Voorzichtig overschakelen geboden
gp reis/-
AKKERTJES
HI.D.'V ertellieg
„Sleepershoofd".
WOE N S D A G 9 JUNI 1937
HAARLEM'S DAGBLAD
Bij liquidatie der crisismaatregelen.
Het voorontwerp
landbouwordening:
wet 1937.
De minister van Landbouw en Visscherij
heeft feitelijk een openbare uitnoodiging de
wereld ingezonden om van kritiek te dienen op
het ingediende Voorontwerp Landbouworde
ningswet 1937. Het is in een beperkt tijdsbe
stek en in een toegemeten plaatsruimte, die
uit den aard der zaak niet groot kan zijn, ten
eenenmale onmogelijk op de detailpunten
van dit ontwerp in te gaan. Wij beperken
ons daarom tot eenige algemeene opmerkin
gen.
Indien de voorteékenen ons niet bedrie
gen is het tij aan het kenteren. De gelei
delijke hier en daar zelfs versnelde afbraak
der crisismaatregelen lacht velen toe,
Heetgebakerden zijn natuurlijk van oordeel
dat wij ons binnen den kortst mogelijken tijd
van alle crisisvoorzieningen kunnen ontdoen.
Zij vergeten gewoonlijk, dat een dergelijke
overijling nieuwe strubbelingen en ontwrich
ting tengevolge kan hebben. Men verlieze
niet uit het oog, dat de betrokkenen gewend
zijn geraakt aan dezen ruggesteun en alleen
een geleidelijk terugtrekken onheilen zal
voorkomen. De liquidatie van het ingewikkelde
stelsel van steunverleening op het gebied van
Land- en Tuinbouw zal veel hoofdbrekens
kosten. Voorzichtige overschakeling is gebo
den. De wil leeft bij menige groep van den
Tuinbouw en ik mag uit ervaring spreken
terug te keeren tot de vrijheid, al durft
.men zoo iets tegenwoordig bijna niet meer
te schrijven.
Levend in dien sfeer komt dit Voorontwerp
Landbouw-ordeningswet 1937 ons verrassen.
Inderdaad: verrassen. Want weinigen hebben
kunnen veronderstellen, dat na het rapport
der Commissie v. Loon dit Voorontwerp ge
boren zou worden.
Crisis of geen crisis?
Het Voorontwerp Landbouwordeningswet
1937 spreekt niet over crisis. Men kan daarin
misschien een gelukkig voorteeken zien. Dit
Voorontwerp regelt voor de toekomst, voor
een lange reeks van jaren. Dus ook voor den
tijd, dat er van crisis geen sprake meer zal
zijn. Maar de voorgestelde regeling doet niet
alleen terugdenken aan wat de crisisjaren
Land- en Tuinbouw op organisatorisch ge
bied brachten, neen deze regeling gaat in
menig opzicht nog veel verder.
Daartegen moet ernstig bezwaar gemaakt
worden. De crisisinstanties wil men consoli-
deeren, een zeker blijvend karakter verleenen
en meent dan te moeten opmerken, dat zich
een zekere „ordening" aan het voltrekken is.
Juist in het gebruik van dat begrip: ordening,
schuilt een buitengewoon groot gevaar. Orde
nen is een geliefkoosd passe-partout. Maar
geen twee personen bedoelen met dat ordenen
hetzelfde. Juist daarom moet men buitenge
woon voorzichtig zijn. Indien men de uit
voerende Instanties op het gebied dezer crisis-
wetgeving een blijvend karakter gaat geven
zal de crisis op dit gebied een uiterst lang
leven hebben!
Overheid afzijdig?
De aangeboden wettelijke voorziening zal
Land- en Tuinbouw bedelven onder admini
stratieve beslommingen. Daaraan bestaat
geen behoeft. Moet dan de Overheid afzijdig
blijven? Ook niet. Maar het organisatiewezen
op land- en tuinbouwgebied heeft in ons land
voldoende bewezen de belangen der belang
hebbenden te kunnen behartigen. Dat betee-
kent intusschen niet, dat deze organisaties
dus de aangewezen organen zouden zijn om de
uitvoering der crisisvoorzieningen te regelen,
zonder dat de Overheid daarin betrokken zou
zijn. Er behoort een wederzijdsche samenwer
king te zijn, vóór alles een elkander willen be
grijpen. Dit nieuwe ontwerp ademt een ande
ren geest. Daarin zal het ambtelijk element
feitelijk de leiding hebben. Daarbij is een sa
mengaan gedacht van Overheid, van kweekers,
van exporteurs, van handelaren en van werk
nemersafgevaardigden. Men vraagt zich af:
hoe moet dat gaan? Wil men hier feitelijk
geen combinatie scheppen, die de kiem van
onvruchtbaarheid reeds bij voorbaat bij zich
draagt? Vooral op het terrein van den Land
en Tuinbouw is het organisatiewezen sterk
gedecentraliceerd. Met dit stelsel zijn goede
ervaringen opgedaan. Men scheppe daarom
geen kunstmatige centrales, maar sluite zich
integendeel aan bij het uit de praktijk ge
groeide.
Niets nieuws.
De toelichting op het Voorontwerp deelt ons
mede, dat de uitvoering der crisismaatregelen
in de toekomst niet meer (geheel) door amb
telijke instanties zal worden verzorgd, maar
(geleidelijk) zal worden overgedragen aan
instanties, die gevormd zullen worden uit ver
tegenwoordigers van het bedrijfsleven.
Er zullen Landbouwraden komen, die een
landelijk karakter dragen en die de zorg heb
ben voor den akkerbouw, de veeteelt, den zui
vel enz. Zij zullen evenwel in de plaats treden
van de tegenwoordige Centrales, zooals de
Akkerbouwcentrale enz. En wat blijkt nu?
Dat deze toekomstige Raden en de huidige
Centrales vrijwel identiek zijn. Dus: niets
nieuws onder de zon. Alleen een andere naam.
De bestaande landbouwpolitiek wordt in dat
opzicht onveranderd voortgezet. En dat wil
men nu juist in breede kringen niet. Ook de
werkwijze van wat nog is en van wat zou
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIOCENTRALE OP DONDERDAG
10 JUNI 1937.
Progr. 1: Hilversum I.
IProgr. 2: Hilversum n.
Progr. 3: 8.00 Keulen. 10.50 Pauze. 11.05
Droitwich. 11.50 Pauze. 12.05 Parijs Radio. 1.20
Vlaamsch Brussel; 2.20 Keulen. 3.20 Diversen.
3.35 London Regional. 4.20 Parijs Radio. 4.35
Keulen. 8.05 Pauze. 8.10 Londen Regional. 9.10
Diversen. 9.20 Parijs Radio; 11.20 Weenen.
Progr. 4: 8.00 Vlaamsch Brussel. 9.20 Pauze.
10.35 London Regional. 3.35 Droitwich. 6.40
London Regional. 7.00 Droitwich.
Progr. 5: 8.007.00 Diversen. 7.00 Eigen
gramofoonplaten concert: opera en operette
muziek: 1. Der Zarewitsch, Hja Livschakoff;
2. La Princesse Jaune, Berl. Philh. Orkest: 3.
Fragm. uit Aïda, koor en orkest: 4. Der Ober
steiger. koor en orkest; 5. Der jüngere Verdi,
Berf. Philh. orkest: 6. La Traviata. Symph.
Orkest: 7. Der Graf v. Luxembourg, orkest,
koor en solisten; 8. Madame Butterfly. Paul
Godwin.
8.00—12.— Diversen.
kunnen komen toont geen verschil. Zeker, de
organisaties van belanghebbenden zullen in
geschakeld worden, maar het is geenszins uit
gesloten, dat de stem der organisatie-leiders
menigmaal luider zal klinken dan de stem
van de organisatie-leden, wanneer deze ten
minste gehoord zou kunnen worden. Maar of
men nu de Stichting, dan wel de gelijkvormige
Centrale boven zich weet, maakt geen ver
schil. What is in a name!
Consolideeren?
De nog vigeerende wetgeving op dit gebied
is in veel opzichten weinig principieel. Zij
wenschte de crisis als basis te beschouwen
en tracht de nadeelen verbonden aan de on
gunst der tijden te verzachten. Zij grijpt dik
wijls zeer incidenteel in. Daarin schuilen
voordeelen, maar ongetwijfeld kleeft aan dit
stelsel een zekere onvastheid. Consolidatie
van het bestaande systeem sanctioneert deze
wijze van wetgeven, die ten slotte weinig op
bouwend is. Zij is veeleer van defensieven
aard. Maar daaraan moet en mag toch
een einde komen, zoodra de tijden zich ver
anderen. Daarvoor zorgt men niet, wanneer
dit voorontwerp wet zou worden. Dan legt
men vast, wat niet vastgelegd moet worden.
Dan zou men zich zelf op den duur moeten
wijs maken, dat de crisis-periode toch moet
blijven voortduren. En dan zou men er ten
slotte ook mede tevreden moeten zijn, dat
het „verdedigende" stelsel maar gehand
haafd blijft.
Voor mij staat vast, dat het overgroote ge
deelte der direct-belanghebbenden van dit
Voorontwerp niets moet hebben. Trouwens,
het biedt een dusdanige hoeveelheid kwets
bare punten, dat het wel onder de kritiek
bedolven zal worden.
MOLLERUS.
FAILLISSEMENTEN.
Door de Arrondissements-rechtbank te
Haarlem zijn de volgende faillissementen uit
gesproken op Dinsdag 8 Juni 1937:
1. H. Hoekema, timmerman, wonende te
Bentveld, gemeente Zandvoort, Zandvoort-
schelaan 335.
Curator: mr. J. C. Y. Nieuwenhuys te Haar
lem;
2. J. A. Eskes, ijsverkooper, wonende te
IJmuiden-Oost, gem. Velsen, Velserduin-
weg 87.
Curator mr. dr.A. F. H. Schreurs te Haarlem.
3. H. J. Nyeveld, koopman in babyartikelen,
wonende te Beverwijk, Baanstraat 4,
Curator Mr. dr. F. A. Bijvoet te Haarlem.
Rechter-Commissaris in deze faillissemen
ten Mr. E. J. W. Top te Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werd opgeheven
het faillissement van:
N. Kat, rijwielhandelaar, wonende te Vel
sen (N.) Burgemeester Weertsstraat 14.
Curator mr. J. van der Hoeven te Haarlem.
Wegens het verbindend worden der eenige
uitdeelingslijst is geëindigd het faillissement
van:
J. A. van de Broek, schilder, wonende te
Haarlem, Van der Meerstraat 51.
Curator mr. B. Slingenberg te Haarlem.
Vergeet nooit oen lakdoosje met
"AKKERTJES" bij U te steken, want
dan hebt Ge een onmisbaar middel
bij U, als U onverwachts wordt
overvallen door 'n kou, koorts, enz.
Koker met 12 stuks 52 ct. Zakdoosje, 3 stuks 20 ct.
(Adv. lngez. Med.)
De Fort-schoenenindustrie.
De officiëele opening.
Gistermiddag had in gebouw Bloemhof de
officieele opening plaats van de Fort-schoenen
fabriek, door jhr. dr. J. C. Mollerus, secretaris
van de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Haarlem en omstreken, waarvoor veel
belangstelling bestond.
De heer J. W. Rot, gedelegeerd commissa
ris der vennootschap sprak een welkomst
woord, waarin hij uitvoerig het ontstaan van
dit bedrijf schetste en den wensch uitsprak,
dat het nieuwe bedrijflevensvatbaarheid zou
blijken te bezitten.
Vervolgens voerde jhr. Mollerus het woord,
die zeide verheugd te zijn, dat binnen de
grenzen van onze stad een nieuw bedrijf is
ontstaan, dat aan vele menschen werk biedt.
Dit is een van de middelen, waarmede de
werkloosheid bestreden moet worden. Namens
de Kamer van Koophandel wenschte spr. de
initiatiefnemers geluk, waaraan hij toevoeg
de, dat dit lichaam de ontwikkeling van het
bedrijf met belangstelling zal volgen.
Vervolgens stelde spr. door het inschakelen
der motoren het bedrijf in werking, waarna
de genoodigden een rondgang langs de ver
schillende afdeelingen maakten.
Voor de uitvoerige beschrijving van dit in
teressante bedrijf verwijzen wij naar ons
nummer van gisteren.
Ambachtsschool en M. T. S.
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING.
Bij Koninklijk besluit van 15 Mei 1937 is toe
gekend de aan de orde van Oranje Nassau ver
bonden eere-medaille in zilver aan den heer
F. Houthoff, te Amsterdam, opzichter in dienst
van den heer H. Stefels te Heemstede.
KLEUTERONDERWIJS.
Gemeenschappelijke examens voor akten
voor voorbereidend onderwijs (Kleuteron
derwijs). Geslaagd voor akte a: L. A. Halder-
man en A. M. Koper te Zandvoort en iB.
Bangma te Haarlem, allen leerlingen van den
Opleidingscursus Kleverlaan 79 te Bloemen-
daal.
BAZAR CLUBHUIS.
De bazar van het Clubhuis, Damstraat 19
der Haarlemsche Meisjes Clubs (Union) wordt
gehouden op 10 en 11 Juni in den tuin van
mevr. M. Bierens de HaanWaller, Oud-Zo-
merzorg, Bloemendaal. Open 's middags 35.30
uur en 's avonds 710 uur. 's Avonds is er
muziek en volksdansen.
N.Z.H.
Beter vervoer.
De vervoeropbrengst der N.Z.H. over Mei
1937 heeft bedragen 288.809, tegen 244.828
in dezelfde maand van 1936.
15.000 ARBEIDERS BIJ PHILIPS.
Nadat het personeel bij de Philips fabrie
ken te Eindhoven enkele weken geleden tot
14.600 was gestegen, is Dinsdag de 15.000ste
arbeider in de Philips bedrijven tewerk ge
steld.
Sterker dan een paard,
is de trommelrem van een
Germaan. Op hellingen
of in druk verkeer bent
rfftn U daarmee veilig 1
CERN44M
daar heb Je wat aan
N.V RIJWIELINDUSTRIE F êj. WERVEN. MtrPCi
(Adv. lngez. Med.)
In de jaarvergadering van de Vereenigin:
voor Nijverheidsonderwijs te Haarlem onder
voorzitterschap van Ir. A. S. de Koningh
werd o.m. het volgende medegedeeld:
Het jaar 1936 is voor de ambachtsschool
niet geweest, zooals wjj dit wenschten. In
opdracht van den Minister van Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen moest n.l. met
ingang van 1 April de 3-jarige cursus tot een
2-jarige worden ingekort. Met genoegen kun
nen wij echter reeds constateeren, dat deze
maatregel op het Departement geen bevre
diging geeft en dat men daar op diverse ma
nieren tracht aan het tekort aan onderwijs,
door bovengenoemden maatregel ontstaan,
tegemoet te komen.
In 1936 werden 20 contracten, ingevolge
Titel n der N. O. Wet, afgesloten. De alge
meene indruk, dien wij hebben, is zeer gun
stig; wij stellen de medewerking, die wij
daarin van de werkgevers ondervinden, zeer
op prijs.
Op 10 October werd wederom een cursus
voor autobestuurders geopend. De 15 leerlin
gen van den voorbereidenden cursus legden
met goed gevolg examen af voor de M. T. S.
Het aantal leerlingen van de dagschool, de
avondvakteekenschool en den voorbereiden
den cursus breidde zich wederom uit; de an
dere cursussen konden zich handhaven.
Het aantal gediplomeerden van de am
bachtsschool, avondschool en cursussen be
droeg tezamen 148.
Het totaal aantal leerlingen, dat op 31 De
cember 1936 onderwijs in het gebouw der
ambachtsschool ontving, bedroeg 971.
Ook in 1936 waren de werkzaamheden, ver
bonden aan het innen van schoolgelden en
het plaatsen van leerlingen, vele.
Verschillende onderhoudswerkzaamheden
aan de eigen schoolgebouwen werden door de
leerlingen verricht; bovendien werden voor
andere scholen diverse schoolmeubelen ver
vaardigd.
Het jaar 1936 begon met 482 leerlingen. Uit
Haarlem zijn afkomstig 162 leerlingen; de
overigen kwamen uit verschillende gemeen
ten in Nederland. Het einddiploma werd be
haald door 99 leerlingen.
De aanmelding was dit jaar opnieuw groo-
ter dan het vorig jaar. Ingeschreven waren
282 candidaten, tegen vorig jaar 235 Toege
laten werden 161 leerlingen, n.l. O. Th. O.
76, O. Pr. O.: 19, in het 2e studiejaar bijz.
cursus 38, gewone cursus 5. en in het laatste
studiejaar 22 candidaten.
Het aantal ingeschreven en toegelaten
practici (candidaten afkomstig van Ambachts
scholen)was dit jaar wederom lager dan het
vorig jaar; de af deeling Bouwkunde en Weg
en Waterbouwkunde practici was daardoor
dit jaar niet volledig bezet.
De afdeeling Vliegtuigbouwkunde, die voor
het eerst begon op 1 September 1936. was een
volledig succes. Het aantal ingeschrevenen
voor alle jaren was zóó groot, dat dadelijk
met den volledigen cursus kon worden be
gonnen. In het laatste jaar waren 20 candi
daten voor dezen nieuwen cursus.
Het Steunfonds voor het onderwijs aan de
M. T. S. te Haarlem schonk ter verbetering
van de werkplaats voor houtbewerking aan
de M. T. S. een vlak- en diktebank en een
lintzaag, beide machines met directe aandrij
ving en van geheel moderne constructie.
De inning van schoolgelden gaf aanleiding
tot vele moeilijkheden; zelfs het minimum
schoolgeld van f 10 per jaar. kon door vele
ouders niet worden opgebracht. Gedeeltelijk
vrijgesteld waren 163 leerlingen, waarvan het
minimum betaald werd door 33 leerlingen.
Gedurende de tweede helft van 1936 werd
de werkgelegenheid voor afgestudeerden veel
beter. In het laatste kwartaal van dat jaar
openden zich goede vooruitzichten voor de
Scheepsbouwkundigen en weldra viel ook
een opleving te constateeren in de machine
industrie, hetgeen ook bleek door vele aan
vragen van de werkgevers.
Aan het einde van 1936 bedroeg het aan
tal werkloozen slechts 56 van de 1029 afge
studeerden, of 5.4 pet., tegenover IIV2 pet. in
het vorig jaar.
Op den dag van deze vergadering waren er
slechts 39 werkloozen, dus nog geen 4 pet. De
cursus voor waschindustrieelen was een suc
ces. Aan het einde van den cursus werd een
examen afgenomen, waarbij van de 17 cur
sisten er 14 slaagden. Wegens onvoldoende
deelneming werd deze cursus niet opnieuw
begonnen.
Door de instelling van de nieuwe afdeeling
Vliegtuigbouwkunde was het niet meer noo-
dig, den avondcursus voor Vliegtuigbouwkun
de voor te zetten.
De totale bezetting van de M T S. was in
begin Sept. 1936: 521 leerlingen, waarvan 110
in het practische leerjaar en 411 op de M.
T. S zelf. Dit aantal is veel grooter dan het
ooit tevoren is geweest.
Het Brooze Geluk.
's Morgens had nog een lichte bries een
kleine verkoeling gegeven. Met krachtige, ge
lijkmatige bewegingen had de jonge boer
uren achtereen de zeis door het lange gras
gehaald. Alleen af en toe zijn arbeid onder
brekend om een groote, roode, witgemoesde
zakdoek uit zijn zak te trekken en zich er kop
en nek duchtig mee af te vegen.
Hij kon van het groote grasveld af juist op
den achterkant van zijn huisje kijken waar op
de bleek het helderwitte waschgoed lag uitge
spreid en zijn Gina bedrijvig af en aan liep
om de boel te beredderen, terwijl de kleine
bambino in zijn wiegje lag te trappelen van
levenslust en vroolijke, dwaze geluidjes de
warme lucht inzond. Maar hij had zich geen
tel den tijd gegund er naar om te zien, of
schoon hij natuurlijk niet had vergeten om
10 uur zijn glas koele wijn te gaan halen dat.
als altijd, al ingeschonken had gestaan op
het tafeltje onder den appelboom. Gina had
er bij gezeten, de zwarte muiltjes op een
laag bankje en een bollende schort vol erwten
die zij knappend dopte. Af en toe streek ze
zich een weerbarstige, donkere lok die haar
telkens weer over het voorhoofd kwam val
len uit den weg. Bezorgd had ze hem ge
maand toch niet zoo gulzig den wijn naar
binnen te laten klokken daar die zoo koud
en hij zelf zoo brandend heet was. Hij had ge
lachen of haar bezorgdheid en bij het weg
gaan had hij nog gauw een kus gedrukt op
de roomige blankheid van haar zachte wang.
En het was al heeter geworden terwijl hij ge
stadig voortwerkte. Boven hem spande zich de
Italiaansche blauwe hemel en de blanke, re
gelmatig op en neer gaande zeis ving de von
ken van het uitbundig stralende zonnelicht,
Dan. afschoon hij er al op gewacht had. toch
nog onverwachts, deed de kerkklok twaalf
dreunende slagen hooren. voor hem het sein
om den arbeid le 1 taken en zich huiswaarts te
begeven, waar intusschen de maaltijd al was
aangericht op het tafeltje onder den appel
boom. Ondanks de overmatige warmte werd
er goed gegeten van de goudgele spaghetthi,
terwij! de dorstige kelen zich laafden aan den
geurigen, koelen landwijn. Ze spraken niet,
beiden hadden veel van de hitte te verduren,
alles rondom was stil, geen zuchtje bewoog
een blad. Alleen de bambino lag halfnaakt in
zijn wiegje te spartelen van pret. De warmte
scheen hém niet te deren. Na de noen liet de
jonge boer zich wat in zijn stoel onderuit
zakken, hij wilde even een kleine siesta doen.
Door zijn halfgeloken oogen zag hij nog dat
Gina het kraaiende jongetje op haar schoot
nam om het een schoone luier en een hagel-
wint hemdeke om te doen .Zooals ze daar zat
was ze geheel een madonna met het kind en
het was hem of die beiden omgeven waren
door een aureool van licht. Dan vielen zijn
oogen toe en als in 'n kaleidoscoop ziet hij, in
zijn droom, al wat zich de laatste jaren in zijn
leventje heeft afgespeeld, nog eens aan zich
voorbijtrekken
Kermis is het in het kleine Italiaansche
dorp, de paren zwieren over de dansvloer op
het rythme van een oude viool, maar de
speelman, de oude Carlos, weet er nog muziek
uit te halen. Een jonge boer staat aan den
kant. de lust tot den dans is hem vergaan van
het moment af dat de rijke koopman hem
zijn kameraadje heeft ontfutseld. Gina, zijn
buurmeisje, de speelgenoot van zijn kinderja
ren, voor wie hij zijn mooiste appel bewaarde
en wier griffelpuntjes hij sleep met zijn zak
mes, waar hij altijd buitengewoon zuinig op
was en dat hij dan ook nooit gebruikte voor
het slijpen van punten dan alleen de hare.
Gina, wat was ze prachtig zooals ze zich be
woog tusschen de dansende menigte, zoo
slank en rechtop met de gladde, bruine huid
en de glanzende, zwarte lokken. Wat schit
terden de fluweelige, bruine oogen en wat
parelden de tanden tusschen de volle roode
lippen! Geen tel liet hij haar uit het oog. hij
gloeide van spijt en van jalousie op den koop
man die immers rijk was: hij had haar niets
aan te bieden dan zijn hart vol warme liefde
en zijn jonge, sterke armen die voor haar
zouden werken, werkenMaar hij had zich
opgewonden voor niets. Gine vertelde hem
nog dienzelfden avond dat de koopman haar
ten huwelijk gevraagd maar dat ze had ge
weigerd onder het voorwendsel, dat ze van
iemand anders hield. En het was niet erg
moeilijk voor hem geweest te raden wie dat
zou kunnen zijn, de manier waarop ze hem
daarbij aankeek en even zijn hand drukte, zei
hem alles. Die avond wandelde een gelukkiL
paar naar huis bij het schijnsel van maan
en sterren.
En het was hun goed gegaan. Ze waren kort
daarop getrouwd en het aardige huisje, ge
heel in 't groen, dat ze op afbetaling gekocht
hadden, was na een paar jaar hun eigendom
geworden. Ze hadden meer kippen kunnen
koopen en een geit en een koe. Maar het
mooiste dat ze er bij gekregen hadden, dat
was hun kleine, rozige, gezonde jongen, het
heerlijkst Godsgeschenk!
De jonge boer ligt nog steeds onderuitgezakt
in zijn stoel, een glimlach glijdt over zijn
laat. Het lijkt den teederen glimlach van den
trotschen, jongen Vader.
Daar was een van de verrukte, dwaze geluid
jes van den kleinen bambino en er was iets
van gerucht rondom in de lucht. Ineens is hij
fél wakker en, wat hy daar vóór zich ziet doet
hem schier verstijven van schrik: Gina is
over haar naaiwerk in slaap gevallen, en
een groote adelaar pakt juist het jongske met
zijn snavel iin de luier en wil er mee weg
vliegen. Als de weerlicht werken zijn hersens,
hij rent het huisje in, haalt zijn geweer dat
jelukkig geladen is, legt aan en ofschoon
iedere vezel in hem siddert van nerveuze span
ning, is de hand die naar de trekker gaat kalm
en koen. In die hand houdt hij, als 't ware,
hun jong geluk omsloten.
Gina is door het rumoer uit haar slaap op
schrikt en, bleek als een doode strekt ze, als
waanzinnige, de handen uit naar het mon
ster dat haar kind met zich mee wil voeren
naar onbekende verten. Bij het afgaan van
het schot valt ze terug in haar stoel en slaat
de handen voor het gelaat: twee millimeter te
veel naar rechts en hij zou...... Maar nee.
onfeilbaar doet de jager zijn werk en schiet
den roover, die intusschen al ongeveer twintig
meter is gestegen, dwars door de borst.
Langzaam daalt de stervende adelaar en
legt het kraaiende jongske ongedeerd, neder
op het verschgemaaide gras
Twee jongen menschen snellen toe en op
het groote grasveld omvat het gouden zonlicht
een kleine groep van drie; Vader en Moeder
die hun kind en zoo elkaar mede omstrengelen
en knielende Gode dank zeggen voor het be
houd van hun geluk.
GERARDA MARS. I
naar Zuid-Afrika was dit jaar
afgestudeerden vonden er een
De trek
groot: 28
plaats.
Resumeerende kan worden gezegd, dat de
M. T. S. zich in een grooten bloei verheugt en
goede vooruitzichten biedt in alle richtingen
aan haar afgestudeerden; de groote aanmel
ding wijst ieder jaar op waardeering overal
in den lande.
De voorzitter meent, dat de gunstige re
sultaten voor beide scholen verkregen, voor
een groot gedeelte te danken zijn aan de
groote toewijding van directeur en leeraren
en verder personeel van beide scholen, waar
voor hij namens de vergadering hulde brengt.
Moderne Bouwvakarbeidersbond
laat geen extremisten toe.
Op het congres van den Modernen Bouw-
arbeidersbond werden gisteren voorstellen be
handeld om te komen tot weer toelating van
communisten en andere links georienteerden,
tot wier wering in 1934 in Nijmegen was be
sloten. Na een uiteenzetting van het be
stuurslid A. Leusink. werden de ingediende
voorstellen ingetrokken en werd met op drie
na algemeene stemmen de volgende motie
aangenomen:
De algemeene vergadering, gehouden op 7
8 en 9 Juni 1937 te Groningen;
acht het noodzakelijk, dat de moderne vak
beweging in Nederland deelneemt aan den
strijd voor de handhaving van de democra
tische volksrechten en is van oordeel, dat
de democratie onmisbare voorwaarde is
voor het bereiken van de doeleinden, welke
de moderne vakbeweging nastreeft;
verklaart, dat hieruit voortvloeit, dat de
middelen, welke worden aangewend om het
gestelde doel te bereiken, niet in strijd mo
gen zijn met de beginselen van de democratie
en acht op grond hiervan het lidmaatschap
van organisaties vijandig staande tegen
over een democratische volksgemeenschap
of het rechtstreeks of zijdelings steunen van
deze organisaties, onvereenigbaar met het
lidmaatschap van den A. N. B
Voorts werd besloten een commissie te be
noemen, welke het contributievraagstuk en
het vraagstuk der uitkeerïngen in studie zal
nemen. In deze commissie zullen zitting ne
men: Kranenburg (Rotte: m>. Polling (Gro
ningen), v. Soest (Almelo) Timmermans
(Petten) en De Ruiter (Sneek).
Een herinnering aan den tijd
der gilden.
Op den hoek SpaarneDamstraat staat
een pand, waarin het café „Het Sleepershoofd"
gevestigd is.
Dit perceel is onlangs door de gemeente
aangekocht voor een verkeersverbetering. De
uitmonding van de Damstraat op het Spaarne
kan nog verbeterd worden en daarom is dit
huis aangekocht. Het staat nog niet vast of
het geheele gebouw zal gesloopt worden
Op deze plaats stonden in vroeger eeuwen
tusschen de Berkenrodesteeg en de Waag de
sleden en wagens der sleepers. Net als alle
ambachten waren ook zij georganiseerd in een
gilde het Sleepersgilde. Hun nazaten zijn
chauffeurs van vrachtauto's en koetsiers. Hun
gilde, n.l. van de sleepers, kan men vergelij
ken met een plaatselijke afdeeling van Ver-
eeniging van Transportarbeiders
Een politieke tint had zoo'n gilde niet,
maar wel was dit met hechte banden gebon
den aan de stedelijke regeering. Van hooger-
hand was er een „ordening" van den arbeid,
waren tarieven voor alles en nog wat nauw
keurig opgesteld. Een vo!'/dig boetestelsel was
uitgesponnen. Die kwamen vóór den Spaan-
schen tijd soms geheel, soms voor 1/3 aan de
kerk. Wilden de gildebroeders een wijziging
op een of ander gebied, dan werd er een
request opgesteld aan Heeren Burgemeesteren.
Daarop volgde rijpe deliberatie der Heeren,
overleg met Raden, Schout en Schepenen,
advys werd ingewonnen van Pensionaris en
Secretaris der Stad en dan kwam de nieuwe
keur of een amplicatie daarvan en werd af
schrift behalve aan Deken en Vinders van 't
Gilde, ook aan 't Grootschippersgilde. de
schippers, de ..brouwers en brousters" toege
zonden. omdat die allemaal met de werk
tijden en loontarieven te maken hadden.
We zullen eerst iets mededeelen uit het
oudste stuk, n.l een geschreven ordonnantie,
d.d. November 1566. onderteekend door den
Secretaris van Haarlem C. Dzn. Coornhert.
Daar lezen we o.a. dat ..niemant hetzij sleper
of drager eenige werken verschepen ofte scuy-
fcen mogen aannemen ofte bearbeiden voor en
aleer 'tselve werek alhier binnen de stede
gecommen en onder dengenen tegenwoordlch
sijnde, daeromme gelast.sal zijn, op te boeten
van achtien stuyvers ten prof ij te van den
outaer van den voorsz. ghilde". Eerst moest
het vaartuig dus binnen zijn, daarna konden
de sleepers od 't Sleepershoofd tegenwoordig
om het lossings- en vervoerswerk loten. Werd
van te voren een afspraakje met den schipper
emaakt. dan werd de schuldige sleeper be
boet. De boete was voor 't altaar van het gilde
in de Groote Kerk.
Een sleeper mocht geen ander opnemen
voor en aleer hij zijn eerste werk. hem bii lo
ting toegewezen, had gedaan. Daarop stond
mede een boete van 18 stuiver, waarvan 1/3
was voor 't altaar. 1/3 voor den Heeren, 1/3
voor 't Gerecht. Men mocht ..in geen anders
erk" treden „buyten belijenis van dengenen"
door het lot aangewezen en wel op verbeurte
van een pond was ten behoeve van het outaer.
Eenmaal het werk door loting aangewezen,
dan zal de sleeper „van stonden aen en sonder
vertreck (uitstel) moeten afwereken op peyne
dat Intresse en schade daarbij geleden".
Hierop stond een boete van 18 stuiver en „ar
bitrale correctie bij aldyn daer clachte af
come".
In de Keur der Sleepers van 7 Juli 1608
lezen we: Elck sleeper sal gheen meer als een
paert mogen houden omme mede te sleepen
en wereken op 't Hooft, welck paert hij selfs
mennen sal moeten sonder knegt daertoe te
houden of een ander daer mede te laete wer
eken ten ware bij consent van vinders.
Om eenigszins een idee van de kosten te ge
ven, ontleenen we aan de keur van 1751. voor
gebruik van Koetssleede:
Voor het brengen van een Bruidegom en
Bruid ten trouw heen en wederom f 2.10.
Voor dezelve ten ondertrouw te brengen 1.
Voor een Kind. daarmede ter Begraaffénis
te brengen 2.
En menschen van de Huizen der Ingezete
nen tot de Schuiten 8 stuivers.
Voor Menschen te brengen van de eene
Schuyt na de ander 12 stuivers.
Doch na 12 uuren 's Nachts dubbeld geld.
En buiten der Stads Poorten na bescheyden-
heid en wanneer een Medicinae Doctor een
Sleede gebruikt om zieken te bezoeken, voor
ieder uur 8 stuivers
