De ondergang van de „Andra" Een Levensloop. Het belangrijkste 54e JAARGANG No. 16499 Verschijnt dagelijks, hehalve op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 7 APRIL" 1937 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vs. BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaarne 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord. Telefoon 12230 ADVERTENTIëN 15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100.één lid duim 50. alle leden wijsvinger 60. één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger 5.—, arm- of beenbreuk 30enkelbreuk 15.polsbreuk 15. Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés bp het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN 1? PAGINA'S Nederlandsche zeelieden aan boord van het getorpedeerde schip. ROTTERDAM, 7 April. (G.P.D.) Slechts weinigen in den lande zul len vermoed hebben dat toen gister avond het radio-persbericht werd verstrekt met de mededeeling, dat het onder Panameesche vlag varende stoomschip onder de Portugeesche kust is getorpedeerd of althans gezon ken is, er een schok door een aantal Rotterdamsche gezinnen is gegaan. Aan boord van dit zoogenaamd van Panameesche nationaliteit zijnde stoomschip varen Rotterdammers! En voor zoover wij in den loop van den nacht nog hebben kunnen nagaan, is het aantal Nederlandsche opvaren den op meer dan vijf te schatten. De Andra behoort tot die schepen, waaromheen een waas van geheim zinnigheid hangt. Het schip kan ge lijk genoemd worden met de stoom schepen Rambon, Juno. Sarkani, Tin ga, abesa en armond, die re gelmatig wapenen vervoeren van Gdynia naar Spaanséhe zeehavens. De schepen zijn voor het meerendeel „zoo lek als een mandje". Een storm van geringe (kracht is voldoende om het schip tot zinken te brengen. Weten'de zeelieden, die voor deze schepen monsteren, aan welke gevaren zij bloot zullen staan? Monsteren zij aan, omdat hun poli tieke gevoelens overeenkomen met die van het Spaansche volksfront? Zetten zij hun le ven op het spel alleen uit drang naar avontu ren? Óf zwichten zij voor de zeer aanlokke lijke aanbiedingen, die hen worden gedaan? Het zijn vragen, waarop niet onmiddellijk ant woord is te geven, maar uit de interviews, die wij gisteravond laat en vannacht met familieleden van de opvarenden hadden, die na het hooren van het persbericht in hevige ongerustheid verkeeren, is ons gebleken dat de politiek-* gevoelens niet direct een rol spelen, noch de drang naar avontuur, doch dat men voornamelijk tot monsteren overgaat omdat de donkeyman, de lichtmatroos van deze smokkelschepen bijna eenzelfde gage ontvangen als de eerste stuurman van een normaal koopvaardijschip! Wanneer zij mon steren beseffen zij niet de groote gevaren, waaraan zij blootstaan tijdens de reis. Reeds eerder hebben wij gewezen op het be staan van een zeer mysterieuze Maatschappij te Rotterdam, de N.V. Rambon, waarmede ook het Nederlandsch Bevrachtingskantoor te Rotterdam, gevestigd in de Kortenaerstraat in verband staat. Daar monsteren de zeelieden. Hoewel het Nederlandsch Bevrachtings- jkantoor dezer dagen nog met nadruk in de kranten heeft verklaard, dat het met de wa pen transpor ten van Gynia naar Spanje niets uitstaande heeft is ons gisteravond gebleken dat deze Maatschappij de Nederlandsche zee lieden die hebben aangemonsterd naar Duin kerken heeft gezonden, waar zij zich aan boord van het thans gezonken stoomschip Andra hebben begeven. De Maatschappij heeft de zeelieden van de Andra gages aan geboden, die wel bijzonder aanlokkelijk wa ren. Behalve de hooge gage zou elke Neder landsche zeeman een bedrag van f 250 krij gen na volbrenging van de reis. Wanneer de reis is volbracht, vertelt men er niet bij. Maanden geleden zijn de stoomschepen Ram bon, Dobesa en Tinga uit Rotterdam vertrok ken met onbekende bestemming, en nog zijn deze schepen niet in de haven van vertrek teruggekeerd. Familieleden vertellen. Wij hadden gisteravond een onderhoud met de vrouw van den donkeyman Stölk, die in de Westerstraat te Rotterdam een Tehuis voor zeelieden exploiteert. De oude vrouw vertelde ons, dat haar man sedert 30 jaar de zeeën niet had bevaren. De zaken- gingen slecht. Door de groote werkloosheid, die er onder de zeelieden heerscht, leverde het pension geen winst meer op. De man zocht werk. In den regel geeft men de voorkeur aan jonge krachten, doch van een kennis had hij gehoord, dat het Nederlandsch Be vrachtingskantoor ook werk heeft voor oude ren. Het feit, dat hij zoo geruimen tijd niet had gevaren en hij dus niet meer over die capaciteiten beschikt, welke er doorgaans aan een zeeman gesteld worden, speelde geen rol. Men nam hem in dienst en nog wel tegen een zeer hooge gage. Hij moest naar Duin kerken gaan, waar do Andra in de haven lag gemeerd. Alleen de kapitein was hiervan op de hoogte en aan diens orders moest de bemanning natuurlijk gehoorzamen. Nadat de Andra op 2 Februari j.l. uit Rotterdam was vertrokken heeft Stolk zich eenige weken later te Duinkerken aan boord begeven. Er waren nog zeelieden aan boord, die in de zelfde straat wonen als Stolk. Voor zijn ver trek had de reederij medegedeeld, dat de fa milieleden niet rechtstreeks aan de opvaren den mochten schrijven. Correspondentie, be- (Een vrouw in Britsch-Indië, die dezer dagen 120 jaar oud is ge worden, verklaarde aan verslag gevers, dat zij haar hoogen leeftijd toeschreef aan het vele loope?i dat zij steeds had gedaan. Ook thans wandelt zij nog 5 KM. eiken dag.) Ha. zegt de kwitantielooper En de looper van de krant, Bloemen-, vruchten-, ijsverkooper, (Ook een zeer beloopen stand) De agent van de politie, Landlooper, elk op 't terrein, Waarop zij, naar hun positie, Mee- en tegenvo'eters zijn. Elk van hen vindt in het oordeel Van dit oudje nieuwe hoop, Op den zegen en het voordeel Van een langen levensloop. Neem geen loopje met het leven, Luidt de Oostersch wijze raad. Wie naar 'n lange loopbaan streven, Loopen vroeg en loopen laat. Ga dus op den loop, gij allen, Zij 't voor gek of in het oog, Zij 't met opstaan en met vallen, Loop, dan loopt uw leeftijd hoog. Gij doet nooit teveel aan loopen, Loop desnoods er tegen aan, Loop van hier tot aan de tropen, Loop alleen niet naar de maan. Loop op klompen, sloffen, schoenen, Op uw tandvleesch als het moet. Loop in alle jaaxseizoenen. Want het loopen doet u goed. Loop, besluit die wel heel oude. Zooals ik nog heden doe, En gij loopt, in warmte of koude, Naar de honderdtwintig toe. Ik weet niet of dit principe, Nu wel deugt voor iedereen, Velen loopen nu, of liepen, Niet zoo licht er overheen. Maar voor wie heel oud wil worden, Is zij in zoo ver niet mis, Dat wat 't eerst komt aan de orde, 'n Goede levenswandel is. stemd voor de zeelieden, moest ten kantore van het Nederlandsch Bevrachtingskantoor worden ingeleverd, dat voor de verdere expe ditie zou zorg dragen. Stolk heeft verscheidene brieven aan zijn vrouw geschreven, waarin hij o.m. meerdere malen heeft gezegd, dat de zeewaardigheid van het stoomschip zeer veel te wenschen overliet. Toen de Andra Duinker ken' had verlaten drong het water aan alle kanten het schip binnen, zoodat men on middellijk moest terugkeeren, om een en an der weer bij te lappen. Stolk eindigde een der brieven met: Wij zullen maar moed hou den. Hieruit blijkt dus wel, dat men het bij de munitietransporten naar Spanje niet zoo nauw neemt met het materiaal. De Andra heeft ook nog eenigen tijd in Kopenhagen gelegen. Het schip lag daar te gelijk met de Juna, waarvan, zooals men weet, de opvarenden veertien dagen geleden van het vliegveld Waalhaven naar de Deensche hoofd stad zijn gebracht. Niemand weet, zoo ver telde de vrouw van Stolk ons nog, waarheen de schepen varen. „Een kennis van mij be vindt zich aan boord van de Juna. Dit schip is al maanden en maanden onderweg. Tel kens weer wordt er gezegd: Het schip komt naar Rotterdam!, doch tenslotte blijkt het schip inmiddels weer een andere bestemming te hebben gekregen. Wanneer het telegram uit Spanje meldend dat de Andra tot zinken is gebracht, juist is, zullen er vijf gezinnen in Rotterdam in rouw gedompeld zijn! Wellicht zal er weer een voor den sloop bestemd schip worden opgekocht en wellicht zullen andere werklooze Nederlandsche zee lieden weer zwichten voor de mooie aanbie dingen Bevestiging door den gouver neur van Santander. MADRID, 7 April (Havas-A.N,P.) De gouverneur van Santander heeft aan journalisten medegedeeld, dat de opstandelingen'kruiser „AimirarL- te Cervera" het schip Andra, varen de onder de vlag van Panama, tot zinken heeft gebracht. Het schip was uit Santander vertrokken om een lading erts voor Cardiff te gaan in nemen. Op het oogenblik van den aanval heerschte een dichte mist. Omtrent het lot van de bemanning is niets bekend Hendrik Hulk. f Alhier is in den leeftijd van 94 jaar over leden de heer Hendrik Hulk, de nestor van de Haarlemsche schilders. De overledene was de zoon van den heer Hulk, die bekend heid verwierf door het schilderen van zee schepen Toen Herman Hulk in Haarlem werkzaam was, organiseerde hij vaak ten toonstellingen in Hotel „Duin en Daal" te Bloemendaal. Vooral in zijn jeugd heeft hij fraaie stukken geschilderd. De laatste twintig jaar leefde bij terug getrokken. Een paar aquarels van hem zijn nog te vinden in de portefeuilles van Tey- ler's Stichting. De teraardebestelling zal plaats hebben a.s. Donderdagmiddag half drie op de Alge meene Begraafplaats aan de Kleverlaan. Amerikaansche Glasbrillen zijn sierlijk en onopvallend. De allerlaatste modellen bij KEIP de vakopiicien- Gr. Houtstraat naast Luxor (Adv. Ingez. Med.) Vermiste Douglas tegen berg" helling gevlogen? Wrakstukken op 5500 meter hoogte. Uit Albuqueque, (Nieuw Mexico), 6 April: Uit een vliegtuig, dat een onderzoek in stelt naar het sedert Zaterdag vermiste vliegtuig, heeft men waargenomen, dat de wrakstukken van het toestel, waarvan giste ren melding is gemaakt, zich op 5500 meter hoogte tegen een berghelling bevinden. Men heeft geen enkel levensteeken van de bemanning opgemerkt. Een andere groep nadert te voet de plaats, waar het ongeluk zich heeft voorgedaan. ALBUQUERQUE, (Nieuw Mexico), 7 April (A. N. P.) Majoor Smits, de bestuurder van het toestel, waarmede gisteren wrakstukken zijn waargenomen van het Douglas D.C. 3-toe- stel, dat sinds Zaterdag vermist wordt, ver klaarde bij zijn terugkomst alhier, dat er niet de geringste kans bestond, dat een der acht inzittenden van het vliegtuig het leven be houden had. Vliegtuigbotsing tijdens de Amerikaansche manoeuvres. De yier inzittenden gedood. SAN DIE GO, (Californië), 7 April (A.N.P.) Gisteren zijn twee toestellen der Amerikaan sche marine, die deelnamen aan de vloot- oefeningen, in de lucht met elkaar in botsing- gekomen en in zee gevallen. De vier inzitten den van de beide machines kwamen om het leven. De fraude bij het Vlissingsche Crisis Comité. Twee veroordeelingen. Het Haagsche Gerechtshof deed heden uit spraak in de zaak tegen inwoners van Vlissingen, die terecht nadden gestaan wegens malversaties ten nadeele van het Crisis Comité en van Maatschappelijk Hulp betoon. Door de Middelburgsche rechtbank waren zij veroordeeld tot gevangenisstraffen van resp. 6 en 4 maanden. In hooger beroep had de procureur-gene raal deze straffen voorwaardelijk geëischt met een proeftijd van drie jaar en voor één hunner - W. de W. - bovendien nog een geld boete van 40.—. W. de W. werd door het gerechtshof veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van een maand met een proeftijd van 3 jaar en een geld boete van 20 subs. 10 dagen hech tenis. De oud-wethouder P. G. L. werd veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee maanden met een proeftijd van 3 jaar. Hierna hadden terecht gestaan de Vlis singsche collectanten H. V., C. G. en A. B., die op onrechtmatige wijze goederen uit de opslagplaats van het Crisis Comité hadden meegenomen. De Middelburgsche rechtbank had hen we gens diefstal veroordeeld ieder tot een ge vangenisstraf van één maand. De procureur-generaal eischte in hooger be roep deze straffen eveneens voorwaardelijk. Heden werden zij door het Haagsche ge rechtshof vrijgesproken. Vrijwillige Burgerwacht Haarlem. Mr. dr. F. A. Bijvoet candidaat voor de voorzittersfunctïe. Op de algemeene jaarvergadering der Vrijw. Burgerwacht alhier op 11 Mei a.s., zal candidaat worden gesteld als voorzitter van het bestuur Mr. Dr. F. A. Bijvoet, advocaat en procureur alhier en lid van den Gemeen teraad. die zich bereid heeft verklaard, de functie te aanvaarden, in plaats van Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, die zich niet verkiesbaar heeft gesteld. Feest R.-K. Bouwpatroons. Dinsdag bestond de afdeeling Haarlem en Omstreken van den Ned. R.-K. Bond van Bouwpatroons twintig jaar. Dit vierde lustrum is op feestelijke wijze herdacht. Het begon 'smorgeris met een gezongen H. Mis in de kerk van O.L. Vrouwe H. Rozenkrans aan het Spaarne. Daarna kwamen de leden met hun dames in de muziekzaal van Café-Restaurant Brink- mann aan de Groote Markt bijeen. Onder de genoodigden waren ook het hoofdbestuur van bovengenoemden bond en het bestuur van de R.-K. Middenstandsvereeniging. De aanwezigen werden o.a. door een goochelaar eenigen tijd alleraangenaamst bezig gehouden. 's Avonds vereenigde het gezelschap zich aan een diner in hetzelfde gebouw. Hier zaten ook aan het dagelijksch bestuur der afdeeling Haarlem van den Ned.Aannemers- en Patroons bond en het dagelijksch bestuur van de Sa menwerkende patroonsvereeniging. Er heersch te aan tafel met de ruim honderd deelnemers een opgewekte stemming. ZONNIGE KAMERS KROON- BEHANGSELS. Alléén: GR. HOUTSTRAAT 179, Telef. 14269. (Adv. Ingez. Med.) Jaar op jaar neemt het aantal „Groentjes" in Haarlem's Dagblad toe. In 1933 kwamen wij boven de 40.000. In 1936 waren het er reeds meer dan 45.000. De reden ligt voor de hand. Profiteer ook van dit succes. Plaats een „Groentje". Geen paspoorten voor Parijsche tentoonstelling. In aansluiting op de reeds gedane voor- loopige mededeeling. dat ter gelegenheid van de tentoonstelling 1937 te Parijs, Nederlanders in plaats van een paspoort bij het overschrij den van de Fransche grens ook voorzien mo gen zijn van een door de Nederlandsche over heid uitgegeven nationaliteitsbewijs, meldt de K.N.A.C., dat dit bericht thans officieel door de Fransche regeering is bevestigd. Gedurende de tentoonstelling moeten alleen- reizende touristen dus voorzien zijn van een geldig paspoort, of van een geldig „bewijs van Nederlanderschap". Touristen, die in groeps-verband reizen, kunnen volstaan met een z.g. collectief pas poort. voorzien van een visum van het Fran sche consulaat, terwijl elk dier in groeps verband reizende touristen, voorzien moet zijn van onverschillig welk identiteitsbewijs, mits voorzien van een foto. De laatstgenoemde categorie van reizigers dient er echter opmerkzaam op te wórden- gemaakt, dat de z.g. „carte de legitimation" welke recht geeft op verschillende reducties en faciliteiten, niet als een voornoemd iden titeitsbewijs kan gelden. Bij de Engelsche kroningsfeesten wordt Japan vertegenwooridgd door den broeder van den keizer, prins Tsjitsjiboe, die in zijn land zeer populair is en den bij naam „sportprins" draagt. Bij zijn vertrek naar Europa deed de Japansche bevolking den prins en zijn gemalin een feestelijk uitgeleide. Staatscomissie voor het bank wezen geïnstalleerd. Door minister Oud. In een der zalen van het departe ment van financiën is Dinsdagmiddag door den minister van financiën Mr. P. Oud, geïnstalleerd de door hem ingestelde staatscommissie voor het bankwezen. De minister hield daarbij een rede. waarin hij onder meer in herinnering bracht het overleg van onze centrale bankinstelling met het particuliere bankwezen, uit welk overleg een samenwerking tusschen deze twee is voortgesproten. Deze samenwerking beoogt allereerst aan de Nederlandsche Bank de ge gevens te verschaffen, welke deze behoeft om zich ter zake van de aangegeven tendenzen van het bankwezen een oordeel te vormen. Zij opent tevens de gelegenheid voor de directie der centrale bank om met de leiders van het particuliere bankwezen overleg te plegen, omtrent de beteekenis en de gevolgen van de ontwikkeling van dat bankwezen, zooals deze uit het geheel van ter beschikking van de Nederlandsche Bank gestelde gegevens blijkt of voorzien kan worden. Dit overleg, heeft in de practijk tot het gewenschte resultaat geleid, hetgeen de re geering heeft bevestigd in haar overtuiging, dat aan het invoeren van een rechtstreekseh overheidstoezicht geen behoefte bestaat. Hiermede is echter niet de vraag beantwoord aldus de minister of het gewenscht moet worden geoordeeld, dat aan de zooeven ge schetste werkzaamheid van de Nederlandsche Bank een wettelijke grondslag wordt gegeven. De regeering heeft de omschrijving van de opdracht der commissie na zorgvuldige overweging zoo gekozen, dat haar bij het ver vullen daarvan een zoo groot mogelijke vrij heid wordt gelaten. Deze rede van den minister werd beant woord door den voorzitter der commissie, jhr. mr. D. J. de Geer. Hongersnood in Chineesche provincie. Reeds meer dan tienduizend slachtoffers. NANKING, 7 April (A.N.P.) Meer dan tienduizend menschen in de Chineesche pro vincie Tsjetsjouan zijn sinds 1 Januari jJ. den hongerdood gestorven, volgens de mededee- lingen verstrekt- door de regeeringscommissie van onderzoek. De toestand in deze provincie wordt geleidelijk erger. Gemiddeld komen per dag eenige honderden menschen van honger om. Yagoda, de Russische volkscommissaris voor de posterijen en oud-chef der Gepeoe, werd dezer dagen gearresteerd en zal als „gangster" terecht staan. Aan boord van de „Andra" bevonden zich Hollanders. 1 Prinses Juliana en Prins Bernhard zijn in ons land teruggekeerd. 3 Amsterdamsche taxichauffeurs staken. 3 De Spaansche burgeroorlog: Ultimatum van Mola aan Bïscaye. 4 Een Engelsch watervliegtuig is, vermoede lijk met drie inzittenden, op zee veron gelukt. 4 Een Britsch schip met een gedeeltelijk Nederlandsche bemanning moet in de Spaansche wateren zijn verongelukt. 4 In Denemarken dreigt een groote sta kingsbeweging uit te breken. 4 Corsettenshow bij de firma Vroom en Dreesmann 6 Toen er nog veel grachten in Haarlem waren. 3 ARTIKELEN, ENZ. Mr. E. Elias: Haagsch Allerlei. 2 J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar buiten. 3 C. B. Uit den Spaanschen Broedcrkrijg. 3 Van een specialen Reutercorrespondent: De kroning van George VI. 4 L. S. Phloxen of Herfstseringen. 6 H. D. Vertelling: De voorspelling. 6 K. de Jong: Kerkconcert in Bennebrock. 7 J. B. Schuil: Cabaretavond. 7

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1