Haarlem's Dagblad | 1937 | 10 april 1937 | pagina 16

De lichte brigade

Andere bioscopen

LITTERAIRE
KANTTEEKENINCEN

ZATERDAG 10 APRIL 1937

HAARLEM'S DAGBLAD

14

FILMNIEUWi,

Een film met een
bedenkelijke tendenz

Het valt niet te ontkennen, dat de film
een plaats is gaan innemen in onze samen
leving, waardoor zij een zeer belangrijken
invloed uitoefent op den smaak en de men
taliteit van het publiek.

Doch daardoor wordt den filmproducenten
tevens een zeer groote verantwoordelijkheid
opgelegd. Want niet alleen dat door aesthe-
tiseh onverantwoorde films de smaak van
het publiek grondig kan worden bedorven,
bovendien kan ook de strekking van een film
het publiek belangrijk ten goede of ten kwade
beinvloeden.

Karei Wasch heeft dit onderwerp aange
roerd in zijn roman ..Visschers der menschen"
en hij zegt daar
I over den leider van

FrailS Hals een groote fïlmon-

derneming: en

eenmaal,, met een
verzonken menigte de bedwelming onder
gaande van den modernen, kunstmatigen
droom, overkwam hem het verlangen in
dien droom, voor de tegenwoordige mensch-
heid onontbeerlijk geworden, tot hen te spre
ken, zijn woordelooze boodschap over te
dragen."

Nu zal niemand kunnen ontkennen dat de
filmmaatschappijen instellingen zijn, waar
voor financieel succes onontbeerlijk is, en
dus op den voorgrond staat. Doch daarnaast
dient de filmproducent zich bewust te zijn
van de cultureele taak die hij heeft te ver
richten, juist omdat zijn invloed op de massa
zoo groot is.

Dit hebben de makers van ,.De charge van
de lichte brigade" helaas uit het oog verlo
ren. Zij hebben een film vervaardigd, die één
verheerlijking is geworden van de „frische
fröhliche Krieg", een verheerlijking van het
brute oorlogsgeweld, des te gevaarlijker waar
ons dit gepresenteerd wordt in den vorm van
den ouden „romantischen" strijd van man
tegen man", en grootsch opgezette ruiter-
charges.

Bezien we de film uit zuiver cineastisch
standpunt, dan moeten we erkennen, dat de
regisseur Michael Curtis een uitstekende film
heeft vervaardigd, die vooral in den climax
van de charge van een huiveringwekkende
echtheid wordt. Een film, die het technisch
en artistiek vakmanschap van den maker af
doend bewijst.

Ook de rolbezetting, waarop we de namen
van Enroll Flynn, Patric Knowles, Olivia de
Havilland, Henry Stephenson en C. Henry
Gordon aantreffen, is uitstekend.

Doch de tendenz van de film wordt door
deze technische superioriteit niet minder ge
vaarlijk.

Pygmalion

De Hollandsche succesfilm met Lili Bouw
meester, Johan Meesters en Eduard Verkade
in de hoofdrollen. Komische film, vervaardigd
naar G. B. Shaw's tooneelstuk „Pygtnalion"
onder regie van dr. Ludwig\ Berger.

San Francisco

Knappe film van den regisseur W. S..van
Dyke, die haar climax vindt in de aardbeving
welke in 1906 San Francisco verwoestte. In de
hoofdrolle Jeannette MacDonald, Clark Gable
en Spencer Tracy.

Man en vrouw

Sterke speelfilm, vervaardigd naar het be
kende boek van Sinclair Lewis „Dodsworth".
Geestige, brillante dialoog en zeer goede psy
chologische typeering. In de hoofdrollen Ruth
Chatterton en Walter Huston.

HENK KREEFT f

In den ouderdom van ruim 60 jaar is in
het St. Elisabeths Gasthuis overleden de
heer Henk Kreeft, bekend als kapelmeester
van het eertijds zoo bekende gezelschap van
de drie K's: Kreeft-Kelly-Kiel.

De laatste 5 jaar was hij directeur van de
operettevereeniging „Bart Kreeft" hier ter
stede en heeft ook hier zich zeer verdientse-
lijk en bij vele Haarlemsche operetteliefheb
bers bemind gemaakt.

De teraardebestelling zal plaats hebben
Maandag 12 April a.s. om 10.15 op de R.-K.
Begraafplaats St. Barbara te Haarlem (N.)

GELOOF EN WETENSCHAP
Jeugddemonstratie.

„RADIJS".

De jongens van ,.De Kruisvaart" van de
Cohort Kathedraal St. Bavo hebben gister
avond in onzen Stadsschouwburg voor de
leden van Geloof en Wetenschap een de
monstratie gegeven, welke werd ingeleid door
den Plebaan, den heer Filbry. De heer Filbry
stelde de cultureele beteekenis van het werk
van „De Kruisvaart" in het licht en bracht
hulde aan de Ver. Geloof en Wetenschap, in
het bijzonder aan den heer en mevrouw
Vorstman, die het mogelijk hadden gemaakt,
dat deze voorstelling in den Stadsschouw
burg voor een zoo talrijk publiek werd ge
geven.

Voor de pauze werden eenige tableaux op
gevoerd met voornamelijk religïeuse strek
king. Wat bij deze tableaux wel het meeste
trof was de diepe ernst, de devotie, waarmee
al deze jongens in het bewegingskoor de
evoluties uitvoerden en den tekst van het
spreekkoor zeiden. Vooral het tableau van de
„waardeering van den arbeid" met de mu
ziek van Marius Monnikendam maakte in
druk door de sterk rhythmische bewegingen
en de discipline, waarmede deze werden uitge
voerd. En het slottableau Liefde voor
Volk. Vorstenhuis en Vaderland waarbij
de tekst van Gabriël Smit door een jongen
met mooie, klankrijke stem en veel begrip
werd gezegd was in al zijn eenvoud frisch en
gezond en vond dan ook weerklank in de
volle zaal, die aan het slot het Wilhelmus
mede zong.

Na de pauze kregen wij het eigenlijke hoofd
nummer van het programma, de opvoering van
Radijs, een jeugdspel van den Vlaming Anton
van der Velde, die het publiek voortdurend ge
boeid en ook dikwijls vermaakt heeft. Radijs,
een jonge wees, trekt met zijn vriend Bot de
wereld door op zoek naar het Paradijs. Radijs
is de incarnatie van het goede in den mensch,
Bot is de materialist, die aldoor hunkert naar
de aardsche lekkernijen. Door het land van de
Lente, den Zomer en den Herfst gaan zij, tot
zij eindelijk aanlanden bij den Winter, waar
de rust en het einde hun wacht. Voor de Poort
van den Hemel hebben de twee „vagebonden"
tegenover Petrus verantwoording te doen van
hun daden op aarde en worden de goede en
slechte daden tegen elkander afgewogen. Zoo
wel voor Radijs als voor Bot opent zich de He
melpoort, als St. Joris, die hen heeft be
schermd. het gewicht van de aalmoes, welke
Bot hem geschonken heeft, in de schaal doet
en in heilige vervoering betreden de twee jon
gens de regionen waar enkel zaligheid hen
wacht en engelenkoren zingen.

Anion van der Velden heeft dit gegeven met
fantasie en dichterlijk uitgewerkt, en daarbij
ook aan de humor een groote piaats inge
ruimd. Dit jeugdspel staat dan ook ver boven
de spelen die wij doorgaans te zien krijgen,
al vrees ik, dat aan de jeugd veel van de sym
boliek zal zijn ontgaan.

Toen ik een klein kereltje, dat naast mij
zat, vroeg, of hij alles begrepen had, ant
woordde hij mij zonder aarzeling „neen" en
ik meen dat dit bij de meesten wel zoo zal
zijn geweest. Het is eigenlijk meer een spel
voor groote menschen, gegeven door de jeugd,
al is het slot de rechtspraak van Petrus
dan ook weer zeer naief en kinderlijk gedacht.

Er komen in dit spel zeer fijne, poëtische
gedeelten voor, vooral wanneer Radijs en
zijn vriend Bot in de lente in het land van
den droom zijn aangeland. En een kostelijke
echt Vlaamsche figuur is „Bot", dien wij een
kruising van Tijl Uilenspiegel en Lamme
Goedzak zouden kunnen noemen. Deze Bot
werd in de opvoering van gisteren verrassend
goed, volksch, levendig en sterk realistisch
en met zoo'n gezonden, natuurlijken .humor
gespeeld, dat het tintelend van leven werd.
Hoe deze jeugdige speler zich geheel in zijn
rol gaf. bleek wel het meest in het tooneel,
toen Bot voor Radijs dood viel en hij door
zijn vriend op zijn rug werd weggedragen.
Dat was zóó frappant zuiver van spel, zoo
overtuigend in de plotselinge verstarring van
het lichaam van dezen knaap, als wij nauwe
lijks bij een jongen hadden kunnen verwach
ten. En Radijs, de meer idealistisch aange
legde vriend van Bot, kreeg ook in dit spel
alle relief, zoodat er een aardige contrast
werking tusschen de 2 vrienden was.

Trouwens heel de opvoering was zeer ver
zorgd en de regie van Anton Sweers heeft
zoowel aan de poezie als aan den humor van
dit spel alle recht doen wedervaren. De sym
bolische decors van de lente, den zomer, den
herfst en den winter deden het zeer goed en
geestig gevonden was ook het decor voor de
hemelpoort. Daar werd door al die jongelui
met groote ernst en toewijding gespeeld. Geen
oogenblik was er sprake van hapering in de
tekst en het spel was over het algemeen ook
levendiger en natuurlijker dan wij het door
gaans bij de jeugd zien. Een afzonderlijk
woord van lof verdient St. Pieter, die zoo zui
ver gearticuleerd sprak en zoo levendig ook
speelde.

Het zeer talrijke publiek bleek voortdurend
mee te leven met dit zoo gevoelige, dichter
lijke maar ook dikwijls rijk-humoristische spel
en heeft aan het slot van zijn dankbaarheid
blijk gegeven in een warm. hartelijk applaus.

J. B. SCHUIL.

„SNELVERBRAND".

De Eerste Hulpverg. „Snelverband" hield
gisteravond haar 27ste jaarlijksche alg. ver
gadering, welke zich in een buitengewoon
goede opkomst van de leden mocht verheu
gen.

In zijn openingswoord heette de voorzitter
in het bijzonder de doctoren W. B. Smit en
Terpstra hartelijk welkom. Het jaarverslag
van den secretaris vermeldde een vooruit
gang in het ledenaantal, en wel met 39, zoo
dat Snelverband dus momenteel 222 leden
telt. 12 leden slaagden vorig jaar voor het
Ongevallendienstexamen. De O. D. werd voor
1741 ongevallen 1936 opgeroepen en in vele
gevallen werd de eerste hulp door leden ver
leend in samenwerking met leden van an
dere corporaties.

Deze samenwerking geschiedde in uitste
kende harmonie. Verder werden posten be
trokken bij verschillende festiviteiten, op
voetbal en korfoalvelden en bij wandeltoch
ten. Op de in Delft gehouden wedstrijden
in E. H. b. O-, kwam de Seniores-damesploeg
met een lsten prijs uit het strijdperk, terwijl
ook de Jun. heerenploeg een prijs wist te
veroveren. Het jaarverslag van den penning
meester vermeldde een zeer klein batig saldo
over 1936. De begrooting voor het jaar 1937
sloot in ontvangsten en uitgaven met een
bedrag van f 845.

In het jaarverslag van de Bootcommissie
werd dank gebracht aan allen voor de spon
tane zoowel financieele als daadwerkelijke
medewerking. De beide boottochten, die op

24 en 25 Juni 1936 werden gehouden, kon
den geheel door de binnengekomen vrijwil
lige bijdragen worden gedekt. De commissie
hoopt ook dit jaar, geholpen door de gelde
lijke bijdragen, haar taak te kunnen volbren
gen en de gebrekkige kleinen en volwassenen
weer een zonnigen dag te bezorgen.

De aftredende bestuursleden, J. H. Fort-
gens, voorzitter; en N. Hartog, magazijn
meester, werden bij acclamatie herkozen. De
2e voorzitter bood namens het lid Libosan en
echtgenoote aan de vereeniging een vaandel
aan, dat door den voorzitter onder harte
lijke bewoordingen namens de vereeniging
werd aanvaard. Hij hoopte, dat dit vaandel
een symbool moge wezen voor den goeden
geest, die er onder de leden dient te heer-
sohen.

Voor de viering van het 30-jarig bestaan
werd een commissie benoemd, beslaande uit
3 bestuursleden en de leden mej. Kroonsberg
en den heer Gramkow. Dr. W. B. Smit gaf 'n
toelichting over den cursus van den Lucht
beschermingsdienst. Verder bracht Dr. Smit
nog een hartelijk woord van dank aan Dr. C.
L. W. Ruys voor hetgeen hij als lid van de
examencommissie van den O. D. heeft vol
bracht en sprak nog een woord van hulde
aan de nagedachtenis van Dr. M. Mauritz,
eveneens lid van die commissie, die zijn
taak opvatte, op een wijze die navolging
verdient. Dr. Terpstra zal de plaats van Dr.
Ruys bij den O. D. innemen.

Bezoek van Fransclien.

1.50 Yascha Krein's Zigeunerorkest. 2.20 Decla
matie. 2.45 De BBC-Zangers. 3.20 Het Commo
dore Grand-orkest. 4.20 Relig. causerie. 4.40
Fred Hartley's Sextet mmv. solist. 5.20 Missie
praatje. 5.40 Het BBC-orkest mmv. soliste. 6.35
irilmpraatje. 6.50 Radiotooneel met muziek.
7.35 Vioolvoordracht. 8.15 Kerkdienst. 9.05
Liefdadigheidsoproep. 9.10 Berichten. 9.25
Hoorspel. 9.50 BBC-Theaterorkest mmv. so
list. 10.50 Epiloog.

RADIO PARIS 1648 M.

6.10 en 7.20 Gram.pl. 10.20 dito. 10.50 Orgel
concert. 11.40 Gram.pl. 11.50 Pascalorkest en
zang. 2.20 W. Pradys-orkest. 2.50 Zigeuner
ensemble Bagretzoff. 2.20 Orkest en solisten.
4.20 Colonne-orkest, Amicitia-koor en solisten.
6.50 Radiotooneel. 7.35 Zang. 7.50 Radiotooneel.
9.50 Gram.pl. 10.20—11.50 J. Bouillon-dans-
orkest.

KEULEN 456 M.

5.20 Havenconcert. 7.35 Westduitsch Kamer
orkest. 9.20 Gram.pl. 10.50 Orgelconcert. 11.20
Omroepkleinorkest, vliegeniersorkest en piano
duo. 12.25 Nedersaks. Symphonie-orkest en
NDSAP-Orkest. 2.20 Mannenkoor. 3.20 Om
roepkleinorkest en solisten. 7.20 „Der Frei-
schütz", opera. 9.5011.20 O. Kermbach's dans-
orkest.

BRUSSEL 322 M.

8.25 Gram.pl. 10.35 A. Felleman's orkest. 11.20
Gram.pl. 11.50 Salonorkest. 12.30 Kleinorkest.
12.50 Orgelspel. 1.35 Gram.pl. 1.50 Zang, 2.15
Gram.pl. 2.35 Kamermuziek. 3.20 Gram.pl. 4.20
Lucien Hirsch' orkest. 5.05 Radiotooneel. 6.20
Gram.pl. 7.20 „Het muzikantenmeisje", ope
rette. Hierna tot 11.20 Het Omroepdansorkest.

Aan de Bollenstreek.

Men schrijft ons uit Hillegom:

Dat er in Frankrijk groote belangstelling
bestaat voor onze bloeiende bollenvelden blijkt
wel uit het feit dat er verschillende extra-
treinen loopen van Parijs naar Rotterdam. Op
17 April komt er een met 500, op 24 April 2
met 1000 en op 1 Mei 1 met 500 personen.
Van Rotterdam gaat de reis dan verder met
A.T.O.-bussen naar Sassenheim, Lisse en Hil
legom. Het plan bestaat om de gasten te Hil
legom in „nationaal" costuum door meisjes
bloemen te doen aanbieden

De bestorming van een Britsch-Indische voor post door de horden van Surat Kahn in „The
Charge of the Light Brigade". (Frans Hals).

ZONDAG 11 APRIL.

HILVERSUM I 1875 M.

8.30 KRO, 9.30 NCRV, 12.15 KRO, 5.00
NCRV, 7.45—11.00 KRO.

8.30 Morgenwijding. 9.30 Geref. Kerkdienst.
Hierna: Gewijde muziek. 12.15 KRO-orkest.
(Om 1.00 Boekbespreking). 2.00 Gram.pl. 2.20
KRO-Symphonieorkest. (Van 3.153.30 „De
Band tusschen Koloniën en Moederland", cau
serie. 4.15 Ziekenlof. 4.55 Sportnieuws. 5.05 Ge
wijde muziek (gr.pl.) 5.30 Orgelconcert. 6.00
Ned. Herv. Kerkdienst. Hierna: Orgelspel. 7.45
Sportnieuws. 7.50 KRO-orkest. 8.10 Berichten
ANP. Mededeelingen. 8.25 KRO-Melodisten
mmv. solisten. 9.15 Gram.pl. 9.30 KRO-Kamer-
orkest mmv. solist. 10.10 „Het Huwelijk", cau
serie. 10.30 Berichten ANP. 10.4011.00 Epiloog.

HILVERSUM II 301 M.

8.55 VARA, 10.00 VPRO, 12.00 AVRO, 5.00
VARA, 8.00 AVRO.

8.55 Gram.pl. 9.00 Sportnieuws. 9.05 Tuin-
bouwpraatje. 9.30 Orgelspel. 9.45 „Van staat en
maatschappij", causerie. 10.00 Zondagsschool.
10.30 Protestantsche Kerkdienst. 12.00 Orgel
concert. 12.10 Filmpraatje. 12.35 „Platen uit
Prins Bernhard's koffer". 12.50 Omroep
orkest. 1.25 Schilderijbespreking. 1.30 Gram.pl.

I.40 Mannenkoor „Kunst naar Kracht". 2.00
Boekbespreking. 2.30 Gevar. programma. 3.25
Het Omroeporkest en solist. 4.10 Schaakles. 4.35
Sportreportage. 4.50 Gram.pl. en evtl. Sport
nieuws ANP. 5.00 Gram.pl. 5.30 Kinderuurtje.
6.05 Sportpraatje. 6.20 Sportnieuws ANP. 6.25
Gitaar-duetten. 6.45 Declamatie. 7.00 VARA-
Theaterorkest en solisten. 8.00 Berichten ANP.
Mededeelingen. 8.15 Het Concertgebouw-orkest.
9.05 Radiojournaal. 9.20 Kovacs Lajos' orkest,
AVRO-Girls en solisten. 10.20 „Musica anti-
qua". 11.00 Berichten ANP. Hierna tot 12.00
Het AVRO-Dansorkest.

BRUSSEL 484 M.

8.20 Gram.pl. 9.20 A. Felleman's orkest. 10.20
Gram.pl. 10.35 Carillonspel. 10.55 Gram.pl.

II.20 Salon-orkest. 11.40 Gram.pl. 11.50 Klein
orkest. 12.30 Gram.pl. 12.501.30 en 2.05
Gram.pl. 1.50 Pianorecital. 2.05 Gram.pl. 2.20
Harmonie-orkest. 4.35 Reportage en Gram.pl.
6.35 Zang. 7.20 Bonte Avond. 8.20 Hoorspel. 8.40
Vervolg bonte avond. 9.30 Omroepdansorkest.
10.20—11.20 Gram.pl.

DEUTSCHE ANDSENDER 1571 M.

7.20 Oude Dansmuziek. 9.20 Berichten. 9.50—
12.15 Fritz Weber's dansorkest. In de pauze:
Orgelspel en om 10.05 Weerbericht.
DROITWICH 1500 M.
12.50 BBC-Harmonie-orkest mmv. soliste.

RADIO MOORS N.V.

KRUISSTRAAT 38, TELEF.14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR

(Adv. Ingez. Med.)

MAANDAG 12 APRIL 1937.
HILVERSUM I, 1875 M.

NCRV.- -Uitzending.

8.00. Schriftlezing, meditatie, Gewijde mu
ziek (Gr.pl.): 8.30 Gram.pl. 9.30; 12.00 Be
richten; 12.15 Gram.pl.; 12.30 Orgelconcert;
2.00 Voor de scholen; 2.35 Gram.pl.; 3.00
Voor tuinliefhebbers; 3.40 Gram.pl.; 3.45
Bijbellezing; 4.45 Het Utrechtsch strijkkwar
tet; 6.00 Gram.pl.; 6.30 Vragenuur; 7.00 Be
richten; 7.15 Vragenuur; 7.45 Reportage; 8.00
Berichten A.N.P.; Herh. SOS-Ber.; 8.15
Paaschbergkoor m.m.v. solisten en orkest;
9.45 Berichten A.N.P.; 9.50 Gram.pl. Hierna:
Schriftlezing.

HILVERSUM II. 301 M.

Algemeen programma, verzorgd
door de VARA. 10.00—10.20 v.m.
VPRO.

8.00 Gram.pl.; 10.00 Morgenwijding; 10.20
Declamatie; 10.40 Orgelspel: 11.10 Declama
tie; 11.30 Gram.platen; 12.00 VARA-orkest en
Gram.pl.; 2.00 Gram.pl.; 3.00 Causerie „De
werkloosheid en het sollicitatie-vraagstuk";
3.30 Zangvoordracht; 3.45 Gram.pl.: 4.30 Kin
deruur; 5.00 Gram.pl.; 6.05 De Ramblers;
6.30 Muzikale causerie; 7.10 Veiligheidskwar
tiertje: 7.30 De Roodborstjes en Gram.pl.;
8.00 Herh. SOS-ber. 8.03 Berichten ANP.;
8.10 Oratorium-uitzending; 10.00 Berichten
AN.P.; 10.05 Litausch-Europeesch concert;
10.35 Ensemble „Musica"; 11.30 Gram.pl.
DROITWICH, 1500 M.

11.05 Orgelspel: 11.35 Declamatie; 11.55
Gram.pl.; 12.20 BBC-Welsch orkest en soliste,
1.20 Orgelconcert; 2.05 Het Bridgewater
Harp-kwintet; 2.35 Gram.pl.; 3.20 Piano
recital; 3.50 H. Engleman's kwintet; 4.20
Jazzmuziek (Gr.pl.); 4.50 Cello en piano; 5.20
Causerie „In Praise of Antiques"; 5.35 D.
Hogben's Vocaal en Instrumentaal Ensemble,
6.20 Berichten; 6.40 Landbouwcauserie; 7.00
Theaternieuws; 7.20 Geraldo's orkest en so
listen ;8.05 Komische voordracht; 8.20 Cau
serie „What is Nutrition"; 8.40 Klarinet en
piano; 9.20 Berichten; 9.40 Buitenlandsch
overzicht; 10.20 BBC-Northern orkest; 11.20
Lew Stone's Band; 11.50 Dansmuziek (Gr.-
platen)

RADIO PARIS. 1648 M.

6.10 en 9.20 Gram.pl.; 11.20 Orkestconcert
en zang; 1.20 en 2.20 Gram.pl.; 2.35 Zang;
4.50 Zang; 5.05 Piano-voordracht; 5.50 Ver
volg zang; 6.05 Piano-oordracht; 6.20 Gra-
mofoonpl.: 7.05 Pianovoordracht; 7.35 Zang,
7.50 „Le diable a Paris", operette 9.50 Gra-
mofoonplaten.

KEULEN, 456 M.

5.50 Fr. Hauck's orkest; 7.50 Omroepklein
orkest 11.20 NSBO-orkest; 12.35 Nedersaks.
Symphonie-orkest; 1.35 Schrammelmuziek;
3.20 Omroep-Amusements-orkest; 4.40 Zang
en piano; 5.20 Omroeporkest, -kleinorkest,
-koor en solisten; 6.20 Gram.pl.; 7.30 West
duitsch weekoverzicht; 8.20 Omroepkleinor
kest ;9.50 Omroeporkest.

BRUSSEL, 322 M.

11.20 Gram.pl.; 11.50 Salonorkest; 12.30
Max Alexys' orkest; 4.20 Omroepdansorkest;
5.50 Salon-orkest; 6.15 Gram.pl.; 7.20 Om-
roepsymphonie-orkest 9.30 Gram.platen.

BRUSSEL, 484 M.

11.20 Max Alexys' orkest; 12.30 Salonorkest,
12.50 en 4.20 Gram.pl.; 4.50 Zang; 5.05 Viool
recital; 5.35 Gram.platen; 5.50 Het Eldorado
orkest; 6.20 Gram.platen; 7.20 Salon-orkest;
7.50 Radio-tooneel; 9.10 Gram.pl.; 9.30 Om
roepdansorkest.

DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.

7.30 Het Omroeporkest; 8.20 Maandover
zicht; 9.20 Berichten; 9.50 K. Ristenpart's
Kamer-orkest; 10.05 Weerbericht; 10.20 Gra-
i mofoonplaten.

Marie Gevers. De Reis naar het
land van belofte.

Den Ilaag, Z.-Holl. Uitg. Mij.

Al schrijft deze Vlaamsche auteur in het
Fransch en al moeten wij haar werk dan ook
naar 'n Nederlandsche overzetting hier beoor-
deelen een overzetting die ook ditmaal uit
stekend geslaagd schijnt en door Martin J.
Premsela verricht werd dat belet niet dat
de lezer haar onmiddellijk, aan een paar
zinnen slechts, herkent, zoozeer heeft haar
schrijftrant een eigen karakter en schept
een enkele alinea van haar reeds de haar
eigen sfeer. Het is de sfeer van haar eigen
huis en hof, haar boomen en haar bloemen,
de legenden van haar Vlaamsche dorp. de
spookhistories van haar oude huis. De lezer
herinnert zich wellicht nog den geest Gul-
dentop. die aan het leven der bewoners nog
op geheimzinnige wijze deelneemt of de met
zooveel genegenheid gedane verhalen over

het leven op de oude buitenplaatsboeken,

die in deze rubriek vroeger reeds met veel
waardeering besproken zijn.

In deze Reis naar het Land van belofte zal
hij veel van het sentiment, waaruit Marie
Gevers' werk ontstaat, terug vinden. Den te
nuchteren mensch zal haar liefde voor de
natuur misschien wel eens iets te geforceerd
kunnen gaan lijken, alsof de schrijfster, om
zich niet te herhalen in het overdrevene
moest vervallen, dat aan gelegenheids-propa
gandisten niet vreemd is. Doch wij gelooven
wel aan de echtheid van het enthousiasme
van Marie Gevers over de verrukkelijkheden
der levende natuur, zelfs waar zij die meer
als gastronoom, als smulpaap aan den rijken

disch des levens beschrijft, dan als artiste,
die zich vóór alles, tegen het uit het oog ver
liezen van verhoudingen, moet behoeden.
Boomen schonken Helene een genot voor alle
vijf zintuigen, zegt zij. Ach ja, waarom niet?

„En de smaak van een boom? Kan je
een boom proeven? O sommige boomen
smaken heerlijk! Een twijgje in je mond ne
men is al voldoende. Er zit een zurig merg in
de vlier: je proeft er, in de lente, het jonge
uit. De esch maakt het puntje van je tong
zoet, de linde ook, vooral zijn knoppen in
April, de eik smaakt najaar-bitter; de els
heeft iets wrangso, er is meer afwisse
ling dan in de verschillende soorten tabak.
Het is een onuitputtelijke vreugde voor de
lippen, en een genot voor den geest, die zich
door deze nieuwe gewaarwordingen verrijkt."

Er Ls in Marie Gevers veel van de dichteres,
waardoor voorkomen wordt dat men in haar
te veel iets van een leidster eener natuur
historische jongeliedenvereeniging zou gaan
zien. Zij heeft iets der Oostersche dichter
lijkheid geëerfd als zij haar boomen namen
geeft. Regen-liefste of Kloek-in-de-Kou of
Vreugd van 't Westen of Gedwee-in-den-wind
Dat is niet alledaagsch, maar Helene, Marie
Gevers' heldin en spreekbuis is nu eenmaal
zoo, En daar danken wij dan nu ook de Reis
naar het Land van belofte aan. Want aan
een oud reisverhaal uit 1634, op zolder bij
den jaarlijkschen schoonmaak gevonden ont
leent zij de begeerte die reis voor een deel
nog eens over te doen, drie honderd jaar
later dus.

„Korte ende geluekige Reyse van Broeder
Jan van der Linden naar het H. Landt" heet
te dat, in genoemd jaar te Antwerpen ver
schenen boekske, en Helene vindt in de er
varingen van Broeder Jan en in haar eigene
zóóveel treffende overeenkomst dat het na
trekken van dien tocht wel is waar slechts
tot Marseille haar en haar man een ge

lukkige en rijke vacantiebezigheid wordt. Zij
nemen een jongen man en een jong meisje
met zich mede en nu heeft Marie Gevers op
buitengewoon aardige wijze Broer Jan's dag
boek met de levens problemen van Helene
en haar man, him beide jongens en Marie,
het nichtje uit Maastricht dat daar onder de
heerschappij eener oude tante dreigde te ver
dorren, dooreengemengd en houdt ons met
hun aller lotgevallen danig bezig. Het mag
soms verrassend zijn hoe zij alles in hun le
ven en in dat der jongelui, die zij in een
Paaschvacantie bij zich verzameld hebben,
met de Reyse van Broer Jan in verband
brengt, dat neemt niet weg dat zij Helene
fijne dingen laat zeggen en doen en dat Ma
rie Gevers via haar, het zieleleven der jeugd,
die van Broer Jan nog in ander opzicht dan
de drie honderd jaar tijdsverschil, afwijkt, op
begrijpende en genegen wijs bloot legt.

Haar boek dat in de oorspronkelijke uitgaaf
eenvoudig Le voyage de Frère Jean heet,
heeft in het Hollandsch een nog beteekenis-
voller naam gekregen. Want voor Mare en
Marie, de jongelieden die met Helene en haar
man meereizen, heeft die tocht in ieder op
zicht het karakter van een reis naar het be
loofde land gekregen en ook voor Helene en
Lucien zelf is die niet zonder geestelijke bate
volbracht. De lezer zal voortdurend door
fijngevoelige inzichten getroffen worden en
van Marie Gevers' dichterlijke wijsheid ge
nieten, nog afgezien van het feit dat de reis
die zij aan de hand van Broer Jan door
Frankrijk ondernemen, zeer interessant is.
Al kan ik dan ook voor dit boek als composi
tie niet de waardeering hebben die ik, met
mijn eerbied voor haar talent zou wenschen.
ze is mijns inziens door de vermenging van
dagboek en verhaal een te weinig aan nood
wendige éénheid in den vorm dat neemt
niet weg dat ook dit werk van de zeer sym
pathieke schrijfster den lezers een. aantal

uren van litterair genot zal kunnen schen
ken, waaraan eenige profijtelijke bepeinzing
niet. vreemd behoeft te zijn, zonder daarop
zwaarwichtig aan te dringen. Het is in elk op
zicht een „goed" boek.

3. K. van Eerbeek. Beumer en Co.

Nijkerk, Callenbach.

Een verhaal uit den Christelijken Midden
stand. Beumer en Co. zijn behangers, stof
feerders, verhuizers en nog zoo het een en
ander in de goede stad Kampen en als er
niets te behangen, stoffeeren etc. valt, is
Beumer ook aanspreker bij de vereeniging
voor begrafenissen. Het moeilijke leven van
den kleinen man, ook in de provinciesteden,
wordt ons in dit verhaal, dat negen dagen uit
Beumer's leven bestrijkt uitvoerig voorgelegd,
de moeilijkheden die een zoo zware strijd om
het bestaan meebrengt scheppen vaak con
flicten met de overtuigingen van den ge-
loovige van christelijken huize en al laat Beu
mer zelf de zorgen voor het dagelijksch
brood nog wel eens luider spreken, om de
stem van zijn bijbelsch geweten te overstem
men, dan is daar zijn schoonvader, een on
kreukbaar vroom man, om hem op hooger
belangen te wijzen. Daar gebeurt in die ne
gen dagen heel wat waardoor beroering komt
in Beumer's innerlijk leven. Zijn vrouw krijgt
in het ziekenhuis haar tweede kindje, in zijn
afwezigheid verkoopt zijn moeder hun mooi
ste karpet uit den winkel aan een oplichtster,
hijzelf doet voor het eerst dienst bij de be
grafenisonderneming en verhuist een inboe
del naar Den Haag, waarbij het „schokkendst
gebeuren" op den terugtocht plaats vindt.
Dan rijdt hij in den nacht met den wagen
bij Nunspeet tegen een boom op, hij reed veel
te hard en was slaperig zoodat hij zich het
ongeval, waarbij een kameraad van den wa
gen geslingerd wordt en voor dood wordt op

genomen, heeft aan te trekken. Het is niet
oninteressant hoe de schrijver ons die ge-
wetenspuzzles van den geloovig opgevoeden
middenstander voorlegt, doch het is hier niet
de plaats aan de mérites der overwegingen
des ijverigen Beumers kritische aandacht te
geven, en dat des te minder waar alles be
trekkelijk goed afloopt en alles in orde komt.
En de werkzame behanger, mee door de
woorden van zijn schoonvader, in den ver
vólge wel wat vaster in zijn ethische schoe
nen zal zijn gekomen, na deze opwindende
negen dagen.

Beumer en Co. is onderhoudend geschre
ven. Amusant zelfs hier en daar. In een ge
makkelijke dialoog, die bekendheid met de
menschen, die ze voeren, bewijst. Diep in
gaan op de geestelijke moeilijkheden van
Beumer doet de schrijver niet; het verhaal
blijft de hoofdzaak en de auteur is een goed
verteller. Den eenigen dialect-vorm waaraan
hij als schrijver gehecht blijkt, is dat hij
overal de h aan het begin der woorden weg
laat en verder ook daar, waar men op de Ve-
luwe gewend is die consonant in te slikken.
Dat geeft hem tenminste nog aanleiding een
aardigheid te plaatsen die ik onze lezers niet
onthouden wil. Als Beumer met een paar
vrinden de geboorte van de kleine Hanna bij
den Burgerlijken Stand gaat aangeven, ont
spint zich het volgende gesprek:

'oe moet 't kind 'eten?

'Anna.

Anna.

Elh - Hanna, zei Albert.

Hanna? informeerde de ambtenaar.

'Anna

De A van Albert of de A van Hendrik?

De A van 'Endrik, zei de vader.

9 April '37.

J. H. DE BOIS.