Niets Geleerd? Gedachte lezen. De dood weer op den weg. Paaschvooruitzichten. BERICHT Weigert Hitier verderen steun aan Franco? Hef belangrijkste 54e JAARGANG Nö. 16491 Verscfiijtit Sagelijlcs, SeEalve 'op Zon- én Feestdagen. ZATERDAG 27 MAART 1937 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Uitgave Lourens Costei Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algemeene Drukkerij N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vs. BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuidei Buiten Spaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15034 Redactie 10600 Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230 ADVERTENTIëN l5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 2000.—, overlijden 400.—, verlies van hand, voet of oog 200.—, beide leden duim f 100.—, één lid duim 50.—, alle leden wijsvinger 160.—, één of twee leden wijsvinger ƒ25.—, alle leden anderen vinger 15.—één of twee leden anderen vinger 5.—, arm- of beenbreuk ƒ30.—, enkelbreuk ƒ15—, polsbreuk f 15.—. üa/-*TTvTA'C Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. xlHUJilN 10 JrAUliNA b. Het Financieel Weekoverzicht in dit num mer zal, hoop ik, door velen met bijzondere aandacht gelezen worden omdat onze mede werker P. C. daarin de beteekenis der stijgen de goederenpr ij zen zoo scherp analyseert. Ronduit zegt hij dat een groot deel der hui dige opleving in de wereld schijnwelvaart be- teekent, dat de groote stijging der goederen- prijzen een inflatie-gevaar inhoudt dat wij toch waarachtig bij ervaring kennen en dat de enorme wedstrijd in bewapening onvermij delijk tot wereldverarmbig moet leiden omdat deze fabrikaten volkomen improductief zijn. Op hun best kosten zij alleen maar geld en brengen niets op, op hun slechtst vernietigen zij welvaart: productieve waarden. Dit zijn geen ingewikkelde economische theorieën en ze zijn ook niet aanvechtbaar. Ieder mensdh begrijpt ze op slag en hun waarheid staat on- omstootelijk vast. De geweldige verhoogingen van de bewapeningsuitgaven van een zestig tal landen tasten bovendien de staatsfinan ciën zoo ernstig aan, dat de gevolgen niet kunnen uitblijven. Niet tèn onrechte stelt onze medewerker de vraag, of de wereld dan heele- maal niets geleerd heeft van ervaringen, die tot al de ellende van de laatste jaren hebben geleid. Men kan er alleen dit optimisme tegen over stellen, dat de huidige opleving niet uit sluitend schijn is, dat zeer velen evenals wij de gevaren in de situatie wel degelijk zien en dat in de bewapeningsrazernij dus niet alleen de mogelijkheid van een nieuwen oorlog zit maar daarnevens wel degelijk de kans, dat men nog bijtijds tot inkeer zal komen. Hoe en wanneer dat zal gebeuren ls nog niet duidelijk maar het verleden leert, dat perioden van verdwazing nooit van langen duur zijn. Hoe heviger zij zich uiten, hoe korter zij zijn en hoe scherper ook de reactie moet wezen, die er op volgt. De wet van actie en reactie doet zich immer gelden. Maar het is treurig dat op dit moment, aan den voor avond van het Paasehfeest vernieuwing in geestelijken en maatschappelijken zin nog zoozeer op zich laat wachten en men huivert te midden van onzekerheden. De roep om „den sterken man", in een vorige periode zoo luid aangeheven, is door het Lot wel beantwoord in dien zin, dat eenige staten onder dictatoriale leiding zijn gekomen en uit hun verwarden toestand zijn overgegaan in een nieuwe, waarin zij onder strengen dwang geregeerd worden, maar de orde irt „Europa is daarmee tot dusver niet gediend. De gevaren voor Europa zijn door de ongelijkheid en de scherpere tegenstel lingen in de heerschende nationale régimes integendeel toegenomen. Het gevolg is dat de roep om den sterken man nu weer gehoord wordt, maar dat hij nu vraagt om den man die in staat zal zijn eenige orde in de Euro- peesche internationale verhoudingen te scheppen. Er zijn er allicht onder de verschil lende staatslieden, die in de huidige periode op den voorgrond treden, wier droomen in die richting gaan. Er is er blijkbaar geen enkele wiens invloed buiten de grenzen van zijn land reikt in zulken mate, dat hij voor Europa iets tot stand kan brengen. In alle objectiviteit kan men niet anders consta- teeren. Het is overigens de vraag of de op lossing van dit alles-overheerschende pro bleem te zoeken is in de begaafdheid van een bepaalden man. Een vraag waarop men wel dadelijk dient te antwoorden, dat zelfs de meest begaafde, sterkste, invloedrijkste figuur zonder den steun van hoogere Mach ten geen kans op welslagen heeft. Voor allen die van goeden wille zijn en die de gevaarlijke spanningen der huidige situatie beseffen is dit inmiddels een tijd die tot de diepste bezorgdheid stemt. Dat een heilzame verandering in de geestelijke en maatschappelijke conjunctuur van Europa spoedig moge intreden is ongetwijfeld hun aller grootste wensch. En wat ons Nederlan ders betreft: het lot der anderen zal ten slotte ook het onze zijn, hetzij in goeden, hetzij in kwaden zin. Laten wij dat wel blij ven beseffen. R. P. AUTOBOTSING OP DE HEEMSTEEDSCHE DREEF Hedenmorgen heeft op de Heemsteedsche Dreef een auto-ongeluk plaats gehad, dat vrij goed is afgeloopen. Uit de richting Haarlem kwam de auto der firma Rijnbeek uit Hille- gom, terwijl uit de Postlaan een luxe auto, bestuurd door den heer T. kwam, die voorrang had. De heer T. zag den anderen wagen in snelle vaart naderen en stopte. De bestuurder van laatstgenoemde auto vreesde een aanrij ding, gooide het stuur naar links om, doch kan~ den bocht niet meer halen en vloog tegen het trottoir op. Het rechtervoorwiel van de auto brak, waardoor het voertuig eerst over den kop sloeg en in een plantsoen terecht kwam. De chauffeur sloeg door den schok met het hoofd tegen de voorruit, dat brak. Hij liep een niet ernstige hoofdwonde op. (Een jong Fransch geleerde be weert een toestel te hébben uitge vonden, dat de menschelijke gedachten registreert.) Wij kennen al het apparaat, Dat leugens weet te registreeren, Nu is alweer een nieuw in staat, Om de gedachten te noteeren. Gedachten waren steeds nog vrij, In ons gecontroleerde leven, Is deze tijd nu ook voorbij? Dat 's een gedachte om te beven. 't Is een vernuftig instrument, Dat men zijn eerbied waard kan achten, Maar hoe ter wereld kwam de vent Op die rampzalige gedachte? Er wordt ontzaglijk veel gedacht Op onze zwaarbeproefde aarde, Slechts weinig kan daarvan geacht Te zijn van werkelijke waarde. Wanneer dit feit het apparaat Na een begin vol moed zal blijken, Dan vrees ik, dat het vroeg of laat. Aan moedeloosheid zal bezwijken. En 'k hoop maar, dat het zoo zal gaan, Want anders komt de vraag aan d' orde, Of 't maar niet beter is, voortaan Volmaakt gedachteloos te worden. P. GASUS. KROON BEHANGSELS. DE MODERNSTE DESSINS. OP HET BESTE PAPIER. GROOTE HOUTSTRAAT 179 b. d. Houtbrug. (Adv. Ingez. Med.) Groot Badhuis, ZAND VOORT IEDEREN ZONDAG Thé dansant. (Adv. Ingez. Med.) Twee slachtoffers. Men zij met de Paaschdagen voorzichtig. Twee dooden en twee zwaar ge wonden is de oogst geweest van den Goeden Vrijdag. Het is gisteren mis schien op den weg slechts een fractie drukker geweest dan op andere da gen en toch reeds dit resultaat! Laat men met de feestdagen voor zichtig zijn en laten alle weggebrui kers bedenken, dat de grootst moge lijke voorzichtigheid in acht moet worden genomen. Vrijdagmiddag omstreeks vijf uur zijn op den Utrechtschen weg nabij het zenuwge sticht „Zon en Schild" de 25-jarige tuinmans knecht T. v. d. B. en de 21-jarige dienstbode B. M. van H., beiden aan genoemd gesticht verbonden, door een uit de richting Amers foort komende personenauto, welke bestuurd werd door den heer L. uit Amersfoort, ge grepen en ongeveer 25 meter meegesleurd. Het meisje werd op slag gedood. De man werd opgenomen met een schedelbreuk en eenige gebroken ledematen en is in hoogst zorgwekkenden toestand naar het ziekenhuis „De Lichtenberg" overgebracht. Ook het stof felijk overschot van het meisje is daarheen vervoerd. Het ongeluk is gebeurd, toen het tweetal, dat familie naar de tram had gebracht, plot seling van achter de boomen te voorschijn komende, den weg overstak, zonder acht te slaan op het verkeer. Kind onder een vrachtauto. Vrijdagmiddag omstreeks half zes reed een met graan beladen vrachtauto van de firma Koerts en Jansema te Farnsum de School straat te Delfzijl in, waar op het plein voor de U.L.O.-school, eenige kinderen aan het spelen waren. Opeens liep de zesjarige Bep- pie Mulder op de rijdende vrachtauto toe. Het kind ging aan een zijkant hangen, doch kon zich blijkbaar niet houden en viel er af. Zij kwam ongelukkigerwijs juist voor een achterwiel terecht, dat haar over het hoofd ging. De dood trad onmiddellijk in Den chauffeur treft geen schuld. Oude man zwaar gewond. Vrijdagochtend om kwart over elf is een 72-jarige man in het Frederik Hendrikplant soen te Amsterdam door een auto aangere den. Met een wervelfractuur en een gebro ken onderbeen is hij naar het ziekenhuis overgebracht. (Adv. Ingez. Med.) BELGIë—HOLLAND in de huiskamer. Radio-Distributie geeft in ontvangst: groote voldoening. In uit gaaf: groote besparing enEigen Gram.- platen Concerten. 4000 abonné s kunnen dit beamen. Nieuwe Gracht 5, Tel. 10010. (Adv. Ingez. Med.) RA, RA, WAT IS DAT? Hoe gxooter de omzet der KLOMPENCENTRALE wordt, hoe lager worden haar prijzen. Met de benzine is dit schijnbaar juist andersom. (Adv. ingez Med.) De Voorjaarsbeurs. Groote deelneming. Zooals onze lezers weten wordt van 1 April tot- en met 8 April in de Gemeentelijke Con certzaal weer de bekende Voorjaarsbeurs van de Nederlandsche Vereeniging van Huisvrou wen gehouden en wederom onder de beproef de leiding van den heer J. v. d. Burg. De deelneming is heel groot. Wij vernemen dat alle beschikbare plaatsen bezet zullen zijn. De opening zal geschieden door den burge meester van Haarlem op Donderdag 1 April, 's middags twee uur, in de tuinzaal. Er zullen ook weer verschillende attracties zijn. O.a. is er op Maandag 5 April een filmmiddag. Vertoond zullen worden de film van de Ned. Vereeniging van Huisvrouwen en die van de Mercurius Havermout. De sluiting geschiedt Donderdagavond 8 April. Wanneer de Voorjaarsbeurs een gunstig verloop heeft, zal het bestuur de standhouders en hun personeel in de tuinzaal vereenigen, om daar nog enkele uren gezellig samen te zijn, waarbij o.a. de heeren Tholen en Van Lier zich zullen laten hooren. FRANSCH MILITAIR VLIEGTUIG VERONGELUKT. PARIJS, 27 Maart (D.N.B.) —Een Fransch militair vliegtuig is tijdens een tocht van Casablanca naar Marrakesj brandend ge vallen. De beide inzittenden zijn in de vlam men omgekomen. Gunstig Tot nu toe niet. Zijn de vooruitzichten voor Paschen gunstig? Wij kunnen het helaas niet bevestigend beantwoorden. De voor uitzichten zijn lang niet onverdeeld gunstig en zijn voor de Paaschdagen beslist ongunstig, als de oude spreuk waarheid bevat, dat „Vrijdagsweer Zondagsweer is" Het weerbericht van heden voorspelt meest matigen westelijken tot noordelijken wind, half tot zwaar bewolkt of betrokken, buiig, weinig verandering in temperatuur. W. F. TEMPELMAN f Vrijdag is alhier op 70-jarigen leeftijd over leden de heer W. F. Tempelman, die met No vember 1936 wegens gezondheidsredenen is afgetreden als chef der Amsterdamsche Rij tuig Mij. aan het Plein, na ruim 31 jaar in dienst van die Maatschappij te zijn geweest. Bij die gelegenheid hield de heer Tempelman een druk bezochte afscheidsreceptie. De teraardebestelling heeft plaats Dinsdag 30 Maart te 12 uur, op de Alg. Begraafplaats te Heemstede. Zij, die zich met ingang van 1 April per kwartaal abonneeren, ontvangen de in Maart nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. Spaansche delegaties te Berlijn en Rome Tweedracht onder de Spaansche Nationalisten Onze speciale G. P. "D.-correspondent seint ons dato heden uit Berlijn: Sedert eenige dagen vertoeft in Berlijn een Spaansche delegatie, die met een specialen opdracht van generaal Franco hierheen is ge komen. Naar wij vernemen moet zich ook in Italië een dergelijke afvaardiging bevinden. Om te voorkomen, dat de aanwezigheid en het doel van deze missie zou uitlekken wordt de grootst mogelijke omzichtigheid in aoht geno men, de leden van de afvaardiging zijn als particulieren in de groote hotels van Berlijn ondergebracht. Donderdagochtend werd de delegatie door Goebbels te woord gestaan, terwijl zij gisteren een langdurig onderhoud had met Hitier. Hoe_ wel deze volgens officieele mededeelingen niet in Berlijn zou vertoeven. Bij dit onderhoud moet ook de gezant van Italië aanwezig zijn geweest. De delegatie heeft er bij Hitier op aangedrongen Franco zoowel door financieele hulp als door sterke troepentransporten bij te staan, waarbij zij er op gewezen heeft, dat ook zonder de jongste successen der regeerings- troepen de toestand in Spanje voor Franco imiet den dag ongunstiger wordt. Niet zoozeer de financieele moeilijkheden zijn daarvan de ooi-zaak, alswel de onder linge oneenigheid tusschen de aanhangers van Franco, die zijn besluiten saboteeren en onder wie zich een streven merkbaar maakt om in plaats van Franco, generaal Mola het heft van het bevend in handen te geven. Bovendien is de tegenstand, welke Franco's troepen in de veroverde gebieden van de be volking ondervinden van dien aard, dat daar nog steeds sterke troepenafdeelingen moeten blijven. De Italiaansche gezant moet er de aandacht op hebben gevestigd, dat de toch al onder zoo zware lasten gebukt gaande Itali aansche staatskas niet alleen met het ver- leenen van hulp aan Franco kan doorgaan, zonder daarvan op den duur ernstige finan cieele gevolgen te ondervinden. In het bijzon der vestigde de delegatie er de aandacht op, dat ondanks zekere toezeggingen die men t.o.v. Marokko ontvangen heeft, Duitschland de afgeloopen weken steeds minder daadwerke lijke interesse in de Spaansche aangelegenheid heeft getoond. Hitler, die in deze kwestie den laatsten tijd geheel op het oordeel van den Rijks minister van Oorlog schijnt af te gaan, moet een en ander echter botweg geweigerd hebben. Ook bij Goebbels heeft de delegatie niet meer dan eenige vage toezeggingen be treffende moreelen steun gekregen. In aansluiting hierop kan nog wor den medegedeeld, dat Hitier tijdens het bedoelde onderhoud inderdaad op zeer scherpe wijze geweigerd heeft troepen te zenden of financieele hulp te verleenen. Tegen den aandrang van leden der re geering moet Hitier practisch zijn vermin derde belangstelling in het Spaansche Avon tuur hebben uitgesproken. Een avontuur, dat men te Berlijn als met den dag gevaarlijker wordend voor den toestand in Europa gaat beschouwen. Mededeelingen van den Rijks minister van Oorlog moeten Hitler nog in zijn meening versterkt hebben. Naar verluidt moet zelfs {ie Duitsche vertegenwoordiger in Rome opdracht hebben gekregen om aldaar op een minder agressieve houding aan te dringen, daar Berlijn niet genegen zou zijn zich terwille van Italiaansche wenschen inzake Spanje aan risico's bloot te stellen, die men in Berlijn de laatste tijd als zeer ernstig is gaan beschouwen. Vereeniging van onderwijzers en artsen. Hedenmorgen om tien uur arriveerde een gezelschap van ongeveer honderd deelnemers aan de jaarvergadering van bovengenoemde vereeniging in onze stad. Allereerst werd een bezoek gebracht aan de Werkinrichting voor Zwakzinnigen aan de Botermarkt, waar het gezelschap werd ontvangen door het hoofd van de Nazorg, den heer E. P. Schuyt, die hen de inrichting van deze instelling de monstreerde. Vervolgens begaven de deelnemers zich per autobus naar „Meer en Bosch" te Heem stede, waar vóór de lunch het huishoudelijk gedeelte van de jaarvergadering werd gehou den. Na de lunch zou dr. B. Oh. Ledeboer uit Heemstede dirigeerend-geneesheer van Meer en Bosch, Bethesda-Sarepta en de Koningin Emmakliniek een voordracht over „Epilep sie bij kinderen" houden, welke causerie zou worden toegelicht met een film. De heer Ledeboer zou hierbij een over zicht geven van het omvangTijke werk, dat door de Christelijke vereeniging tot verple ging van lijders aan vallende ziekten ten behoeve van de toevallijders in ons land wordt verricht. De kenmerkende symptomen van epilepsie zijn de toevallen, de karakterveranderingen Het woord is aan David Kalisch Daar ivaar men rookt, laat alle angst daar varen: Booze menschen hebben nooit sigaren. (Uit „Kladderadatsch"; 18501 en de intelligentie-stoornissen. De laatste twee symptomen hoeven niet altijd aanwezig te zijn. In de litteratuur wordt aangegeven dat bij 75 pet. van de gevallen van epileptie de symp tomen vooir heit 20ste levensjaar optreden. Het onderzoek van dr. Ledeboer heeft aan getoond dat dit bij 50 pet. van de kinderen voor het derde levensjaar is, en bij niet minder den 80 pet. voor het zevende levens jaar. Het type der aanvallen kan zeer verschil lend zijn. Soms uit de ziekte zich direct in z.gJi. zware toevallen, een andermaal in zeer veelvuldig optredende lichte aanvallen Men heeft dezen laatsten vorm wel als een afzon derlijke ziekte willen onderscheiden, de z.g.n. pytenolepie, hetgeen dr. Ledeboer op grond van eigen ervaringen verwerpt. Spr. zou vervolgens een overzicht geven van de karakterveranderingen, mede naar aanleiding van zijn eigen onderzoekingen in de Koningin Emmakliniek, dat over 120 gevallen van epilepsie liep. Deze karakterver anderingen uiten zich in langdradigheid, ont stemming en prikkelbaarheid, ongemotiveerde drift en kwaadaardigheid- Zeer vaak treden intelügentieverminderin- gen op, hetgeen door dr. Ledeboer werd aan getoond door een onderzoek bij een hon derdtal kinderen, lijdende aan epilepsie. Daarbij moet een scherp onderscheid ge maakt worden tusschen primaire en secun daire achterlijkheid. In het laatste geval is de achterlijkheid uitsluitend een gevolg van epilepsie en kan sterk verbeteren, ja zelfs geheel genezen, wanneer de epilepsie genezen wordt. Gebleken is, dat de mate van achteruitgang van de intelligentie parallel gaat met den duur van de ziekte en de veelvuldigheid en het type der aanvallen. Zoowel karakterverandering als secundaire intelligentiestoornissen zijn voor behande ling vatbaar. Wat de toekomst van het epileptische kind betreft is dr. Ledeboer er van overtuigd, dat genezing in vele gevallen zeer wel mogelijk is. Dit blijkt ook uit een Deensche statistiek van den laatsten tijd. volgens welke de kans op genezing ongeveer 50 pet. zou bedra gen. De factoren die oorzaak kunnen zijn van epilepsie zijn zeer vele, doch gebleken is dat .in een hoog percentage der gevallen (on geveer 50 pet.)' meerdere factoren moeten samenwerken. De behandelingsmogelijkheden zijn de laat ste jaren zeer sterk toegenomen. Voor het z.g.n. ketogeen of vetdieet is van groote waarde gebleken voor de behandeling van epilepsie bij kinderen. Deze methode wordt dan ook toegeuast in de Koningin Emma kliniek. Spr. zou zijn voordracht eindigen met de woorden: ..Zijt gij ooit in de gelegenheid, op welke wijze ook invloed uit te oefenen op hetgeen er gaat gebeuren met een kind. dat aan epilepsie lijdt, wil dan nog eens beden ken, welke enorme belangen er op het spel staan, niet alleen voor het kind zelf, doch ook voor de familie en de samenleving. Wordt het kind op de juistewljze behandeld, dan is redding mogelijk, zoo niet, dan is het kind verloren, dat des te erger is, omdat het vaak niet noodig was geweest." IN VERBAND MET HET PAASCHFEEST ZAL ONS BLAD MAANDAGAVOND NIET VERSCHIJNEN. Speciale correspondentie: Weigert Duitschland verderen steun aan Franco? 1 Een spellinghervormer wordt 80 jaar. 3 Het verkeer heeft Goeden Vrijdag twee slachtoffers geëischt. 3 Het Italiaansch-Joego Slavische ver drag vindt een gunstig onthaal. 4 Regeeringscrisis in Catalonië. 4 Bioscopen. 8 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Niets geleerd? 1 F. A. Kampers: Amsterdarasch Mozaïek 3 P. v. d. Hem: Nieuw leven in de Tweede Kamer. 3 Van onzen Londenschen correspondent: Metamorfose van het Londensche stads beeld. 4 Financieel-Economisch Weekoverzicht: De Amerikaansche stakingen. 5 Jac. P. Thysse: In Thysse's Hof. 5 Dr. M. Euwe: De laatste loodjes wegen 't zwaarst. 6 Hans Edinga: Nog éénmaal. 7 H. D. Vertelling: Per telefoon. 7 Jules Kammeyer: Blijft Fit. 7 Litteraire Kantteekeningen. g De Burgerlijke Stand van Haarlem is op eenomen op 2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1