I
KROUWELS
REISS
STOFFEN
W!
SCHEMERLAMPEN
VIJFTIG GULDEN
VAN SEEMS"
VERLICHTING.
H. J. van der Meer
De stad is geen dorre steenwoestijn.
De vogels brengen er leven en vertier.
jlUsma'-Ut^emuts sttevettMUttde sfüls det vaotuityanp
RITSEMA"-MODELLEN 1937
RITSEMA STOFZUIGERS Groote Houtstraat 132 - Telefoon 16693
Maakt Uw kamers gezelliger
met „Van Beêm's" behangsels
fïL
ADR. KAT-OPTICIEN
Wij geven
Radio-Gehoorzaal, Neptunusstr. 6
Tweeds - Georgettes -
Linnens Wasstoffen
69 Grote Houtstraat 69 - Haarlem
Taffet
Perka
Chintz
Zijde
KONINGINNEWEG 6
DONDERDAG 29 APRTL 1937
H A A R L E M'S DAGBLAD
15
rie beweert, dat de stad niets
anders is dan een dorre
steenmassa, waar van de na
tuur niets is overgebleven dan
een paar armetierige boomen die in
wolken benzinedamp een kwijnend
leven trachten te rekken overdrijft
schromelijk. Zelfs midden in de stad,
vlak boven het voortsuizend snelver
keer bouwen de houtduiven haar wrak
ke nesten, terwijl musschen, spreeuwen
en gierzwaluwen in groot aantal in de
stad broeden, je het zelfs bijna niet
meer buiten de nabijheid van den
mensch kunnen stellen. En zelfs tradi-
tioneel-schuwe vogels als valkjes en
legendarisch-geheimzinnige vogels als-
uilen broeden maar al te vaak midden
in de stad. al is de stedeling zich hun
nabijheid lang niet altijd bewust.
De huismusch.
Reeds in Januari en Februari was er in het
gedrag van de musschen, die eiken avond in
de klimop achter tegen het huis kwamen sla
pen, een verandering te bespeuren. In een
grooten troep zaten ze, geruimen tijd voor ze
zich „ter ruste begaven", in de hooge ligusters,
een lawaai makend, dat hooren en zien je ver
ging.
Het leek wel, of ze altijd ruzie hadden en
waar het ook over ging, ieder van hen moest
er zich mee bemoeien en zijn meening ten
beste geven, daarbij trachtend zijn buurman
te overschreeuwen.
Een week of wat later ontaardden die kib
belpartijen herhaaldelijk in een hevige scher
mutseling, waarin snavels, pooten en vleugels
de argumenten kracht bij moesten zetten.
,,'t Zijn eigenlijk net menschen", beweerde
Kees, als we voor het raam naar hen zaten te
kijken, maar dat is onbillijk Tegenover de mus
schen, bedoel ik.
Keken we wat nauwkeuriger toe, dan zagen
we dat die vechtpartijtjes voortdurend plaats
hadden tusschen vertegenwoordigers van ver
schillende sexe en we ontdekten al gauw, dat
het „was sich liebt, neckt sich" ook hier van
toepassing was.
Want nog weer een paar weken, later zagen
we de musschen druk bezig met het aanslee-
pen van allerlei draadjes en pluisjes, die zorg
vuldig werden opgeborgen in een luchtrooster
in den muur. Daar werd een knus musschen-
home ingericht, waar ma-musch na een zorg
vuldige stoffeering van de woning haar vier
of vijf witachtige eitjes deponeerde, die er dooi
de vele bruingrauwe vlekjes en stipjes groezelig
uitzagen, maar die ze toch trouw bebroedde.
Zoo kunnen we ons nu dagelijks verlustigen
in het schouwspel van het musschenpaartje,
dat af en aan vliegt met allerlei musschen-
baby-kostjes, die zonder veel omslag in de
wijdgeopende bekjes der akelig krijschende
jongen verdwijnen.
Maar een musch
Hebt u zoo'n doodgewone straatmusch, zoo'n
geminachte paardenvuil-opruimer en lawaai
maker wel een nauwkeurig bekeken? Zoo ja,
dan zult u het toch met mij eens zijn, dat het
eigenlijk een prachtvogel is. Vooral het man
netje, in het voorjaar, als het pas z'n gloed
nieuwe bruiloftspakje heeft aangetrokken,
heeft allerlei warmbruine, diepzwarte en hel
derwitte kleuren, doch ook het wijfje is heel
mooi, zij het wat bescheidener geteekend.
Ik heb er in de inleiding al even op gedoeld,
dat de musch eigenlijk niet goed meer buiten
den mensch kan. Hij is geheel en al een vogel
van de cultuursteppe geworden, die vooral
voor zijn broedgelegenheid hoofdzakelijk op
den mensch is aangewezen. Hij nestelt o.m. er
op het huis, in muurgaten, onder de pannen,
tusschen den klimop, in een oud zwaluwnest
of in een nestkastje voor de meezen, waarbij
hij er heusch niet te goed voor is, om den
rechtmatigen eigenaar te verjaren. Vooral de
gier- en huiszwaluwen en de nestkastbewoners
hebben veel van die rakkers te verduren.
Buiten de stad, op de boerderijen, broeden ze
vaak met hun neefjes, de ringmusschen, in de
groote nesten van reiger en ooievaar. Dat wor
den dan heele flatgebouwen, waarvan de be-
nedenétages worden bewoond door ringmus
schen, huismusschen en spreeuwen, waarboven
de reiger of ooievaar rustig en onverstoorbaar
zijn eieren bebroedt en zich van de drukte
van die peuters daar beneden niet veel aan
trekt.
Natuurlijk evenwicht.
De musch is in onze cultuursteppe een voor
name plaats gaan innemen, die hij handhaaft,
vaak ten koste van andere vogels, maar voor
al ook door het ontbreken van zijn natuurlijke
vijanden, de katten misschien uitgezonderd.
Buiten, in de „vrije natuur" neen, begint u
nu niet meteen weer over prikkeldraad en
bordjes met art. 461 staat de vogel bloot
aan allerlei gevaren, zoowel in de lucht als
op den grond, en is het heele leven één ver
woeden „Kampf ums Dasein", een strijd om het
bestaan, waar de kever door de mees en de
mees op haar beurt weer door den sperwer of
torenvalk wordt opgegeten.
In de stad ontbreken die grootere natuurlijke
vijanden echter vrijwel en is de musch zélf de
grootste en kan zich, behoudens een ontijdigen
dood onder een auto of in een paar vlijm
scherpe kattenklauwen, heel goed handhaven
en zelfs sterk vermeerderen.
Roofridders.
Maar zoo gemakkelijk gaat dat nu ook weer
niet heelemaal. De dieren hebben een zeer
groot aanpassingsvermogen, en herhaaldelijk
zien we hoe een vogel zich aan een bepaalde
situatie, die voor dien vogel noodlottig dreigde
te worden, weet aan te passen en er zijn voor-
deelen van weet te trekken.
Zoo zien we, hoe in den winter de slechtvalk
zich op den trek in de steden nestelt, bezit
neemt van een hoogen toren, en van dat punt
af de duivenbevolking van de stadsbewoners
decimeert of zijn tol heft van de groote
spreeuwentroepen, die zich in den winter in
de stad ophouden en 's avonds voor het slapen
gaan in dichte zwermen laag over de daken
der huizen vliegen
Maar niet alleen de slechtvalken hebben de
stad ontdekt als een wildrijk jachtterrein, waar
de jachtopzieners met hun geweren ontbreken
en de spreeuwen en duiven hen „gebraden" in
den bek vliegen, er zijn nog een paar roovertjes
die zich in dit nieuwe jachtgebied gevestigd
hebben.
Het torenvalk je.
Dat is in de eerste plaats het torenvalkje,
dat kleine snelle roovertje, dat door den enke
len stadsbewoner die het nog eens opmerkt
hardnekkig „spurwer" wordt genoemd, maar
even weinig op een sperwer lijkt als een witte
leghorn op een wyandott.
Dit snelle sierlijke vogeltje heeft zich even
eens in de stad gevestigd en bewoont er, pre
cies zooals het een „toren"-valkje betaamt de
kerktorens en bevindt zich opperbest bij een
dieet van straatmusschen, nu en dan eens af
gewisseld met een paar bosch- of veldmuizen,
uit het stadspark of van de weilanden en ak
kers rondom de stad.
De ongenaakbar en.
De andere musschen- en muizenvanger in de
stad is de kerkuil, die zich ook al bij voorkeur
in kerktorens vestigt je zou bij die snuiters
die van roof en moord leven niet zooveel voor
liefde voor de kerk verwachten en ook
trouw meehelpt de musschenbevolking binnen
de perken van het betamelijke te houden.
Beide, kerkuil en torenvalkje, brengen gere
geld hun jongen groot, midden in de stad, en
we zouden er hen niet graag meer willen mis
sen.
Prachtig silhouetteert hét vliegbeeld van de
torenvalkjes in het voorjaar tegen den licht-
blauwen lentehemel. Ver en juichend klinkt
hun liefdesroep over de stad. En als we
's avonds, na nog even een brief op de post te
hebben gebracht, naar huis wandelen zien
we de donkere schim van den kerkuil onhoor
baar voor ons uitglijden, die met een behen
dige zwaai in een villatuin verdwijnt, waar
even later het angstgeschreew van musschen
die rustig in den klimop zaten te slapen, op
klinkt.
Roofvogels! Ze lijken zoo ver en ge
heimzinnig. Ongenaakbaar. Maar toch
leven ze in onze onmiddellijke nabij
heid. Ze zoeken de stad op, met haar
duizende gevaren, dochwaar
schijnlijk veiliger dan eenige andere
plek! „Saevis tranquillus in undis!"
Spreeuwen en kraaien.
Het is een bont gezelschap, dat de steden
bevolkt. Daar zijn de leutige spreeuwen, die
vroeg in het voorjaar op een antennepaal
zitten te brabbelen, midden in een gezellig
hagelbuitje en 's avonds in de toppen dei-
iepen het hoogste lied zingen, terwijl de zon
de fraaiste metaalglanzen op hun veerenpakjes
toovert.
Dan zijn er nog de kauwtjes van de kerk
torens die kerktorens zijn net duiventillen,
zooveel aftrek hebben ze in de vogelwereld
die de lucht vervullen met hun hooge, ge
affecteerde geluidjes als ze in de lente spe
lend den toren omdwarrelen.
En in de hooge boomen van de bolwerken
hebben de roeken hun groote takkennesten
gebouwd, die als reusachtige heksenbezems in
de kruinen plekken. Ik mag ze wel, die bru
tale rakkers, en vooral nu ze een plekje heb
ben gekozen, waar ze de voorbijgangers geen
kwaad meer kunnen doen een mensch is
maar een mensch, en als je met zoo'n witte
kokarde op je hoed loopt voel je je toch lich
telijk „opgelaten" zullen we hopen dat de
gemeente hen met rust zal laten. Want het
zijn gezellige snuiters, die al heel vroeg in het
voorjaar leven vertier in de parken brengen.
En bovendien zijn ze nog verbazend nuttig
door de vele emelten, ritnaalden en veenmol
len, die ze op de weilanden buiten de stad
vangen.
De houtduiven.
De houtduiven heb ik voor het laatst be
waard. In de eerste plaats omdat ik een zwak
heb voor die goedmoedige sullen met hun veel
te kleine koppen en bovendien omdat ik zoo'n
mooie foto van m'n vriend Nol Binsbergen bij
dit artikel heb.
Die duiven broeden midden in de stad, in de
boomen langs de Oude Gracht, langs de Brou
werskade, ja eigenlijk overal waar maar zoo'n
beetje boomen staan. Ze stellen blijkbaar niet
zulke hooge eischen, hebben niet zooveel be
hoefte aan nachtrust en schijnen hier hun
kostje gemakkelijk bij elkaar te kunnen
scharrelen.
Het nest is niet veel zaaks. Vooral niet als
het in een boom ligt. Een handje vol twijgjes,
ergens in de mik van twee takken, en ze heb
ben een vloertje, waar de eieren op kunnen
liggen, maar het gebeurt maar al te vaak, dat
je die van onderen af. dwars door het „nest"
heen kunt tellen. Dat tellen, omdat m'n zin
dan beter loopt, want het zijn er toch altijd
twee.
Ligt het nest in een dakgoot, zooals het nest
op de foto. dan sleepen ze vaak een
heele massa materiaal aan, maar veel werk
maken ze er in den regel toch niet van. Heel
vroeg in het voorjaar hebben ze al eieren, en
eind Februari kunnen we vaak al jongen vin
den. Zoo werken ze den heelen zomer door,
en als we een mooien herfst hebben, vinden
we half October dikwijls nog jongen/die nog
maar nauwelijks vliegen kunnen.
Ik zie daar juist m'n „musschen-pa" aan
komen. die door het kroost met een luid ge
piep wordt begroet, en omdat ik dat tooneel-
tje liever niet mis, moet U het hier vandaag
maarmee doen. Trouwens, als ik door blijf
schrijven, weet ik niet meer, waar ik het den
volgenden keer over moet hebben
Haarlem, 27 April '37. KO ZWEERES.
Belweek 1937
WELF geeft jeugdige veerkracht
bij het Ballerospel.
Jac. van Maris (Welfspecialist)
Barrevoetestraat 19, Tel. 15051
Moderne Pedicure
behand. pijnloos
zonder mes, door
gedipl. voetspec.
JEANNETTE
TRIWAKS
Uitii dnd
Raamvest 13 B
HAARLEM TELEFOON 14519
Attesten H.H. Doctoren ter
inzage.
LET OP DE ETALAGE.
i/eepf-jvi iulcyt
-RIB FM A KLOPT
MODEL 1937
J
Verbeteringen: veerend achter
wiel); geen hinder van oneffen
vloer); veerend anker, geïso
leerde koolborstelbrug, hefboom
hoogtesteller met frictie, geheel
gepolijst motorhuis met afneem
baren motorkap, ingebouwde
achterwielen en beschermde
koolborsteldoppen, verlengde
wielbasis, radio-storingvrij.
Profiteer van de gemakkelijke betalingcondities
Hierin zijn 'n aantal nieuwe vindingen toegepast, die U in
geen ander merk bijeen zult vinden. Dat een stofzuiger
zuigt, wie zal dat verwonderen, maar tevens Uw tapijt
kloppen, grondig reinigen, dat kan alleen de
RITSEMA MET KLOP VIBRATOR
voor Uw oude machine bij aanschaffing van een RITSEMA
Klop Vibrator, alléén gedurende de B.E.L.-WEEK. - Bezoekt
in deze week onze showroom, een pracht sorteering van
„RITSEMA" stofzuigers wacht U. Een merkartikel met 15 jaar
ervaring geeft groote voordeelen boven een fantasie-merk,
dat spoedig geen verhaal meer kan bieden. Vraagt U eens
inlichtingen over Eeuwigdurende Garantie. Machines in alle
prijzen: f32.50, f37.75, f46.-, f56.-, f65.-, f78.-, f94.-, f98.-,
f110.-, f118.-, f185.-. VRAAGT VRÜBLI1VEND DEMON
STRATIE. 100 PROCENT NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
C*
BARKER'S
VISCHHANDEL 'A,,.
A»>
V
CORNELISSTEEG 5, TELEF. 17951,
HAARLEM,
is Uw aangewezen adres voor versche
visch. Onze specialiteit tijdens de
B. E. L.-week is: warme croquetten,
v fijne gebakken visch en
b gebakken bokking.
Zoowel in de goedkoopere als duurdere
soorten vindt U bij „VAN BEEM" een uitge
breide collectie. Vraagt U het stalenboek
„VAN BEEM'S BEHANGSELS" eens aan, of
komt U onze toonkamer eens bezoeken
en.U slaagt zeker.
.BEHANGSELS
AMSTERDAMSTRAAT 25, hoek Vooruitg.str.
TELEFOON 14809.
EEN NAALD
VINDT U IN EEN
HOOIBERG,MET EEN
BRILVAN
Gen. Cronjésfraat 63 - Telefoon 15677
OUDSTE ADRES IN HAARLEM-NOORD
Gratis Advies, indien Uw Radio
toestel niet goed functioneert.
Haarlem Telefoon 22823
IN PLAATS VAN MAATSCHOENEN
VOOR DAMES MET BREEDS GEVOELIGE VOETEN, f
GEMAAKT VAN CHROOMLEDER. HOOGE HIELEN.
METALEN VEEREN. LEDER HAKKEN. HOOGTE 3»e.M.
LEEST 22. BREED AAN DE TEENEN. 1
«WABfMMO.. f 9.75 f 10.25 J
FOltMA-NAIUItA SPECIAALZAAK:
KRUISWEG 42 haarlemI
Let op de komende
FORMA NATURA PRIJSVRAAG
danken hun voortreffelijke reputatie
aan: soliditeit - elegance -
matige prijzen
Voor deze zomer brengen wij een
uitgebreide sortering in
in de nieuwste modetinten
Bij aankoop van minstens f 5.
knippatroon naar maat GRATIS
Leden van de Nederlandse Ver
eniging van Huisvrouwen 10 °Jo kor
ting opvertoonvan lidmaatschapskaart
Moderne dessins
Heeft U een Kop-Kroon, of iets op gebied van verlichting
noodig? Bezoekt dan vrijblijvend onze magazijnen. Wij
brengen U het allernieuwste tegen de laagste prijzen o.a.:
Een compl. HUISKAMER-KAP al vanaff 1.85
Een compl. CHINTZKAP al vanaf 1.49
PLAFONIèRES vanaf 0.39
Staande LEESLAMPEN 2.19
Moderne WANDVERLICHTING 0.59
Enz. Enz.
Het ophangen van kappen en kronen
GRATIS
Bij iedere kap of kroon vanaf f 5.een moderne Wand-
verlichting
CADEAU.
SCHAGCHELSTRAAT en hoek CRONJéSTRAAT
hoek SCHOTERWEG.
