tijd belangrijk is toegenomen, wat o.m. blijkt uit het aantal deelnemers aan onzen wedstrijd, dat van 82 tot 126 is gestegen. Die belangstelling voor onze rubriek komt in vele brieven herhaaldelijk tot uiting, b.v. „alleen reeds de sohaakrubriek is een abonne ment op Haarlem's Dagblad waard" en „ik ben nog altijd ontzettend enthousiast over de schaakrubriek, die mij gezellige avonden ver schaft" en „mede door de smakelijke verzor ging van uw rubriek, hebt u mij vele aange name uurtjes verschaft' en ten slotte „pro bleem No. 900 moet u maai- e$p kroontje geven en het 1000ste een gouden randje, ik vind het een heele prestatie", enz. enz. 4. c2c3 Gduoco piano ('kalm spel). Met dezen zet wordt de z.g. klassieke aan val ingeleid, met de bedoeling 4. d2d4 te spe len en het centrum te vormen. Een zeer rus tige anitwikkelingszèt is 4. d2d3, waarna dik wijls aan beide zijden de ontwikkeling sym metrisch geschiedt, b.v. 4. d7—d6; 5. Lel—e3, Lc5b6; 6. Pbl—d2, h7—h6; 7. Fd2fl, Pg8—f6; 8. h2—ih3, Pc6—e7; 9. Pflg3, enz. (Gluoco pianissimo). Speelt men 4. Pbl—c3, Pg8—f6; 5. d2—d3, d7—d.6 (welke zetten ook in omgekeerde volg orde kunnen worden uitgevoerd)dan ont staat de z.g. normaalstellinig dezer opening. Aanvallend, maar niet aan te bevelen, is 4. d2—d4 (een pionoffer) en na 4. e5xd4; 5. c2c3. Een zeer goede voortzetting is ook 4. 00, aanbevolen door dr. Max Lange (1832—1899). Ten slotte de voortzetting 4. b2b4 (even eens een pionoffer), het Evansgambiet, ge noemd naar den kapitein van de Engelsche Marine W. D. Evans (17901872), welke va riant tot zeer levendig spel kan leiden, indien het gambiet wordt aangenomen. 4 .Pg8—f6 Het beste antwoord, omdat Wit belet wordt het centrum blijvend te bezetten (afkomstig van Damiano, 1512). Het antwoord 4. Dd8e7 (Lopez, 1561) is speelbaar, maar 4, Dd8f6 niet aan te bevelen, Zeer pas sief zijn 4.d7d6 en 4. e7. De tegenaanval 4.f7f5 maakt de zwarte Koningsvleugel open, is dei- halve gevaarlijk, maar tevens kansrijk voor Zwaait. 5. d2d4 Het beste, omdat in elk geval getracht wordt het centrum te bezetten. Met 5. d2d3 ontstaat weder het Giuoco pianissimo. Gewaagd is 5. 00, wegens Pf6xe4. 5 .e5xd4 Zwak is 5.Lc5b6 wegens 6. d4xe5, Pf6g4 (Pf6xe4?; 7. Ddl—d5); 7. Lel—g5. Lb6xf2f (Fg'4xf2?; 8. Ddl—d'5)8. Kei—e2, f7—f6; 9. e5xf6, g7xf6; 10. Lg5—f4, Lf2—b6; 11. Ddl«d)5, enz. 6. C3xd4 Lc5d6? Het juisrte antwoord was Lc5b4f, waar dooi de Looper in staat is zich zonder tempover lies te verplaatsen. Thans verliest Zwart een vol tempo. In het algemeen is trouwens het plaatsen van den Looper op d6 foutief, zoolang pion d7 nog niet heeft gespeeld (o.a. omdat Lc8 wordt opgesloten). Zwart had ook een af wachtende houding kunnen aannemen door 6.Lc5b6 maar na 7. Pblc3 of 7. d4d5 staat Wit toch beter. 7. e4e5! Dit „vorkje" loopt nog betrekkelijk goed af, dank zij het nog steeds mogelijke t op b4. 8. Lel—d2 Lb4xd2f 9. Pblxd2 d7—d5 10. e5xf6 d5xc4 11. f6xg7 Th 8g8 12. Pcl2xc4 Lc8e6 13. Pc4e5 Pc6xe5 14. d4xe5 Tg8xg7 Met een pion minder en twee geïsoleerde pionnen, is het thans reeds duidelijk dat Zwart op den duur moet verliezen. 15. 00 Le6d5 Op Le6h3 kan Wit antwoorden 7. Ddlxd8i en 8. Pf3el. M. 16. Ddl—d3 Dd8d7 17. g2g3 0—0—0 18. Dd3e3 Kc8b8 19. Tfldil Dd'7g4? Op Dd-7c6 volgt Pf3d4, zoodat Dd7e8 nog het beste was geweest. Zwart verliest niu wederom een tempo, terwijl de wit'te stelling blijvend versterkt wordt. 20. Tdl—d4 Dg4d7 21. Tal—dl 21 .Dd'7c6? Een miszet, omdat Zwart verzuimd heeft bijtijds een vluchtveld te maken voor zijn Ko ning. Daarom was thans juist c7c6 dubbel goed. 22. De 3b3 Tg7—g8 Hier had Zwart den Koning moeten om leggen. 23. Td4xd5 Kb8c8 24. Td5xd8t Tg8xd8 25. Tdlxd8t Kc8xd8 26. Db3xf7 Dc6d7 27. e5e6! /eel aardiger dan ruilen! 27. Dd7xf7 28. e6xf7 Kd8e7 29. Pf3e5 c7e5 30. f2—f4 b7b5 31. Kgl—fl a7a6 32. g3—<g4 h7h6 33. g'4g5 h6xg5 34. f4xg5 Ke7—f8 35. h2h4 c5c4 36. h4h5 b5b4 37. h5h6 c4c3 38. b2xc3 b4xc3 39. Kfl—el Opgegeven. Ook 39. h6h7 was voldoende. OPLOSSING PROBLEEM No. 893. (No. 11 van den wedstrijd, 42e ladder). Staand der stukken: Wit: Ka2, Dh4, Te2, Lc2, Pd3, Pe8, a3. Zwart: Kf5, Td7, Pf3, Ph3, d4, g6, g7, h5. (Prof. Joh. Berger, 1845—1933). 1. Lc2dl, enz. Goed opgelost door: H. J. S. Beck, H. S. Bogaardt, J. H. Brug man Jr., H. de Ruijter en J. Vermeer, allen te Bloemendaal; C. Koster, te Ede (Geld.); B. Amélung, H. J. Bakker, A. v. Baren, J. J. H. Bauer, Th. J. Beumer, H. en J. Blokker, M. Daim, J. Derogee, C. v. Dort, H. W. v. Dort, A. W. Face, E. Fijlstra, J. Hillebrand H. M. Hoed Jr., R. Hommers, F. W. Hoogierbeets, B. Hoog roef, J. ten Hove, G. Huizing Jr., B. die Jong, Th. Kan, C. aan de Kerk, A. Krijn, A. v. Leeu wen, Joh. Lukkien, J. v. Lunenburg, H. F. Lijnbach, J. H. Meilink, A. J. Mooy. Joh. B. Pennock. J. J. Piers, G. Rossies, P. Rotteveel, A. Sierveld, mevr. J. SmitBückmann, B. A. Snelleman, A. Veerman, A. Vogelenzang, G. H. Wamelink. C. Warlé, J. v. d. Water, C. F. We ber, A. v. Weert, J. P. Wever en J. E. Wielenga, allen te Haarlem; J. J. Pootjes Jr.. te Halfweg; F. D. Kat. L. A. Patoir en C. de Vries, allen te Heemstede; W. de Laat, te Hillegom; H. F. Antonisse, J. Germeraad. mej. D. M. Graaf land, B. v. Rossem en K. Siegerist, allen te Santpoort (allen twee punten). CORRESPONDENTIE. Haarlem. L. G. 1. Dh4g3 faalt nia J. g6g5. J. H. 1. Ka.2?, een schrijffout (893)? J. W. S. 1. Lc.2hl faalt na 1.Pf3xh4. J. A. G. Dank voor uw schrijven; jammer, dat uw studie u voorioopig geheel in beslag moet nemen, maar inderdaad gaat die voor. Pret tig. dat u onze rubriek trouw blijft volgen. Santpoort. H. F. Z. 1. Lc2a4 faalt na 1.Pf3xh4. (Adv. Ingez. Med.) Candidaten: 1. dr. L. J. C. de Beaufort O.F.M. Utrecht; 2. A. J. Loerakker, Haarlem. Plaatsvervangers: 1. F. P. Th. Rohling, Bloemendaal; 2, Th. P. J. Eisen, Naaldwijk. Voor de lijst Middelburg: Candidaat: 1. mr. dr. A. J. J. M, Mes, Hein- kenszand. Plaatsvervanger: 1. E. Th. Lockefeer, Hulst. De lijsten Haarlem, Helder, Leiden, Dord recht en Middelburg worden voor de officieele candidatenlijst samengevoegd. Op die samen gevoegde lijst wordt de eerste candidaat van lijst Middelburg als zesde candidaat ge plaatst. Van deze combinatie worden zes Kamerze tels verwacht. Het partijbestuur heeft de volgorde, waar in de in ieder der samen te voegen kringen aan te wijzen candidaten op de gecombi neerde officieele candidatenlijst zullen wor den geplaatst, als volgt bepaald: 1, 2, 3, 4, 5 de candidaten no. 1, 2. 3, 4 en 5 van Haarlem-Helder-Leiden-Dordrecht; 6 candidaat no. 1 van Middelburg; 7, 8. 9, 10 en 11 de candidaten no. 6. 7. 8. 9 en 10 van Haar- lem-Helder-Leiden-Dordrecht; 12 candidaat no. 2 van Middelburg. MR. JAN GERRITSZLAAN. B. en W. van Haarlem hebben besloten, aart de laan, loopende ten zuiden van het Noorder- Sportpark van de Planetenlaan tot de Jan Gijzenvaart den naam te geven van Mr. Jan Gerritszlaan. (UN/T IN ItïïIRIN^ CONCERT DER H.O.V. Onze eerste concertmeester Hans Byvanck was Dinsdagavond-de solist en hij speelde het Vioolconcert van Dvorak en later boven dien nog de groote solo-vioolpartij in Rimsky- Korsakow's „Sheherazade" met een ifrisch- heid, een energie en een zekerheid, alsof hij; niet net pas een week van repetities en uit voeringen onder Toscanini achter den rug had, een week dus van wel zeer mooien en. leerzamen, maar ook inspannenden en ener veerenden arbeid. Dat Byvanck desniettemin geen bezwaar had om den dag na het laat ste Toscanini-concert als solist met- de H.O.V. op te treden bewijst zijn artistieken moed, en dat hij zijn taak op zoo uitnemen de wijze verrichtte dwingt eerbied af voor zijn talent, een talent, dat zich bij elke vol gende gelegenheid vrijer ontplooit. In zuiver violistisch opzicht vielen in zijn vertolking van Dvorak's Vioolconcert o.a. het reine octavenspel en de prachtige toonontwikke- ling op de g-snaar te bewonderen. Als compositie geeft dit Vioolconcert mij' telkens weer den indruk van een zekere on evenwichtigheid tusschen opzet en definitie ven bouw, althans wat de eerste twee hoofd- deelen betreft. De Finale is een vlot en geestig rondo, dat wellicht eenige verwant schap met het slotrondo van Lalo's Sym- phonie espagnole bezit Maar in het eerste Allegro lijkt het me altijd net alsof de com ponist zijn draai niet heeft kunnen vinden. Hij borduurt heel lang op het hoofdthema door en als dit dan na ettelijke bladzijden in zijn geheel terugkeert en nu den introïtus voor een grootsch en breed aangelegde con structie schijnt te vormen, volgt er dra een zangthemagroep en spoedig daarna is het met het heele eerste hoofddeel gedaan en krijgen we een overgang naar Adagio. Deze beknopte vorm zonder verdere ontwikkeling en terugkeer der hoofdgedachten schijnt nu niet geheel in evenwicht met de afmetingen der inleiding. Het Adagio daarentegen is zeer lang uitgesponnen. Wat bouw en im portantie betreft vertoonen deze beide hoofd; deelen dus wel eenige gelijkenis met de over eenkomstige van Bruch's Eerste Vioolcon cert. Van Byvanck's vertolking moge nog de zeer mooi gespeelde voorbereiding van het zangthema in het eerste Allegro gereleveerd worden. Het orkest was onder Schuurman's leiding paraat; echter was de klank van de vrjj zwaar georkestreerde begeleiding wel eens wat te sterk tegenover dien van 't solo instrument De overgang naar het Adagio en de intrede van dit laatste hadden wellicht wat meer relief kunnen hebben. Aan het Vioolconcert ging Smetana's Ouver ture „Die verkaufte Braut" vooraf. Ons or kest gaf een virtuoze reproductie van dit stuik, dat een echten blijspelgeest ademt en waarin een enkel motief herinneringen op wekt aan een moment uit het Scherzo van Dvorak's Symphonie „Aus der neuen Welt". Vermoedelijk hebben beide denzelfden Tschechischen oorsprong. Het tweede deel van den avond werd door „Sheherazade" gevuld. Voor 1001 Nacht is de tijd van drie kwartier, die deze symphoni- sche suite in beslag neemt, zeker niet lang, maar voor de hoeveelheid materiaal, die er in verwerkt is, wèl. Veelvuldige herhalingen vormen dan ook schering en inslag en de werkelijk geniale, zeer kleurrijke orkestratie is niet bij machte om me de onnoodige leng ten van de stofbehandeling te doen verge ten. Verschillende solistische partijen in dit werk werden zeer lofwaardig, een paar ech ter vrij onzuiver uitgevoerd. Ook in „Shehe razade" kunnen we „raskenmerken" vinden: ik wil als voorbeeld de gelijkenis tusschen een wending in het tweede deel met eene in het Andante van Tchaikowsky's Vierde Sym phonie noemen. De solist Byvanck werd na zijn voordracht van Dvorak's Vioolconcert met fraaie bloa» men bedacht. K. DE JONG.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 2