Het. Nageslacht.
Vliegersjubilea.
Twéé b
r
Felle nachtelijke brand.
„Hertog Hendrik" beschermt
geen munitieschepen.
Mededeeling aan Franco-regeering.
013 en 015 naar
Spanje vertrokken
De werklooze
bouwvakarbeiders.
belangrijkste
S4e JAARGANG No. 16488
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
WOENSDAG 24 MAART 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Va.
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuidei Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord. Telefoon 1 2230
ADVERTENTIëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnes. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.overlijden ƒ400.verlies van hand, voet of oog ƒ200.beide leden duim ƒ100.één lid duim ƒ50.alle leden wijsvinger f60.
één of twee leden wijsvinger 25.—, alle leden anderen vinger 15.—één of twee leden anderen vinger 5.—, arm- of beenbreuk ƒ30.—, enkelbreuk ƒ15.—. polsbreuk ƒ15.—. HFDFN"- 1? PACTNA'S
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. n.L,-UJ2.i\ i- i .\\jiL\r\ o
Het is dit jaar drie eeuwen geleden dat
onze voorvaderen zich te buiten gingen aan
hetgeen bekend staat als „den dwazen wind
handel in tulpen", waarbij de meest fantas
tische prijzen voor bloembollen betaald wer
den. Natuurlijk zal deze malligheid uit het
grijs verleden alom herdacht worden, ook in
dit blad, en het zal niet alleen in Nederland
geschieden. Maar het nageslacht heeft in
dezen tijd weinig reden tot hoon jegens voor
vaderlijke dwaasheden. Want in onzen tijd
zijn er ook enkele. De windhandel in bloem
bollen was een locaal nietigheid je vergeleken
bij den enormen windhandel in kanonnen,
granaten, gifgassen, tanks, oorlogsschepen
en wat er allemaal bij hoort, die de be
schaafde staten in dezen tijd voeren. Fantas
tische stijgingen van metaalprijzen beheer-
schen de goederenmarkt, staten die hun be
grootingen niet sluitend kunnen maken en
al onder enorme schulden gebukt gaan geven
niettemin reusachtige bedragen uit aan
nieuwe bewapening. Dit alles wordt begeleid
door verzekeringen van alle groote mogend
heden, dat zij den vrede en niets dan den
vrede willen. Wat de kleine betreft, die be
hoeven dat niet eens te verzekeren want
iedereen begrijpt dat zij rillen voor den oor
log. Maar al de prachtige betoogen over den
vrede, die iedere groote mogendheid zoo innig
lief heeft, aangevuld met argumenten als
„Wij weten dat wij niets bij een oorlog te
winnen zouden hebben, integendeel" worden
gevolgd door nieuwe besluiten tot uitbreiding
der bewapening. Zoo regelmatig volgen ze
elkaar op dat het bepaald eentonige lectuur
is geworden, iedereen weet tevoren dat elk
nieuw week-end een reeks nieuwe auto
ongelukken zal brengen en iedereen weet ook
dat elke nieuwe week een besluit tot uitbrei
ding der bewapening van den een of anderen
staat zal opleveren. Het groote publiek leest
de auto-ongelukken evenwel met meer be
langstelling, omdat het weten wil wie er bij
omgekomen zijn en omdat er bovendien
voortdurend met tal van maatregelen tegen
gestreden wordt. Men probeert immers op
alle manieren, de verkeersveiligheid te ver
beteren! Tegen het bewapenen wordt even
wel niets meer gedaan, de windhandel in
kanonnen enz. blijft zich regelmatig uitbrei
den. Pas hebben de Vereenigde Staten weer
een half milliard uitgetrokken tot uitbrei
ding van hun oorlogsvloot en een minister
heeft daarbij medegedeeld dat de regeering
thans „beslag had kunnen leggen op een
partij staal"=die zij noodig had om haar
bouwprogramma verder te kunnen uitvoeren.
Vraag niet tegen welken prijs, maar denk u
eens in wat het nageslacht over dezen onzin
zal zeggen.
Zooals wij nu het 300-jarig „jubileum" van
dén windhandel in tulpen herdenken zal ons
nageslacht over honderd jaar het eeuwfeest
van den windhandel in kanonnen „vieren".
Zonder zich tot profeet op te werpen kan
men veilig voorspellen dat het met. weinig
waardeering geschieden zal. Men zal het
treurig lot releveeren van de na ons geko
men generaties die of er een wereldoorlog
uit gekomen is of niet zeer geleden zullen
hebben onder de gevolgen van den enormen
windhandel in improductief metaal. Men zal
de andere verwordingen en dwaasheden van
dezen tijd er niet onbesproken bij laten. De
„annexen" zullen talrijk zijn: vernietiging
van enorme hoeveelheden voedsel, „interna
tionale burgeroorlog" in Spanje, verbreking
van verdragen op groote schaal, rassenhaat,
vervolging van de Joden, opschroeverij van
de beteekenis van „sporthelden" tot in het
onzinnige, staking van internationale wed
strijden door scheidsrechters die vreesden
dat er moord en doodslag van zou komen
Dit laatste lijkt van minder beteekenis maar
ik vermoed dat de hoofdredacteur van Haar
lem's Dagblad in het jaar 2037 het sympto
matische belang van dit verschijnsel even
interessant zal vinden als de matelooze ver
eering van filmsterren, de hotjazz, de zes-
daagsche wielerwedstrijden met hun hooge
entréeprijzen en al de overige lieve verschijn
selen van een eeuw geleden.
Natuurlijk zullen hij en zijn tijdgenooten
het anders zien dan wij het nu doen. Zij
zullen weten wat er tenslotte voortgekomen
is uit den wilden heksenketel en dat kunnen
wij zelfs niet bij benadering voorspellen. Ons
zal het meevallen als het niet op een wereld
ramp uitloopt. Dit verzeker ik al vast mijn
opvolger-over-een-eeuw, die wellicht dit ar
tikel in de oude leggers van de krant zal op
slaan en het lezen met de lichtelijk geamu
seerde belangstelling, die men voor zulk een
janboel uit het verre verleden voelt.
De windhandel in tulpen zal dan 400 jaar
geleden wezen. Maar dat nietige verschijn
sel tje zal hij wel niet meer herdenken In
vergelijking met het 100-jarig jubileum van
den windhandel in kanonnen zal het te onbe
duidend zijn.
(De piloten Smirnoff, die 3 mil-
lioen K.M. in 15.000 vlieguren heeft
afgelegd en Sillevis, die 15 jaar in
dienst is, jubileeren bij de K.L.M.)
O vluchtige luchtkilometervreters,
Ook van mijn kant oprecht gefilsiteerd,
Wat hebt gij beiden reeds 'n kilometers
In het zoo luchtige verkeer verkeerd.
Hoe vaak reeds verre boven ons gestegen,
Hebt gij daar in uw ijle hooge sfeer,
Bij 't weder dalen het besef gekregen,
't Bestaan is slechts een eindloos op en neer.
Gij moest jaar in jaar uit opvliegend wezen,
En tevens vastberaden en bedaard,
Twee beenen op den grond en zonder
vreezen,
Terwijl gij zweefde los van onze aard.
En nu gij op uw beurt moogt jubileeren,
Hoop 'k dat dit slagen mag in dezen geest,
Dat gij zelfs bij het luchtigste verkeeren,
Nog nooit zoo in de wolken zijt geweest.
Een menigte van hartelijke menschen,
(En ik persoonlijk tel daar graag bij mee)
Zal u nog heel veel goede vluchten
wenschen,
Gezond, voorspoedig, over land en zee.
En als gij nu terugblikt op die jaren,
Waarin g' uw hooge plichten hebt gedaan,
Zult gij voorwaar met recht kunnen
verklaren
Die tijd is toch wel vliegensvlug gegaan.
P. GASUS.
1 1
e n
één voor veraf één voor lezen
Steeds wisselen? Waarom toch?
KEIP helpt U beter.
Gr Houlstiaat naast Luxor
(Adv. ïngez. Med.)
Onbewoond huis uitgebrand.
Brandweer was het vuur
spoedig meester.
In den afgeloopen nacht heeft in
een onbewoond perceel aan de Lange
Boogaardstraat een felle brand ge
woed, die zich aanvankelijk zeer ernstifg
liet aanzien, doch door 't krachtdadig
optreden van de brandweer met twee
slangen op de waterleiding spoedig
bedwongen kon worden, waarbij even
wel niet voorkomen kon worden, dat
het perceel inwendig vrijvnel geheel
uitbrandde.
De woning had enkele weken leeggest-aan,
doch zou Maandag weer door de nieuwe be
woners betrokken worden. Daartoe werd in
het huis nog eenig schilderwerk verricht.
Zoo was de zoon van den huiseigenaar in den
middag bezig geweest met het schilderen van
het trappenhuis. De jongeman heeft daarbij
een sigaret gerookt waardoor waarschijnlijk
brand is ontstaan, die aanvankelijk verborgen
bleef. Tegen half een ontdekte een voorbij
ganger evenwel, dat er rook uit het dak op
steeg. Deze waarschuwde onmiddellijk de
brandweer, die weldra ter plaatse was. Op
dat oogenblik laaiden de vlammen reeds uit
het dak, terwijl dikke rookwolken uit het
vuur opstegen.
Onmiddellijk bond de brandweer met twee
slangen op de waterleiding den strijd tegen
de vuurzee aan. Aanvankelijk leek het, alsof
ook de belendende perceelen door het vuur
zouden worden aangetast, doch de water
massa's die in het vuur geworpen werden,
deden dit gevaar verminderen, terwijl de
vuurgloed in de beneden vertrekken minder
fel werd.
Op de bovenverdieping bleef het echter nog
flink branden, zoodat men een slang door
het dakraam naar binnen voerde en daar
den strijd tegen de vuurzee krachtiger kon
aanbinden. Nu was het weldra met de op
permacht van het vuur gedaan en na onge
veer een half uur was het grootste gevaar
geweken. Hoewel er uiteraard in het onbe
woonde huis weinig opruimingswerk viel te
verrichten, heeft het nablusschen nog wel
een uur in beslag genomen. Nu bleek,, dat
de bovenverdieping geheel was uitgebrand,
evenals de achterkamer.
Ondanks het nachtelijk uur waren vele
omwonenden toegestroomd om het schouw
spel gade te slaan.
BEMANNING VAN DE „BJERKLI"
GERED.
Reuter meldt uit. New-York, dat de beman
ning van de „Bjerkli" door de ..Chelan", een
schip van de kustwacht, aan boord genomen
Naar ons ter oore komt, hebben de autoriteiten in Spaansch-
Marokko er onzen vertegenwoordiger te langer op gewezen, dat de
activiteit van de „Hertog Hendrik" moeilijkheden zou kunnen op
leveren, met name indien bedoelde oorlogsbodem bescherming zou
verleenen aan schepen, van welke bekend is dat zij zich met oorlogs-
vervoer bezighouden.
In verband hiermede vernemen wij, dat onze regeering aan den
gezant te Tanger medegedeeld heeft, dat de „Hertog Hendrik" van
den aanvang af de instructie had geen schepen bescherming te
verleenen, die wapenen, munitie of vrijwilligers naar Spanje ver
voeren.
Dinsdagmiddag zijn Hr. Ms. onderzeebooten
O 13 en O 15 uit de haven van Nieuwediep
naar de Spaansche wateren vertrokken.
Om twee uur nam de commandant van den
onderzeedienst, kapitein ter zee L. A. C. M.
Doorman afscheid in een toespraak, waarin hij
van zijn waardeering getuigde voor de vlotte
wijze, waarop men de schepen gereed had ge
maakt. Namens den commandant, die verhin
derd was, wenschte hij den opvarenden een
behouden terugkeer in het vaderland. Vervol
gens had een inspectie plaats.
Om vier uur vertrok de O 13, uitgeleide ge
daan door honderden belangstellenden. Enkele
oogenblikken later ving ook de O 15 de reis
naar de Spaansche wateren aan, waar de O 16
zal worden afgelost.
Oxford wint de boatrace.
Overtuigende zege der donker-
blauuien.
Eerste overwinning sinds 1923.
Wat men misschien alleen in het kamp der
donker blauwen had durven hopen is geschied,
Oxford heeft, voor het eerst sinds 1923 de tra-
ditioneele boatrace op. de Theems gewonnen.
Dit geschiedde op overtuigende wijze, na een
schitterende race, waarin Cambridge er zelfs
een oogenblik in slaagde den aanvankelijken
voorsprong van Oxford in te loopen, met een
voorsprong van bijna drie bootlengten.
Een groote menschenmenigte had sich langs
de oevers van de Theems opgesteld om deze.
voor Engeland zoo belangrijke gebeurtenis op
sportgebied gade te slaan. Na een valsche start,
waarbij Cambridge iets te vroeg was, gingen
de beide teams vrijwel gelijktijdig weg. Vrijwel
onmiddellijk hadden de donkerblauwen een
kleinen voorsprong, die echter na eenigen tijd
zienderoogen kleiner werd. Cambridge liep in,
lag gelijk met het Oxford-team en wist ten
slotte zelfs een kleinen voorsprong te krijgen.
Maar de Oxford-ploeg gaf den moed niet op
Weer liep Oxford in, passeerde de lichtblauwen.
om ten slotte deze 89sten wedstrijd met een
voorsprong van drie bootlengten, in den tijd
van 22 min. en 39 sec. te winnen.
Het Paleis Kneuterdijk
verkocht.
Aan de Algemeene Friesche Levensverzekering
Maatschappij.
's GRAVENHAGE, 24 Maart. Naar
wij vernemen is dezer dagen de ver
koop tot stand gekomen van het Ko
ninklijk Paleis aan de Kneuterdijk te
's Gravenhage, met bijbehoorende ge
bouwen, terreinen en tuinen aan de
Algemeene Friesche Levensverzeke
ring Maatschappij, gevestigd te Leeu
warden.
Deze maatschappij, die op verschillende
plaatsen in ons land bijkantoren heeft geves
tigd, waaronder ook te 's Gravenhage, is voor
nemens haar bijkantoor aldaar uit te breiden
en te vestigen in een gedeelte' van het hoofd
gebouw aan de Kneuterdijk.
Een deel van dat hoofdgebouw zal verhuurd
worden aan gegadigden. Het ligt voorloopig
niet in de bedoeling der directie belangrijke
wijzigingen in het hoofdgebouw aan te
brengen.
Het complex strekt zich uit van den Kneu
terdijk tot de Paleisstraat, terwijl de belen
dende gebouwen het ministerie van financien
en het agentschap der Nederlandsche Bank
zijn.
Weldra meer levendigheid
in den huizenbouw te Haarlem?
In ons vorig nummer hebben wij medege
deeld. dat het den laatsten tijd niet al te
best gaat op de Haarlemsehe arbeidsmarkt.
Eenige maanden geleden was het aantal
werkloozen te Haarlem 550 kleiner dan een
jaar geleden. Dit gaf hoop op een verdere
daling en vergrooting van het verschil. Maar
nu gaan er dit voorjaar minder menschen
aan het werk dan verleden jaar. De laatste
week was dit aantal slechts 64 tegen 162 in
dezelfde week van 1936. Het gevolg is, dat het
gunstige verschil met verleden jaar nu reeds
gezakt is tot 393.
Dit komt zoo werd ons op de Arbeids
beurs verzekerd omdat er
nu veel minder bouwvakarbeiders
aan het werk gaan dan anders in
het voorjaar. De toestand in de bouw
vakken is namelijk slecht.
Wil de stand van de arbeidsmarkt te Haar
lem zich ten gunste wijzigen, dan is h'et
noodzakelijk dat er meer levendigheid komt
in de bouwbedrijven.
Daarom hebben wij geïnformeerd hoe de
vooruitzichten voor de eerste maanden zijn.
Het is aan te nemen, dat zeer binnenkort be
gonnen zal worden met den bouw van de
nieuwe kerk en daarbij behoorend huizen
complex voor de Oud-Katholieke kerk op een
terrein aan den Kinderhuissingel.
Het zal vermoedelijk nu ook wel niet lang
meer duren of er kan begonnen worden met
den bouw van den nieuwe vleugel van het
Stadhuis in de Koningstraat. De volgende
maand wordt reeds aangevangen met het
sloopen van de huizen in de Koningstraat en
de Jacobijnestraat. Daartegenover staat na
tuurlijk, dat de bouw van de twee groote ob
jecten die de gemeente Haarlem thans met
steun van het Werkfonds uitvoert de
brandweerkazerne aan de Ged. Oude Gracht
en het gebouw voor den Geneeskundigen
Dienst aan de Nieuwe Gracht een heel
eind gevorderd zal zijn als er timmerlie
den en metselaars noodig zijn voor dezen
Stadhuisbouw, zoodat daardoor het aantal
werkloozen niet kleiner zal worden.
De gemeente heeft evenwel ook de plan
nen klaar voor een nieuwe openbare school
in het Vondelkwartier in Haarlem-Noord.
Met den bouw kan evenwel pas begonnen
worden als het rijk zijn toestemming geeft.
Er is evenwel geen reden om alsnog bezwa
ren tegen dien bouw te verwachten.
Een ander belangrijk werkobject zal zijn
de bouw van een kliniek aan de Hazepaters-
laan voor de Christelijke vereeniging tot ver
pleging van lijders aan vallende ziekten. De
plannen daarvoor worden uitgewerkt, maar
ons werd verzekerd, dat het aan te nemen is.
dat de zomer een eind verstreken zal zijn
voor met den bouw begonnen zal kunnen
worden. Voorloopig is daarmede dus geen
rekening' te houden.
Willen in de komende maanden meer bouw
vakarbeiders aan den slag komen dan zal dit
moeten komen van een opleving van den
particulieren woningbouw Deze staat thans
bijna geheel stil. Wij hebben er eenige we
ken geleden reeds de aandacht op gevestigd,
dat het aantal leegstaande woningen te
Haarlem in het laatste half jaar vrij belang
rijk verminderd is Dit gaf reden om te ver
onderstellen, dat er dit voorjaar weer bou
wers zullen komen die het aandurven nieuwe
werken te gaan ondernemen. Die verwach
ting komt uit. want in de twee laatste ver
gaderingen van den Haarlemschen gemeen
teraad zijn verschillende voorstellen aange
nomen tot verkoop van bouwterreinen.
Er zijn daarbij door de gemeente
7 stukken terrein verkocht waarop
in totaal 60 woningen gebouwd zul
len worden.
Dit is alleen op terreinen die nog eigen
lom der gemeend waren, zoodat ook wel
aan te nemen is, dat er in dezen tijd plan
nen gemaakt worden om ook op andere ter
reinen den woningbouw te hervatten.
Het woord is aan
Friedrich Wilhelm IV:
Ik houd van een verstati-
dige oppositie.
Weigert Italië de vrijwilligers
terug te trekken?
De „Matin" verneemt uit Londen,
dat een nieuwe spanning is ingetre
den in de Britsch-Italiaansche be
trekkingen tijdens de vergadering van
de nietinmengings-subcommissie bij
de besprekingen van het terugroepen
van de vrijwilligers uit Spanje.
Bij het begin van de vergadering zag de
voorzitter, Lord Plymouth, zich verplicht,
Eden mede te deelen dat de regeering te
Rome vermoedelijk zou weigeren zijn vrij
willigers uit Spanje terug te roepen. Toen men
zich dan ook op voorstel van den voorzitter
gereed maakte een bijzondere subcommissie
te benoemen om het vraagstuk te bespreken,
stond Grandi op en zeide:
„Ik kan u verzekeren, dat wat mijn
regeering betreft, dit voorstel niet
noodig is.- Geen enkele Italiaansche
vrijwilliger zal teruggeroepen worden,
zoolang de burgeroorlog niet beëindigd
zal zijn".
Grandi voegde er aan toe, dat volgens de
opvatting van Mussolini het niet juist was te
spreken over het terugtrekken van vrijwil
ligers, omdat de Sovjets weigerden te spre
ken over de kwestie van het goud, dat door
de regeering van Valencia naar het buiten
land is gezonden.
Deze houding van den Italiaanschen ver
tegenwoordiger wekte verbazing onder de
overige afgevaardigden. De Fransche am
bassadeur, Corbin. zeide. dat indien dit wer
kelijk het standpunt is van de Italiaansche
regeering. het zeer wel mogelijk is. dat hier
mede 'net lot van de niet-inmengingspolitiek
is beslist. Namens de Britsche regeer in g sloot
Lord Plymouth zich geheel bij deze woorden
van Corbin aan. Hij voegde hieraan toe. dat
hij zich genoodzaakt zag zijn regeering on
middellijk hiervan in kennis te stellen.
Vervolgens vroeg de voorzitter den Duit-
schen vertegenwoordiger, Von Ribbentrop,
zijn meening. Deze zeide. dat hij de ongerust
heid van de afgevaardigden niet goed be
greep. Wat. hem persoonlijk verbaasde was,
dat. een zoo belangrijke kwestie als de vrij
willigers niet eerder was besproken en hij
zag het nut van een bijzondere subcommissie
niet in.
Uit Londen wordt verder vernomen, dat
Grandi zijn verklaring niet heeft afgelegd
namens zijn regeering. doch hij zuiver zijn
persoonlijke meening weergaf.
(Adv. ingez. Med.)
pag.
De Nederlandsche oorlogsschepen zullen
in de Spaansche wateren geen munitie
schepen enz. beschermen. 1
Weldra weer levendigheid in den huizen
bouw te Haarlem? 1
Oxford heeft de boat-race gewonnen. 1
De De Ruyter-medaille is heden uitge
reikt aan Smit en Co's internationalen
sleepdienst. 3
De „Marisa" heeft gisteren een geslaag
de proeftocht gemaakt. 3
Te Leusden is een 80-jarig landbouwer
overvallen. 3
De debatten in de Fransche Kamer over
de gebeurtenissen te Clicliy. 4
De Duitsche regeering heeft officieel ge
protesteerd tegen het Pauselijk schrij
ven over de Duitsche kerk. 4
Belangrijke verbeteringen aan den Zee
weg te Bloemendaal. 7
De seinzaal van de nieuwe brandweerka
zerne te Haarlem is in gebruik geno
men. ii
ARTIKELENENZ.
R. P.: Het nageslacht. 1
J. II. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Van een bijzonderen medewerker: Het
dagboek van een gelukkige, 4
H. D. Vertelling: Een vergissing. 6
J. B. Schuil over „Mijn zoon de Minis-
ter". 7
K. de long: Concert Doopsgezind Zang
koor en Haarlem's Zanggenot. 7
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op g
