Van Zeeland zegeviert over Degrelle.
Van Zeelands
Overwinning.
Heilzame poeders.
Bouw van vier
onderzeebooten.
Het belangrijkste
54e JAARGANG No. 16503
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
MAANDAG 12 APR TL" 1937
HAARLEM S DAGBLAD
DirectieP. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vs.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724. 14825 Postgiro 3881 0
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230
ADVERTENTTëN 15 regels f 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of pog 200.beide leden duim f 100.één lid duim 50.alle leden wijsvinger 60.
één of twee leden wijsvinger ƒ25.alle leden anderen vinger 15.één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15.HEDEN" 14 PAGINA'S.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
De nieuwste politieke storm in België, met
groot spektakel, geweldig-groote woorden
maar toch ook niet zonder de nationale ge
moedelijkheid en pret op de bevolking losge
laten, is geëindigd in een besliste overwinning
van den minister-president dr. Paul van Zee
land op den Rex-leider Léon Degrelle. Verge
leken bij de verkiezingsresultaten van het vo
rige jaar toonen de totalen van dezen Brussel-
schen strijd stemmenwinst voor de partijen
die Van Zeeland steunen, stemmenverlies voor
Rex en bovendien een aanzienlijke verminde
ring van het aantal stemmen-van-onwaarde.
Dit laatste wordt van belang geacht omdat
daarin een soort zwijgende afkeuring van de
politiek der regeering werd gezien. De partijen
die de regeering steunden behaalden nu
275.840 stemmen (21.000 meer dan in 1936,
Degrelle 69.242 (4500 minder dan verleden
jaar) en het aantal blanco-stemmen daalde
van 28.795 tot 18.358, dus met meer dan tien
duizend.
De zeer jeugdige leider der Rex-partij (hij
is ongeveer dertig jaar), meester in het han-
teeren van volksmenigten en expert in het ge
bruik van reclamemiddelen, heeft het derhalve
in dezen kamp tegen zijn 44-jarigen tegenstan
der, die geen „partijman" in den gebruike-
lijken zin des woords is en de eigenschappen
van den volksmenner ganschelijk mist, n/aar
door zijn emst, zijn groote gaven en zijn
beminnelijke persoonlijkheid in België in zeer
hoog aanzien staat, afgelegd. Degrelle had be
doeld, met het verwekken van de tusschen
tijdsche verkiezing te Brussel een nieuw suc
ces te behalen. Dit werd al vrijwel ondenk
baar geacht toen de premier zelf zich candl-
daat tegenover hem stelde, maar stemmen
winst voor zijn partij zou niettemin als een
moreele overwinning gegolden hebben. Dat
deze niet behaald is schrijft de Rexistische
leider toe aan de interventie van kardinaal
van Roey, die de geloovigen verleden week
aanspoorde op den minister-president te
stemmen. Hier heeft de invloed van de R. K.
Kerk in België zich dus zeer direct op het
resultaat der verkiezing doen gelden. Sommi
gen zullen opmerken dat het uit tactisch oog
punt niet zeer verstandig van den Rexisti-
schen leider is, daarop zoozeer den nadruk te
leggen.
'Vele buitenlandsche beoordeelaars van de
zeer eigenaardige en van de toestanden in an
dere landen nogal 'Sterk verschillende Belgi
sche politieke verhoudingen zijn van meening
dat de Rex-partij na haar aanvankelijk met
succes gevoerde actie tegen financiëele schan
dalen en haar verovering van 21 zetels bij
de Kamerverkiezingen in 1936 haar grootste
troeven heeft uitgespeeld. Zij zullen in het
resultaat van deze verkiezing een bevestiging
zien van hun inzichten. Dit blijkt dan ook
vandaag al uit perscommentaren op het resul
taat. Men hecht vooral in Engeland zeer veel
beteekenis aan de persoon van Van Zeeland.
Men beschouwt hem als een volkomen integer
en daarbij hoogst bekwaam man, hetgeen ook
wel gebleken is uit de tot hem gerichte uitnoo-
diging (door de regeeringen van Engeland en
Frankrijk) om het initiatief te nemen tot de
voorbereiding van een nieuwe economische
wereldconferentie.
Na deze verkiezing zal hij daarvoor de
handen geheel vrij hebben. Het is te hopen
dat deze Belgische staatsman, die voor de
zeer verantwoordelijke positie die hij be
kleedt eigenlijk ook nog wel tot de jeugdigen
gerekend moet worden, inderdaad de capa
citeiten zal blijken te bezitten tot de vernieu
wing van het internationaal beleid in Euro
pa, dat niet alleen verschrikkelijk verward is
maar bovendien groote gevaren inhoudt.
Natuurlijk beteekent het rèsultaat van deze
Brusselsche verkiezing volstrekt niet dat de
Rex-partij, met haar 20 zetels in het parle
ment, nu zou zijn „uitgespeeld". Geen objec
tieve beschouwer zal dat willen beweren. Na
deze episode kunnen velerlei nieuwe gebeurte
nissen komen, die in dezen felbewogen tijd
men thans niet kan voorzien.
Voor den neutralen toeschouwer bij de Bel
gische politieke situatie is het evenwel duide
lijk dat het persoonlijk gezag van den premier
Van Zeeland door deze stembus-overwinning
nog belangrijk is versterkt. Zoodat het dan
ook niemand verbazen kan dat de overwin
naar zich na het vernemen van den uitslag,
zooals de berichten melden, „stralend van
vreugde" heeft getoond,
R. P.
TOONEELVEREENIGING „VRIENDSCHAP
ZIJ ONS DOEL".
Bovengenoemde tooneelvereeniging geeft
Dinsdag 27 April haar laatste tooneelvoor-
stelling van dit seizoen in gebouw St.-Bavo,
Smedestraat. Ten tooneele wordt gebracht
het nieuwe stuk van A. Bromet ..Menchen in
pension", zoodat dit een Haarlemsche pre
mière is. Ook nu stelt V. Z. O. D. weer een aan-
tail taegangsbewijzen beschikbaar voor de
werkloozen
(Een vrouio te Br enkelen, die ge-
ruimen tijd geleden als huishoud
ster in dienst was geweest en hij
haar vertrek o.a. een poederdoosje
met wat wol omwonden had mee
gekregen, vond dezer dagen, na het
gébruiken van de wol, in het doosje
1200 gulden aan bankpapier.)
Een poederdoosje is een ding,
Dat deel uitmaakt van 't meubilair
Van practisch eiken sterveling,
Van d' armste tot den millionnair.
Zijn inhoud is voor 't grootste part
Papier, de rest, in omvang klein,
Een leniging van pijn en smart,
In duizend vormen medicijn.
Men stort den inhoud in den mond
En maakt er vaak grimassen bij,
Het goedje maakt misschien gezond.
Maar meestal is 't geen lekkernij.
't Papier, verfrommeld in de hand
Goot men verachtlijk in den haard,
Of werpt het in de prullenmand,
Wat. is zoo'n vodje verder waard.
In Breukelen was er ook een,
Zoo'n welbekende poederdoos,
Een eindje wol zat eromheen,
En wol is nimmer waardeloos.
Toen die haar diensten had gedaan,
In 't arme Breukelensch gezin-,
Toen kon het doosje opengaan,
En daar zat een fortuintje in.
Vast is zoo'n vreemd recept als hier,
Nooit in een poederdoos geweest,
Ditmaal was d' inhoud slechts papier,
Maar van een soort, die ook geneest.
Zoo'n doosje heeft den eigenaar
Nooit door zijn inhoud zoo verheugd,
En nooit tevoren heeft men haar
Geslikt met zoo oprechte vreugd.
Een poeder is een medicijn
En helpt zoodanig vaak terdeeg,
Hier bleek er plotsling een te zijn,
Waar de ontvangerbof van kreeg.
Lange winteravonden...
Een bril van KEIP
helpt U erdoor.
Gr. Houtstraat naast Luxor
(Adv. ingez. Med.)
Verkoop van bouwterreinen.
Bouw van 16 woningen.
B. en W. van Haarlem stellen aan den raad
voor de volgende bouwterreinen te verkoopen:
Aan C. M. v. d. Beek 1260 M2 aan de Bis
schop Callierstraat, voor den bouw van 7 hui
zen.
Aan de N. V. Vondelkwartier 591 M2 aan de
Gijsbracht van Aemstelstraat voor den bouw
van 1 winkel en drie woonhuizen.
Aan Gebr. van Schhuppen 785 M2. aan de
Van Wickevoort Crommelinstraat, voor den
bouw van 5 huizen
GelcUeeningen gemeente Haarlem.
B. en W. stellen den raad voor een geldlee-
ning aan te gaan van f 960.000 a pari tegen een
rente van 3)3/4 pet. met een looptijd van 20
jaar. Met dit geld wordt afgelost een leenin;
die in 1936 gesloten is tegen 4 pet.
Voorts kan de gemeente een leening sluiten
van f 250.000 a pari tegen 3 pet. met een loop
tijd van 5 jaar. B. en W. stellen den raad voor
ook daartoe te besluiten om een leening van
1932 van 5 pet. te converteeren.
Wielrijder aarzelde bij oversteken.
Doch auto reed te snel.
Zaterdagmiddag omstreeks drie uur wilde de
68-jarige wielrijder V. uit Haarlemmerliede
den Rijksstraatweg ter hoogte van den Ver-
gierdeweg oversteken, toen uit de richting
Santpoort met groote snelheid een auto na
derde. Doordat ook uit de richting Haarlem
een auto naderde, aarzelde de wielrijder, met
het gevolg dat hij werd aangerden door de
auto uit Santpoort.
De heer V. viel met het hoofd tegen de
voorruit en vervolgens op straat, waardoor hij
een diepe wonde in het achterhoofd kreeg en
waarschijnlijk een lichte hersenschudding.
Na door een lid van den O. D. en een juist
passeerenden medicus uit Zaandam voorloo-
pig te zijn behandeld, werd! het slachtoffer
per ziekenauto naar de Maria-stichting over
gebracht, waar hij ter verpleging is opge
nomen.
Bij het voorloopig onderzoek kwam vast te
staan dat de auto. die het ongeval veroor
zaakte te hard heeft gereden. Zoowel auto als
rijwiel zijn in beslag genomen. Tegen den
automobilist, een inwoner uit Alkmaar, is
proces-verbaal opgemaakt.
De premier behaalt 275.840, de
Rexleider 69.242 stemmen.
P
Degrelle. Van Zeeland.
De strijd tusschen den Belgischen minister-president, dr. Paul van
Zeeland, en den leider der Rexisten, Léon Degrelle, is in een groote
overwinning van den premier geëindigd.
Zondagavond werd officiëel te Brussel bekend gemaakt, dat bij de
tusschentijdsche verkiezing in de hoofdstad voor een zetel in het
parlement Van Zeeland 275.840 en Degrelle 69.242 stemmen verworven
nad, zoodat de premier dus met overweldigende meerderheid gekozen
was. Van Zeeland heeft 75.89 procent der stemmen op zich vereenigd
tegenover Degrelle 19.05 procent. Van onwaarde en blanco waren
18.358 stemmen of 5.05 procent.
De verkiezing werd Zondagmiddag te één
uur gesloten zonder dat zich incidenten van
beteekenis hadden voorgedaan. De deuren der
bureelen werden toen gesloten, de bussen ver
zegeld en overgebracht naar de centrale bu
reaux, waar zij geopend werden. Tegen den
middag kwamen vele stemgerechtigden hun
onthouding demonstreeren door hun biljetten
oninaevuld in de bus te werpen. Op de straat
bleef" het rustig: slechts hier en daar uitten
studenten en andere jongelieden hun ver
kiezingsleuzen.
Sedert den morgen hadden zich groepjes
verzameld voor het Rexhuis, die van tijd tot
tijd verkiezingsleuzen uitriepen. In den
namiddag werden de samenscholingen echter
talrijker en er ontstond een vechtpartij, waar
bij twee rexisten licht gewond werden. De po
litie heeft toen de toegangen tot het Rexhuis
doen ontruimen.
Socialisten hebben des avonds geprobeerd
een optocht te vormen. Ongeveer duizend per
sonen. voor het meerendeel jongelieden, trok
ken onder het zingen van de Internationale
door de voornaamste straten der stad. Zij rie
pen zoo nu en dan; Degrelle naar de gevan
genis.
De politie verhinderde, dat de betoogers het
clubgebouw der Rexisten zouden bereiken. De
regen maakte tenslotte een einde aan de be
tooging.
Volgens de „Nation Beige" heeft de Rexis
tische senator Gits Zaterdagavond bij het
uitgaan van een vergadering eenige hevige
klappen opgeloopen, terwijl de graaf de
Grunne, eveneens een Rexistisch senator, die
de ..Pays Réel" op straat verkocht, en bij
het incident betrokken werd, naar een poli
tiebureau werd opgebracht.
Van Zeeland: „Een schitterend
bewijs van vertrouwen".
In een proclamatie aan de Brussel
sche kiezers heeft minister-president
Van Zeeland gisteravond gezegd:
„Gij hebt mij zoo juist een schitte
rend bewijs van uw vertrouwen ge
schonken. Door al mijn daden zal ik
er naar streven dit niet te be
schamen.
Voortaan zal niemand bij ons te lande,
noch daarbuiten, een oogenblik den wil van
Belegië getrouw aan zichzelf te blijven, in
twijfel kunnen trekken. België is zijn heroiek
verleden waardig, evenals de groote verwach
tingen, welke tal van mannen in het land
hebben gesteld.
De regeering zal gesterkt door dit bewust
zijn en dezen vasten wil het werk van het
nationale belang, dat het ter hand heeft ge
nomen, voortzetten.
Allen moeten thans aan het werk gaan
(en dit met een toespeling op de laatste woor
den van de Brabanconne) voor den koning,
de wetgeving en de vrijheid (le Roi, la loi, la
Liberté).
Degrelle herinnert aan den uit
spraak van den bisschop van
Mechelen.
Léon Degrelle verklaarde gisteravond te
genover de journalisten, dat het resultaat
der verkiezingen aantoont, dat ieder op zijn
plaats is gebleven. „De strijd gaat voort," al
dus Degrelle, „Er was voor mij nimmer sprake
van in conflict te komen met de kerk, nog
minder om een verbond aan te gaan met een
kerkelijke partij."
De leider der Rexisten zeide, dat de ver
oordeeling door den aartsbisschop van
Mechelen in feite het groote aantal blanco-
stemmen, waarop Degrelle gerekend had,
had doen verdwijnen en hem zelfs katholieke
stemmen had doen verliezen.
Het dagblad ,.Le Peuple" publiceert de vol
gende verklaring van minister van buiten
landsche zaken Spaak, naar aanleiding van
de overwinning van Van Zeeland:
„De elfde April was een goede dag voor de
democratie, een goede dag voor het land. Hij
beteekent een ontroerende bevestiging van
het geheele volk ten gunste van de vrijheid."
Cijfers van 1936.
Ter vergelijking tusschen de cijfers van
thans en die van de verkiezingen in 1936
diene het volgende:
In 1936 verwierven de Katholieken, Libera
len en Socialisten, die thans Van Zeeland
hebben gesteund, in het betreffende kies
district 254.214 stemmen. De Rexisten en
Fronters, die Zondag op Degrelle hebben ge
stemd, verwierven toen 73.721 stemmen. Het
aantal blanco stemmen en stemmen van on
waarde bedroeg in 1936 28.795.
Het Havenplan.
Aankoop van grond.
In verband met de voorgenomen gedeelte
lijke uitvoering van het havenplan in den
Waarderpolder, zijn met de eigenaren van
gronden aldaar onderhandelingen gevoerd
over den aankoop van benoodigde perceelen.
Het resultaat is geweest, dat de eigenaressen
van enkele perceelen onderscheidenlijk groot
1.22.60 H.A. 1.12.90 H.A., 1.19.80 H.A. en 1.13.00
H.A. zich bereid hebben verklaard hun
grond aan de gemeent in koop af te staan
tegen den prijs van f 0.50 per M2.
B. en W. stéllen voor tot aankoop ervan te>
gen gemelden prijs te besluiten..
De B-steun.
Dit jaar 35.563 beschikbaar.
Blijkens een circulaire van den minister
van Sociale Zaken dd. 1 Maart j.l. heeft, het
Rijk voor 1937 wederom een subsidie toege
zegd in de kasten van den zoogenaamden B-
steun (extra hulp aan werkloozen voor aan
schaffing van kleeding. dekking en schoeisel),
onder voorwaarde, dat ook de gemeente voor
dit doel een subsidie beschikbaar stelt.
Het bedrag, dat ten hoogste mag worden be^
steed over het kalenderjaar 1937, wordt ge
vonden door het gemiddelde van het aantal
werkloozen in deze gemeente over de eerste
10 maanden van 1936, t.w. 6710, te vermenig
vuldigen met een bedrag van f 5.30
Van het hiervoor genoemde bedrag van
f 5.30 komt f 2.— ten laste van deze ge
meente en f 3.30 voor rekening van het depar
tement van Sociale Zaken.
Het door de gemeente beschikbaar te stel
len subsidie zal derhalve moeten zijn
6710 X f 2.— f 13.420.—.
Het woord is aan
Ullman
Jeugd is geen leeftijd, het
is een geestestoestand.
Opdrachten aan ,,De Schelde" en de
Rotterdamsche Droogdok
maatschappij.
DEN HAAG, 12 April. De minister
van staat, minister van defensie a.i.,
heeft opdracht gegeven voor den bouw
van vier onderzeebooten, type „O 16",
waarvan twee stuks zullen worden ge
bouwd door de Koninklijke Maat
schappij „De Schelde" te Vlissingen
en twee stuks door de Rotterdamsche
Droogdok Maatschappij..
De machines voor deze booten wer
den reeds in Maart j.l. besteld bij de
Koninklijke Maatschappij „De Schel
de".
De torpedobuizen en het geschut
zullen worden vervaardigd door Wil-
ton-Feijenoord".
Uit Vlissingen: In verband met de belang
rijke opdracht aan de maatschappij ..De
Schelde" vernemen wij, dat de twee nieuwe
onderzeebooten, die hier gebouwd zullen wor
den. een waterverplaatsing zullen hebben van
950 ton boven water en van 1200 ton onder
water. De capaciteit der motoren van de
nieuwe onderzeeërs zal belangrijk grooter zijn
dan van die van de ..O 16". Laatstgenoemde
boot had twee motoren van 1600 P.K., de
nieuwe onderzeeërs zullen voorzien zijn van
twee motoren van 2500 P K. Deze grootere ca
paciteit is van belang voor de te ontwikkelen
snelheid. De ..O 16" kon 18 knoopen Ioopen. de
nieuw te bouwen schepen zullen 19*2 knoopen
kunnen halen. De lengte over alles is
77.525 M. Het ligt in het voornemen van „De
Schelde" twee nieuwe hellingen te bouwen.
De leveringstermijn is 2 jaar a 2J/2 jaar.
Het Prinseliik Paar op het Paleis
Soestdijk.
Prinses Juliana eri Prins Bernhard die een
bezoek aan het paleis Soestdijk hebben ge
bracht zijn daarvandaan Zaterdagmiddag drie
uur vertrokken naar Huis ten Bo'ch in Den
Haag. De vorstelijke personen hebben de ver
schillende verbouwingen en verbeteringen in
oogenschouw genomen en ook het park be
zichtigd. waarbij tevens aandacht werd ge
schonken aan de in aanleg zijnde tennisbanen.
Vandaag hebt U geen aanleiding
gehad een „Groentje" in Haarlem's
Dagblad te plaatsen.
Misschien morgen wel en anders
overmorgen, of nog wat later.
Maar verzuim het dan niet, want het is
in Uw eigen voordeel.
In 1936 werden er 45303 geplaatst.
pag.
Van Zeeland heeft bij de tusschentijdsche
verkiezing te Brussel een groote over
winning op Degrelle behaald. 1
De regeering heeft opdracht gegeven voor
den bouw van 4 onderzeebooten 1
De „Nieuw-Amsterdam" is Zaterdag, na
door de Koningin te zijn gedoopt, te
water gelaten. 3
Een opvarende van de Liesbeth Betty
vertelt. 3
De maatschappij ter bevordering van de
Geneeskunst is voor vaccinatieplicht 3
Ford „demonstreert" tegen de Ameri-
kaansche vakvereenigingen. 4
Van onzen G. P. D.-redacteurDe wed
strijd West-EuropaCentraal-Europa 5
Het Nederlandsch Dames-Hockey-elf
tal wint van België. 5
De Nederlandsche hockeyers hebben in
Brussel gewonnen. 5
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Van Zeelands overwinning. 1
Van onzen G. P. D. redacteur: Belang
rijk stuk K. N. A. C.-werk. 3
Speciale correspondentie: De Belgische
diamantbewerkers vieren feest. 4
Bijzondere correspondentie: De kroning
van Koning George VI 4
K. de Jong: Sonaten-avond 10
J. B. Schuil: Steeds Voorwaarts 10
Toen er nog veel grachten in Haarlem
waren10
H. D. Vertelling: Geheime Kracht 10
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 11