Een luguber beroep.
U kunt van die stekende
SCHAAKRUBRIEK
WOENSDAG 14 APRIL 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
9
WIELRIJDEN.
WALSBILLIET WINNEN DE PARIJSCHE
ZESDAAGSCHE.
Uit Parijs: Toen het laatste schot van deze
zesdaagsche Dinsdagavond 11 uur weerklonk,
•bestond de kopgroep uit niet minder- dan acht
koppels. Het Nederlandsch-Belgisehe koppel
WalsBilliet legde door een grooten punten-
voorsprong beslag op de eerste plaats. Schön—
Pellenaars, de winnaars van de vorige zes
daagsche, bezetten thans de vierde plaats.
Pijnenburg met den Franschman Letourneur
de zesde.
De uitslag luidde:
1. BillietWals, 834 pnt. (afgelegde af
stand 3209 K.M.)
2. Guerrrea—di Paco, 575 pnt.
3. SeresBouchard 570 pnt.
4. Schön—Pellenaars 517 pnt.
5. Ignat—Diot 437 pnt.
6. Pijnenburg—Letourneur 228 pnt.
7. Arehaiwbaud—Lapebie 185 pnt.
8. Walthour'Crossley, 171 pnt.
Op twee ronden:
9. ChocqueDayen 237 pnt.
Op drie ronden:
10. SpeicherLe Greves 148 pnt.
Op vier ronden:
11. Richard—Boucheron 782 pnt.
BILJARTEN.
„HEINEKENS-BEKER".
De nederlaagwedstrijden, welke de biljart
club ..D.E.S." organiseert, zijn Dinsdagavond
begonnen. Op bezoek kwam de Amsterdam-
sche biljartvereeniging „Benoorden het IJ".
Het tournooi werd door den voorzitter van
D.E.S.den heer D. A. de Foeljaeger, met een
kort woord geopend. Daarna begonnen de
partijen, waarvan de uitslag als volgt was:
(De spelers van „Benoorden het IJ" staan
bovenaan)
pnt. brt. h.s. gem.
J. Menke 105 14 35 7.50
D. A. de Foeljaeger 150 14 61 10.71
v. d. Raay
G. H. Osterthun
Boonacker
J. Vlug
Tellalian
H. Kruiswegt
v. Nuus
J v. Wunnik
121
25
46
100
100
77
75
73
14
14
36
35
50
49
25
19
1-1
48
17
10
4.32
4.46
3.28
7.14
2.77
2.
1 50
1.
Dubois 50 44 9 1.14
de Korte 34 43 3 0.76
„Benoorden het IJ" behaalde 497 en „D.
E. S." 559 caramboles, zoodat „D.E.S." voor-
loopig won met 61 punten.
Donderdag a.s. komt .Excelsior" uit Velsen
Noord met haar eerste zestal.
DAMMEN.
DB MATCH RAICHENBACH—SPRINGER.
Op de te Rotterdam gehouden bestuursver
gadering van den Ned. Dambond kwam in
behandeling de organisatie van de match
tusschen den wereldkampioen Maurice Rai-
chenbach en onzen landgenoot B. Springer.
In verband met het feit dat Raichenbach
reeds in Juni a.s. zijn militaire plichten zal
moeten gaan vervullen en daardoor de eerste
twee jaren niet meer beschikbaar zal zijn
om zijn titel te verdedigen, zou de match
reeds de volgende maand moeten plaats
hebben. Het blijkt echter, dat de wereld
kampioen zeer hooge eischen stelt (wij hoor
den een bedrag noemen van Frcs. 10.000 voor
het spelen van een match van 30 partijen
plus reis- en verblijfkosten), welke niet in
overeenstemming zijn met den financieelen
toestand van den Ned. Dambond. Besloten
werd daarom te trachten, Raichenbach tot een
matiging zijner eischen te adviseeren..
Het bestuur van den dambond meent wel
tot overeenstemming te zullen kunnen ko
men, waardoor de match dus in Mei a.s. ge
houden zou kunnen worden.
Raichenbach stelde voor, de mateh uit 30
partijen, te doen bestaan, doch het bestuur
acht dit aantal te groot en stelde daarom 20
partijen voor. Alleen wanneer de belangstel
ling in de verschillende districten zóó groot
mocht blijken, dat het spelen van een grooter
aantal partijen financieeel verantwoord zou
zijn, zou een. totaal van 30 partijen in over
weging kunnen worden genomen.
HAARL. R.K. DAMGENOOTSCHAP.
Te Voorburg had de nederlaagwedstrijd
O.D.B.H.R.K.D. plaats in verband met
O.D.B.'s 10-jarig bestaan. Na een spannenden
strijd won H.R.K.D. met 1412.
De uitslag luidt als volgt
O.D.B.H.R.K.D.:
1. C. v. KempenG. Zeeuwe
2. A. v. SchijndelP. Kollenberg
3. A. Leliveld—Jac. Bosse
4. J. v. SchijndelA. Bronstring
5. N. v. d. Krogt Jr.—J. Lucas
6. A. v. d. MeerM. Herben
7. W. KraanG. Boxelaar
8. N. v. d. Krogt Sr.P. Klaver
9. W. WillemseTh. Brandsma
10. M. v. Oosten—A. Masteling
11. W. NouwlandG. Kraak
12. c. Willemse—T. v. Wort
13. J. NouwlandW. v. Wort
1—1
2—0
2—0
2—0
1—1
0—2
1—1
0—2
0—2
0—2
1—1
2—0
0—2
Totaal 12—14
VOETBAL IN ENGELAND
Sunderland, dat op 1 Mei a.s. in den eind
strijd om den Cup tegen Preston North End
zal uitkomen, speelde Maandag in de eerste
afdeeling van de Engelsche league tegen
Grimsby Town. De wedstrijd eindigde in een
60 overwinning voor laatstgenoemde.
SCHAKEN.
HET TOURNOOI TE OSTENDE.
Uit Ostende: De uitslagen van de Dinsdag-
in de derde ronde van het internationale
schaaktournooi gespeelde partijen luiden:
ListKoltanowski 1/21/2.
Keres—Tartakower 0—1.
ReynoldsDunkelblum 1/21/2
GrobDy n er 10.
FineLandau afgebroken.
De stand na de derde ronde is als volgt:
1. Keres, 2 pnt.; 2. en 3. Landau en Grob, bei
den 1 1/2 pnt. plus 1 afgebroken partij: 4, 5. 6
en 7 Dunkelblum, Koltanowski. List en Tarta
kower, allen V/z pnt.; 8. Fine 1 pnt.. plus 1 af- j komende,
gebroken partij; 9 en 10 Dyner en Reynolds, 4,
belden ya pnt, 1
HOCKEY.
B. M. H. C.—NEDERL. A. ELFTAL.
De op Zondag a.s. vastgestelde oefenwed
strijd B. M. H. C.Amsterdam gaat niet door.
Ondanks de 21 overwinning op België be
haald zal het Nederiandsch Elftal, dat 25 April
te Amsterdam tegen Duitschland speelt, in het
bijzonder de halflinie, wel eenige wijzigingen
ondergaan.
Zondag 18 April speelt nu het Nederiandsch
A-elftal te Bloemen daal tegen een volledig B.
M.'H. C. dus met Gunning en A. de Roos. Jan
v. d. 'Hagen (Hilversum) vervangt Gunning
in het Ned. Elftal op de rechtsbuitenplaats.
De linkervleugel is nog niet. bekend.
'In verband met den wedstrijd Nederland B—
België B is het begin te Bloemendaal op 12 uur
bepaald
SYMPHONIC-ORKEST EUTERPE.
Ter gelegenheid van haar jaarfeest, gaf
bovengenoemde vereeniging een dezer dagen
een concert in ,£>reefzicht".
De heer Meng, die reeds jaren dirigent van
dit orkest is, opende den avond niet een pit
tig gespeelde marsch van Urbach
Verder vermeldde het"programma o.a. ope-
rafantasiën, waarvan vooral de Rigoletto van
Verdi goed vertolkt- werd.
Van de twee ouvertures, kan .Dichter und
Bauer" met eere genoemd worden. Een er-
ander bewees, dat'Euterpe als dilettanten or
kest, nog steeds vooruit gaat.
De strijkers konden echter nog wel eenige
versterking hebben tegenover het blaasre-
gister.
Een gezellig bal besloot dezen avond.
Rheumatische pijnen afkomen
De Urodona! - kuur is de
beste en meest afdoend^
behandeling van rheu-
matiek en jicht. Hetontlast
Uw organen snel, ontsmet
ze en bevrijdt ze van
urinezuur, dat het goed
functionneeren belet.
Aarzel niet.
Pijnen maken neer
slachtig en Uw orga
nisme vroegtijdig oud
Neem URODONAL
om Uw gezondheid te beschermen.
Goedgekeurd door Professor POUCHET
Lid dan de Académie de Médeclnete Parijs
BIJ APOTHEKERS EN DROGISTEN'
Het is een product CHATELAIN
HET MERK DAT WAARBORG BIEDT
(Adv. ingez. MedJ
VAN HALEM EN CO.
De N.V. Commissie- en Assurantiekantoor
Van Halem en Co. te Haarlem, hield een al-
gemeene vergadering van aandeelhouders,
waarin tot mede-directeur werd benoemd de
heer H. F. van Halem.
Na afschrijving van f 10.494.69 bedroeg de
netto winst f 2804.64.
Het dividend werd bepaald op 5 pet. (vorig
jaar nihil).
Op 25 April 1912 Is het Engelsche stoomschip „Titanic" na een botsing
met een ijsberg in de Atlantische Oceaan gezonken, een gebeurtenis,
welke 25 jaar geleden groote ontroering in de gansche wereld heeft
gewekt.
De beul
van Haarlem was niet bemind.
In het eind der 15de en in het begin der 16de
eeuw werd de doodstraf in Holland veelvuldig
toegepast. Reeds bij kleine delicten werd deze
uiterst zware straf voltrokken. Een noodzake
lijkheid voor de voltrekking, was echter een
beul.. Want zonder beul geen doodstraf. Iedere
stad, die het „voorrecht" had, een beul te
hebben, was er uiterst zuinig op, want slechts
weinig lieden waren er, die zich voor dit ambt
leenden.
Overal werden beulen gezocht, het was
„een gevraagd artikel". En de stad die zulk
een ambtenaar had, kon er zeker van zijn,
dat er dikwijls aanvragen kwamen, om dezen
rechtsdienaar uit te leenen. Zoo vinden we op-
geteekend, dat in 1521 de stad Utrecht voor
het uitleenen een gijzelaar en een borgstelling
eischte. De beul werd in Rhenen doodelijk ver
wond en de borg moest 100 gouden schilden
betalen.
Trouwens de stad Haarlem is ook zeer onge
lukkig in dien tijd met den beul.
Omstreeks 1494 werd de Haarlemsche beul,
meester Gilles, naar Den Haag ontboden, waar
hij doodgestoken werd. Het ambt vaceerde en
niemand ambieerde het. En nu nam de stads-
regeering een merkwaardig besluit. Er was
pas in arrest gesteld Michael Kazy, „gevan
gen om vele kwade feiten, waarom de schout
hem zoude ten torture doen leggen". Men be
sloot den gevangene gratie te verleenen onder
voorwaarde dat hij scherprechter zou worden.
Nu was, zoo vervolgt het verhaal, Kazy een ar
me knecht uit Gelderland, waarvan men niet
veel plezier had, immers hij „bediende het
voirs-officie omtrent drie weken of een maent
tijts ende langer niet, want hij uuten lande
lyiep, overmits dat hij, niet rechten konde".
Gemakkelijk was het baantje dus aller
minst; en -de bedienaren van het zwaard wa
ren dikwijls van hetzelfde gehalte als hun
slachtoffers. Zoo verzocht in 1460 Wieringen
om het zenden van een scherprechter aan de
stad Haarlem, daar er iemand tot de galg ver
oordeeld was wegens een diefstal, maar aan
dit verzoek kon geen gevolg worden gegeven,
want de scherprechter te Haardem had zelf
een doodslag begaan en was daarom op het
kerkhof, een vrijplaats, gevlucht. Toen ook uit
de stad Utrecht geen beul kon komen, ging
de schout van Wieringen persoonlijk naar Den
Haag om vrijgeleide te vragen voor den Haar-
lemschen beul, hetgeen echter geweigerd
werd. Dat ook toen reeds de ambtelijke molen
langzaam draaide, toont het feit, dat de dief
in Wieringen intusschen ruim 22 weken in de
gevangenis had gezeten ten koste van den
landsheer.
De scherprechters waren meest ruwe en
wreede lieden, doch om hun onmisbaarheid
was men meestal geneigd, hen met meer ver
schooning te behandelen dan andere lieden.
Damhouder, een schrijver uit dien tijd,
wenscht dat men bij het kiezen van „de beu
len, dezulke zal kiezen, die zonder grove on
deugden zijn, die braaf, zacht, menschelijk,
medelijdend en vriendelijk zijn, die de tot
pijniaing veroordeelden menschlievend toe
spreken en behandelen, vromelijk troosten
en tot christelijk geduld vermanen".-
Na 1500 hebben de beulen van Haarlem nog
veel te verduren gehad. Vooral in het jaar
1522 is er heel wat gebeurd. Een oude bepa-
Oplossingen, bijdragen, wagen, enz. te
zenden aan den Schaakredacteur van Haar
lem's DagbladGroote Houtstraat 93. Haarlem
PROBLEEM No. 906.
(No. 3 van den wedstrijd, 44e ladder).
lip
JU
a|P
QM
11
A
§ÜP
w
w
m
1
IR
B
Mat in twee zetten.
Stand der stukken:
Wit: Kc6, Del, Pf8, Pg8, e5, f3.
Zwart: Kf5, Pe8, c7, f4, h4, h7
„Het is een democratische wet, dat ieder
stuk een zekere positieve arbeid verricht, die
volgt uit de wet van oekonomie. Met hoe min
der middelen de probleemi-nho-ud gecron-
strueerd is, des te hooger is de constructie
aah te 'slaan, want in de beperking toont zich
de meester!"
E. RAMIN.
SCHAAKLITERATUUR.
MiesesSchelfhout; De kleine schaakgids,
III, de Fransche partij, een critische vergelij
king van haar voornaamste varianten op grond
van de huidige stand van de theorie en prak
tijk, tweede herziene druk, door W. A. T
Schelfhout: uitgever G. B. v. Goor Zonen. Den
Haag, (1937).
Van de regelmatige speelwijzen, is die met 3.
Pblc3. Lf8b4 (1. e2e4,. e7—e6; 2. d2—d4.
d7d5) aangevuld.
Voor hen, die gaarne de Fransche verdedi
ging spelen, geeft dit keurig uitgevoerde boekje
(46 blz.) een gemakkelijk overzicht der vele
varianten. Zij kunnen hun theoretische kennis
van die opening inderdaad verrijken. Wij her
halen echter ons bezwaar, bij een vorigen her
druk van een leerboekje geuit (zie rubriek d.d.
Juli 1936), dat ook weder de spelling-Mar -
ohant is gevolgd. Woorden als „loper", „kaste
len", „Franse", „voordelen", enz. zijn hinder-1
lijk onder het lezen. Wij laten hieronder een
proeve van bewerking uit sc-haaktechnisch
oogpunt volgen, echter in de spelling „De Vries
en Te Winkel"
I
m
k
A
m
4
m
41
E
II
p'.
m
p
4
k
P
E:',
A
S?
ftm
A
A
>4.
O
E
m
i
5. d4xc5
Geen beste voortzetting
5. d5xe4
6. Ld3xe4
Of 6. Ld3—b5t, Lc8—d7; 7. Lb5xd7t, Pb8xd7:
8. Lele3, Lb4xc3t; 9. b2xc3, Dd8a5 en Zwart
is in het voordeel.
6 .Dd8xdlf
7. Kelxdl PgS—f6
8. Le4d-3 Lb4xc5
De zwarte stelling verdient de voorkeur.
(Zie diagram)
5. e4xd5 Dd8xd5
Ook 5.e6xd5; 6 Ld3b5t, Pb8c6;
7. Pgl—e2, Pg8—f6; 8. 0—0 is voor Zwart
speelbaar.
6. Ld3—b5f Pb8c6
7. Pgl—f3 c5xd4
8. Lb5xc6ï b7xc6
9. Ddlxd4 Lb4xc3f
10. b-2xc3
Of 10. Dd4xc3, Pg8—f6; 11. Lel—g5, enz.
10 .Pg8—f6
De „Bilg-uer" breekt hier het spel af, en
taxeert de stellingen als gelijkstaande.
(Zie diagram).
5. a2a3 Lb4xc3t
6. b2xc3 c5c4!
7. Ld3e2 d5xe4!
Wij ontleenen deze zetten aan een partij
SpielmaimMüller („Wiener schachz." 1926).
8. Le2xc4 Dd8c7
Zwart is in het voordeel, want op 9. Ddle2
volgt 9.Pb8d7 (met de dreiging
b7b5)10. Lel—d2. Pg8—f6 (11. f3?. e3H.
enz. Het pionoffer 9. Lc4b3, Dc7xc3t; 10.
Leld2, Dc3c7!, waartoe Spielmann in
voornoemde partij besloot, is van twijfelach
tige waarde.
(3. Pbl—c3, Lf8b4).
4. Ddl—g4 Pg8—f6
Of 4.Ke8—f8; 5. e4xd5, e6xd5; 6.
Dg4g3, enz.
Lel—g5).
5. Dg4xg7
6. Dg7h6
7. Dh6e3
(of 5.
Pg8—f6;
ONZEN THEORIE-CURSUS
zetten wij voort met drie varianten der Fran
sche verdediging', ontleend aan de zesde speel
wijze van bovenvermeld werkje.
1. e2e4, e7—e6; 2. d2—d4, d7—d5; 3.
Pbl—c3, Lf8b4; 4. Lfl—d3, c7—c5!
De „Bilguer" vermeldt hier nog 4.
d5xe4; 5. Ld3xe4. c7--c5! als in aanmerking
maar veroordeelt daarentegen
PgSf6 wegens 5. e4e5!.
Stelling na 4.c7—c5.
Th8g8
Tg8—g6
c7c5!
In de 9e partij van de match Aljechin
Euwe 1935 speelde Eiuve minder goed Pf6xe4.
De tekstzet gaf Dr. Aljechin in zijn analyses
aan.
Lel—d2 Pf6g4
De 3d3 Pb8c6
en Zwart staat veel beter. (AljechinEuwe-
matohboek)
(3. Pbl—c3, Lf8b4).
4. a2a3
Indertijd meende Dr. Euwe, dat deze zet de
weerlegging beteekende van Lb4. Dr. Aljechin
acht den zet het beste antwoord op de brutale
Looperzet.
4 .Lb4xc3t
5. b2xc3 d5xe4
6. Ddl—g4 Dd8—ff
7. Dg4xe4 Pb8d7
8. Pgl—f3 Pg8e7
en Wit staat iets beter.
Dg4xg7
Dg7—h6
Pgl—e2
Pe2g3
Lel—d2
Pg8—f6
Th 8g8
c7c5
Pb8d7
Dd8a5
Da5a4
d4xc5 en volgens Dr. Aljechin heeft
Wit het beste spel. Nog sterker dan 8.
c7c5, schijnt ons toe 8.Tg8g6; 9.
Dh6e3. Pb8c6! metde dreiging e6—e5 en
pcre7f5 met een sterken tegenaanval.
Zie partij StruylaartDr. Pannekoek, Tijd
schrift K. N. S. B. (Nov. 19361.
Of 6. Ke8—f8; 7. Dg4xe4, Pb8d7;
8. Lfl—e2. Pd7—f6 enz
OPLOSSING PROBLEEM No. 900.
(No. 6 van den wedstrijd, 43e ladder).
Stand der stukken:
Wit: Kf3, Dg5, Tf6, Ld4. Lhl, Pa5, Pe8,
c3, f2. g3.
Zwart: Kd5. De5, Pa8. c7, d6, f7. h2, h5.
(Dr. H. W. Bett-mann, Cincinnati).
1. Dg5e3, enz.
Een dreig-tempo-probleem. Dit probleem
werd met den eersten prijs bekroond in een
wedstrijd van „Good Companion" (April 1921).
OPLOSSING PROBLEEM No. 901.
(No. 7 van den wedstrijd, 43e ladder).
Stand der stukken:
Wit: Kd2, La2, Lb8, Pe7, b4, c5, f3, g2.
Zwart: Kd4, Ld7, c6, f5, g5, h7.
(Dr. J. Tolosa y C-axreras, Barcelona).
1. Lb8d6,
f5—f4; 2. Pe7—f5f, Ld7xf5; 3. Ld6—f8, enz.
g5g4; 2. f3—f4, Kd4e43. Ld6—e5, enz.
Bei-de problemen goed opgelost door:
H. J. S. Beck en H. S. Bogaardt, beiden te
Bloemendaal; C. Koster, te Ede (Gld.)B.
Amelung, J. J. H. Bauer, H. en J. Blokker, J.
Buma, C. v. Dort, H. W. v. Dort, F. F. Groos, J.
Hillebrand, H. M. Hoed Jr., R. Hommers, F. W.
Hoogerbeets, J. Hoogeveen, J. ten Hove, G.
Huizing Jr., B. de Jong, Th. Kan, C. aan de
Kerk, A. Krijn, A. J. Mooy, Joh. B. Pennock, J.
J. Piers, P. Rotteveel, mevr. J. SmitBück-
mann, A. Veerman, C. Warlé. J. v. d. Water en
J. E. Wielenga, allen te Haarlem; F. D. Kat, te
Heemstede; H. F. Antonisse, J. Germeraad, K.
Siegerist en H. F. Zeylstra, allen te Santpoort
(allen zes punten).
Voorts is no. 900 goed opgelost door: J. De-
rogee, J. Honsbeek, B. Hoogreef, A. v. Leeuwen.
H. F. Lijnbach, J. H. Meilink, W. A. L. Visser.
A. v. Weert, J. P. Wever en W. A. v. Zanten,
allen te Haarlem; P. Spek en C. de Vries, beiden
te Heemstede, (allen twee punten).
Ten slotte is no. 901 "goed opgelost door: J.
Vermeer, te Bloemendaal; W. Nijenhuis,
B. A. Snelleman en G. H. Wamelink,
allen te Haai'lem; W. de Laat, te Hillegom; J.
H. v. d. Smissen, te IJmuiden (allen vier
punten)
CORRESPONDENTIE.
Wij ontvingen 14 foutieve oplossingen, welke
als volgt worden weerlegd:
Ad. Probleem No. 900.
I. Kf3—g2 faalt na 1.Kd5—e4.
1. g3g4 faalt na 1.h5h4
1. Lhl—g2 faalt na 1.h2—hl L. of D.
1. Dg5f4 faalt na 1.De5el.
1. Dg5xh5 faalt na 1.De5xh5f
Ad. Probleem No. 901.
1. La 2b3 faalt na 1.f5f4 (op 2.
g2g4 volgt 2.f4xg3 e. p.)
1. Pe7—g8 faalt na 1.Ld7—c8.
Ede (Geld.) C. K. Up wijziging van den
2-zet ontvangen, alsmede uw overige pro
blemen.
Heemstede. F. D. K. Wij zullen uw partij
.onderzoeken.
ling schreef nl. voor, dat alle overtredingen,
zelfs die met de doodstraf bedreigd, steeds
berecht werden door de schepenen. Alleen bij
verschil van gevoelen moesten de burge
meesters en de leden der vroedschap, die
vroeger in het gerecht zaten, geraadpleegd
worden, en werd het geding in de notulen der
vroedschap vermeld.
In 1522 vinden we verschillende vonnissen
opgeteekend, waar bij de burgemeesters ge
raadpleegd moesten worden. Zoo was er op
1 Juli 1522 zulk een conferentie wegens een
diefstal van vijf schellingen, begaan door
Gijsbrecht Cornelisz van Leyden en Claes
Laurisz van Akersloot.
Na uitvoerige deliberatie werden beiden ter
dood veroordeeld. „Ende heeft de Schout
henluyden tot haer bede ende ten bede van
Scepenen gegont gerecht te worden uit den
zwaerde".
Die terechtstelling was verre van rustig;
„maar den scherprechter, geen goed recht
doende, haalde de haat en vloek der Burgerij
op zijnen hals en werd met steenen te keer
gegaan". Waren de schout en de schepenen
zelve niet tusschen beide gekomen, dan zou
de scherprechter doodgeslagen zijn. De
beul eischte nu, dat men met hem iemand
naar Den Haag zou zenden om den president
van Holland en de raden dit geval mede te
deelen en den Procureur-Generaal hierheen
te laten komen om de onruststokers te van
gen „ende voirt justicie dair over gedoen te
werden".
Hierover werd ook weer uitvoerig beraad
slaagd en den schout geantwoord, dat men den
Procureur-Generaal daarom niet zou requi-
reeren, doch dat de schout zelf de zaken maar
eens moest onderzoeken. Waren zijn dienaars
niet sterk genoeg, „men sal him mitten d-re-
gers ende waickers van de stede assistentie
doen".
De zaak bleef echter voortdurend de ge
moederen bezig houden. Op 17 Juli werd weer
een vergadering gehouden, waar een resolutie
over deze zaak werd genomen. De schout
stoorde zich hier niet aan en de betrokken
Haarlemsche poorters werden naar Den Haag
gedagvaard. Op 30 December werd deze zaak
weer in den vroedschap behandeld.
Na al die besluiten e*n vergaderingen kwam
er toch geen verandering in den stand van
zaken, geen partij wilde toegeven, en de
zaak zou vermoedelijk te Mechelen moeten
dienen. In dien tusschentijd had een zeer
ernstig feit plaats gehad. Op 25 Januari 1523
was een deurwaarder uit Den Haag gekomen
om de schuldige personen op te eischen.
Hierdoor was veel kwaad bloed gezet! De
scherprechter woonde in dien tijd op de
stadsvest. Op die eenzame plaats werd hij op
een avond door Willem Boelman opgezocht,
en na een twistgesprek over de begane mis
handeling doodgeslagen. Boelman vluchtte
na den moord meteen naar het kerkhof, dat
onder jurisdictie van den bisschop stond en
niet onder die van de stadsregeering.
De schout F. Hoogstraet presenteerde ech
ter een request aan de Hoven van Holland en
kreeg inderdaad de machtiging, om Boelman
van het kerhof te halen. 25 April 1523 had een
zitting van de Vierschaar plaats, waar Boel
man terecht stond. Met algemeene stemmen
werd tot doodstraf besloten. „Ende is de voirs
geëxecuteerd ende gerecht metten swaerde."
De mishandeling van den beul en later zijn
vermoording, hebben tot gevolg gehad, dat
de Keizer zijn deurwaarder de Raad van Hol
land een uitvoerige last gaf op 10 Februari
1523. Hierin werd bepaald, dat veel personen
den beul naloopen, „met steenen werpen, te
roupen en te crijten, welk een zaek is van
zeer quaden exemple. „Dit wordt nu uitdruk
kelijk verboden, en tegen de bedrijvers zullen
straffe maatregelen genomen worden.
Als opvolger van Evert Janszoon. den ge-
steenigden en vermoorden beul, komt in 1524
de naam voor van Jan Zybrantsz. In een
thesauriersrekenmg van 1524 wordt vermeld,
dat Jan Zybrantsz een betaling kreeg voor
een nieuw rechtszwaard, „alzoo hij seyde, dat
die oude rechtswairden van de voirs stede zij
seer versleten ende gedeclineert sijn en dat
bij hem zeer qualick dairmede behelpen
mochten".
Niettemin werd de beud nog voortdurend
nageloopen, met steeien gegooid, uitgejouwd
en wat dies meer zij.
Want het Hof van Holland stelde op
Januari van den jare 1544 vast. dat „overmits
d'ongeregeltheyt van eenige die in oprichten
op 't schavot comen ende nyet te doen en
hebben de Meester van den scarpen zwaerde
belet gedaan werd int executeeren ende die
ommestanders gepericliteerd zijn. Soe est,
dat 't voorts Hoff geordonneerd heeft ende or
donneert", dat behalve de substituut van den
Procureur-Generaal met den burgervader,
misdadiger en de beul en dienaren niemand
anders op het schavot mag komen, „up ver
beurte van een Karolus gulden."
HAARLEMSCHE AMATEUR-FOTOGRAFEN
VEREENIGING
De werkzaamheden in verband met de
nieuw aangevangen Serie werkavonden „Het
maken van Vergrootingen met diverse pa
piersoorten", georganiseerd door de Commis
sie voor de werkavonden der Haarlemsche
Amateur-Fotografen Vereeniging. zullen Don
derdag 15 dezer worden voortgezet in het ver-
eenigingslokaal Ged Oude Gracht 104 met
vergrooten van negatieven op Bromidepapie
ren. In verband hiermede wordt den leden
verzocht geschikte negatieven hiervoor mede
te brengen
NIEUW NEDERLANDSCH RECORD VOOR
MODELZWEEFVLIEGTUIGEN.
Een dezer dagen werd door het lid van de
Arnhemsche Jeugdluchtvaartclub R. v. d.
Mast, een aanval gedaan op het bestaande
Nederlandsc'ne record voor modelzweefvlieg
tuigen van 9y2 minuut ten name van B. Dijk
man, lid van de Bussumsche Jeugdlucht
vaartclub.
Op de Rozendaalsche heide nabij Arnhem
startte v. d. Mast zijn zweefmodel (type
Strolch) met de kabel tot ongeveer 80 Meter
hoogte, waarna het toestel koers zette in
Z.W. riching. Na den start steeg het model
tot 300 Meter, bleef geruimen tijd onder een
wolk zweven en verdween tenslotte uit het
gezicht. De duur van de vlucht bedroeg tot
dat oogenblik 14 minuten 49 sec.
Hoelang het toestel nog gevlogen heeft,
nadat het uit het gezicht van de tijdwaarne-
mers is verdwenen is onbekend, daar het nog
niet is teruggevonden.
De commissie voor den modellenbouw van
de K.N.V.V.L. zal deze zeer geslaagde record
vlucht ter erkenning voorleggen aan de Ko
ninklijke Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtvaart.
