TOOVER
De Frans Hals-Tentoonstelling te Haarlem.
De Spaansehe Burger
oorlog.
1 April.
Uw kamers om!!
Het belangrijkste
54e JAARGANG No. 16493
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
WOENSDAG 31 MAART 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0.65, franco p. post f(j.72V»,
BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaarne 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, H aa rl e m - N o o rd. Telefoon 12230
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels ƒ0,60, elke regel meer ƒ0,15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, overlijden ƒ400.-, verlies van hand, voet of oog ƒ200.-, beide leden duim ƒ100.—, één lid duim ƒ50.-, alle leden wijsvinger 60.-,
een of twee leden wijsvinger ƒ25.—alle leden anderen vinger 15.—één of twee leden anderen vinger 5.—, arm-of beenbreuk 30enkelbreuk 15.—polsbreuk 15.—HEDEN: 12 PAGINA'S
Nog axzonderhjke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
Een nog niet gepubliceerde foto van het Prinselijk Paar.
Foto Ziegler.
Morgen komen de buitenlandsche inzendingen aan.
Het ziet er niet naar uit dat de Spaansehe
burgeroorlog spoedig tot een einde zal komen.
Aan de zoo vaak van Franco's zijde geuite
aankondigingen, dat hij snelle beslissingen
zou forceeren hoe vaak is verleden jaar
de aanstaande val van Madrid niet in uit
zicht gesteld gelooft langzamerhand geen
mensch meer. De nederlaag, die de vier Ita-
liaansche divisies bij Guadalajara geleden
hebben, geeft bovendien te (Jenken. Ander
zijds krijgt men ook niet den indruk dat de
troepen der regeering in staat zijn tot het
behalen van eenigszins afdoende voordeelen.
De Spaansehe oorlogstraditie: het voeren van
een eindelooze guerilla, wordt blijkbaar ook
in dezen burgeroorlog gehandhaafd. Daarbij
doen natuurlijk allerlei factoren zich gelden:
de armoede, slechte organisatie en geringe
ontwikkeling van het volk, het gebrek aan
discipline in de gelederen, ongeschiktheid
om de techniek der modernste bewapening te
hanteeren en ook de moeilijke terreinomstan
digheden en het in sommige streken zeer
ruwe klimaat.
Van den omvang en de sterkte der buiten
landsche hulptroepen is met geen mogelijk
heid eenig overzicht te krijgen. Misschien zal
de non-interventie commissie er tenslotte in
slagen den aanvoer van vrijwillgers en oor
logsmateriaal naar Spanje afdoende stop te
zetten. Dit zou dan kunnen beteekenen dat
het buitenland zich geheel desinteresse er t in
den Spaanschen strijd. Weliswaar blijven dan
nog de tienduizenden vreemdelingen erin be
trokken, die aan beide zijden in Spanje mee
vechten, maar men mag nu zoo langzamer
hand wel aannemen dat zij niet in staat zijn
een eindbeslissing ter eene of ter andere zijde
te forceeren. Het schijnt dus wel mogelijk
dat de strijd zich nog een heelen tijd zal
voortslepen als er geen nieuwe hulp meer
van buiten komt, hetgeen onvermijdelijk ge
paard zou gaan met een voortgezette uit
putting van het al zoo uitgemergelde Spaan
sehe volk. Tenslotte zou dit vermoedelijk tot
den een of anderen vorm van onderlinge over
eenstemming moeten komen, zich hereenigen
onder vaderlandsche leuzen en de vreemde
lingen aan beide zijden eruit gooien.
Dat de oorlog zich blijft voortslepen is
overigens geen wonder in zulk een land met
zulk een armoedige en onontwikkelde bevol
king. Het beschikt zelf over zeer weinig mid-
deleriTën de buitenlandsche hulp is natuur
lijk beperkt gebleven tot het minimum dat
de buitenlanders er voor over hadden. Die
zijn al evenmin met rijkdom behept en staan
van hun eigen enorme bewapening maar
weinig voor Spanje af. Immers zijn zij er allen
op uit, hun eigen veiligheid te waarborgen
en verkeeren zij in een toestand van razenden
bewapeningswedstrijd: alzoo in het vooruit
zicht dat zij in de komende jaren maar steeds
zullen doorgaan met nieuwe uitbreidingen?
Daar is veel geld voor noodig, daar
moet „het kruit voor droog gehouden worden"
tot den dag waarop zij (allemaal schuldeloos
en defensief) zouden kunnen geroepen wor
den tot vechten en dus verspilt men dat kruit
niet in Spanje. Tenslotte is Spanje maar een
uithoek van Europa, een zijdelings gelegen
oefenterrein in de vervaarlijke ontwikkeling
van de oorlogsbewapening van een aantal
grootmachten.
In de Engelsche pers komen pessimismen tot
uiting naar aanleiding van den nederlaag dei-
vier Italiaansche divisies bij Guadalajara.
Sommige Engelsche bladen meenen blijkbaar
dat Mussolini deze gebeurtenis niet kan aan
vaarden en dat er dus nieuwe Italiaansche
hulp zou worden gezonden. Mocht dat zoo
zijn, dan zou de non-interventie een nieuwe
mislukking beleven en zou de strijd weer hevig
oplaaien. Maar het resultaat schijnt bij voor
baat twijfelachtig want al valt Madrid, dan is
de burgeroorlog daarmee nog lang niet uit.
Dan kan men nog eens met Catalonië begin
nen. Burgeroorlogen worden niet beslist door
inneming van een grootendeels verlaten
hoofdstad die trouwens niet eens meer re-
geerinscentrum is. Het schijnt dus wel zeer
twijfelachtig of Mussolini daarvoor de zending
van nieuwe troepen en het spendeeren van
groote geldsommen over zou hebben. Grooter
lijkt de kans dat Spanje tenslotte geheel aan
zijn eigen rampzalig lot overgelaten zal wor
den. Het is een treurige geschiedenis, een
zwarte bladzijde weer in de reeds zoo ellendige
historie van de twintigste eeuw, die ruim zes
endertig jaar geleden als een era van be-
schavings-triomf werd begroet en zich tot
dusver als het tegendeel heeft doen kennen.
De duur van dezen burgeroorlog behoeft
overigens geen verbazing te wekken. Volgens
alle precedenten op dit speciale gebied duurt
hij nog maar kort en kan er nog heel wat
tijd verloopen eer men inziet dat er ook iets
Eén April, de dag der dagen,
Dat men ongestraft mag spotten,
Dat wij het goedmoedig wagen,
Om elkander te bedotten.
Dat wij 't kind zelfs niet verwijten,
Als het ons eens „nemen" wil,
En dan bij het argloos „bijten",
Juichend uitroept: één April!
Doodlijk ernstig zijn de menschen
En vooral de laatste jaren,
Ik persoonlijk zou wel wenschen,
Dat er veel meer dagen waren,
Die, als 1 April, verdragen,
Dat wij lachen om elkaar,
Eén April, die dag der dagen.
Komt helaas maar eens per jaar.
O, ik weet het heusch wel, vrinden.
Dat in zorgen van het leven,
Goede reden is te vinden,
Dat wij ernst den voorrang geven;
Maar het zou veel zorg verlichten,
Als wij meer dan eens per jaar
Met goedmoedige gezichten,
Lachten om en met elkaar.
Houd hem hoog, den lust tot spotten.
Juist om zorgen te verdrijven,
Heilzaam is de soort bedotten,
Waar je eerlijk bij kunt blijven;
Uitgeslapen zijn wij allen.
Maar de een of andre guit,
Helpt ons, door ons t' overvallen,
Met zijn één April sliep uit!
P. GASUS.
dwingt Uw oogen niel
tot inspanning, gebruikt
een bril van KEIP.
Gr. Houtstraat naast Luxor
(Adv. Ingez. Med.)
in zit voor het vaderland te werken inplaats
van te vernielen en te leven inplaats van te
sneven. Het eischt overigens meer volharding
en zelfbeheersehing.
R. P.
Bestolen warenhuis in staat
van beschuldiging gesteld.
De dief vrijgesproken!
Een zeer opzienbarende uitspraak heeft
dezer dagen de Londensche politierechter
Mullins gedaan, een uitspraak, die nog tot veel
geschrijf en gewrijf aanleiding zal geven. Voor
den rechter stond en dief terecht, die zich ge-
ruimen tijd in het bekende warenhuis van
Marks en Spencer had schuldig gemaakt, tot
dat hij ten laatste door het met de bewaking
belaste personeel op heeterdaad betrapt werd
en aan de justitie werd overgeleverd.
Rechter Mullins sprak tot groote hilariteit
van het publiek den dief vrij, en liet integen
deel den leider van het warenhuis in staat van
beschuldiging stellen wegens „aansporing tot
diefstal". De aanklacht grondde hij hierop, dat
in bovengenoemd warenhuis de verschillende
artikelen zoodanig ten verkoop liggen uitge
stald, dat zelfs de fatsoenlijkste en eerlijkste
menschen daardoor als het ware tot diefstal
worden verleid.
Verder constateerde de rechter, dat de be
trokken onderneming voor de bewaking der
voor het grijpen liggende artikelen geen vol
doende personeel in dienst had zoodat het
noodzakelijke toezicht absoluut onmogelijk
was.
Nieuwe gezant te Boekarest
Benoeming van de nheer L. G. van Hoorn.
's-GRAVENHAGE, 31 Maart. De regee-
ringspersdienst meldt, dat de heer L. G. van
Hoorn, thans gezant te Weenen en Boedapest,
dezer dagen benoemd zal worden tot H.M.'s
gezant te Boekarest.
Norman Davis in Europa.
Amerika bereid deel te nemen aan actie tot
bewapeningsbesprekïng.
LONDEN, 31 Maart (Havas-A. N. P.) De
Amerifcaansche gedelegeerde ter suikerconfe
rentie, Norman Davis, is aan boord van de
„Manhattan" te Plymouth aangekomen. Hij
verklaarde aan de pers, dat hij geen geheime
opdracht van Roosevelt heeft voor het uitwer
ken van een plan tot het voorkomen van een
wereldoorlog. Hij voegde hieraan toe. dat de
Staten bereid is deel te nemen aan een plan
tot vermindering van tolmuren, ook zij zijn
bereid deel te nemen aan een actie tot beper
king van de bewapening, dooh Europa schijnt
cp het cogenblik nog niet gestemd te ontwa
penen. Tenslotte zeide Norman Davis: „Wij
willen mede werken aan alles, waarvoor de in
ternationale vrede gehandhaafd kan blijven".
Uitgebreide voorzorgen
der politie.
Een der belangrijkste dingen die dit jaar
in onze stad zullen worden ondernomen,
dank zij de samenwerking tusschen gemeen
tebestuur en de stichting „Haarlem's Bloei",
is de Frans Halstentoonstelling in het Frans
Halsmuseum.
Het duurt nog wel eenige maanden voor
deze geopend zal worden, maar de voorbe
reidingen zijn toch reeds in vollen gang.
De directeur van het museum, de heer G.
D. Gratama, heeft onderhandelingen gevoerd
met musea en particulieren in het buiten
land die stukken van Frans Hals bezitten,
om die werken tijdelijk aan Haarlem af te
staan. In de meeste gevallen is de heer Gra
tama daarin geslaagd.
Er zijn, daar het hier schilderijen geldt
die tezamen millioenen waarde vertegen
woordigen, natuurlijk uitgebreide voorzor
gen genomen. De stukken zijn tegen hooge
bedragen verzekerd. Een enkel staaltje daar
van willen wij vermelden. Een museum in
Rome heeft enkele jaren geleden een toen
pas-ontdekte Frans Hals voor 4 millioen lire
aangekocht, voorstellende Napoleon op Elba.
Dit stuk is verzekerd voor niet minder dan
400.000 gulden.
Een ander stuk van Frans Hals waarop
stadhouder Prins Willem IV te herkennen is,
werd voor 50.000 gulden verzekerd. Dit stuk
is eigendom van een particulier in Brussel.
De deskundigen zijn niet absoluut zeker dat
dit een Hals is, maar de heer Gratama twij
felt er niet aan, anders zou hij dit stuk ze
ker niet geaccepteerd hebben. Dat hij niet
alleen in zijn meening staat bewijst wel het
vrij hooge bedrag waarvoor het stuk ver
zekerd moest worden.
Ook zijn maatregelen getroffen voor een
veilig vervoer van de collectie Halsen. Het
zijn er niet minder dan 111. zoodat men zich
kan indenken, dat daarvoor heel wat gere
geld moet worden. In het buitenland, waar
meermalen door bandieten aanslagen zijn
gepleegd op zulke kostbare transporten, heb
ben de leiders van het transport een handig
heidje toegepast om misdadigers op een
dwaalspoor te brengen. Om zeker te zijn van
een ongestoorde verhuizing naar Nederland
heeft de verzending nu reeds plaats gehad,
terwijl de mannen der onderwereld natuur
lijk in de waan verkeerden, dat die expeditie
pas eenige weken voor de opening der ten
toonstelling zou plaats hebben.
Voor Nederland, waar de politie voor de
Een „Groentje" in Haarlem's
Dagblad is eenvoudig, goedkoop
en succesvol. Het succe* wordt
bewezen door de 45303. die in
1936 geplaatst werden.
misdadigers minder bang is. bestaat geen
reden om geheimzinnigheid bij het transport
te betrachten. Daarom kunnen wij mededee-
len, dat de Halsen uit het buiteland reeds
te Haarlem in het bagagebureau der Ned.
Spoorwegen aan de Baljuwslaan zijn aange
komen. Uit voorzorg heeft de Commissaris
van Politie, de heer E. H. Tenckinck. twee
agenten daarbij de wacht laten betrekken.
Morgen, Donderdag, om 10 uur be
gint de overbrenging met vracht
auto's naar het Frans Halsmuseum
op het Groot Heiligland.
Daar de stukken bijna alle van groote af
meting zijn, konden zij niet verpakt worden,
zoodat het publiek bij het in- en uitladen ze
reeds op een afstand kan zien.
Bij het transport zal natuurlijk alleen
als voorzichtigheidsmaatregel de politie
voor toezicht zorgen. Omdat de Commissaris
niet zooveel mannen aan den gewonen
dienst onttrekken kan heeft hij de hulp in
geroepen van zijn Amsterdamsche collega,
die 24 politieruiters ter beschikking gesteld
heeft om de transporten door de Haarlem-
sche straten te begeleiden. De route door de
stad is: Baljuwslaan, Jansweg, Jansstraat,
Klokhuisplein. Lange Veerstraat, Kleine
Houtstraat, Ged. Oude Gracht. Groot Heilig
land. Er is dus toestemming gegeven om ge
deeltelijk tegen de verkeersroute in te rijden
om den tocht te bespoedigen.
10.30 uur komt de eerste auto met Halsen
bij het museum aan.
Handelsbesprekingen met
Rusland.
Delegatie naar Moskou vertrokken.
'S-GRAVENHAGE. 31 Maart. Een dele
gatie uit het Comité voor den handel met
Sovjet-Rusland vertrok heden naar Moskou
om aldaar algemeene besprekingen te houden
over onzen handel met de Sovjet Unie. De
delegatie bestaat uit drie heeren, die in Ja
nuari 1935 met eenige vertegenwoordigers
van het Volkscommissariaat voor buiten-
landschen handel van de Sovjet-Unie onder
handelden, nl. de heeren E. D. van Walree,
mr. A. N. Molenaar en W. H. Rethmeier.
KOSTER NOORDERKERK.
Op 2 April a.s, hoopt de heer H. van Mou-
rik den dag te herdenken, dat hij \2VZ jaar
werkzaam is als koster aan de Noorderkerk
in het Kleverpark.
TARRADELLAS HOOPT EEN CATALAANSCHE
REGEERTNG TE VORMEN.
BARCELONA 31 Maart 'Havas 'A.NJPP
Tarradellas die belast is met de vermin? van
een nieuwe regeering verklaarde gisteren aan
de pers. dat hij heden. Woensdag, definitief
verslag zal uitbrengen over de taak welke
Companys hem heeft opgedragen.
Hij zeide te hopen, dat hij er in zal slagen
een nieuw kabinet te vormen, dat zal worden
gesteund door alle krachten, welke in het
vorige kabinet vertegenwoordigd waren.
Het woord is aan
Vauvenargues
Als een gedachte te zivak
is om eenvoudig te worden
uitgedrukt is dat een teeken
dat men haar moet verwer
pen.
Directeuren van zwendelbank
veroordeeld.
Beide verdachten tot 2'A jaar veroordeeld.
AMSTERDAM, 31 Maart. Vandaag
deedde rechtbank uitspraak in de
strafzaak tegen de beide directeuren
van de effecten-bank G. A. ten Hope
en Co., den 41-jarigen effectenhan
delaar C. J. N. K. en den 62-jarigen
rechtskundige mr. dr. J. van O. en
veroordeelde beide verdachten tot
gevangenisstraffen van twee jaar en
zes maanden met aftrek van den tijd
in voorarrest doorgebracht.
Aan de verdachten was ten laste gelegd,
dat zij als medebeheerders van de Holland-
sche Collectiefbank de door de deelnemers
aan de speculatiekassen toevertrouwde gel
den, in totaal plus minus f 10.000 hebben
verduisterd. Voorts was ten laste gelegd, dat
zij als beheerders der comm. vennootschap
Hollandsche collectiefbank en de comm.
venn. Ten Hope en Co. toevertrouwde gelden
en waardepapieren, die zij van cliënten on
der zich hadden in onderpand hebben ver
duisterd.
Verschillende spaarders hadden in goed
vertrouwen hun solide effecten afgestaan
aan deze verdachten om speculatieve fond
sen te koopen. De fondsen werden echter niet
gekocht en in de meeste gevallen zagen de
cliënten niets van hun geld of waardepapie
ren terug.
De officier van justitie mr. Wassenbergh
requireerde tegen beide verdachten drie jaar
gevangenisstraf met aftrek van voorarrest.
De rechtbank overwoog, dat de feiten zeer
ernstig zijn. ten opzichte van verdachte mr.
dr. J. van O. gelastte de rechtbank de on
middellijke gevangenneming, de andere ver
dachte bevindt zich reeds in voorarrest.
Verjong Uw kamers, verfrisch Uw
huis .moderniseer het met behang uit
de fantastisch mooie collectie van:
H.M.Bakker, Gen.Cronjestr.135, Tél.11657
(Adv. ingez Med.)
pag.
Morgen komen de buitenlandsche inzen
dingen voor de Frans Halstentoon
stelling te Haarlem aan. 1
De experts der Oslo-Staten zouden in
April te Brussel bijeenkomen. 3
De K. N. S. M. geeft nieuwe aandeelen
uit om de vernieuwing der vloot te kun
nen bekostigen. 3
Slagersgezellen zijn te Amsterdam een
z.g. Sit-down-staking begonnen. 3
Een treinongeluk in Frankrijk eischte een
doode en 44 gewonden. 4
Hitler en Ludendoorf zouden zich defi
nitief verzoend hebben. 4
Naar aanleiding van complotten in het
Nationalistische Spanje zou een groot
aantal arrestaties en executies hebben
plaats gehad. 4
De woningmarkt in de gemeente Bloe-
mendaal. 6
Onze visscherij is nog een belangrijke tak
van industrie. 7
Toen er nog veel grachten in Haarlem
waren. 7
ARTIKELENENZ.
R. P.: De Spaansehe burgeroorlog. 1
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Langs de Straat: Kinderverdriet. 3
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk:
Zwitserland's neutraliteit. 4
K. de Jong- Wiener Sangerknaben 7
G. J. Kalt: Haarlemsche Politiemuziek-
vereenïging. 7
L. S.: Primula's. 7
H. D. Vertelling: Rivalen. 6
Schaakrubriek g
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op IQ