y jl n 1 I
rkj'c Fsa
^di jtn
nAAK LI
:M 0 UA
.O O LAU
THEESCHENKERIJ
KIEST...
De „Hunter". |Regeeringscrisis in Spanje.
Nieuwe Stoffen tegen de Oude Prijzen
VRIJZ. DEM. BOND
Mr. P.J.OUD
DAT SNELLE DING
Nieuwe uitbreiding bij
Hyacinthenlaan - Brouwersvaart
SEIZOEN-OPENING
IN DEN HOUT
Hef belangrijkste
54e JAARGANG No. 1653Ï
Verschijnt Hatelijks, Eeïïaïve op Zon- én Feestïïagfeiï.
ZATERDAG Ï5 WET 1937
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor
Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENper week f 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72»/i.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buiten Spaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 1 2230
ADVERTENTIëN 15 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en.
aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid f 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100. een lid duim oO. alle leden wijsvinger 60.
één of twee leden wijsvinger ƒ25.—, alle leden anderen vinger ƒ15.—, één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk f 15.—, polsbreuk 15.—p AHNTA'^
Nog afzonderlijke verzekering voor ahonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. xi£LL7i^i\ io 0.
Het geval met den Britschen torpedojager
Hunter, die voor Almeria door een ontploffing
zwaar beschadigd en bijna tot zinken gebracht
is, heeft op duidelijke wijze herinnerd aan de
gevaren die de Spaansche heksenketel nog
steeds voor Europa oplevert. Gelukkig schijnt
het ingestelde onderzoek bewezen te hebben
dat de ontploffing, die vele slachtoffers onder
de bemanning heeft gemaakt, niet het gevolg
van een of anderen aanval, maar van een bot
sing met een drijvende mijn is geweest. En
voorts mag men nog blij zijn dat het een
Engelsche torpedojager was en niet een oor
logsschip van de een of andere lichter ont
vlambare natie. In Londen heeft weliswaar
het bericht „algemeene ontroering" verwekt
wie zich 1914 herinnert weet wat dit soort
aanduidingen kan inhouden maar de be
richten omtrent een drijvende mijn zullen
daar onmiddellijk kalmeerend werken. Men
kan zich een andere sfeer indenken, waarin
ze eenvoudig niet zouden worden aanvaard.
Voor het overige moeten we hopen dat het
inderdaad een drijvende mijn is geweest, want
een aanval op een Engelsehen torpedojager zou
inderdaad een buitengewoon onrustwekkend
symptoom zijn en men zou zich moeten afvra
gen: Zal het daarbij blijven?
Het is zeer duidelijk dat de Engelsche poli
tiek ten aanzien van Spanje er een van tijd-
winnen is. De Engelsche minister van Buiten-
landsche Zaken. Eden, tracht onder de vlag
der non-interventie zooveel mogelijk ver
scherping van den strijd en onheilen van allen
denkbaren aard te voorkomen en hoopt er
natuurlijk op, dat de moede Spanjaarden
tenslotte tot een of andere „modus vivendi"
zullen komen om land en volk van den totalen
ondergang te redden. Dat zal evenwel alleen
kunnen gebeuren als de buitenlandsche mo
gendheden, die zich in het conflict gemengd
hebben, zich bij een vrede in Spanje neerleg
gen en dus van hun eigen avonturen in dit
land afzien. Zoover is het nog niet en zoolang
het zoover niet is 'blijft de toestand gevaarlijk.
De benaming „burgeroorlog" kan men
op de tegenwoordige situatie nauwelijks meer
toepassen. Ergens middenin het .conflict
heerscht inderd-ad nog de burgeroorlog die
de inzet is geweest, maar als men werkelijke
non-interventie toepaste, als alle buiten
landsche deelnemers aan den strijd uit
Spanje werden teruggetrokken, zouden de
Spanjaarden het spoedig genoeg eens wor
den om van hun land te redden wat nog te
redden valt. Zij zijn er met hun onderlingen
strijd op treurige wijze „ingeloopen"; zij
hebben als het ware een slagveld aan ande
ren geleverd om er hun ruzies op uit te
vechten en er hun moderne bewapening
in beperkte hoeveelheden op te beproe
ven. De Spanjaarden zijn er de dupe van ge
worden. Zij hebben, hetgeen bij een in massa
zoo onontwikkeld volk wel heel verklaarbaar
is, volstrekt niet begrepen dat men bij een
modernen oorlog niets kan winnen, zelfs niets
materieelsalleen maar verliezen. Als
men gaat overpeinzen hoeveel Europeesche
volken dit wèl zouden begrijpen kan de
slotsom trouwens ook niet hoopgevend zijn.
In het algemeen schijnt de vernietiging nog
altijd aantrekkelijker te zijn dan dè toepas
sing van het gezonde verstandom van
diepgaander gevoelens maar niet te spreken.
Of de mogendheden het onderling eens zul
len worden over een pacificatie van Spanje
valt nog niet te zeggen. Er worden heel wat
diplomatieke reizen ondernomen in deze da
gen en er zal wel heel wat gemarchandeerd
worden. Wat dit alles inhoudt verneemt men
niet. Wij zijn weer heelemaal teruggekeerd
naar de dagen der geheime diplomatie, het
geen op zichzelf geen bemoedigende gedach
te is. Maar het kan meevallen. Het incident
met de Hunter moge allen, die in de wereld
naar den vrede streven, tot verdubbelde waak
zaamheid en activiteit hebben aangespoord.
In een tijd van internationale stilte zooals
thans (buiten Spanje dan) heerscht, is extra
waakzaamheid meer dan ooit geboden. De
stille tijden zijn de verraderlijkste. Maar er is
een gunstige factor in het gedeeltelijke eco--
nomische herstel, dat in vele landen heeft aan
gespoord tot nieuwe energie om te bouwen en
te leven instede van te sloopen en te sterven
R. P.
NEDERLANDSCHE DANSSPORTBOND.
Reünie en bal op 22 Mei.
De Nederlandsche Danssportbond houdt
op Zaterdag 22 Mei des avonds 8.30 uur een
groot reünie en bal voor de afdeelingen Am
sterdam, Haarlem, Leiden, den Haag en Rot
terdam. in alle zalen van het gemeentelijk
Concertgebouw.
De dansmuziek zal verzorgd worden door
John Lyons en zijn band uit den Haag. Tij
dens het bal zullen demonstraties gegeven
worden van tango, rumba, foxtrot, Engelsche
wals. formation dance en tap show door leer
lingen van de verschillende afdeelingen. Het
geheel staat onder leiding van den heer H.
Kwekkeboom.
Het kabinet Caballero afgetreden.
VALENCIA, 15 Mei (Havas/A.N.P.)
Largo Caballero, de voorzitter van den
raad van ministers, heeft den president
der republiek het ontslag van zijn ka
binet aangeboden. President Azana is
terstond begonnen met het raadple
gen der politieke leiders.
Amerikaansche filmemployé's
weigeren voorstel tot regeling.
Stakingscomité contra filmacteurs.
HOLLYWOOD, 15 Mei (Havas). Na een
reeks conferenties met de vertegenwoordigers
der filmondernemingen, hebben de leiders der
vakbonden van technisch filmprsoneel en de
stakers een voorstel tot regeling van het con
flict van de hand gewezen. Zij verklaarden,
dat het mondeling gegeven aanbod der pro
ducenten een manoeuvre is om de staking te
breken en de vakbonden te desorganiseeren.
Bovendien beschuldigt het stakingscomité den
vakbond van filmacteurs van gemeene zaak
met de filmproducten, door toe te stemmen in
een afzonderlijk accoord. Het stakingscomité
verklaarde voorts, dat de acteurs, die ondanks
de stakingsposten de studio's zullen binnen
gaan, als verbrekers van de staking zullen
worden beschouwd.
Aanvaring aan de Finsclre kust.
Vier opvarenden van Noorsch vaartuig
verdronken.
HAMMERFEST (Noorwegen), 15 Mei (Reu
ter). Aan de Finsche kust ten noorden van
Noorwegen is een treiler uit Hull in aanvaring
gekomen met een Noorsche visschersboot.
Van de uit zes personen bestaande beman
ning van het Noorsche vaartuig konden slechts
twee gered worden. De vier anderen ver
dronken.
De luchlverbinding
Indië.
met West-
Medewerking van de Portugeesche regeering.
LISSABON, 15 Mei (A.N.P.) De Portu
geesche regeering heeft toestemming aan de
K.L.M. verleend om voor haar verbinding met
West-Indië gebruik te maken van de vlieg
velden te Lissabon en Porto Praia (Kaap
Verdische eilanden)
Een bericht van deze strekking was op het
hoofdkantoor van de K.L.M. nog niet binnen
gekomen, maar wordt een dezer dagen ver
wacht.
De K.L.M. heeft dit verzoek gedaan in ver
band met de geprojecteerde lijn naar Parama
ribo. welke gevlogen zal worden, zoodra het
benoodigde materieel aanwezig zal zijn. In dit
geval betreft het een vliegtuig voor langen
afstand, voor welks bouw de K.L.M. nog geen
opdracht verleende. De bedoeling bestaat, dat
de lijn naar Paramaribo via Trinidad naar
Curacao zal worden doorgetrokken. Het is dan
ook zeer goed mogelijk, dat ook Barbados aan
sluiting op de groote lijn zal krijgen. Wanneer
al deze plannen tot werkelijkheid zullen komen
is nog niet te zeggen. Als het zoover is krijgt
de K.L.M. in de West de beschikking over een
intens luchtnet, waarvan de steunpunten alle
door de lucht met Europa in verbinding zullen
staan.
Mr. 3. Linthorst Homan, burgemeester
van Vledder, die benoemd is tot Com
missaris der Koningin in de provincie
Groningen.
eie/ien vort llur yeld
OCHTENDVOER
(Adv. Ingez. Med.)
LANSDORP EN ROBAT
Heeren Kleedermakers.
Kruisweg 6. Haarlem Telef. 11787
Abonnementen vanaf f 10 per maand.
Vraagt vrijblijvend stalenbezoek.
(Adv. Ingez. Med.)
(Afd. Haarlem)
minister van financiën,
spreekt Woensd. 19 Mei in den
Protestanten Bond, Jacobstraat
Haarlem. Aanvang 8.15 u. Zaal
open 7.30 u. Toegangspr. 10 ct.
KOMT ALLEN!
(Adv. Ingez. Med.)
Hebt U het geestige boek_
door ROBERT PEEREBOOM,
Hoofdredacteur van dit blad
reeds gezien? Het kost 1.50
ingenaaid, 2.25 gebonden.
Vraagt het bij 0 i i j i t
i Boekhandel Loosjes_
Gr. Houtstr. 100, Tel. 13060.
(Adv. Ingez. Med.)
Moderne te bouwen Woningen TE KOOP en TE HOOR
Inlichtingen: S. VELDKAMP
v. Dortstraat 90, Tel. 16373
(Adv. Ingez. Med.)
MET DE PINKSTERDAGEN
V.h. BOERDERIJ VAN BRUGGEN
PRIMA CONS. BILL. PRIJZEN
(Adv. Ingez. Med.)
|LI1 oe nauwkeurig onze lezers en
ITU lezeressen de advertenties in Haar
lem's Dagblad volgen, blijkt ons dage
lijks uit de stapels brieven, die op de
„Groentjes" binnenkomen. Ook uw
„Groentje" zal de volle aandacht ge
nieten.
Post- en Telegraafdienst.
De dienst op de Pinksterdagen.
De Directeur van het Post- en Telegraaf
kantoor te Haarlem brengt, ter kennis van be
langhebbenden. dat de dienst op den eersten
Pinksterdag geheel zal worden uitgevoerd als
op Zondagen.
Op den tweeden Pinksterdag is de openstel
ling van het hoofdkantoor geregeld als op
Zondagen, met dien verstande, dat van half
negen tot half tien tevens gelegenheid bestaat
tot het aanbieden van aangeteekende stukken.
Op den tweeden Pinksterdag zal één brief
en één pakketpostbestelling in de morgenuren
worden uitgevoerd. In de eerstgenoemde be
stelling zullen ook aangeteekende stukken
worden opgenomen. In verband daarmede
wordt op dien dag géén gelegenheid gegeven
tot het afhalen van gewone correspondentie,
uitgezonderd aan busrechthouders.
De openstelling van de bijkantoren Bloemen-
daal, Overveen en Heemstede van de hulpkan
toren Bennebroek, Santpoort-Dorp, Santpoort-
Station en Spaarndam, is op den tweeden
Pinksterdag gelijk aan die op Zondagen. In ge
noemde plaatsen alsmede te Aerdenhout zal
ook één brief- en één pakketpostbestelling in
de morgenuren plaats vinden.
De bijkantoren Aerdenhout, Schoterweg en
Tempeliersstraat, het poststation Vogelenzang
en alle postagentschappen zijn op de beide
Pinksterdagen gesloten.
Amelia Earliart geeft den moed
niet op.
Nieuwe poging tot wereldvlucht.
Amelia Earthart.
LOS ANGELES, 15 Mei. (ANP) Mevr. Ame
lia Earhart, wier eerste poging om een vlucht
om de wereld te maken te Honoloeloe naar
men weet mislukte, heeft aangekondigd, dat
zij voor het einde van deze maand een tweede
poging zal ondernemen.
EINDE DER AUTOMOBIELCONFLICTEN
IN AMERIKA?
DETROIT, 15 Mei (A.N.P.) De leiding der
United Automobile Workers heeft gisteravond
aangekondigd, dat een in de Chevrolet Grey
Iron Foundary te Saginaw uitgebroken sta
king was geregeld. Tevens werd de hoop uit
gesproken, dat de andere arbeidsmoeilijkhe-
den in de automobielindustrie, welke betrek
king hebben op ruim 13.000 arbeiders, Maan
dag definitief zouden zijn opgelost.
MAARSCHALK TSJANG SJOE LIANG
BLIJFT OP DEN ACHTERGROND.
FENGHOEA (Tsjekiang). 15 Mei (A.N.P.) -
Maarschalk Tsjang Sjoe Liang, die vroegere
Mandsjoerijsche veldheer, die in de oor
logsjaren 19311933 door het Japansche le
ger van zijn geboortegrond is verdreven en
eenige maanden geleden na zijn opstandige
actie tegen de regeering van Nanking, zich
aan het centrale bewind had onderworpen,
heeft thans aangekondigd, dat hij voor onbe-
paalden tijd op den achtergrond zal blijven en
wel in de woning van maarschalk Tsjang Kai
Sjek hier ter plaatse.
Toch politieke redevoeringen in
den aetlier?
Kamerlid Krijger stelt vragen.
Het Tweede-Kamerlid Krijger heeft aan
den minister van Binnenlandsche Zaken de
volgende vragen gesteld:
1. Is de minister bereid mede te deelen of
de in het radio-controle-reglement bedoelde
preventieve en repressieve controle is uit
geoefend op de redevoeringen en de daar
aan voorafgaande en daarop gevolgde toe
spraken van den voorzitter, ter vergadering
van den Nederl. Bond van Jongelingsver-
eenigingen op Gereformeerden grondslag,
gehouden op 6 Mei jl.. voor zooveel bekend
was of kon worden verwacht, dat die rede
voeringen en toespraken zouden worden ge
houden?
2. Indien die controle noch preventief
noch repressief is uitgeoefend, is de minister
dan bereid mede te deelen: a. wat daarvan
de redenen zijn, en b. of hij. bij nadere over
weging. en gelet op reeds publiekelijk ter
zake geuit bezwaren, niet van oordeel is. dat
van de gelegenheid om ongecontroleerd het
gesprokene -uit te zenden of te doen uitzen
den een veel ruimer gebruik is gemaakt dan.
met het oog op den inhoud van gedeelten
der redevoeringen en toespraken, toelaat
baar is te achten en, in aanmerking geno
men de bekendheid bii de sprekers van de
voor de uitzending gestelde normen en richt
lijnen. in redelijkheid mocht worden aange
nomen?
3. Indien de controle wel is uitgeoefend,
is de minister dan bereid mede te deelen:
a op grond van welke overwegingen zijn toe
gelaten de gedeelten in dc bedoelde redevoe
lingen en toesnraken. welke een uitgespro
ken partij-politiek en politiek-prouagandis-
tiseh karakter droegen en. althans ten deele.
in direct verband stonden zoowel met de ver
kiezing op 26 Mei a.s. als met de politieke
beginselen en houding van twee leden van
den Raad van Ministers, en
b. Indien de bedoelde gedeelten van de
redevoeringen en toespraken zijn uitgespro
ken in afwijking van den goedgekeurden
tekst, o fdan de omroepvereeniging. die het
aangaat, ter verantwoording zal worden
geroepen, en hoe dan het oordeel van den
Radioraad luidt?
4. Is de minister bereid, nu in ruimen kring
wordt gevoeld dat door de hierboven be
doelde redevoeringen en toespraken, een be
paalde politieke partij in de verkiezings
actie een bevoorrechte positie heeft verkre
gen. te bevorderen, dat het rechtsgevoel
worde bevredigd door andere politieke par
tijen vóór 26 Mei a.s. gelegenheid te geven
voor de microfoon te spreken over de be-
teekenis voor ons volk van de beginselen, die
zij voorstaan en. desgewenscht. over de
beteekenis van hun overleden of nog in
leven zijnde leiders en van hun lijstaan
voerders?
Het woord is aan
Morgante Maggiore:
De rozen vallen af, doch
de doornen blijven.
Wagons van spoordijk gestort.
Spoorwegongeluk in Joego-Slavië eischt
vier dooden.
BELGRADO, 15 Mei (D. N. B.) Op het tra
ject SajetssjarParatsjin in Servië is een per
sonentrein ontspoord. De locomotief en ver
scheidene wagons vielen van den spoordijk
omlaag.
Vier reizigers kwamen hierbij om het leven
en acht anderen werden gekwetst.
Interlocaal telefoonverkeer breidt
zich sterk uit.
Het aantal in Maart 1.1. afgewikkelde in-
terlocale telefoongesprekken bedroeg 4.000.502
of 153.866 per werkdag tegen 3.097.100 resp.
119.119 in de overeenkomstige maand van het
vorige jaar. Dit komt neer op een stijging
van 29.2 procent. De toeneming bij vergelij
king van de overeenkomstige perioden van
1935 op 1936 bedroeg 11.4 procent, die van
1934 op 1935 7,8. Uit deze cijfers blijkt wel
zeer duidelijk de versnelde groei van het in
terlocaal telefoonverkeer.
Van 't interlocaal verkeer werd in genoem
de periode 24.4 procent automatisch afgewik
keld. Dit aantal bedroeg een jaar geleden
10.9 procent en in 1935 nog slechts 5.2 procent.
PINKSTEREN.
In verband met Pinksteren zal het
volgend nummer van ons blad Dinsdag
a.s. verschijnen.
Opgebouivd met
courantenreclame.
Mr. Bradley was 7 jaar geleden
nog eigenaar van een kleine zaak,
die linoleum verkocht in Kansas-
City. Dat jaar begon hij, zij het
klein, geregeld in de courant te
adverteeren.
Drie jaar geleden bleek de oude
winkel veel te klein geworden en
hij verhuisde naar een flink ge
bouw met drie verdiepingen.
Onlangs kon hij verklaren dat hij
het meeste linoleum verkocht van
alle winkeliers uit de stad en een
grooteren voorraad in huis had dan
welke winkelier in Amerika ook.
„Zonder mijn regelmatige couran
tenreclame". zei hij nog. „was ik
nimmer verder gekomen dan dat
oude kleine zaakje."
pag.
Het Spaansche kabinet-Caballero' is af
getreden. i
Het verlaagde luchtposttarief naar Indic
gaat 5 Juni in. 3
Mr. J. Linthorst Homan wordt Commissa
ris der Koningin in Groningen. 3
Tusschen Hoensbroek en Heerlen is Vrij
dagavond een wissellooper beroofd. 3
Te Bilbao zouden onderhandelingen
over de overgave van de stad hebben
plaats gevonden. 4
De Engelsche torpedojager „Hunter" is
vermoedelijk op een mijn geloopen. 4
De Britsche Imperiale conferentie ge
opend. 4
De Nederlandsche gezant in Denemarken
zal ontslag vragen. 4
Bioscopen 8
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De „Hunter" 4
P. v. d. Hem: Pa's Pinkster Puzzle. 3
Sir Josiali Stamp: Economische vraag
stukken van het Britsche Rijk. 4
Dr. P. H. Schroder; Figuren uit het ver
leden 5
Dr. M. Euwe: Keres combineert doelbe
wust. 5
Sport in 't Kort. 5
Van onzen Bcrlijnschen correspondent:
Jannings jongste film verwekt beroe
ring. 7
Dr. Jac. P. Thysse: I11 Thysse's Hof. 7
II. D. Vertelling: Een Pinksterdilemma. 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekenin-
gen. 8
Financieel-Economisch weekoverzicht
Het goudvraagstuk 9
De eerste solovlucht over den Oceaan. 11
Van onzen Geneefschen correspondent:
Voorjaarszitting van het Internationale
Arbeidsbureau. n
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 13