Almeria. Vis a vis de visch. De werkloosheid te Haarlem. De Haarlemsche financiën. Het college van B. en W. van Haarlem. Het belangrijkste 54e JAARGANG No. 16544 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. DINSDAG 1 TUNT 1937 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Uitgave Lourens Coster Maatschappij voor Courant-Uitgave en Algemeene Drukkerij N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM ABONNEMENTEN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72Vï. BureauxGroote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buiten Spaame 12 Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10132, 12713 Administratie 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord. Telefoon 12230 ADVERTENTIëN 15 regels 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnès. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.beide leden duim 100.één lid duim 50.alle leden wijsvinger 6 één of twee leden wijsvinger ƒ25.alle leden anderen vinger ƒ15.één of twee leden anderen vinger 5.arm- of beenbreuk ƒ30enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15. Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllus treerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. HEDEN 12 PAGINA'S. De Duïtsehers blijken het bij de wraakne ming op Almeria te zullen laten. Dat heeft hun ambassadeur te Washington gisteren avond medegedeeld en het bericht is onge twijfeld door de geheele wereld met opluch ting ontvangen. Dat Duitschland en Italië zich voorloopig uit de interventie-commissie hebben teruggetrokken, in afwachting van „waarborgen" tegen verdere Spaansche over vallen op hun schepen werkt niet bijzonder alarmeerend. Dat zijn van die gebaren, be stemd om openbare meeningen tevreden te stellen, die natuurlijk schimpen op de traag heid en de halfheid van de werking van zoo'n instelling. Dat ligt voor de hand en is gemak kelijk genoeg. Alleen weet geen der schimpers een betere oplossing. Het is er precies zoo mee als met den Volkenbond. Daar schimpt men ook op en weet geen practisch-betere methode om de ergste rampen althans te voorkomen. Niettemin hebben deze instellingen dat tot dusver gedaan. Er zijn in de laatste jaren in derdaad oorlogsdreigingen genoeg geweest en men kan den Volkenbond de eer niet ontzeg gen, ze keer op keer te hebben „weg-gema- noeuvreerd" of „doodgepraat" of hoe men het dan ook noemen wil. Die methode is niet ideaal en zij spreekt geenszins tot de op thea trale effecten en sensatie beluste massa, maar zij heeft tot dusver dan toch maar een Euro- peesch conflict verhoed. Hetzelfde kan met reden gezegd worden van de non-interventie- commissie, die met kunst en vliegwerk het Spaansche gevaar binnen de grenzen der Spaansche territoriale wateren heeft weten te houden. Als de Duitschers en de Italianen vragen om waarborgen tegen aanvallen op hun schepen zal hun allicht geantwoord wor den: blijf buiten die territoriale zone. Veel meer waarborg zullen zij niet kunnen krijgen, evenmin als andere naties. Een Engelsche torpedojager is onlangs bijna tot zinken ge bracht (en er zijn ook veel Engelschen om gekomen) door een botsing met een door de Spaanjaarden gelegden mijn. Een andere En gelsche torpedojager werd op het nippertje gemist door een hom uit een Spaansch vlieg tuig, die evengoed doel had kunnen treffen. En in dat geval is den Engelschen ook de raad gegeven: kom niet zoo dicht bij de kust. Het is, als men de zaak rustig beziet, heusch geen verwonderlijk feit dat de in Spanje strijdende partijen, voorzoover die uit Span jaarden bestaan, steeds feller haat gaan koes teren tegen al die buitenlanders die zich in de Spaansche aangelegenheden mengen: in het geval van Duitschland en Italië zelfs door met geregelde troepen aan den strijd deel te nemen. Deze inmenging heeft den Spanjaar den geen heil gebracht; hun mooie land wordt langzamerhand vernield, hun toekomst is hopeloos voor de eerste tientallen jaren en geen van beide partijen heeft blijkbaar meer uitzicht op een beslissende overwinning. Heel logisch dus dat de haat zich op al die vreem delingen begint te concentreeren. Eerst zijn dat nog de vreemdelingen die bij de tegen partij dienst doen. Maar het ligt in den logi- schen gang van zaken dat het daarbij niet blijven zal. Zoodra het volkomen tot het besef der strijdende Spanjaarden zal zijn doorge drongen dat zij gezamenlijk hun land en hun volk moeten redden, omdat niemand anders het doen zal, is een algemeene vreemdelin gen-haat te verwachten die misschien nog tot heel andere dingen dan luchtaanvallen op schepen zou kruinen leiden. In een rustig land als het onze kan men ge makkelijk gaan zitten redeneeren pro-Valen- cia-regeering of pro-Franco, al naar zijn eigen politieke sympathieën en het Spaansche volk- als-geheel negeeren. Maar in Spanje voltrekt zich een proces, waarin de nationale gedachte wel veld moet winnen tegenover al die vreem delingen, die zijn gaan meevechten en mee- commandeeren en noch ter eene, noch ter andere zijde een beslissing hebben kunnen be werken, ofschoon de burgeroorlog nu al een jaar duurt. Het verlies komt alles ten koste van Spanje, niet ten nadeele van de vreemde mogendheden. Bij de strijdende partijen, wan hopig geworden, moet dit besef, eenmaal wor tel schietend, wel tot haat en verzet tegen het buitenland leiden. Zoo moet men, geloof ik, de zaak zien en intusschen hopen dat het uit zal zijn eer de een of ander zich „gereed voor een oorlog" voelt. R. P. NA AANRIJDING OVERLEDEN. Maandagochtend te elf uur werd de zestig jarige wielrijder J. Bruinsma bij het overste ken van den Dijkweg te Honselersdijk gemeen te Naaldwijk, door een personenauto welke be stuurd werd door den heer J. B., aangereden. Hij viel op den motorkap en sloeg vervolgens met het hoofd door de voorruit. Nadat twee geneesheeren de eerste hulp verleend hadden, is de man die zeer ernstig gewond was. per ziekenauto naar het ziekenhuis „Bethel" te Delft vervoerd. Tijdens het transport is het slachtoffer overleden. 't Vischseizoen is weer begonnen, Hetgeen erg plezierig is Voor elkeen, daarbij betrokken, Uitgezonderd dan de visch. 's Ochtends in de prilste vroegte Trekt de visscher er op uit, Op de bonnefooi, z'n eentje, Op zijn rijwiel en op buit. Uren staat of zit hij rustig Aan een zelden snelle vliet, Slechts beheerscht door hengelpassie, Ook al toont hij die zoo niet. Als zijn hartstocht is bevredigd, Keert hij huiswaarts, zwaar belaan, Op het uur, dat veie andren Net besluiten op te staan. Er wordt weieens wreed gelasterd. Dat hij, als hij visschen moet En, zooals de term is, tuk heeft, Inderdaad een tukje doet. Dat hij dan bij het naar huis gaan Even naar den vischboer loopt En zijn buit van vele uren Onsportief prozaïsch koopt. Dat is laster, echte visschers Eeren slechts hun eigen vangst, Ook al mag ook hierbij gelden: Eerlijk visschen duurt het langst. 't Vischseizoen is weer begonnen, Wat gezond en prettig is, Voor elkeen, erbij betrokken, Maar rampzalig voor de visch Thans ook beneden 1935. In de afgeloopen week daalde te Haarlem het aantal werkloozen met 69. Het aantal is nu 5278, of 749 beneden dat van eind Mei 1936. Wij zijn nu ook voor het eerst bene den het aantal werkloozen van 1935. Toen was dat 5366, zoodat wij er nu 88 onder zijn. Ernstig ongeluk in de Gaels Ir aat. Jongeman door glazen dak gevallen. In de Gaelstraat is gistermiddag een onge luk gebeurd waarbij een jongeman L. K., vrij ernstig gewond is. Een loodgieter die werk zaam was bij de verbouwing van een der per- eeelen in de Gaelstraat had L. K. als leerling in dienst genomen. De jongeman wilde gister middag een stukje lood uit de dakgoot halen en leunde hierbij met zijn knie op een glazen afdak van de serre. Plotseling gleed hij echter uit en schoot door het dak heen met het ge volg dat een polsslagader doorgesneden werd. Nadat hij door een lid van E. H. B. O. ver bonden was, is de onfortuinlijke loodgieters leerling met een taxi naar het St. Elisabeths- gasthuis gebracht, waar de wond gehecht is. Hierna kon hij zich per taxi naar zijn huis in de Bantamstraat begeven. Hoewel zijn toe stand niet ernstig is, zal hij toch nog gerui- men tijd rust moeten houden en vooreerst niet aan het werk kunnen gaan. De fraude bij den B. V. L. te Alkmaar. Verdachte tot twee jaar veroordeeld. De rechtbank te Alkmaar veroordeelde heden conform den eisch tot twee jaar gevangenis straf P. J. O., secretaris van den Bijzonder Vrijwilligen Landstorm te Alkmaar wegens ver duistering en valschheid in geschrifte. De rechtbank achtte de omstandigheden waaronder de feiten zijn gepleegd zeer ernstig. De rechtbank veroordeelde den procuratie houder N. te Alkmaar die een bedrag van f 60.000 had verduisterd tot een jaar gevange nisstraf. De eisch was twee jaar. Tevens werd veroordeeld de inbreker J. J. A. G., uit Amsterdam, die enkele weken geleden gearresteerd werd toen hij had ingebroken in een villa te Heiloo. De eisch was lVz jaar ge vangenisstraf. Het vonnis luidde een jaar. Taschjesdief aangehouden. Oude bekende van de politie. Gistermiddag omstreeks kwart over drie heeft de agent van politie op aanwijzing van een dame in de Jacobijnestraat een man aan gehouden, die volgens die dame op de Boter markt uit haar tasch een portemonaie met f l had ontvreemd. Bij zijn verhoor op het politiebureau gaf de man op de 31-jarige koopman B. uit Nijmegen te zijn. Bij onderzoek bleek evenwel, dat de man 'n valschen naam had opgegeven en in werkelijkheid de 35-jarige koopman S. was zonder vaste woon- of verblijfplaats. S. bleek in het politieblad gesignaleerd te staan voor het ondergaan van een gevangenisstraf van zes maanden. Bovendien was zijn aan houding verzocht door de politie te Utrecht, als verdacht van diefstal door inklimming. daar ter stede gepleegd. De man ontkende de diefstal van de porte- monnaie op de Botermarkt, en is 's avonds naar Utrecht overgebracht, waar hij tër be schikking van de politie aldaar is gesteld. Het afsluiten van de rekening over 1936. Voorbereiding der begrooting voor 1938. Wij schrijven nu Juni. Het is dus volop zo mertijd. Dat beteekent voor de financieele af- deelingen van de gemeenten veel werk. Aller eerst moet gezorgd worden, dat de gegevens verzameld worden om de rekening van het vorige jaar te kunnen afsluiten. Dit is noodig, want om te becijferen hoe de begrooting voor het volgend jaar er bij komt te staan, moet men immers weten of er gerekend kan of moet worden met een voordeelig of nadeelig saldo van het voorafgaande dienstjaar, want dit moet dan in die begrooting verwerkt worden. Op dit oogenblik is nog niet te zeggen hoe voor Haarlem het resultaat van 1936 zal zijn. Het zou evenwel optimistisch zijn te hopen op een batig saldo van dit moeilijke crisisjaar. Als het 'zou afloopen zonder een tekort van beteekenis, zou het ongetwijfeld tot tevreden heid stemmen. Het zal ongetwijfeld weer moeilijkheden op leveren de begrooting voor 1938 op te maken. 1937, dat begon met een batig saldo van f 10.00.0 van 1935 (kunstmatig verkregen door het nemen van financieele maatregelen om het tekort, dat aanvankelijk vrij groot was, weg te werken) kon slechts sluitend gemaakt wor den door een extra subsidie uit het Werkloos- heidssubsidiefonds te ramen van f 399.000. Sluit 1936 dus zonder tekort, dan moet om voor 1938 een sluitende begrooting te verkrij gen toch een bedrag van ongeveer f 410.000 ge vonden worden. De cijfers zouden dus al zeer sterk moeten meevallen als men het voor 1938 zou kunnen stellen zonder extra rijksbijdrage. Op dit oogenblik profiteeren de Haarlem sche gemeentefinanciën nog niet veel van de opleiding die hier en daar geconstateerd wordt. Het aantal werkloozen te Haarlem is nu wel ongeveer 700 minder dan op den zelf den tijd van 1936, maar toch is het bedrag dat in 1937 tot nu toe uitbetaald is aan steun nog iets hooger dan over hetzelfde tijdvak van 1936. Dit komt omdat de eerste maanden van dit jaar nog vrij ongunstig waren. Als het getal werkloozen evenwel blijft verminderen is de kans groot, dat aan het einde van dit jaar toch een vrij aanzienlijk lager bedrag aan steun zal zijn uitgekeerd dan over 1936. Veel hangt, ook af J/an de vraag of de werkloozen die arbeid krijgen tot de valide werkloozen behooren of niet. Het voordee- ligst voor de gemeente is als arbeiders aan den gang gaan die ten laste van het hoofd stuk Armenzorg komen, want die steun komt geheel voor gemeenterekening, terwijl het rijk 70 pet. bijdraagt aan den steun die ge geven wordt aan de werkloozen die onder de rijkssteunregeling vallen. De indruk bestaat, dat in verhouding te Haarlem meer werkloozen aan het werk ge gaan zijn die volgens de rijksregeling werden gesteund. Dit komt omdat de werkgelegen heid voor niet-vakarbeiders den laatsten tijd niet noemenswaard vergroot is. Er zijn veel meer bouwvakarbeiders en metaalbewerkers aan den arbeid dan op hetzelfde tijdstip van 1936, maar dat zijn voor het overgroote deel natuurlijk valide werkloozen. In steden waar veel bedrijvigheid in de fabrieken en havens is, staan de zaken anders. De arbeidsmarkt te Haarlem ondervindt thans sterk de nadeelen van het opheffen van een groot aantal industrieele onderne mingen en fabrieken in den crisistijd. Er zou alleen een blijvende verbetering van de arbeidsmarkt te verwachten zijn als hier, ter stede nieuwe ondernemingen gevestigd werden. Het gemeentebestuur ziet dat in, want men weet immers, dat aan den overkant van het Noorder Buiten Spaarne een haven met in dustrie-terrein wordt aangelegd. Wat de andere onderdeelen van de Haar lemsche gemeentefinanciën betreft, is mede te deelen, dat over de opbrengst der belas tingen geen ontevredenheid bestaat. De be dragen die indertijd geraamd zijn komen binnen. De opbrengsten der bedrijven stenen- niet teleur. Aan het electriciteitsbedrijf is men zelfs zeer voldaan; de omzet gaat na melijk naar boven, o.a. door het feit, dat de industrie meer stroom afneemt. 1937 zal voor een deel profiteeren van de voordeelen van den lageren rentestandaard tengevolge van de voordeelïge conversies. Dit voordeel zal natuurlijk 1938 ten volle ten goede komen. Valencia riclit scherpe verwijten tot Duitschland. „Vliegtuigen met voorbedachten rade aangevallen." (Zie ook pag. 4.) VALENCIA, 1 Juni. (Havas/A. N. P.) Na vergaderd te hebben heeft de regeering een „nota, gericht tot het Spaansche volk en alle volken ter wereld, tot het bekend maken van den misdadigen aanslag, die het Duitsche nationaal-socialisme tegen Spanje heeft ge pleegd", gepubliceerd. De nota zegt o.a., dat de Duitsche en Italiaansche regeeringen een se rie waarbij vijandige daden tegen het Spaan sche volk heeft bedreven en dat die vroeger verbloemde en thans openlijke aanvallen hun hoogtepunt hebben bereikt met het misdadige bombardement van Almeria. Er wordt een her innerd, dat de schepen, die toezicht uitoefe nen, volgens de voorschriften buiten de terri toriale wateren moeten blijven. „Bovendien hadden de Duitsche schepen aan de kust der Balearen geen arbeid te verrichten en niet temin lag de „Deutschland" voor anker in de haven Ibiza om, zooals herhaaldelijk kon wor den waargenomen, in samenwerking met an dere Duitsche eenheden de strijdkrachten der opstandelingen te beschermen en den schepen der opstandelingen, die eilanden en schepeh van het loyale Spanje aanvallen, door radio- mededeelingen en seinen inlichtingen te ver schaffen. De nota verzekert verder, dat de vliegtuigen der regeering met voorbedachten rade zijn aangevallen en dat zij zich slechts tegen een volkomen ongerechtvaardigden aanval verde digd hebben. De Duitsche regeering, aldus de publicatie, blijft voorwendsels zoeken om ons grondgebied op schaamtelooze wijze te schen den. „De beschaafde wereld zal een dergelijk gewelddadig optreden niet toestaan. Alle lan den, die vrede willen, alle menschen, die wil len voorkomen, dat de wereld in de grootste Verwarring geraakt, moeten hun stem verhef fen met die van het Spaansche volk" aldus be sluit de nota. Inwoners van Almeria gevlucht. VALENCIA, 1 Juni (Reuter). Nadat het bombardement was afgeloopen, vluchtten vele verschrikte inwoners uit de stad, aldus ver haalt een ooggetuige. Het was vannacht duis ter in de stad, doordat de gas- en electrici- teitsdiensten niet meer functioneerden. Ook de waterleiding en de telefoondienst waren gestoord. De balans van het aantal slacht offers zal pas over eenige dagen kunnen wor den opgemaakt. Het reddingswerk wordt voortgezet en men verwacht nog vermisten onder de puinhoopen te zullen vinden. Toen het bombardement begon, lagen de meeste inwoners nog te bed. De kathedraal en de kerk van Sint Sebastian zijn verwoest. Betoogingen te Salamanca. SALAMANCA, 1 Juni. (Havas) Meer dan 10.000 menschen hebben gisteren voor het pa leis van Franco betoogd tegen het bombarde ment van de „Deutschland". De generaal be tuigde het volk zijn dank, waarna de menigte den Duitschen ambassadeur haar leedwezen ging betuigen. De zender, die als „Radio- Nacional" wordt aangekondigd, wijdde een deel van de uitzending aan het bombardement van het Duitsche schip, „welks opvarenden op laffe wijze door de Marxisten vermoord wer den". De omroep voegde hieraan nog toe: „Deze daad, die een wanhoopsdaad is, heeft in het geheele nationalistische Spanje groote verontwaardiging gewekt". Even na midder nacht kondigde de zender aan, dat de uit zending zou worden onderbroken, omdat er een groote optocht door de stad trok, die kreten als „Leve Duitschland, leve Italië, leve Spanje" uitte. MEJ. N. A. M. BARBAS. Heden was het 25 jaar geleden dat mej. N. A. M. Barbas benoemd werd tot stads-hulp- organiste. Mej. Barbas mocht bij deze gelegenheid hedenmorgen reeds vele bewijzen van be langstelling ontvangen in den vorm van bloemstukken (o.a, van Kerkvoogden der Ned. Herv. Gem. alhier en van de Stichting Noorder Kerk en School) veel schriftelijke gelukwenschen en bezoeken. Het woord is aan Maeterlinck Naarmate ons ideaal beter wordt, laat het een grooter aantal werkelijkheden toe. Nog geen overeenstemming over de candidatuur in de vacature W. Roodenburg. Zooals wij reeds eerder mededeelden is door de Rechtsche Raadsfractie aan de Christelijk-Historische en de Anti-Revolu- tionnaire raadsfracties gevraagd een candi- daat te stellen in de wethoudersvacature ontstaan door het overlijden van den heer W. Roodenburg (C.-H.) Door de Christelijk- Historische Raadsfractie is candidaat ge steld de heer E. van der Wall. door de Antï- Revolutionnaire fractie de heer G. Wolzak. Maandagavond hebben de C.-H. en de A.-R. raadsfracties gezamenlijk vergaderd om te pogen tot een eens gezind advies te komen. Naar wij ver nemen heeft die samenspreking geen oplossing gebracht. Beide fracties bleven namelijk op hun standpunt staan, dat zij aanspraak op den wet houderszetel konden maken. Als dus geen wijziging in de situa tie komt, zal de Rechtsche Raads fractie vermoedelijk voor de noodza kelijkheid gesteld worden een keuze tussclien beide candidaten te doen. Natuurlijk is het nog mogelijk, dat voor de Rechtsche Raadsfractie over deze aange legenheid zal vergaderen nog een oplossing verkregen wordt. Naar wij vernemen staat de C.-H. Raadsfractie op het standpunt, dat zij in elk geval de candidatuur van der Wall zal handhaven, omdat zij overtuigd is, alle redenen te hebben aanspraak te kunnen maken op dien zetel. Van A.-R. zijde vernemen wij, dat de mo gelijkheid dat alsnog een oplossing der moei lijkheden verkregen zal worden, niet uitge sloten moet worden geacht. Radioverbinding Moskou— Noordpool. Gesprek tusschen Radio-Moskou en het Noordpoolkamp. MOSKOU 1 Juni (Tass) Gisteren is een rechtstreeksche radioverbinding tot stand ge bracht tusschen het draadlooze station van Moskou en dat in het Noordpoolkamp. Gis teravond is een gesprek van langen duur tus schen beide stations gevoerd. Stapels brieven op In Haarlem's Dag blad geplaatste „Groentjes" worden driemaal daags per auto door ons rond gebracht bij de stellers der annonces. Een uitstekende „service", die past bij uitstekende advertenties. De verlichte fonteinen zijn een der bijzondere attracties van de Parijsche Wereldtentoonstelling. Het aantal werkloozen te Haarlem is ge daald beneden dat voor 1935. 1 Inzake de opvolging van wethouder Roo denburg is nog geen overeenstemming bereikt. 1 De Haarlemsche Gemeentefinanciën; voorbe reiding voor de begrooting van 1938. 1 Mr. Goseling heeft Maandag met dr. Co- lijn geconfereerd. 3 De spoorwegontvangsten blijven stijgen 3 De Gemeentewet is belangrijk gewijzigd 3 De aspergeteelt is thans in vollen gang. 3 De heer van Lienden en Graaf de Mar- chant et d'Ansembourg zijn nog tot lid der Tweede Kamer gekozen verklaard. 3 Italië en Duitschland treden voorloopig uit de non-interventiecommissie. 4 De beschieting van Almeria, die totnog toe 19 slachtoffers eischte, is de „eenige Duitsche represaille". 4 Het Spaansche regeeringsleger aan het noorderlijk front wordt gereorganiseerd 4 ARTIKELENENZ. R. P.: Almeria. i TijdgenootenBaldwin. 3 Dr. P. H. Schroder: Figuren uit het ver leden. g Het jaarverslag van de Ned. Bank is ver schenen. g Van onzen G. P. D.-redacteur; Jamboree uitzending voor Indië. 7 H. D. Vertelling: De Suikertante. 7 Damrubriek. g Jhr. dr. J. C. Mollerus: De crisisinvoerwet 11 De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op 10

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1937 | | pagina 1