„Kievit-bemanning was
bewonderenswaardig kalm.
Het Einde van de
„Hindenburg".
Juist die zonnige dessins?
Kroon - Behangsels
Woningbureau L. v. d. SCHAAR
Teding van Berkhoutstr. 108, Haarlem
Nieuwe Stoffen tegen de Oude Prijzen
belangrijkste
54c JAARGANG No. 16525
Vérseïïijnt ïïag'eliilJs. EclïaTve op Zon- én Feéstcfag'eri.
ZATERDAG S MET 1937
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vs.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100.één lid duim 50.alle leden wijsvinger 60.
één of twee leden wijsvinger 25.alle leden anderen vinger ƒ15.één of twee leden anderen vinger 5.arm-of beenbreuk ƒ30enkelbreuk 15.polsbreuk 15.T ,c
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. JrlilDEiN 10 1 AU11NA o.
De plotselinge vernietiging van het groot
ste en nieuwste luchtschip ter wereld heeft
algemeen diepen indruk gewekt. Op de groote
massa heeft zoo'n ramp de uitwerking van
een sensationeel nieuwsbericht en aangezien
er zoo veel en velerlei rampen gebeuren zou
men kunnen aannemen dat dit nieuws spoe
dig weer door een andere schokkende gebeur
tenis uit de belangstelling verdrongen zal
zijn. Maar er zit, nu het een luchtschip be
treft, meer aan vast. Nog altijd heerscht in
luchtvaartkringen het dispuut over de vraag
of men op den duur voor het verkeer op zeer
groote afstanden het principe „lichter dan
lucht" dan wel het principe „zwaarder dan
lucht" moet toepassen. In het luchtverkeer
over den Atlantischen Oceaan concurreeren
de beide opvattingen. Immers, de Amerika
nen hebben een vliegtuigdienst ondernomen
met hun „Clippers", de Air France heeft een
vliegtuigdienst op Zuid-Amerika, de Duit-
schers werkten met hun luchtschependienst,
die nu onderbroken is door de vernietiging
van het grootste hunner beide luchtschepen.
Er zijn zóó weinig luchtschepen dat de ver
dwijning van de Hindenburg onmiddellijk
een zeer groote uitwerking heeftOok op
de ongelukken-statistiek van dit vervoermid
del, die een zeer hoog slachtoffer-percentage
aanwijst doordat het zooveel menschen gelijk
tijdig vervoert. Nu zijn de Duitschers welis
waar bezig een nieuw groot luchtschip te bou-
men en zij zullen dien bouw blijkbaar door-
zetten ook, maar de verdere ontwikkeling
van het luchtschip zal toch zeker door deze
ramp nadeelig beinvloed wórden. Ook zal
moeten blijken wat het effect is op de lucht
vaartdeskundigen in landen, die de instel
ling van luchtschipdiensten naar hun over-
zeesche gebieden overwegen. Tot die landen
behoort het onze; men zal zich herinneren
dat indertijd dr. Eckener op uitnoodiging
van de Maatschappij Nederland en de Rotter-
damsche Lloyd al op reis is geweest om de
atmosferische omstandigheden op het tra
ject naar Indië te bestudeeren.
Natuurlijk zijn er in ons land verscheidene
tegenstanders van het lichter-dan-lueht-sys-
teem. Onder de bezwaren die tegen lucht
schepen aangevoerd worden behoort ten eer
ste de te geringe snelheid (de Hindenburg-
had een kruissnelheid van 135 K.M. per uur,
die dus ver beneden de vliegtuig-snelheden
bleef), ten tweede het feit dat men slecht
weer slechts kan overwinnen door de slecht
weer-gebieden te ontwijken, ten derde het
groote gevaar voor brand en ontploffing.
Dit laatste wordt alleen volkomen uitge
schakeld als men het onbrandbare helium-gas
toepast. Dit wordt evenwel alleen gewonnen in
de Vereenigde Staten en Canada. Internatio
naal wantrouwen en deviezen-moeilijkheden
van Duitschland hebben beide de levering aan
de Duitschers belemmerd. De Hindenburg was
dan ook niet met helium gevuld, maar met
het zeer brand- en ontplofbare waterstofgas.
Wellicht is deze omstandigheid de ooi-zaak van
de ramp geweest. Dr. Eckener veronderstelt
iets anders, ni. sabotage. Hij had in den laat-
sten tijd verscheidene anonieme brieven ont
vangen, waarin hij werd gewaarschuwd om de
Hindenburg niet op Lakehurst te laten landen.
Dit klinkt wel zeer sensatie-roman-achtig,
maar men is meteen geneigd te vragen hoe
het mogelijk is een luchtschip tot ontploffing
te brengen dat zich nog hoog boven het lan
dingsterrein bevindttenzij de dader zelf
aan boord zou zijn en daarmee zijn eigen dood
in de hoogste mate riskeeren. Erg aanneme
lijk klinkt dit laatste nog niét.
Er zijn natuurlijk tegen luchtschepen nog
meer bezwaren dan de boven-aangeduide. Zoo
wel aan boord als op de landingsterreinen
eischen zij buitengewoon veel personeel, het
geen de exploitatie zeèr kostbaar maakt. Zij
zijn moeilijk hanteerbaar zoodat men niet
gemakkelijk kan aannemen dat een zoo lang
durig getrainde keurploeg, als de bemanning
der twee Duitsche luchtschepen is, zou uit
gebreid kunnen worden tot het groote aantal
menschen noodig voor de behandeling van
vele luchtschepen. Inderdaad schijnen de
Duitsche bemanningen een keurtroep van bui
tengewoon gehalte te vormen.
Niettemin is de Hindenburg ten onder ge
gaan. Het is echt iets voor dezen tijd om
„sabotage" maar meteen als de oorzaak aan
te nemen. Maar de deskundigen en degenen
die zich door hen laten voorlichten met het
oog op de ontwikkeling van het luchtschipver-
keer zullen dat maar niet zoo voetstoots aan
nemen. Zij zullen bewijzen vergen en als die
niet uit het onderzoek voortkomen zullen zij
de ramp aan andere oorzaken toeschrijven.
Ten nadeele van het luchtschip als bruikbaar
vervoermiddel voor de toekomst.
R. P.
U vindt ze in de Collecties
(Adv. Ingez. Med.)
GEEF MOEDER op MOEDERDAG geen trap.
waar zij haar hals op breekt, maar een veilige
garantietrap van de Klompencentrale.
VADER kan een flinke SCHOP krijgen
van 80 cent. Die verkoopt de Klompencentrale
oók. Op 't pleintje, Reitzstr. 1, Dr. Leydsstr. 10,
Telef. 11784. Levert overal heen franco thuis.
(Adv. Ingez. Med.)
B. E. L.-Week.
Winkeliers opgelet.
Voor de Ballero-Verkoop-Actie blijkt een
dergelijke grootte belangstelling te bestaan, dat
besloten is ook Maandag 10 Mei nog bonnen
uit te geven.
De Ballero-huizen zullen dien dag dan ook
tot 11 uur geopend zijn.
Het publiek wordt verzocht met het oog op
de groote drukte vooral in de morgenuren
te werpen en zijn bonnen reeds van te voren
in enveloppen te hebben.
Gratis toegang voor kinderen tot
„Opbloei".
'Op veler verzoek is besloten, de beide laat
ste middagen, dus Zaterdag- en Zondagmid
dag aan kinderen tot twaalf jaar onder geleide
gratis toegang te verleenen tot de tentoon
stelling en het attractieterrein.
Ondanks loopende geruchten kunnen
wij mededeelen, dat de tentoonstelling
Zondagavond onherroepelijk wordt ge
sloten. De geheele voorraad nog overge
bleven grootere en kleine geschenken wordt
uitgereikt.
De Reclame-Optocht.
Een verrassing in de Gen.
Cron jéstraat.
Naar wij vernemen heeft het bestuur van de
Gen. Cronjéstraat ter gelegenheid van de
reclame-optocht van hedenmiddag een verras
sing voorbereid. Het bestuur kan ons nog niet
mede deelen, waarin deze verrassing zou be
staan, maar het was een „Amerikaansch" plan,
dat zal worden uitgevoerd tijdens het trekken
van den stoet door de Gen. Cronjéstraat (waar
schijnlijk tusschen half 5 en 5 uur).
De luchtbescherming in Haarlem.
Cursussen voor het oefenen met gasmaskers.
In navolging van andere groote steden wor
den ook te Haarlem cursussen gehouden voor
het oefenen met gasmaskers in het kader van
den gemeentelijken luchtbeschermingsdienst.
Aan deze cursussen die ongeveer 4 maanden
duren nemen op het oogenblik 84 leden deel
van de transportcolonne van het Roode Kruis,
van Snelverband en van de Haarlemsche Red
dingsbrigade. De oefeningen staan onder lei
ding van den directeur van den geneeskundi
gen dienst, den heer W. B. Smit.
De cursisten zijn over een drietal klassen
verdeeld; leeraren zijn de heeren Bartels,
Odink en Kramer.
De gasmaskers worden door het Rijk ver
strekt.
De cursussen worden eerst gehouden in de
school aan de Prins Hendrikstraat doch zullen
later ook buiten plaats vinden om de cursisten
b.v. ook het gewonden-vervoer met gasmaskers
te leeren. De cursussen omvatten echter niet
alleen het praetisch, oefenen met gasmaskers,
ook de manier waarop de verschillende gassen
verspreid kunnen worden, hun bestrijding, de
inrichting van bom- en gasvrije kelders wor
den besproken.
Ook op dit gebied blijft Haarlem dus bij
andere groote steden niet ten achter, integen
deel. onder leiding van het hoofd van den
luchtbeschermingsdienst den heer E. H.
Tenckinck worden alle maatregelen getroffen
om onze stad van een doelmatigen gasbescher-
mingsdienst te voorzien. Ongetwijfeld zullen
deze cursussen er toe bijdragen om dit doel te
bereiken.
Ooggetuige vertelt van zijn wedervaren.
Geen paniek onder de passagiers.
Woensdagmiddag, 4 uur 10.
De Kievit, op weg van Batavia naar Schip
hol, nadert Athene. Zij vliegt op ongeveer
900 M. hoogte. De reis is goed geweest tot dit
oogenblik. Maar in de buurt van Athene gaat
het in eens over regenwolken heen en onder
regenwolken door. Het weer wordt steeds
slechter.
4.30 Het vliegtuig zweeft boven Athene. De
vallei, waarin het vliegveld Tatoï ligt, is niet
te zien. Er is een geweldige onweersbui los
gebroken, met felle bliksemstralen aan alle
kanten. Op 600 M. hoogte blijft de Kievit
eenige malen boven Athene cirkelen. Het is
duidelijk, dat van een landing op Tatoi
geen sprake kan zijn.
4.40. De tweede piloot Bos komt den pas
sagiers namens den gezagvoerder Moll zeg
gen, dat het vliegtuig voorloopig blijft rond
cirkelen, om het optrekken van de bui af te
wachten. Ieder is volkomen genist en ver
heugt er zich op, straks, na de bui, Athene
en omgeving nog te kunnen bewonderen.
Maarin plaats van op te trekken, komt
de bui langzaam nader. De Kievit wordt bo
ven Athene weggedreven naar Piraeus en
later vandaar naar een badplaats in de
buurt van die haven: Cliphada.
4.50 De Kievit cirkelt rond, is nu zelf ook
in de onweersbui. Moll is volkomen rustig.
Hij moet de zijruiten open maken om beter
zicht te krijgen. De passagiers zijn ook kalm,
er zijn er bij, die al zeer veel gevlogen heb
ben. Zij bespreken onderling de kansen en
komen tot de conclusie, dat zeer zeker een
noodlanding zal moeten volgen.
Moll zal wel trachten te landen op een
nieuwen breeden a-spbnltweg, die van boven
af te zien is, zoo meenen de passagiers.
Maar: die weg staat vol steamrollers. Een
noodlanding daar is dus uitgesloten.
5 uur: De bui verdrijft de Kievit van
Cliphada; het vliegtuig -wordt gedreven langs
het strand, naar meer bergachtig terrein.
Het Tweede Kamerlid H. S. v. HOUTEN
spreekt D.V. MAANDAG 10 MEI
's avonds 8 uur, in den
PROTESTANTENBOND
over
„DE C. D. U. EN DE KOMENDE
VERKIEZINGEN". DÉBAT VRIJ
TOEGANG 15 ets. (Werkloozen 5 ets.)
(Adv. Ingez. Med.)
Mooie, goedkope winkelhuizen
TE HUUR, in nieuwe buurt
BILLIJKE HUURPRIJZEN!
(Adv. Ingez. Med.)
LANSDORP EN ROBAT
Heeren Kleedermakers.
Kruisweg 6. Haarlem Telef. 11787
Abonnementen vanaf f 10 per maand.
Vraagt vrijblijvend stalenbezoek.
(Adv. Ingez. Med.)
Het cirkelt boven een strandje; de bui na
dert weer. Het is duidelijk; er kan nu niet
langer gewacht worden, anders is straks het
strand ook niet meer te zien.
5.10: Het gezicht van Moll krijgt een har
den, vastbesloten trek. „Ik zet hem aan den
grond!" zegt hij tot den 2en piloot. Deze
komt in de cabine, geeft den passagiers in
structies, om de riemen vast te maken. De
mécanicien komt naast Moll om de motoren
te bedienen. De marconist krijgt instructies,
post te vatten bij de achterdeur. Hij haalt
een stoel weg om ruimte te maken, opent den
zij-nooduitgang in de cockpit, gaat achter in
de machine staan, houdt de deur van de
cabine open
Een oogenblik later cirkelt de machine voor
het laatst rond, daalt, ontwijkt eenige strand
paviljoen tj es, passeert rakelings eenige ce
menten strandparasols; Moll trekt de machine
weer wat op om over een prikkeldraadversper
ring heen te komen en lande dan op een smal
strand. De Kievit taxiet. op den hoofdver
keersweg aan. Aan het eind van het strand
zijn eenige kuilen, waardoor de machine gaat
springen; de remmen helpen dus niet meer.
Het gaat met een behoorlijke vaart op den
hoofdverkeersweg aan. Door een van de kui
len breekt het rechterwiel van het landings
gestel; de rechtervleugel pikt nog even een
houten strandhuisje weg, dan zwaait de ma
chine 180 graden om, botst met den neus te
gen een gecementeerd klein huisje, dat vol
komen vernietigd wordt en'komt tot stilstand.
De marconist gooit de achterdeur open en
en schreeuwt: „Er uit!"
Elk verlaat, in volkomen kalmte de cabine.
Ieder steekt, 'eenmaal op den beganen grond,
een sigaret op
Wij danken dit verhaal van de noodlan
ding v&n de Kievit aan de welwillendheid
van den heer A. van Woerkom, uit Aerden-
hout, een der passagiers van de Kievit. De
heer van Woerkom maakte al zeven keer de
reis per vliegmachine naar Indië en was
vol lof over de kalmte die de bemanning,
vooral de gezagvoerder Moll, onder deze
moeilijke omstandigheden ten toon spreidde.
Van een paniek was geen sprake. Uit het
openhouden van de deur bleek wel, dat men
op alles voorbereid was.
„Waren er geen kuilen aan het eind van
het strand geweest", zoo zeide ons de heer
van Woerkom, „dan had Moll de machine
gewoon tot stilstand kunnen brengen en dan
was er heelemaal niets gebeurd. Het was nu
nog een geluik bij een ongeluk, dat het wiel
brak waardoor de machine 180 graden om
zwaaide, in plaats van op den hoofdverkeers
weg, met aan beide zijden hoogspannings
draden, terecht te komen. Was het vliegtuig
met de draden in aanraking gekomen, dan
zou zeker brand zijn ontstaan".
INBRAAK IN HET KENAUPARK.
Iemand heeft zich Vrijdagavond toegang
verschaft tot het tehuis der Deutsche Evang.
Gem. aan het Kenaupark 22. Via de Rolsteeg
is de inbreker door een openstaande poort
deur binnen kunnen komen; door een onge
sloten deur in het sousterrain kwam hij op de
eerste verdieping. Uit een ongesloten kast
werden ontvreemd: zes doosjes en een lederen
étui, tezamen bevattende een bedrag van
ongeveer f 112. In de vertrekken aan de an
dere zijde van het huis zaten de bewoners
van het huis en eenige Duitsche meisjes, die
niets van dit ongewenschte bezoek gehoord
hadden. Aangifte werd gedaan aan de poli
tie, die trachten zal den inbreker aan te hou
den.
WIELRIJDER TEGEN EEN PAAL
GEREDEN.
Vrijdagavond half tien is de 18-jarige pak
huisknecht E. op de Amsterdamsche Vaart
met zijn racefiets tegen een paal gereden,
dien hij volgens zijn verklaring niet had op
gemerkt. Door leden van den Ongevallen-
dienst werd hij per ziekenauto naar het
Sint Elisabeths Gasthuis vervoerd, waar
bleek, dat hij vrij ernstige kwetsuren had
opgeloopen. Zijn linkerschouder was ont
wricht; het linkeroor op twee plaatsen inge
scheurd; hij had een groote vleeschwond in
de linkerknie en een scheur in de knieschijf.
Wonderlijk genoeg was van het rijwiel al
leen het stuur verbogen. De jongen blijft ter
observatie in het Ziekenhuis.
OPENSTELLING DER TENTOONSTELLING
..OPBLOEI" OP ZONDAG.
In aansluiting op het communiqué in ons
vorig nummer over de openstelling van de ten
toonstelling „Opbloei" op Zondag a.s.. ver
zoekt de hoofdcommissie van deze tentoon
stelling ons ter aanvulling nog mede te dee
len, dat de vertegenwoordiger der Chr. Mid-
denstandsvereeniging zich tegen deze open
stelling op Zondag op principieele gronden
verzet heeft.
IN DE ENGELSCHE PROVINCIE NEEMT DE
AUTOBUSSTAKING AF.
LONDEN, 8 Mei (Reuter-A.N.P.) Terwijl
Londen heden den achtsten dag zonder auto
bussen ingaat, verbetert de toestand in de
provincie, vooral in het graafschap Kent. Hier
hebben hedenochtend de stakers den arbeid
hervat.
Het woord is aan
Bismarck
Nooit wordt zooveel gelo
gen als na een jachtpartij,
gedurende een oorlog en
vóór een verkiezing.
Diamanthandelaren voor 31 mille
opgelicht.
Sluwe oplichters slaan op geraffineerde wijze
hun slag.
Twee diamanthandelaren hebben
bij de politie aangifte gedaan, dat zij
door drie buitenlanders zijn opge
licht voor een partij diamanten ter
waarde van ruim f 31.000.
Van de drie buitenlanders staat nog niet
vast tot welke nationaliteit zij behooren. Een
van hen is vermoedelijk een Belg; de beide
anderen spraken resp. Engelsch en Duitsch.
Met hun drieën vervoegden zij zich Dins
dag op het kantoor van de beide diamant
handelaren, dat gelegen is in het centrum
van de oude stad. Na korten tijd haddeh zij
hun belangstelling gevestigd op een partij
kostbare diamanten, waarover langen tijd
werd onderhandeld. Woensdag kwamen zij
terug en na lang heen en weer gepraat wa
ren de a.s. koopers het tenslottie vrijwel
eens. Zooals de gewoonte is, waren de dia
manten verpakt in een enveloppe.
Na de geslaagde onderhandelingen zeiden
zij Vrijdag terug te zuïïen komen om de
koopsom te deponeeren. Zij zouden tegelij
kertijd de kostbare steenen in ontvangst
nemen.
Wie er echter kwam opdagen, de drie bui-
tenlandsche diamantkooplieden niet. Ten
slotte kregen de beide Amsterdamsche han
delaren argwaan. Zij bekeken nog eens
nauwkeurig de enveloppe en kwamen toen
tot de ontstellende ontdekking, dat deze
tijdens de laatste onderhandeling verruild
was voor een andere enveloppe, met een
volkomen waardeloozen inhoud.
De recherche werd onmiddellijk van het
gebeurde in kennis gesteld en direct werd
een onderzoek ingesteld in de hotels, waar de
vreemdelingen gezegd hadden verblijf te
houden. Begrijpelijkerwijze hadden zij het
bezoek van de politie niet afgewacht, de vo
gels waren met de diamanten gevlogen.
C en „Groentje" in Haarlem's Dagblad.
Dat is in de jaren de goede leuze ge
worden van den Haarlemmer, die iets op
te ruimen of te vragen heeft.
Banken gaan meer in
couranten adverteer en»
Onlangs bleek bij aen enquête,
gehouden door de organisatie van
reclame-chefs in bankbedrijven,
dat 44 der Amerikaansche ban
ken in 1937 méér zal gaan adver-
teeren. Tevens bleek, dat 98 der
ondervraagde bedrijven couranten
reclame gebruiken.
PaS-
Een passagier van de „Kievit" vertelt van
zijn wedervaren. i
De H. V. A. verdubbelt haar dividend. 3
De bemanning van de „Janu" is vrijge
laten. 3
Werklooze onderwijzers als ambtenaren 3
Het onderzoek naar de ramp met de „Hin
denburg" is begonnen. 4
Kapitein Lehmann, die bij de ramp met
de „Hindenburg" gewond werd, is over
leden. 4«
Te Barcelona keert de rust terug. 4
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Het einde van de „Hindenburg" 1
P. v. d. Hem: Het Rotterdamsche Sta
dionprobleem. 3
Van een bijzonderen medewerker: Hel
grootste stadsbosch van Europa. 3
Van onzen Londenschen correspondent:
Westminster Abbey, het tooneel van de
Engelsche kroning. 4
Dr. Jac. P. Thysse: In Thysse's Hof 5
Dr. P. II. Schroder: Figuren uit het ver
leden. 5
Dr. M. Euwe: Uit den simultaan wedstrijd. 6
Dr. W. G. N. van der Sleen: Naar de Hol-
landsclie Kolonie Ansnorveld bij To
ronto. 17
Jules Kammeyer: Blijft Fit. 7
Frits Schuurman: Muziekfeest te Baden-
Baden. g
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 8
Financieel-Economiseh weekoverzicht:
De devaluatie en de woninghuren. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op ju
