1 Reorganisatie Spoorwegen goedgekeurd. Werkelijk gene ™1 Kippenhouders krijgen geen steun meer. Landbouw weldra zonder steun? Opbrengst der producten nadert steeds meer de gestelde richtprijzen. Kunst in Haarlem en daarbuiten WOENSDAG 17 MAART 1937 HAARLEM'S DAGBLAD TWEEDE KAMER. Minister komt aan bezwaren tegemoet. W ieringermeer-kwesties. DEN HAAG Dinsdag. Vandaag reorganiseerde men eerst de spoor wegen. Minister v. Li d t h de Je u d e gaf de verzekering, dat de spoorwegen geen andere vormen van vervoer dan per spoor in toepas sing zullen brengen, als zulks niet dringend gevorderd wordt in verband met de verkeers- belangen in het algemeen: het andere wegver keer zal dus geen overbodige concurrentie van de spoorwegen ondervinden. De weggebruikers per auto mochten de blijde boodschap vernemen, dat de tijd is aangebro ken om na te gaan hoe men kan komen tot verlichting van de op het wegverbruik (vooral door de benzine-belasting) drukkende zware lasten. Tegenover hen, die vonden dat de Regeering een te groote zelfstandigheid vroeg ten aan zien van overneming van overeenkomsten door de S,S. en de H.S. met andere maatschappijen aangegaan, toonde de Minister zich tegemoet komend. Hij wijzigde het wetsontwerp aldus, dat .,De Nederlandsche Spoorwegen" (de nieuwe onderneming) alle contracten zal overnemen, zoodat schifting tusschen minder gunstige en gunstige overeenkomsten achter wege zal blijven. Dientengevolge konden de amendementen Bongaerts, Joekes en Rutgers v. Rozenburg verdwijnen, waarop het wetsont werp er z.h.st. doorging. Minister Van Lidth de Jeude. De ingepolderde Wieringermeer is nog niet rijp om er onze gewone gemeentelijke bestuurs vorm en indeeling op toe te passen. Daarom stelt de Regeering, met gebruikmaking van art. 194 der Grondwet, voor, een openbaar lichaam voor deze streek (en voor nader aan te wijzen ingepolderde of in te polderen gedeelten van het IJselmeer) met verordenende bevoegdheid in te stellen. Dit rechtspersoonlijkheid bezit tende openbare lichaam zal belast zijn met de leiding en uitvoering van den verderen inpol- deringsarbeid binnen zijn gebied. Hieronder valt dan ook het geschikt maken van de gron den voor het gebruik, in 't bijzonder voor de uitoefening van den landbouw, voor bewoning alsmede voor verkeer te land en te water. Van de staatseigendommen in dit gebied mag hoog stens 3000 H.A. in staatsexploitatie gehouden worden, terwijl voor de rest het openbaar lichaam 't beheer zal hebben te voeren, dat ver der nog voorzieningen heeft te treffen ter be hartiging van de Waterstaatsbelangen en dat tevens voor „gemeentelijke voorzieningen" zorg moet dragen. Met Tiet oog op alle hier genoem de werkzaamheden (uitgezonderd de laatste) komt er een Bestuur van ,.De Wieringermeer" van ten hoogste 9 door de Kroon te benoemen leden, die de leiding der staatsexploitatie zal voeren, de waterstaatsverordeningen zal vast stellen, de Regeering zal adviseeren en bijstaan en toezicht zal houden op de Directie direc teur en hoogstens 2 onder-directeuren, te be noemen door de Kroon die mede het be stuur zal uitoefenen. De begrooting en reke ning voor en betreffende de werkzaamheden van den ..Raad van Negen" en de directie zul len bij de wet worden vastgesteld, zoodat de Sta ten-Generaal een oogje in het zeil houden. Het treffen van gemeentelijke voorzieningen voor de tot het gebied behooren.de gronden en wateren, mede een taak van „De Wieringer meer", zoolang er nog geen gemeentelijke im~ deelinig heeft plaats gehad, zal geschieden door een bestuurscommissie, die uit tenminste 5, ten hoogste 9, door de Kroon te benoemen le den zal bestaan; er zal dan nog een Dage- lijksch Bestuur zijn, samengesteld uit den voorzitter en 2 door de Kroon hiervoor aan te wijzen leden der bestuurscommissie. De bestuurscommissie kan men met de ge meenteraden gelijk stellen (zij kan ook belas ting heffen), het dagelijkse^ bestuur met B. en W., den voorzitter met den burgemeester. Het groote verschilpunt met onze gemeente lijke instellingen is wel bovenal, dat de Kroon de plaats van het kiezerscorps inneemt. De begrooting" van de commissie zal de goedkeu ring van de Kroon behoeven, terwijl de kosten ten laste van het Zuiderzee fonds komen. De Raad van negen, die zich om. met de uitgifte van de gronden zal hebben bezig te houden moet. aldus valt uit het betoog van den heer Ebels (v.d.) op te maken, zoowel rekening houden met het economische als het. sociale element. Nu werken volgens spr. groote bedrijven economisch, maar tegelij kertijd zijn deze minder in overeenstemming te brengen met het vooral ook niet te ver- waarloozen sociale element. Daarom wake men tenslotte tegen uitgifte van bedrijven van te grooten omvang. Ir. Bongierts (R. K.), die de inrichting wat gekunsteld vond, acht te 3000 H.A. staatsbe drijf wel wat veel en voelde heelemaal niets voor het ééne groote staatsbedrijf, lieve lings denkbeeld van Ir. v. d. W a e r d e n. Dr B i e- rema (lib.) dong een beetje af! Duizend H.A. staatsexploitatie was genoeg. Bij uit gifte m erfpacht zou deze afgevaardigde gaarne wenschen, dat de canon (naar Deensch voorbeeld) om de 5 jaar herzien wordt en niet eens voor altijd wordt vastgesteld. Ir. v. d. Waerden (s.d.). bzetoogt dat zoo men al niet tot staatsexploi tatie van 't geheel wenscht over te gaan, dan toch zeker niet minder dan 3000 H.A. in staats exploitatie moet komen, terwijl hij van ver koop heelemaal niets wil weten. De Zuider zeeraad stond 'n loyalen proef met overheids- exploitatie voor. Het werd tenslotte van 5000 slechts 3000 H.A. Maar hier ligt dan ook de uiterste gi-ens van het „compromis". Spr. be treurt het, dat men hieraan thans nog tracht te tornen. Ir. v. d. Waeredn had juist in hooge mate gewaardeerd, dat Dr. Colijn destijds er toe had willen meewerken den weg te banen voor een proeve van staatsexploitatie van 'n deel van de Wieringermeer, waai- men dan tot 'n iindeeling in middeligiroote bedrijven (tus schen de 80 en 120 H.A.) zou kunnen overgaan Nadat de heer v. Koeverden (r.-k.) nog had laten blijken tot de voorstanders van kleine bedrijven te behooren, ving de Mi nister van Waterstaat aan met toe te geven, - - dat het wetsontwerp Sr wel wat laat is ver schenen. 'Doch van mosterd na den maal tijd te spreken, gelijk Dr. Bierema deed, is echter niet juist. Bij verdere inpolde ringen zal men toch nog zeer wel kunnen profiteeren van de lessen, die het open baar lichaam „,De Wieringermeer" zal opleveren. Het nieuwe land brengt ons veel •nieuws, maar als men beducht is voor ge schillen tusschen de organen, die zich met gemeentelijke en met waterschapsbelarrgen bezig hebben te houden, och dat is niets nieuws, dat kennen we ook in het oude land! Aldus Minister v. Lidth de Jeude, die hierna kwam op het vraagstuk van de wijze van uitgifte van gronden. Naast bezwaren tegen uitgifte in erfpacht had de Minister ook bezwaren tegen uitgifte door verkoop ge hoord, zoodat er dan vrijwel niets meer zou overblijven dan tijdelijke pacht en dit ware toch zeker niet gewenscht als eenige rege ling. En nu de strijd tusschen kleinere en groo- tere bedrijven. De Regeering zal rekening houden met den aard van den grond en den aard van 't bedrijf. Zoo zal zij dus voor het juiste evenwicht zorg dragen en telkens de omstandigheden in aanmerking nemen voor de beslissing of er uitgifte voor groote, dan wel voor kleine bedrijven zal .geschieden. De Regeering is principieel niet voor staats exploitatie, doch voor het nemen van een proef acht zij 3000 H.A. een aanvaardbare oppervlakte. Dat is toch wel noodig voor een proef op behoorlijke schaal. Dit betoog kan Ir. Bongaerts (r.-k.) niet weerhouden een amendement voor te stellen om de 3000 H.A. in 1000 te verande ren, wat natuurlijk krachtige bestrijding ontmoette bij Ir. v. d. Waerden (s.-d.), terwijl ook de heer K r ij g e r (c.-h.) er niets van wilde weten. Nadat de Minister het amendement had ontraden, besloot men wegens gebrek aan voldoende aanwezigen de stemming tot Woensdag aan te houden. E. v. R. TWEE ERNSTIGE VERKEERSONGELUKKEN TE GRONINGEN. Maandagavond is de 64-jarige H. R., wo nende aan den B'edumerweg, te Groningen, toen hij aan het wandelen was, aangereden door een auto. De heer R., die ernstige ver wondingen kreeg, werd naar zijn woning overgebracht. De bestuurder van de aanrij dende auto, reed alsof er niets gebeurd was door. doch kon later worden aangehouden. Hij houdt vol niets van de aanrijding te heb ben gemerkt. Dinsdagmiddag twaalf uur is de twintig jarige juffrouw R. P., op het Zuiderdiep te Groningen aangereden door een motorfiets, bestuurd door den 25-jarigen W. B. 't Meisje liep o.a. een ernstige hersenschudding op. Zij is in het academisch ziekenhuis opgenomen. Haar toestand is ernstig. behoeft niet duur te zijn. Reeds voor luttel bedrag geniet U van een heerlijke (Adv. Ingez. Med.) De overval op een postauto in Den Haag. Derde verdachte ook gearresteerd. In verband met den mislukten over val op een postatuo, de vorige maand in de J. P. Coenstraat te 's-Graven- hage gepleegd, is thans bij de Haag- sche politie bericht ingekomen, dat behalve de twee verdachten, die in middels reeds waren gearresteerd, door den Haagschen inspecteur van politie Pool, in samenwerking met de Duitsche politie, in Wiesbaden thans ook de derde dader van dezen over val de 28-jarige Duitscher R. H is gearresteerd. Opbrengst der eieren bevredigend geacht. Mededeeling van Minister Deckers aan de Tweede Kamer. Minister Deckers deelt in een schrij ven aan de Tweede Kamer mede, dat hij thans geen redenen meer aanwe zig acht om de pluimveehouders te steunen. B'ij de behandeling van de interpellatie van den heer van der Sluis heeft de minis ter gezegd, dat hij bereid was om, zoo mo gelijk, iets te doen, ten einde den kippen houders in hun inderdaad uitzonderlijke moeilijkheden de helpende hand te bieden. In verband hiermede acht de minister zich ver-plicht thans mede te deelen, dat de om standigheden zich zoodanig ten gunste van de pluimveehouderij hebben gewijzigd, dat maatregelen tot vex-betering van hun positie van regeeringswege naar zijn meening thans niet op hun plaats zijn. De prijs der eieren, welke op 18 Februari 1937, den dag, waarop de .interpellatie werd gehouden, reeds aan zienlijk hooger was dan in de daaraan voor afgegane weken, is sindsdien nog meer ge stegen. Indien men rekening houdt met de thans geldende voeder prijzen en de normale seizoensfluctuaties van den prijs, moet de opbrengst der eieren voor de pluimveehouders thans be vredigend worden geacht. Als de verbetering in den toestand der pluimveehouderij blijft aanhouden, is het. naar het oordeel van den minister niet ge wenscht, daarnevens nog bijzondere maat regelen ten behoeve der pluimveehouders te nemen. Mochten onverhoopt de omstan digheden zich weer in ongunstigen zin wij zigen, dan zal hij ongetwijfeld overwegen, den pluimveehouders onverwijld alsnog hulp te bieden. Lasten zullen daardoor verminderen. Toezicht op teelt in volkstuintjes. Dat de toestand op agrarisch gebied in het algemeen nog weinig bevredi gend is, kan door minister Deckers niet worden ontkend. Hij kan echter naar hij in de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer betreffende zijn begrooting uiteenzet niet de meening deelen van hen, die van oordeel zijn, dat sinds de depreciatie van den gulden en de stijging der wereldmarktprijzen van verschillende landbouwproudeten in het geheel geen verbetering zou zijn ingetreden. Reeds het feit, dat voor eenige akkerbouwproducten de steun kon worden verlaagd of zelfs opgehe ven, omdat de opbrengst daarvan de gestelde richtprijzen meer en meer naderde of wel overschreed, moet als een gunstig verschijnsel worden aan gemerkt, dat met recht de verwach ting doet ontstaan, dat binnen niet al te langen tijd wellicht de directe steun maatregelen op het gebied van den akkerbouw kunnen worden verminderd of afgeschaft. Het moge waai- zijn dat de bedix-ij fis- uitkomsten in den landbouw in ver band met de inmiddels gestegen pro ductiekosten niet onmiddellijk de gunstige gevolgen ondervonden, niet moet worden voorbij gezien, dat op deze wijze de ten behoeve van de landbouwsteunmaatregelen aan het geheele Nederlandsche volk opgelegde lasten gestadig kunnen worden ver minderd, hetgeen ongetwijfeld een gunstige terugslag-op den landbouwen den stand aal oefenen. De minister is zich van den toestand, waarin de veehouders- en gemengde bedrijven thans verkeeren, zeer bewust en hij verklaart gaarne alles te zullen doen, wat in zijn vermogen ligt, om hun tegemoet te komen. De i-egeering heeft met waardeering kennis genomen van het door Sir Henri Deterding ge nomen mitiatief tot aankoop van landbouw producten voor- een bedrag van f 10.000.000. Al wordt door den minister niet betwist, dat de toestand in dexx tuinbouw nog ongunstig is, de meening van eixkele leden, dat de tuin bouw geruïneerd is, kan hij geenszins deelen. Dank zij den getroffen steunmaati-egelen heeft het meerendeel der bedrijven zich staande kunnen houden. Omtrent de voorgenomen reorgani satie in de uitvoering der landbouw- Bij een portret door Dirk Harting. Dirk Harting, graveur, etser en lithograaf, alweer een reeks van jaren Groot-Haarlem mer, hij woont in Heemstee is wel het type van den goeden graficus. Vóór alles teekenaar, éér dan schilder, zijn alle kunst uitingen die het schrift van de lijn als voor naamste uitdrukkingsmiddel gebruiken hem niet alleen welkom, doch hij heeft haar zijn gansche liefde gegeven, een liefde, die, als iedere goede liefde, steeds groeide, naarmate hij ze inniger leerde kennen. Graficus te zijn... ach ja, het gaat daarmee als met zooveel an dere levensbezigheden. Er zijn er altijd meer van dan er werkelijk zijn. Als dat te sphinx- achtig klinkt, laten we er dan dadelijk bij verduidelijken, dat ieder schilder die wel eens een mooi etsje maakte, nog geen graficus is, ncrch dat werd door nu en dan eens een perenhouten plankje te besnijden of of een stukje linoleum, eeix vaak ruwe con tourlijn uit te graven. Van dat soort graven moet de echte graficus niet veel hebben. Hem blijft het lichte schrift het liefst, hetzij hei, speels werd op den steen geteekend. argeloos in het koper gebeten of bedachtzaam daarin, of in het kopshout, gesneden. Terwijl een linoleum-prent vaak op klompen gaat, loopen houtsnee en gravure op eleganter schoeisel en tippelt een ets op dansschoentjes. Denk aan Vosmaer's flaneeren, als- hij over etsen praat. De allround graficus beheerscht al die tech nieken, zooals de allround journalist, zoo noodig, al de rubrieken van zijn krant kan helpen vullen. Voorkeur exx voorbereiding doen beiden allicht in één richting uitblinken. Maar het metier moeten beiden grondig vei-staan. Dat wordt inzake kunst langzamerhand weer toegegeven, nadat men langen tijd heeft goedgevonden, dat het over het hoofd werd gezien. Bracquemond of Lepère of een an dere oude sinjeur die het weten kon moet gezegd hebben: als je voor honderd gulden vakkunde bezit, en je kunt er nog voor een stuiver bij koopen, doe het dan". Misschien heeft Dirk Harting in zijn jeugd ook wel eens iemand ontmoet die hem een soortgelijken raad gegeven heeft. Diee zou in ieder geval niet aan doove-man's deur ge klopt hebben. Want Harting is de verper soonlijking van een spaarbank met kluis en safe voor een ontzagwekkenden voorraad vak kundigheid. Hij is een alli-ound graficus. Men heeft dat een paar rnaaden geleden erkend door hem lector aan de Technische Hooge- school in Delft te maken. Toekomstigeix ar chitecten en ingenieurs kan een meer dan oppervlakkige kennis der grafische technieken best te stade komen. Terwijl hij zelf door zijn vele etsen van stadgezicht en architec tuur die hem een groote populariteit be zorgden reeds eenigszins in het kader van Delft passend scheen. Die prenten van Amersfoortsche huizen van Amsterdamsche toren en grachten, enz. hebben zich een grillig lot moeten laten 'welgevallen. Door een groot deel van het publiek misschien om hun exactheid over schat, zijn ze door sommige artisten, wier geest losser, wier hand leniger was, ten on rechte onderschat geworden. Zij vergaten dat, ook in den bloeitijd van de moderne prent kunst, naast een Lepère er ook voor een Maxi me Lalanne nog plaats was. Harting's bekende G. J. Droste, door Dirk Harting. stadsgezichten deden mij vaak aan Lalanne's „Vues de Paris" denken. Tei-wijl ook Lalanne zulk een perfect technicus was. De laatste jaren heeft Harting de stads gezichten gelaten voor wat ze waren en is ter opfrissching, in het landschap zich gaan begeven. Langs de oevers van ons Spaarne en in de golving der Hollandsche duinen vond hij de levender lijnen die de natuur op de architectuur vóór heeft. Op de juist geopende tentoonstelling van de Vereeniging tot bevordering der Grafische kunst, in het Amsterdamsch Gemeentemuseum kan men een viertal van die werken aantreffen en er de deugdelijkheid die er nu tevens een groote chai-me aan geeft van erkennen. Dii-k Harting is in '84 in Nederl.-Indië ge boren en studeerde aanvankelijk in Utrecht op de Veeartsenijschool. Hij behoort tot een familie van beoefenaars der wetenschappen. Hoe hij van koe tot kerktoren kwamik heb er - eigenlijk jammer genoeg - nog niet aan gedacht het hem te vragen. Wel weet ik dat hij met M. W. van der Valk en Pieter Dupont als ouderen, geregelden omgang had, van beiden veel opgestoken en voor beiden nog steeds een hoog gestemde bewondering be houden zal hebben. Meer nog dan zij gaf hij zich geheel aan het eigenlijke handwerkgedeelte van zijn kunst. Hij stelt er prijs op zijn prenten zelf te drukkenen hij is een meester-drukker Sinds een paar jaar aquarelleert hij bloemen en ook daarin toont hij een benijdbaar tech nisch meesterschap. Ook vx-oeger teekexxde hij vaak portret en men kan zich voorstellen hoe iemand die, als onze artist, zijn capaci teiten in bedwang heeft, zich daarvan kweet. Zeer typeerend voor zijn stijl, voor de kalme betrouwbaarheid en de zorgvuldigheid van dat werk is het pas gereed gekomen portret van den betreurdeix heer Droste, bestemd voor de directiekamer der fabx*iek. Indertijd had Harting ook den vader van den onlangs over leden fabrikant geteekend en dit moest als pendant daarvan worden opgevat. De moei- .ijkheid. slechts met behulp van een aantal foto's een levend beeld van den zoo sym pathieken mensch te kunnexx constxneeren heeft Harting prachtig opgelost. Dat de teeke naar en zijn opdrachtgever ons toestonden het portret te reproduceeren was ons aan genaam ook omdat het den velen vriexxden van G. J. Droste diens wezen nog eens voor den geest x-oept. J. H. DE BOLS. crisismaatregelen zal de minister, naar hij verwacht, binnenkort nadere me- dedeelingen kunnen doen, zoodra het thans in voorbereiding zijnde wetsont werp een meer definitieven vorm heeft aangenomen. Texx opzichte vaxx het plaxx van Sir Herxri De terding kan de minister mededeelen, dat de daaruit gevolgde transacties buiten de clea ring zijn omgegaaxx. Omtrent den invloed van dit plan ten aanzien van den toestand in den landbouw kan de minister op dit oogenblik nog geexx mededeelingexx doen. Minister Deckers. De minister meent, dat opheffing der teelt regeling van aardappelen en opheffing van den denaturatietoeslag een zeer gevaarlijk expe riment zou blijken te zijn. Invloed van de devaluatie. Zoolang nog financieele bijdragen aan den land- en tuinbouw noodig zullen zijn, zal het xxiet mogelijk zijn de heffingen af te schaf fen, omdat daaruit de noodige middelen moe ten worden geput. Om deze x-eden heeft de minister dan ook aan den op hem van velerlei zijden geoefenden drang de monopolieheffin gen op graan te vei-lagen, geen gevolg kunnen geven. Ten aanzien vaxx den vex'koop van varkens aan Sir Henry Deterding wordt medegedeeld, dat de aankoop van 30.000 varkens de positie van de varkensmarkt aanmerkelijk heeft ver licht. Met eexx schei'pere toepassing van de teeltregeling voor het. jaar 1937 hoopt de mi nister daardoor, al kaxx van stabiele varkens- prijzen in de toekomst natuuxiijk niet worden gesproken, toch dalixxg van de varkensprijzen tot eexx voor de varkenshouders niet loonend peil te kunnen voorkomen. Buitensporige teelt in volkstuintjes zal worden beboet. Ten einde aan de buitensporige teelt van groenten ixx bepaalde groepen van volkstuinen, die inderdaad de belangen van den tuinbouw en kleinhandel in groenten en fruit kan schaden, paal en perk te stellen, is aan den centralen ci-isis controle-dienst opgedx-agen, in gevallen,waarixi de teelt kennelijk niet in overeenstemming is met de behoef ten van het eigen gezixx, tot het opma ken van px-oces-verba al wegens over treding van het cx-isis-tuiixbouwbesluiit 1937 over te gaaix. De minister zal na- gaaix of met dezen maatregel de par ticuliere groenteteelt tot meer aaax- vaai-dbare proporties kan worden te ruggebracht. Melk voor schoolkinderen. Gaarne zal de minister het gebruik van melk voor schoolkindex-en, hetwelk, zijn volle sym pathie heeft, zooveel mogelijk bevorderen en van de zijde van de Nederlandsche Zuivel- centrale worden ixx deze richting dan ook reeds de ixoodige stappen gedaan. Luchtlijn Batavia-Philippijnen vrijwel zeker. Onderhandelingen hebben vlot verloop gehad. „De totstandkoming van een gere gelde luchtverbinding BataviaPhi- lippijnen, aansluiting gevend op de Pacific-lijn, is nagenoeg verzekerd", zoo deelde jlir H. K. B. Rendorp, di recteur van de K.N.I.L.M., die met den heer Plesman belangrijke onder handelingen in Amerika heeft ge voerd en nu over Parijs naar Neder land terugkeert, aan den Parijschen correspondent van de Tel. Dinsdag middag mede. Binnen zeer korten tijd reeds deze week of de volgende week, zal de regeering van de Vereenigde Staten overleg plegen met die der Philippijnen. Op het oogenblik is de stand van zaken zoo, dat de openiixg van deze luchtlijn met stelligheid verwacht kan wor den, zonder dat hieraan moeilijkheden in den weg gelegd zullen worden. Men kan dus wellicht binnenkort de opening van de lijn Batavia—Philippijnen tegemoet zien.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 5